ZELAIMDICA J staat f Met 420.000 man aan het einde van economische mogelijkheden Z*> VISSEN, VLINDERS EN ZEESLAKKEN Aardige vondsten KOELKAST ?LIEBHERRT Amerikaanse atleten te sterk voor Russen Marine waakt met Denen over Oostzee eenmaal per jaar.. klaar! turtle wax WOENSDAG 29 JULI 1964 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT (Advertentie) ZOEKLICHT OP BUNDESWEHR (SLOT) br» bedrijf ook wat zijn karakter betreft Destroyers van de oefenen in de Oostzee. sterk verandert. Het toekomstbeeld van de geblindeerde schepen, vanuit onderdekse elektronische cen trales met computers worden diend, eist vormen van specialisme die in het sterk geïndustrialiseerde Duitsland in het bedrijfsleven veel hoger worden betaald dan in het mi litaire apparaat. Leger, maar in nog sterkere mate marine en luchtmacht verliezen grote aantallen gedegen opgeleide specia- FLENSBURG - MuK men de oom- "s'en aan hei bedrijfsleven bij de ,'2 eersle de beste mogelijkheid dat zij niandant vail de Duitse axlelbor- llun verbintenis met de strijdkrach- stenschool Muerwik bij Flensburg ten kunnen verbreken. Dat is geen geloven, dan hebben de door zon, (Van onze speciale verslaggever) wind en zout gebronsde matrozen liun langste tijd gehad. Deze man, onder wiens leiding de toekomstige generatie van Duitse zeeofficieren wordt gevormd, ver wacht dat in de late jaren zeventig de marine bovenwaterscliepen zul len worden gecommandeerd als on- onderzeeboten. Water- en luchtdicht gesloten en zonder zelfs een uit kijk aan dek, afgaande op wat hun elektronische ogen, oren en tastor- ganen vertellen en agerende met wapens die diep onderdeks geleid worden vanuit de commandokamer naar het model van de benauwde centrale in de onderzeeboot. De zee zal slechts worden gezien door die ene bleke Janmaat aan de peris coop. Dat is geen speelse fantasie het toekomstbeeld waarop de oplei ding van de marinespecialisten van straks reeds nu wordt gericht, verze kerde de jonge, gebruinde vice-admi-| raai van de Bundésmarine die het be vel voert in het grote gebouwencom plex. In deze Marineschule Muerwik had in de allerlaatste dagen van de tweede wereldoorlog admiraal Dönig als opvolger van Hitier de zetel van! de laatste „Reichsregierung" In enkele van de gewelven van de school is een marinemuseum geves-j tigd met de herinneringen aan de; honderd jaar oude geschiedenis van| de Duitse marine. Tussen de vergeel-;schikbaar voor de uitrusting van vier de admiraalsvlaggen van besnorde luehtverdedigings-, zes tactische, zeebonken als Scharnhorst, Gneise-|vier verkennings- en drie transporl- nau, Scheer en Hipper treft men er korpsen en zes regimenten met Nike ook talloze herinneringen aan Hitiers en Hawk-projectielen. Voor de lucht- Kriegsmarine die hier duizenden I verdediging en de verkenning komen r.r\ -jo» hooft nomonL-t I ppn klpinft 1(100 Starfiffhters F 104 he- Bundesmarine onder in een land waar niettegen staande het feit dat er 1 miljoen bui tenlandse arbeidskrachten werkzaam' zijn toch nog altijd 1 miljoen plaal sen in het bedrijfsleven onbezet zijn. Quantum niet bereikt Bonn heeft daaruit de conclusie ge trokken dat het niet zal voldoen aan de verwachtingen die besloten liggen1 in de door NAVO opgestelde verlang lijst aan de Bondsrepubliek. Volgens dat NAVO-plan zou Duitsland 520.000 man op de been moeten brengen voor zijn drie krijgsmachtdelen. Het zijn I er nu echter niet veel meer dan! 400.000 en al zal dat aantal in 1964 vermoedelijk tot 420.000 oplopen, dat is dan toch nog altijd 30.000 minder dan aanvankelijk voor dit jaar onderzeeboten en een vloot van bom menwerpers voor middelbare en lan ge afstand. Niet een vloot om er slechts in de Oostzee mee te exerce ren. Vandaar het in Oslo gevestigde NAVO-commando Baltic Approaches,] dat als taak heeft als het er op aan zou komen, de grote uitbraak naar de Noordzee via de vele Deense Bel ten te voorkomen. Tot de tweede wereldoorlog hadden de Russen in de Oostzee niet meer dan een honderd kilometer kust als marinebasis rondom Leningrad. Van daag staat de Russen d^ meer dan twintig maal zo lange kustlijn ter be- Oostduitse patrouillevaartuigen dage lijks op enkele honderden meters van elkaar verwijderd elkanders doen en laten in de gaten houden. Om in geval van nood de Balti- sche uitgangspoorten te kunnen versperren zal dit voornamelijk Deens-Duitse COMBALTAP: le het schiereiland van Sleeswijk-Holstein en Jutland moeten beveiligen; 2e moeten zien te verhinderen dat luchtstrijdkrachten buiten bereik van de Nike-Hawk-gordel in Duits land over Jutland hun weg naar Nederland en Engeland zullen zoe ken; 3e de vaarwegen door Dene marken moeten blokkeren. Land, zee en lucht De commandant Baltic Approaches heeft daarvoor de in het noorden van Sleeswijk-Holstein gelegerde 6de Duitse Pantsergrenadierdivisie, een Duitse tankdivisie en alleen in oor logstijd alle Deense landstrijd krachten onder zijn commando; voorts Deense tactische luchtstrijd krachten en een aantal Duitse Luft- machtsquadrons; en ten slotte een zeer gevarieerd samengestelde mari-1 ne. Met als voornaamste onderdelen! van die marinestrijdmacht twee Starfightersquadrons die op onder zoekingsmissies tot bij Leningrad kunnen verkennen, een aantal torpe dojagers en voorts vijf groepen met zeer snelle „Schnellboten" van het zelfde type waarmee de Indonesiërs bij Nieuw-Guinea indertijd hebben be wezen dat ze met hun 42 zeemijlen per uur bijzonder verrassend kunnen opereren. Plus vijf groepen snelle mijnenvegers die met 21 zeemijl op hun terrein af kunnen stomen. Daarnaast moeten er dan nog ver scheidene geleideprojectielenschepen bijkomen terwijl het aantal mijnen- leggende schepen bijna zo groot is als de gehele Duitse Oostzeevloot aan schepen telt, omdat elk schip mijnleggingscapaciteit heeft. Vrijwel alle Duitse strijdkrachten in dit ge bied bevinden zich in de fase van overschakeling naar nieuwe typen en de invoering van nieuwe middelen, In niet één van de eenheden welke ik bezocht kreeg ik in antwoord op de vraag naar de aanwezigheid van nieuwe middelen niet te horen: „Ja dat moet wel komen, het staat gepro grammeerd, maar het zal nog wel even duren voor we het krijgen". Want de bijna 20 miljard Mark die de Bondsrepubliek jaarlijks op het defensiebudget zet is wel I"I maal zoveel als de hele Nederland se rijksbegroting, maar daarom nog niet toereikend om een klein half miljoen militairen naar de normen van dc elektronische mogelijkheden uit te rusten. „We hebben gedaan wat we kunnen, maar we kunnen nu niet meer", herhaalde kolonel Viebig: „Als onze bondgenoten len dat we meer doen, zullen ze ons moeten helpen". D it i t cl q rt W'I Onder Zeelands hoge hemel po vul Van de Nederlandse jeugdbond voor natuurstudie (N.J.N.) ont-| vingen wij een brief, waarin opga- ve van enige aardige vondsten bin nen onze Zeeuwse grenzentevens met het verzoek daarvan in een van onze artikeltjes melding te maken. Wij doen dit gaarne in het eerste artikel verschijnend na het ontvangen van deze brief. Het is prettig het werk van jeugdige na tuurliefhebbers te stimuleren, vooral wanneer zij er de moeite voor over hebben hun vondsten te doen controleren. (Advertentie) De woordvoerder van minister von Hassel, kolonel Viebig, noemde het getal van 420.000 het maximum van Duitslands economische moge lijkheden. Verder gaan, zo zei hij zou betekenen dat de economische balans zou worden doorbroken en dat heeft de bondsregering beslist afgewezen. Van de Duitse man kracht is het leeuwendeel, 269.000 man, ondergebracht in het leger dat in drie legerkorpsen langs het IJzeren Gordijn wordt opgesteld naarmate grond, geld en kazernes beschikbaar komen. De luchtmacht heeft 92.000 man be- slachtoffers op zee heeft gemaakt. Hier en daar compleet met haken kruisen die meestal wel, maar niet steeds zijn afgedekt. Maar welsprekender is een herin neringstableau aan de verliezen van de Kriegsmarine zelf in de jaren 1939-1945: 1039 U-boten, 1 vliegdek- schip, 4 slagschepen, 3 zware krui sers, 2 pantserschepen, 70 torpedo jagers, 979 hulpschepen en 411 mij nenvegers He e generatie' kleine 1000 Starfighters F 104 be schikbaar terwijl de tactische squa drons met de nieuwe Italiaanse F 91 jager-bommenwerpers worden uitge rust. Het Frans-Duitse Transalp vliegtuig zal de transportsqaudrons versterken. Voor de Bundesmarine zijn niet meer dan 33.000 man beschikbaar op gesteld in wat men een trifibische eenheid noemt van zee-, land- en luchtstrijdkrachten. Hoewel een deel van de Duitse marinestrijdkrachten vanuit de Oostfriese en Westslees- wijkse havens en opstellingen naai de Noordzeekant moei opereren, heeft de hoofdmacht van de Rundes- marine haar taak in de Oostzee als onderdeel van het NAVO Commando Baltic Approaches (COMBALTAP). Het tableau telt de verliezen in schepen, niet in mensen. Maar op die schepen zijn met ontelbare man schappen en onderofficieren, vele ge neraties officieren in de golven ver dwenen die in ditzelfde vrijwel onge schonden gebleven marine-instiuut zijn opgeleid. Kan men zich er dan over verwonderen dat de Duitse Bondsrepubliek er niet in slaagt de vrijwilligers naar de officiersscholen sinds de Sowjet-Unie in 1951 te krijgen die nodig zijn om straks begin heeft gemaakt met een koorts die gepantserde robotten te laten va-jachtige opbouw van een offensieve Oostzee wordt Rode zee ren De tijd van de glamour van de uni form is in West-Duitsland voorbij. Wie even kan, zo werd me bij herha ling verzekerd, trekt na de dienst de zeer moderne vloot, waarvan één-der- de deel zijn basis heeft in de Oost zee is volgens marinedeskundigen, deze Oostzee hard bezig een Rode Zee te worden. Het is een vloot met uniform uit als er de stad in moet zware krüisers, geleide projectielen- worden gegaan en ik heb het in ieder I jagers, talloze convooijagers, motor- geval bij herhaling zien gebeuren. |torpedoboten met geleide wapens, ve- Maar een andere factor van het le tientallen landingsschepen, nog personeelstekort is dat het militaire I meer onderzeeboot jagers, tientallen D', s laatste twee nummers van het tweemaande- lijks tijdschrift „West-Vlaanderen" zijn resp. gewijd aan kunst en wetenschap en aan de foto grafie als kunst. Ook i» deze nummers hand haaft het tijdschrift zijn reputatie. Behalve de uitstekende artikelen vallen weer de kwaliteit van de verzorging en de keuze van de illustraties te loven. In het nummer over kunst en wetenschap komt een artikel voor over Simon Stevin van de hand van Hubert Peeters. Hierin wordt vermeld dat het belangrijke tractaat van Stevin over geometrie uit 1583 is opgedragen aan Maximiliaan van Kruinin- gen, burggraaf van Zeeland, die gedurende een korte periode in 1600 gouverneur van Oostende is geweest. Hoewel Stevin in Zeeland geen onbekende is denk aan zijn bouwkundige activi teiten in Vlissingen gaat het ons dit maal om de figuur van Maximiliaan van Kruiningen. Een figuur op de kentering der tijden, wiens leven hij werd in 1555 geboren begon met de meest gunstige vooruitzichten. Wanneer hij in 1612 op het huis te Heenvüet sterft, eindigt een leven dat gekenmerkt werd door een reeks van teleurstellingen. Deze edelman, die onder zijn voorouders de hertogen van Bourgondië kon tellen, leefde in een wereld waarin voor de feodale adel geen plaats meer was. Hoe wel hij bij de opstand de kant van de prins van Oranje koos, bleef hij trouw aan het oude geloof. Zijn gouverneurschap van Oostende neeft maar korte tijd gedurd, omdat men hem wan trouwde. Dit moet voor Maximiliaan bijzonder grievend zijn geweest, omdat hij voor dit wantrouwen geen enkele reden heeft gegeven. Zo verging het hem steeds. Het burggraafschap van Zeeland, waarop hij krachtens erfenis aanspraak maakte, had geen enkele betekenis meer. Wanneer de dochter van Maximili aan, Louise van Kruiningen, huwt met baron De Recourt de Licques, blijft deze familie de titel voeren. In 1664 wordt de titel verkocht aan Francois van Haveskercke, wiens nageslacht zich tot het einde der 18e eeuw nog burggraaf blijft noemen. Het doet wat komisch aan dat in 1788 een baron van Haves kercke zich nog burggraaf van Zeeland noemt. De titel was zoveel als een lege huls. Voordat er van Zeeland als een graaf schap sprake is, vormt deze provincie als rechtsdistrict en ook sis bestuursdistrict een burggraafschap. De bakermat van het landsheerlijk regeringssysteem, waarin de burggraaf als hoofd ambtenaar zijn plaats had, was Vlaanderen. In de 14e eeuw zien we de ondergang van het oude leenburggraafschap dat heeft behoort aan het huis van Voorne. Welke functies de burg graaf later heeft kunnen we lezen bij Gosses in zijn werk: Rech terlijke organisatie van Zeeland in de middeleeuwen. Langza merhand werd dit ambt een sinecure en ten tijde van Maximili aan had het, zoals gezegd, geen betekenis meer. Kon een edel man onder de Bourgondiërs en Habsburgers zijn positie nog handhaven, ten tijde van de republiek was er in Zeeland naast het Oranjehuis voor de adel geen plaats meer. de "gloed" nieuwe en sensationele vloeibare autowas beschermt uw wagen een heel jaar lang. Een beschermend schild voor uw auto een vol jaar lang. Wagtmans en Schouwenaar wonnen Ronde van Biervliet Ter gelegenheid van de kermis werd maandag de 20ste ronde van Biervliet voor adspiranten en nieuwelingen verre den. Bij de nieuwelingen ging de over winning naar R. Wagtmans uit Zondert, na een interessante koers. Bjj de ad- spiranten moest de sprint van het pelo ton uitkomst brengen. Snelste bleek toon T. Schouwenaar uit Kruiningen. De nieuwelingen gingen met 35 cou reurs van start voor een afstand van on geveer zestig kilometer. Het werd een aantrekkelijke en felle strijd. Omstreeks halfkoers leidde J. Mesu uit Araemui- den de beslissende uitlooppoging in, te samen met C. Leunis uit Amsterdam. Wagtmans zette even later de achter volging van het tweetal in en wist bij te komen. Gedrieën vergrootten zij steeds de voorsprong or *-"■ gen het einde van c het tempo van de koplopers nier Dijnou- den en viel terug. R. Pijnen probeer de ook nog aansluiting te maken, maar kon dit niet meer halen. Hij eindigde voor het peloton als derde. Tijdens de koers van de nieuwelingen deed zich nog een valpartil voor, waar bij P. Balleur uit Dordrecht zodanig ge wond werd, dat hij voor onderzoek per ziekenauto naar het Sint-El isabethzie- kenhuis te Sluiskil vervoerd moest wor den. Minder strijd was er te zien bij de adspi ranten. Tot aan het einde was daar sprake van één peloton, met alleen een aantal achterblijvers. Twintig renners kwamen hier aan de start om de 25 ki lometer af te leggen. De felle eind sprint leverde een zege voor T. Schou wenaar uit Kruiningen. De uitslagen waren: Nieuwelingen: 1. R. Wagtmans, Zundert in 1 uur 3"6. 2. J. Mesu, Arnemuiden, 3. R. Pijnen, Woens- drecht, 4. J Brouwer. Rotterdam. 5. M. van Hasselt. Roosendaal. 6. P. Kronen. Dordrecht, 7. W. Evertse, Zierikzee. 8 C. Leunis, Amsterdam, 9. L. Deunhou- wer, Puttershoek, 10. C. de Wolff, Sou burg, 11. J. de Vrieze, Souburg. 12. J. Beun. Biervliet, 13. W. de Feber, Sluis kil, 14. C. Rentmeester, Ovezande, 15. G. Janmaat, Amsterdam. Adspiranten: l. T. Schouwenaar. Krui ningen in 43 minuten. 2. A. Stroosnij- der, Kruiningen, 3. A. van Overveld, Zegge de nationale kampioen bij de adspiranten). De verdere uitslag luidt: 4 D. Lindenberg uit Wolphaartsdijk, 5- J. Blok. Kruiningen, 6. P. van Dalen, Zwijndrecht. 7 C. de Smit. Hoofdplaat. 8. B. Fransse. 's Heerenhoek, 9. B. Lob- bezoo. Dordrecht, 10. W. Gommers, Zun dert. De tijd van de winnaar was 43 minuten. UITSLAGEN VAN 'T ZEEUWSE ZOMERAVONDVOETBAL De uitslagen van het zomeravondvoetbal van de KNVB-afdeling Zeeland van 13 tot en met 18 juli luiden: Rayon Middelburg: VSVCombinatie 10. KraaienBroek Boys 34. Rayon Sas van Gent: SVGSAS 42 Rayon Teraeuzen: IcustHoek vet. 4 1, Philips IIAtoom Bovs 43. Ad- vendoHKC 0—2, HKCPZEM 1—1, HKC—Advendo 1—2, PTT—PZEM 5— 0. Rayon Vlissingen: Uiterton ICoal I 1—3. Zeemacht I—Coal I 33. VAW I —Uiterton I 2—0. GPC I—SBLV I 2— 0. LW I—VAW H 0—3. BW I—GPC n 5—1. VAW m—PVS n l—4. Uiter ton n—LW I 2—1. SSW I—PZEM H 4—0, Uiterton I—PVS I 0—5. In Los Angeles zegevierde het Amerikaanse heren atletiekteam met het grootste verschil tot nu toe in de geschiedenis van de landenwedstrijden atletiek tegen Rusland. Bij de heren werd het 139-97 (42 punten verschil en bij de dames eindigde de wedstrijd in een zege voor de Russinnen (59 legen 48) punten. Voor de eerste maal wonnen de Amerikanen de landen- wedstrtjd in totaal met 187 tegen 156 pnnten. Na de wedstrijd in Los Angeles zien ce resultaten behaald in de ontmoeting Amerika-Rusland er als volgt uit: Door Barend Zwerfman» In de eerste plaats dan blijkt de te Baar land gevonden neushoornkever niet de enige, ook de heer S. v. d. Linde maak te er een bult te Vlissingen Als tweede punt het ontdekken van de rictorchis ln een van de kreken bij West kapel! e. ze ker een aardige vondst, omdat de in vloed van het zilte water in de kreek daar dus blijkbaar sterk is teruggedron gen. De mooiste vondst Is echter de laatst genoemde, een door de heer Smulders buitgemaakt klein zeenoakt.slakje „luisterend" naar de fraaie naam Kubranchus triocolor pallidas i Nollepler te Vlissingen, de vindplaats van dit zeldzaam diertje in Nederland. de derde HFRT Van andere zijde ontvingen wij bericht van het waarnemen van een hert 'bij zonderheden niet bekend) aan de Noord- Bevelandse zijde van de afsluitdam bij Vrouwenpolder. Zelf ontvingen wij door vriendelijke bemiddeling twee zeebaar zen uit de OosterBchelde aan de hengel gevangen en van de burgemeester van Oostkapelle het bericht, dat in zijn ge meente een ln staat van ontbinding ver kerende dolfijn was aangespoeld, te ver heen om voor conservering ln aanmer king te komen. Weer een andere burgemeester verraste ons met een drietal vissen, waarvan de vissers, die deze buitmaakten de naam niet kenden. Na enig speuren ln de boe ken meenden wij ze te herkennen als Finten en zonden ze onder deze naam naar Leiden, waar men zich akkoord verklaarde met de hen toegedachte be naming. De Finters, die men vroeger on der één geslacht (Alosa) verenigde met de Elft en de Pelser, rekent men nu bn h,.) 1I.^.1T-.I HEREN DAMES V.S.-RusIand Rusland-V.S 1958 Moskou 126-109 63-44 1959 Philadelphia 127-108 67-40 1960 Moskou 124-111 68-39 1961 Palo Alto 328-107 66-41 1963 Moskou 119-114 75-28 1964 Los Angeles 139- 97 59-48 verspreiding van deze vissen ligt (vol- fens Redeker) noordelijker, dan die van e elften: ze komen bijvoorbeeld niet voor in de Middellandse Zee, maar wor den daarentegen nog bij IJsland gevan gen en trekken vooral de Oostzee bin nen. In de eerste helft van het jaar kan men ze vóór en in de monden van onze rivieren aantreffen. In de regel is de fint minder groot dan de elft maximum bij de flint 50 cm); bij onvolwassen exemplaren moet het aantal stekels op de kieuwbogen de doorslag geven voor de herkenning en dit is weer moeilijk, omdat het aantal met de leeftijd toe neemt. De in de Westerschelde gevangen exemplaren werden met fuikjes buitge maakt. NACHT VLUMDFR Na deze vissen nog een vlinder en wel de bij ons artikel afgebeelde nachtvlinder, de Populierpijlstaart- vlinder. Zoals men weet heet deze vlinder (als een aantal andere uit de ze groep) naar de rups. die een hoorn op het eind van het lichaam draagt èn naar de boom, waarop deze rups voorkomt. Hoe-wel in onze provincie niet zeldzaam (er komen veel populieren voor in het landschap) zijn er enkele oorzaken, die maken dat de vlinder gemakkelijk over 't hoofd wordt gezien, ondanks zijn grootte. Vanzelfsprekend speelt hier een rol, dat we met een nachtvlinder te doen hebben, we moeten dus niet verwach ten ze boven de bloemen te zien zwe ven. Daarenboven is het gehele lichaam inclusief de vleugels, prachtig gecamou fleerd met bruingrauwe tinten, waar door een op populierschors rustende vlinder in "t geheel niet opvalt, ja. zelfs bij bewust zoeken er naar over 't hoofd kan worden gezien. Daartoe werkt ook nog mee. dat (als wij in de afbeelding naar 't leven schetsten) de vlinder ln deze rusttoestand gewoon is de vlinder- vorm rigoureus te wijzigen. De achter- onderste i vleugels worden naar voren geschoven, terwijl de vóór-(bovenste) vleugels normaal achterwaarts zijn ge richt. Dit geeft de indruk van een breed geschouderd voorwerp, een wat wanstal- lig natuurprodukt. De sprieten worden daarbij meest nog langs de voorzijde van het borststuk gelegd en daardoor als het e „weggewerkt". SCHORSDFLFN Anders gezegd, de vlinder breekt zijn lichaam op in een aantal onherkenbare vlakken, die meer op brokken lijken (schorsdelendan op één gesloten ge heel: een vlinder. Merkwaardig genoeg zijn er ook in an dere vlindergroepen soorten, die deze vleugeltechniek toepassen als camou- flagemiddel. Ietwat beroemd geworden is daaronder de donkerbruine eikelblad- spinner (dus tot de „spinners" behorend). i de aandacht I te trekken. Grappig genoeg trekt de po- pulierpijlstaartvlinder juist het meest de Tint (C(A lojAjp"hJ

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 7