ZELANDICA
Thoolse ontwikkelingskern
kreeg weer twee bedrijven
Sport en wedstrijden
„Slachtoffer" van markt Oostburg
voor Middelburgse politierechter
„GERRIT WAS EEN BOLLEBOOS EN IN DE BAN VAN DE STERREN
Problemen in
de verkeerssector
Toerisme
Visserij
Verkeer
A
EDDY BEUGELS
IN CANADA
TWEEDE PLAATS
ALLES DRAAIDE OM DE ALCOHOL
Geen
excuus voor
drankmisbruik:
celstraf gevolg
Scheepsarts wilde
niet terug naar
Oostduits schip
TUMMERS ZESDE
IN ZUIDSLAVIË
ZATERDAG 8 AUGUSTUS 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
ECONOMISCHE KRONIEK OVER JULI
Moeder van professor Kuiper zegt trots:
AA/ij zijn gewend elke maand menige actieve
post op de Zeeuwse balans te plaatsen.
Hoe meer er echter ommgaat hoe meer risico
er wordt gelopen. Vandaar het werkwoord
ondernemen. Een grote verliespost was in
juli de déconfiture van de Westerschelde-
textielfabrieken, dépendance van Meyerink,
Winterswijk. Honderdvijftig arbeidskrachten
moesten naar ander werk omzien, wat tegen
woordig niet zo'n moeite kost maar toch veel
sociale ongemakken met zich meebrengt. Er
ger is het lot van de 1,8 miljoen die de ge
meente Vogelwaarde er in investeerde. Bo
vendien is het de vraag of er bij verkoop
compensatie aan werkgelegenheid zal komen.
Stoppeldijk was zich al helemaal op het be
drijf aan het inrichten. Uw kronikeur heeft
alle gelegenheid gekregen het E.T.I.-paadje
schoon te vegen of liever de zondebok te ver
schonen. Van de zijde van de eveneens ver
wikkelde Rotterdamsche Bank is gesteld dat
er hier geen sprake van schuld is, tenzij het
gerechtelijk onderzoek anders uitwijst! Rus
tig en nog gedegener doorgaan, dachten we
In Sint-Maartensdijk, afrondingskern in de nieuwe
stijl, trok twee nieuwe bedrijven aan, te weten
Procos Nederland N.V., groendistilleerderij (essen
ces e.d.) en de N.V. Mupol, polyesterbouwelemen-
tenfabrikaat. Zij stellen respectievelijk 10 en 30
werknemers te werk. In de Thoolse ontwikkelings
kern bevindt zich nu en straks een veelzijdig pakket
industrieën, als het ware een keuze op maat voor het
kleine schiereiland.
Zeer verheugend is de verrassend goede gang van
znken bij de nieuwe Scheldepoortwerf in de Sloeha-
ven van de Koninklijke Mantschappy „De Schelde".
Er is nu besloten de tweede fase te gaan uitvoeren,
namelijk de bouw van een drijvend droogdok met een
hefvermogen tot 1000 ton en de aanleg van een pier
met een lengte van 300 meter. Bovendien was er de
opdracht tot de bouw van een schip van 36.000 ton.
Het schiereiland in het kanaal bij Sluiskil, dat enige
jaren geleden tot industrieterrein werd ingericht zal,
van 12 tot 23 ha worden vergroot.
Gelukkig dat kon worden aangekondigd dat over
iets meer dan twee Jaar dus na drie seizoenen
de nieuwe rijksweg Vlissingen-Nieuwland gereed zal
zijn. Dit zal een grote ontlasting voor de Middel
burgse Stationsbrug zijn.
Het belang van een evenwichtige ontwikkeling
is bij dit alles evident. Ook de volgende mede
deling moet vertaald worden in kilometers nieuwe en
gemoderniseerde wegen. De regering heeft voor
verbetering van de toeristische infrastructuur in
Zeeland 266.350,uitgetrokken. Het gaat om
drie projecten. In Zierikzee is er 77.000,be
schikbaar voor de jachthavenaccomodatie, in St.-
Annaland 73.100,voor hetzelfde doel en in
Kortgene 116.250,voor een zwembad. Aan
dacht mag worden gevraagd voor de geografische
spreiding en, zoals in Kortgene, voor de aanvul
ling van het assortiment genoegens.
Juist op tijd nam de Stichting vakantieverblyven
van het N.V.V. en De Centrale een vakantiecentrum
in Renesse in gebruik. Het beslaat 11 ha en biedt
plaats aan 1500 kampeerders. Daarvan wordt dit
seizoen drie ha in gereedheid gebracht.
Een moeilijk punt, maar tekenend ook voor de
driftige toeristische koers die Zeeland vaart, is een
plan voor 170 bungalows in Ritthem, uit te voeren
door het bouwfonds van de Nederlandse gemeen
ten. Hier kan een controverse komen te liggen met
een mogelijke toekomstige bestemming tot zeehaven.
Wij behoeven slechts te denken aan Rozenburg en
De Beer.
In de verkeerssector was het grootste nieuws de
ingebruikneming van de Haringvlietbrug van 1200
meter, waarvan de kosten 45 miljoen bedragen.
Over een half jaar volgt de Grevelingendam en
over anderhalf jaar de Oosterseheldebrug. Een geo
grafisch ideaal van de Zeeuwen is vergevorderd op
de weg naar vervulling; menigeen zal verzuchten:
„wat gaat de tijd hard".
Intussen bleek by de veerdiensten over de Wester-
schelde, dat alle prognoses weer eens worden achter
haald. In de eerste helft van 1964 steeg het aantal
overgezette auto's (van 493.000 in 1962) tot 623.000
of met 26 Overigens bleven er in juni 15.000 auto's
bfj de veren staan, dat zijn er ongeveer 700 per
werkdag. Dit wordt de eerstkomende, trouwens ook
de verderafliggende jaren. wel een benauwend
vraagstuk.
Een ander, maar toch hetzelfde punt, betreft het
verkeer van en naar Walcheren, vooral in het toe
ristenseizoen. Er werden in een etmaal circa 26.000
auto's op de Stationsbrug geteld, waarvan 20.000
richting Walcheren. In de spitsuren betekent dit
dat er om de paar seconden een voertuig arriveert.
Daar het verblijftoerfsme niet noemenswaard is
toegenomen, mag dit verschijnsel worden toegeschre
ven aan de grote sprong die het dagtoerisme m'aak-
1n de visserysector verdient de toestemming tot
uitbreiding van de haven van Yerseke, waarvan de
eerste plannen dateren van 1939 vermelding. De
capaciteit wordt vergroot van 120 tot 190 sche
pen. In augustus wordt er mee begonnen. Men
mag er ook streven naar een toekomstige compen
satie in zien. Zou deze minder nodig zijn nu Mi
nister Biesheuvel heeft toegezegd dat de Zeeuwse
praktijkmensen zullen worden ingeschakeld bij de
mosselwaterproeven die medio 1965 in Züricheroord
zullen beginnen Zal het idee van Drs. Drink-
waard achter de Veerse Gatdam een mosseldepot
in te richten een kans maken Of deed Bruinisse er
toch maar goed aan met het E.T.I. een brochure
over de compensatie uit te geven, zoals Yerseke
al eerder deed
'ij volstaan als gewoonlijk met de belangrijk
ste overige feiten op te sommen.
Evenals Oost Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Be
veland kwam West Zeeuws-Vlaanderen met een
plan voor ratiobouw, waarvoor een minimum
toewijzing van 300 woningen nodig is. Er is
nog geen aannemerscombinatie voor gevonden.
W'
Axel publiceerde een structuurplan voor vijf
nieiiwe woongebieden van in totaal 375 ha, met
een capaciteit van 45.000 inwoners. Bij de nieu
we plannen voor gemeentelijke samenvoeging
is Axel als woongemeente aangewezen. Het
stelt zich daar kennelyk op in.
In Zierikzee is een begin gemaakt met de
bouw van een nieuwe centrale werkplaats voor
100 minder-validen.
Provinciale Staten keurden de reorganisatie van
het polderwezen in Oost Zeeuws-Vlaanderen
goed.
In Koewacht werd een ruilverkavelingscommissie
geïnstalleerd voor een gebied van 5600 ha. Eind
1966 zal de stemming plaatsvinden.
De Christelijke Detailhandelsvakschool in Mid
delburg krijgt een vervolgcursus op middelbaar
niveau.
De arbeidsreserve van mannen daalde in juni
van 719 tot 658.
DRS. M. C. VERBURG
De Haringvlietbrug open voor het verkeer
De haven van Yerseke wordt uitgebreid
SEISMISCH ONDERZOEK
IJSELMEERBODEM
VOORLOPIG VERBODEN
(Van onze Haagse redactie).
Nu bij het seismisch onderzoek schade
is toegebracht aan de visstand is verder
seismisch onderzoek op het IJselmeer
waarbij springstof in het- water tot ont
ploffing wordt gebracht, inmiddels op
geschort totdat in overleg met het mi
niserie van landbouw en visserij aan de
betrokken oliemaatschappijen nadere
directieven kunnen worden gegeven.
Dit antwoordt de minister van economi
sche zaken, prof. Andrieasen, mede-na
mens de ministers van landbouw en vis
serij en van financiën, op schriftelijke
vragen van de leden van de Tweede
Kamer voor de P.v.d.A., de heren Oele
en Vermooten.
De minister zegt kennis te hebben ge
nomen van berichten over do door veel
vuldige explosies bij het seismisch on
derzoek van de bodem veroorzaakte
schade, toegebracht aan de visstand in
het IJselmeer. De bewindsman wyst er
op, dat voor liet verrichten van mijn-
bouwkundige onderzoekingen ingevolge
art. 10 van de mijnwet 1810 toestem
ming is vereist van de bodemeigenaar,
derhalve voor wat betreft exploratie-
werkzaamheden op staatseigendommen,
zoals het IJselmeer, van de staat. Toe
stemming kan uiteraard worden gewei-
§erd. Zo nodig kunnen hieraan vergaan-
e voorwaarden worden verbonden.
Aan de tot dusver verleende toestem
ming tot het verrichten van seismisch
onderzoek in het IJselmeer is dc voor
waarde verbonden, aldus de minister,
dat schade aan de visstand zoveel mo
gelijk dient te worden voorkomen. Nu
toen schade is toegebracht aan de vis
stand, is verder seismisch onderzoek
met gebruik van springstof opgeschort.
De Belg André Dhaene behield de lei
ding in het algemene klassement van
de Ronde van St. Laurent (Canada).
De dertiende etappe van Quebec naar
Chicoutimi over 220 km werd gewon
nen door de Oostenrijker Gurt Scha-
telbauer voor de Nederlander Eddy
Beugels die in de sprint werd versla
gen. De uitslagen luiden: etappeklas-
sement: 1. Schattelbauer (Oost)
5.43.02 met bon., 2. Beugels (Ned.)
5.43.32, 3 Wilde (Did.) 5.44.02, 4 Kapi-
tanov (Rus.) 5.44.05, 5 Delocht (Belg.)
z.t., 6 Boog (Ned.) z.t., 7 Severo (Ita
lië) z.t., 39 van der Vleuten (Ned.)
5.44.08.
Algemeen klassement: 1 Dhaene
(Belg) 55.45.54, 2 Palka (Pol.) 55.46.52
3 Delocht (Belg) 55.47.14, 4 Kulibin
(Rus.) 55.49.33, 5. Seghers (Belg.)
55.50.21, 6 Beugels (Ned.) 55.50.40, 10
I. Vleuten (Ned.) 55.53.18, 18. Van
Kemenade (Ned.) 56.05.26, 39. Boog
(Ned.) 57.11.35. Nederland bezet in
het teamklassement de vierde plaats.'
Nu Amerikaans
„maanexpert"
(Van een onzer verslaggevers)
De 83-jarige mevrouw A. Kui
per- de Vries, die een kamertje
bewoont in het bejaardencen
trum Huize Hornhoeve te Dirks-
horn, heeft een paar ouderwetse
kartonnen dozen op tafel gezet.
De directrice is haar namelijk
komen vertellen, dat ik om half
drie zal komen.
KERKNIEUWS
NED. HEIiV'. KERK
Beroepen door de classicale vergade
ring van Middelburg tot predikant
voor buitengewone werkzaamheden
(hoofdleider clubhuiswerk hervormde
gemeente van Vlissingen) H. J. Hem
stede cand. te Dalfsen. Aangenomen
naar Middelstum W. van der Wolk te
Oudeschoot. Aangenomen naar Gou-
driaan-Ottoland A. Tromp cand. te
Hogeveen die bedankte voor Mole
naarsgraaf.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Zwaagwesteinde
B. E. Span cand. te Dordrecht die be
dankte voor Beetsterzwaag, Pieterbu-
ren-Schouwerzijl, Schagen, Siegers-
woude en voor Warns.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Wildervank-Veen-
dam J. van Mulligen cand te Steen-
wijk die bedankte voor Mussel, Nieuw
Vennep en Opperdoes. Aangenomen
naar Nijkerk P. Roos cand. te 's-Gra-
venzande die bedankte voor Elburg,
Ermelo, Klundert, Ouderkerk aan de
Amstel, Rotterdam-Kralingen en voor
Westzaan. Bedankt voor Aarlander-
veen-Nieuwkoop, Arnhem, Leerdam,
Maarsen, Naarden, Nieuw-Amsterdam
en voor Zuidland-Spijkenisse G. Bouw
cand. te Nunspeet.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Almelo (Nieuwstraat) C.
van Wier te Nieuw Weerdinge.
Toen zaterdag de naam van haar
zoon in de wereldpers verscheen en
radio- en televisieomroepers meedeel
den, dat de geleerde Gerrit Pieter
Kuiper (59), van Nederlandse af
komst, de eerste maanfoto's uitste
kend had bevonden, zat zy in haar
kamertje en las de krant.
„Ik wist niet dat er over mijn zoon
gesproken was. Ik ga namelijk nooit
haar de televisie kijken, want het Is
toch nooit ander» dan slechte huwc-
ïyken en zo. Ik las het pas maandag
in de krant. De mensen hier weten
ook niet, dat prof. dr. Gerrit Kuiper
mijn zoon is".
Gerrit werd geboren in Tultjenhorn.
Zijn vader was kleermaker en had
het niet breed. Hij besloot er kippen
bij te gaan houden. In Tuitjennorn
had hij daar echter geen grond voor.
De familie verhuisde naar Kalverdyk.
De dorpelingen, die de Kuipers goed
gekend hebben, spreken nog altijd in
Tovende bewoordingen over het kleer
makersgezin. Iedereen zegt: „Prach
tige mensen, die nooit van iemand
een kwaad woord wilden horen".
mcr. was hij in de koude schuur
bezig sterrenbeelden te tekenen op
de stalenkaarten van zijn vader. Aan
sport had hij een hekel. Hij weigerde
aan de rekken te hangen met zijn
hoofd naar beneden. „Dan kan ik niet
Ieren", zei hij.
Kweekschool
Oude foto's
Mevrouw Kuiper: „We woonden er
vijftig jaar lang. Hier heb ik een foto
van Gerrit toen ie nog heal klein was.
Gerrit was erg begaafd. De heie dag
door was hij bezig met de dingen te
onderzoeken. Hij groef modder op in
de tuin, deed het in een pot en zette
die pot in de schuur. Daarna groef ie
nog dieper, haalde weer modder naar
boven, deed het in een andere pot en
zette die ook in de sehuur. Wat ie
er mee deed, weet ik niet.
Hy ging ook met zijn vriend naar
Schoorl om de oorsprong van een
riviertje te ontdekken. Ik weet wel,
hij was altyd aan het rekenen. Op
weg naar school in de Kerkebuurt
wandelde hij achter zijn hoepel aan.
Aan die hoepel had hij een klein
bandje bevestigd. Hij telde alle ke
ren dat het bandje de straat raakte.
Eenmaal op school -.vist hy de af
stand in meters van huis naar school.
Maar het liefste keek hij naar de
sterren. Van zijn grootvader had hy
een kykertje gekregen, 's Avonds zat
hij daar uren door te kyken. Als wij
visite hadden in de warme huiska-
Op de lagere school sloeg h(J oen klus
over en Inter op de kweekschool weer
een. Gerrit en w(j hebben veel te
danken aan meester Blad. Die had
een winkuniieknoblN-J net nis Gerrit.
Hij beeft veel gedaan om rnjjn zoon
op weg te helpen.
Waarom hij naar de kweekschool
ging? Dat was vroeger zo op een
dorp. Als je goed kon leren, werd je
onderwijzer. Gerrit voelde er echter
niets voor. Hij had geen zin om voor
de klas te staan. Voor hen» was leren
het belangrijkste.
In het Jaar dat hy slaagde voor het
eindexamen kweekschool in Haarlem,
haalde hij ook zijn aktes voor teke
nen en wiskunde. Zijn belangstelling
voor de astronomie was onverflauwd
gebleven. Hij wilde graag In Leiden
gaan studeren. Maar dan moet je
h.ba. hebben De leraren van school
adviseerden hem staatsexamen h.b.s.
b te doen. Dat deed Gerrit en hij
slaagde glansrijk. Hij heeft een
enorm goed stel hersenen. Het vak
boekhouden bijvoorbeeld leerde hij
in anderhalve dag.
In 1932 promoveertle Gerrit Kuiper
op oen astronomisch onderwerp. Na
dc universiteit werd Gerrit aange
steld als assistent van de Leldse ster
renwacht. In die functie kreeg hij do
gelegenheid een zonsverduistering te
aanschouwen en wel op een gedeelte
van Sumatra aan de Straat van Ma-
lak ka.
Pas in Amerika kreeg de West friese
verbeten Jongeman de gelegenheid
zijn talonten volledig te ontplooien.
Hij dacht aan geen andere dingen
dan aan werken, studeren, ploeteren
met de materie In het parady» der
astronomen werd prof. Kuiper spoe
dig een beroemdheid. Als directeur
van de Yerkeasterrenwarht deed hij
belangryk wetenschappelijk werk en
liet onder andere onder zijn leiding
een prachtig gedetailleerde platen
atlas uitgeven van de maan.
Bezoek
Doorzetter
Gerrit was een doorzetter. Hy reisde
met de fiets naar Noorwegen om I
een zonsverduistering te bekijken.]
Toen hij daar aankwam, was de be
wolking zo dicht, dat er niets te zienIn
was. U
Prof. Kuiper zou «leze maand zijn fa
milie bezoeken. Mnar omdat dc Ran
ger 7 zulke fantantiHche resultaten
heeft geboekt, zal het nog wel een
maandje duren alvorens hij weer
voet op WestfrieKc bodem zet. Op
hom ligt de zware taak met z.yn as
sistenten vierduizend maanfoto's te
bekyken en daar w etensehappeljjke
conclusies uit te trekken.
Stichting ijvert voor
behoud van de
draaiorgels
Vele overtreders van artikel
van de verkeerswet hebben
matig alcoholgebruik had Van N. te
weinig aandacht op de weg gehad. Zo
kon dè botsing tussen de wagen van Van
N. en de motorrijder ontstaan. Deze
door de officier een „zeer ernstig mis
drijf' genoemde kwestie, leverde de
Kruininger twee weken celstraf en acht
maanden ontzegging van de rijbevoegd
heid op.
De officier eiste
-.igs opgericht d
L begrypt welke teleurstelling „Leon Warnlesstichting tot behoud vat.
hij op dat ogenblik te verwerken draaiorgelfolklore in Nederland". De
kreeg". stichting beoogt het in stand houden
„Op de kweekschool had Gerrit over van waardevol te achten draaiorgel» en
de sterren al het een en ander opge- wil haar doel onder meer bereiken door
stoken via de volksuniversiteit In het aankopen en In goede staat brengen
Leiden kreeg hij zijn grote kans. en/of houden van waardevolle draal-
Dank zy een beur» kon hij wis- en orgels, die met ondergang of export
natuurkunde gaan studeren .Als klei- naar het buitenland worden bedreigd,
ne jongen beweerde hij: „Moedor, er De stichting wil voorts een zodanige
zitten gaatjes in de lucht". Die ont- exploitatie van draaiorgels bevorderen
(beroepshalve of als vrijetijdsbesteding)
dat daardoor bij het publiek zoveel mo
gelijk liefde en belangstelling voor deze
muziekinstrumenten wordt gewekt.
Daarbij wil men in het byzonder ietten
op de kwaliteit van het orgel, het reper
toire en het voorkomen en optreden
van de exploitanten.
Het bestuur van de nieuwe stichting ia
voorlopig heizelfde als van de Kring
van Draaiorgelvrienden, waarvan de
Amsterdamse rechter mr. R. de Waard
voorzitter is. Maar het ligt in de be
doeling in het definitieve bestuur uit
sluitend mensen op te nemen die per
soonlijk geen enkel belang hebben bij
draaiorgels. Mr. R. de Waard meent,
dat de Kring van Draaiorgel vrienden
in het algemeen nauwelijks au serieux
wordt genomen, omdat men er vaak
van uitgaat dat het om een verenieing
van orgeldraaiers en andere zakelijke
belanghebbenden gaat. Mr. De Waard
ontkent dit ten stelligste HI1 noemt de
bestuursleden en de K D.V.-leden Idea-
rj», - x listen pur sang. Desondanks moet met
Tto tof.rtSr", L2'"hul.WeSlS,urd:;de rea,ite" rekml"5 uorde"
Het werd een duur ritje ondanks het
feit, dat de wagen onbeschadigd te
rug bfj de eigenaar kwam. Met een
geld'- J-- J-
AIs stok achter de deur werd hen
bovendien nog een voorwaardelijke
celstraf van twee weken opgelegd.
J. J. van G. uit Middelburg was met
maand hechtenis en UUn niet ter z'«jnS verschenen stadge-1
een jaar ontzegging. J. J. uit Vlissingen '"oot f. ®- al te keer gegaan tegen
donderdagmiddag in Middelburg eXl^oo'rS-
zijn kregen de politie-1
het hoofd geslingerd. I scheepsarts van het Oostdaitee vis-
aan den lijve" ondervondengeen
enkel excuus kan de politierechter
nog van zijn stuk brengen. Het
onder drankinvloed rijden loopt
onherroepelijk uit op gevangenis
straf. Tijdens de zitting van mr.
B. S. Sieperda regende het giste-
ren weer gevangenisstraffen. Al- „broa. Dat kwam ba eet, autoritje du|.
coholmisbruik was hier telkens de -lelijk vast te staan. Bqna waren er nog
oorzaak van botsingen ontstaan. De vier pilsjes eh
,r j i dri® jenevertjes waren er de oorzaak
„Voor ons staat een van de vele van dat c. werd veroordeeld tot een
slachtoffers van de Oostburgse week gevangenisstraf en acht maanden
markt Het is niet een van de eer- onteegging van de rijbevoegdheid, waar-
mal kt.net IS met een an ae eer van vi;jf voorwaardelijk. De officier eiste
sten, die van deze markt thuis is tien dagen zitten en acht maanden niet
gekomen met een proces-verbaalri.1den n,pt aftrek.
niets gekomen zyn, want J. reed zodanig, agenten
dat automobilisten moesten stoppen.'
Omdat J. nog in een proeftijd liep van T045" de. 'Vfe u"f*den opbracht „ruk-
een ander geval, achtte mr. Rosingh een ,en pn ■""'h.w .in»
aartulg „Johannes K. Bcchcr",
de* richting «üe te-na «én oproep om hulp van de Britse
ceistraf van een weekTd '7 iinT>laats "et Senovergesteld was aan die van de «reiler ..Ross Fighter" aan boord kwam
werd conform^iet reauisftoir^tan de óffi kant waarh<*n de politie hen wilde om «wee gewonde Brits.- vissers te hel-
cier Kvonnist V P M e vaiï transporteren, zo citeerde mr. Rosingh heeft te kennen gegeven van dit
r^nt olnffnn Q n,V ,r.rt van oij (j® tenlastelegging. Dc officier eiste buitenkansje te willen profiteren. Hij
Gent ging zich op 8 juli in Terneuzen jn <|e beide gevallen twee weken cel- weigerde naar zijn schip terug te keren.
straf en een geldboete van 100. De; De Britse vissers hebben nu de beschik-
geldboete bleef bij de veroordeling ge- king over een eigen scheepsarts, want de
handhaafd maar de hechtenis werd i Ross Fighter zal nog tot eind augustus
voorwaardelijk. j op zee blijven.
veneens te buiten.aan overmatig drank-
wegens rijden onder drankin
vloed". Dit zei mr. A. W. Rosingh,
officier van justitie van A. W. uit
Sluis. Op 15 juli had de politie op
gemerkt dat W. tussen Draaibrug
en Sluis nogal vreemd reed. Bij na-
I der onderzoek bleek, dat W. frieer
op had dan goed voor hem was. De
man zelf had er op de zitting van
mr. Sieperda wel een verklaring
voor: ..Ik heb zeven biertjes ge
dronken maar daar lag het niet
aan. Ik rook namelijk nogal veel.
En daar ben ik suf van geworden",
zo luidde de uiteenzetting.
De officier haastte zich echter mee te
delen, dat het laboratoriumonderzoek
van de bloedproef had aangetoond, dat
het alcoholgehalte in het bloed 1,40 pro
mille bedroeg. „Er is dus wel degelijk
alcoholica geconsumeerd", zo zei mr.
Rosingh, die een gevangenisstraf van
tien dagen op zijn plaats achtte. Voorts
eiste hij intrekking van het rijbewijs
voor de tijd van acht maanden met af
trek.
Pleidooi
De 13de en voorlaatste etappe van de
Ronde van Zuidslavië van Pula naar
Nova Goric.a is een overwinning ge
worden voor de Zuidslaviër Valcic. Hij
legde de afstand van 210 km af in 6
uur I minuut, voor zijn landgenoot
Roner en de Oostenrijker Da-mm. Jo
Tummers eindigde ais beste Neder
lander op de zesde plaats in 6.04.28.
De etappe voerde donderdag langs
het noordelijke deel van de Adriati-
sche kunst over schaduwloze wegen
met temperaturen van 30 graden
Celsius. Bij het Zuid Slavische
plaatsje Koper stapten de renners
als één man van hun fiets en zoch
ten verkoeling in het lauwe wa
ter van de Adrïatische zee. Ook
donderdag vielen er weer slacht
offers door de afmattende hitte,
dertien renners staakten de strijd.
Van de 114 renners die 'in Skolpje
startten zijn er nog slechts 63 in
de koers.
De uitslag van de 13de etappe luidt:
1 Valcic (Z. SI.) 6 uur, met bonificatie,
2. Roner (Z. SI.6.00.30, met bon., 3.
Damm (Oost.) 6.01.4, 4. Pamar (Fr.)
6.04.28, 5 Valencic (Z. SI.) z.t., 6.
Tummers (N.) z.t.
Het algemeen klassement na 13 etap
pes: 1 Valencic (Z. SI.) 45.34.05, 2.
Skerlj (Z. SI.) 45.36.55, 3 Iliyev (Buig.)
45.38.55. Zuidslavië heeft de leiding in
het ploegenklassement met 138.19.25.
Nederland staat op de vijfde plaats.
Mr. Tichelman zag na de uitlating
van de officier kennelijk alle aanlei
ding om een pleidooi voor de markt
te Oostburg te houden. „Nagenoeg
alle boeren komen er. Boeren, die niet
naar de markt gaan, daar is iets mee.
Die mogen er dan niet heen van de
dokter of van hun vrouw. De markt
in Oostburg is namelijk voor boeren
van uitzonderlijk belang. Er worden
ervaringen uitgewisseld en proble
men voorgelegd", aldus de raadsman
van W., die er de aandacht op ves-
Veertig jaar lang had de handelaar
A. J. van G. uit Hulst zich goed
gehouden. Maar op een dag toen er
ergens zakelijke besprekingen
plaatsvonden ging het mis. On
danks het feit, dat hij te veel op
had kroop Van G. toch achter het
stuur. Toen hij later in benevelde
toestand naar huis reed. bleven de
gevolgen niet uit. Bij de Axelsej
brug te Terneuzen werd bijna een
agent van zijn sokken gereden. Dat
G. bij de brug op een abnormale I
wijze met zijn wagen tot stilstand'
kwam. weet hij aan twee meisjes
die plotseling bij de brug moesten
stoppen. De als getuige gehoorde
politieman A. de Z. had echter
geen meisje gezien
Bij mr. Rosingh klonk daf verhaal
ook nogal onwaarschijnlijk in de oren.
Hij kon het zich echter wel goed in
denken, dat het beroep van verdachte
met zich meebrengt dat hij hier en
daar nogal eens wat moet gebruiken.
„Maar dan het een of het ander. Of
niet drinken en wel rijden of niet rij
den en wel drinken. Samengaan kan
dit niet", aldus mr. Rosingh, die
twee weken onvoorwaardelijk eiste.
Voorts vroeg hij de politierechter om
Van G. de rijbevoegdheid voor de tijd
van negen maanden (met aftrek) te
ontzeggen.
Gevaarlijk beroep
raadsman mr. H.
Rechter noemde het beroep van zijn
cliënt „buitengewoon gevaarlijk". Van
G. verkeert daardoor in omstandighe
den, die het voor hem moeilijker ma
ken dan voor een ander". Naar de'
mening van de raadsman was het vol
maakt onzeker of de drank in deze
va.il V»., ujc Cl ».c zaak ecn belangrijke rol heeft ge-
tigde, dat zijn cliënt op de bewuste Dat de man een bloedproef
woensdag bepaald niet had zitten j weigerdelagvolgens de verklaringen
..hijsen". „Van stomdronkenheid is Yan Yerdack'e ,ze^ aan het feit, dat
in het geheel geen sprake geweest". e'" de mening verkeerde, dat liet
betoogde mr Tichelman. Hij betreur- I alcoholpercentage ook zou worden be
de het dat zijn cliënt bij die gelegen- Paald door 24 uur tevoren geconsu-
heid verzuimd had een stukje te eten. meerde drank. Dat heb ik in de vak
bladen gelezen", wist Van G. te mel
den.
Dc raadsman wees voorts op de onaan
gename gevolgen van de intrekking van
het rijbewijs voor W. „Mijn cliënt moet
een trekker kunnen besturen, want hij
moet al zijn landbouwprodukten nog bin
nenhalen". W. zelf lichtte dit nader toe:
..alleen de gerst is van het veld af. maai
de tarwe, de bonen en de erwten staan
er nog op. En als ik zelf niet kan rij
den Mr. Sieperda vond de zaak
ernstig genoeg om een week celstraf op
te leggen. De" ontzegging van de rijbe
voegdheid bepaalde hij op negen maan
den, waarvan acht voorwaardelijk met
aftrek van de tijd dat het rijbewijs inge
trokken is geweest.
„Ernstig misdrijf"
A. H. van N. uit Kruiningen stond te
recht voor het feit, dat hij op 6 juli te
Westdorpe op een kruising een ongeval
had veroorzaakt, waarbij een motorrijder
ernstige verwondingen kreeg. Door over-
Mr. de Rechter vroeg de raadsman de
intrekking van het rijbewijs zo kort mo
gelijk te houden. Ook vroeg hij de ge
vorderde hechtenis om te zetten in een
voorwaardelijke gevangenisstraf te com
bineren met een geldboete. Mr. Sieperda
bepaalde de celstraf echter op acht da
gen. De ontzegging werd vier maanden
onvoorwaardelijk met aftrek en acht
maanden voorwaardelijk.
J. V. uit Sint-Jansteen had zich 2S
maart aan de drank overgegeven. Dat
was niet de eerste keer overigens. Om
dat hij in Axel onder drankinvloed op
een brommer had gereden was hij naar
Middelburg geroepen. Daar kreeg hij te
horen, dat deze handelwijze hem een
week zitten kostte. Er werd conform de
eis gevonnist.
Drie jeugdige Vlissingers J., A. de
N. en J. van der M. waren op 30
maart na een vrolyke kermisavond
in Middelburg met de bestelauto
van een wildvreemde gaan toeren.
1 de republiek heeft geoefend heel gering ia ge
weest. Dit behoeft „zeker geen afbreuk te doen
aan de ongetwijfeld onschatbare betekenis die de
ze uitzonderlijke figuur tvoor de 18de eeuw en
de ganse cultuurgeschiedenis gehad heeft, maar
duidt dan enkel op een onloochenbaar onbegrip
van de Nederlandse mens voor de intellectuele re
volutie waarvan hij de getuige wasonbegrip dat
hem trouwens belet heeft in het geestesleven van
die tijd de'plaats te veroveren, vraarop hij krach
tens zijn glorieus verleden aanspraak had moe-
en kunnen maken".
Tot deze conclusie komt dr. Waiter Gobbers wiens dissertatie over
„Jean-Jacques Rousseau in Holland; een onderzoek naar de
vloed van de mens en het werk (ca. 1760—ea. 1810)" werd bekroond
door de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
Het thans in de reeks bekroonde werken verschenen boek kan be
schouwd worden als een dwarsdoorsnede van "het Nederlandse intel
lectuele Jeven in de 18e eeuw. Jean-Jacques Rousseau, zoon van een
Geneefse uurwerkmaker, heeft als kind van de vérlichting zelf
als een van de eersten meegewerkt aan de geestesgesteldheid van
de verlichting te ondermijnen ..Al lag aan vele zijner werken nog
een verlichte inspiratie ten grondslag, hy was anderzijds dermate
gevoelsmens, dat we in hem terecht de vader der romantiek zien".
Uit het hoofdstuk over de onthaal van de roman Julie, ou La Nou
velle Héloise blijkt dat Betje Wolff hiervan zeer onder de indruk
was. Aan de medicus Gall an dat te Vlissingen schreef zij: ..'t Komt
mij voor dat er niets volmaakter geschreven is dan de werken van
KousseauIn een brief van 1T74 bekende zij nog: ..Wolff en ik
zijn zijne aanbidders, en zo hy jong was, wij gingen naar Rosseau in
Bedevaart". Geleidelijk heeft bij Betje Wolft" echter deze overge
voeligheid plaatsgemaakt voor een uitgesproken kritische houding.
„Tevens besefte ze wel degelijk de gevaren van een ai te onbeheer
ste, een volledig ongeremde gevoeligheid, waartegen ze nadrukkelijk
zou waarschuwen in haar Historie van den Heer Willem Leevend".
In hoofdstuk III van het tweede deel wordt Rousseaus invloed
besproken op de Hollandse roman. Kwalitatief aldus de schrij-
ypr, en chronologisch komt het werk van de dames Elisabeth
Wolff— Bekker en Agatha Deken vooraan te staan. ,,De Historie
van Mejuffrouw Sara Burgerhart vormt in feite onze eerste mo
derne roman". Deze roman is zeker niet te beschouwen als een
slaatse navolging, maar in hun voorrede verklaren zij dat zij Ne
derlandse karakters schilderen, mensen, die men in ons vaderland,
werkelijk vindt. Wanneer we daarbij de romans van Rhynvis Feith
vergelijken, waarin maanzieke helden rondzwerven in e'en onechte
wereld, steek! de „gezonde en nuchtere Hollandse realiteit van
„Sara Burgerhart", waarin mensen van vlees en bloed, met beide
voeten op de grond, rondwandelden", sterk af.
De staatsleer van Rousseau kon geen genade vinden in de ogen
van de bekende Oranjeleider L. P. van de Spiegel. Hy stelt Rous
seau aansprakelijk voor het veldwinncn van diens onbekookte filo
sofie. Wijzend op het gevaar van de leer van de willekeurige her
roepbaarheid der gezagsdelegatle zegt Van de Spiegel. „Een Volk.
dat zijr. Regeerders naar willekeur afzet, is als de passagiers die de
stuurlieden van het schip over boord smijten". Later zal de Friese
patriot, Johan Vaickenaer, geschoold in het denken van Voltaire en
Rousseau, over Van de Spiegel oordelen als over een van die men
sen die men in de eerste zes weken van de revolutie had moeten op
hangen. Het Parijs, waarin Vaickenaer do moeilijkste jaren van
de revolutie had ondergaan, had hem tot een Jakobyn gemaakt.
Toch wijst Gobbers op de moderne klanken in de geschriften van
Van de Spiegel, klanken „soms sterk herinnerend aar. Montesquieu.
Price of zeirs Rousseau", zoals: regenten dienen representanten, dus
in zekere zin dienaars van het volk te zyn, en: een zekere mate van
volksinvloed op het regeringsbeleid is gewenst.
Het is duidelijk dat bij een rijk boek als dit in deze rubriek slechts
enkele aspecten behandeld kunnen worden. Volstaan wij met te
wijzen op het hoofdstuk over Rousseaus pedagogische invloed. Het
Zeeuwsch Genootschap stelt in 1779 het probleem van het open
baar onderwijs aan de orde. In de door het GenootschaD in 1780
bekroonde verhandelingen van Krom, Van der Palm en Van Voorst,
wordt in verband met de dringende hervorming van het schoolwezen
uitvoerig over de methodiek der vakken gehandeld
WVVWVWAV^\V\\VV\V\WVN\V»VWVVVVVVVVWVVAVW
