Indonesië wil speciale commissie
schadeloosstelling laten oplossen
KLANKBORD
Te vroeg voor oordeel
loonkostenstijging
Het „geheim van de tophit" wordt onthuld
Ook Indonesische
claim aan de orde
O
DUIZENDEN MOETEN WACHTEN
OP ANTENNE VOOR TWEEDE NET
üfk '2 istsris
Indonesië heeft
interesse voor
Fokker-Friendship
Dr. De Groot
houdt zich met
smartlap bezig
Overeenstemming over wereldomvattend
verbindingsstelsel met satellieten
ZATERDAG 25 JULI 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Minister Chairul Saleh:
(Van c
Onmiddellijk na een vergadering
van het Indonesische kabinet
heeft de Indonesische minister
Chairul Saleh gistermorgen te
genover ons verklaard, dat Indo
nesië tijdens de besprekingen met
minister Luns zal trachten het de
licate probleem van de schuldrege
ling op te lossen door een voorstel
tot instelling van een speciale tech
nische commissie. De ministers
Luns en Soebandrio zullen dan vol
gende week kunnen volstaan met
een vaststelling van de instructie
en van de procedure van deze com
missie.
Chairul Saleh deelde voorts mede, dat
in een regeling van wat hij noemde „de
wederzijdse gevoelige kwestie van de
schadeloosstellingen" mede ook aan de
orde zou komen, wat Indonesië meent
als claim op Nederland te kunnen doen
gelden. Over de aard van die claim
sprak hy zich niet uit. Aangezien van
Nederlandse zyde vorige week werd ver
wacht dat er uit de besprekingen tus
sen Luns en Soebandrio al een overeen
stemming moet kunnen voortvloeien
over een begin van Indonesische aflos
sing van erkende schulden wijst Chairul
Saleh erop dat volgende week nog een
flinke kloof overbrugd moet worden.
Oplossing mogelijk
Tijdens het gesprek met enkele Neder
landse persvertegenwoordigers ver
klaarde Saleh dat deze psychologische
belemmering, die een vlotte afwerking
nog in de weg staat met zo groots mo
gelijke tact moet worden benaderd- Hij
achtte een wederzijdse bevredigende op
lossing mogelijk.
Minister Chairul Saleh formuleerde
als kabinetsopvatting na het beraad
van gistermorgen, dat de samenwer
king en de opbouw van de toekom
stige relaties tussen Nederland en
Indonesië als een geheel moeten wor
den beschouwd, waarvan de kwestie
van de compensatie een erkend be
langrijk onderdeel
Hij voegde er echter aan toe, dat ook
de oplossing van het probleem gemakke
lijk tot meningsverschil en een ernstige
breuk kan leiden wanneer de oplossin
gen worden beschouwd als een onafwijs
bare voorwaarde voor opbouw en groei
van de Nederlands-Indonesische verhou
ding. H(j sprak de hoop uit dat het be
zoek van minister Luns daarover tot
overeenstemming zou leiden. Saleh zei,
dat het tijdstip van het bezoek van mi
nister Andriessen aan Indonesië werke
lijk afhangt van de resultaten die minis
ter Luns mee naar huis neemt. „Hij is
echter op elk tijdstip van het jaar van
harte welkom", zei verder de Indonesi
sche minister. Saleh zei voorts.te.hopen
dat de Nederlandse minister van finan
ciën naar Indonesië zou komen, „om
dat hij dan zeker tot andere denkbeel
den over ons land zou komen dan mo
gelijk is wanneer hij op geschreven rap
porten zou afgaan".
Prioriteiten
Op de vraag welke speciale terreinen in
aanmerking zouden komen voor het
Nederlandse economische medewerking
aan de ontwikkeling van Indonesië,
gaf Saleh tot antwoord, dat de priori
teiten die Indonesië daarbij laat gelden
zuiver economisch en organisatorisch
worden vastgesteld als in de Europese
landen met gevestigde orde.
„Wij zijn wel gedwongen tevens voor
rang te geven aan projecten die mis
schien minder noodzakelijk zijn maar
die sociaal urgent kunnen zijn. Door een
dergelijk beleid kunnen wij tot het be
sluit komen geld te stoppen in een pro
ject dat uit oogpunt van opbouw voor
de nationale economie weinig winstge
vend zal zijn, maar waarmee kan wor
den voorkomen dat wij later veel grotere
bedragen moeten besteden aan handha
ving of herstel van rust en orde in dat
gebied". Evenals prioriteiten aangevend
voor mogeljjke Nederlands-Indonesische
samenwerking noemde Saleh als eerste:
de rehabilitatie en produktieverbeterin-
gen van de landbouw die tot directe ver
hoging van de exportproduktie kan lei
den. Daarbij zijn vooral landbouwmachi
nes van belang.
In de tweede plaats noemde hij het
transport en met name zee- en lucht
transport. Vervolgens kwam Saleh
aan rehabilitatie ën verbetering van
de industrie. En in de vierde plaats
eventuele hulpverlening bij projecten
in het kader van het achtjarenplan,
dat van 1961 tot en met 1968 loopt.
Voorname onderdelen van belang
voor de Nederlands-Indonesische
menwerking noemde hij: havena
leg, bouw van scheepswerven
landbouwontwikkelingsprojecten
dat achtjarenplan.
„Production sharing"
WANNEER je zo'n brekebeen
in de economie bent als ik,
dan begrijp je dikwijls niets van
allerlei dingen die je vlak onder
je ogen, in je naaste omgeving
ziet geschieden of niet-geschieden.
Ik heb gelezen dat op het ogenblik
twee miljoen Nederlanders va
kantie houden, twee volle weken
lang. Als ik van dit aantal de
vrouwen, de kinderen en de
A.O.W.'ers aftrek blijven er,
dunkt mij, toch wel op z'n minst
een half miljoen mensen over die,
normaliter, aan het produktiepro-
ces deelnemen.
Zodat nu vijfhonderdduizend Ne
derlanders gedurende twee roeken
aan het produktieproces onttrok
ken worden zonder dat dit de da
gelijkse gang van zaken in 't
minst verstoort. Ineens staat er
van alles stil dat normaliter
draait, ineens doet een half mil
joen mannen niet wat zij altijd
plegen te doen en, behalve dat
de hotels en de pensions vol zijn
en dat er overal tenten en trai
lers staan is daar niets van te
merken. Iedereen die niet op va
kantie is krijgt zijn dagelijkse
hoeveelheid voer, geen mens die
er één plak ontbijtkoek, één kalfs
lapje of één bete broods door
mist. Een half miljoen mensen
heeft het werk erbij neergegooid
en er is geen haan die er naar
kraait. Alles gaat gewoon dóór.
Als leek-in-economische zaken
denk je: „hoe bestaat datf; hoe
is dat mogelijk*wattisdaggek".
En (als leek) ga je nog even ver
der doorredenerenals dat nu
eens niet vanwege de vakantie
was, maar door ecu staking, een
arbeidsconflict dat vijfhonderd
duizend werkers het. bijltje, of de
troffel, of de hamer, of de pen
erbij hadden neergegooid dan
zou het -effect totaal anders zijn
geweest. Dan zou het arbeidspro
ces ontwricht zijn, dan zou de na
tionale economie op veleklippen
tegelijk lopen; dan zou het leed
niet te overzien zijn en aan zou
den alle kranten met vette kop
pen iedere dag al hun aandacht
aan de situatie geven.
Als leek denk je: hoe kén datf;
vanwaar dat verschil f Want wat
nu ook de oorzaak ervan is dat
vijfhonderdduizend werkers hun
werk niet doen en een nóg ont-
hullender feit is het, dat alles ge
woon dóórgaat, dat iedereen zijn
boterhammetje met zijn glaasje
melk, zijn piepers en zijn stukje
vlees krijgt..
Ik vind dat mijn redenering klopt
als een bus waar geen speld tus
sen te krijgen is.
Als ii het mij vraagt zou die va
kantie ook een maand kunnen du
ren, zonder dat dat merkzaar zou
zijn. En natuurlijk komt het daar
op den duur ook van.
Onze grootvaders rilden bij de ge
dachte aan een 48-urige werkweek
En aan de mogelijkheid van va
kantie dachten alleen enige uit
zonderlijk verlichte geesten,
Nou dan...
ELIAS
De nuttigste vorm van samenwerking
is volgens Saleh een vorm van „produc-
tlon sharing" waarbij buitenlandse bedrij
ven met staats- of particuliere onderne
mingen in Indonesië overeenkomsten
kunnen sluiten waarbij het Nederlandse
bedrijf de gehele opbouw van hun be
drijf in Indonesië financiert en de Indo
nesische onderneming, na gereedkoming
een bepaald deel van de produktie
Saleh noemt het 50% als een voor
beeld in eigendom kan overnemen
gedurende een overeengekomen aantal
jaren.
Bü zulke vormen van samenwerking kan
de Nederlandse overheid kredietgeving
van belang zijn zonder dat het risico dat
de Nederlandse staat daarbij loopt groot
hoeft te zijn, aldus Saleh.
Prinsessen met
vakantie
De prinsessen Marrriet en
Christina zullen vanmiddag van
Socstcrberg per vliegtuig naar
Rome vertrekken voor een va
kantie bij hun ouders In het va
kantieverblijf van het koninklijk
gezin te Porto Ercole.
Het Wereldgebeuren
Experiment
ver de groene heuvel» van Transkei
is zojuist nog zwak en aarzelend
een nieuwe wind gaan waaien.
HIJ beroert het land en de meuten over
de vele honderden kilometers van dit
Htuk land dat In het oost el Ijk deel van
Zuid-Afrik* is gelegen, tot aan de Indi
sche Oceaan. Nu In de hoofdstad Umia-
U de eerste wetgevende vergadering
van «en in zekere mate zelfbèsturend
Bantoegebied aan het werk Is gegaan,
heeft de Unie welbewust een stuk poli
tiek gerealiseerd waarvan de doeleinden
wel op papier staan, maar waarvan af
gewacht moet worden, hoe het uitpakt.
Transkei is ongeveer zo groot ala Ne-
derland heeft een bevolking van ander-
Uit de strafgevangenis te Leeuwarden hJÜf naturellen en la altijd ~n
zijn vrijdagmiddag drie gevangenen ont- reservaat geweest Het land
snapt Een van hen. de 47-jarige M. b. b<.hoort r>n^r z„kerc voorwaarden in ei-
Is Intussen weer gegrepen. I* bek an- g(.n<lom tw aan Afrikanen die voor za-
deren, de 45-jarige A. S. en dc 37-jarlge van reglonaIe ,.n loka|e a.rd r>n-!«r-
Duitser S. G.. zijn nog voortvluchtig. w0 2iJn' ,K. weWj>n en bepalingen
Het drietal was werkzaam ln de kleer-1 v.in'hun ^amh0ofden. Er wonen ook en-
DRIE GEVANGENEN TE
LEEUWARDEN ONTSNAPT
itoterlj óp de derde JggjgtJSAf I kefcddbartn Maitoafl» «ji itototol
S.tJÏÏÏSS.'SStiïï zakenlteden.
hebben zij kans gezien de tralies van een
raam te verbuigen en zich rnet een
touw laten zakken op het dak v
aan de gevangenismuur ultge
voormalige uitkilkpost. Vandaar
zq de begane grond te bereiken.
Sjoukje Dijkstra, gefotografeerd in
de Valkenburgse Eurohal tijdens dc
Nederlandse première van de nieu
we .Jlolyday on Ice"-revue, waarin
zij haar loopbaan als professional
begonnen is. Gedurende de show
kunnen de toeschouwers tweemaal
van haar fantastische virtuositeit
op het ijs genieten.
Slot van pagina 1
te beschouwen. Het bepalen van de da
tum van invoering zal onder meer ech
ter afhankelijk moeten zijn van de bud
gettaire politiek.
Dit deel van de raad denkt hierbij aan
een synchronisatie van de verhoging der
uitkeringen met de volledige eerste
tranche van de voorgestelde belasting
verlaging. (Dit zijn de meningen van
werknemers en werkgevers).
Weer een ander deel van de raad is
eveneens van oordeel dat voordelen zyn
verbonden aan een synchronisatie, maar
het acht een synchronisatie van de voor
genomen maatregelen op I januari I960
ongewenst uit conjunctureel oogpunt.
Wat de voornemens van het kabinet
over de verhoging der A.O.W.- en
A.W.WV-uitkeringen per 1 januari 1965
betreft, aanvaardt ook dit deel van de
raad ze als een gegeven. Niet alleen wat
de hoogte der uitkeringen en de wijze
van financiering, maar ook wat de da
tum van invoering aangaat. Eventuele
wijzigingen moeten thans aan het oor
deel van het kabinet en aan het gemeen
overleg met de Staten-Generaal worden
overgelaten.
Dit deel acht een synchronisatie op 1
januari 1965 echter wel mogelijk met
vermijding van conjuncturele nadelen.
Daartoe zou de voorgenomen belasting
verlaging dan zo moeten worden opge
zet dat zij zou bijdragen tot het com
penseren van de verzwaring van de
premielast. Dat kan, naar dit deel van
de raad meent, door het zwaartepunt te
leggen bij de verhoging van de belas
tingvrije voet en bij de vermindering
van het progressie-effect voor de mid
dengroepen.
De verruiming van de bestedingen
die een gevolg zullen zijn van een
vervroeging van de belastingverla
ging naar 1 januari 1965 zou moeten
worden geneutraliseerd door een ver
dere temporisering van bepaalde
overheidsuitgaven van rijk en van
lagere publieke lichamen, eventueel
aangevuld met een verzwaring van
de druk van bepaalde indirecte belas
tingen.
Aandeel in investeringen
Een deel van de raad heeft er reeds
thans de aandacht op gevestigd dat het
gevaar van een voortgaande overbe-
steding in 1965 geringer zal kunnen zijn
naarmate de inkomensverbetering van
de werknemers meer de vorm van het
verlenen van een aandeel in de inves
teringen kan krijgen.
Dit dëel van de raad acht het overigens
op dit moment inopportuun op de vraag
in te gaan. of. en zo ja op welke wijze,
in het thans geldende loonbeleid veran
dering zou moeten worden gebracht. Dit
deel van de raad wenst dus thans geen
uitspraken te doen over de reële loon
ontwikkeling in 1965.
Een ander deel van dc raad verwacht
niet dat oen reële verbetering van de
looninkomens in 1965 tot stand kan wor
den gebracht. Dit deel meent dat het
denkbeeld van een werknemersaandeel
in de investeringen geen oplossing kan
bieden voor de te verwachten teruggang
der investeringen in het bedrijfsleven.
Weer een ander deel van de raad meent
dat er voor 1965 geen ruimte overblijft
voor een reële verbetering van de inko
menspositie van de zelfstandigen en van
de loontrekkenden.
Op de Parijse velling, waar het
rijksmuseum de Rembrandttekening
„De zieke vrouw" verwierf, kocht
de Amsterdamse kunsthandel Ber
nard Houthakker een tweede Rem
brandt, welke eveneens bijna zes
tig jaar verborgen is geweest. Ver
moedelijk is deze schets omstreeks
1640 gemaakt en telt zij bezoekers
van de Amsterdamse beurs voor.
Kind verdronken
in vijver
In de vyver van het W'ilhelminapark in
Delfzyl is gistermorgen de tweejarige
Jonny Nlenhuis verdronken. Het kind
maakte met twee oudere zusjes van
acht en vier jaar een wandeling door
het park. Toen de beide meisjes naar de
herten keken, moet het kind naar de
vyver zyn gelopen en te water zijn
geraakt. Toegeschoten hulp kwam te-
laat.
CENTRUM ANTENNE RESEARCH:
Capaciteit van
installateurs
niet toereikend
Ia het experiment met Transkei niet*
anders dan een groot-formaat gropa-
hoeveelheid werk verzet om Transkei te
organiseren tot oen geheel nieuw f«mo-
mr-en. En het equivalent van vele tien
tallen miljoenen gulden* Lu ermee ge
moeid geweest om het gebied admini
stratief op eigen benen tc zetten.
Umtata is van aanschijn veranderd.
Ingrijpende verbouwingen hebben
het tot een van de fraaiste parlements
gebouwen in heel Afrika gemaakt.
Maandenlang zijn honderden blanke
ambtenaren uit Pretoria bezie eeweest
om Inheemsen te trainen voor hun toe-
msUUUteur» opdulkca viui "Je- komKlge ta>k ach2tlt a, ,wr
lljkhefcl n« kin word», «nracht tot ZuW.A5nk, or.g.bnri* «inpik
zij de service en garantie (kunnen) ge-
ven voor goede OMviuigK en goede kwi-
li. v. d i. «tuur heeft gekregen zijn: onderwijs, be-
le?dnoui. juatltle - «r
Tien- en wnnrschijnüjk wel hon- STn.^ SSSSXSS.'t^n
(Wflrlm/enden kukers zuilen dit, ook van de R.E M.
derdduizenden kijkers zullen dit OOK van ae n.r, «l de gedacht< geopperd een dergelijke ge-
iaar en ook het volgend jaar ln het C.A.R. zijn verenigd de. Neder- dragslljn ook te volgen ten aanzien van
i landse antennefal»rlkanten „Tewea" ln de protectoraten Basoetoland, Swaz>-
maandenlang moeten wacnten Am(tterdami de „Wisa" in Arnhem en d<- land en BeetsjoeanaJan'! Maar Londen
voor op hun daken de antennes „Measa" in Emmen. Gezamenlijk nemen heeft laten weten, dat het da-ar niet aan
r»riïL-on Hie een woede ontvangst *U meer dan de helft van het Nederland- denkt. Deze drie gebieden zullen metier -
pnjken, die een goeae onrv angst j marktaandeel voor hun rekening, tijd een „normale" onafhankelijkheid
an de televisie-Uitzendingen Via Overigens wordt ongeveer 20 procent krijgen. Aan de andere kant is het
HEVIGE STRIJD
IN JEMEN
s markt gebracht.
RASSENKWESTIE BUITEN
VERKIEZINGSSTRIJD IN
VERENIGDE STATEN
waarborgen. Er zuilen wel vol- bedrijven op
doende antennes zijn, maar de ca-
paciteit van de installateurs is niet
toereikend om lange wachttijden
Sanaa de repubü-l^ voorkomen. Dit geldt niet voor
.lemen, zijn hevige kijkers, wier toestellen op een cen-
gevechten uitgebroken waarbij tot dus-j t al antennesysteem zijn aange
ver vele doden en gewonden zyn geval-I J
len, zo maakte het internationale comité sloten.
van het Rode Kruis gisteren bekend. j)eze overtuiging heeft het Centrum President Johnson van de Verenigde
Sterke eenheden monarchisten zitten Antenne Research (C.A.R.) opgedaan Staten en de republikeinse pre-ddents-
verschanst in de bijna ontoegankelijke jt Cjjfers en verwachtingen. Op rede- kandidaat Barry Gotdwater hebben gis-
bergen m dit gebied. Het internationale ,jjke Jgronden kan volgens het C.A.R. teren op het Uitte Huis te Washington
comité deelde verder mee dat het veld- „Jorde* aangenomen, dat in de laatste een kwartier lang met elkaar gesproken. 0CTnt. h"T
hospitaal van het Rode Kruis, iets ten - maanden van dit iaar ruim een half Later werd bekendgemaakt dat de belde volkomen ondenkbaar, dat dr Verwoerd
noorden van het strijdtoneel gelegen. Uj an,ennes voor Lopik-2 zullen politici waren overeengekomen de span- toestemmingzou geyentot het bestaan
overvol is. Er bevinden zich ook gewon- l£ten worden bijgeplaatst Rekening ningen tussen de rassen niet in de kr-van een onafhanke:;jk Transkei aan zin
de burgers. houdend met de vraag naar antennes mende verkiezingscampagnes te gebrul-
Gewassen en waterputten zyn vernield ontvangst van de R.E.M -uitzendin- ken.
en in het gebied heersen verscheidene becijferd, dat er tot maart
besmettelijke ziekten. Twee Rode-Kruis- ™d 800.000 moeten
artsen zyn uit Sanaa vertrokken om de Jj' u JiJf „„„laatst
monarchistische stamleden medische j g p
hulp te verlenen.
ring
elndgezag over Transkei loe te laten,
evenmin als het dit zal doen ten aan
zien van andere Eantoeataten. die nog
volgen* het Transkei-procédé moeten
worden gevormd.
Pretoria heeft over zijn bedoelingen in
deze richting nooit enJge twijfel laten
bestaan. Men wil er een soort gemene
best vormen van zelfbesturende stam
gebieden. uiteraard onder de stevige
soevereiniteit van de centrale regering.
Bezien in het licht van de algemene
viiandigheid in de wereld jegens Zuid-
Afrika die wel eens zou kunnen leiden
Oostduitsers toch
naar de V.S.
vitale oostkust. Daarom ook staan de
politie en de veiligheidstroepen er onder
het directe gezag van Pretoria De kust
strook blijft daarom ook blank gebied,
tenminste voor een vrij lange toekomst.
Blanke „adviseurs" blijven in Umtata
net zo lang een oogje ln het zeil houden
tot dr. Verwoerd vindt, dat zij er ge
mist kunnen worden.
De Indonesische vice-minister-president
voor economische zaken Chairul Saleh
verklaarde ons gisteren dat Indonesië
thans grote belangstelling heeft t
de vervanging van zijn ongeveer
Dakota- en Convaïrverkeersvliegtuigen
door Kokker-Friendshiptoestellen. Hy
sprak de hoop uit dat tydens de be
sprekingen tussen K.L.M. en Garoeda
Indonesian Airways, die volgende week
in Den Haag beginnen, ook in de kwes
tie van de aanschaffing van de Fokker-
Friendship een beslissing zal vallen.
Daarbij, aldus Saleh. zal het gaan om
een aanlooporder voor de aankoop van
drie toestellen. Hoewel er ook nog een
Frans vliegtuig met korte start- en lan
dingsmogelijkheden is bekeken, gaat
onze voorkeur meer uit naar'de Friend
ship, aldus Saleh. Volgens onze infor
maties zal bij de kwestie van de finan
ciering van deze Fokkers worden ge
dacht aan mogclijlthcdcn waarbij het
vliegtuig ten alle* tyde op vorderbaar
blijft.
Tydens de besprekingen tussen K.L.M.
en Garoeda zal voorts worden gespro-
ken over verregaande samenwerking
tussen beide maatschappijen. Niet alleen i
op de lyn Djakarta-Amsterdam, waar-
op op Garoeda in de toekomst twee J
diensten per week zal gaan uitvoeren, a
Terwijl de besprekingen tussen K.L.M. I
en Garoeda in Den Haag worden ge- J
voerd zal de Indonesische minister Es-
kander met minister Luna op Bali spre- y
ken over Nederlandse verlangens zowel I
bij een eventuele Fokkerbestelling als
bij de financiering van de verlenging
van de startbanen op het Djakataanse
vliegveld Kemajoran.
Wat maakt het populaire lied,
de top-hit, de schlager of hoe
men het ook noemen wil, eigen
lijk zo geliefd? Dit is een van
de belangrijkste vragen waar
dr. Herman J. de Groot uit
Utrecht zich sinds maanden
mee bezighoudt.
Onder supervisie van prof. dr. Groen
man, voorzitter van de faculteit der
sociale wetenschappen van de rijks
universiteit in Utrecht, stelt hij een
wetenschappelijk sociologisch onder
zoek in naar het verschijnsel top-hit.
De stichting voor Zuiver Weten
schappelijk Onderzoek subsidieert dit
ander-zoek en daarom is dr. De Groot,
eigenlijk verbonden aan het sociolo
gisch instituut van de Utrechtse uni
versiteit, tijdelijk in dienst van de
stichting Z.W.O. Het onderzoek, dat
•n september van het vorig jaar of
ficieel is gestart, zal in Me loop van
1965 worden afgesloten, maar heeft
in het stadium" waarin het nu ver
keert al een paar interessante con
clusies opgeleverd.
Het onderzoek heeft zich niet bezig
gehouden met de melodie. Het is een
sociologisch onderzoek dat zich niet
interesseert voor de musicologische
waarde van het populaire lied. Men
heeft in het bijzonder de laatste hal
ve eeuw onder de loep genomen.
Bij het onderzoek zijn slechts enkele
personen wat althans de uitvoe
ring betreft betrokken. Men gaat
te werk volgens de methode van in-
houds-analyse. Er is dus geen leger
tje van enqueteurs op weg om de
goegemeente te ondervragen.
Interviews
In het hoogseizoen kunnen de installa
teurs in ons land per maand 50.000 an
tennes aanbrengen. Deze capaciteit kan I Het Oostduitse ministerie van volksge-
wellicht worden opgevoerd tot 70.000 /ondheid heeft gisteravond meegedeeld, Hoe men ook over de beweegredenen v__._
door deskundig personeel van de bedrij- dat protest van Oostduitse geleer- Pretoria wil denken, het experiment met
ven als extra-personeel voor het instal- dPn tot gevolg heeft gehad, dat Oost- Transkei is van grote betekenis in
leren van t.v.-antennes op pad te sturen, duitse biochemici en vakcongres in de verhouding tussen de blanke minder-
Een eenvoudig rekensommetje leer- New Vork kunnen bijwonen. Een u oord- he:d en <ic zwarte meerderheid in Zuid-
de het C.A R., dat er meer dan zeven voerder van het ministerie zei dat het Afrika Men moet bedenken, dat verre
maanden nodig zijn om een half mil- merendeel van de veertien af ges-aar- weg de meeste blanken nog altijd dc
joen antennes "te installeren. Daar in digden naar het congres, dat \an 26 overtuiging zijn toegedaan dat een ne-
de maand september naar wordt juli tot 1 augustus zal worden gchou- ger niet ln staat is leiding te geven aan
verwacht, een vloedgolf van kijkers den, de verzekering had ontvangen dat een bevolkingsgroep die de sterkte van
op de installateurs aanrolt om zo het Amerikaanse consulaat in West- »en stam te boven gaat.
spoedig mogelijk een t.v.-antenne- Berlijn een visum zou verstrekken. Nu voor het eerst Afrikanen op be-
tweede-net te krijgen, is het onont- Eerder op de dag had de leider van de «tuursniveau verantwoordelijkheid te
koombaar dat wachttijden ontstaan.Oostduitse delegatie, prof. Kar! Loh- dragen hebben gekregen over hun eigen
Het C.A.R. denkt, dat het aantal mann, op een persconferentie in Oost- j mensen en uit hun eigen midden mims-
aanvragen een veelvoud zal zijn van Berlijn verklaard dat V.S. slechts aan ters en andere leidende ambtenaren ziin
70.000. I vier van de veertien afgevaardigden eeu voortgekomen, kan het niet anders of de
if/ i i visum zouden geven. Prof Lohmann be- ogen van heel Zuid-Afrlka. blank cn
Waarscnuwine vond zich onder degenen die geen inreis- zv.-art. zullen op hen gericht zijn. De
5 I vergunning kregen. Daarop besloot de in-doed van het experiment kan moei-
Het C.A.R. waarschuwt tegen even- afvaardiging als geheel niet naar Ame- lijk overschat worden, vooral wanneer
tuele verschijnselen, die dergelijke over- rika te gaan. De Oostduitse minister het een succes wordt Nog althd ziin er
spanningen tussen vraag en mogelijk- van volksgezondheid. Sefrin, noemde blanke nationalisten die do heie Trans
heid om er snel aan te kunnen voldoen toen het Amerikaanse optreden ln strijd kei-affaire zien als gekkenwerk
dikwijls vergezellen: dat er bijvoorbeeldmet de belangen van de wetenschap. f>e grondwet van het gebied voorziet
in een vertegenwoordigend lichaam van
109 leden, een kabinet van vtlf ministers
en een voorzitter van de ministerraad.
Bij de samenstelling van de algemene
vergadering is zorgvuldig gestreefd naar
het beschermen en versterken van de
positie en de macht van de stamhoof
den. In Pretoria meende men. dat men
hiermee de machtige ondergrondse
krachten van het Afrikaanse nationa
lisme kon kanaliseren- Naast 45 leden
die gekozen zijn op basis van a'gemeen
stemrecht voor leder boven 21 iaar in
clusief de vrouwen, zijn zestig stamhoof
den als lid aangewezen plus de vier op
perhoofden van heel het gebied. Daar
mee is de dominerende positie van het
stammenrechl ook in de '-olksvertegen-
woordieing vast verankerd
Naast d- vlag van de Unie wappert in
Transkei thans de eigen vlag. Er is een
ei o-en volkslied geknmen. OpmerkciiiVcr-
wffs Is dit de vrïlheidszantr van alle Af
rikanen in centraal en zuideüik Afrika:
„Nkosi sikelei i-Afrika" God zegene
Afrika.
Eerste minister is het voornaamste
I stamhoofd Kaiser Matanztma. Hij staat
bekend als een knao advocaat met grote
invloed en een goed stel hersens. Tot
j dusver was hij voorzitter van de terri-
toria'e raad in het gebied. Hii is voor-
J stander van Verwoenl's oriva'ting van
gescheiden ontwikkeling van blank en
zwart, maar maakt er geen geheim van
a dat naar ztin onvattingen de blanken
reit Transkei zullen moeten verlaten.
Het is voor niemand een geheim dat hij
*1 door dc centrale regering voor ztin hui-
I dige positie met zore- is ongeleid en ge-
mached Hii heeft de meerderheid van
l' de stamhoofden achter zich. Deze be-
seffen heel goed dat hun gezag het best
In Washington is op een conferentie van meer dan honderd vertegenwoordigers J
van achttien landen definitieve overeenstemming bereikt over een wereldom-
vattend commercieel verbindingsstelsel met satellieten.
Het is de bedoeling dat de verbindingsdiensten medio of eind 1967 volledig
werken na de voltooiing van experimenten met verschillende typen satellieten. J
De betrokken landen zijn: Australië. België. Canada, Denemarken. Engeland, j
Frankrijk. Ierland, Italië, Japan. Nederland. Noorwegen. Oostenrijk. Portu-
gal, Spanje, de V.S., West-Duitsland. Zweden en Zwitserland. Andere landen J
J kunnen zich later aansluiten. Een verrassing was dat het Vaticaan besloot J
onmiddellijk aan het project deel te nemen.
Z.W.O. SUBSIDIEERT SCHLAGER-ONDERZOEK
Integendeel: er worden wel inter
views afgenomen, maar dan zijn ar
tiesten, componisten, tekstschrijvers,
impressario's, managers en andere
figuren uit de platenindustrie de an
dere partij in de vraaggesprekken.
De Utrechtse onderzoekers hebben
een duizendtal liedjes gekozen, die
het publiek de laatste halve eeuw
met plezier heeft geneuried, gegalmd
dan wel subtiel ten gehore heeft ge
bracht. Men moest een keus doen uit
een areaal van tienduizenden liedjes.
Een commissie van experts, bestaan
de uit vier Nederlanders (onder wie
Hugo de Groot en Melle Weersma)
en een Engelsman adviseerde de we
tenschapsmensen by hun selectie.
Van de duizend liedjes die men koos.
bestaat een vijfde deel uit Neder
landse succesnummers, al heeft men
het wat ruim genomen. Zou men er
van zijn uitgegaan dat én de melodie,
én de tekst én de uitvoerende arties
ten Nederlanders zouden moeten zijn.
dan zou een groot deel van de uitver
koren 200 moeten afvallen.
Internationaal
Naar het oordeel van dr. De Groot
komt het Nederlandse populaire lied
in vergelijking met de buitenlandse
concurrentie niet zo best voor de
dag. Niet alleen kwantitatief, maar
ook wanneer het op de kwaliteit
aankomt. Een bijzondere handicap
voor de Nederlandse tekstschrijvers
is dat men het hier moet opnemen
tegen het beste van wat de uitheem
se concurrentie heeft te bieden. VVy
zijn een zeer internationaal georiën
teerd volk en staan open voor elke
buitenlandse in wat voor taal dan
ook gezongen-topper.
De meeste populaire songs doe
men alle onvoorwaardelijk op de Ne
derlandse markt op. Zij worden niet
geweerd, zoals in het buitenland
(Frankrijk, Engeland) vaak het ge
val is. Een andere moeilijkheid waar
mee de Nederlandse tekstdichter
heeft te kampen is dat hij zich in
het bijzonder vergeleken met zijn
Angelsaksische collega niet kort
en krachtig kan uitdrukken, ons taal
eigen leent zich daar niet voor. Dr.
De Groot: „Onze taal is wel mooi,
maar niet pregnant".
Een van zijn eerste conclusies was,
nadat hij met zijn assistent de 1000
liedjes eens nader had bekeken, dat
de onderwerpen in de loop van de
laatste 50 jaar vrijwel dezelfde zijn
gebleven. Men zingt over de liefde,
de natuur, de dood. over God (uit
een hang naar het mysterie), kortom
over die dingen die steeds terugkeren
in het dagelijkse leven.
Een liedje moet, wil het populair
worden, met één woord te begrijpen
zijn. Zo gauw men moet gaan naden
ken is het fout, dan wordt het caba
ret. Het bewust luisteren moet niet
nodig zijn, dat wordt al snel irritant
aldus dr. De Groot. Een andere ge
volgtrekking die men al heeft kunnen
maken, is dat de Nederlandse teksten
snel worden overtrokken, speciaal in
het sentimentele vlak (de smartlap).
Gezond
Fel kant dr. De Groot zich tegen het
wat hij noemt culturele gekanker op
het populaire lied. Hy is van oordeel
dat beweringen als zou van de top
hit een slechte, invloed uitgaan, non
sens zijn. „Het populaire lied is ge
zond, het is simpel en mooi in zijn
eenvoud".
Een andere conclusie uit het onder
zoek is. dat enkele decennia geleden
een liedje vaak populair was bij
twee. drie generaties tegelijk. Dat is
veranderd. Dr. De Groot formuleert
het aldus: „De mensen worden op dit
terrein vroeger oud. in Engeland en
Frankrijk speelt men al bewust op
een koperspubllek van tien- tot
twaalfjarigen, wij lopen in die din
gen achter, maar ook bij ons ver
schuiven die grenzen. De toppers van
nu zijn vaak in zwang bij een grote
groep van heel jeugdigen. De teksten
van de liedjes worden erop afge
stemd. Neem de Beatles, zij zingen
teksten die eenvoudiger dan eenvou
dig zijn, steeds weer herhaald. Zodat
iedereen, ook de hele jonge kinderen
het kunnen begrijpen".
eediend is door met de autoriteiten in
i Pretor:?, on goede voet te staan.
I De Zuldafrikaan.se regering heeft het
experiment welbewust aangepakt. Men
I kan zich in Pretoria niet voorstellen.
dat zii r.og terug zou kunnen Daarvoor
zien teveel mensen toe op de verdere
ontwikkeling van de d!ngen in T*«~t?ta
I en Pretoria en op de groeiende nieu-
we verhouding tussen beiden.
I
Boek
Bij het onderzoek heeft men ook de
mens achter het populaire lied, die
zich beweegt in het wereldje van de
hele lichte muze, waarin de top-hit
wordt geboren en gelanceerd, willen
belichten. Daartoe dienden talrijke
vraaggesprekken met binnen- en
buitenlandse befaamde zangers en
zangeressen, tekstschryvers etc. Dit
alles zal zyn neerslag vinden In een
boek dat in de loop van het volgend
jaar verschijnt.
M6R MUTSAERTS !N
I STERVENSGEVAAR
I De toestand van mgr. W. Mutsaerts,
J emeritus-bisschop van het bisdom Den
1 Bosch, die vorige maand zijn 75ste ver-
l jaardag en zijn gouden priesterjubileum
j heeft gevierd, is zorgwekkend gewor-
l den.
i De ziekte, waaraan de bejaarden mon-
J seigneur Mutsaerts de afgelopen vijf
l jaar heeft geleden, heeft thans een zo»
I danig verloop, dat de behandelende ge-
neesheer geen hoop op herstel meer
- heeft kunnen geven. Reeds eerder is de
emeritus-bisschop voorzien van de sac-
■mmmmmmmm" ramenten der ziekten.