PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT BEJAARDE OOSTDUITSERS MOGEN IN HET WESTEN FAMILIE BEZOEKEN Voor 170 mensen ontslag bij Van Wijk Heringa Minister Biesheuvel zag omschakelend Yerseke Grenzen ook open voor Westduitse beiaarden Visserij grenzen van Engeland worden uitgebreid Polynesiër zwierf vijf maanden in boot op Oceaan Toezegging van Ulbricht na gesprek met bisschop Beroep op West-Berlijn nieuwe passenovereenkomst te sluiten VOORUITGANG BIJ HET OVERLEG OVER DE KWESTIE ZUID-TIR0L MUSICI VRAGEN 3,5 PROCENT Britse vakorganisatie wil een werkweek van 35 uur Officiële opening kuikenmesterij „De Kentering" Mannenbroeders 207e jaargang - no. 212 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en Walstraat 68-60, teL 2355 (b g.g. red. 3508, 2911; Zlerikzee: red. tel, 2425, adm. tel. 2094 W. de Pagter Hoofdredactie: W. Leertouwer en O A. de Kok idv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2071 Adv. pr. 32 ct. p. mm. Min. p. adv. 4.80. Ingez. med 3 x tarief. Kleine adv. Abonnementuprlji 76 c per week. 9,75 per kw., franco per post f 10.- p. k» Lo 2078/3169, adv. 2375): Goes: Gr. Markt 2. tel. 6140 Ib.g.g. red. 7853, adv. 6213): Oostburg: p rege) mln j „Brieven bur. van dit blad" 15 ct. Bureaus: VUsslngen: Temeuzcn Anten aalstraat 2. tel. eer. Giro 359300 P.Z.C.. Middelburg. Woensdag 9 sepL 1964 Groen geen groentje in wielermétier Pagina 7 In een gesprek met Oostduitse jour nalisten vertelde de protestantse bis schop, dat hü op 18 juli op de Wart- burg bij Eisenach met president Ul- bricht van gedachten had gewisseld over humanitaire en religieuze kwes ties. Bij die gelegenheid had Ulbricht beloofd de mogelijkheid van bezoeken van bejaarde Oostduitsers aan West- Duitsland en West-Berlijn te zullen onderzoeken. „Dat de Oostduitse autoriteiten met dergelijke bezoeken instemmen, be wijst dat zij streven naar een normali sering van betrekkingen tussen de be woners van de twee delen van Duits land", aldus bisschop Mitzenheim Hij kon niet zeggen wanneer de maat regel van kracht wordt. Intussen hebben de Oostduitse autoriteiten weer een beroep op het Westberlijnse stadsbestuur gedaan om met een nieuwe passenregeling in te stemmen voor het bezoek van Westberlijners aan verwanten in het oostelijke stadsdeel. Het West- duitse kabinet zal zich vandaag in Bonn met deze kwestie bezighou den. In West-Berlijn beschouwde men de Oostduitse mededeling inzake de be zoeken van bejaarden als een poging Het Britse ministerie van landbouw, visserij en voedselvoorziening heeft bekendgemaakt, dat de Britse visse- rügrenzen met ingang van 30 septem ber a.s., wanneer de nieuwe wet op de visserijgrenzen van 1964 in wer king treedt, zullen worden uitgebreid van de huidige drie mijl tot 12 mijl. In maart van dit jaar hebben 16 Euro pese landen op een visserij conferentie in Londen overeenstemming bereikt over een conventie voor nieuwe visse rijgrenzen. Onder de nieuwe regelingen blijft de Britse territoriale driemijlszone be staan. In de zesmijlszone uit de kust zal Groot-Brittannië het alleenrecht voor de visserij hebben: in de volgen de zesmijlszone zullen bij overeen komst ook landen de visserij mogen uitoefenen, die daarin hun traditionele visgronden hebben. Een 80-jarige Polynesiër heeft een zwerftocht van meer dan vyf maanden op de Grote Oceaan in een zeven meter lange boot, I waarvan de motoren niet meer I werkten, overleefd, aldus een be richt dat gisteren in Parijs is ont vangen. De Franse consul in Pago Pago, op de Samoa-eilanden, meldde dat Temahihi en zijn vriend Natua zich in leven hielden met vis die om invloed uit te oefenen op de bonds regering. Volgens Oostduitse regeringskringen is Oost-Duitsland bereid onverwijld een akkoord te tekenen. Het Westber lijnse stadsbestuur zou echter „onaan vaardbare voorwaarden stellen over onderwerpen die niets met de onder handelingen te maken hebben", aldus A.D.N. Het gaat er om dat West-Ber lijn geen overeenkomst wil tekenen, waaruit een erkenning van het com munistische bewind in Oost-Duitsland zou kunnen worden afgeleid. HOGERE STRAF GEËIST TEGEN THEO VAN EYCK Oostduitsers van pensioengerechtigde leeftijd zullen in de toe komst hun verwanten in West-Duitsland en West-Berlijn mogen bezoeken. Volgens een bericht van het Oostduitse persbureau A.D.N. heeft Walter Ulbricht, de Oostduitse president en commu nistische partijleider, in een brief aan de evangelische bisschop van Thuringen, Moritz Mitzenheim, laten weten dat het ministerie van binnenlandse zaken in Oost-Berlijn een desbetreffende instructie heeft gekregen. Volgens A.D.N. zullen ook Westduitse en Westberlijnse bejaarden tot Oost-Duitsland worden toegelaten voor familiebezoek. In Oost-Duitsland is over het algemeen 65 jaar de pensioenge rechtigde leeftijd. NIEUW OVERLEG VÓÓR EIND OKTOBER Ministers zijn optimistisch De Oostenrijkse en Italiaanse mi nisters van buitenlandse zaken hebben hun tweedaagse conferen- GEVOLG VAN REORGANISATIE LE1DS BEDRIJF Ruteck's Leiden sluit - ontslag voor 25 man Aan ongeveer 120 mannelijke en 50 vrouwelijke werknemers van de N.V. Van Wijk en Heringa te Lei den is gisteren ontslag aangezegd. Het betreft hier uitsluitend perso neel dat op de produktieafdeling werkzaam is, ongeveer de helft van het totale personeel van de N.V. Met de vakbonden Is nog overleg gaan de over de afvloeiing van een niet-on- belangryk deel van de staf en het toe zichthoudende en administratief perso neel. Reorganisatie Het massale ontslag van ongeveer 170 werknemers Is een uitvloeisel van de reorganisatie welke thans plaatsvindt. Een buitenlandse groep heeft dit bedrijf overgenomen van de groep-Zwolsman, waardoor een totale liquidatie kan wor den voorkomen. Er blijft in ieder op zicht een bedrijf van betekenis bestaan. Op voorstel van de vakbonden is voor het personeel boven de 60 jaar een re geling getroffen al naar gelang de per soonlijke omstandigheden, werknemers beneden deze leeftijd zal een toeslag worden gegeven voor ieder jaar, dat zij bij de N.V. In dienst zijn geweest. Bovendien zal de wettelijke opzegtermijn in acht worden genomen en ontvangen oudere werknemers nog een extra-uit kering van een, twee of drie weken loon. Na de geruststellende mededeling die door leden van de directie gegeven werd in de loop van de vorige week. dat er slechts sprake zou zijn van ontslag van enkele werknemers, komt deze opzegging van personeel wel zwaar aan. Ruteck's speer en regenwater dat zij uit hun kleren wrongen. Natua stierf echter na vier maanden van on dervoeding, aldus het bericht. De twee mannen vertrokken op 2 februari uit Maupiti, ten noorden van Tahiti, voor een tocht van on geveer 80 kilometer naar Bora Bora. Beide motoren van het schip lieten hen echter in de steek en zij waren overgeleverd aan de grillen van wind en getijden, waardoor zij gestaag naar het noordwesten werden gedreven. Op hun lange tocht zagen zij nooit enig land en slechts één schip dat hun signalen niet opmerkte. Toen zijn vriend was overleden hield Temahihi het lichaam twee dagen aan boord in de hoop het aan land te kunnen begraven, doch moest het uiteindelijk toch aan de zee S prijsgeven. ft Na 154 dagen liep de boot op een ft rif bij het eiland Manua, ook één B van de Samoa-eilanden en Tema- 9 hihl vond nog de kracht naar het 5 land te zwemmen. Een missiona- ris op het eiland zorgde ervoor werd overgebracht van waaruit Dij naar zijn gezin van vrouw en zes kinderen zal worden terugge- Kuteeks in Leiden wordt gesloten. Met ingang van donderdag is' aan al het personeel ontslag gegeven. Het betreft hier ongeveer vijfentwintig werknemers. Tijdens een maandagavond na de slui ting van het bedrijf gehouden bijeen komst werd het personeel medegedeeld, dat in verband met de ongunstige be- dat Temahihi naar Pago Pago S §j De bij het N.V.V., N.K.V. en C.N.V. 5 aangesloten kunstenaarsorganisaties hebben zich tot de Nederlandse R; Unie gewend inzake uitbetaling de 31 procent uitkering, die aan de ambtenaren wordt verstrekt. De organisaties hebben bovendien, in samenwerking met het orkestenver- bond voor muziekdramatische kunst, eenzelfde stap ondernomen bij het contactorgaan van Nederlandse sym phonic- en opera-orkesten, zo deelt de secretaris van de Algemene Bond van Kunstenaars mede. Zoals bekend heeft enige dagen gele den het hoofdbestuur van de Neder landse Toonkunstenaarsbond telegra fisch aan de minister van o., k. en w. en het College van Rijksbemidde laars verzocht toestemming te geven voor de nabetaling van 3U procent salarisverhoging met ingang van 1 januari 1964 voor de musici in de ra dio-, opera- en symfonieorkesten. drijfsresultaten de directie besloten had de zaak te sluiten. Dat de zaken niet zo best gingen was bij de werknemers be kend, maar het onslag kwam toch als een donderslag bij heldere hemel, zowel voor bedrijfsleiding als voor het perso- noeï. Over de toekomst van het bedrijf nog niets bekend. Vast staat dat het bedrijf In deze vorm niet heropend zal worden. Ook over een eventuele verkoop van het pand is nog niets bekend. In hoger beroep is gisterochtend voor het Hoog Militair Gerechtshof in Den Haag een belangrijk hogere straf ge- eist tegen de in april naar Lybië ge deserteerde vliegtuigmaker Theo van Eyck (21). De advocaat-fiscaal, mr. T. van Gilse, eiste een gevangenis straf van twee jaren met aftrek van voorarrest plus ontslag uit de militai- dienst zonder ontzetting uit de be voegdheid om bij de gewapende macht te dienen. De uitspraak is be paald op 6 oktober. Van Eyck is door de zeekrügsraad veroordeeld tot 1 jaar gevangenisstraf met aftrek, na een eis van 18 maanden. Foto: de aankomst van Van E. aan het gebouw van het militair gerechtshof te Den Haag. Generaal Minh weer staatshoofd Zuid-Vietnam Generaal Doeong Van Minh is maan dagavond. na een vergadering het triumviraat van generaals Zuid-Vietnam, benoemd tot „voorzit ter van de voorlopige nationale be stuurscommissie en de strijdkrach ten". In feite is de „grote Minh" hiermee weer staatshoofd. De twee andere leden van de com missie, de generaals Khanh er. Khiem, blijven in functie. Volgens ge ruchten, die maandagochtend in Sai gon de ronde deden zou de voormalige minister van defensie, generaal Khiem, echter sedert maandagavond in zijn woning worden bewaakt. Gene raal Khanh zou hiertoe opdracht heb ben gegeven. Een officiële woordvoer der sprak de geruchten tegen, maar weigerde verder commentaar. tie in Genève over de kwestie Zuid- Tirol gisteren beëindigd en zich op timistisch getoond wat betreft een oplossing daarvan. Bruno KreJsky, minister van buitenland se zaken van Oostenrijk, verklaarde dat bij voor de eerste maal dat beide lan den over het probleem begonnen te spre ken een „voorzichtig optimisme" koes terde dat de volgende bijeenkomst de laatste zou kunnen zijn. In een communique werd gezegd dat Kreisky en zijn Italiaanse ambtgenoot, Giuseppe Saragat, voor eind oktober nieuw m Genève zullen confereren. De Italiaanse minister, Saragat. ver klaarde bij zijn aankomst in Rome dat een opmerkelijke vooruitgang was ge boekt naar een oplossing van het ge schil maar dat ,,er nog veel gedaan moet worden". Hij deelde mede dat nieu we richtlijnen waren gegeven aan de gemengde commissie van Oostenrijkse en Italiaanse deskundigen die het pro bleem van de Duitssprekende bevol kingslaag in Zuid-Tirol moet bestuderen. In Maleisië komplot ontdekt van Indonesië In Singapore, waar zich de afgelopen dagen gevechten tussen Chinezen en Maleiers voordeden, was het gisteren enigszins rustiger. De politie maakte melding van slechts negen incidenten. By één ervan werd een man op straat doodgestoken. Sinds vorige week woens dag, toen de onlusten uitbraken, zijn dertien doden gevallen. De politie arres teerde 760 mensen. Vice-premier Razak. die in Koeala Loem- poer zei dat een door Indonesië ge- inspireerd complot tegen Maleisië was ontdekt, verklaarde later in Singapore dat in verband hiermee over het gehele schiereiland Indonesiërs en Maleisiërs waren gearresteerd. Daarbij waren ook leden van politieke partijen. In eerste instantie waren de onlusten het werk van Indonesische agenten. Volgens Ra- zak gaven zij kinderen en vrouwen geld om stenen te gooien en auto's in brand te steken. Hrj zei dat het komplot was ontdekt na de moord op een taxibestuur der, vorige week woensdag, als gevolg waarvan de onlusten waren ontbrand. Het 8.000.000 leden tellende „Trade Unions Congress" (T.U.C.) de over koepelende organisatie van de Britse vakbonden heeft zich gisteren een stemmig uitgesproken voor een werk week van 35 uur, zonder derving van Inkomsten, en een jaarlijkse vakantie van drie weken. De vakorganisatie heeft tot dusver een 40-urige werkweek nagestreefd. Dit doel is bereikt bij veel industrieën, maar niet bij alle. BEZOEK AAN BEDRIJVEN EX-OESTERKWEKERS MET een doos door elkaar krioelende kuikens in zijn han den heeft de minister van land bouw en visserij, mr. B. W. Biesheuvel, dinsdagmiddag in Yerseke misschien wel duidelij ker dan ooit beseft, dat de ex- oesterkwekers niet bij de pak ken neerzitten! Op het moment dat hij die kuikendoos in ont vangst nam, was in de polder langs de Zanddijk te Yerseke een groot kuikenopfokbedrijf officieel geopend. „De Kentering" is de naam van die nieuwe bedrijvigheid in het voorma lig centrum van de Zeeuwse oester- cultuur. Zowel de naam als het ka rakter van deze kuikenmesterij ma ken duidelijk, hoe Yerseke zich op het ogenblik inspant om nieuwe be- staansbronnen te vinden. En om dat van dichtbij te bekijken was de minis ter naar het bekende Bevelandse dorp gekomen. 's Morgens bekeek de minister met zijn chef kabinet en secretaris-gene raal in gezelschap van twee leden van het Zeeuws provinciaal bestuur en land- en tuinbouwfunctionarissen uit de provincie, al enkele „omscha- kelingsbedrijven Burgemeester A. C. Willemsen leidde het gezelschap na een korte ontmoeting in het raad huis, naar dc champignonhuizen van twee Yersekse „pioniers" met dit luxe tuinbouwprodukt, die van de Gebrs. De Muynck en de Gebrs. Lin- denbergh. Drs. P. J. Bels, directeur van het landelijk proefstation voor de champignoncultuur in Horst (L.), kon de bewindsman bij de toelichting in de cellen toevertrouwen, dat dè produkten van de nieuwe Zeeuwse telers beslist in geen enkel opzicht achter liggen bij hun collega's elders. De minister reed vervolgens naar een andere nieuwe activiteit in Yerseke: de kipconservenfabriek van Speciaal Mundi N.V. uit Den Haag. Toen mr. Biesheuvel aan het begin van de middag na een maaltijd met mosselen en met champignons werd binnengeleid in één van de drie Trouw-journalist Ben van Kaam heeft een documentatie samenge steld over protestants leven in Neder land tussen de jaren 1918 en 1938, een boekje dat tot titel kreeg „Parade der mannenbroeders". Het is een waardig protestants pendant van Van der Plas' „Uit het rijke Roomse leven" en ae naam is al even tekenend voor milieu en tijdvak als de titel van Van der Plas' boek. Dat woord „mannen broeders" is naar ons gevoel mees terlijk gekozen: het duidt een wereld op zichzelf aan. De uitdrukking is ont leend aan de Bijbel, aan het boek Handelingen en geeft de aanspreekti tel weer, waarvan apostelen als Pe tras en Paulus zich bedienden in de vergaderingen van de eerste christen gemeenten. In het reformatorische milieu van Nederland werd en wordt de uitdrukking gaarne gebruikt, zij suggereert koenheid en strijdvaardig heid (mannen!alsook verbondenheid (broeders!), zij geeft bovendien aan dat in zaken van kerk en staat de vrouw zwijgt. Deze uitdrukking roept in het streng-reformatorische milieu herinneringen op aan de schoolstrijd, aan deemoed die nochtans vervuld is van duidelijk zelfbewustzijn, en zij wijst op vaste zekerheden. Een betere titel had Van Kaam voor zijn boek niet kunnen vinden. Wij hebben de afgelopen weken het boekje vele malen ter hand ge nomen, we hebben er in gebladerd, in gelezen, het heeft ons geamuseerd fin de goede zin van het woord), verwon derd, maar het gaf vooral een voort durend herkennen van een specifiek Nederlands milieu, dat tussen de bei de wereldoorlogen een zo belangrijke rol in het staatkundig en godsdienstig leven van ons land heeft gespeeld. Dit boekje brengt in tientallen citaten en in opvallende foto's een beeld van het tijdvak-Colijn. Een periode, waarin kernachtige leuzen opgang doen. maar tevens een grote malaise heerst. Tienduizenden staan voor de stempellokalen en er verschijnen so ciale romans, waarin de schrijnende werkelijkheid van die dagen gestalte krijgt. De wereld, ook die van de mannenbroeders, is in beweging: een opvoering van een door Querido ge schreven stuk „Saul en David" door studenten van de Vrije Universiteit doet dit instituut van Kuyper op zijn grondvesten trillen, de bioscoop wordt afgeschilderd als een van de grootste gevaren van de sa tan en dansen en vleeskleurige kousen worden voorbeelden van zedenverwildering geacht. In goed gekozen en goed gedoseerde fragmenten laat Van Kaam deze tijd herleven. En in een nawoord zoekt hij naar een verklaring van bepaalde verschijnselen. Hij acht de mannen broeders in die periode in het defen sief. Ze gaan „paraderen, massabe togingen houden, vaandels koesteren, veteranen eren en grote slagen uit het verleden herdenken. En extra scherp gaat men letten op eikaars leer en leven. Want de keurtroep mag niet uiteenvallen. Symptomen van een af wijkend levensgedrag of een afwijken de leer moet meteen de kop worden ingedrukt", zo stelt hij vast. Wat ons in het bijzonder bij het le zen van dit boekje is opgevallen is het gebrek aan twijfel bij de man nenbroeders. Zij beschikten over ze kerheden. van waaruit elke vraag op welk terrein van het leven ook defi nitief kon worden beantwoord. Ook in dit opzicht was het de tijd van Co- lijn. We hebben nog eens opgezocht wat de socialist dr. J. van den Tempel in De Standaard van 22 september 1939 over hem schreef toen hij zeven tig werd: „Colijn is met alle kracht van zijn sterke overtuiging verbonden aan de maatschappelijke orde". En voorts: „Hij schrikt er ook niet voor terug als er principes in het geding zijn de tegenstander met krachtdadi ge middelen terug te dringen". In de huidige kring van de mannenbroeders gelden de zekerheden weliswaar on verkort, maar we hebben de indruk dat minder eenvormig wordt gedacht over de manier, waarop zij tot een antwoord op vragen van deze tijd ieiden. Dat lijkt ons een vooruitgang: bij de mannenbroeders wordt meer dan toen de veelvuldigheid van de menselijke existentie erkend. Wil men het nog anders geformuleerd: zij zijn toleranter geworden. De verschijning van dit boekje (bij de protestants-christelijke uitgeve rij Zomer en Keuning) wijst er op, dat de inzichten van de mannenbroeders (en zeker die van de jongere genera tie: Van Kaam is van 1931) zich sinds de jaren dertig aanzienlijk hebben ge wijzigd. Er wordt in onze tijd minder geschermd met een woord als „we reldgelijkvormigheid" en er is een groeiend begrip voor solidariteit met de ander buiten de eigen kring. Zo heeft de publikatie van de „Parade der mannenbroeders" naar ons gevoel twee aspecten: zij herinnert in de eerste plaats aan opvattingen, die toen in een deel van ons volk alge meen werden aanvaard, maar tevens dwingt dit boek tot het met een schok vaststellen van het onmiskenbare feit, dat men thans in hetzelfde volksdeel van deze opvattingen en inzichten reeds ver is verwijderd. Deze vast stelling doet de klemmende vraag rij zen: als nu eens over ruim twintig jaar een soortgelijk boekje wordt ge maakt over de huidige periode, zal dan wéér een dergelijke conclusie mogelijk zijn? aan elkaar gebouwde stallen van het gloednieuwe mestkuikenbedrijf, con cludeerde hq: „Dit is een symptoom van de bereidheid en van het vermo gen tot omschakeling, een duidelijk bewijs dat de oesterkwekers de pit hebben om „de kentering", het om slaan van het getij, te aanvaarden en te verwerken. En er bovendien de consequenties uit te trekken: nieuwe wegen inslaan om hun aandeel te blijven leveren aan de nationale en de plaatselijke bedrijvigheid. Hyper-modern Tegenover hem zat de initiatiefne mer met zijn vrouw, de heer J. Bol. Een man. die jarenlang zijn energie heeft gegeven aan een bedrijf voor de aankweek van jonge oesters. In het voorjaar van 1963 besloot hij over te stappen op de slachtkuikenteelt. (Zie slot pag. 2 kol. 5) De minister van landbouw en vis serij, mr. B. W. Biesheuvel (links) heeft dinsdag in Yerseke het kui kenopfokbedrijf ,J)e Kentering" geopend. Hij ontving daarbij uit handen van de heer A. Bekebrede- het bedrijfsleven een !oo.s met 25 wollige kuikens. In het mid den: burgemeester A. C. Willemsen nn Yerseke. 'Foto P.Z.C.J Akkoord bereikt op topconferentie Arabische Liga De leiders van de dertien landen van de Arabisch Liga hebben gisteravond „unaniem" overeenstemming bereikt iszake alle te treffen militaire maat regelen als tegenzet tegen het Israëli sche project ter omleiding van het water van de rivier de Jordaan. aldus hebben conferentiewoordvoerders meegedeeld. Zij weigerden zich echter over details van de overeenkomst uit te laten. Vol gens betrouwbare kringen echter gaan de militaire maatregelen niet zo ver als oorspronkelijk was voorge steld, namelijk overeenstemming een gemengde Arabische strijdmacht op elk gewenst ogenblik naar elk Ara bisch land te kunnen zenden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 1