Soedan is wellicht de toetssteen
voor Afrika's samenhang
Miniatuur-boekje [halfxhalf cm
zorgzaam in de watten gelegc
RE BOEKENPLANK
Pockets
Scheidslijn tussen noord en zuid
Conflict dat
continent zou
kunnen splijten
Kunstgeurtjes verlokken
mensen
muizen
Lichtgelovige Argentijnen
vaak bij de neus genomen
Het geheim van
Van Gulik
Historische roman j
WOENSDAG 15 JULI 1864
PR OV IN O t ALB ZBEUW8B COURANT
pekijkt men Afrika op een
grof geschetste wereld
kaart, dan lijkt het een door de
zee van de overige landmassa's
van onze aarde duidelijk afge
scheiden blok, waarvan de enige
verbinding met een ander con-
tinent de smalle isthmus tus
sen Egypte en het schiereiland
Sinaï door de aanleg van het
Suezkanaal doorgesneden werd.
Afrika is als het ware een ei
land van continentformaat, vol
ledig omsloten door zout water.
Tekent men in de schets echter de
geografisch belangrijke kenmerken
zeewegen, woestijn. hoogland.
moerasgebieden en wouden dan
stelt men vast, dat Rode Zee en
Middellandse Zee Noord-Afrika
geenszins van Azië. respectievelijk
Europa isoleren doch veeleer Noord-
Afrika aan deze beide zuster-conti-
nenten koppelen. Tegelijkertijd zal
men bemerken, dat het op het eerste
gezicht gesloten continent door Sa
hara, Lybisclie woestijn en Abcssini-
sche hoogvlakte in twee helften
wordt gedeeld met het tropisch
regenwoud van West-Afrika en de
moerassen van de Boven-Nyl als
tweede scheidslijn.
Het noordelijke derde deel van Afri
ka is veel nauwer met Azië en Euro
pa verbonden dan met het zuidelijke
deel van het gemeenlijk als een on
deelbare eenheid beschouwde zwarte
werelddeel.
Uittocht
Op dit moment is deze deling van
Afrika in tweeën nog geen brandend
probleem van de interne Afrikaanse
politiek. De volkeren der beide helf
ten van Afrika worden thans als
voorheen bijeengehouden door hun
gezamenlijk' probleem, de heerschap
pij van hun voormalige Europese
machthebbers af te schudden. In de
Afrikaanse landen met een Europese
minderheid is dit probleem nog altijd
acuut.
In het grootste deel van Afrika ech
ter en wel aan beide zijden van de
continentale scheidslijn zijn de
Europeanen duidelijk op de aftocht
en met hun verdwijnen van het Afri
kaanse toneel zien de Afrikaanse vol
ken zich thans tegenover elkander
gesteld.
In dit stadium, dat onmiddellijk voor
de deur staat, zou de twee-deling van
Afrika tot een ernstige aangelegen
heid kunnen worden, wanneer deze
niet met verziende blik en bekwaam
heid tegemoetgetreden wordt in die
staten, die aan weerszijden van de
scheidslijn liggen, zoals bijvoorbeeld
Nigeria en de Soedan.
Evenals liet geweldige
continent Afrika is ook de
Soedan in twee delen ge
spleten. De toestand daar
is symbolisch voor geheel
Afrika. Dat de toekomsti
ge ontwikkeling van de
Soedan het lot van het ge
hele zwarte continent zou
kunnen beïnvloeden wordt
in nevenstaande beschou
wing uiteengezet door de
bekende Engelse histori
cus dr. Arnold Toynbee.
vreemden. Dat bracht hen er toe het
zuiden hermetisch van het noorden
af te grendelen. Het gebied te sluiten
voor noordsoedanese kooplieden was.
zeker in het beginstadium van de
ontwikkeling van de zuidelijke Soe
dan, gerechtvaardigd.
De Britten sloten de deur echter ook
voor de islamitische missionarissen
terwyl zij die openlieten voor de
christenen. Deze discriminatie Hjkt,
terugblikkend, wellicht unfair of
minstens onverstandig. Zjj heeft
noodzakelijkerwijze geleid tot resen-
ti men ten in het noorden en dit afge
sloten hoofdstuk van de Soedanese
geschiedenis is voor een deel oorzaak
van de heden zo ongelukkige betrek
kingen tussen de beide confessioneel
van elkaar gescheiden landsdelen.
Nu de Soedanesen van het noorden
niet alleen hun eigen gebied doch ook
het zuiden beheersen, proberen zij de
verloren tijd in te halen. Zij willen
het zuiden van hun land assimileren,
een poging die onder Britse heer
schappij werd verhinderd.
Hun reactie is heel natuurlijk, maar
ongetwijfeld moreel en politiek fout.
Ongeacht zijn achterblijven heeft het
zuiden thans een leidende laag, die
mogelijk de wapens bezit om tegen
dit streven van het noorden weer
stand te bieden. Zou deze weer
standsbeweging zich uitbreiden, dan
zou zij in de ruimte en de wildheid
van het land een sterke bondgenoot
vinden.
Geven en nemen
Uan en ooor
Ontmoetingen met
koningin Wilhelmina
Gerard Rutten, die in de oorlogsjaren
aan koningin Wilhelmina was ter be
schikking gesteld als officier van alge
mene diensten, heeft voor dc Zwarte
Beerreeks een persoonlijk getint boekje
geschreven „Ontmoetingen met konin
gin Wilhelmina". Door zijn werk was
by in de gelegenheid de persoon en het
werk van deze grote vorstin nader te
leren kennen.
Onder de vele werken en werkjes, die
handelen over koningin Wilhelmina,
neemt.dit boekje een aparte plaats in.
Schrijver slaagt erin deze vrouw nader
tot de lezer te brengen, haar toewijding
en haar liefde voor het bezette land en
haar specifieke optreden.
Het is bovendien een boeiende mense
lijke reportage geworden over de Ne
derlanders tijdens de oorlog in Enge
land en over het bevrijde Nederland
kort na de oorlog. Voor Zeeland zijn in
het bijzonder interessant de indrukken
Ongetwijfeld zal men in het noorden °veJ! de „Tiendaagse veldtocht'', zoals
argumenteren, dat de beide delen de reis_ van koningin Wilhelmi
van de Soedan een eenheid vormen.
De werkelijkheid echter ziet er an
ders uit en de Soedan kan slechts
naar eenheid worden geleid door we
derzijdse instemming, door een geven
en nemen aan beide kanten. Het zui
den mag en kan slechts met eigen
vrije toestemming en onder gelijke
voorwaarden als het noorden, deel
blijven uitmaken van de Soedan.
Het probleem van deze beide lands
delen is in het klein een symbool
voor het probleem der beide delen
van Afrika en daarom heeft de Soe
dan niet alleen zijn eigen lot maar
dat van geheel Afrika in handen.
Wanneer het de Soedan gelukt, een
verzoening tussen de beide delen van
zijn bevolking te bewerkstelligen,
dan heeft het constructieve pioniers
arbeid voor het gehele continent ge
leverd.
Komt het daarentegen in de Soedan
tot een open conflict, dan zal dit de
spanning tussen de beide delen
Afrika in hun totaliteit verhogen
vroeg of laat zal dan de zuidelijke
Soedan tot een brandpunt worden
voor de latente ressentimenten van
het zwarte Afrika tegenover Noord-
Afrika. Zouden de zaken dit stadium
bereiken, dan zal de splyting van het
Afrikaanse continent wellicht niet
meer te helen zyn.
het bevrijde Zuid-Nederland
noemt. Een reis, aie begon met de
grensoverschrijding bij Eede, gevolgd
door een rondtocht door Zeeuwsch-
Vlaanderen en de oversteek naar Wal
cheren. Zó was het bij Westkapelle
„Een oud vrouwtje begon plotseling met
dunne stem het „Wilhelmus" te zingen.
Geheel alleen zong zij. De andere Zeeu
wen waren te ontroerd om mee te zin
gen. Het lied werd overstemd door het
geluid van de branding van de zee. in
de verte krjjsten een paar meeuwen".
JONGENS EN MEISJES
Bij dc uitgeverij Helmond versche
nen in de Helmpocketserie twee
boekjes, die eikaars tegenhanger zijn.
Het eerste heet „Over jongens ge
sproken" en het vertelt aan jonge
meisjes hoe ze met jongens wel en
niet moeten omgaan. Het tweede heet
„Over meisjes gesproken'
telt over het contact met meisjes. Het
zijn prettige leesbare boekjes en er
wordt heel veel goede en ook prak
tische raad in gegeven, waarbij ook
al'.rlci moeilijke vragen niet worden
vermeden. De samenstellers van de
boekjes zijn er duidelijk op uit een
goede moraliteit te handhaven en dat
wekt wel vertrouwen!
Spanningen
Noord-Nigeria ligt ten zuiden van de
Sahara maar ten noorden van het
regenwoudgebied en ondanks zijn
voornamelijk uit negers bestaande
bevolking heeft het een overwegend
islamitische religie en cultuur.
Noordafrikaanse en Aziatische ele
menten in ras en in culturele struc
tuur zijn zelfs zo sterk, dat zich
spanningen voordoen tussen het
noorden en het zuiden van het land.
waar de bevolking uitsluitend uit ne
gers bestaat en waar religie en cul
tuur, voorzover niet van inheemse
oorsprong, christelijk-westelijk zijn.
In de Soedan staan het arabisch-isla-
mitische noorden en het zwarte hei
dense en christelijke zuiden tegenover
elkaar, maar hier is de krachtverhou
ding precies andersom. Terwijl in Ni
geria. het christelijke en heidense zui
den het islamitische noorden in de
wedloop in de Soedan juist het ara-
bisch-islamitische noorden aan de
kop. Dit onderscheid is te verklaren
uit het verschillend verloop van de
jongste geschiedenis der beide lan
den.
De qrote kloof
De kloof tussen de culturele niveaus
in de beide delen van de Soedan was
en is zeer groot. Toen de Britten het
zuiden ontsloten en hier een be
stuurssysteem invoerden, waren zij
zich bewust van de noodzaak, de pri
mitieve bevolking te beschermen te
gen het gevaar "van uitbuiting door
B. M. Kramer jr. in Amersfoort, verzamelaar
Unieke verzameling
van curiosa
m te
Kra
mer jr. uit Amersfoort het kleinste
boek uit zijn verzameling laat be
wonderen. Het staat in de boeken
kast, niet tussen de grote Statenbij
bels en andere indrukwekkende
boekwerken, waarvan de solide om
slagen door de land des lijds zijn
aangetast, maar apart, zorgvuldig
opgeborgen tussen twee propjes
watten in een glazen ampul. ..Kijk,
daar is het", zegt de trotse eige
naar en op de tafel valt een boekje
van enkele millimeters dik met af
metingen van 'jx1: centimeter.
Een blik met de loep leert, dat op
de omslag in gouddruk een kruis
staat afgebeeld en op de eerste pa
gina het ..Onze Vader". De andere
pagina's zijn blanco.
Het is één van de meest curieuze
itgaven in de verzameling van de
heer Kramer. Het boekje, fiestijds
uitgegeven door een drukkerij in
München, heeft geen enkel praktisch
nut. Zelfs die ene pagina met het
„Onze Vader" is met een sterke loep
nauwelijks te lezen. Maar de heer
Kramer zou het voor geen geld wil
len missen. Er zijn slechts twee of
drie exemplaren in Nederland te
den.
Van een ander boek weet de heer
Kramer zeker, dat hij het enige
Piast'C met
ledergcur het
best verkocht
en
NEW YORK In Amerika
den zowel door de industrie
consumptiegoederen i niet-lcvens-
middelen) als door de detailhandel
in toenemende mate synthetische
reukstoffen gebruikt, die ofwel het
assortiment van kunststoffen de
geur van het corresponderende na-
luurprodukt verlenen ofwel geheel
nieuwe geurencombinaties vormen.
Wat deze kunstgeurtjes ook zijn: de
bedoeling van hun gebruik is er de
verkoop mee te stimuleren.
conserveren verloren zijn gegaan, te
herstellen. Ook worden dergelijke es
sences gebruikt om er een of andere
onaangename reuk mee weg te druk
ken. Er zijn textielfabrieken die bij
de aflevering een appreteermiddel
1 toepassen en daaraan een reukje loe-
voegen, dat de indruk geeft alsof het
'-j materiaal lekker fris in de zon heeft
gelegen.
Wat de toepassing betreft: men kan
er muizevallen een kaaslucht mee ge
ven, men kan er affiches voor bepaal
de produkten het geurtji
produkten door toedienen
Lokqeurtjcs
In de reclame worden eveneens
synthetische reukstoffen gebruikt. Zo
heeft men al affiches voor wijn en
fruit gemaakt, die in de drukinkt
wijn- en fruitgeuren mee hadden ge
kregen. Ook is het praktisch uitvoer
baar gebleken in de buurt van etala
ges of winkeldeur reukmiddelen te
verstuiven, die de voorbijganger
bewust in de door de winkelier
paai. wenste richting deden komen! Een
,a„ deze Amerikaanse groente- en fruithande-
men kan,laar constateerde dat zijn omzet aan-
uuui lucu ICilcu i I1ICII uai,
ze gebruiken om huizen, kantoren en:zienlijk steeg, naaat hij op de sloep
winkels een frisse noot te verlenen. !«e geur van verse aardbeien had la-
,ien verstuiven.
Fabrikanten van plastic-koffers en, E soorigciijkB opz(,, «at voor bij
man die® meevallen maakte en
ontdekte dat een permanente
chemisch reukmiddel, dat
geur van echt leder heeft. Winkeliers
hebben daarbij de interessante ont
dekking gedaan, dat al wijst men de
klant op het feit dat de koffer of de
tas niet van leer maar van plastic is,
men ze toch liever koopt dan plastic
produkten zonder ledergeurtje.
Andere afnemers benutten de kunst
matige geuren om natuurlijke geuren
die bijvoorbeeld bij steriliseren of
kunstmatige kaasgeur aan zijn appa
raten een onweerstaanbare aantrek
kingskracht op muizen uitoefende. De
meest recente ontwikkeling echter is
die, waarbij men met een spuitfles,
een klein pompje en een ventilator
woon- en kantoorruimten injecties
geeft met geuren-naar-believen
hetzij om de levens-, hetzij om de ar
beidsvreugde te verhogen.
exemplaar in Nederland bezit. Het is
uitgegeven in 1648 door Frans Bal-
tensz in Dordrecht. Deze man was
behept met wat. men godsdienstwaan
zin kan noemen. Op grond daarvan
lag hij altijd overhoop met de kerke-
raad in Dordrecht, die zijn inzichten
niet kon delen. Baltensz ging zover,
dat hij besloot een boek samen te
stellen, waarin hij een eigen visie gaf
op het Evangelie van Johannes. De
kerkeraad weigerde dit werk uit te
geven, waarna Baltensz zo razend
werd, dat hij het zetsel door elkaar
smeet en het boek zelf drukte. Het
resultaat werd een boek in prachtige
band met fraaie middeleeuwse let
ters, waarvan echter geen regel
te lezen, omdat alles door elkaar
staat.
De verzameling van de heer Kra
mer is een unicum in het land. Zijn
boekenkast is te klein om alles op te
bergen. Vooral de indrukwekkende
boekwerken uit de periode, waarin de
boekdrukkunst nog in de kinderschoe
nen stond, nemen veel ruimte in be
slag. Eén van die tegenpolen van het
kleinste boekje ter wereld is een in
1562 in Duitsland gedrukte Nederland
se bijbel. De drukker schreef bij Ne-
hemia 3:5 een kanttekening, die hem
spoedig na het verschijnen ervan op
de brandstapel bracht. In deze kant
tekening vergeleek de uitgever de
mensheid met een dobbelsteen, zulks
ter onderscheiding van rijken, armen
en middenstand. De vijf en de zes
zag hij als symbool van de rijken,
die weinig te dragen hebben, omdat
de tegenovergestelde vlakken van de
dobbelstenen een twee en een één te
zien geven. De armen, één en twee,
hebben veel te dragen (zes en vijf),
terwijl de middenstand (drie en vier)
zich in het midden bevindt. Deze
vrije meningsuiting kostte de drukker
het leven.
In de collectie bevindt zich
Statenbijbel van 1571, één van de
eerste gedrukte exemplaren, die de
uitgever van illustraties voorzag.
Voordien verschenen met de liaud
geschreven bijbels met illustraties,
prachtige werken, waaraan enorm
veel tijd was gewijd.
Het was monnikenwerk, dat over
schrijven van honderden pagina s
met sierlijke en kleurige hoofdletters
en zelfs de meest serieuze monnik
kreeg van dit saaie werk genoeg.
Hiervan getuigt een hoofdletter O in
een omvangrijk boekwerk, waarin de
monnik in een ondeugende bui een
gezicht had getekend. Een ander te
kende in een beschrijving van het
scheppingsverhaal van een L een
grappige zotskop.
Zuinig is de heer Kramer op een
Chinees boek over sterrenwichelarij,
verschenen in acht delen, die omge
keerd zijn ingebonden. Ook een Pa-
kistaans sprookjesboek, van achteren
naar voren te lezen, behoort tot de
verzameling.
Behalve het kleinste boekje van de
wereld, bezit de verzamelaar twee
andere miniatuur-boekjes. De Kern
des Bijbels, een uitgave van 1750, is
5x3'i centimeter groot en bevat de
belangrijkste delen van de bijbel. Het
boekje heeft een fraaie omslag, com
pleet met een slotje. Een tweede mi
niatuur is een boekje van 6x4 met
een aantal anecdoten. Dit boekje is
enkele eeuwen geleden vervaardigd
door een drukker, die het als proeve
van bekwaamheid samenstelde om
zijn meestertitel te behalen.
Zo treft men in de verzameling al
lerlei curiositeiten, die de heer Kra
mer bijeenbracht door aankopen, het
nasnuffelen van boekenstalletjes en
dank zij vrienden, die hem waar
devolle exemplaren ter hand stelden.
Het boek van Frans Baltensz bijvoor
beeld scharrelde hij op bij een boe
kenstalletje in Utrecht. Prijs: een
kwartje.
De collectie is een psalmboek rijk,
uitgegeven door Petrus Dathenum,
die al vele jaren geleden de berijmde
psalmen op halve en hele noten stel
de. Op de pagina's staan de teksten
voor bas, tenor, alt en sopraan.
Overigens verzamelt de heei Kra
mer niet alleen bijzondere boekwer
ken. In zijn kast bewaart hij een
kleitablet daterend van 1996 voor
Christus uit Babyloniè. Blijkens een
aantal inscripties, die de verzamelaar
heeft laten vertalen, is het tablet in
die tijd een kwitantie geweest van de
tempel, toen men een tiende van zijn
inkomen moest afdragen. Het kleita
blet is afgegeven voor een hoeveel
heid gerst.
Ook een synagoge-kandelaar, een
Egyptisch grafbeeldje met hiërogly
fen, Egyptisch papyrus met niet te
vertalen tekst, een gedichtenbundel,
geschreven op reepjes palmblad en
tal van ingelijste teksten met mid
deleeuws of nog ouder handschrift,
worden zorgvuldig bewaard.
De heer Kramer beleeft veel ple-
er van deze verzameling, die voor
geen goud te koop is, maar het is niet
zijn enige hobby. Hij is ook enthousi
ast amateur-fotograaf en -kalligraaf,
verzamelt postzegels, houdt vogels en
vissen en komt tijd tekort om aan al
les de nodige aandacht te besteden
Het is dan ook niet zo vreemd, dat
een t.v.-toestel in de bovenwoning
aan de Langestraat ontbreekt. Geen
tijd voor!
„T andenborstel"
De pastoor in Beinwil am Sec. in
het Zwitserse kanton Aargau,
krijgt een nieuwe kerk. De bijzon
dere toren heeft bij vele dorpe
lingen al de bijnaam „Tanden
borstel" gekregen. Andere dorps
genoten zijn het hiermee evemoel
lang niet eens en vinden dat het
respect verloren gaat. Enfin, in
dit anders zo rustige Beimoil am
See heeft men stof tot praten.
„Maangrond" niet betrouwbaar
Het scheepvaartverkeer koerst at
links en rechts langs en onder de
enorme Van Brirncnoordbrug ten
zuiden van Rotterdam. Het weg
verkeer zal nog enige tijd geduld
n oefenen. Als de brug even
wel
tond
Loterij-truc"
blijft her doen
In Rosario, de tweede stad van Ar
gentinië. wandelden twee Francisca
ner monniken door de straten en
verzochten om giften voor 'n edel
doel. Bij de vrome burgers sprak
het liart, bij de minder vrome het
geweten en slechts een hardvochtig
politieman koesterde enig wantrou
wen.
Niet ten onrechte, want het bleek
dat de twee monniken studenten
Wat is het geheim van het grote s
ces, dat de Rechter-Tiemysteries
Robert van Gulik by de liefhebbers
van detectiveromans hebben? Is het
de eenvoudige verhaaltrant, waarin
de schrijver bizarre gebeurteni:
uit het oude China presenteert of is
het meer het exotische aspect
zijn verhalen?
Waarschijnlijk spelen beide factoren
een rol en komt daarbij, dat Van
Gulik een bijzonder talent heeft om
allerlei afgrijselijke gebeurtenissen
als terloops te „verslaan" zonder dat
de lezer aan zijn beschrijvingen aan
stoot zal nemen. Van Guliks verha
len zijn subtiel als Chinese penteke
ningen, doch tegelijk spannend als de
beste avonturenromans en... pikant.
Rechter Tie. de held van zijn boeken,
is geen muffe historische figuur,
maar een levende speurder in wiens
avonturen we ons graag verdiepen.
Thans zyn bij N.V. Uitgeverij W. van
Hoeve, Den Haag, vijf tweede druk
ken verschenen van de Rechter-Tie-
mysteries, ondergebracht in de typo
grafisch voortreffelijk verzorgde
reeks Kramer Pockets. De titels, ge
nummerd 1 tot en met 5 luiden: Het
rode paviljoen. Het spookklooster,
Het Chinese lakscherm. De parel van j
de keizer en Moord in Kanton.
Met haar historische roman heeft S.j
Greup-Roldanus, doctor in de ge-|
schiedenis, al een zekere vermaard-
heid verkregen. „De kip, die kraai
de" is een bewijs, dat deze ver
maardheid niet gebaseerd is op een
enkele uitschieter.
Het is de geschiedenis van de aan
trekkelijke, maar bedilzieke Carlijn
Wieme!mk in Zwolle die na vijftien
jaar huwelijksleven door haar man
wordt verlaten. De lastige tante
wordt na veel omzwervingen, waar
bij zij genadebrood moet eten bij
familieleden. gouvernante-moeder
van een stichting voor weduwen te
Kampen, dit tot verdriet van de
weduwen en tot vreugde van de
familieleden. Dit boeiende, vaak hu
moristische verhaal speelt, in de
achttiende eeuw. Het verscheen bij
de N.V. Arbeiderspers in een ABC-
pocket.
Van Jean Bruce verscheen „O.S.S.
117 op school", een adembenemend
spionageverhaal, spelend in een op
en top nagemaakt Amerikaans stad
je midden in het uitgestrekte Rus
land. Aan de rij detectives kunnen
we gelukkig ook nog een Leslie
Charteris-boekje toevoegen, „De
Saint in harnas". Deze keer geen
uitvoerige moordgeschiedenis, maar
een aantal verhalen, waarin beeld
schone vrouwen de hoofdrol spelen
naast de avontuurlijke Saint. Ver
der verscheen er nog een dubbele
pocket van Kathirika Lannoy „De
glazen muur" en „De muur stort
„De vermoorde verdachte" van Ed
Lacy is eveneens een uitstekende
pocket. De hoofdpersoon, privé-de-
tective „Touie" Moore, is een neger
en dat maakt het werken voor hem
dubbel moeilijk. Het lijkt een hope
loos geval, waarbij Moore betrokken
>aakt, maar al speurend ontdekt hij
de ware toedracht van een moord,
die men hem in de schoenen tracht
te schuiven.
Een zeer verdienstelijk detective
verhaal is ook „Valstrik voor een
vrouw" van Harry Carmichael. Pri-
vé-detective John Piper krijgt dit
maal een hachelijk karwei op te
knappen en dat nog wel in zijn va
kantie. Chantage en moord zijn de
problemen, waarvoor hij zich ge
steld ziet.
waren. Ze hadden voor een toneel
voorstelling de pijen nodig gehad
en ze daarna maar aangehouden.
Ze vielen door de mand maar had
den niettemin gedurende vrij gerui
me tijd van de giften een bijzonder
plezierig leven kunnen leiden.
Nu is dit voorval niet zonder prece
dent in de politie-annalen van vrijwel
alle Zuid-Amerikaanse landen. Ge
bruik maken van de goedgelovigheid
der burgers is weliswaar overal een
lucratief bedrijf zolang het goed
gaat tenminste maar in Zuid-Ame-
rika vraagt men zich vaak verbijs
terd af, hoe zóveel domheid mogelijk
is. Onbegrijpelijk is bijvoorbeeld, dat
vooral in Montevideo, de hoofdstad
van Uruguay en in Buenos Aires,
Argentinië, nog steeds mensen zich
laten beetnemen met de lolerijtruc.
Dat gaat dan als volgt: Een kenne
lijk zeer gehaaste heer wendt zich tot
een andere heer, in tram, bus of café,
of zomaar op straat, die hij er dom
genoeg vindt uilzien. Hij vertelt hem,
dat hij een lot heeft, waar de hoofd
prijs op is gevallen: „Kijkt u maar,
hier is het lot en hier de trekkings-
lijst, U ziet, dat het klopt!" Maar,
vertelt hij er bij, helaas is hij niet in
de gelegenheid, de prijs te incasse
ren, omdat hij dringend op reis moet
en eigenlijk al bijna te laat is voor
zijn trein (bus, vliegtuig, schip). Hij
is echter bereid, het lot mei de prijs
voor de helft van de waarde te verko
pen
En altijd zijn er weer mensen,
die werkelijk geloven, dat iemand in
plaats van een grote som geld een
voudig te incasseren, genoegen neemt
met de helft daarvan. Verrukt over
de gemakkelijke manier, waarop hun
een aardig bedrag in handen gespeeld
wordt, geven zij de gelukkige win
naar de helft van de „gewonnen"
prijs en als hij eenmaal weg is, ko
men zij elke keer opnieuw weer tot
de verdrietige ontdekking, dat het lot
een niet was en slechts toevallig het
zelfde nummer droeg als een lot,
waarop bij een vorige gelegenheid
eens een grote prijs viel. De trek-
kingslijst, het bewijsstuk, was oud.
maar dat zag de man niet in zijn
vreugde over het komende buiten
kansje.
Onbetrouwbare grond
In Brazilië deed een man uitzon
derlijk goede zaken met een schit
terend idee. Hij verkocht stukken
grond. Het originele daarvan was
echter, dat die grond niet op aarde
lag, maar op de maan. Hij liet kran
tenknipsels zien, waaruit bleek, dat
reeds voertuigen voor de maan wor
den gebouwd, toonde „ambtelijke"
documenten, volgens welke hij ge
rechtigd was maangrond te verkopen
en vond, speciaal op het land, tallo
ze geïnteresseerden, die een eerste
aanbetaling deden voor de rechten op
een stukje maanbodem.
Ook deze man liep tenslotte te
gen de lamp. maar de manier,
waarop dit gebeurde is bepaald de
moeite van het vermelden waard.
Niet de slimheid maar juist de on
voorstelbare domheid van een an
der bracht hem namelijk ten val.
Een klant, aan wie hij een mooi
terreintje op de maan had aange
boden. ging naar de politie en deed
er aangifte van. dat men hem wil
de bedriegen. Men wilde hem een
stuk grond aansmeren op de maan.
zo zei hij. Maar hij had toch zijn
hele leven lang duidelijk waargeno
men, dat de maan nu eens dik. dan
weer dun en soms helemaal niet
aanwezig was. Hoe zou je nu. na
een reis van enkele dagen, daar
kunnen landen, wanener hij mis
schien helemaal weg was. of zo
smal, dat je er niet meer bij kon?
Nee, iemand, die zulke onbetrouw
bare stukken grond verkocht, moest
wel een bedrieger zijn.
DIOGENES 1964
Voor woningzoekenden en filosofe
rat, met weinig comfort en weinig
1100 jaar oude linde r an Alfernha
Ich. zoals eens Diogenes in hi t
tevreden stellen, zou deze holle
i Wext-Duitsland vermoedeliik
door de natuur geschapen hut
niet te koop, tcunf :e is eigendom ran de gemeente. Enige honderden ja
ren geleden werd er onder de groene kroon uon deze machtige boom nog
recht gesproken. De stoel tan dc rechter heeft echter ondertussen plaats
mor ten maken oor een gewone zitbank voor schadutc zoekende wande
laars. s Middags, 's avonds en op vrije dagen is deze boomnis echter
meestal bezet. De boer van de hofstede ernaast heeft deze bank als vas-
te plaats voor zijn vrijettjdsbeslommeringenlezen, nadenken en filosofe
ren uitgekozen. De „oudste" boom van West-Duitsland tmet het oog op
de zeer vele bossen is de juistheid hiervan niet helemaal nauwkeurig na
te gaanheeft een omvang van twaalf meterDoor de vereniging voor
natuurbescherming wordt er angstvallig voor gewaakt, dat niemand ook
maar een centimeter van de eerbiedwaardige schors snijdt. Een plan
voor een nieuwe straatweg, waarvoor de linde bijna had moeten wijken,
werd door het vastberaden optreden van de hat uurbeschermers al gewij
zigd. De nieuwe straat wordt om de boom heen gelegd.
