TRAITAL2
AMERIKA KIEST VANDAAG EEN PRESIDENT
Brugwachter gaat vrij
uit ie Botlekaffaire
droog
haar?"
AANTAL STEMGERECHTIGDEN SINDS
1962 MET 5 MILJOEN GESTEGEN
Verkiezingen in V,S.
op radio en televisie
Hele nacht door
GRAPILLON
Nieuwe expeditie
naar de Zuidpool
KONING SA0ED
WERD AFGEZET
Viseer neergestoken
tiidens vecMoartij
DINSDAG 3 NOVEMBER 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LYNDON B. JOHNSON OF
BARRY M. GOLDWATER
VANDAAG gaat het Amerikaanse volk naar de stembus, niet al
leen om uit te maken of president Johnson dan wel zijn republikein
se tegenkandidaat Barry Goldwater in de komende periode van
vier jaar het Witte Huis zal gaan bewonen, maar ook om een an
dere samenstelling van het Congres en een aantal gouverneurs te
kiezen.
Het Amerikaanse Congres (parlement) bestaat uit een Huis van Af
gevaardigden, dat 435 leden telt en de Senaat, waarin 100 afgevaar
digden zitting hebben. De zetels in het Huis van Afgevaardigden zijn
alle ter beschikking. In alle 50 staten zal dus hiervoor gestemd wor
den. Van de 100 senaatszetels zijn er 35 ter beschikking terwijl de
overige 65 senatoren nog een gedeelte van hun ambtstermijn voor de
boeg hebben.
Het nieuwe Congres het 89e in
de geschiedenis van de Verenigde
Staten zal op 4 januari bijeen
komen, volgens de grondwet moet
men op 3 januari bijeenkomen. De
ze datum valt in 1965 echter op
zondag. Voor de vacante zetels in
de Senaat wordt in 34 staten ge
stemd. De staat Tennessee kiest er
namelijk twee. Van de 50 gouver
neurs hebben er 35 hun functie ter
beschikking moeten stellen als ge
volg van het einde van de ambts
periode. In de 25 betrokken staten
zal men dus ook een gouverneur
moeten kiezen. landse aangelegenheden. Zij moet het op
nemen tegen de Democratische senator
Iedere staat van de V.S. kent een aantal1 Hugh Scott.
.kiesmannen". De partij die zich
Gouverneurschap
de meerderheid in dit college. De huidi
ge stand van zaken is als volgt:
Verdeling 254 (Dem.) en 176 (Rep.);
vacant 3 (D.) en 2 (Rep.); resultaat
verkiezing 1962 259 (Dem.) en 176
(Rep.).
De verschillen sedert 1962 werden ver
oorzaakt door soortgelijke omstandig
heden als boven genoemd bij de Senaat.
Bij de strijd om een zetel in de Senaat
zijn twee politici betrokken die in de
voorbije periode in nauwe relatie ston
den met wijlen president Kennedy.
Voor de staat New York is oud-minister
van justitie en broer van de vermoorde
president, Robert Kennedy, kandidaat
Hij moet het opnemen tegen senator
Kenneth Keating, van de Republikeinse
Partij. In Californië is senator Pierre
Salinger, de vroegere perchef van het
Witte Huis. betrokken bij de strijd om
een senaatzetel.
De enige vrouwelijke kandidaat is me
vrouw Genevieve Blatt, die in de staat
Pennsylvania is belast met de binnen-
Er zijn bij de verkiezingen dit jaar in de V.S. 538-presidentskiezers. Deze
zijn over de verschillende staten verdeeld volgens het systeem: één per
senator (elke staat heeft twee senatoren) en één per volksvertegenwoor
diger (waarvan het aa.ntal is gebaseerd op het bevolkingscijfer)en ver
der drie voor het district Columbia. Het spreekt vanzelf, dat de grote
staten een belangrijke invloed hebben op het resultaat van de presidents
verkiezingen. Californië en New York bij voorbeeld beschikken respectie
velijk over ifO en JfS presidentskiezers.
De eerste maandag volgende op de tweede woensdag van december (dit
jaar is dat op 16 december) zullen de kiesmannen bijeenkomen ten einde
te stemmen voor de kandidaat die de meerderheid van de stemmen in hun
staat heeft behaald („the winner takes all").
In 191/8 versloeg de democraat Truman zijn republikeinse tegenstander
Dewey. In 1952 en in 1956 versloeg de- republikein Eisenhower de demo
craat Stevenson. In 1960 versloeg de democraat Kennedy de republikein
Nixon. Onze tekening laat zien hoe- de verschillende staten hebben gestemd.
Een produkt van l'Oréai de Paris
genwoordigers heeft in het Congres, i -
Het is overigens dit jaar voor het eerst
dat de bewoners van het District Colum-
Advertentie
meester maakt van de meerderheid der
uitgebrachte stemmen weet zich auto
matisch verzekerd van alle stemmen der
kiesmannen in de betrokken staat, hoe
klein de. meerderheid ook moge zijn. De
kandidaat voor het presidentschap heeft
270 of meer stemmen van deze kiesman
nen nodig om een absolute meerderheid
te verkrijgen. In 1960, toen president
•John F. Kennedy als overwinnaar uit de
bus kwam, waren 269 stemmen voldoen
de.
Direct nadat alle uitslagen zijn geteld
zal het mogelijk zijn de nieuwe presi
dent aan te wijzen. Het is daarom een
formaliteit dat op 14 december de kies
mannen in de diverse hoofdsteden bij
eenkomen om officieel vast te stellen
hoeveel stemmen de beide kandidaten
op zich hebben ontvangen.
Indien geen van de kandidaat-presiden
ten erin slaagt de benodigde meerder
heid te verkrijgen, schrijft de grondwet
voor dat het Huis van Afgevaardigden
„uit de drie kandidaten het grootste aan
tal stemmen van kiesmannen op zich
hebben verenigd" een president moet
kiezen. Bij een dergelijke stemming
brengt één afgevaardigde van elke staat
een stem uit. Indien het Huis van
Afgevaardigden niet tot een beslissing
zal kunnen komen wordt de nieuw ge
kozen vice-president plaatsvervangend
president van de V.S. op de datum dat
de president zou worden beëdigd. Deze
keer zal dat op 20 januari a.s. zijn. Hij
blijft de functie waarnemen tot het Huis
een beslissing heeft genomen. In het ge
val ook de kandidaten voor het vice-
presidentschap geen vereiste meerder
heid behalen kiest de Senaat deze func
tionaris. Bij een dergelijke stemming
heeft elke senator een stem.
Geen meerderheid
In 1800 en 1824 heeft het Huls van
Afgevaardigden op deze wijze een
Sresident moeten kiezen. In 1800 be-
aalden Thomas Jefferson en Aaron
Burr 73 kiesstemmen. Jefferson werd
ten slotte president. In 1S24. er wa
ren toen vier kandidaten, behaalden
John Quincy Adams en Andrew
Jackson respectievelijk 84 en 99
stemmen, de twee andere kandidaten
minder. Adams werd in dat jaar pre
sident.
In 1836 deed zich een soortgelijk geval
voor bij keuze van een vice-president.
Martin Buren werd president met de
vereiste meerderheid. Zijn tweede man
Richard Johnson kon geen voldoende
meerderheid verkrijgen. De Senaat koos
ten slotte de tegenstander van Johnson.
Francis Granger, tot vice-president
Van de 50 Amerikaanse staten heb
ben 34 democratische gouverneurs.
De 16 overige zijn Republikeinen. Er
zijn 18 zetels van de Democraten en
zeven Republikeinse gouverneurs
functies beschikbaar.
Volgens een schatting van het Ameri
kaanse bevolkingsbureau zullen vandaag
113.931.000 staatsburgers de stemgerech-i
tigde leeftijd hebben bereikt. Deze !eef-|
tyd is in het algemeen gesteld op 21
jaar. In Georgia en Kentucky is 18 jaar!
voldoende. In Alaska 19 en op Hawaii j
20. Deze schatting zou een stijging van
het aantal kiezers betekenen met bijna
5 miljoen in vergelijking met de verkie-
.zingen van 1960. Bij het aantal stemge-I
Het aantal kiesmannen bedraagt 538.1 reehtigden bevindt zich een aantal van
Elke staat krijgt nL voor elke gedele-1 drie miljoen dat om uiteenlopende rede-
geerde die zij heeft in het Huis van Af-1 nen zijn stem niet zal mogen of kunnen
gevaardigden en voor elke senator een uitbrengen,
zg. „kiesstem". De drie kiesstemmen,
die het aantal completeren zyn afkom-Dit alles betekent niet dat bijna 111
stig uit het district Columbia, het gebied! miljoen stemmen zullen worden uitge-
waarin de hoofdstad Washington ligt. bracht. In Amerika geldt geen stem-
„D.C." krijgt volgens de grondwet even- plicht. Het hoogste percentage dat ooit
veel stemmen als de dunst bevolkte bereikt werd was 63,1 percent. Dit cy-
staat ofschoon Washington geen verte- Ier werd in 1960 bereikt.
Etiquette en Etiketten
De senaat
Van de 100 zetels In de Senaat zijn er
35 beschikbaar. Om in de Senaat een
meerderheid te hebben heeft men 51
stemmen nodig. De partij die op het
Witte Huis vertegenwoordigd is aan, in
dien de stemmen staken, de situatie in
haar voordeel beslissen nl. door 50 stem
men van senatoren aan te vullen met die
van de vice-president. De verdeling op
het ogenblik is als volgt:
Zetels ter beschikking 26 (Dem.) en 9
(Rep.): blijvende zetels 40 (Dem.) en 25
Rep.); huidige verhouding 66 (Dem.) en
34 (Rep.); resultaat verkiezing 1962
68 (Dem.) en 32 (Kep.).
De cijfers veranderen sedert 1962 in het
voordeel van de Republikeinen doordat
de plaats van het overleden Democrati
sche lid Chavez werd ingenomen door
de republikein Mechem. Een tweede ze
tel viel de Republikeinen in de schoot
doordat de democraaat Thurmond zich
tussentijds aansloot bij de Republikei
nen.
Alle zetels van het Huis van Afgev;
digden zyn beschikbaar. De partij die
218 stemmen weet te verzamelen heeft
De radio is de hele komende
nacht in de lucht voor uitsla
gen van en commentaren op
de Amerikaanse presidents
verkiezingen. De uitzending
begint om twaalf uur op Hil
versum I en wordt om vier
uur voortgezet op Hilversum
II. Dit overstapje is nog een
gevolg van het feit dat de N.
C.R.V. aanvankelijk een eigen
dienst wilde organiseren. De
berichtgeving is thans een
gezamenlijke zaak van de
A.V.R.O. K.R.O., N.C.R.V.
en VARA.
De eerste gezamenlijke uitzending
is om 22.25 uur op Hilversum I, ge
volgd door een tweede kort bericht
om 23.25 uur, eveneens op Hilver
sum I.
De uitzending op Hilversum II
loopt door tot negen uur. Dan be
gint het normale programma van
de VARA. Tot twaalf uur morgen
middag kan het VARA-program
ma echter worden onderbroken
door de gezamenlijke verkiezings-
dienst. Dat zal al direct het eer
ste halve uur het geval zijn, want
tussen negen uur en half tien
wordt het commentaar verwacht
van minister-president Marijnen.
Zijn er ook na twaalf uur s 'mid
dags nog uitslagen en commenta
ren. dan zijn de uitzendingen te
horen in het programma van de
K.R.O. op Hilversum I.
plaatsen. De Voice of America zal
via Nera (P.T.T.ontvangen wor
den. Het aantal telefoonlijnen is
verhoogd tot vijf. Verslaggevers
en commentatoren in Amerika
zijn: dr. P. J. Korteweg. Jac.
Grijpink en Maarten Bolle in
Washington, en Max Tak. Wïlii-
brord Nieuwenhuis en Peter
Schroeder in New York. Als cor
respondenten treden op: Ben Sies
in Londen, Dick de Vree in Rome,
Louis Velleman in Brussel, Lucas
Kleijn in Parijs, Hans Appel in
Bonn en drs. S. Prawiroadinoto in
Djakarta. Het team in Nederland
bestaat uit: Jan de Visser, Frans
de Zwaan, Jan Scholtens. Henk
van Stipridaan en Jan Zindel
voor de verslaggeving en Joop van
Zijl. Klaas-Jan Hindriks. Frans
Wijssen. Piet van de Enae. Frans
Stultjens en Jaap van de Zwan in
de studio. In Hilversum zal Henk
Neuman het lopende commentaar
verzorgen.
Televisie
Verslagen
De technische verzorging van alle
gezamenlijke uitzendingen ge
schiedt vanuit de VAR A-studio,
waar de N.R.U. twee transconti
nentale ontvangstinstallaties zal
Morgenochtend, tussen tien uur en
tien voor half elf zendt de N.T.S.
een reportage uit over Amerikaan
se presidents-verkiezingen. Het is
een programma dat via de satel
liet Relay II naar Europa .vordt
gezonden. Het programma bevat
o.m. de einduitslag van de verkie
zingen.
De vyf fractieleiders in de Twee
de Kamer zullen morgen in een
gezamenlijke radiouilzending over
de Amerikaanse presidentsverkie
zingen vanuit liet perscentrum
Nieuwspoort in Den Haag hnn me
ning geven over de stand van za
ken. De uitzending vindt plaats
direct na de nieuwsdienst van 8
uur. De vijf fractieleiders zijn:
drs. IV. K. li. Schmelzer (k.v.p.),
dr. ir. A. Vondeling (p.v.d.a.), nir.
W. J. Gcertsema (v.v.d.), de heer
J. Smallenbrock (a.r.p.) en H. K.
•J. Beernink (c.h.u.). Het ligt in
het voornemen om na afloop van
dit forum ook een gesprek te heb
ben met een aantal journalisten in
Nieuwspoort.
U maakt indrukMevrouw»
maar wei moet .Hij* bij
het binnengaan van i
Testaurant de deur voor
u openhouden en dan vóór
u uit lopen. Zo wil r
eenmaal goede Etiquette.
Over Etiketten gesproken
Als u bij uw leverancier of in een
restaurant Grapillon bestelt, let dan
op het echte Grapillon-Etiket. De
naam GRAPILLON is uw garantie
voor zuiver, alcoholvrij DRUIVEN
SAP van de allerhoogste kwaliteit.
Import Gebr. Steur - Schiedam
Koe door voorruit
auto in en door
portier weer eruit
(Van onze correspondent)
De politie van Drachten kreeg vrij
dagavond een melding binnen, dat er
een koe op rijksweg 43 liep nabij Li-
po nwyk te Ureterp. Er spoedde zich
een politieauto naar de aangegeven
plek. doch toen bleek er al een onge
luk te zijn gebeurd.
De heer A. van Houten uit Leeuwar
den, die op weg was naar Groningen,
was op de koe gebotst. Het dier was
over de motorkap door de voorruit
van de nog pas 14 dagen oude perso
nenwagen naar binnen gegleden. De
kop van de koe stak door het rechter-1
achterportier naar buiten. De heer
Van Houten, die lichte verwondingen
aan het hoofd had opgelopen, slaagde
erin de wagen tot stilstand te brengen
zonder dat er verdere ongelukken ge
beurden. De koe die in de wagen
stond wrong heen en weer. Het por
tier sprong open. De koe stapte naar
buiten, waar ze ietwat beduusd bleef
staan kijken. Ook de heer Van Houten
was geschrokken. Hij werd naar het
ziekenhuis te Drachten overgebracht.
Na verbonden te zijn kon hij naar huis
terugkeren. De politie slaagde erin de
eigenaar van de koe op te sporen.
Deze kwam met een touw en wandel
de met zijn eigendom naar huis. Het
bleek dat het dier uitgebroken was na
vermoedelijk zelf een draad te heb
ben stukgebroken. De auto werd
zwaar beschadigd.
(Van onze Haagse redactie)
Zondag 6 december vertrekt de nieu
we Zuidpoolexpeditie uit Antwerpen
Onder dt deelnemers aan deze expe
ditie. die in samenwerking met België
plaats heeft, bevinden zich deze keer
negen Nederlanders. Zes van hen ver
trekken op 6 december, terwijl de drie
andere Nederlanders over enige tijd,
samen met een aantal Belgen, naar de
Zuidpool zullen vertrekken.
De Nieuwe Zuidpoolexpeditie gaat de
vorige expeditie, die onder naar deel
nemers slechts vier Nederlanders tel
de, aflossen. Tot het zenden van de
nieuwe expeditie is besloten, omdat de
Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen het aan de gang
zijnde wetenschappelijke onderzoek,
samenwerking met de Belgen, een
jaar wil verlengen.
Deze keer is het mogelijk meer Ne
derlanders aan de expeditie te doen
deelnemen dan de vorige maal, omdat
op de uitzending van de nieuwe expe
ditie niet de kosten drukken van het
neerzetten van gebouwen. De nieuwe
expeditie zal ook van deze gebouwen
i gebruik kunnen maken, waardoor er
I geld beschikbaar kwam om het aantal
I deelnemers uit te breiden.
ZESTIEN JAAR
GELEDEN....
Zestien Jaar geleden dacht bijna
iedereen in de Verenigde Staten,
behalve Harry S. Truman, dat
Thomas E. Dewey president van
de Verenigde Staten zou worden.
Toen evenals nu had een kandi
daat een grote voorsprong op de
andere bij de opiniepeilingen. Bij
de verkiezingen waaruit Trurnan
ala overwinnaar tevoorschijn zou
treden, waren de kansen 15 tegen
1 tegen Truman.
Zowel Barry Goldwater als Lyn
don Johnson hebben de lea van
1948 niet vergeten.
De persbureaus en kranten had
den toen al uitvoerige artikelen
over Dewey's programma en de
samenstelling van het nieuwe ka
binet klaar liggen. Men scheen
het niet nodig te vinden om ge
lijksoortige kop(j over Truman
persklaar te maken.
De „Chicago Tribune" verscheen
enkele uren na het sluiten der
stembureaus met een editie waar
op grote koppen schreeuwden dat
Dewey was gekozen. Exemplaren
van die editie zijn thans nog een
begerenswaardig object voor ver
zamelaars,
Toen de uitslagen op die verkie
zingsnacht van 1948 begonnen bin
nen te stromen weigerden de „wij
ze mannen" de voorsprong die
Truman toen al had, ernstig te
nemen. Een radiospreker bleef zijn
luisteraars verzekeren dat de Tru
man trend niets betekende
„Wacht maar", zei hij, „tot de
boerenstemmen binnenkomen".
Toevallig hoorde Truman dit com
mentaar en ln latere jaren maak
te hij er nog dikwijls grapjes
Toen de stemmen van het plat
teland geteld werden, bleek de
voorsprong van Truman nog gro
ter te zijn geworden.
De journalisten die in die vroege
ochtenduren koortsachtig op nun
schrijfmachines berichten en arti
kelen schreven over Trumans po
litiek en toekomstig kabinet zul
len die grote ommekeer niet licht
vergeten. De politici van beide
partijen evenmin. Het is een les
waarvan de moraal Is dat men in
de Amerikaanse politiek niets
voor vaststaand moet aannemen.
Feisal nu koning
NIET GEWAARSCHUWD, DAT AMBULANCE KWAM
NU ALARMERINGSSYSTEEM was opgegeven. Toen de ambulance met j
rriAm nm..m pri/Allliril de zwaar ?ewonde vanaI' Ge Verolme-
TOT STAND GEKOMEN werf op we* &ns naar het Dflkzigtzie-i
yj uunumui kenhuis had de man. volgens de medici.
nog maar acht uren te leven. De 10 mi-
De brugwachter van de Botlek-inuten vertraging die de wagen bij de ge-
brug heeft geen strafbaar feit ge- sloten brug opliep, heeft het overlijden
0... uan rle mnn nipf frit- crpunlo* (rphnH
Een ensemble-opname uit het spel
Oompjes droom", naar de novelle
ran Fjodor M. Dostojewski, dat de
K.R.O. donderdagavond via Ne-
derland-1 zal uitzenden (links). Op
de foto rechts Loudi Nijhoff in haar
rol van Marja Alexgndrowna Mos-
kalema
l Het Deense danspaar Jette Hansen en Jan
Gelineck heeft in Praag het Europese con
cours ..Ballroom-dancing" gewonnen Aan
het concours namen paren uit Denemarken.
Oost-Duitsland. Oostenrijk. Engeland en
Tsjeclioslowakije deel.
pleegd, toen hij vrijdagmiddag 231
oktober geen gehoor gaf aan een
aantal (luidruchtige) verzoeken]
zijn brug dicht te houden om een]
ambulancewagen met een ernstig
gewonde door te laten rijden.
Tot deze conclusie is mr. I. H. van de
Roemer, officier van justitie bij de ar
rondissementsrechtbank in Rotterdam,
gekomen naar aanleiding van het on
derzoek dat hij adjudant A. van Bloois
van de rijkspolitie in Rozenburg heeft
laten instellen naar wat er zich die mid
dag rond de reeds lang beruchte Botlek-
brug heeft afgespeeld.
De heer Van de Roemer is van oordeel
dat de brugwachter geen dood door
schuld verweten kan worden omdat het
overlijden van de gewonde die in de am
bulancewagen werd vervoerd, korte tijd
later in een ziekenhuis, niet direct ver
band houdt met een eventuele nalatig
heid. Hij wees er in dit verband nog
op dat de man, die bij Verolme door een
explosie van verfstof, tot in de derde
van de man niet tot gevolg gehad.
Niel gewaarschuwd
Uit het onderzoek, dat mr. Van de
Roemer heeft laten instellen, is
voorts gebleken dat de brugwach
ter nimmer telefonisch op de hoog
te is gebracht van de komst van
een ambulancewagen-met-haast.
In verband met het scheepvaart
verkeer op de Oude Maas was het
hem onmogelijk de brug dicht te
laten.
De officier van justitie was van oor
deel dat zich een dergelijk voorval, on
der welke omstandigheden dan ook,
niet meer mag herhalen. Hij achtte het
van 'net grootste belang dat er binnen
de kortst mogelijke tijd in het Botlek-
gebied een behoorlijk coördinatiesy
steem komt, dat afdoende gebruikt
moet kunnen worden in geval van cala
miteiten.
De heer Van de Roemer zei één en an
der tijdens een bijeenkomst gistermid
dag in het raadhuis van Spijkenisse.
Alarmering
De burgemeester van Spijkenisse, de
heer P. J. Bliek, maakte tijdens dezelfde
bijeenkomst bekend dat men. na be
raadslagingen tussen de instanties die
verenigd zijn in de stichting Botlek-
Europoortbelangen, thans tot een alar
meringssysteem is gekomen, waardoor
bij calamiteiten zo snel mogelijk hande
lend kan worden opgetreden.
BENOEi'NGEN VERENIGING
NW ANDST GFM^NTEN
Tot ondervoorzitter van de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten is
I benoemd mr. G. C. van der Willigen,
burgemeester' van Haarlemmermeer
len tot lid van het dagelijks bestuur
mr. dr. N. Bolkeslein. burgemeester
van Deventer.
Mr A. T. J. H. van Tuyl, burgemees
ter van Schijndel, werd benoemd tot
lid van de V.N.G.-bestuurscommissie
voor personeelszaken. Alle benoemin
gen voorzien in vacatures ontstaan
door het aftrede» van mr. J P. Drost,
burgemeester van Rheden.
Radio-Mekka heeft gisteren ge
meld dat koning Saoed van Saoe-
di-Arabië is afgezet. Prins Feisal
is tot koning uitgeroepen. Het be
sluit is genomen door het kabinet
en de raadgevende vergadering.
Feisal was'al regent sinds maart
jl., toen Saoed van zijn macht
werd ontheven.
Feisal is 58 jaar. Al jaren wordt hij als
diplomaat nummer een van zijn land be
schouwd. Hy" is aanhanger van de voor
uitstrevende vleugel van de Islam en
spant zich in om verouderde gebruiken
door moderne te vervangen.
Radio-Mekka verklaarde dat de konink
lijke familie en de godsdienstige leiders
op 22 juni van dit jaar een brief aan
het kabinet hebben gezonden, waarin
zij hun besluit tot afzetting van Saoed
en installatie van Feisal meedeelden.
Het kabinet keurde toen onder plaats
vervangend premier Kahled Ben Abdel
Aziz het besluit goed.
Eer is geen nadere uitleg gegeven waar
om het besluit pas na vier maanden is
uitgevoerd. Volgens waarnemers spruit
dit voort uit Feisals onwil om zijn broer
als koning af te zetten.
In de verklaring werd niet meegedeeld
wat de redenen voor de troonsafzetting
zijn. Evenmin werd meegedeeld of Saoed
als balling naar het buitenland zal gaan.
De 28-jarige visser C. R. van K. uit
Den Haag is zondagavond tiidens een
vechtpartij met een mes neergestoken
en in zorgwekkende toestand in het
ziekenhuis Westeinde opgenomen. Di
rect operatief ingrijpen was noodza
kelijk. maar gistermorgen was het
levensgevaar geweken.
Vier mannen kregen zondagavond op
de Assendelftstraat in Den Haag ru-i
zie. Omstanders zagen, dat een van
hen een mes trok en de visser hiermee;
te lijf ging. De visser bleek drie keer'
in de borst te zijn gestoken. Een pas-;
serende automobilist bracht het
slachtoffer naar het ziekenhuis. De
daders maakten zich uit de voeten en
konden nog niet worden aanee^o-'den.
Proces-Le:Klsrand
werd ver-'aagd
Een rechtbank in Stuttgart heeft het
nroces tegen de estduitse verkeersdes-
kundige professor Kurt Leibhrand voor
onbepaalde tijd verdaagd. Hij staat voor
de tweede maal terecht op beschuldiging
van moord op 22 Italiaanse arheiders tij
dens de oorlog.
Om hei uitstel :s verzocht doot de verde
diger dr Hans Laternse-, die gelijktij
dig in een ander proce.: als verdediger
optreed' r' chtoan'; s het verzoek!
aanvankelijk af en stelde e>n andere ver-
dedigei ter beschikking, maar daar wil
de Le.ïibrand niet van weten
Leibbrand, die lector aan de universiteit
van Zurich is geweest en verkeersplan-1
nen voor verscheidene steden in West-
Europa heeft opgesteld, is twee jaar ge
leden bij zijn eerste proces vrijgesproken
wegens gebrek aan bewijs. Hij voerde
toen aan. dat h(j niet zelf heeft bevolen
de 22 Italianen neer te schieten, maar
slechts het bevel van een meerdere heeft
doorgegeven. Het openbaar ministerie is
tegen die uitspraak in hoger beroep ge-,
Het Wereldgebeuren
De grote dag
Vandaag u het de dag, dat zal worden
uitgemaakt wie het overtuigendst
heeft gesproken, wie de beste in
druk maakte via de televisie, wie de
meeste huisvrouwenharten veroverde
door middel van de damesbladen en
ten slotte wie het meest vertrouwenwek
kende regeringsprogramma heeft gepre
senteerd: Lyndon B. Johnson of Barry
.vi. Goldwater. Het laatstgenoemde punt
heeft by voorgaande verkiezingen In de
Verenigde Staten zelden de doorslag ge
geven, zo menen sociologen die zich be
roepsmatig met de politiek bezighouden.
Ditmaal echter ls voor het eerste sedert
lange Ujd weer sprake van sterk uiteen
lopende principes bij Republikeinen en
Democraten De verklaringen van John
son en Goldwater tijdens hun campag
ne» afgelegd hebben een bepaalde sfeer
rum de verkiezingsstrijd 1964 verleend,
die met meer te maken heeft dan met de
persoon der kandidaten alleen.
De Democraat Johnson, die na de dood
van president Kennedy diens politieke-
beleiuslijn voortzette en die zoaoende de
zaak van gelijke rechten én de strijd te
gen de armoede lot kernkwesties procla
meerde, heeft de nadruk gelegd op hel
Democratische streven naar wereldvre
de, rechtvaardigheid en economische
welvaart- Vooruitgang via de door Ken
nedy aangegeven denkbeelden, weinig
nieuwe programmapunten en het ontbre
ken van een opvallende actie tot ver-
Goldwater daarentegen heeft de wens
te kennen gegeven het leven ln de
Verenigde Staten op zijn kop te zetten.
Zoals te verwachten was heeft hij alles
wat de Democraten aanprezen verwor
pen en er een eigen theorie voor in de
plaats gesteld. In vele opzichten ver
warrend werd zijn campagne echter
toch getypeerd door een zekere frisheid.
Goldwater kon zich veroorloven een
beetje verwarrend te zyn. omdat hy er
van uitging dat de huidige situatie in
zijn geheel onhoudbaar en onaanvaard
baar is. Zijn alternatieven zijn drastisch
en ingrijpend, maar zij hebben daardoor
juist indruk gemaakt b(j de grote mas
sa van het Amerikaanse volk, dat onte
vreden door zijn gebrek aan invloed
graag een nieuw geluid wil horen. Gold
water is gesteund door de gebeurtenis
sen in de Verenigde Staten en daarbui
ten. Overal in de wereld hebben zich de
laatste maanden grote wijzigingen voor
gedaan: in Engeland waar de Conserva
tieve regering plaats maakte voor een
Socialistische, in Rusland waar de leider
aan wie men in het Westen gewend was,
plotseling van het toneel verdween, in
Zuid-Vietnam waar de Amerikaanse mi
litairen slag op slag te verwerken kre
gen. Velen zijn van mening dat tegen
over al deze gewijzigde situaties een
nieuwe Amerikaanse houding gevonden
dient te worden. Goldwaters pleidooi
beurtenissen samen. Zij hebben zijn po
sitie waarschijnlijk aanzieniyk versterkt.
President Johnson heeft de bijzondere
sfeer van de verkiezingen van van
daag wel degeiyk gesignaleerd en
I hij heeft een waarschuwing gegeven aan
I de Amerikaanse kiezers. „Amerika
staat", zo zei Johnson. ..voor een kritiek
punt in zijn geschiedenis". HH bedoelde
daar mee. dat niet zo maar beslist zal
worden wie straks in het Witte Huis zal
wonen, maar dat het gaat om de toe-
komst van de Verenigde Staten, van de
Amerikaanse levenswijze.
Goldwater heeft zich niet voor niets
veelvuldig laten fotograferen in cowboy
kostuum en op een steigerend paard. Het
is de wens van de senator uit Arizona,
dat de Amerikanen teruggrijpen op de
historie, dat de oude pioniersgeest te
rugkeert en dat de Amerikanen zich
bewust worden van de oeroude waarden
waarop volgens Goldwater de Verenigde
Staten zijn gebouwd. De grootst moge
lijke vrijheid voor de afzonderlijke sta
ten is daarbij een van zijn beginselen.
Zo weinig mogeiyk bemoeienis van de
centrale regering met zaken die volgens
hem alleen de staten aangaan.
De Democraten hebben dit een terugzet
ten van de klok genoemd. Goldwater ls
er op uit in vele opzichten de klok terug
te zetten. Hij wil niet alleen terug naar
grotere vrijheid van handelen der staten
regeringen, maar ook naar het „brink-
manshiD", het befaamde balanceren op
de grens van vrede en oorlog door de
communisten hard aan te pakken en
door van verdediging over te gaan op
jeen meer aanvallende tactiek. Gebeur
tenissen als de Vietcongaanval op de
Amerikaanse basis Bien Hoa pleiten in
de ogen van velen alleen maar voor een
dergelijke tactiek.
Tn zijn aanvallen op de Democraten
heeft Goldwater zich even puriteins
getoond als de pioniers van weieer. Hij
heeft de Democraten lichtzinnigheid ver
weten en gezegd dat zij een duidelijk
constateerbaar verval van de moraal in
Amerika hebben toegestaan zonder te
genmaatregelen te nemen. Ook deze be
schuldiging is door feitelijke gebeurtenis
sen aan het Democratische ..hof" onder-
isteund. Het is in het nadeel van John-
1 son geweest dat hij van het begin af in
de verdediging werd gedrongen, terwyi
Goldwater sterke wapens voor de aan
val in handen had. De overtuiging, waar
mee Goldwater zijn inzichten verbreid
de. heeft hem bovendien een grote aan
hang bezorgd onder diegenen, die ge
makkelijk afgaan op uiterlijkheden en
die hun beslissing nemen tijdens het kij
ken naar de t v. Johnson die voor wer
kelijk concrete feiten op de bres stond,
had het heel wat moeilijker. Tóch een
i overwinning voor hem zou waarschijn
lijk nog vele veranderingen brengen.
I terwijl een Gohvaterzege maar een du
bieuze zaak zou zijn.
ÏARRY M. GOLDWATER
;rug naar het wilde westen
Partijleider werd
ontslagen in
Tsjecho-Slowakije
;Het Tsjechoslo waakse blad „Proeboi"
meldde dat Stanislav Vlaeek. een van de
partijleiders, uit al zijn partij- en be
stuursfuncties is ontzet. Zyn onderschei
dingen zijn hem ontnomen. Een reden
noemde het blad niet.
