-een van het vierde geslacht
Omloop van Zeeuwsch-Vlaanderen:
modern opgezet wielerevenement
Parkoers voor Omloop
IN HET DENNEBOS IS
'T STIL IN AUGUSTUS
HERBERT HOHNER
Dit zijn de ploegen:
Ravitaillering
Prijzen
Bonificatie en
ravitaillering in
ons land nieuw
Moderne opzet
N eventrogramma
Reeds eerder
Zeeuwen
Cantharellen
verschijnen in
het naaldtapijt
SPECTACULAIRE BELEDIGING
VAN BRESKENS' BURGERVADER
Uit mondorgeltje van IS27
groeide enorm assortiment
VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1964 ZcSUWS^Vi c!andfcf©rt
ROV IN 01 ALE ZEEUWSE COURANT
START IS IN TERNEUZEN
I
omgekeerde volgorde van het klas
sement, dat zaterdagavond na de eer
ste etappe kan worden opgemaakt.
Zoals gewoonlijk bepaalt de tijd var
de renner, die als derde van zijn ploeg
aankomt, de plaats in het ploegen-
klassement.
Het derde nieuwe element in de eer
ste Omloop van Zeeuwsch-Vlaanderen
is de ravitaillering, die alleen in de
eerste etappe van zaterdag plaats
vindt en wel op de Markt in Hulst.
Deze ravitaillering geschiedt namelijk
op Italiaanse wijze, waarbij de ren
ners verplicht zijn af te stappen. De
tijd wordt dan genoteerd, terwijl de
renners bij hun vertrek opnieuw wor
den gestart. Het tijdsverschil wordt
later verwerkt bij de officiële etappe
tijden.
Op de Markt in Terneuzen gaat
morgenmiddag om klokslag half
twee de --tartvlag neer voor de
eerste 165 kilometer lange etappe
van een tweedaags wielerevene
ment, dat de geschiedenis zal in
gaan als de eerste „Omloop van
Zeeuwsch-Vlaanderen". Een pre
mière, die naar de organisatoren
hopen een dusdanig succes zal op
leveren, dat zij zal uitgroeien tot
een jaarlijks weerkerend wieler
evenement, dat nu reeds door de
deelname van een Belgische ploeg
een internationaal tintje heeft ge
kregen.
Hoewel de negen deelnemende ploe
gen niet zijn samengesteld uit
sterkste Nederlandse amateurs,
schijnen er toch mannen aan de start
met namen die in de wielerwereld een
meer dan bekende klank hebben:
der hen is de man, die zich in juli
van dit jaar in Zandvoort naar het
amateurwegkampioenschap van Ne
derland reed, de Rotterdammer Evert
Dolman, die onder leiding van Jan
Nulle in ploegverband rijdt met on
der andere Minnekus, Van de Kloos
ter en Bravenboer. De sterkste ploeg;
wordt wel in het veld gebracht door
de Amstelbrouwerij. die renners
brengt als Schuuring, Ouwerkerk,
Leijten, F. Liebrechts, Van Lachter-
op en H. Schouten. Ook de Caballero-
ploeg met als uitblinker Coen Visser
en verder renners als Gaby Minne-
boo. Van Middelkoop, Peters, J
Schouten en Van Smirren zal zijl
huid zo duur mogelijk verkopen.
de eerste Omloop van Zeeuwsch-
Vlaanderen van de grond en dit team
hoopt ook de omloop uit te bouwen
tot een jaarlijks weerkerend evene
ment waarnaar in het wielersport-
minnende Z.-Vlaanderen steeds weer
reikhalzend zal worden uitgezien.
Bij de organisatie van de omloop heeft
het wielercomité gestreefd naar een
zo modern mogelijke opzet van het
geheel. Dat leidde er in de eerste
plaats toe. dat het geen individuele
wedstrijd werd, maar dater
gens de moderne opvattingen, een
ploegenwedstrijd werd uitgeschrev
In deze opzet zijn de organisatoren
wonderwel geslaagd: acht Nederland
se ploegen en een Belgisch team, in
totaal 54 renners. Weliswaar had het
comité op meer deelnemers gerekend,
maar wat nu niet is, kan de volgen
de keer komen. Bovendien bestaat
de kans, dat zaterdag nog een twee
de Belgische ploeg aan de start ver
schijnt.
Herinnering aan de Ronde van
Zeeland in 1957. Start te Ter-
neuzen. (Foto P.Z.C.)
Een tweede nieuwtje bij de Omloop
van Zeeuwsch-Vlaanderen is de toe
passing van een bonificatiemethode,
die afgekeken is in het buitenland en
die zaterdag voor het eerst in Neder
land %vordt toegepast. De winnaars
van de individuele etappes krijgen een
bonificatie van een minuut. De num
mers twee tot en met zes krijgen bo
nificaties van respectievelijk 50, 40
30, 20 en 10 seconden. Het is wel dui
delijk, dat deze methode een sterke
prikkel is voor de renners om bij de
eerste zes te eindigen. Geen bonifica
ties zijn er voor de ploegentijdrit over
32 kilometer, die zondagmorgen bij
de Terneuzense Westsluis start en
waarbij de ploegen enkele minuten
na elkaar vertrekken. De finish van
deze tijdrit is op de Kroonwijksingel
in Oostburg. De start vindt plaats in
Het voor de deelnemende renners
belangrijke punt zijn natuurlijk de
beschikbare prijzen. Zij kunnen wat
dit betreft gerust zijn: er is onge
veer 2600 te verdienen. Voor de
individuele ritten (eerste en der
de etappe) hebben de organisato
ren het hoogste prijzenschema van
de K.N.W.U. gekozen.
Daarnaast zijn er nog bedragen voor
het eindklassement. Natuurlijk wordt
ook het rijden in ploegverband geho
noreerd: 100 voor de best geklas
seerde ploeg van Iedere etappe. Daar
naast zijn er de officiële premies, die
gewonnen kunnen worden op van te
voren bekendgemaakte plaatsen van
het parcours. Kunstvoorwerpen ron
den dit prijzenschema verder af.
De organisatoren hebben alles gedaan
om ook het bijprogramma zo aantrek
kelijk mogelijk te maken. Zowel in
Terneuzen als in Oostburg zijn er
wielerwedstrijden voor nieuwelingen
en adspiranten. In Terneuzen gaan
geveer dertig nieuwelingen om kwart
voor twee van start. Aan de startlijn
op de Markt verschijnen onder ande
re de Zeeuws-Vlamingen Willy de Fe-
ber e» P. Hiel uit Sluiskil, R. Bu-
ckacki uit Axel. P. Beun uit Biervliet
en de oud-Terneuzenaar C. Leunis
Er wordt gereden in twee manches
van respectievelijk 25 en 50 kilome
ter. In Oostburg komen adspiranten
en nieuwelingen aan de start. In Ter
neuzen zorgt een firma in radio- en
televisieapparaten voor een groots op
gezette dans- en showavond, die des
avonds om acht uur begint.
Overigens is het niet de eerste
maal, dat geheel Zeeuwsch-Vlaan
deren betrokken wordt in een be
langrijk wielerevenement. Wieier-
liefhebbers zullen zich ongetwijfeld
nog de ronde van Zeeland in 1957
herinneren, die zich drie dagen
lang door Zeeuwsch-Vlaanderen
slingerde en waarin Terneuzen.
evenals nu in de omloop, een be
langrijke rol speelde. De wielerco-
mité's van Terneuzen en Koewacht,
die indertijd mede-organisatoren
waren van deze ronde, die uitging
van de Goese vereniging Theo Mid
delkamp, bewaren aan het finan
ciële succes van deze ronde echter
niet zulke prettige herinneringen.
De eerste Omloop van Zeeuwsch-
Vlaanderen, die georganiseerd wordt
door de wielercomité's van Terneuzen
en Oostburg is „opgebouwd" door een
team van mensen, die drie maanden
al hun activiteiten en werklust aan
de organisatie hebben besteed. Uit
Terneuzen zijn dit G. Veerman, diel
als voorzitter van het organiserend
comité fungeert. P. Morres, eerste
secretaris, P. Roelands, eerste pen
ningmeester, P. Bruggeman, tweede
penningmeester en Th. Engels, die de|
representatie voor zijn rekening;
neemt. De Oostburgse comitéleden
zijn E. van Hulle, vice-voorzitter A.i
Porrey, tweede secretaris, R. Benja
mins, die de publiciteit verzorgt en J.
Bogaerts, die zich vol geestdrift heeft J
geworpen op net samenstellen van
een reclamekaravaan, die de omloop;
de nodige allure zal verschaffen en
tegelijkertijd zal zorgen voor de fi
nanciële grondslag. Dit team bracht
ZATERDAG 29 AUGUSTUS
Eerste etappe TerneuzenTerneuzen over 165 kilometer: Terneu
zen (start op de Markt om 1.30 uur) Hoek Biervliet IJzen-
dijke Philippine Sas van Gent Sluiskil Terneuzen
Sluiskil Axelse Sassing Westdorpe Zuiddorpe Koewacht
Heikant St.-Jansteen Clinge Hulst (met ravitaillering)
Graauw Kloosterzande Hengstdijk Boschkapelle Axel
Zaamslag Terneuzen (finish op de Markt om ongeveer 5.45
uur).
ZONDAG 30 AUGUSTUS
Tweede etappe: ploegentijdrit over 32 kilometer van Terneuzen
naar OostburgTerneuzen (start bij de Westsluis om 10.00 uur)
Biervliet IJzendijke Waterlandkerkje Oostburg (finish op
de Kroonwijksingel om ongeveer 10.45 uur).
Derde etappe: Oostbui-gOostburg, individuele rit over 120 kilo
meter: Oostburg (start Kroonwijksingel om 2.00 uur) Zuidzande
Cadzand Retranchement Sluis Aardenburg Eede St.-
Kruis Oostburg Waterlandkerkje Schoondijke IJzendijke
Biervliet Driewegen Hoofdplaat Nummer Een Bres-
kens Groede Nieuwvliet Zuidzande Oostburg (aankomst
ongeveer 5.00 uur op de Kroonwijksingel).
Eenzame bewoners: houtduit en tortel
zwam dan staan. Daar is geen
smaak aan. Maar men zou hem
kunnen verwarren met de peperig
smakende echte cantharel. De val
se is echter meer oranje getint, de
randen van dc trechter verlopen
wat regelmatiger, evenals de spo
ren producerende plooien in de bui
tenwand.
hoed rust c
Onder de larixen zal men de fraaie
Dikwijls de lichtbruine geschub- gele ringboleet vinden. De slijmij.
de stammen in grillige vorm,, haast oranje oolvot ont
heffen de grove dennen hun platfor- een gele steel, oio
men van naalden hemelwaarts. In heeft. Dat is
hun jeugd de kruintjes als groene (!e onoerzijoe var
torentjes, op latere leeftijd de kro- SChermende^_ vl:es,
nen als een paraatgeschoven para-
plu.
tjc*. boomklevers en oen enkele
bonte specht in de kruinen van
de bomen fourageren. Die kuif-
meesjes ziet men dikwijls alleen,
geheimzinnig sluipen zc dan. al
voedsel zoekend, door de naaldkrul-
nen, waarbij ze soms als muisjes
langs de stammen omhoogklautc-
Vreeroftensief
>nd, i
Als zovele paddestoelen, is de gele;plompe vrouwtje. Het nonvnnderwijf-
De naalden van de grove den zijn ringboleet afhankelijk van de presen- je heeft een kleuriger en veel dikker
lang. wel een centimeter of acht en ,je van een bepaalde boom, in -iit ge- achterlijf, da: in tegenstelling met
zetelen twee-aan-twee aan de tak- vai de larix. Ook de lork heeft ech- dat van het mannetje, puntig eindigt,
ken. Het is de boom van de zand- ler plezier van z:jn onderbuurman Het voorste stel vleugels, ua: ;n nr.:
gronden, van een onvruchtbare bo-; o,e maakt van plantcr.afval namelijk de bruingrijze achtervleugels bedekt,
dem. Het is de boom, die als vlieg- stoffen, die de wortels van de larixen is wit met mooie dwarse zigzaglijn
den in de heide, met vreemde kron- graag opnemen. Een zwam. waarvan I tjes. De vuilwitte eitjes worden met
kels in de stam en spookachtigeUje bosbouwer een grote afkeer heeft, enkele tientallen tegelijk afgezet te-
kroonpluim, in bizarre vorm wed-; jS de dennenmoorder. Diens vrucht-gen de ruwe schors van de pijnbomen
ijvert met de daar ook stoelende
jeneverbessen.
Statige bomen, smalle spitse torens
van korte slappe naalden: de zilver-
sparren, die men hier en daar vindt
aangeplant. Veel meer echter zal
men in de pijnbossen de gewone spar
en de uit Noord-Amerika waar hij
wel honderd meter hoog kan worden
ingevoerde douglasden aantreffen.
De spar heeft korte naalden, die de
tak als met een groene vacht bedek
ken. De douglastwijgen zijn ook
korte naalden voorzien, die van bo
ven glanzend, van onderen dof zijn.
Een eveneens veel aangeplante
naaldboom is de larix. Het is de eni
ge naaldendrager, die in oktober zijn
loof oranje verft en des winters kaal
staat. In maart ziet men de erwt
ronde oranjekleurige knoppen zwellen
en tegelijk met de ontluiking van het
berkeblad, doorgaans begin april, ko
men fraai lichtgroene trosjes naald
jes tevoorschijn, de zogenaamde kort-
loten. Bezoekt men des zomers de
larixen weer, dan blijken al die kort-
loten te zijn uitgegroeid tot lange
naaldpluimen: de langlotenf
stilte in augustus
Betreedt men in deze tijd, in augus
tus, de pijnbossen, en zet men zijn
voeten op de verende laag van ver
dorde naalden, dan heeft men, naast
het kruidig harsaroma, slechts de
stilte als metgezel. Want waar de
bosbouwer naaldhout aan de bodem
toevertrouwde, treft men zelden groot
vogelvertier. Misschien klapwiekt er
boven u, uit het naaldenplafond een
houtduif van haar pover stokjesnest
in augustus, zelfs nog in oktober,
kunnen die forse vogels eieren of jon
gen te verzorgen hebben of snort
ergens de tortel zijn minnelied. Maar
in vergelijking met het loofbos of het
parklandschap, is het pijnbos een vrij
verlaten bedoening.
Des winters is er meer vertier. Dan
is de groene naaldenchaos een oase
in een kaal en biester land. Komen
de kraaien en duiven er slapen, mies-
pert het ijle stemgeluid van leuke
Uiteraard hopen ook de Zeeuwse ren
ners in de tweedaagse Omloop van
Zeeuwsch-Vlaanderen mee te zin
gen in het grote wielerconcert. Onder
hen zijn Dies Kosten en Wim Wilde,
mannen, die aan de wielersportlief
hebbers echt niet voorgesteld hoeven
te worden. Geen Zeeuw, maar wel
een man, die in Zeeuwse wielerkoer
sen heeft laten zien, dat hij tot heel
wat in staat is is de Zuid-Hollander
Gaby Minneboo, die deel uit maakt
van de Caballeroploeg, een team dat
in staat is hoge ogen te gooien. Voor
al Gaby kan weieens een belangrijke
rol gaan spelen, omdat hij geacht
wordt de mogelijkheden en moeilijk
heden van de Zeeuws-Vlaafnse wegen
te kenn »n en er profijt uit te kunnen
trekken.
De ploeg, die de R.T.C. Theo Middel-
sressüE Sa8SM=?*a£: de
krachten. Allen Zeeuwen, die hun spo-,
ren nog moeten verdienen. Drie!
Zeeuws-Vlaamse firma's brengen
eveneens ploegen, die bestaan
renners, die nog aan het begin van
hun loopbaan staan. Een uitblinker
daarbij is W. Schuling (De Spartaan),
die uitkomt voor een Oostburgse fir
ma.
De organisatoren van de omloop reke
nen op een belangrijke toeloop uit Bel
gië, dat een ploeg in het veld brengt
met in Nederland onbekende renners.
Deze toeloop, gevoegd bij de belang
stelling, die de Zeeuws-Vlamingen
zelf hebben voor een dergelijk groots
opgezet en twee dagen durend wieler
evenement. moet de grondslag leggen
waarop ieder jaar voortgebouwd kan
worden om de Omloop van Zeeuwsch-
Vlaanderen nog vele reprises te laten
beleven.
naaldpluimen omlaag en komen de
reeën er eten van de douglasdennen.
In de stovende augustuszon accentu
eert het naaldhout nadrukkelijk de
toch al grote stilte van oogstmaand.
In deze tijd breekt al op menig
plaats het naaldtapijt open om diep-
gele paddestoelen naar boven te
schuiven. Het zijn de door paddestoe
lenconsumenten het liefst verzamelde
hanekammetjes of cantharellen. Klei
ne, gele trechters, met aan de buiten
wand grillig naar de korte steel ver
lopende plooien. Daaruit komen de
sporen nietige stofjes met grote
kiemkracht die door de wind worden
verspreid en terecht gekomen in gun
stige voedingsbodem, ontkiemen en
een witte dradenmassa vormen, de
zwamvlok of het mycelium, waaruit
in nazomer en herfst de hanekamme- 2 REDACTEUREN
lichaam kringt als een halvemaan- en lijken wel iets op miniatuurpotjes
vormige bruine witgerande korst om met een dekseltje. Hieruit komen be
de aangetaste pijnboomstam. j gin mei de rupsen, die zich voeden
Zijn sporen worden door de wind met de naalden van hun geboorte-
verspreid en beginnen hun verdel- boom.
gingswerk wanneer ze op de stobben; Sommige jaren kan hun vreetoffen-
van afgezaagde dennen terecht ko- sief grote schade aan de pijnbomen
men. Het mycelium dringt door totI berokkenen. Midzomer komt een ein
de wortels en vernietigt die. het zoge-ide aan het vernielingswerk, want dan
naamde wortelrot veroorzakend. Nu, verpoppen de harige rupsen de na-
kan niemand er eigenlijk bezwaar te- ren zijn als borsteltjes over het
lichaam verdeeld zich. Meestal
hangen de cocons in een netje van
spinsel en rupseharen aan de schors
van de stammen. Deze weken komen
de volwassen nonvlinders uit en zoe
ken de vlugge mannetjes de lui tegen
de dennen klevende nonviinderwijfjes
op en hun korte huwelijk levert dan
de vlindereitjes die de winter, ook tij
dens strenge koude, goed doorkomen.
gen hebben, dat moeder natuur zelf
haar nutteloos geworden boomresten
opruimt. Maar dan komen de groei
ende wortels van omringende bomen
bij de aangetaste en onmiddellijk
springt de zwamvlok van de dennen
moorder over op de levenssappen-
pomp van de gezonde bomen en ver
nietigt ook die, waardoor de boom
sterft.
Eenzame kuifmees
Evenals er paddestoelen zijn, die
bij het naaldhout horen, is er ook een
vogeltje, dat in deze wereld van hars-
geuren en dennekegels past. Het is.
een mees, maar in ons land lang zo.
talrijk niet als de bekende kool- en
pimpelmees. De kuifmees! Zijn aan
wezigheid tussen de groene naaiden,
waar hij naar rupsjes, spinnetjes en
vlindereitjes zoekt, verraadt de kuif
mees door een wat treurig klinkend
„Terruuu".
Dit vogeltje heeft een opvallend
zwartwit kuifje boven een van vuilwit
tot zwart nuancerend „gezicht", een
bruingrijze bovenzijde en een vuilwit
te, hier en daar wat naar geel zwe
mende buik. Om een gezinnetje te
stichten betrekt het kuifmezenpaar
net liefst een boomholte of nestkastje, j
Het vrij talrijke legsel is witge-
schaald met bruine vlekken. Binnen j
twee weken verschijnt het kroost, ''at|
drie weken lang van insektevoedsel
wordt voorzien door beide oude vo
gels.
De kuifmeesjes zijn niet zo aan
gezelschap gehecht als de andere
mezen, die in nazomer in gezins
verband, in herfst en winter in gro
te gemengde gezelschappen
kool-, pimpel-, zwartkop- en staart- In mei bioeien de grove dennen met
meesjes, boomkruipers, goudhaan- <iiepgele stuifmeelkatjes.
Ruim honderd jaar geleden
J/JD J J CPD A A IS 1/ A AT van de openbare lagere school In Aar-
A/1/li\ V /~11\ I dinburg, George August Vorsterman -
HOGE RAAD VOOR "d*"ear v*°
tjes ontstaan.
Fabriek in Hilversum, huis in Soestdjjk
„Sluis Weekblad" onder liet pseudoniem
„Dwarskijker" een satyrisch ingezon
den stuk, waarin hij de poëtische capaci
teiten van burgemeester P. J. van San
ten van Breskens op de korrel nam.
spectacu-
Bent u in het dennenbos doende! 'a're beledigingsaffaire, die tot voor de. Vorsterman. die de laatste jaren van
een mandjevol te verzamelen, laat; Hoge Raad kwam, een belangrijk onder-' zijn leven ook lid was van de tweede
de valse cantharel of valse dooier-I werp van gesprek. Het 24-jarig hoofd kamer, eerst voor de liberalen en later
voor de vrnzinnic democraten hart een
De valse cantharel ïtSSaHST1
telg uit het wereldberoemde ge
slacht, dat al sinds 1857 muziek
instrumenten maakt. Het pad van
de veertigjarige directeur van de
dochteronderneming in Nederland I
is overigens niet over rozen ge
gaan. Ook hij moest hard werken
om zijn doel te bereiken. Na zijn
studie aan een middelbare schooi
kreeg hij een commerciële oplei
ding. waarna hij In de instrumen-
Amstelploeg: C. Schuuring, Amster
dam; H. Schouten, Rotterdam; F.
Ouwerkerk, Rotterdam; K. Leijten,
Breda; F. Lachterop; F. Liebrechts.
veld, Amsterdam; J. Poppen, Amster
dam A Drop, Vlaardingen.
I'loeg „De Spartaan": J. Mesters,,
Den Haag; B, van de Geest, Den
Haag; A Kettenis, Den Haag; W
Schuling. Den Haag; P van dei
Lans. Den Haag; D. van der Helm.
Den Haag
Caballeroploeg: C. Visser, Santpoort;
Jac. Schouten, Wognum; H. Peters,
Heemstede; A van Middelkoop, Rot
terdam; G. Minneboo. Heenvliet
van Smirren, Rotterdam.
Ploeg J. Nulle: E. Dolman. Rotter- Fioeg Theo Middelkamp: W. de Wil-
dam; P. van Barendrecht. Rotter-!de. Oudelande; J. Moerdijk. Lewe-
dam; G. Minnekus, Zuidland; J. Bos. dorp; J. Grim, Lewedorp; H. van
's-Gravendeel; W. Bravenboer, Rot-, Koeveringhe, Schore; E. ri'Honl, r.inH„,._n
terdam; R. van de Klooster Rotter-; Eede; F. Toortelboom. Middelburg]
dam. (B
tenfabriek in Trossingen, aan de
rand van het Zwarte Woud, terecht
kwam. Hij leèrde er alle kneepjes
van het veelzijdige vak en maakte
er alle instrumenten, die Hohner
fabriceert. In 1952 als vertegen
woordiger van de grote Duitse n.v.
naar ons land. Hij installeerde zich
met zijn gezin in Soestdijk, in een
statig huis, verscholen achter veel
groen.
Herbert Hohner. Tors van stuk en
gul met een glimlach, vertelt graag
van de fabriek in Duitsland en over
het ontstaan en de ontwikkeling van
de verschillende instrumenten. Hij
vertelt het verhaal, zoals dat hem
verteld is. Hij vertelt ook, dat hij zelf
niet musiceert. Vroeger wel, maar
sinds hij directeur is van de klei
ne instrumentenfabriek in Hilversum
niet meer. Het werk eist zoveel van
zijn tijd, dat er weinig ogenblikken
zijn, waarin hij kan musiceren.
Rond 1800 was Trossingen een
klein, onbekend dorpje. De bevolking
leefde van de landbouw, handweve
rij en het fabriceren van uurwerken,
De verdiensten waren zeer slecht en
de armoede was een vaste gast. Het
piekeren om daar onderuit te komen
bracht Christian Messner in 1827 op
het idee. mondharmonica's te gaan
fabriceren. Hij had zo'n instrument
gekocht als cadeau voor een van zijn
as in 1821 uitgevon
den door Christian Buschmann. een
Bredabierploeg: D Kosten; M. Hoo-' Ploeg Legrand
gerland; A. van Breughel, Zwijn-
drecht; N. Lute, 's-Graveland; L. van
Zomeren, De Heen; J. van Geel, Bre-
E.N.R.K.-ploeg: W. Nieuwendijk,
Amsterdam; T. Rijkers, Amsterdam;
L. Schulte, Amsterdam; P, Zonne-
Plus. Haarlem: C.
Baars, Haarlem; A. Straver, Haar
lem; Th. Bouma, Haarlem; J. van
der Horst, Haarlem; M. Rutte, Haai
de drietal omstreeks 1900 geen noe
menswaardige concurrentie meer be
stond. Het ging overigens niet van
een leien dakje. Zij moesten grote
moeilijkheden overwinnen. Het groot-1
ste probleem was wel het gebrek aan.
grondstoffen en aan waterkracht voor j
het opwekken van elektriciteit en ma-j
chines. Bovendien speelde de gei'so-]
leerde en ongunstige ligging van
Trossingen vroeger een grote rol.
Onder de Trossinger-pioniers was
Mattheus Hohner de enige, die al in
het prille begin een groot doel voor
ogen had. Hij hield bij het maken van
plannen geen rekening met dagen en
jaren, maar wilde zijn werk voor ge
neraties bouwen. Een geluk was, datl
de andere fabrikanten niet tegen hemj
waren, doch zelfs graag met hem sa
menwerkten. Die samenwerking heeft
ertoe geleid, dat dit de toenmaligeI
fabriekjes de grootste muziekinstru-1
mentenfabriek van de wereld is ge
groeid.
In 1857 kwam de industrie in Tros
singen goed op gang. In dat jaar pro
duceerden de arbeiders in de kleine
fabriekjes 650 harmonica's. In 1900
was dat aantal ruim 3en miljoen en
in 1927 zelfs twintig miljoen. Het was
dan ook in dat jaar", dat de fabrieken
van Andreas Koch en Chr. Weiss
met Matth. Hohner, gingen samen
werken en één werden. Zo ontstond
een enorm bedrijf met meer dan
twintig filialen en in totaal ruim vijf
duizend arbeiders.
Herben Hohner. Üa van de vierde
Hohner-generatie, vertelt. Hij houdt
van zijn werk, hij is er in opgegroeid.
Hij steekt zijn bewondering voor de
pioniers van de muziekindustrie met
onder stoelen en banken. Evenmin
als voor zijn vier familieleden, dienen" bergen. Kleding is
het aandurfden elektronische instru-! nauwelijks.
zijn streek. Samen met Gerrit Pieter
RooS, een boekdrukker uit Aardenburg.
vormde hij de redactie van het „Sluis
Weekblad". Een conflict met Roos was
later de aanleiding voor Vorsterman uit
de redactie te treden.
Feest
Tn 1863 besteedde burgemeester P. J.
van Santen, van Breskens, grote
aandacht aan de verjaardag van ko
ningin Sophie, de eerste gemalin van
koning Willem LLI Het feest duurde
in Breskens van 's morgens 6 tot
's avonds 10 uur en omvatte onder
meer een Chinees vuurwerk in de
school en een wedstrijd in schoon-
schrijven voor de schoolkinderen. Bij
deze gelegenheid droeg Breskens bur
gervader, die ook actief was als ama
teur-dichter. enige verzen van eigen
hand voor. Naar aanleiding hiervan
schreef „Dwarskijker", dat een bur
gemeester, die zulke prachtige ge
dichten schrijft een ton uit de loterij
waard is. Voorts schreef hij. dat bur
gemeester Van Santen zijn gemeente
naren over het paard uit om ze by
een andere gelegenheid door de mod
der te sleuren ..Dwarskijker" vond het
alleen niet netjes dat men de armen
op het feest weerde. In het program
ma stond namelijk: ..Toegang voor
iedereen, mits vijf cent entree voor
artikel werd
Belediging
- de burgemeester
nica is zestig centimeter. De prijzen. De uitbreiding van het assortiment van Breskens aanleiding een kiacht we-
varicren noga!: van zeventig cent tot houdt niet op. Dit is de melodica,! gens belediging in te dienen bij de offi-
ƒ185,Het aantal verschillende in- een van de laatste vindingen een] cier van justitie in Middelburg. De re-
strumenten is zeer groot: wel drie-| blaasinstrument met pianotoetsen. dacteuren Vorsterman en Roos alsmede
honderd. Voor ieder land zijn er an-j de drukker van het blad, Johannes
dere. Men moet namelijk rekening Schansman uit Sluis, moesten in Middel-
houden met het klimaat en vele an- Ook de accordeon is een gewaar-: i.urg voor de groene tafel verschijnen,
dere omstandigheden, die van invloed rieerci en (overigens pas veei iater n Bij vei stek werden be.de redacteuren
zouden kunnen zijn op de klank. Voorjerkend instrument geworden. In vroe- veroordeeld tot een boete van ƒ20,
de Afrikaanse binnenslanden heeft;ger jaren heette het ..sciiipperskla- De drukker kreeg vrijspraak, omdat hij
men aan de mondharmonica een ket- vier", omdat het vaak op kermissen hct artl.ke: Pas had gelezen nadat het
ting gemaakt,omdat de mensen an-'en in cafés zijn tonen liet noren. Re- 1
ders hun instrument niet zouden kun- den waarom men ce accordeon zag v?;
immers als instrument voor feest\ ierders en
bedelaars. Later kwam daar veran- '.'7
4eek. Het Hef
.•elde. in hoger be -
eveneens wegens
ste juridische in-
Hoge Raad, sprak
lem.
I'loeg Veloclub Meetjesland: J
F. Toortelboom; H. Martle; F.
A. d'Hooghe; C. Pauwels.
gezien Berlijns ingezetene. ,u«uwctuiu. ocutriaai s. i^aier swum uaar veran-1 -
i")er}5en te gaan vervaardigen. Ook Ook de accordeon kent verschillen-dering in, toen bekende componisten ;rc'-
Zonder concurrénflê f?e,r.b®rlIH°hn®r ?e,n r2??.?n.et ini"]de typen. De prijzen hiervan vari-imuziek schreven voor de accordeon, ri* roriontia 3*T,iai
t,at,ef In kort* tI,d hn ,n onsl eren van 69,- tot 5000,-. Voor de Onder hen waren Arthur Benjamin,
laatste gebruikt men speciaai hout E. L. Yvittmer er. Rudolph Würth- te Jehrnvttfin"lu^^Vcékblad" Ineen
dat tientallen jaren in het water heeft ner.
gelegen. Het zijn de enige instrumen- Wat ruim 130 jaar geleden als klei- dan ■-■-n pagina "vulde ~af een Neefje
die nog met de hand gemaakt ne huisindustrie startte, is in de loop van de dwarskijker" nog eens uitvoerig
u wereld- kritiek op de dichtkunst van de burge-
I meester van Breskens.
Ongeveer dertig jaar later bracht
Mattheus Hohner met de pioniers An
dreas Koch en Christan Weiss de nog
in de kinderschoenen staande fabri
cage van mondharmonica's zo snel
omhoog, dat er voor het ondernemen-
- - - "7 - K"j"" stu.cveu ooi 'vc attuiueua.
tiatief. In korte tijd heeft hij in ons eren van 69,tot 5000,Voor de Onder hen waren Arthur Benjamin,
land een organisatie opgebouwd, die laatste gebruikt men speciaal hout E. L. Wittmer en Rüdolp'n Würth-
er zijn mag. *-•
Hij laat het kleinste mondharmo-
nica-tje zien en speelt er een bekend
wijsje p. Het. is een instrumentje worden en waar geen machine aan tel der jaren uitgegroeid tol t
van 34 mm. De grootste mondharmo- pas komt. bekende industrie.
