VERMOEDELIJK GROTE ZEGE VOOR PRESIDENT JOHNSON Vele Republikeinen stemden op kandidaat van Democraten Stembussen nog open oresident toch gekozen Goes heeft niet veel kans op aanwijzing tot primaire kern, wel op primaire faciliteiten Tegen Goldwater Absolute keuze: óf het Zuid-Sloe óf gemeente Goes Dienaar van de publieke zaak 207e jaargang - no. 230 PROVINCIALE ZEEÜWSE COURANT WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Directie: P. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Paster. Hoofdredactie: W. Leertouwer en O. A. de Kok Abonnementsprijs 74 cent per week, J 9.75 per kw. franco per post 10.— p. kw. Los^-e nummers 15 et. Bureau::: Vllsslnuen: Wolstraat 58-60, tel. 2355 (b g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.e. red. 2078/3189, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 <b.?.g red. 7853, adv. 5213); Oostburg: lel. 2295; Teraeuzeiri Anenaalstraat 2 - 2911: Zierizee: red. tel. 2425 adm. tel. 2094 Adv. pr 32 ct. p. mm. Min. p adv. f 4.80. Ingez med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 32 ct. p. regel min. 1.60). .Brieven bur. van dit blad" 2 Woensdag 4 november '64 Commissaris bij Noorse commando's Pagina 2 3 P.Z.C., Middelburg. VROUW HOOPT DAT ZE OP JOHNSON HEEFT GESTEMD, WANT ZE KAN NIET LEZEN.. Mevrouw Perlie Williams, een negerin uit Chattahoochee die zegt dat ze 109 jaar is, heeft gisteren, naar ze hoopt, op pre sident Johnson gestemd. Zeker weten kon ze het niet, want ze kan niet lezen. President Lyndon B. John son steekt zijn stembiljet in de stembus in Johnson City (Texas) „Ik heb de kop van het stembil jet genomen", zei mevrouw Wil liams, „ik weet niet wiens naam daar stond, maar ten slotte kan toch geen van beide kandidaten nog veel voor mij doen. Ik ben te oud". Een tweede negervrouw in Chat tahoochee werd uit het stemlo kaal gestuurd, omdat ze op haar japon een „ik ben geregis- treeid"-knoop droeg, uitgereikt door „Core", een organisatie voor rassengelijkheid. Een toezichthouder in het stem lokaal zag in de knoop evenwel een propagandaknoop voor pre sident Johnson, en aangezien de wet verbiedt dat in de stemhok jes verkiezingscampagnetekens gedragen worden, kon de vrouw worden weggestuurd. Amerikanen in ons land stemden reeds schriftelijk (Van onze Haagse redactie) In de Amerikaanse gemeenschap in ons land heerst de mening, dat velen gebruik hebben gemaakt van de mo gelijkheid reeds schriftelijk hun stem uit te brengen voor de verkiezing van een nieuwe president. Zij hebben daarmee voldaan aan de dringende oproep in vele Amerikaanse bladen en het advies om in ieder geval te stemmen het geeft niet op wie, maar zo mogelijk in het belang van de kandidaten van hun keuze. De in ons land vertoevende Amerika nen moesten daartoe in hun laatste woonstad in een van de Noordameri- kaanse staten formulieren aanvragen, die ingevuld vóór een bepaalde datum moesten zijn ingezonden. De commandant van de Amerikaanse vliegbasis Soesterberg was eveneens van mening, dat de daar verblijvende Amerikaanse militairen op ruime schaal schriftelijk hun stem hadden uitgebracht. GEEN VERREKIJKER VOOR DE ENGELSE „HOUDER VAN DE WACHT" Daar do burgemeester van Winchelsea er van overtuigd is dat de Kransen geen inval in Engeland zullen onder nemen, hoewel de Gaul le een vrij koele hou ding ton opzichte van Engeland aanneemt, krjjgt Fred Curd geen verrekijker. Iedere dag in de afge lopen 21 jaar klauterde Curd de vestingwallen van de stad Winchelsea op om uit te kijken over liet - Kanaal voor een De 71-jarige man, wiens ene oog bijna blind is, heeft het. ge meentebestuur van Winchelsea verzocht hem een verrekijker te geven want „de zee is tegenwoordig op drie kilometer afstand van de stad". Maar de eerste burger van Winchelsea voelt er niets voor: „hij hoeft niet bang te zijn voor een eventuele invasie" Fred Curd, wiens offi ciële titel „houder van de wacht" luidt, krflgt per week een 'oon van vijf en een halve pence om de traditie op te houden, die dateert uit de tijd van de honderd jarige oorlog in de 14e en de 15de eeuw tussen Engeland en Frankrijk. zou doen werkelijk een vloot voor de kust ■comt, antwoordde Curd: „dan ren ik regelrecht naar de stad voor een groot .glas whiskey om te bekomen van de schrik" „Verkoopt Gold water zijn t.V. als hij wint?" Clarence Blackburn, officier van justitie in de Amerikaanse stad Knoxville, heeft meegedeeld door een vrouw te zijn opgebeld, die hem vroeg of het waar was dat als Gold water zou winnen „hy zijn t.v. zou verkopen". Blackburn zei de vrouw te heb ben uitgelegd dat de senator uit Arizona gepraat had over de Ten nessee Valley Authority (T.V.A.), maar de vrouw verklaarde tocli tegen Goldwater te zullen stem men „voor alle. veiligheid". Vannacht om drie uur was het duidelijk, dat president Johnson een grote overwinning heeft behaald op senator Goldwater. Johnson leidde op dat ogenblik met bijna 60 procent van de stemmen tegen Goldwater 40 procent. De computers van de Columbia Broadcas ting System voorspelden dat Johnson tussen de 438 en 513 kies mannen zal krijgen. Voor de verkiezing tot president zijn er 270' of meer nodig. President Kennedy haalde destijds 303 kiesman nen. De berekening van het C.B.S. was gebaseerd op de uitslagen van dat moment. In Democratische kringen was men echter van mening dat de voorsprong van hun kandidaat te vergelijken zou zijn met de befaamde overwinning van Roosevelt in 1936 op Alfred M. Landon. In een aantal traditionele Republikeinse kies districten namelijk behaalde Johnson een grote voorsprong. Zo hebben in het verleden Republikeins stemmende steden in Massa chusetts vrijwel allen op Johnson gestemd. Een zelfde verschijnsel zag men in Indiana waar nu de eerste Democratische overwinning werd behaald sinds 1936. Senator Hubert Humphrey, die bij een Democratische overwinning vice-presi dent xcordt. Al naar gelang de uitslagen binnenkwamen bleken allerlei oude tra dities te zijn doorbroken. Maine, een staat waar in het verleden slechts een maal een Democratische kandidaat werd gekozen heeft zich nu geheel achter Johnson gesteld. Traditioneel Republi keinse staten als Connecticut en Ken tucky zijn naar de Democratische kan didaat omgezwaaid. Daarentegen heeft Goldwater in Mississippi de overwin ning behaald: de eerste Republikeinse zege in liet zuiden na de burgeroorlog. Bovendien kreeg de Republikeinse kan didaat de stemmen van Zuid-Carolina. werd verwacht aangezien in heide zuidelijke staten groot verzet heerst te gen de wet op de burgerrechten en de rassenintegratie. Nadere berekeningen van het elektro nisch brein van de C.B.S. voorspelden dat president Johnson zou winnen met "3 procent van de stemmen, dat wil zeg en 1 procent meer dan het record van toosevelt in 1936 Kennedy kon bij de verkiezingen in 1960 slechts 49,7 procent behalen tegen on 49,5. Alles wijst er dus op dat er een politieke aardverschuiving in de Verenigde Staten heeft plaatsgevonden, waarbij minder de Republikeinse begin selen dan de persoon van Goldwater in het geding waren. De extreme rech tervleugel van de Republikeinen heeft namelijk wel op de partijconvenlie in San Francisco de overwinning weten te behalen maar blijkt niet te worden ge steund door de meerderheid van de Re publikeinse kiezers. Om 3.03 uur Nederlandse tyd vannacht verklaarde de Columbia Broadcasting System president Johnson verkozen als president van de Verenigde Staten. Een merkwaardige gang van zaken: een ra dio-omroep stelt vast dat de president gekozen is, terwijl de stembussen in be paalde delen van het land zelfs nog niet waren gesloten. Dit laatste had te maken met het tijdsverschil tussen oost- en westkust in Amerika. Dank zij echter de ver voortgeschreden computertechniek, waarbij men in dit geval de elektronische breinen tevoren van grote aantallen gegevens had voor zien was het mogelijk om op grond van periodiek beschikbare gegevens de ver moedelijke einduitslag te berekenen. Vanzelfsprekend was eer. dergelijke be rekening niet tot in details nauwkeurig De acht kiezers van Dixviüe Amerikaanse staat New Hampshire waren de eersten, die dinsdag hun stem uitbrachten. Hun stemmen gingen naar de republikeinse kan- rlifTruü Oritrhnnte r maar men mocht aannemen dat in ieder geval het al of niet herkozen zijn van Johnson zonder fouten kon worden vast gesteld. Gevolg: een gekozen president terwijl er nog op hem gestemd moest worden V.S.: VOORBEREIDINGEN VOOR KENNEDYRONDE De V.S. hebben gistermiddag officieel bekendgemaakt, dal z.y zich wensen te houden aan het tijdschema voor de voor bereidingen van de „Kennedyronde", die een internationale verlaging van douanerechten moet gaan inhouden. I De Amerikaanse ambassadeur bij de Europese gemeenschappen in Brussel. 'John Tuthill, heeft de Europese com missie er van op de hoogte gesteld dat de V.S. bereid zijn op de reecs afgebro- I ken datum van 16 november de lijst bij de G.A.T.T. (algemene overeenkomst voor handel en tarieven) in Genève te deponeren van de industriële produkten, die ^zij van jsen verlaging van 50 pro- Johnson heeft gewonnen. Op het mo ment, waarop wij dit schrijven (tegen half drie in de morgen) ziet het er naar uit. dat hij een vrij grote meerderheid op Goldwater heeft be haald. En dat is eigenlijk het meest verheugende van deze stembusuitslag. Men kon immers tevoren wel aanne men. dat Johnson zou winnen, maar de grote vraag was of hij zijn tegen stander al dan niet met sprekende cijfers zou verslaan. Welnu, het ziet er nu naar uit dat dit inderdaad is gebeurd en dat het Amerikaanse volk zich zéér duidelijk vóór Johnson heeft uitgesproken. Of beter gezegd: tégen Goldwater. Dat is daarom zo verheu gend omdat in de hele vrije wereld de laatste maanden een zekere angst merkbaar was dat de Goldwaterlijn toch nog vele aanhangers zou hebben. Ook in de Verenigde Staten kon men deze opvatting horen. Zo schreef on langs „The Wall Street Journal", dat de verkiezing van Goldwater tot Re publikeins kandidaat tijdens de con ventie van San Francisco heus niet zo ongeloofwaardig was als menigeen dacht: „Het is namelijk de bevesti ging van het feit, dat het conservatis me in Amerika zich reeds lang in op gaande lijn beweegt", meende het blad. Die opvatting blijkt dus niet juist: voor zover dit conservatisme werd belichaamd in Goldwater heeft gisteren het overgrote deel van het Amerikaanse volk „neen" gezegd. Met name voor de binnenlandse po litiek van de Verenigde Staten is dat van belang. Gesteld dat Johnson maar net met de hakken over de sloot zou zijn gekomen, dan zou dat in feite vele moeilijkheden rond allerlei bin nenlandse vraagstukken hebben bete kend (de wet op de burgerrechten, het negervraagstuk. om maar enkele te noemen). Niet dat moeilijkheden nu zullen uitblijven, maar er ligt nu in ieder geval een uitspraak dat de Johnson-politiek de instemming van een ruimte meerderheid heeft. Voor al het onmiskenbare feit, dat vele Republikeinen op de Democratische kandidaat hebben gestemd houdt een duidelijke anti-Goldwater uitspraak Voor de wereld als geheel is met na me van belang, dat de buitenlandse politiek van Johnson zal worden voort gezet. Tegenstanders van de nieuwe president nebben betoogd, dat er bij hem nog niet veel te merken is geweest van een duidelijke buitenlandse fijn, een ver wijt dat niet helemaal zonder grond is. Maar vrijwel alle Amerikaanse presi denten beginnen als binnenlands politi cus en komen maar langzaam „op gang" als leider van de bui- I tenlandse staatkunde. Zelfs bij Kennedy was dit aanvankelijk het geval. Ondanks inderdaad onloochenbare onduidelijkheden in de buitenlandse po litiek van Johnson is echter de conclu sie verantwoord, dat- hij een soepeler en vooral minder agressief beleid voert en vermoedelijk zal voeren dan Goldwater had aangekondigd. De wijze waarop de ze bijvoorbeeld stelling heeft genomen tegenover de Sowjet-unie deed vermoe den dat onder zijn beleid de koude oor log in hevigheid zou toenemen. Het com munisme werd immers door Goldwater de enige „betekenende verstoorder van de wereldvrede" genoemd- Johnson daar entegen heeft bij voortduring betoogd, Ie kloof tussen oost en west zo mo lk zou moeten worden overbrugd. Hij gelijk verkla redacteuren). Staatssecretaris drs. J. A. Bak ker van economische zaken liet er gistermiddag nauwelijks eni ge twijfel aan bestaan: hij voelt er weinig voor Goes weer te promoveren tot primaire kern. „Het zou onjuist zijn op een afstand van vijftien kilometer van de primaire kern Zuid-Sloe een andere plaats geschikt te maken voor grote industrieën", zo stelde hij. „Als de industriële ontwikkeling in het Zuid-Sloe echter te lang zaam van de grond komt, dan kan ook voor Goes het tarief voor de primaire kernen van de premie- en prijsreductieregeling worden toegepast, als Goes bij voorbeeld de kans heeft een be langrijke industrie aan te trek ken", beloofde de staatssecre taris anderzijds. „Wat is nu het verschil?", wilde het Zeeuwse Tweede-Kamerlid, de heer C. F. van der Peijl (c.h.) uit Kloetin- ge, weten: een primaire kern of een secondaire kern met de pre mie- en prijsreductieregeling van een primaire kern? „Uit die vraag blijkt wel, dat ik met Goes het beste voor heb", ant woordde de heer Bakker diplo matiek. De heer J. J. A. Berger (p.v.d.a.) vroeg zich af of voor het geval-Goes en de overige vier voormalige primaire ker nen niet de term semi-primairt kern op zijn plaats was. waar mee drs. Bakker het wel kon eens zijn. Dit alles was te beluisteren tijdens een vergadering van de vaste com missie voor economische zaken uit de Tweede Kamer, die in tweede zit ting replieken zich hezig hield met de nota regionale industriesprei ding en die ook aandacht schonk aan de brief van de staatssecretaris, waarin deze nadere tegemoetkomin gen deed. heer Th. H. Joekes (v.v.d.) vond er van: „Die vijf gemeenten mochten wel rekenen op continuering in het industriebeleid en vooral zij" hebben de nota ervaren als een donderslag bij heldere of lichtbewolkte hemel en U zal in de komende jaren moeten tonen, dat er met name voor deze vijf perspectief ligt in de herkansing'. Handicapi race Vrijwel unaniem hadden de woord voerders het met name opgenomen voor de vijf gemeenten, die in het nieuwe beleid van de staatssecreta ris plotseling zijn gedegradeerd van primaire kern tot secondaire kern: Goes Stadskanaal, Winschoten, Meppel en Harlingen. „Zij moe ten in afwachting van het resultaat de herkansing de volledige rao- V oorbeeld gelijkheden behouden", zei de heer H Kikkert (c.h.). die daarbij doelde op de kans. dat een secondaire kern :ert (c.h. i. die daarbij doelde op zich zodanig kan ontwikkelen, dat alsnog de aanwijzing tot primaire kern kan volgen. De heer Berger noemde deze mogelijkheid overigens „meer een handicaprace dan een her kansing". omdat de degradatie tot secondaire kern al een belemmering is ..Ik zie de wysheirl van dit brieid niet in", voegde hij er aan toe. De Drs. Bakker liet weten, dat nij zich in het algemeen gehouden heeft aan de kemaanwijzing uit het verleden- Vijf primaire kernen moesten echter afgestoten worden. De motivering hiervoor waren de resultaten, die in de kernen tot stand gekomen waren, soms echter een complex van facto ren. En als voorbeeld noemde de staats secretaris Goes: „Het provinciaal be stuur van Zeeland stelde het ten zeer ste op prijs, dat het Zuid-Sloe als primaire kern aangewezen werd. Er is hier inderdaad zowel ruimte voor droge als natte industrie. Goes ligt op slechts 15 kilometer afstand van het Zuid-Sloe, Middelburg op 7 kilo meter en Vlissingen op 6 kilometer. (Zie slot pag. 2 kol. 6) 0dat de i Amerikanen weliswaar scherp de wacht hielden, maar tegelijkertijd de hand uit staken. Vooral nu er nieuwe leiders in het Krem lin zetelen, is het van het gTootste be lang. dat het Witte Huis een behoedza me politiek voert jegens Rusland: een botte afwijzing zou tot ongewilde con sequenties leiden. Overigens zal de herkozen president juist op het terrein van de buiten landse politiek een grote activiteit en veel staatsmanschap "moeten tonen: er zijn heel wat problemen. Men denke aan de moeilijkheden in Europa rond de ver houding met Frankrijk en de gevolgen daarvan voor de N.A.V.O.. men denke vooral aan het allesbeheersende pro- jbleem van de nabije toekomst: de refatie met communistisch China. Tot dusver heeft Amerika een afwijzende politiek I gevoerd jegens dit land en is een felle tegenstander gebleken van opneming van deze staat in de Verenigde Naties. Maar deze zaak is actueler aan ooit. nu de Chinezen over een eigen atoombom I beschikken: negeren van dit feit is on- I mogelijk. Johnson president. Deze man, enige jaren geleden voor de niet-Amerika- nen nog een volslagen onbekende, is voor menigeen het voorbeeld van de rus tige. gewone burger. Hij heeft niet de briljante intelligentie van zijn voorgan ger, hij heeft in zijn verkiezingscampag ne niet weten te boeien door het poneren van een idee, zoals eveneens Kennedy, er was evenmin een New Deal. waar- voor Roosevelt zijn kiezers opriep. Nee, Johnson is geen spectaculaire figuur. Hij zelf is de eerste om dat toe te geven. Ln een onlangs verschenen boek, dat hij schreef onder de titel „My hope for America", zegt hij: „Ik ben geen theo- loog, ik ben geen filosoof, ik ben slechts i een dienaar van de publieke zaak, die er j naar zijn vermogen het beste van maakt". Dat is een bescheiden en ver trouwenwekkend woord. Het geeft in ieder geval meer vertrouwen dan de bar se kreten, die de wereld de afgelopen maanden te horen kreeg van Goldwa ter. „In de wereld van vandaag is geen plaats voor zwakheid" schreef Johnson over de kernbewapening in hetzelfde boek. „maar er is evenmin plaats voor roekeloosheid". Men mag hopen dat de nu herkozen president deze gematigde. ;maar allerminst „zachte" politiek tot uitvoering zal kunnen brengen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 1