VERMOEDELIJK GROTE ZEGE
VOOR PRESIDENT JOHNSON
Vele Republikeinen
stemden op kandidaat
van Democraten
Stembussen nog open
oresident toch gekozen
Goes heeft niet veel kans op aanwijzing tot
primaire kern, wel op primaire faciliteiten
Tegen Goldwater
Absolute keuze:
óf het Zuid-Sloe
óf gemeente Goes
Dienaar van de
publieke zaak
207e jaargang - no. 230
PROVINCIALE ZEEÜWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie: P. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Paster. Hoofdredactie: W. Leertouwer en O. A. de Kok Abonnementsprijs 74 cent per week, J 9.75 per kw. franco per post 10.— p. kw. Los^-e nummers 15 et. Bureau::: Vllsslnuen:
Wolstraat 58-60, tel. 2355 (b g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.e. red. 2078/3189, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 <b.?.g red. 7853, adv. 5213); Oostburg: lel. 2295; Teraeuzeiri Anenaalstraat 2 -
2911: Zierizee: red. tel. 2425 adm. tel. 2094 Adv. pr 32 ct. p. mm. Min. p adv. f 4.80. Ingez med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 32 ct. p. regel min. 1.60). .Brieven bur. van dit blad" 2
Woensdag 4 november '64
Commissaris bij
Noorse commando's
Pagina 2
3 P.Z.C., Middelburg.
VROUW HOOPT DAT ZE OP
JOHNSON HEEFT GESTEMD,
WANT ZE KAN NIET LEZEN..
Mevrouw Perlie Williams, een
negerin uit Chattahoochee die
zegt dat ze 109 jaar is, heeft
gisteren, naar ze hoopt, op pre
sident Johnson gestemd. Zeker
weten kon ze het niet, want ze
kan niet lezen.
President Lyndon B. John
son steekt zijn stembiljet in
de stembus in Johnson City
(Texas)
„Ik heb de kop van het stembil
jet genomen", zei mevrouw Wil
liams, „ik weet niet wiens naam
daar stond, maar ten slotte kan
toch geen van beide kandidaten
nog veel voor mij doen. Ik ben
te oud".
Een tweede negervrouw in Chat
tahoochee werd uit het stemlo
kaal gestuurd, omdat ze op haar
japon een „ik ben geregis-
treeid"-knoop droeg, uitgereikt
door „Core", een organisatie
voor rassengelijkheid.
Een toezichthouder in het stem
lokaal zag in de knoop evenwel
een propagandaknoop voor pre
sident Johnson, en aangezien de
wet verbiedt dat in de stemhok
jes verkiezingscampagnetekens
gedragen worden, kon de vrouw
worden weggestuurd.
Amerikanen in ons
land stemden
reeds schriftelijk
(Van onze Haagse redactie)
In de Amerikaanse gemeenschap in
ons land heerst de mening, dat velen
gebruik hebben gemaakt van de mo
gelijkheid reeds schriftelijk hun stem
uit te brengen voor de verkiezing van
een nieuwe president. Zij hebben
daarmee voldaan aan de dringende
oproep in vele Amerikaanse bladen
en het advies om in ieder geval te
stemmen het geeft niet op wie,
maar zo mogelijk in het belang van
de kandidaten van hun keuze.
De in ons land vertoevende Amerika
nen moesten daartoe in hun laatste
woonstad in een van de Noordameri-
kaanse staten formulieren aanvragen,
die ingevuld vóór een bepaalde datum
moesten zijn ingezonden.
De commandant van de Amerikaanse
vliegbasis Soesterberg was eveneens
van mening, dat de daar verblijvende
Amerikaanse militairen op ruime
schaal schriftelijk hun stem hadden
uitgebracht.
GEEN VERREKIJKER VOOR DE
ENGELSE „HOUDER VAN DE WACHT"
Daar do burgemeester
van Winchelsea er van
overtuigd is dat de
Kransen geen inval in
Engeland zullen onder
nemen, hoewel de Gaul
le een vrij koele hou
ding ton opzichte van
Engeland aanneemt,
krjjgt Fred Curd geen
verrekijker.
Iedere dag in de afge
lopen 21 jaar klauterde
Curd de vestingwallen
van de stad Winchelsea
op om uit te kijken over
liet - Kanaal voor een
De 71-jarige man,
wiens ene oog bijna
blind is, heeft het. ge
meentebestuur van
Winchelsea verzocht
hem een verrekijker te
geven want „de zee is
tegenwoordig op drie
kilometer afstand van
de stad".
Maar de eerste burger
van Winchelsea voelt
er niets voor: „hij hoeft
niet bang te zijn voor
een eventuele invasie"
Fred Curd, wiens offi
ciële titel „houder van
de wacht" luidt, krflgt
per week een 'oon van
vijf en een halve pence
om de traditie op te
houden, die dateert uit
de tijd van de honderd
jarige oorlog in de 14e
en de 15de eeuw tussen
Engeland en Frankrijk.
zou doen
werkelijk een
vloot voor de kust
■comt, antwoordde Curd:
„dan ren ik regelrecht
naar de stad voor een
groot .glas whiskey om
te bekomen van de
schrik"
„Verkoopt Gold water
zijn t.V. als hij
wint?"
Clarence Blackburn, officier van
justitie in de Amerikaanse stad
Knoxville, heeft meegedeeld door
een vrouw te zijn opgebeld, die
hem vroeg of het waar was dat
als Gold water zou winnen „hy zijn
t.v. zou verkopen".
Blackburn zei de vrouw te heb
ben uitgelegd dat de senator uit
Arizona gepraat had over de Ten
nessee Valley Authority (T.V.A.),
maar de vrouw verklaarde tocli
tegen Goldwater te zullen stem
men „voor alle. veiligheid".
Vannacht om drie uur was het duidelijk, dat president Johnson een
grote overwinning heeft behaald op senator Goldwater. Johnson
leidde op dat ogenblik met bijna 60 procent van de stemmen tegen
Goldwater 40 procent. De computers van de Columbia Broadcas
ting System voorspelden dat Johnson tussen de 438 en 513 kies
mannen zal krijgen. Voor de verkiezing tot president zijn er 270'
of meer nodig. President Kennedy haalde destijds 303 kiesman
nen. De berekening van het C.B.S. was gebaseerd op de uitslagen
van dat moment. In Democratische kringen was men echter van
mening dat de voorsprong van hun kandidaat te vergelijken zou
zijn met de befaamde overwinning van Roosevelt in 1936 op
Alfred M. Landon. In een aantal traditionele Republikeinse kies
districten namelijk behaalde Johnson een grote voorsprong. Zo
hebben in het verleden Republikeins stemmende steden in Massa
chusetts vrijwel allen op Johnson gestemd. Een zelfde verschijnsel
zag men in Indiana waar nu de eerste Democratische overwinning
werd behaald sinds 1936.
Senator Hubert Humphrey, die bij een
Democratische overwinning vice-presi
dent xcordt.
Al naar gelang de uitslagen
binnenkwamen bleken allerlei oude tra
dities te zijn doorbroken. Maine, een
staat waar in het verleden slechts een
maal een Democratische kandidaat werd
gekozen heeft zich nu geheel achter
Johnson gesteld. Traditioneel Republi
keinse staten als Connecticut en Ken
tucky zijn naar de Democratische kan
didaat omgezwaaid. Daarentegen heeft
Goldwater in Mississippi de overwin
ning behaald: de eerste Republikeinse
zege in liet zuiden na de burgeroorlog.
Bovendien kreeg de Republikeinse kan
didaat de stemmen van Zuid-Carolina.
werd verwacht aangezien in heide
zuidelijke staten groot verzet heerst te
gen de wet op de burgerrechten en de
rassenintegratie.
Nadere berekeningen van het elektro
nisch brein van de C.B.S. voorspelden
dat president Johnson zou winnen met
"3 procent van de stemmen, dat wil zeg
en 1 procent meer dan het record van
toosevelt in 1936
Kennedy kon bij de verkiezingen in 1960
slechts 49,7 procent behalen tegen
on 49,5. Alles wijst er dus op dat er
een politieke aardverschuiving in de
Verenigde Staten heeft plaatsgevonden,
waarbij minder de Republikeinse begin
selen dan de persoon van Goldwater
in het geding waren. De extreme rech
tervleugel van de Republikeinen heeft
namelijk wel op de partijconvenlie in
San Francisco de overwinning weten te
behalen maar blijkt niet te worden ge
steund door de meerderheid van de Re
publikeinse kiezers.
Om 3.03 uur Nederlandse tyd vannacht
verklaarde de Columbia Broadcasting
System president Johnson verkozen als
president van de Verenigde Staten. Een
merkwaardige gang van zaken: een ra
dio-omroep stelt vast dat de president
gekozen is, terwijl de stembussen in be
paalde delen van het land zelfs nog niet
waren gesloten. Dit laatste had te maken
met het tijdsverschil tussen oost- en
westkust in Amerika.
Dank zij echter de ver voortgeschreden
computertechniek, waarbij men in dit
geval de elektronische breinen tevoren
van grote aantallen gegevens had voor
zien was het mogelijk om op grond van
periodiek beschikbare gegevens de ver
moedelijke einduitslag te berekenen.
Vanzelfsprekend was eer. dergelijke be
rekening niet tot in details nauwkeurig
De acht kiezers van Dixviüe
Amerikaanse staat New Hampshire
waren de eersten, die dinsdag hun
stem uitbrachten. Hun stemmen
gingen naar de republikeinse kan-
rlifTruü Oritrhnnte r
maar men mocht aannemen dat in ieder
geval het al of niet herkozen zijn van
Johnson zonder fouten kon worden vast
gesteld. Gevolg: een gekozen president
terwijl er nog op hem gestemd moest
worden
V.S.: VOORBEREIDINGEN
VOOR KENNEDYRONDE
De V.S. hebben gistermiddag officieel
bekendgemaakt, dal z.y zich wensen te
houden aan het tijdschema voor de voor
bereidingen van de „Kennedyronde",
die een internationale verlaging van
douanerechten moet gaan inhouden.
I De Amerikaanse ambassadeur bij de
Europese gemeenschappen in Brussel.
'John Tuthill, heeft de Europese com
missie er van op de hoogte gesteld dat
de V.S. bereid zijn op de reecs afgebro-
I ken datum van 16 november de lijst bij
de G.A.T.T. (algemene overeenkomst
voor handel en tarieven) in Genève te
deponeren van de industriële produkten,
die ^zij van jsen verlaging van 50 pro-
Johnson heeft gewonnen. Op het mo
ment, waarop wij dit schrijven
(tegen half drie in de morgen) ziet het
er naar uit. dat hij een vrij grote
meerderheid op Goldwater heeft be
haald. En dat is eigenlijk het meest
verheugende van deze stembusuitslag.
Men kon immers tevoren wel aanne
men. dat Johnson zou winnen, maar
de grote vraag was of hij zijn tegen
stander al dan niet met sprekende
cijfers zou verslaan. Welnu, het ziet
er nu naar uit dat dit inderdaad is
gebeurd en dat het Amerikaanse volk
zich zéér duidelijk vóór Johnson heeft
uitgesproken. Of beter gezegd: tégen
Goldwater. Dat is daarom zo verheu
gend omdat in de hele vrije wereld
de laatste maanden een zekere angst
merkbaar was dat de Goldwaterlijn
toch nog vele aanhangers zou hebben.
Ook in de Verenigde Staten kon men
deze opvatting horen. Zo schreef on
langs „The Wall Street Journal", dat
de verkiezing van Goldwater tot Re
publikeins kandidaat tijdens de con
ventie van San Francisco heus niet
zo ongeloofwaardig was als menigeen
dacht: „Het is namelijk de bevesti
ging van het feit, dat het conservatis
me in Amerika zich reeds lang in op
gaande lijn beweegt", meende het
blad. Die opvatting blijkt dus niet
juist: voor zover dit conservatisme
werd belichaamd in Goldwater heeft
gisteren het overgrote deel van het
Amerikaanse volk „neen" gezegd.
Met name voor de binnenlandse po
litiek van de Verenigde Staten is dat
van belang. Gesteld dat Johnson maar
net met de hakken over de sloot zou
zijn gekomen, dan zou dat in feite
vele moeilijkheden rond allerlei bin
nenlandse vraagstukken hebben bete
kend (de wet op de burgerrechten,
het negervraagstuk. om maar enkele
te noemen). Niet dat moeilijkheden nu
zullen uitblijven, maar er ligt nu in
ieder geval een uitspraak dat de
Johnson-politiek de instemming van
een ruimte meerderheid heeft. Voor
al het onmiskenbare feit, dat vele
Republikeinen op de Democratische
kandidaat hebben gestemd houdt een
duidelijke anti-Goldwater uitspraak
Voor de wereld als geheel is met na
me van belang, dat de buitenlandse
politiek van Johnson zal worden voort
gezet. Tegenstanders van de nieuwe
president nebben betoogd, dat er bij hem
nog niet veel te merken is geweest van
een duidelijke buitenlandse fijn, een ver
wijt dat niet helemaal zonder grond is.
Maar vrijwel alle Amerikaanse presi
denten beginnen als binnenlands politi
cus en komen maar
langzaam „op gang"
als leider van de bui-
I tenlandse staatkunde.
Zelfs bij Kennedy was
dit aanvankelijk het
geval. Ondanks inderdaad onloochenbare
onduidelijkheden in de buitenlandse po
litiek van Johnson is echter de conclu
sie verantwoord, dat- hij een soepeler en
vooral minder agressief beleid voert en
vermoedelijk zal voeren dan Goldwater
had aangekondigd. De wijze waarop de
ze bijvoorbeeld stelling heeft genomen
tegenover de Sowjet-unie deed vermoe
den dat onder zijn beleid de koude oor
log in hevigheid zou toenemen. Het com
munisme werd immers door Goldwater
de enige „betekenende verstoorder van
de wereldvrede" genoemd- Johnson daar
entegen heeft bij voortduring betoogd,
Ie kloof tussen oost en west zo mo
lk zou moeten worden overbrugd. Hij
gelijk
verkla
redacteuren).
Staatssecretaris drs. J. A. Bak
ker van economische zaken liet
er gistermiddag nauwelijks eni
ge twijfel aan bestaan: hij voelt
er weinig voor Goes weer te
promoveren tot primaire kern.
„Het zou onjuist zijn op een
afstand van vijftien kilometer
van de primaire kern Zuid-Sloe
een andere plaats geschikt te
maken voor grote industrieën",
zo stelde hij.
„Als de industriële ontwikkeling
in het Zuid-Sloe echter te lang
zaam van de grond komt, dan
kan ook voor Goes het tarief
voor de primaire kernen van de
premie- en prijsreductieregeling
worden toegepast, als Goes bij
voorbeeld de kans heeft een be
langrijke industrie aan te trek
ken", beloofde de staatssecre
taris anderzijds. „Wat is nu het
verschil?", wilde het Zeeuwse
Tweede-Kamerlid, de heer C. F.
van der Peijl (c.h.) uit Kloetin-
ge, weten: een primaire kern of
een secondaire kern met de pre
mie- en prijsreductieregeling
van een primaire kern? „Uit die
vraag blijkt wel, dat ik met
Goes het beste voor heb", ant
woordde de heer Bakker diplo
matiek. De heer J. J. A. Berger
(p.v.d.a.) vroeg zich af of voor
het geval-Goes en de overige
vier voormalige primaire ker
nen niet de term semi-primairt
kern op zijn plaats was. waar
mee drs. Bakker het wel kon
eens zijn.
Dit alles was te beluisteren tijdens
een vergadering van de vaste com
missie voor economische zaken uit
de Tweede Kamer, die in tweede zit
ting replieken zich hezig hield
met de nota regionale industriesprei
ding en die ook aandacht schonk aan
de brief van de staatssecretaris,
waarin deze nadere tegemoetkomin
gen deed.
heer Th. H. Joekes (v.v.d.) vond er
van: „Die vijf gemeenten mochten
wel rekenen op continuering in het
industriebeleid en vooral zij" hebben
de nota ervaren als een donderslag
bij heldere of lichtbewolkte hemel en
U zal in de komende jaren moeten
tonen, dat er met name voor deze vijf
perspectief ligt in de herkansing'.
Handicapi
race
Vrijwel unaniem hadden de woord
voerders het met name opgenomen
voor de vijf gemeenten, die in het
nieuwe beleid van de staatssecreta
ris plotseling zijn gedegradeerd van
primaire kern tot secondaire kern:
Goes Stadskanaal, Winschoten,
Meppel en Harlingen. „Zij moe
ten in afwachting van het resultaat
de herkansing de volledige rao-
V oorbeeld
gelijkheden behouden", zei de heer H
Kikkert (c.h.). die daarbij doelde op
de kans. dat een secondaire kern
:ert (c.h. i. die daarbij doelde op
zich zodanig kan ontwikkelen, dat
alsnog de aanwijzing tot primaire
kern kan volgen. De heer Berger
noemde deze mogelijkheid overigens
„meer een handicaprace dan een her
kansing". omdat de degradatie tot
secondaire kern al een belemmering
is ..Ik zie de wysheirl van dit brieid
niet in", voegde hij er aan toe. De
Drs. Bakker liet weten, dat nij zich
in het algemeen gehouden heeft aan
de kemaanwijzing uit het verleden-
Vijf primaire kernen moesten echter
afgestoten worden. De motivering
hiervoor waren de resultaten, die in
de kernen tot stand gekomen waren,
soms echter een complex van facto
ren.
En als voorbeeld noemde de staats
secretaris Goes: „Het provinciaal be
stuur van Zeeland stelde het ten zeer
ste op prijs, dat het Zuid-Sloe als
primaire kern aangewezen werd. Er
is hier inderdaad zowel ruimte voor
droge als natte industrie. Goes ligt
op slechts 15 kilometer afstand van
het Zuid-Sloe, Middelburg op 7 kilo
meter en Vlissingen op 6 kilometer.
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
0dat de
i Amerikanen weliswaar scherp de wacht
hielden, maar tegelijkertijd de hand uit
staken.
Vooral nu er nieuwe leiders in het Krem
lin zetelen, is het van het gTootste be
lang. dat het Witte Huis een behoedza
me politiek voert jegens Rusland: een
botte afwijzing zou tot ongewilde con
sequenties leiden.
Overigens zal de herkozen president
juist op het terrein van de buiten
landse politiek een grote activiteit en
veel staatsmanschap "moeten tonen: er
zijn heel wat problemen. Men denke aan
de moeilijkheden in Europa rond de ver
houding met Frankrijk en de gevolgen
daarvan voor de N.A.V.O.. men denke
vooral aan het allesbeheersende pro-
jbleem van de nabije toekomst: de refatie
met communistisch China. Tot dusver
heeft Amerika een afwijzende politiek
I gevoerd jegens dit land en is een felle
tegenstander gebleken van opneming
van deze staat in de Verenigde Naties.
Maar deze zaak is actueler aan ooit. nu
de Chinezen over een eigen atoombom
I beschikken: negeren van dit feit is on-
I mogelijk.
Johnson president. Deze man, enige
jaren geleden voor de niet-Amerika-
nen nog een volslagen onbekende, is
voor menigeen het voorbeeld van de rus
tige. gewone burger. Hij heeft niet de
briljante intelligentie van zijn voorgan
ger, hij heeft in zijn verkiezingscampag
ne niet weten te boeien door het poneren
van een idee, zoals eveneens Kennedy,
er was evenmin een New Deal. waar-
voor Roosevelt zijn kiezers opriep. Nee,
Johnson is geen spectaculaire figuur.
Hij zelf is de eerste om dat toe te geven.
Ln een onlangs verschenen boek, dat hij
schreef onder de titel „My hope for
America", zegt hij: „Ik ben geen theo-
loog, ik ben geen filosoof, ik ben slechts
i een dienaar van de publieke zaak, die er
j naar zijn vermogen het beste van
maakt". Dat is een bescheiden en ver
trouwenwekkend woord. Het geeft in
ieder geval meer vertrouwen dan de bar
se kreten, die de wereld de afgelopen
maanden te horen kreeg van Goldwa
ter. „In de wereld van vandaag is geen
plaats voor zwakheid" schreef Johnson
over de kernbewapening in hetzelfde
boek. „maar er is evenmin plaats voor
roekeloosheid". Men mag hopen dat de
nu herkozen president deze gematigde.
;maar allerminst „zachte" politiek tot
uitvoering zal kunnen brengen.