Aanwezigheid van paus op
vergadering teleurstellend
EGYPTE, tweede vaderland
van kenner Johan Möger
Vierde zitting
belangrijkste
Door J. Arts
Russische berevellen voor
mutsen van Britse Guards
LUCHTREIZIGERS ZIJN VAAK
DUPE VAN EEN DICHTE MIST
HF BDEKEXPLM
NIEUWS UIT DE KERKEN
DONDERDAG 12 NOVEMBER 19G4
PROVISO!ALB ZEEUWSE COURAST
13
CONCILIEZITTING LOOPT TEN EINDE
Advertentie,
DE laatste twee weken van het con
cilie staan weer in het teken van
het hoogste werktempo. Onderwer
pen van wereldformaat worden in
twee, drie dagen door de agenda
gejaagd alsof het geen geld kost:
atoombom, oorleg en vrede, family-
planning, internationale solidariteit,
missie (de rooms-katholieke zen
ding: 80% van de aardbol valt
daaronder). Dit bliksemtempo zou
belachelijk zijn, als het niet ge
rechtvaardigd werd door twee goe
de redenen. De eerste reden is dat
op 27 november de derde zitting
van het tweede Vaticaanse concilie
onherroepelijk eindigt. En de tweede
reden is veel belangrijker: omdat het
nu vast staat dat er een vierde zit
ting zal komen, waarschijnlijk in
de herfst van 7 965, kiest men de
verstandigste werkwjjze.
Men spreekt snel de teksten die op
de agenda staan, door, in snel tem
po worden talloze suggesties en wij
zigingsvoorstellen ingediend, zodat
na 27 november de werkcommissies
heldere richtlijnen hebben en weten
waar ze aan toe zijn.
Want op de werkcommissie komt
het in de volgende tien maan
den aan. Zij hebben tot taak
teksten op te stellen naar het ver
langen der bisschoppen. In deze twee
weken stapelen de suggesties zich op.
Alleen bisschoppen die namens hele
groepen collega's optreden, krijgen
nog een mondelinge spreekbeurt - en
dat maakt sommige individuele bis
schoppen wel eens kwaad, zoals de
Zwitserse bisschop Hassler, die merk
te dat hij helemaal niet op de spre
kerslijst stond, zich ging beklagen bij
de secretaris-generaal mgr. Felici en
toen vrij hard bejegend werd alsof hij
een quantité négligeable was. Maar
iedereen kan schriftelijk wijzigings
voorstellen inleveren en daar wordt
druk gebruik van gemaakt. Als op 21
november de bisschoppen naar huis
gaan, zitten de werkcommissies voor
een stapel werk, en terecht. Want de
teksten die nu in de vergadering ge
bracht zijn, zijn vrijwel allemaal van
Missie
Grote activiteit dus, en algemene
energie in deze laatste dagen,
met de bedoeling om de vierde
zitting zo rijp mogelijk te beginnen.
Om er een onderwerp uit te nemen:
de tekst over de missie (zending) is
in zijn geheel terugverwezen naar de
arme werkcommissie. De gang van
zaken met die missietekst is eigenlijk
heel interessant geweest.
Het was aan het begin van het' con
cilie in 1962 al heel duidelijk dat over
de missie iets gezegd moest worden.
Een geweldig brok namelijk van de
Katholieke Kerk bestaat uit missie.
Niet minder dan een derde van de
bisschoppen in de Slnt-Pieter komen
uit de zogenaamde missielanden:
Afrika, Azie, en flinke stukken van
Latyns-Amerika. Wie denkt aan de
enorme veranderingen die in de laat
ste twintig jaar in Afrika en Azië
hebben plaatsgevonden, begrijpt dat
ook het begrip „zending" wel eens
aan revisie toe was: de prediking
immers moet óók gedekoloniseerc
worden, vrijgemaakt van Europese
begrippen, van Europese vormen, ja
van de Europese moraal.
Er werd een werkcommissie ingesteld
en die maakte een mooi lang stuk.
Maar vorig jaar, toen het erop ging
lijken dat het concilie eindeloos zou
duren, kreeg die werkcommissie de
nare opdracht om hun mooie tekst
in te korten tot 12 stellingen. Die
soort opdrachten worden gegeven
door de zogenaamde coördinatiecom
missie, een overkoepelende groep.
Maar wat gebeurt Vorige week wer
den de 12 stellingen in de Sint-Pieter
besproken, en de een na ander zegt:
we willen weer een grote tekst. En
dat zou niet zo verrassend zijn ge
weest, als de paus niet zelf een stuk
van een vergadering had bijgéwoond.
De paus, formeel voorzitter van de
kerkvergadering, is nooit bij de zit
tingen aanwezig. Hij volgt ze op zijn
werkkamer niet ver van de Sint-Pie
ter, en heeft een geluidsverbinding
met het luidsprekersysteem in de ver
gaderruimte. Op die manier kan hij
heel wat energie sparen, en boven
dien legt h(j zo niet het gewicht van
zijn positie op de beraadslagingen.
Maar als teken van hoffelijkheid, en
ook als teken van zijn gezag, wilde
paus Paulus één keer bij een vergade
ring aanwezig zijn, en hij koo3 daar
voor de bespreking van de tekst over
de missie, om daar mee zijn achting
voor al die verre kerken in de jonge
landen aan te geven. De besprekingen
van deze tekst werd zelfs speciaal
ingevoegd, en de besprekingen
over het grote 13e schema i tekst
ontwerp over de plaats van de kerk
in de huidige wereldeen paar dagen
opgeschort. Allemaal best.
De paus neemt vrijdags zjjn plaats
aan de voorzitterstafel in, op de stoel
waar anders de Franse kardinaal Tis-
serant, deken van het kardinalen
college, zit. Voor die gelegenheid heb
ben Vaticaanse precieselingen een
klein vlonder onder die stoel gezet,
zodat de paus iets hoger zit dan de
anderen. En hij houdt een korte
speech, vriendelijk maar weinig zeg
gend. H(j praat over de tekst over de
missie en daar zegt hij: „De tekst
verdient lof vanwege opbouw en in
houd. Hii verdient aangenomen te
worden al kan er iets aan verbeterd
worden."
Pijnlijk
Dat wai
Want
een zeer pijnlyk ogenblik.
Want de grote meerderheid van
de bisschoppen wilde die tekst
helemaal niet aannemen, vonden die
tekst magertjes, ouderwets en onbe
nullig. Wat moet je doen als bisschop
als je net de paus hebt horen zeggen
dat de tekst toch wel aangenomen
kan worden? Ik weet dat sommigen
by zichzelf heel kwaad waren. Ande
ren zeiden na afloop: de paus is er
ingelopen en heeft een braaf speechje
voorgelezen, dat voor hem opgesteld
was door kardinaal Agagianlan,
hoofd van het curie-bureau voor de
missies, bovendien een van de sier
moderatoren (dagvoorzitters) van
het concilie, en bovendien voor
zitter van de werkcommissie voor
deze missietekst!
Kardinaal Léger, aartsbisschop van
het Canadese Montreal, kreeg, nadat
de paus de vergadering weer verlaten
had, de eerste spreekbeurt over de
missietekst. Uit zeer betrouwbare
bron heb ik vernomen dat hij toen de
zin, waarin hy wilde zeggen dat er
een heel ander ontwerp gemaakt
moest worden, maar heeft ingeslikt.
Pas de volgende dag hakte de oude,
blinde, maar door niet op dit onder
maanse te schokken kardinaal Frings
van Keulen de knoop door: hij zei
gewoon: „Er moet een volwassen
tekst gemaakt worden, en die moet
worden voorgelegd aan de vierde zit
ting, het volgend jaar."
1 spreekbeurten gestemd over de
vraag: is de tekst waar we het over
hebben geschikt voor nadere bewer
king of verwijzen we de hele zaak
terug naar de commissie? Die vraag
kon thans fatsoenshalve niet gesteld
worden. De paus had immers positief
over de tekst gesproken? Dan kun je
als bisschopsvergadering niet prompt
erop zeggen: weg ermee.
Oplossing
Een zeer Romeinse oplossing is toen
bedacht. Op het eind van een be
spreking kr(jgt de zegsman van
de commissie die het onderwerp be
hartigt, nog een keer het woord om
een samenvatting te geven en te ver
tellen wat de commissie thans als
haar taak ziet. Welnu, bisschop Lo-
kuang, van Formosa, zegsman van
de missie-commissie, stond op het
eind van de bespreking op, dankte de
Schema 13
„Kerk
Wereld", het beroemde schema
13, hoe snel zjj ook mogen gaan, heb
ben veel allure. My ïykt dat in de
laatste weken de kerkvergadering
vrjjer is gaan ademen, nu de interne
problemen over verhouding paus-bis
schoppen enzovoorts vrijwel afge
werkt zyn. Family-planning, honger
in de wereld, wereld-solidariteit zijn
ook onderwerpen die ruimte vragen
en inspiratie. Kardinaal Alfrink heeft
in de laatste dagen veel en goed ge
sproken, en met zijn bekende nuchter
heid telkens veel aandacht gehad. Zo
als een Afrikaans bisschop me zei:
„Je hébt wat aan zijn woorden".
Twee en een halve zitting (zeg maar
gerust bijna drie jaar lang) heeft de
Rooms-Katholieke Kerk zich met in
terne. dingen bezig gehouden, op de
godsdienstvrijheid en de tekst over de
joden na. Thans moet blijken, of deze
kerk, om het zo uit te drukken, deze
huidige wereld waard is. De alge
mene overste van de Fathers
Hill, een grote en belangrijke groep
van priester-zendelingen, zei thans op
het concilie: „Een gp-ète daad namens
het concilie is nodig, om de volkeren
te overtuigen dat de kerk, nadat zij
zo veel tijd in het concilie besteed
heeft aan interne kerkelijke zaken,
voor de harde en verschrikkelijke
firoblemen in de wereld even bezorgd
s als voor haar eigen problemen".
Om deze reden ben ik er van over
tuigd dat de vierde zitting van dit
concilie, over een jaar te houden, de
belangrijkste gaat worden.
(Advertentie)
Batterij
keukenklok
Solide en betrouwbaar.
In vele pasteltinten
verkrijgbaar.
magnifiek!
Gratis kleurenfolder op
aanvraag bij
Mauthe - Nederland
Postbus 2140 - Utrecht
(Advertentie)
Geef uw lievelingsvogel het beste: gillis verpakte vogelvoedersl
ZEER HOGE KWALITEITSEISEN
Haren moeten precies
9 centimeter lang zijn
LONDEN Héél lang voordat haar
franje over de ogen en In de nek in
Beatle-kringcn de grote mode werd, be
keken reeds enkele van de bestgeklede
en strengst gedisciplineerde mannen ter
wereld het leven door een donker fran-
jegordyn. Het waren en zijn de veel-
gefotografeerde gardesoldaten, die In
Engeland de wacht houden voor Wind
sor Castle, Buckingham Palace en St.
James' Palace.
:en fabriek In hct Londense East End
worden de beroemde beremutsen voor
de guards vervaardigd. De haren ervan
moeten minstens negen centimeter lang
zijn om ver genoeg over de ogen en in
de nek te kunnen reiken. En tegelijker
tijd mogen ze niet ongelijk van lengte
zijn of in de war liggen.
Vroeger betrok men de berevellen uit
Canada, maar de leveranties werden
steeds schaarser en thans komen alle
vellen uit de Sowjet-Unie. De aanvoer is
echter beperkt en steeds wanneer in
Londen het bericht wordt ontvangen dat
een zending berevellen onderweg is, ont
staat er een ware internationale wed
loop. omdat iedereen zich van de beste
vellen wU verzekeren. De Londense fa
brikanten van beremutsen stellen zulke
hoge kwaliteitseisen, dat zij zelfs van
een zeer goede zending nog 70 procent
onbruikbaar verklaren. Hieruit vloeit
ook de hoge prijs van de mutsen voort,
die in de groothandel gemiddeld 500
gulden per stuk kosten.
Dozijn per week
Na het bleken en verven worden de
ellen naar een „fabriek" gestuurd, die
zo uit een roman van Dickens gehaald
had kunnen zijn. daar fabriceert in een
ouderwets atelier een hooggekwalifi
ceerd vakarbeiders in een week onge
veer een dozijn mutsen met de hand.
De mutsen zij nnooit gelijk zij variëren
in vorm. afhankelijk van het aantal
verwerkte stukken berebont. In het
'ideale geval worden slechts drie delen
aaneengenaaid, maar een werkelijk
gaaf vel is zulk een zeldzaamheid, dat
jvoor de meeste mutsen meer stukken
nodig zijn, tot dertig toe. In het aan
elkaar naaien van deze stukken toont
jde ware meester zjjn kunst.
Na het naaien worden de vellen voch-
lig gemaakt en daarna van binnen ge-
slëuhd met een rieten vlechtwerk En
ook dat is alweer puur handwerk het
'wordt gemaakt door een oude man
ergens in het noorden van Londen. Na
dat de muts dan zijn goede vorm heeft
gekregen, wordt hij met leder gevoerd.
De beremutsen zitten gemakkelijk en
zjjn nog betrekkelijk licht. Maar de ne
gen cm lange haarfranje, die volgens
voorschrift de blik van de Guard ver
duistert, maakt voor de dragers zelfs
de mooiste zomerdag tot een deprime- I'
rend grauwe belevenis.
bisschoppen voor al hun suggesties,
en deed mededeling van het plan dat
de-tijdsc tekst. Misschien voelden
bisschoppen daar wat voor. En ja
hoor, prompt Het de dagvoorzitter
Agagianian stemmen of men het met
dat voorstel eens was. De grote meer
derheid tekende aan. Ja, Placet. En
daarmee was de situatie en het ge
zicht van de paus gered. Immers, bij I
een gewone stemming (is de tekst
feschlkt ja of nee zou er een meer-
erheid: Nee, Non Placet, hebben I
aangetekend. Maar dat zou in dit ge- I
val heel grof geklonken hebben, alsof I
de hele kerkvergadering tegen een I
mening van de paus in NEE zou heb-
ben gezegd. En dat kan niet, of in
ieder geval kan dat nóg niet.
Een subtiele uitleg van het gebeurde
is nog de volgende: de paus zou, op
initiatief van de curie-kardinaal Aga
gianian de geprefabriceerde speech
gehouden hebben, wetende dat de bis
schopsvergadering anders zou oorde
len. Daarmee zou hij dan een prak
tisch voorbeeld geven van hoe de
„collegialiteit" van de bisschoppen
sterker en belangrijker is dan de
curie-bureaus. Ik vind dit al te sub
tiel, maar in de praktyk kwam het
er wel op neer.
AI met al kan men zeggen dat de
aanwezigheid van «le paus op de eer
ste vergadering: van de missie-tekst
teleurstellend is geweest. Hijzelf zei
niets van belang (behalve dan de ene
ongelukkige zin). Hjj sprak vroom
maar onbelangrijk. En hij ging weg
voordat de eigenlijke bespreking be
gon. Privé-commentaar van heel wal
bisschoppen was: èen gemiste kans.
Deze intelligente en werklustige, hoe
wel moeilijk besluitende man, Paulus
VI, blijkt nu eenmaal bepaalde talen
ten te missen, talenten
catie en optreden.
HET KOST HANDEN VOL GELD
Wetenschap zoekt
middelen om mist
te verdrijven
krijgen.
Al jaren zoekt men naar ee
om de mist op een vliegveld t
(Van onze weerkundige medewerker)
MIST lastig, vervelend, gevaarlijk
en vertragend voor het weg-scheep-
vaart- en fu wat mindere mate ook voor
het treinverkeer maar soms hopeloos
het luchtverkeer.
De reiziger op de boot, met eigen auto
of met dc trein kan er lelijk door achter
op geraken wat zijn „tyd" betreft, maar
in de regel konil hij wel op de plaats
van bestemming. Als passagier bij welke
luchtvaartmaatschappij ook kan men dit
vaak niet zeggen. Hoe dikwijls strandt
hij niet op een luchthaven die nog ver
van zjjn bestemming afligt. Het i* v
alle luchtreizigers in de hele herfst
winter een bijzonder onzeker gevoel. Het
gebeurt nogal eens dat men bij stra
lend weer van de ene luchthaven ver
trekt e-n enkele uren later op een „uit-
vvgkhaven" terecht komt wanneer het
vliegveld van bestemming In een dichte
mist is gehuld. En wanneer dit een wat
hardnekkige ochtendmist Is, och dan
kan het 'n kwestie zyn van 1 a 2 uurtjes
wachten. Maar het gebeurt hier in Euro
pa ook dat er geen wachten op is en
men genoodzaakt is met de trein verder
te reizen.
Nog geen verdrijvingsmiddel
Niet alleen onaangenaam voor de passa
giers zijn deze dichte mistsituaties, ook
voor de luchtvaartmaatschappij en die
dit altijd handen vol geld kost en daarbij
nog vaak zeer ontevreden en teleurge
stelde klanten waarvoor een onderdak
of oplossing moet worden gezocht om ze
toch nog per trein of auto zo snel mo
gelijk op de plaats van bestemming te
pa is het de Finn-Air die «om» nog bij
een zicht beneden de 400 meter een
landing maakt. De meeste andere maat
schappijen stellen hun limieten hoger.
Ook hangt het van het toestel .tf. Een
D.C.-8 moet sneller n.uir een andere
luchthaven uitwijken dan een wat klei
ner en langzamer vliegend toestel. Op
stijgen kan bijna altyd. daar zitten de
roblemen niet, maar wel bij h<-t landen,
ij dichte mint (minder dan 200 meter
zicht) waarb(j het wegverkeer overdag
de grote lichten opsteekt, i« er al geen
toestel meer dat een landing waagt. Met
name In de luchtvaart geldt „Veiligheid
voor alles" en het Is goed, zo lang men
nog niet over zeer betrouwbare mistlan-
dlngsinstrumenten beschikt ook geen
enkel risico neemt. Dit zou de passagier»
heel wat onrustiger «temmen dan de
wetenschap als er een dichte mist hangt
zetten ze my wel netjes op een ander
vliegveld neer.
Soms lang wachten
BEGONNEN MET BOEDDHA'S
Kunstvervalsingen
bijna niet van
origineel te
onderscheiden
SOESTDIJK Zijn hobby is
oud-Egyptische kunst, hij is 46
jaar en hij heet Johan Möger.
Zijn woonplaats is Soestdijk.
Naast enkele museum-directeu
ren en een handjevol andere
deskundigen is hij één van de
weinigen in Nederland, die men
over Egyptische kunst bijna
niets meer kan wijsmaken. De
mogelijkheid dat het toch ge
beurt, bestaat natuurlijk altijd,
zoals hij zelf wel eens meer
tot zijn schade overigens, dan
tot zijn schande ervaart.
Schande is het zeker niet, dat
hij eens een enkele keer voor
origineel doorgaande kunst
voorwerpen In handen krijgt,
die achteraf falsificaties blijken
te zijn.
Dc falsificaties van kunstvoorwerpen
in het algemeen en Egyptische in het
bijzonder, zit hem, oud-K.L.M.-piloot,
het meest dwars. Hij windt er geen
doekjes om: de toeristen die Egypte
of omliggende landen bezocht hebben
en die, dikwijls voor veel geld een
oud kunstvoorwerp als aandenken
hebben meegebracht, zyn meestal bij
de neus genomen. Dat is beslist geen
bewijs van onkunde, want de fal
sificaties bereikte perfectie doet zelfs
de best-georiënteerde kunstkenner
versteld staan. Trouwens, de echte
kunstvoorwerpen mogen vaak het
land niet uit. De enkele die er toch
uitkomen, zijn meestal onbetaalbaar.
Falsificaties, daar kan Möger lang
De Soestdijker bezit ook een mum- j
miekist die dateert uit de vierde j
voor Christus.
over praten. Niet in de laatste plaats
omdat hy zelf nog wel eens moet
bekennen, dat men hem heeft beet
genomen Hij vist uit zijn prachtige,
uitgebreide collectie enkeie voorwer
pen. waarvan hij zegt: „Vals. dat zie
je zo. Maar daar heb je nu zo weinig
meer aan. Als je zoiets koopt, ge
beurt dat meestal in een donker win
keltje, dan zie je niet zo goed. Bo
vendien zit er een dikke laag klei
op. die je niet één. twee, drie weg
hebt. Dat komt meestal pas thuis.
En dan is het te laat".
Naar Egypte
Hij legt de valse voorwerpen terug.
Achteloos, met een misnoegd gebaar;
omdat men hem zo heeft beetgeno
men en ook wel een beetje omdat hij
zich heeft laten beetnemen. „Maar
hij krijgt die dingen terug", zegt hij
veelbetekenend terwijl hij de schijn
baar waardevolle voorwerpen in de
la legt. En als Möger zoiets zegt, dan
kan de verkoper daar verzekerd van
zijn, want de Soestdijker komt zo'n
driemaal per jaar in Egypte. Daar
blijft hij drie weken. Hij reist veel,
ook naar landen rond Egypte
Johan Möger heeft zestien jaar ge
vlogen. In 1962 verliet hy de K.L.M.
omdat toen de sociale voorwaarden
gunstig waren. Dat betekende voor
hem. dat hij zich geheel aan zijn hob
by („een naar woord") kon wijden.
Belangstelling voor al wat met kunst
te maken had. heeft hij al van zijn
schooltyd .Toen was het nog niet zo
zeer Egyptische kunst, die hem inte
resseerde; dat kwam pas later toen
hij „in de kunstgeschiedenis ging
rommelen". Aan zijn K.L.M.-tljd be
waart hij goede herinnerignen. want
daarin werd de basis gelegd voor de
buitengewoon mooie collectie, die de
Soestdijker momenteel bezit. Het be
gon met het verzamelen van Boed
dha's. waarin hij vooral in de periode
van zijn verblijf in Indonesië veel
succes had. Aan die tijd herinnert
een aantal kleine en grote Boeddha's,
die onder andere de huiskamer van
zijn woning sieren.
Terug naar de Nijl j
„Op het gebied van de Egyptische]
kunst is Nederland een acht'ergeble-
ven gebied", aldus de heer Möger.
„Men weet er bij ons over het alge
meen maar weinig van. terwijl de
Egyptische cultuur toch heel belang
rijk is geweest, voor onze voorvade
ren en dus ook voor ons. We weten
het een en ander van de Romeinen
en de Grieken, maar om onze oudste
familieleden te kunnen begrijpen,
moeten we terug naar de oevers van
de Nijl, naar Egypte. Daar liggen de!
bewyzen van hun manier van leven!
en werken".
Zijn uitzonderlijke kennis op het
gebied van met name dc Egypti
sche kunst hoeft hem veel vrienden
en relaties bezorgd in rle gehele we
reld, Het gekke is, dat zijn naam in
Nederland slechts voor de enkele
insider een begrip is. In het buiten
land heeft hy contacten met de al
lergrootsten. Hy noemt achter elkaar
een aantal namen van mensen, die
wat kennis van de cultuur van het
oude Egypte betreft hun sporen
ruimschoots hebben verdiend.
De heer Möger is een groot bewon
deraar van Egyptische kunst. Dat be
wijst wel zijn interessante verzame
ling die hij in de loop der jaren heeft
bijeen gekregen. Dat ging natuurlijk!
niet voor niets. Maar hij heeft het
geld er graag voor over. Waarom
niet bijvoorbeeld naar een museum j
„Niets voor mij. als je daar langer
dan vijf minuten bij een bepaald
kunstvoorwerp staat cn het rustig
wilt bestuderen, komt er een sup-l
poost bij staan. Die man doet welis
waar niets, maar het is toch storend
en het komt de concentratie niet ten
goede".
nis Is voor hem voldoende om er een
begrijpelijke causerie van te .-taken. I
„Ik neem ten slotte aan. dat de men
sen die komen, er Iets van begrijpen
en er belang in stellen". Hij heeft bo
vendien het voordeel, dat hy v -*
voorwerpen kan laten zien. En v
belangrijker is: de mensen mogen ze i
aanraken. Dat vindt hij beslist een 1
pluspunt- De mensen willen nu een-|
maal alles aanraken. In musea mag!
dat niet en daarom heeft men er
maar een oppervlakkige interesse in. i
dan leeft het niet, dan is het droge]
stof.
Hij vindt het jammer, dat zo wei
nig mensen in Nederland belang stel
len in Egypte en zijn kunst. Of hy
daar dan niets aan doen kan? Zeker
maar daarvoor is de tijd nog niet
rijp. Misschien over een paar jaar.
Misschien dat hij dan wat meer cau
serieën gaat houden of zelfs een boek
gaat schrijven. Maar dat zijn plan
nen, die nog lang niet gerealiseerd
zijn. Al z.al het er wel van (moeten)
komen.
met helikopters die. door ove
landingsbaan te vliegen, de koude en
iets warme lucht mengen en de mist
doen afnemen Proeven met lueht-
zeven die de fijne druppels opvangen
en het zicht doen verbeteren,
i Verleden jaar hing er tusnen 20 en 24
december In een groot deel van Europa
een dichte mist daardoor duizenden
luchtreizigers die de kerst elders A-ilden
doorbrengen, soms 1 2 dagen op een
1 luchthaven moesten wachten voor hun
(vliegtuig kon vertrekken Loskomen
in ae mist kan het toestel wel maar
het heeft weinig zin wanneer het ln ge
heel West- en Midden-Europa nergens
als gevolg van de mist kan landen
De weerkundige diensten geven elk half
uur van deze vliegvelden en soms om
het kwartier, een bericht af over het
horizontale zicht en de wolkenbasis.
Meestal dat de meteorologen aan de op
bouw van de atmosfeer (wind. vochtge-
enkele uren gaat optrekken of... dat
de kans groot Is dat de mist de hele dag
blijft hangen.
Wanneer elke luehtpassagler met de
mogelijkheid van vertraging of uitwijken
naar een ander vliegveld rekening houdt,
behoeft de teleurstelling niet groot te
zijn. Men kan er van verzekerd zijn dat
elke luchtvaartmaatsehappy alles doet
om de gestrande passagiers het leven
tijdens dit wachten zo aangenaam moge
lijk te maken en ze geen minuut langer
laat wachten dan nodig ts.
Wanneer het aan de maatschappijen
zelf zou liggen zou het weereiement
„mist" onmiddellijk worden geschrapt-
Een zware onweersbui kan men nog om
heen vliegen maar zelfs dat lukt bij
mist niet.
Praten met meneer
„Praten met meneer" is een ro
man van E. R. Braithwaite, een
vroegere spitfire-piloot en onder
wijzer, die ec-n bijzondere betrek
king als ambtenaar bij sociale za
ken aanvaardt: het zoeken van
pleegouders, die bereid zijn kinde
ren van kleurlingen te accepteren.
Braithwaite heeft zijn ervaringen
pakkend beschreven. Het verhaal
gaat met name over Roddy Wil
liams. een gekleurd jongetje van
vier en een half jaar, en het is
vaak ontroerend, soms schokkenö.
Dit vlot geschreven boek verscheen
in een vertaling van Ary van Nie-
rop bij A. W. Sijthoff-Leiden.
Ton Ku\jl, Joop Admiraal. Broes
Hartman. Bas Tenbatenburg en
Wim r. d. Heuvel als brandv:eerlie
den in het televisiespel ,£ieder-
mann en de brandstichters" ran
Max Frisch, dat vanavond don
derdag door de VARA via Ne
derland I zal worden uitgezonden
Vertaling Adnaan Morrien, regie
Theun Lammertse, décor Hans
Christiaan van Langeveld.
<Vcm en voor
„De donkere ster"
De schermutselingen tussen de rassen
is sedert het verschijnen van het be
faamde boek „De negerhut van oom
Tom" een belangrijk onderwerp In de
literatuur geweest. De tijd van oom
Tom en de Ku Klux Klan is echter al
lang voorby en de literatuur heeft
met de moeiz.ame evolutie der inter
raciale relaties geiyke tred gehouden.
Steeds meer negerschrijvers zyn een
zelfbewuster toon gaan voeren en zo
langzamerhand werden de boeken
waaraan het succes der negers ten
grondslag ligt talrijker dan de trieste
treurromans der slaventijd.
Een bö'zonder boek ln dit nieuwe gen
re is Paul Elbogens roman „De don
kere ster" dat in een vertaling van
Peter Kasteel is verschenen in de
Cultuur-serie van de Zuid-Holland-
sche Uitgevers Maatschappij Ad M. C.
Stok. „De donkere ster" is de succes
story van de neger-acteur Ira Aldrid-
ge, een man met grote gaven, die in
de tijd van oom Tom kans zag van
rechteloze negerslaaf zich te ontwik
kelen tot begenadigd vertolker vaa
Shakespeare- rollen
Paul Elbogen heeft het levensverhaal
van Ira Aldridge verromantiseerd tot
een boeiend verhaal dat inzicht geeft
in het leven van negerslaven, slaven
houders en vrijgekoenten in een perio
de die niet zo lang achter ons Iisrt en
die in het zuiden van Amerika velen
nog steeds met een weemoedig heim
wee vervuld.
Alles
aanraden
De heer Möger houdt weieens le
zingen voor verenigingen, die inte
resse hebben. Of het onderwerp niet
al te moeilijk is? Hij heeft wel ge
zegd, dat men er in Nederland wei
nig van afweet, maar de geringe ken-
Conferentie Orthodoxie
op Rhodos gesloten
De derde panorthodoxe conferentie op
Rhodos, die eind vorige week in een im
passe was geraakt over de vraag hoe
een gesprek over christelijke eenheid
met het Vaticaan moet worden begon
nen, schynt een uitweg uit de moeilijk
heden te hebben gevonden. De veertien
afvaardigingen waren verdeeld in drie
groepen met verschillende zienswijzen.
Het grootste obstakel vormden ae zes
orthodoxe kerken ln de communistische;
landen en die van Antiochië, die van me
ning waren dat dit gesprek niet moet
Geef uw lievelingsvogel het beste: p3lüiS verpakte vogelvoeders!
worden aangekondigd en dat er niet aan
(begonnen moet worden voordat het Va
ticaanse concilie is beëindigd, zo zeiden
nauw bri de conventie betrokkenen.
Er is besloten tot oprichting van een ze
ven leden tellende speciale commissie,
die een resolutie over de dialoog met het
Vaticaan moet opstellen. De voltallige
vergadering werd hierdoor in staat ge
steld over te gaan tot andere agenda
punten. zoals theologische gesprekken
met de Anglicaanse en Oud-Katholieke
Kerken. De bijeenkomsten zijn besloten,
maar men zou tot de volgende oesluiten
gegekomen zijn: het voorstel =en ge
sprek over christelijke eenheid te begin
nen zal „spoedig" aan het Vaticaan ge
daan worden. Dat zal zondag op de slui-
tingsbijeenkomst bekend gemaakt wor
den. Wanneer het aanbod door het Vati
caan wordt aanvaard, zullen de bespre
kingen eerst na beëindiging van net Va
ticaanse concilie volgend jaar worden
geopend. Maandag vierde het hoofd van
de Russische Orotnodoxe Kerk. patriarch
Alexei, zijn 84ste verjaardag.
