A.N.W.B.-PROTEST TEGEN HET WEGGELD Bond komt met andere cijfers dan minister in t.v.-toespraak Verkouden? PLANTAGE TAMARINDEWEINIG BELOVENDE NIEUWE SPEELFILM BOUWVAKKERS TEVEEL IN GRONINGEN Anderhalf procent JAGER SCHOOT (OP VERZOEK) MET HAGEL 11 GEZONDE HONDEN DOOD KAMERCOMMISSIE KRITISEERT DE BRITSE INVOERBEPERKING Regeling Centraal Antennesysteem FAMILIENAMEN STRIJDTUSSEN DE VRIESDE JONG EN JANSEN DONDERDAG 29 OKTOBER 1964 PROVINCIALE ZBSUW8B COURANT „HET IS DE HOOGSTE TIJD, DAT RIJK ZICH OFFERS GAAT GETROOSTEN" De ruim 650.000 leden tellende A.N.W.B. heeft zich in een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer vierkant tegen het regeringsvoor nemen om een weggeld te gaan heffen verklaard. In zijn brief noemt de bond dat weggeld een discriminerende tolheffing waar hij vol strekt afwijzend tegenover staat. Hij dringt er met klem op aan. van het plan tct heffen van weggeld af te zien. Wel verheugd is de A.N.W. B. over het regeringsplan om een wegenfonds in het leven te roepen. De bond vindt dat overigens „de hoogste tijd". De A.N.W.B. stelt dat een goed wegenstelsel in het bijzonder voor ons dichtbevolkte en intensief ge- exploiteerde grondgebied van groot economisch-sociaal belang is. Het is dan ook de hoogste tijd dat het rijk zich belangrijke gro tere financiële offers gaat getroos ten om het tempo van wegenbouw op te voeren. Maar de regering had niet moeten grijpen naar het middel van verzwaring van de fi nanciële druk op het gebruik van motorrijtuigen. tfetóun'M+ o/f Rillerig Onprettig? Pas dan op! Neem bijtijds AS PRO 'ASPRO' bevat alles om Uw verkoudheid snel en doel treffend te bestrijden. Uei&ïoM* c/f De A.N.W.B. vindt dat tegen het heffen van een weggeld vele argumenten plei ten. De bond acht het een discrimine rende maatregel omdat ze geen reke ning houdt met de mate van het gebruik van de wegen en zowel de incidentele berjjder als de regelmatige gebruiker gelijkelijk belast. Bovendien is het on aanvaardbaar dat een extra belasting zal worden geëffectueerd, lang voordat het wegverkeer en -vervoer enig soelaas zal ondervinden van de forsere aanpak van noodzakelijke verkeersvoorzlenln- gen. Verder is het onjuist dat een belasting wordt geheven voor het gebruik van we gen die door het huidige wegverkeer reeds volledig zijn betaald. Zulk een be lasting kan er overigens toe leiden dat onwillekeurig naar bezuiniging op on derhoudskosten van het voertuig wordt gestreefd, hetgeen allerminst bevorder lijk is voor de verkeersveiligheid. POMPIDOU KREEG VERTROUWEN De bond gaat in zijn brief ook in op de wijze waarop de regering het te heffen weggeld gekoppeld heeft aan de tolheffing bij enkele vaste oever verbindingen. Hij zegt zich destijds bij die tolheffing noodgedwongen te hebben neergelegd op grond van vier overwegingen. Door middel daarvan In de nacht van dinsdag op woensdag kon namelijk een aanzienlijke Ver- heeft de, Franse nationale vergadering snelling worden bereikt in de tot-<*n "l?"0 Van wantrouwen tegen pro- standkoming van voor een beperkt "der Pompidou verworpen met -42 te- gebied dringend noodzakelijke ver- f?" ,209 simmen De motte was inge- bindingen. De tolgelden zullen ver- <f,end wegens het landbouwbeleid van de vallen zodra de onderhavige kunst- *ranse regering. - j Onder grote publieke belangstelling voerden twaalf sprekers het woora. Premier Pompidou verdedigde zijn be- leid In een lange rede. Tegen twee uur in de nacht, toen de stemming begon wei gerde het elektronische stemapparaat. werken In het rijkswegennet worden opgenomen: die oeververbindingen moeten voorlopig van regionale be tekenis worden geacht en ze vervan gen veerdiensten waarvoor veergel den werden geheven. Déze tolheffin gen waren dus incidentele en oppor tunistische. De te heffen weggelden zijn dat niet. Twijfel De bond besteedt ook aandacht aan de ministeriële (in een t.v.-uitzending ge dane) uitspraak dat het wegverkeer in 1965 weliswaar een miljard gulden aan benzineaccijns en wegenbelasting zal op brengen, maar dat de uitgaven van rijk provincies en gemeenten op het gebied van wegen- en stratenbouw een gelijk Het Wereldgebeuren „Indabi" OP CURACAO OPGENOMEN In de brief wordt gezegd dat de geza menlijke uitgave op de gewone dienst van rijk, provincies en gemeenten in1 1965 In totaal rond 600 miljoen gulden bedragen. In een periode van zes jaar zullen de opbrengsten van het wegver keer rond 7700 miljoen gulden bedra gen, waartegenover uitgaven tot een to taal van rond 5000 miljoen zullen staan, Bij de gewestelijke arbeidsbureaus in de provincie Groningen worden de laatste tijd meer bouwvakkers ingeschreven dan normaal. Aan vragen om bouwvakkers komen slechts incidenteel voor en vrijwel niet in grote aantallen. Aldus heeft de directeur van het gewestelijk arbeidsbureau in Stadskanaal, de heer H. van Beilen, verklaard naar aanleiding van vragen over stagnatie bij de woningbouw in deze plaats. De directeur acht de situatie niet direct verontrustend. Een bouwbedrijf te Groningen, dat in opdracht van de woningstichting Onstwedde 95 procent van de bouw in Stadskanaal uitvoert, ziet zich ge dwongen -deze week 27 van de 72 bouwarbeiders te ontslaan. De oor zaak hiervan is het veel te lang uit blijven van nieuwe bouwvergunningen, aldus hoofduitvoerder K. Bolt, die een aanzienlijke stagnatie in de woning bouw in Stadskanaal voorspelt. De firma, die net begonnen is met de bouw van 60 nieuwe woningen, zal vol gens hem over enkele weken weer een aantal mensen moeten ontslaan. Wan neer op korte termijn geen bouwver gunningen afkomen zal het aantal bouwvakkers teruglopen tol. .10 a 15 man. Met dit aantal hoopt de N.V. de 60 nog in aanbouw zijn de .woningen af te bouwen en de winter door te ko men. Sinds het vorig jaar heeft de N.V., volgens de heer Bolt. mede door het uitblijven van vergunningen reeds 80 man moeten ontslaan. De N.V. heeft in Stadskanaal sinds 1959 ruim 1400 woningen gebouwd. Er zijn nog 400 woningzoekenden. De totale Nederlandse export wordt voor 1964 geraamd op 24 miljard gulden. De mededeling van minister Andriessen in de kamercommissie voor economi- sche zaken, dat anderhalf pro- cent van onze totale export in gevaar komt door de verhoging van de Britse invoerrechten be- j tekent dus, dat hiermede een j bedrag van 375 miljoen gulden is gemoeid. AFGRIJSELIJK TAFEREEL IN VOORTHUIZEN Ondanks afspraak met dierenbescherming Voordat de gealarmeerde dierenbe scherming kon ingrijpen heeft zich dinsdag op het boerenbedrijf van de gebroeders Brons aan de Lange Zui- derweg in Voorthnizen een afgrijselijk tafereel afgespeeld. H. Bettink uit Stroe die in het bezit is van een jacht akte heeft op verzoek van de beide broers met schoten hagel uit zijn jachtgeweer, elf van de tweeëntwin tig honden doodgeschoten. Dat gebeurde allemaal tegen de af spraak met de dierenbescherming in. welke instantie dinsdagmiddag om twee uur alle tweeëntwintig honden zou komen ophalen. Men had voor de dieren onderdak ge vonden in verschillende asiels in de wijde omgeving. Dat vertelde ons de voorzitter van de plaatselijke afdeling dierenbescher ming (in oprichting), de heer Kamphorst uit Voorthuizen, toen wij hem aantroffen op de plaats van de „executie" waar hij samen met een medebestuurslid druk doende was de kadavers van de dode honden, ver schillende waren aan flarden gescho ten, op te graven om ze over te bren gen naar het abattoir. Boederij verkocht De beide broers Brons bewonen sa men met hun 90-jarige moeder een boerderij. Het voorspel van het af schuwelijke toneel begon al een tijd geleden toen er nog maar enkele hon den op het bedrijf waren. Door de natuurlijke gang van zaken kwamen er steeds meer honden en geen van de broers stak daar een stokje voor. Ten slotte was het aantal honden bo ven de twintig gestegen. Intussen kreeg een andere broer, die elders in Voorthuizen woont, opdracht de boer derij te verkopen. Dat gebeurde, maar toen moest het bedrijf worden ont ruimd. Een groot deel van het vee vond zijn weg. met ander vee, een groot koppel kalkoenen en de twee entwintig honden bleef men zitten. Men nam contact op met dierenarts Blok in Voorthuizen. Deze vertelde ons dat hij bereid was geweest de dieren met, een spuitje te doden, in dien men kans had gezien de honden die overal op het bedrijf rondzwierven op een bepaalde tijd en een bepaalde plaats bijeen te brengen. Dat lukte echter niet. Dierenbescherming De veearts nam toen contact op met de plaatselijke politie. Die voelde er niets voor om gezonde dieren dood te schieten, maar men zou het met collegae overleggen en terug bellen. Toen bleek dat de politie niet bereid was de tweeëntwintig honden af te maken. De volgende stap was de dierenbe scherming. Voorzitter Kamphorst trof maatregelen met hoofdinspecteur Vis ser uit Den Kaag. En er kwam een oplossing. De dieren zouden bij asiels in Ede, Apeldoorn en andere plaatsen worden ondergebracht. Afgesproken werd dat de dieren dinsdagmiddag om twee uur zouden worden gehaald. Toen de dierenbescherming arriveer de zei een van de broers echter dat ze naar vast ,,een stuk of wat" had den „kapotgeschoten". Men trof op het erf verse aarde en lege hulzen van hagelpatronen aan. Het bleek dat elf honden wa ren neergeknald. Vier anderen werden nog levend en van angst bibberend op het bedrijf aange troffen. De overige dieren hadden de vlucht genomen en waren spoor loos. Het kan best zijn dat nog en kele honden aangeschoten in holen onder de hooiberg zitten, want de jager is kennelijk met zijn jacht geweer vlak voor de gaten gaan staan en heeft toen maar wat aan- geknald. Tijdens het opgraven van de honden-!, kadavers was ook een politieman aan-ij wezig. Op het bedrijf is voorts een j partij dode kuikens en een dood var- 3 ken liggend achter een oud schuur- j tje aangetroffen. De koppel nog le- vende kalkoenen verkeerde in niet al j te beste staat. Voor de politie is tegen een en ander strafrechtelijk niets in te brengen om j dat er geen overtreding is begaan. Naar toneelstuk van Hans Keuls (Van een onzer verslaggevers) Een nieuwe Nederlandse speelfilm gaat proberen een miljoen men sen naar de bioscopen te lokken om althans uit de kosten te ko men. Het is „Plantage Tamarin de". Misschien lukt het, maar de kans dat het niet lukt is groter. „Plantage Tamarinde" is een ouderwets verhaaltje dat op ou derwetse manier is verfilmd en daar zullen ook degenen over vertellen die het verhaaltje nog wel kunnen slikken of zelfs mooi vinden. Het is de geschiedenis van een oude planter op Curasao, die de nieuwe tijd niet wil erkennen. Zijn dochter trouwt desondanks met de zoon van de gekleurde huishoudster. Dat ge beurt als hij in Amsterdam is afge studeerd als arts. De zoon des hui zes is een jongen met gemiste am bities, die aan het eind van de film een schuld heeft van dertigduizend gulden. Zoveel geld heeft pa niet. In Zagreb, de op een na grootste stad van Joegoslavië, i-s grote schade aangericht door het water van de rivier de Sava. dat in dertig jaar nimmer zo hoog heeft gestaan. De rivier heeft een dijk doorbroken en de stad voor een groot deel over- stroomd. FotoBewoners vm een buitenwijk peddelen een bootje door een van de straten op zoek naar eigendommen. En hij wil ook zijn plantage niet verkopen. Tot hij een hartaanval krijgt en na veertien dagen weer op de been komt. Dan ts alles pais en vree. De dochter is weer over de vloer. Ook de negerschoonzoon, die zijn schoonvader zelf behandelt, en de zoon. De plantage zal worden verkocht. De schulden kunnen wor den betaald. Toneelstuk Als toneelstuk heeft „Plantage Tama rinde", toen met Cruys Voorbergh in de rol van de planter, het heel goed gedaan. Hans Keuls, de auteur, weet hoe gemakkelijke emoties zijn aan te spreken. Maar overgebracht naar de ruimte van de magnifieke landschap pen van Curasao blijft het verhaaltje dat zich nu in een grotere werkelijk heid afspeelt, veel meer dan ln het theaterdecor het accent van een ge forceerd bedenkseltje dat alleen de buitenkant van het dramatische ge geven raakt. Van de toneeltekst is weinig overgeble ven. Jan Willem Hofstra heeft hem onder handen genomen. Het heeft niets geholpen. De dialogen missen elke natuurlijkheid. Ze staan stijf van de clichés. Bovendien worden ze door teveel van de spelers op gelijke wijze onnatuurlijk gezegd. T.v.-regisseur Luc van Gent tekent voor de dialoog- regie. Ook het waarom van zijn bij drage is een volkomen raadsel. Men had trouwens kunnen weten dat Luc van Gent ook in Hilversum niet be kend staat als een begenadigd tekst- regisseur. j Het grote tekort van de film is dat met al die brokjes onnatuurlijke tekst geen echte karakters worden ontwik keld, maar alleen een plaatjesschie- terij overblijft van mensen die iets doen. Voor een film te weinig doen overigens. Men moet op goed gezag Eden is geopend voor het nieutce seizoen. liet vrolijke troepje op de foto verscheen het eerst op de baan om het ijs te proberen. Rond Ada Kok heen geschaard, ziet men Joan Haanappel, Henk run der Grift, Gerben Karstens, Norbert Felzinger, Marika Kilius en Hans Jürgen Baümler. aannemen dat de zoon des huizes een jongen is die zijn geld verbrast. Waar? Hoe'' Is alles naar dat ge kleurde nachtclubdanseresje gegaan dat twee minuten in het beeld is? teglsseur van de film was Michael For. long. een Nieuwzeelander die in En- 1 1,4 iron Lnbour-premlcr Harold Wilson is zijn carrière nis regeerder begonnen met het uitvaardigen van een aantal moedige maatregelen, die naast bewon dering hier en daar ook verwondering hebben gewekt. Bewondering omdat hij zijn populariteit zo mo-dig op het spel durft tc zetten, verwondering omdat hij met enkele van zijn onstuimige orders zichzelf in de vingers dreigt te snijden, zo althans wordt het door vele politici, die hem overigen* niet een* allemaal zo slecht gezind zijn. gezien. Men doelt dan niet in de eerste plaat* op de economische maatregelen van de Britse premier, die hem bij de EEG* minister* minder geliefd hebben ge- maakt, maar op zijn houding ten op zichte van delicate kwesties als de Brit se relatie tot landen al* Spanje en Zuid-Rhodesie. Hoewel twee zeer verschillende geval len kan van beide gezegd worden dat de nieuwe Britse regering er wat on besuisd in heeft gehandeld. Het was te voorzien geweest dat zich moeilijkheden zouden voordoen m'-t -Ma drid nadat reed* eerder een belang rijke scheepsbouworder voor Engeland verloren wa* gegaan ten gevolge van de niet mis te verstane verklaringen, welke Wilson ten aanzien van Spanje had afgelegd. Franco en Labour verdragen zich nu i eenmaal zeer slecht. Maar ook in an- jdere westerse landen la weinig waar- I dering voor de dictatuur in Spanje, men wacht zich echter wel de Spanjaarden teveel tegen zich in te nemen door hen voortdurend die afkeer te laten blijken. Spanje maakt nu eenmaal deel uit van de westerse wereld en die kent eigenlijk slechts één grote vijand: het communis me. In de verdediging U-gen dit com munisme is Spanje oen bondgenoot. 'Vooral landen als de Verenigde Staten en West-Duitsland voeren een positieve politiek tegenover Spanje. Men be schouwt daar het fascisme van Franco als een tot verdwijnen gedoemd over blijfsel uit een allerminst fraai verleden dat men nog het beste onder controle houdt door de Spanjaarden niet links te laten liggen. Er zijn ten slotte manieren genoeg om Madrid dwars te zitten zon- geland documentaires maakt. Van spelregie weet hij kennelijk weinig. Er lopen houten Klazen over het doek. Nergens is de camera als het ware op de rug van de mensen zelf gebonden. Nergens ontstaat span-1 der dat dit al teveel opvalt, kracht, misschien alleen in de land- schappen en in de sfeer van de Cu- 1~\e Britse Labourregering echter houdv -JLj er heel andere opvattingen op na. I Zij voert een principiële buitenland*' ra?aose feestjes. Goede rol Voor zover het er in zat speelt Albert van Dalsum zijn rol van planter Sjon Jan van Leent heel mooi. politiek, waarin het 'hard tegen hard gaat en zij is blijkbaar bereid offers te brengen. Daarbij doet zij geen enkele moeite haar bedoelingen te verdoezelen teneinde het nadelige effect voor Engeland zelf nog enigszins te verzachten. De tijdens het conservatieve bewind reeds zeer pre- caire verhouding tot Zuid-Rhodesië lenburg genomen en voor Saulas, de bijvoorbeeld is uitgedraaid op een echte negerbediende, een dito geschminkte crigjSi doordat premier Wilson enkele jonkheer) Paul (Lodewïjk) Storm ongezoute waarschuwingen in ultima- 's-GravesandeDat kan na- tum-toon tot Sal is bur," richtte welke tuurlijk niet in een film anno 1964. Zelfs op het toneel kan het nauwe lijks meer. Voelt men zich door al die bedenkingen niet belemmerd, dan kan wat Elly van Stekelenburg en Paul Storm doen, best plezierig wor den gevonden. Het is net als in een operette. De komische alten zijn altijd getuigen liet grote succes. door de Zuidrhodesische regering wel als een uitdaging moesten worden op gevat. Zelfs al kan men sympathie hebben voor Wilsons doelstellingen, dan zal men na deze Incidenten moeten toege ven, dat zijn methoden van weinig tact vanneer men kennis neemt ergronden. zoals die aan Slot van pa%. 1 Bronwyn van Hensbergen speelt dedeskundigen bekend zijn. is men licht rol van de dochter soms heel rede- geneigd van onvoorzichtigheid te spre- lijk, Jack Monkati is als haar echt- ke:! genoot ook wel aanvaardbaar. Maar want wat is het geval" Wilson heeft Chris Smects als de slechte zoon lijkt weinig. premier Ian Smith van Zuid-R'nodesië gedreigd met een economische boycot, wanneer deze het zou wagen de onaf hankelijkheid uit te roepen zonder de toestemming van Londen. Voorts zou de Londense geldmarkt voor Zuid-Rhode- sië gesloten worden. Deze dreigende woorden van Wilson vinden hun aanleiding in plannen van Ian Smith om Zuid-Rhodesië van En geland los te maken. Engeland wil Zuid-Rhodesië immers niet de soeverei- Vertegenwoordigers van de Europese'niteit schenken, wanneer niet de gehele Radio Unie en de Nederlandse P.T.T.negerbevolking in staat wordt gesteld hebben twee dagen gezocht naar een haar vertegenwoordigers in het parle- gemeenschappelijke basis voor een ment te kiezen, een zaak waarover Wil- nadere regeling inzake het door de;son en Smith het waarschijnlijk nooit P.T.T. bij wijze van experiment op be-'eens zullen worden. perkte schaal toegepaste centraal an-|Ian Smith heeft nu teruggegrepen op tennesvsteem. Met volledig begrip,een oud machtsmiddel, dat indertijd al 'oor eikaars standpunten ls in ge-,door de pionier Cecil Rhodes werdMop- meenschappelijk overleg een ontwerp1 gepast: hij heeft een ..indaba"gehou- opgesteld voor een nadere regeling. rJen. een vergadering van stamhoofden, voornamelijk oudere ..machtshebbers i Dit ontwerp zal aan de betrokken Ne- dje onder het huidige bewind een ere- derianrise ministers en aan het be- baantje vervullen, dat wil zeggen: in stuur van de E.R.U. ter bekrachtigingI naam leiders zijn van de stammen, maar worden voorgelegd. j in feite niet Veel te zeggen hebben. De In het algemeen komt het ontwerp er- Rhodesische regering heeft deze men- op neer, dat enerzijds de overbren ging van buitenlandse t.v.-program ma's via het c.a.s. geen belemmering zal ondervinden van de zijde van de zendorganisaties en dat anderzijds van de P.T.T. een zekere garantie aan deze organisaties wordt verstrekt, die hen vrijwaart tegen eventuele aan spraken van derden. Voorts is een bepaalde regeling ont worpen omtrent de verrekening van bijkomende kosten, die in verband met het c.a.s. voor de zendorganisa ties zouden kunnen ontstaan. Ten slotte voorziet het ontwerp in de mogelijkheid dat in enkele gevallen het doorgeven van buitenlandse pro gramma's zal zijn uitgesloten. Over neming van Nederlandse t.v.-pro sen meer macht en meer geld beloofd en het spreekt vanzelf, dat zij op de hand zijn van de regering in Salisbury, te meer omdat zij de nationalisten, de jongeren, die van Zuid-Rhodesië een moderne staat willen maken zonder een stamhoofdendictatuur, haten en vrezen. Deze stamhoofdenconferentie heeft zich voor de plannen van premier Ian Smith uitgesproken, maar de „indaba" wordt door Engeland niet als een vertegen woordiging van het volk gezien en pre mier Wilson heeft zelfs geweigerd een waarnemer naar de bijeenkomst te zen den. Waarnemers zijn van mening dat Wil son dit laatste beter wel had kunnen doen, zij geloven dat Wilson een ernstige crisis uitlokt, die de zaken al- gramma s valt met onder de ontwen)- leen maar erger kan maken. Bovendien overeenkomst tussen de RT.T en de en dan komen de deskundigen aan E.R.U Zoals bekend n en oen de Ne-jhet woord verkeert Engeland niet in derlandse omroeporganisaties tegen een positie om met een bovcot te drei- dit overnemen geen bezwaren. ••de Engelse maatregel een waarschuwing voor ons inhoudt. „Vooral de heer Roe- terugvallen tot het protectionisme. De' m»B hegrijpen. Hat als je je zelf uit minister vees er op dat de Britse re- ~rB d" onaangename conse- gering ook het plan heeft de inkomens- 2.V. neett ontwikkeling in de toekomst te baseren «he consequent,es^ betren verkiajr; op de produktiviteitsstijging. In dil Vn.- band gaf de minister cijfers over de ont wikkeling van het Engelse loonpeil en van de stijging van de produktiviteit. Stelt men 1953 op 100, dan was nel Brit se loonpeil in 1963 gestegen tot 178, ter wijl de produktiviteitssstijging van 100 in 1953 tot 127 in 1963 was gekomen met als gevolg een kostenstijging van ongeveer 40 procent. De Nederlandse cijfers vond de minister lopen, terwijl ook bij ons in die tien jaar de produktiviteit met 27 steeg, een kos tenstijging van 60 procent. Al gaf de minister toe, dat in 1953 de Io nen in Engeland hoger waren dan in Nederland, toch was liy van mening, dat de de minister dat het Nederlandse j standpunt is. dat het hier om een maat-1 regel gaat. die heel ver gaat en de ge-| zonde concurrentieverhoudingen in de wereld ernstig schaadt. Met alle begrip voor de Engelse sïtua- tie, zal de Nederlandse delegatie bij de komende besprekingen in liet G.A.T.T. moeten zeggen, dat dit een tijdelijke maatregel moet zijn. Engeland heeft zich, zo verklaarde minister Andriessen, keurig aan de procedure van het G.A. i T.T. gehouden, maar de maatregel zal toch nauwkeurig aan de bepalingen van liet G.A.T.T. moeten worden getoetst. Hoewel de minister over de schuldvraag j liever niet veel wilde zeggen, meende hü toch, dat de E.E.G, wel enige schuld I heeft. De Jansens maken weer de beste kans op overwinning De families De Vries, De Jong en Jansen zijn al enkele jaren betrokken bij een spannende strijd, hoewel ze daaraan zelf part noch deel hebben. Inzet daarbij is de eretitel „meest verbreide familienaam van Ne derland". Deze nek-aan-nek-race speelt zich af in de statige werkruimten van het naamkundebureau vau de aan de Koninklijke Akademic van We tenschappen in Amsterdam verbon den centrale commissie voor on derzoek van het Nederlands volks eigen. Al geruime tijd is dit bureau onder leiding van dr. P. J. Meer- tens, dr. D. P. Blok en H. Buiten huis bezig met het inventariseren van de Nederlandse familienamen op basis van de gegevens, die de volkstelling in 1947 heeft opgele verd. Tussenstand Tweederde van de Nederlandse be volking in die tijd oftewel 6,3 mil joen zielen zijn nu „verwerkt". Het betreft de inwoners van de provin cies Groningen, Friesland, Drente. Overijsel en Zeeland en van de ge meenten boven 25.000 zielen in de Naamkundebureau is weer aan het tellen yy andere provincies, met uitzonde ring van Limburg Deze tussen stand geeft de familie De Vries met 40.000 aanhangers een goede kans op de erepalm, hoewel De Jong met 38.000 volgelingen en 30.000 Jansens op de voet volgen Toch gelooft men bij het naamkun debureau dat de Jansens als over winnaars uit de namenstrijd te voorschijn zullen komen, want in het zuiden heeft De Vries niet zo veel aanhang, terwijl juist daar de Jansens heel wat in de melk hebben te brokkelen. Het zal overigens nog wel een aan tal jaren duren alvorens de defini tieve uitslag van deze familiena- menstrijd bekend zal zijn, want de inventarisatie kost veel tijd en le vert heel wat moeilijkheden op. Op basis van de tussenstand blijft de volgorde van de tien meest ver breide familienamen van ons land voorlopig: De Vries. De Jong, Jan sen, Bakker, Visser. Van Dijk. Van den Berg, Meijer, Smit en De Groot P. Blok is nu bezig met Amster dam en er volgen nog publikaties over de andere provincies en Den Haag en Rotterdam, gevolgd door een 15e boek met algemene conclu sies. Het naamkundebureau wil hiermee studiemateriaal verschaf fen aan sociologen, demografen, economen en dergelijke, die hieruit bijvoorbeeld een duidelijk beeld kunnen krijgen van de geografische spreiding van familienamen, de omvang van de migratie, het aan deel van het buitenland in het fa milienamenregister en-dergelijke. Uitsterven Publikaties Voor Groningen, Friesland, Drente, Zeeland en Utrecht bestaat er ove rigens geen twijfel meer. De ge gevens voor deze provincies zijn verwerkt in publikaties van het naamkundebureau, waarvan de de len Friesland en Drente inmiddels zijn verschenen, terwijl Groningen dezer dagen van de pers komt waarna Utrecht en Zeeland in 1965 volgen. Dr. P. J. Meertens, dr. H. T. F. Miedema en H. Buitenhuis hebben deze provinciale familiena men-determinatie verricht. Dr. D. Opzienbarende resultaten heeft de inventarisatie-arbeid tot nu toe niet opgeleverd, of het zou dan moeten zijn, dat veel familienamen uitster ven, terwijl er weinig nieuwe bij komen. Opvallend is voorts dat in Utrecht zoveel geografische namen voorkomen leen typische Brabant se traditïei en dat het Duitse aan deel in de Nederlandse familiena men vrij groot is (Van Kleef. Van Munster, van Osnabrnggen. Van Keulen, Van Lennep en dergelijke i We danken die namen aan de tijd. dat Duitsland nog arm was en ons land rijk, waardoor veel Duitsers hier hun heil kwamen zoeken. De globale indruk van Brabant is. dat er geen gehucht is of er is ook een familienaam van. Dit duidt op een geringe welvaart en erop uit trekken. Daarentegen waren de Zeeuwen meer honkvast, want de families Middelburg en Van Vlis- singen zijn zeldzaam. Interessant is voorts, dat de Rot terdamse bevolking in de 19e eeuw voor een belangrijk deel is samen gesteld uit het proletariaat van Noord-Brabant en Noord-Zeeland, hetgeen onder meer blijkt uit de tweede plaats van de familie Vis ser. Jammer voor de Jansens. die tot nu toe als een soort Nederlandse familie-Doorsnee werden aange duid, maar ze voeren voorlopig al leen in Overijsel en Zeeland de lijst aan. In Friesland staan ze zelfs op de tiende plaats en in Am sterdam volgen ze pas op de ze vende plaats na De Vries, De Jong. Meijer. Bakker. Visser en Smit. In Rotterdam en Den Haag voeren de De Jongs de familiena menlijst aan. In Rotterdam is Vis ser tweede, in Den Haag Van den Berg. De Van Dijks bezetten in Utrecht de eerste plaats met Van den Berg op de tweede plaats. De Vries is trouwens alleen maar in de meerderheid m Groningen, Friesland, Drente en Amsterdam, want in Rotterdam moest deze fa milie bijvoorbeeld met de achtste plaats genoegen nemen en in Zee land met de zevende. Dat zijn dan de klasseringen op ba sis van de tussenstand, want de tel ling van het andere derde deel van onze oevolking zal nog wel wat verschuivingen opleveren. Hoe lang dat nog duurt? Dr. P. J. Meertens, die over vijf jaar als directeur van de centrale commis sie voor onderzoek van het Neder lands volkseigen met pensioen gaat, hoopt in ieder geval het slot deel met algemene conclusies nog te kunnen schrijven. gen. Het afgelopen jaar heeft Rhodes» geen enkele maal gebruik gemaakt van de Londense kapitaalmarkt. De Eritse activa in Zuid-Rhodesië geïnvesteerd, zijn vele malen groter dan de Zuid rhodesische in Engeland. Zuid-Rhodesië Zambia en Malawi, hebben een gemeen schappelijk monetair systeem en hun activa bevinden zich in de bank van Sa lisbury, die niet onder Brits toezicht staat. Groot-Britannië voert voorts ta bak in uit Zuid-Rhodesië die de Britse consumptie voor eenderde dekt. In ge val van een boycot zullen andere landen die tabak moeten leveren, hetgeen een prijsstijging tot gevolg zou kunnen heb ben. Bovendien zouden Zambia, dat al zijn koper via Zuid-Rhodesië afzet en afhankelijk is van de kolenaanvoer uit dit land en Malawi, dat veel arbeids krachten aan Zuid-Rhodesië levert, van de Britse maatregelen te leiden hebben. Dit verklaart trouwens ook waarom minister-president Hastings Banda van Malawi zo graag goede betrekkingen onderhoudt met Zuid-Rhodesië en Portu gees Angola. Bijzonder sterk staat En geland dus niet in dit conflict. IAN SMITH ...in duel met Wilson...

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 3