AMERIKAANSE BISSCHOPPEN
VERDEDIGEN HET GEWETEN
Terneuzen verloor met
4-2 van Internos
BIODOH
Door
drs. J. Arts
Roken is
nu anders
HONDERD SALOMÉ'S UIT HEEL
NEDERLAND NAAR MIDDELBURG
VERZET TEGEN ANTl-R.E.M.-WET
IS EEN UITING VAN ONBEHAGEN"
Wereldexpositie j
van 555 foto's
in Amsterdam j
MAANDAG 5 OKTOBER 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Concilie over tolerantie
PRINS PETER HEKELT
KONINGIN-MOEDER
VAN GRIEKENLAND
Verklaring over de
godsdienstvrijheid
^elfs kardinaal Ruffini ra» breed
lachend te luisteren toen kardinaal
Cushing uit Boston het woord nam.
Ruffini is een van de intelligentste en
in ieder geval de meest praatgrage
van de star-conservatieve groep
het concilie. Hij is aartsbisschop
Palermo en tien dagen geleden tot
ereburger benoemd van die stad.
Ruffini glimlachte breed, want kardi
naal Cushing, die het vorig jaar tij
dens de tweede zitting naar huis terug
is gegaan, omdat hij „nothing at all'
verstond van het Latijn, de voertaal
van de vergadering, en die van het
begin af in 1962 heeft aangeboden
een simultaan-vertalingsinstallatie op
zijn kosten te laten aanleggen, deze
lange, oude, eigenzinnige, John-Ken-
nedykardinaal Richard Cushing sprak
LATIJN.
'rins Peter van Griekenland, een neef
I van wijlen koning Paul en achterneef
van koning Constanten, heeft gisteren
tijden* een persconferentie In Athene
i koningin-moeder ï-'rederika ervan be-
j schuldigd tweespalt in het Griekse ko-
D ningshuis te hebben veroorzaakt. Dit
2?«8.2?.ftwSïl?« komt dat Spanjaarden on Ital.anen al- oot h(j
leen maar voor hun eigen rekening pra-
ten. Als drie Italianen eo vier Spanjaar- »l. "aar™, hu van 1947 tot 1957 zich
den op de sprekerslijst staan, is een !n h«* buitenland had gevestigd.
Het was de eerste keer in drie jaar
dat hij het woord nam. Hij kreeg
een donderend applaus. Van Albert Ples-
man zei ooit een Franse luchtvaartdi
recteur. nadat Plesman in Parijs het
woord gevoerd had: „Dit is het slecht
ste Frans dat ik ooit heb horen spreken,
maar ook het duidelijkste". Zo was het
met Cushing. Zijn Amerikaans Latijn
was van dien aard dat Ruffini in de
lach schoot. Maar wat Cushing zei was
door en door verstaanbaar, met alleen
voor 2200 bisschoppen, doch ook voor
a.lle mensen die het willen horen: „De
hele wereld katholieken en niet-kat-
holieken wachten op onze verklaring
de godsdienstvrijheid. Wij moeten
raan staan in de verdediging van
die vrijheid". Met die woorden, die hij
met een krakende stem de Sint Pieter
intoeterde, veegde hij én alle bezwaren
van de Ruffini's, die denken dat we nog
in de 16e eeuw leven, én een dikwijls
duistere geschiedenis van inquisitie
totalitaire aanpak van de tafel.
Franse revolutie
e katholieke kerk heeft zich als
ganisatie maar heel moeilijk los kun
nen maken uit het verleden van vóór
de Franse revolutie. Toen op het schavot
in Parijs het hoofd van de Franse ko
ning rolde, begon een nieuw tijdperk
in de geschiedenis, waarin het woord
vrijheid een belangrijke plaats innam.
De drie Franse leuzen „Llberté, Egalité,
Fraternité" mogen soms misbruikt zijn,
ze hebben een diepe en levende beteke
nis tot op de dag van vandaag. Sinds
170 jaar is het begrip vrijheid steeds
belangrijker geworden. In drie golven
is die vrijheid over de wereld gegaan.
De eerste was de Franse revolutie zelf,
waarin de burgers, de citoyens, het juk
van de almachtige koning en van de
uitzuigende adel waarmee de hogere
katholieke geestelijkheid zich vooi
Frankrijk nauw had verbonden van
zich af. Toen deze burgers in een libe
rale maatschappij op hun beurt onder
drukkers werden van de grote arbeiders
massa, door hun Industriële en finan
ciële macht, kwam de tweede vrijheids-
golf waarmee de naam socialisme nauw
verbonden is. En in onze jaren maken
we de derde golf mee, die van de de
kolonisatie waarbij de vrijheid wordt or
Eeëist door de volken van Afrika en Azil
'eze drie golven hebben veel bloed, tra
nen en onrecht veroorzaakt. Doch de
D
niet als enige christelijke groep, maar
wel het meest opvallend kwam slechts
schoorvoetend mee in deze ontwikke
ling. Deze kerk had grote klappen
kregen door de Franse revolutie.
daardoor was ze in een krampachtige
vreeshouding terechtgekomen. In de vo
rige eeuw regende net veroordelingen
tegen de nieuwe vrijheidsstromingen.
Dé beruchte lijst of Syllabus van 1864
waarin allerlei „dwalingen" veroordeeld
werden, bleek wel het dieptepunt. Iedere
openheid naar de huidige wereld was
er vreemd aan. Die Syllabus heeft de
katholieke gemeenschap meer kwaad ge
daan dan ae Franse revolutie.
De kerk werd erdoor getekend als een
angstkerk die naar binnen en naar bui
ten star vasthoudt aan oude patriarcha
le en patronale gedragslijnen.
Natuurlijk was die houding niet vol te
houden. Langzaam evolueerde de kerk
mee. Het officiële patroon echter ver
anderde nauwelijks. Met name de gods
dienstvrijheid in moderne zin kreeg geen
plaats. De middeleeuwse denktrant werd
aangehouden: alleen de Waarheid heeft
recht op liestaan en de dwaling niet. En
daar de katholieke kerk de ware kerk
Nieuwe kjjk
De nieuwe denktrant echter gaat van
een heel ander uitgangspunt uit. Dat
uitgangspunt is het persoonlijk geweten.
Het persoonlijk geweten is soeverein en
vrij. is de bron van de menselijke waar
digheid. Wie die vrije waardigheid be
perkt, tast het wezen van de mens en
daardoor ook zijn godsdienstigheid aan.
Dat is de nieuwe kijk op de mens. Dat
is ook daarvan zijn talloze christe
nen overtuigd een wezenstrek van het
evangelie.
Roken is opnieuw onderwerp van gesprek,
nu Edgar TIP luchtig, licht roken mogelijk
maakt door de speciale „tip", 't Is duidelijk
dat dit gesoigneerde roken een succesvolle
toekomst heeft.
Edgar-TIP 5 stuks 85 ct.
Edgar-TIP 10 stuks 170 ct.
Sinds ik licht rook, rook ik Edgar
de katholieke kerk, die thans iédere
schijn alsof ze op het stuk van gods
dienstvrijheid met twee maten meet,
dient op te ruimen, is er nog een ande
re aanleiding om deze vrijheid duidelijk
en ondubbelzinnig vast te stellen. Het
is immers een tragiek van vele landen,
die communistisch en dat wil vrijwel
steeds zeggen totalitair bestuurd wor
den. dat zij aan de godsdienstige vrij
heid van de mens grote beperkingen
opleggen. En daarmee aan die regerin
gen tegen een van die fundamentele
rechten van de mens in. De grondwet
van Rusland en andere communistische
landen moge even objectief de gods
dienstvrijheid uitspreken als in democra
tische landen, in de praktijk komt daar
weinig van terecht. Christenen, maar
ook joden, mohammedanen, alle gelovi
gen en ook de humanistisch denkenden
in die landen hebben er recht op dat
vanuit de katholieke kerk hun gewe
tensvrijheid verdedigd wordt.
De bisschop van Brugge, mgr. E. De
Smedt. heeft het vorig jaar op 19 no
vember, als relator, dat is zegsman van
de betreffende werkcommïssïe die de
ontwerptekst gemaakt had, het stuk met
overtuiging uiteengezet. De bisschoppen
ui de Verenigde Staten, die verder niet
zo erg opvallen omdat ze niet zulke
geweldige intellectuelen zijn en de mo
derne theologie meestal slechts van ho
ren zeggen hebben, maar die op het stuk
van de vrijheid hun mannetje staan, en
daarmee een echte Amerikaanse tradi
tie vertegenwoordigen, zonder oude fe
odale complexen en geladen met het
ideaal dat een mens zijn eigen „way of
life" moet kunnen leiden, stonden met
een op om te zeggen: wij zijn vóór.
Tegenstand
Zo gemakkelijk ging het echter niet.
Er kwam de nodige tegenstand, eerst
openlijk, met allerlei bezwaren, en toen
heimelijk, doordat vanuit sommige bu
reaus de zaak op de lange baan gescho
ven werd. Het algemeen secretariaat van
de concilievergadering bleek ook niet erg
ijverig te zijn op dit punt. Het is er
toen van gekomen dat de hele kwestie
naar deze zitting van herfst 1964 werd
verschoven. De tekst werd nog eens
ir^enomen door de werkcommissie,
redelijke bezwaren werden opgevangen,
en thans kregen dan de bisschoppen de
tekst voor de tweede maal voor zich.
Weer zette mgr. De Smedt de zaak na
mens de commissie uiteen. En meteen
kwamen drie Amerikaanse kardinalen,
Cushing met zijn gedenkwaardige
speech, Meyer van Chicago en Ritter
van Saint Louis naar voren om het stuk
aan te prijzen. Enige Spanjaarden en
Italianen hadden bezwaren. Levert de
tekst niet gevaar voor indifferentisme?
Ook kardinaal Ottaviani argumenteer
de, heel gematigd overigens, tegen. Doch
kardinaal Cushing had de show gesto
len. Men ging verheugd en onder die
„men" hoorden op de eerste plaats de
waarnemers van protestantse en ortho
doxe zijde huiswaarts.
De volgende dag kwam de koude douche.
Niet minder dan achttien sprekers had
den zich gemeld. Zeker tien van hen
moesten niets of weinig van deze soort
.odsdienstvrijheid hebben. Men kan toch
iet juiste geweten niet op één lijn stel
len met het dwalende geweten? Alleen
het geweten dat de objectieve Waarheid
volgt, heeft absoluut recht op vrijheid.
Alleen de Waarheid heeft recht op ver
breiding. Alleen de ware godsdienst
heeft recht openlijk beleden te worden.
De tekst is gekleurd door relativisme en
'""geliaans) idealisme. Tolerantie is
maar godsdienstvrijheid bevordert
onverschilligheid. Enzovoorts. Het was
voor de waarnemers, en voor talrijke
bisschoppen uit Amerika. Engeland, Ne
derland. België, Frankrijk, Duitsland,
Zuid-Amerika, Afrika, Azië, een onbe
haaglijke ochtend. Het leek wel of dP
meerderheid tegen de godsdienstvrijheid
was. Professor Berkouwer, waarnemer
uit Nederland keek bepaald bedroefd
toen hij om half één 's middags uit de
Sint Pieter kwam.
Minderheid
opnoemden wijst op een realiteit
die ander ligt. En bovendien is het hele
maal niet waar dat Italianen en Span
jaarden een massief blok vormen waar-
linnen alleen maar gedacht wordt in ter
men uit een voorbije tijd. Nee, de meer
derheid vindt de tekst die door het „Se
cretariaat voor de Eenheid der Christe
nen" onder leiding van kardinaal Bea
over de godsdienstvrijheid is opgesteld,
wél bevredigend, met misschien "hier of
daar een ondergeschikte kritiek. Doch
de schjjn was in de aula (het officiële
woord voor de vergaderruimte in de Sint
Pieter) gedurende twee dagen omge
keerd. Hoe kwam dat?
geven. Ten eerste een psycholo
gische. Wie het met een voorgestelde
tekst vrijwel eens is. heeft niet zoveel
behoefte om het woord te vragen. Hij
blijft rustig op zijn plaats zitten en wacht
de stemming af. Ten tweede spreken
bisschoppen uit landen met een meer
vooruitstrevende lijn dikwijls namens
een hele groep. Er voert er één het
woord, maar er staan soms 100 bisschop
pen achter. Terwijl het nog veel voor-
flink deel van de ochtend met hun spee
ches gevuld. Als een bisschop uit de
States in zijn eerste zin kortweg ver
klaart dat hg namens de bisschoppen
uit zijn land spreekt, zijn er eigenlijk
ruim honderd mensen aan het woord.
En tenslotte heb ik gehoord dat een aan
tal periti (theologische adviseurs) van
conservatieve huize een hele rij spee
ches met argumenten tegen de gods
dienstvrijheid gemaakt hebben, en toen
op zoek zijn gegaan naar bisschoppen
die ze wilden uitspreken. Vinden ze er
dan een stuk of tien (op de 2200) dan
lijkt het resultaat in de aula heel wat.
Vriend van Paulus VI
r de uitslag hoeft men zich
zorgen te maken. Tekenend
was dat ae laatste spreker in de lange
rij niemand minder was dan mgr. Co
lombo, Italiaanse theologieprofessor, die
intiem vriend van de paus is en die.
r de bisschoppen weten, grotendeels
de gedachtengang van Paulus VI ver
tolkt. Hij zei woordelijk: „Deze verkla
ring over de godsdienstvrijheid is buiten
gewoon belangrijk. Het is voor ont
Italië het springende punt van het con
cilie. Wanneer de evrklaring het niet
haalt, is het met de dialoog gedaan".
Toen gaf hij een gefundeerde beschrij
ving van de godsdienstvrijheid, en voeg
de er aan toe: „En dit alles geldt overal
altijd, of de katholieken nu in de
meerderheid of in de minderheid zijn'
Met deze verklaring, lijkt me, zet het
cilie. Wanneer de verklaring het niet
perk wordt definitief afgesloten waar
in, met een abstract beroep op de Waar
heid, de concrete mens in zijn waardig
heid wordt beknot. De krakende stem
Richard kardinaal Cushing, de man
die president Kennedy begroef, heeft de
ruiten van de Sint Pieter niet voor niets
laten trillen.
J. ARTS.
De nieuwste
5 kg wasautomaat die ook al klaar is
voor de toekomst
KERKNIEUWS
Ds. Van Steenbergen
herdacht jubileum
Zondag heeft ds. J. P. van Steenbergen
uit Apeldoorn In de Nederlands her
vormde kerk te Biezelinge zijn dertig
jarig ambtsjubileum als predikant her
dacht. In de morgendienst sprak ds Van
Steenbergen over dezelfde tekst als op
30 september 1934, toen hij te Bieze
linge zijn Intrede deed. Deze tekst was
Jesaja 54 vers 10: ..Want bergen mo
gen wijken en heuvelen wankelen, maar
w mijn goedertierenheid zal van u niet
Nadat koning Paul alles ln het werk wlJken6en mijn vredesverbond zal niet
had gesteld om de verhoudingen weer .A^nkeien, zegt uw ontfemer, de Here",
in het reine te brengen, keerde h(j later Als schriftlezing had de predikant ge-
naar zijn land terug. kozen Jesaja 54 7-13 en Mattheüs 24
Prins Peter sprak zijn twijfel uit over 132-35. Na de prediking werd evenals
de interpretatie van de Griekse grond- dertig Jaar geleden gezongen „Grijpt
wet op grond waarvan thans prinses toch uw kansen, door God u gegeven".
Irene, zuster van koning ConstantHn, De herdenkingsdienst werd besloten met
als troonopvolgster wordt beschouwd. hrt zlngen van vera 1 van Psalm 89.
De prins zelf meent, dat de grondwet,
de opvolging toekent aan de mannelijke
leden der zelfde dynastie, ongeacht tot}
welke tak zij behoren, hetgeen erop
neerkomt dat hij zeif kroonprins is.
Naar aanleiding van de persberichten
■an de laatste ttfd over de civiele lijst
■oor het Griekse koningshuis en de kos
ten voor de koninklijke hofhouding, die
de Griekse staat heeft te dragen, ver
klaarde prins Peter, dat deze ..zeer bui
tensporig zijn en een slechte indruk in
het buitenland maken".
Dader aanslag
Werkhoven gepakt
De politie te Amsterdam heeft de 32-
jarige metselaar G. de K. in zijn woning
te Amsterdam aangehouden.
wordt ervan verdacht mm
nooij-de Bie in de woonkamer van haar
boerderij te Werkhoven met een stuk
betonijzer te hebben neergeslagen.
De man is overgegeven aan de rijks
politie te Wijk bij Duurstede. De met
selaar was bekend met de omgeving
waar hij zijn aanslag pleegde. Hij heeft
namelijk tot voor kort in Driebergen
gewoond. Hij heeft bekend de vrouw te
hebben neergeslagen. Volgens zijn ver
klaring was zijn motief geld van de
vrouw te krijgen.
Stamboom vanaf 1713
Tweede klas B
Zeeland Sport leed
6-0 nederlaag
tegen D.E.S.K.
In de tweede klas B kreeg Terneuzen
een onverwachte nederlaag te incas
seren bij Internos (42), waardoor
de Terneuzenaren een plaatsje op de
ranglijst moesten prijsgeven. Zeeland
Sport bracht het er ook niet al te best
af: de Vlissingers leden een 60-ne-
derlaag tegen DESK. Veerse Boys be
haalde de eerste winst: Rood Wit (W.)
moest met 31 het onderspit delven.
Steenbergen kon het niet bolwerken
tegen RKVVU en verloor met 21.
Odio versloeg Sarta met 30. terwijl
MOC met 21 van Alliance verloor.
4 3 1 0 7 12— 4
4 3 1 0 7 9-
4 2 1 1 5 8-
4 2 0 2 4 12— 9
4 2 0 2 4 9—9
4 12 14 6—7
4 12 14 5—10
4 1 1 2 3 7—6
4 0 3 0 3 4—5
4 1 1 2 3 7—9
4 1 0 3 2 5—7
4 1 0 3 2 5—8
DESK
Alliance
Odio
Terneuzen
Internos
Rood Wit (W.)
Zeeland Sport
Veerse Boys
Steenbergen
Sarto
RKWU
MOC
Internos-Terneuzen 4-2
Twee ongekende „explosies" van het
Brabantse Internos hebben Terneuzen
zondagmiddag in Etten-Leur de das
omgedaan. Beide Internoshoogtepun
ten vonden plaats in de tweede helft,
die Terneuzen met een verdiende 1
0-voorsprong was begonnen, maar die
met een leveneens verdiende) 42-
nederlaag werd afgesloten. Een een
voudige omwisseling van spelers op
de linker vleugel gaf Internos na de
rust een zodanige aanvalskracht. dat
na twee minuten spelen een 10-ach-
terstand in een Z1-voorsprong was
omgezet. Een soortgelijk hoogtepunt
leverden de Brabanders na een half
unr spelen opnieuw twee doelpunten
op. Overigens werden er in de 8ste en
10e minuut nog twee afgekeurd we
gens buitenspel. Tegen deze Internos-
overrompelingen bleek de Terneuzen-
se defensie niet bestand. Op een ge
geven moment had men zelfs in het
geheel geen vat meer op het spel van
de Brabanders.
Toch waren de Zeeuws-Vlamingen
over heel de eerste helft de betere
ploeg. Reeds in de 7e minuut nam
Terneuzen de leiding nadat linksback
D. Smet de bal had aangegeven aan
scherp opgestelde midvoor J.
Dooms, die hem via de deklat onhoud
baar inschoot: 01. In de 25e minuut
was het bijna 20 toen Wissel hard
inschoot, de bal door de Internoskee
per werd teruggestompt en heelaas
voor Terneuzen door de vrijstaande
F. van der Peijl met de hand werd
aangeraakt. Door onvoldoende pro-
öuktiviteit bleef de stand 10 voor
Terneuzen.
Met een enorme vechtlust en een
hoog tempo zette Internos de twee
de helft in. De linkervleugel zette
de Terneuzense defensie onmiddel
lijk onder grote druk en wat erger
was: binnen twee minuten was de
stand 21.
Toch kwam Terneuzen nog gelijk door
een kopbal van Wissel in de ile mi
nuut. Alles was nog mogelijk, maar
_v, na een half uur stormden de Internos-
,/ant daar zou onze landgenoot opnieuw i voorwaartsen opnieuw door de defen-
president Soekarno spreken. 1 sie van de bezoekers, die tweemaal
INDONESISCHE MISSIE
BEZOEKT NEDERLAND
Een onder leiding van de vierde onder
minister van buitenlandse zaken,
Oemarti, staande groep Indonesiërs zal
zich medio oktober naar Nederland be
geven voor besprekingen over de ten
uitvoerlegging van een eerder in het
jaar gesloten Nederlands-Indonesische
overeenkomst op het economisch vlak,
aldus het Indonesische persbureau
„Antara".
De overeenkomst werd gesloten toen de
Indonesische minister van buitenlandse
zaken. Soebandrio, in maart, en de mi
nister voor basisindustrie, Chairoel Sa-
leh, wat later, in Nederland waren.
Twee persoonlijke adviseurs van presi
dent Soekarno, behorend tot het gezel
schap dat de president op zijn Europese
reis vergezelt, zijn intussen zaterdag
middag uit Genève op Schiphol aange
komen: de civiel ingenieur David Cheng,
president-directeur van een regerings-
aannemersbureau in Indonesië, en de
vlot Nederlands sprekende Indonesische
architect F. Silaban uit Bogor.
Blijkens hun uitlatingen onderhoudt de
voormalige onderdirecteur der K.L.M.
mr. E. van Konijnenburg, die destijds de
besprekingen voor heropening van de
luchtlijn Amsterdam-Djakarta voerde,
nog steeds nauwe betrekkingen met de
Indonesische president. Hij vloog vorige
week naar Wenen om daar de president
te ontmoeten. Bij die gelegenheid nodig
de hij en passant de beide adviseurs uit
hun licht in Nederland te gaan opste
ken. De heren Cheng en Silaban keken
bij hun aankomst op Schiphol naar hem
uit. doch mr. Konijnenburg liet verstek
gaan. „Dan is hij zeker al naar Cairo
vertrokken", zo veronderstelden
Ds. B. van der Lelie in
Hansweert bevestigd
Ds. E. P. J. Jebbink uit Kapelle heeft
agmorgen in de Nederlands her
vormde kerk te Hansweert ds. B. van
der Lelie bevestigd als predikant van de
Nederlands hervormde gemeente van
Hansweert. Dn. Van der Lelie is negen
jaar predikant geweest te Buurmalsen.
In de middagdienst, die evenals de mor
gendienst bijzonder druk was bezocht,
heeft ds. Van der Lelie zijn intrede ge
daan.
Ds. Jebbink. die tien maanden consulent
is geweest voor Hansweert, preekte
's morgens naar aanleiding van een ge
deelte van het twaalfde hoofdstuk van
de brief aan de Ephezen. Na de bevesti-
■„dacht mevrouw Ver- gemeente staande gezang
1134 vers 4.
Ds. Van der Lelie deed zijn intrede met
een preek naar aanleiding van Hebreen
10 22a. Burgemeester J. Schipper heet
te de nieuwe predikant welkom namens
de gemeente Kruiningen. Namens de
kerkelijke gemeente van Hansweert
sprak ouderling M. d
Jebbink deed dit namens de classis Goes
en de ring Kruiningen van Nederlands
hervormde predikanten. Ook de burge
meester van de gemeente Tricht. waar
van Buurmalsen deel uitmaakt, de heer
J. C. Sanderse, sprak ds. Van der Lelie
toe.
Na afloop van de dienst was er gelegen
heid in de consistorie kennis te maken
met ds. Van der Lelie.
Ds. mr. A. Luteijn jr.
40 jaar predikant
Vandaag zal het veertig jaar geleden
zijn dat ds. mr. A. Luteijn uit De
Bilt bij Utrecht werd bevestigd als
predikant in de Nederlands hervorm
de kerk.
Ds. mr. Luteijn werd op 26 augustus
1891 uit een landbouwersgezin te Nis-
se op Zuid-Beveland geboren. Hij was
eerst vele jaren werkzaam bij het
onderwijs, deed in 1918 staatsexamen
gymnasium A. en studeerde vervol
gens eerst theologie aan de rijks uni
versiteit te Utrecht en naderhand nog
rechten aan de rijks universiteit te
Groningen, waar hij in 1942 zijn doc
toraal examen rechten aflegde. Nadat
de heer Luteijn in 1924 tot de evan
geliebediening in de Nederlands her
vormde kerk was toegelaten, werd hij
op 5 oktober van datzelfde jaar (1924)
door nu wijlen prof. dr. J. A. C. van
Leeuwen bevestigd als predikant van
de hervormde gemeente van Gou-
driaan en Ottoland. Daarna diende
de jubilaris verder nog de hervorm
de gemeenten van Genemuiden 1927
tot 1930; Huizen 1930 tot 1932; Onst-
wedde 1932 tot 1947; Loenen aan de
Vecht in 1947 tot 1949 en ten slotte
nog ruim zeven jaar die van Giessen
Nieuwkerk, waar hem met ingang
1 januari 1957 op ruim vijfenzes
tig jarige leeftijd emeritaat werd ver
leend. Na zijn emeritaat werd ds. Lu
teijn benoemd tot predikant mede
werker bij de Nederlandse Hervorm
de Bond voor Inwendige Zending op
gereformeerde grondslag en vestigde
hij zioh toen metterwoon te De Bilt
bij Utrecht.
K wMnlre notaties
NED. HERV. KERKEN
Beroepen te Kolder- en Dinxterveen
toezegging A. de Leeuw, kand. te
Utrecht; te Klazinaveen; toezegging
B. W. Vermaat te St.-Nicolaasga; V
Bennekom (vac. P. J. F. Lamens)
J. F. Doornenbal te Oene; door de
centrale kerkeraad van Amsterdam
als predikant voor bijzondere werk
zaamheden (ten behoeve van de
Stichting Hervormde Scholen)
Lans te Amsterdam-West. Aangeno
men naar Meteren en Est: G. Ha
moen te Oud-Alblas; naar Purmer:
A. D. H. Huisman te Ruinerwold. Be
dankt voor Barneveld (vac. B. Eysen-
ga): P. de Jong te Veenendaal; voor
Delft (vac. J. van Rootselaar):
van Sliedregt te Baara.
achtereen moest capituleren voor
goedgerichte schoten van de rechts
binnen (42). De elf Terneuzenaren
hebben de resterende minuten nog
alle pogingen in het werk gesteld om
de achterstand te verkleinen, maar
Internos verdedigde de overigens ver
diende voorsprong met succes.
D.E.S.K.-Zeelani Sport 6-1
Zeeland Sport heeft in de uitwedstrijd
tegen lijstaanvoerder PESK een 60-
nedcrlaag geleden. Een teleurstellend
resultaat. Weliswaar lag een over
winning voor de Vlissingers niet in de
lijn der verwachtingen maar dat de
nederlaag zo groot zou worden lag
evenmin voor de hand. Overigens
hadden de cijfers ook niet zo groot
behoeven te zijn wanneer Jo Elve het
voetbalspel niet zozeer had verward
met het handbalspel. Tweemaal
maakte deze speler onnodig hands in
het strafschopgebied en dat betekende
evenzovele strafschoppen, die beide
een doelpunt opleverden. Maar niet
alleen Jo Elve had een off-day. het
gehele elftal leed hieraan, zodat de
grote nederlaag alleszins verklaar
baar is.
Reeds na drie minuten strafte links
binnen Dekkers van Desk een fout
in de verdediging van Zeeland Sport
af, daarmee de doelpuntenreeks ope
nend. In de 15e minuut werd het 20
toen een slordigheidje in het midden
veld de Zeeland Sportverdediging te
machtig werd. In de 40ste minuut
werd de voorsprong van DESK ver
groot. toen doelman Kees de Ridder
een betrekkelijk eenvoudige voorzet
niet de baas kon.
Toen in de 43ste minuut Jo Elve
de bal in het strafschopgebied weg
sloeg kreeg DESK een strafschop
te nemen. Pas nadat de penalty
driemaal was overgenomen kon de
scheidsrechter zijn goedkeuring
aan het vierde doelpunt hechten.
Met deze 40-voorsprong kon DESK
met een gerust hart aan de tweede
helft beginnen. In de 35ste minuut liet
Kees de Ridder een reeds gestopte bal
vallen en de toestormende DESK-
voorwaartsen hadden geen moeite er
5—^0 van te maken. Ten slotte maakte
Jo Elve weer geheel onnodig hands in
het strafschopgebied en DESK maak
te geen fout bij het nemen van de
strafschop: 60. Hoe onmachtig de
voorhoede van Zeeland Sport was
blijkt wel uit het feit, dat de werkelijk
gevaarlijke schoten voor rust kwamen
van Adrie Theune en na rust van
Frans Rieteco. Er waren ongeveer
1500 a 2000 bezoekers.
De Sowjetunle heeft een vijfjarenplan
voor het toerisme opgesteld. Er zullen „op
plaatsen die van belang zijn voor buiten
landse reizigers „hotels voor 40-000 mensen,
motels voor 8000 en kampeerplaatsen voor
12.000 worden gebouwd. Het werk staat onder
toezicht van een nieuw reisbureau, bureau
voor buitenlands toerisme genaamd.
Gebieden als de noordelijke Kaukasus, Azer-
beidsjan en Tadzjikistan zullen voor buiten
landse toeristen worden ontsloten.
Op 70e jaardag van
Pieter Salomé
De heer Pieter Salomé uit Mook
heeft zaterdag de stamboom van de
familie Salomé met talrijke namen
kunnen aanvullen. Dat is te danken
aan een familiereünie, die in de Gou
den Poorte te Middelburg werd ge
houden. Ongeveer 100 personen, die
de naam Salomé dragen, hadden deze
dag uit alle delen van Nederland de
reis naar Zeeland ondernomen en
dank zij hun aanwezigheid kon de
heer Pieter Salomé de familiestam
boom aanmerkelijk uitbreiden.
Reeds op jonge leeftijd wa3 de Mook-
se naamdrager met zijn onderzoekin
gen begonnen, maar eerst na de
tweede wereldoorlog kreeg de samen
stelling van de stamboom duidelijk
gestalte. Niettemin vertoonde de lijst
enkele forse hiaten, die de heer Salo
mé niet opgevuld kreeg, omdat hij
zijn familieleden niet allemaal kende.
Nu er echter zaterdag ter ere van
zijn 70e verjaardag een reünie gehou
den werd. leverde dat voldoende ken
nis op om talrijke ontbrekende delen
van de „legpuzzel" in elkaar te pas
sen.
De naam komt in Zeeland algemeen
voor ln het bijzonder ln West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. Omdat veel
van deze Salomé's zijn uitgezworven
naar alle hoeken van het land en
naar het buitenland (Amerika) is er
nog even het idee geopperd om de
bijeenkomst in Roosendaal te houden.
De grote meerderheid koos evenwel
voor Zeeland. En dank zij de be
moeienissen van mevrouw N. van
Huijzen-Salomé uit Nijmegen en drs.
B. Z, Salomé uit Nieuw-Loosdrecht
was zaterdag de helft van de twee
honderd aangeschreven naamdragers
bijeen.
De oudst bekende voorvader is Jean
Baptiste Salomé, die in 1713 werd
geboren in Noord-Frankrijk. In de
tweede helft van de 18e eeuw emi
greerde deze landbouwer, na zijn
grond verkocht te hebben, uit de
buurt van Rijssel naar W.-Zeeuwsch-
Vlaanderen. Tot een eeuw geleden,
ongeveer vijf generaties lang, ble
ven de Salomé's daar als landbou
wers wonen, daarna verspreidden zij
zich over Nederland en ook daarbui-
De oudste en de. jongste Salomé tij
dens de familiereünie van dc onge
veer 100 personen, die dc naam Sa
lomé dragen. De heer Abraham Sa
lomé uit Groede teas met zijn 85
jaar de oudste aanwezige Salomé,
Hannah Salomé uif Arnhem dc
jongste.
Foto P.Z.C.)
er werd dan ook dankbaar van deze
unieke gelegenheid geprofiteerd om
de familiebanden voor het eerst te
smeden of wanneer men elkaar
wél kende strakker aan te halen.
De Salomé's hadden elkaar heel wat
te vertellen en er werden via foto's,
dia's en prenten heel wat bijzonder
heden uitgewisseld.
De oudst aanwezige naamdrager was
de heer Abraham Salome uit Groede,
85 jaar oud; de jongae was de 5-
jarige Hannah Salomé uit Arnhem.
De naam van de eerste zoon van
Jean Baptiste Salomé, Jemi Philippe,
kwam men het meest tegen in de
stamboom; negen generaties later
ontmoette Pieter Salomé by zijn na
speuringen nog verschillende kleine
Jean Philips onder zyn familieleden.
Volgen» de „lzwestla" hebben twee Ru«-
sische soldaten in mei 1945 nazilelder Himrri-
ler gevangen genomen. Het tweede Britse
leger had bekendgemaakt dat Britse militai
ren de S.S.-chef hadden gearresteerd doch
volgens „lzwestla" blijkt uit het getuigenis
van verscheidene Russische oud-strijders dat
dit niet het geval was. De twee Russen
namen Hlmmler gevangen toen de Engelse
soldaten met wie zij op patrouille waren kof
fie zaten »e drinken
MINISTER SCHOLTEN OP C.H.U.-DAC:
klaren. Tot dat Nederlandse recht
behoren ook de bepalingen, die de over
heid de bevoegdheid geven de haar bij
internationale overeenkomst toegewe
zen golflengten te verdelen door middel
van een vergunningstelsel. „De toepas
selijkheid daarvan staat los van de
waardering die men heeft voor het Ne
derlandse omroepbestel", aldus minister
Scholten.
Onbehagen
Tijdelijk met een speldje
„Regering zal
oorzaak daarvan
wegnemen"
„Het is toch zonneklaar een eis
van recht, dat regels ten aanzien
van een schaars goed als go!fleng-|
ten worden gesteld en dat ook
de nakoming van deze regels kanj
worden verzekerd. Rechtvaardig
recht is het, als gelet op het
overheidsgezag over golflengten
ook de R.È.M. zich aan het Ne
derlandse recht en gezag zal moe
ten onderwerpen.
Tot deze uitspraken kwam zaterdag
morgen minister mr. Y. Scholten (jus
titie) op de C.H.U. provinciedag, die in
Schiedam wordt gehouden. De bewinds
man sprak over het onderwerp „recht
en politiek" en kwam tot de conclusie,
dat een regering, die gevoel voor de
plaats van het recht in de samenleving Het had hem verheugd, zo merkte mi-
heeft. de mogelijkheid zal moeten krij- nister Scholte nog op. dat de Tweede
Kamer in zo grote meerderheid het re
geringsstandpunt heeft gesteund. „Daar
mee is de plaats van het recht in de
politiek versterkt".
In het begin van zijn causerie op deze
C.H.U.-provinciedag. die gehouden werd
ter gelegenheid van het zeventigjarig
bestaan van de kiesvereniging Schie
dam, wees minister Scholten het verwijt
van de hand als zou de C.H.U. als los
zand aan elkaar hangen. „In een geheel
veranderd Nederland, in een tijdperk
van twee generaties, met een inmiddels
ingevoerd algemeen kiesrecht, met een
enorm gegroeide bevolking en ondanks
ontkerstening.
Hij wees er op, dat het verzet tegen
de „anti-R-E.M.wet" in wezen een
uiting is van een zeker onbehagen
over het bestaande omroepbestel en
dat getracht moet worden de open
heid te vinden, die de bron van ze
kere onlustgevoelens wegneemt. „Het
recht krijgt nog meer gezag, als
naast de onderwerping van de REJL
aan het Nederlandse recht en gezag,
zodanige oplossingen voor het radio-
en televisiebestei worden gevonden,
dat de oorzaak van de onlustgevoe
lens wordt weggenomen. .Daarnaar
zullen regering en parlement hard
nekkig en met bekwame spoed
moeten streven", aldus de
man.
MET LECITHINE
Een produkl van llQREALi
HAARCREME
Stevig gebouwd
„In deze periode heeft de CJI.l". zich
i gehandhaafd", aldus minister Scholten.
Hij concludeerde, dat de unie een stevig
m gebouwd huis is. waarvan de stenen ge-
3 lukkig in kleur mogen variëren. „De
grauwe kleur van het eentonig beton
der partijdiscipline is dit huis vreemd".
Opnieuw is een „wereldten-
toonstelling van de fotogra- i
fie" samengesteld - drt keer
op initiatief van het Stedelijk
Museum te Amsterdam. Na
het geweldige succes van
„The family of men" nu bij
na tien jaar terug werd op
nieuw een centraal thema ge
steld. De Duitser dr. Karl
Pawek gaf in 42 groeperin
gen antwoord op deze \Taag
„wat is de mens?"
Uit 22.000 foto's van 1200 foto
grafen koos hij 555 opnamen, die
door 264 topkrachten uit dertig
landen bleken te zijn gemaakt.
Deze op grote panelen geplakte
collectie is nu in zeven steden te
gelijk te zien: Zürich. Frankfurt.
Essen, Düsseldorf, Recklinghau
sen, Dortmund en Amsterdam
De Amerikaan Kdward Steichen
uit New York heeft indertijd de
fotografie willen uittillen boven
de aandacht van alleen de beoefe
naren. Nu 125 jaar na de uitvin
ding van „de gevoelige plaat" Is
er alle reden zijn voorbeeld nog
eens te volgen. Dr. Karl Pawek
was gisteren zelf in Amsterdam
om zyn thema toe te lichten. „Ik
heb niet als Steichen alleen bet
menselijke willen laten zien. Het
ging mij meer om een optische
antropologie, compleet met alle
tegenstellingen. Dit uitgangspunt
gaf ook gelegenheid aan te tonen,
dat in wezen de wereld één is.
Een Chinees wordt getroffen door
dezelfde taferelen als iemand in
Scandinavië. Overigens laat deze
verzameling zien. dat er alweer
heel wat is veranderd sinds die
succesrijke eersteling. Deze expo
sitie toont bijvoorbeeld in Moskou
gemaakte beelden van vrouwen ln
een schoonheidssalon. Dat was
toen nog ondenkbaar".
De in Amsterdam vrijdagavond
geopende tentoonstelling omvat
ook dat is nieuw geen woord
tekst. „Dat zou pathetisch wor
den". zo meende dr. Pawek. „De
mens ziet in een foto alleen dat
wat hij zelf heeft ervaren. Daar
is geen uitleg bij nodig".
Er zijn al met meer dan honderd
musea in veertig landen contrac
ten gesloten. Dr. Pawek hoopt dat
deze verzameling ook zal reizen
naar Azië en Afrika. Het publiek
van alle continenten zal via en
quêteformulieren uit gaan maken
welke foto het beste antwoord
geeft op de gestelde vraag- wat is
de mens? Het Duitse geïllustreer
de weekblad „Stern" tevens or
ganisator van dit geheel looft
daarvoor een hoofdprijs uit van
20.000 mark.
