Petra
wil je
een stuk
Sow jet- regering weigert visum
aan een Nederlandse journalist
Senaat akkoord met
wijziging gemeentewet
Beatle-film is een enorm succes in Londen
ONDANKS BEMOEIINGEN VAN
MINISTERIE BUITENLANDSE ZAKEN
Vragen over het
rij-onderricht
aan militairen
IN DE TOEKOMST WELLICHT
BOUWKEUR HOUTEN WONINGEN
Verrassende
visuele humor
WOENSDAG 8 JULI 1904
PROVINCIALS ZEEUWSE COURANT
Pijnlijk incident bij reis minister Luns
(Van een onzer verslaggevers)
Met een bijzonder pijnlijk incident voor de Nederlandse minister van
buitenlandse zaken is gisteren zijn officiële bezoek aan de Sowjet-
Unie begonnen. Aan een van de vijf Nederlandse journalisten die
vanuit de Sowjet-Unie verslag zouden geven van de reis van mr.
Luns, mr. A. C. A. Dake, is door de Sowjetregering het visum voor
de Sowjet-Unie geweigerd.
Niettegenstaande krachtige vertogen van het Nederlandse ministerie van buiten
landse zaken bij de ambassade van de Sowjet-Unie volhardde de consulaire
ambtenaar van de Russische ambassade in Den Haag, I. F. Davydytchef, tot
het ogenblik van het vertrek in zijn weigering tot afgifte van het visum aan
mr. Dake.
Kritiek
weigering kon worden beschouwd.
Pogingen ook van de zijde van het
Nederlandse ministerie van buiten
landse zaken gedaan om dit uiterst
pijnlijke Incident rond de reis van
mr. Dake te vermijden hebben geen
resultaat gehad.
Een woordvoerder van buitenlandse za
ken deelde twee uur voor het bezoek
van minister Luns van Schiphol mede,
dat van de zijde van het departement
ernstige pogingen zijn gedaan om de
procedure van afgifte van het visum
te versnellen doch dat die pogingen
geen succes hebben gehad.
Vervelend indient
In de omgeving van minister Luns werd
de Russische weigering het visum te
verstrekken een bijzonder vervelend in
cident genoemd. De staf van de Sowjet-
ambassade speelde sinds het ogenblik
waarop Davydytchef mededeelde dat hij
het visum niet zou afgeven tot het mo
ment waarop gistermiddag om tien voor
één de Tupolew van de Aeroflot met het
ministeriële gezelschap naar Moskou
vertrok het in zulke gevallen gebruike
lijke verstoppertje. Persattaché Dedow
liet op alle telefonische benaderingen en
i persoonlijke bezoeken antwoorden dat
hij niet thuis was. terwijl hij op hetzelf-
Mr. Dake die van midden 1960 tot mei
1963 correspondent van aanvankelijk de
N.R.C., later Parool en de Wereldom
roep in Moskou is geweest zou van het!
Russische bezoek van mr. Luns verslag
geven voor ons blad en voor 26 andere
bladen aangesloten bij de „Regionale
Dagblad Pers", het Rotterdammercon
cern. de Limburgiapers en Brabantpers.
alsook voor de V.P.R.O.-televisie. Tij-
dens zijn verblijf als correspondent in
de Sowjet-Unie heeft de heer Dakej
eenmaal bloot gestaan aan kritiek in
een artikel dat verschenen is in het blad
„Izwestia". Hoewel de Sowjetambassade I
in Den Haag deze rede niet noemt, moeti
worden aangenomen dat bezwaren te
gen de berichtgeving van mr. Dake in
Moskou aanleiding zijn geweest voor
de weigering van het visum.
In officiële kringen in Den Haag be
schouwt men de visumweigering aar
mr. Dake als een uiterst pijnlijk in
cident bij het begin van het eerste
bezoek van een Nederlandse minister
aan de Sowjet-Unie. Het bezoek van
mr. Luns geschiedt op uitnodi
van de Russische minister van
tenlandse zaken en de bedoeling was
een poging te doen de koele betrek
kingen tussen de twee landen te ver
beteren. Het is in zulke gevallen
uiterst ongebruikelijk visa te weige
ren aan perscorrespondenten die tot
taak hebben zulke bezoeken te ver
slaan.
Voor de begeleiding van mr. Luns heeft
de Sowjetregering visa afgegeven aan
vier Nederlandse journalisten die nog
nooit in de Sowjet-Unie zijn geweest en
die taal noch land persoonlijk kennen.
Mr. Dake was de enige die land en taal
wel kende.
Routinekwestie
Terwijl het Sovvjetconsulaat er vorige
week geen twijfel over liet bestaan dat
de visumverlening aan mr. Dake even
als die aan de andere Nederlandse jour
nalisten die mr. Luns op zijn reis zou
den volgen, een routinekwestie was die
in twee dagen zijn beslag kon krijgen,
Glisteravond een lesing gehou
den voor de leden van De-
Kunstkring in een lief klein
plaatsje. Geen na-men noemen.
Een vakantieplaatsje voor kleine
luyden, die op hun rust- gesteld
zijn. Geen razende rakkers, die-in
snelle auto's de verste verten
tracht,en te bereiken, doch mensen
die de schoonheid der vaderland
se dreven beminnen, voor me
haastige spoed zelden goed is en
die het maar onbehaaglijk zouden
vinden- vér van huis onder vréém
den, die een andere taal spreken,
te vertoeven. Een klein plaatsje
met een kunstkring en een paar
pensionnetjes, ergens tussen bos
en zee.
Ik zit dit. the early morning af
ter the evening before te schrij
ven aan een 'wankel tafeltje. Ik
kijk uit op een mager tuintje, op
drie hemden, twee onderbroeken,
vier paar lange wollen dameskou
sen aan de drooglijn. Het wappert
op de ochtendbries. Ik ben hier
voor één nacht ondergebracht.
Naast het ledikant, met koperen
knopen staat een- muziekstan
daard. En aan de wanden van de
ze kamer een landschap met zeer
groene, wollige bomen, wollige
wolkjes, wollige schaapjes en een
wolk van een dame op roze blote
voeten die vaarwel wuift naar een
ruiter, verdwijnend in een wolk
van stof.
En in twee ovale, zwarte glim
mende lijsten, achter glas: een
heer met een ringbaard- en een da
me met neepjesmuts. De heer kijkt
streng. De dame heeft een onder
kin en een gouden horloge met
een gouden 'strik op haar hoge
boezem.
Ik zou U willen schrijven over be
langwekkende zaken, doch ik word
in dit voornemen gehinderd door
de heer-achter-glas. Wat zou hij
zijn geweest. Burgemeesterf Ge
meenteontvanger Hoofd ener
schoolf Lakenhandelaar? Een ge
streng en rechtvaardig man. Niet
iemand om de kachel mee aan te
maken. O) de kermis mee op te
gaan
En die dame in zwarte lijst? Zij
toas duidelijk zijn echtgenote.
Heeft zij altijd zo welwillend ge
glimlacht naar BaardmansZij is
altijd goed en zacht geweest voor
vader, die rechtvaardig was. Zij is
nooit in opstand gekomen tegen
zijn tirannie. Zij heeft zorgvuldig
voor zijn natje en droogje gezorgd.
Papa heeft altijd gelijk gehad. De
kinderen hebben een goede moe
der gehad.
De tafel wiebelt hevig onder de
lichte druk van mijn ballpoint.
Hoe nutteloos staat die standaard
in de hoek. Het geel behang met
grote rode rozen. Een gruwel van
een beddesprei.
Dat meisje muur wuiven naar de
stoere ruiter. De kousen dansen
op de wind.
De baard staart naar de onderkin.
Een aardig dorp. En een welva
rende kunstkring. Ik geloof dat ik
nogal vlot gepraat heb gister
avond. Bij het na-broodje met een
glaasje wijn hebben wij nog gezel
lig wat na-gebabeld.
Een vreemde kamer met vreemde
dingen. De zon gaat glanzen in
het. koper van het ledikant.
Ik denk: hoofd der school of ge
meenteontvanger. „De Instuif'
heet het hie
ELIAS.
Overtreding
MR. A. C. A. DAKE.
bleek maandagmorgen plotseling, dat de
Sowjetambassade niet bereid was een
visum aan mr. Dake af te geven. Twee
de secretaris Davydytchef ontving mr.
Dake op het consulaat in de Sweelinck-
straat te Den Haag maandagmorgen
met de mededeling dat hij tot zijn spijt
geen visa voor journalisten die mr. Luns
willen begeleiden meer zou afgeven,
„omdat er al veel te veel journalisten
op deze reis mee gaan". Er op gewezen
dat vier journalisten bij zulke gelegen
heden wel een zeer gering aantal is, was
zijn antwoord dat er ook nog twee tele
visieverslaggevers de reis van de mi
nister zouden meemaken.
Geen toestemming
Als tweede argument voor het niet ver
strekken van het visum werd aange
voerd dat Het Parool, het blad waarvoor
mr. Dake vroeger in Moskou werkte al
twee verslaggevers met de minister mee
stuurt en dat het daarom onnodig werd
gevonden dat mr. Dake zich daarbij
voegde. Toen hy er opmerkzaam op
werd gemaakt dat mr. Dake thans free
lance correspondent is en deze reis zou
verslaan voor 26 regionale Nederlandse
bladen en voor de V.P.R.O., zodat ook
dit argument voor de weigering elke
grond miste haalde de heer Davydytchef
de schouders op en zei ten slotte dat hij
in ieder geval het visum niet zou af
geven omdat hij daarvoor geen toestem
ming van Moskou had gekregen.
Daarop werd hem geantwoord, dat
het niet tijdig afkomen van deze
toestemming niet anders dan als een
Het Tweede-Kamerlid Wierda (p.v.d.a.)
heeft een aantal schriftelijke vragen
aan de staatssecretaris van defensie (de
heer J. C. E. Hacx) gesteld over het
vraaggesprek," dat een verslaggever van
het A.N.P. op 8 juni heeft gehad met
majoor T. E. .Spier, commandant van de
rijschool van het wapen der Infanterie,
De heer Wierda vraagt ln de eerste
plaats of het juist is, dat de chef J
GEMEENSCHAPSRAAD ZUILEN OPGEHEVEN
machtigd voor dit interview. De heer
Wierda vraagt dan verder of bij dat in
terview een vertegenwoordiger van de
legervoorlichtlngsdienst aanwezig was.
Is het eveneens juiat. dat aan genoemde i
INSTELLING BIJZONDERE
COMMISSIES EN
WIJKRADEN
gens hem verandering kunnen brengen
I door burgerdagen te organiseren, door
met scholen raadsvergaderingen te be
zoeken en in elk gemeentehuis te zorgen
voor een behoorlijke accommodatie voor
het publiek.
Minister Toxopeu» was spoedig klaar
met «Ie verdediging van dit wetsont
werp. Hy verwachtte dat de gemeente
besturen kalm aan en gedegen hun nleu-
(Van onze parlementaire redacteur)
j.s net eveueeua juisi. uat aan genoeruue i manuren aaitn aan en gesiegen min mr-u-
majoor na de ter zake gevolgde perspu-' Ue Kerste Kamer neeit gisteren sve bevoegdheden zullen hanteren. Door
blikatles elk ambtelijk contact met de een wetsontwerp aangenomen tot de overdracht van sommige bevoegdhe-
pers is verboden en dat hem door zijn nnwfin<r Vnn «lp Pemeenwhan- idOT dc rftad mt"*"r "J1' kriJS'"n voor
commandant een ontevredenheidsbetui- üPflenuio »an ae geineenscnap j t,et voeren van zjjn algemene beleid,
ging is uitgereikt? raad voor Zuilen en een wetsont-
"rPtot "ü'Y"1- "Tde
noemde maatregelen, zo die inderdaad I tewet, waardoor het mogelijk. (Advertentie)
zijn genomen, gerechtvaardigd wordt bijzondere commissies ill te
Zo met. wil hy een en ander dan onge- J
daan maken, mede om ambtelijke func-:ste"ei1-
tionarissen in overeenkomstige omstan- d remfenwhansraad voor /uilen
Ji'bJjl.'ï™.""18' in"erli>ke tal, *EhfrSS Ml ÏU
I» STSEuK juW. dat het leamaterieei. «'"bjLRSSËi'
waarmee op de militaire rijscholen de *erwacnl,nSen Deantwooro.
wordt gewerkt zeer oud is, in vele ge- Het wetsontwerp dat de gemeentebe
vallen meer dan 10 jaar? sturen de bevoegdheid verleent bijzon-
Mag met dit materieel niet sneller dan dere commissies in te stellen heeft tot
45 km/u worden gereden en is het inder-, doel tot een zekere decentralisatie van
daad verboden met deze lesvoertuigen bestuur in de gemeenten te komen. De
op autowegen te komen gemeenteraden krijgen binnen bepaalde
Ziet de staatssecretaris geen bezwaar in grenzen de vrijheid om bevoegdheden
de omstandigheid, dat de commandan- van de raad en van b. en w_ te delegeren
ten der rijscholen en de aan die inrich- aan commissies, ingesteld "met het oog
tingen verbonden officieren en onderof- op de behartiging van bepaalde belan-
ficferen doorgaans tevens als examina- gen (byzondere raden), of met het oog 1
tor optreden öp de behartiging van de belangen van j
Is het juist, dat de voortgezette rijoplei-1 een deel van de gemeente (wijkraden).1
ding bij de parate onderdelen wordt be- De gemeentebesturen regelen de be
lemmerd door de geldende benzinebe-1 voedheden en de samenstelling van die
perking? commissie, die niet alleen adviserende.
Mocht de bewuste rijopleiding inderdaadmaar ook besturende bevoegdheden heb-
ernstige gebreken vertonen, welkeben. Lid ervan kunnen zijn raadsleden,
maatregelen denkt de staatssecretarisalsmede deskundigen of belangstellen
den te nemen om de veiligheid van het1 den, niet-raadsleden en zelfs niet-inge-
militaire verkeer te verhogen en de voor' zetenen, zoals forenzen,
het merendeel jeugdige chauffeurs on
aangename gevolgen te besparen''
officiële Sowjetzijde zijn de bezwa-
tegen mr. Dake tot nu toe nooit
onder woorden gebracht. Wel werd hy
enkele maanden voor zijn vertrek uit
Moskou in betrekkelijk korte tijd twee
maal achtereen op het ministerie van
buitenlandse zaken ontboden om te ho
ren dat hy met zijn auto een verkeers
overtreding had begaan door links af te
slaan waar hy slechts rechts af mocht.
Drie weken later werden deze klachten
breeduit gemeten in een lang artikel in;
de „Izwestia" waarin hem werd ver-;
weten zich Amerikaanse manieren had]
aangemeten. Bij die gelegenheid werd
hem ook verweten liever foto's te publi-|
ceren van krotwoningen dan van de
grootse Russische nieuwbouw. Enkele
weken geleden heeft de Sowjet-Unie
soortgelijke bezwaren laten horen tegen I
de enige Nederlandse correspondent die iff eerste vice-premier van Roemenië,
zich thans in de Sowjet-Unie bevindt, de Gheorghe Apostol, heeft maand;
Meningsverschillen
tussen Rusland
en Roemenië
Uitkijken
heer Bezemer, die binnenkort voorgoed
naar Nederland zal terugkeren.
Geen redenen
Minister Luns zelf verklaarde bij zijn
vertrek naar Moskou op Schiphol,
dat hy alle mogelyke moeite heeft
gedaan om alsnog een visum ver
leend te krijgen voor mr. Dake. „Ik
betreur dal dit niet gelukt is, er zijn
ook geen redenen voor opgegeven"
Op de vraag of deze kwestie een deel
van het plezier vergalde in deze reis.
was het veelzeggende antwoord: „in
geval verhoogt het mijn plezier niet".
Minister Luns vertelde vervolgens dat
hij het erg prettig vind en ook zeer
nuttig als eerste minister van buiten
landse zaken een officieel bezoek te
brengen aan de Sowjet-Unie.
Minister Luns werd gistermiddag op
het Moskouse vliegveld Sjeremetjewo
door zijn Russische ambtgenoot Gro-
miko begroet.
Op het vliegveld zei minister Luns ver
heugd te zijn dat hij de eerste Neder
landse minister van buitenlandse zaken
is die een officieel bezoek aan Moskou
brengt en dat hij met verlangen naar
de besprekingen uitzag. Minister Gro-
miko zei dat hij en zijn Nederlandse col
lega. die een week in de Sowjet-Unie
zal vertoeven, vanochtend overleg zullen
plegen over het programma.
IN ONDERZOEK OP DEPARTEMENT
Kwaliteitspeil van
Bogaers-womngen
is gestegen
Op het departement van volks
huisvesting en bouwnijverheid
wordt momenteel onderzocht, of
een bepaald type houten woning
de vereiste bouwkeur kan krijgen.
Dit wordt meegedeeld in „Ruim
Zicht", het blad van het Neder
lands Katholiek Vakverbond.
rinister P. C. \V. M. Bogaers zei gïs-
'rinorgen in een gesprek met het A.N.
naar aanleiding van dit bericht, dat.
•anneer deze bouwkeur inderdaad
ordt verleend, alle plaatselijke veror
deningen die de bouw van houten wo
ningen verbieden niet meer zullen gel
den voor de houten huizen die de bouw
keur hebben verkregen.
Over de zogenaamde „Bogaerswonin-
gen" zei hij. dat het niet in ae bedoeling
ligt, de nieuwe 16.000-grens stringent
te hanteren. Zo zou bijvoorbeeld ook de
bouw van een wat grotere woning kun
nen worden toegestaan, wanneer ae kos
ten relatief niet meer toenemen dan de
exra ruimte die in het huis wordt ver
kregen door de uitbreiding.
„Ruim Zicht" meldt verder, dat uit
recente onderzoekingen is gebleken,
dat het kwaliteitspeil van de inmid
dels afgebouwde Bogaerswoningen
gelijk is aan het gemiddelde kwali
teitspeil van de woningwetwoningen.
Voorts deelt het N.K.V.-blad mee. dat
binnenkort een proef zal worden geno-
aandacht van het ministerie
an bouwnijverheid heeft. Er heerst
.lom activiteit, aldus „Ruim Zicht", en
het ziet er naar uit. dat minister Bo
gaers dit jaar dicht in de buurt van de
100.000 woningen komt.
Het aantal bouwvakarbeiders is sinds
1961 gestegen van 108.000 tot ruim
140.000.
avond op een geïmproviseerde pers
conferentie in Wenen gezegd, dat
meningsverschillen bestaan tussen
Roemenië en Rusland doch dat deze
niet de vorm van een twist hebben
aangenomen.
Volgens Apostol diende het bezoek
aan Moskou van premier Maurer van
Roemenië niet ..als een te grote
rassing" te worden opgevat. Derge
lijke bezoeken zijn normaal tussen
communistische landen, zei hij.
Apostol somde drie oorzaken op voor
de meningsverschillen tussen zijn land
en Rusland: de communistische raad
voor wederzijdse economische bij
stand, de eenmaking van de produk-
tie binnen het oosterse blok en de in
ternationale fusie van staatsfabrieken,
Roemenië, aldus de eerste vice-pre-
mier, is van mening, dat de Comecon
voor zowel niet-communistische staten
als communistische landen toeganke
lijk moet zijn.'
INDONESIË GEEFT VROEGERE
NEDERLANDSE BEDRIJVEN
NOOIT TERUG
De Indonesische minister van voor
lichting, dr. Roeslan Abdulgani, heeft
gisteren in Djambi (Zuid-Sumatra)
gezegd dat Indonesië de vroegere Ne
derlandse maatschappijen die het
heeft genationaliseerd, nooit zal te
ruggeven.
Het Indonesische volk moet ue Neder
landers goed in de gaten houden in
hét bijzonder nu de Nederlandse
minister van buitenlandse zaken, mr.
VI. A. H. Luns, Indonesië zal be
zoeken, aldus zei minister Abdulgani.
Het Indonesische ministerie van bui
tenlandse zaken heeft meegedeeld dat
de Indonesisch-Nederlandse commis
sie voor onderzoek naar de aard van
de uit het Nederlandse tijdvak date
rende concessie- en eigendomsrechten
in West-Irian uit Djakarta naar Su-
karnopura (het vroegere Hollandia)
is vertrokken. De commissie werd vo
rige maand ingesteld in overeenstem
ming met het Nederlands-Indonesi
sche akkoord óver West-Irian.
De Eerste Kamer ging met dit wets- j
ontwerp zonder hoofdelijke stemming
akkoord, maar sommige leden waren
niet blind voor de gevaren, die kunnen
schuilen in het afstaan van bepaalde
bevoegdheden aan commissies, die voor i.
een groot deel uit niet-raadsleden be
staan. De heer Hoeppener van de K.VT.
bijvoorbeeld, oud-staatssecretaris van o.,
k. en w. en tegenwoordig burgemeester i
van Roermond, waarschuwde dat de I
eenheid van beleid in de gemeente niet
in gevaar mag komen. De gemeenteraad i
mag wel goed uitkijken en zoveel moge-
lijk raadsleden in de commissies benoe
men, vond hij.
Ook de heer Tjalma (a.r.), oud-bur-j.
gemeester van Hoogeveen, was met
helemaal gerust. Uit de verdeling: h
van bevoegdheden kan verbrokkeling! li
van beleid voortvloeien, veronder-
stelde hij. Hij vond het vreemd, dat
een raadscommissie belast kan wor-
den met de benoeming van hoofden
en onderwijzers aan openbare scho-
len. Vindt de minister van onderwijs, i
dat zomaar goed?, informeerde hij. i:
De minister van binnenlandse zaken mr. j
Toxopeus stelde hem gerust. De minis-i
ter van o., k. en w. heeft geen bezwaar:
en de gemeentebesturen zullen er wel
op toezien, dat zij in deze benoemingen
voldoende zeggenschap behouden.
De heer Van de Vliet van de V.V.D.
achtte het een voordeel, dat door de mo
gelijkheid van benoeming van niet-
raadsleden in de commissies meer des
kundigheid in het gemeentebestuur ge
bracht kan worden. Hij twijfelde er niet
aan, dat voorzichtig geëxperimenteerd
zal worden.
De heer Knottnerus van de C.H.U.
klaagde over de grote afstand tussen
bestuurden en bestuurders. Op de pu
blieke tribune van de gemeenteraden zit
bijna nooit iemand. Men zou daarin vol-
jonge, belegen, oude,
Edammer of Goudse
Nieuwe politiechef
in Culemborg
Tot korpschef van gemeentepolitie te
Culemborg is, niet ingang van een na- j
der te bepalen datum in augustus, be-
noemd de heer B. A. Boender, thans in-
specteur van gemeentepolitie te Gouda. I
inspecteur korpschef b d. Kal ma opvol
gen. Deze waarnemend korpschef werd
op 2 december 1963 te Culemborg gede
tacheerd in verband met moeilijkheden
binnen het Culemborgse politiekorps.
De heer Kalma is afkomstig van het
politiekorps te Rotterdam.
Het Wereldgebeuren
Aartsrebel
De goedwillende Cyprioten, zowel die
van Griekse als die van Turkse af
komst, hebben met een huivering ge
hoord hoe een kleine, zwaarbeanorde
man ln een wit pak deze weck in Nico
sia met gebalde vuist te keer ging tegen
Britten, Turken en de Cypriotische re
eling: George Grlvas r
Inoeiam
iljna honderdduizend gulden 'luid
steld en die eens een van de belangT.^-
sie medewerkers was van Makarios.
Geweest, want naar men zegt is het al
lang uit met de vriendschap tussen pre
sident Makarios en zijn vroegere bende
leider. De redevoering van Grivaa in
Nicosia werd «lan ook niet door de pre
sident beluisterd. Ingewijden hebben
verklaard, dat Makarios absoluut niet
ingenomen la met de komst van Grivaa
naar CypruB.
De oorzaak van dit bezoek wordt ge
zocht ln de plotselinge visite van een
groep oud-Bokast rijders kort geleden
aan het dorpje b(J Athene waar Griva»
sedert enkele Jaren een vrij terugge
trokken leven leidt nadat zijn pogingen
om een politieke carrière op te bouwen
ln Griekenland waren mislukt. In een
fraaie villa, dicht bij de hoofdstad, heeft
Grivaa gewerkt aan zijn mémoires, die
geleld hebben tot dc ruzie tussen hem
,en president Makarios De president van
Cyprus beschuldigde Grivas er namelijk
van dat deze niet eerlijk was geweest
bij het op schrift stellen van zijn her
inneringen.
De komst van Griva* naar Cyprus is
op zichzelf al een belediging voor het
I staatshoofd van Cyprus. Alsof Maka-
rios niet b(J de hana genoeg is om de
I zaken te regelen.
I Grivas zou dus gehoor hebben gegeven
jaan het dringende verzoek van een
groep oud-Eofcastrijders om onverwijld
haar het verscheurde eiland te komen
en daar de leiding op zich te nemen van
de verontruste Grieks-Cyprioten, die de
nog steeds bJJ hen voortlevende gdachte
aan een hereniging met Griekenland
opnieuw in rook zien opgaan.
Hun beroep op Grivas heeft echter Iets
van een wanhoopsdaad. Ten einde raad
'heeft men zich tot deze extremistische
figuur gewend, die in het verleden
steeds weer zijn pan-Hellenistlsche plan
nen in het water zag vallen.
George Grivas werd ln 1898 ln Tri-
komo op Cyprus geboren. Zijn vader
was een tamelijk welvarende zaadhan
delaar. die zijn zoon naar een Griekse
school in Nicosia stuurde, waar de Jon
ge Grivaa zijn Hellenistische ideeën op
deed.
George was een goede leerling, bijzon-
der serieus, maa r met een moeilijk ka
rakter. Hij paste zich slecht bij zijn
medeleerlingen aan.
In die tijd (1912) werd Griekenland be-
I trokken bij de Balkanoorlog en vele
I jonge Cyprioten namen dienst bij het
Griekse leger. Ook Grivas besloot sol
daat te worden. Hll gaf zijn voorgeno
men medische studie op. verwierf de
Griekse nationaliteit en in 1922 vocht
hij tegen de Turken. Toen de oorlog
voorbij was. besloot Grivas in het leger
te blijven en een militaire carrière op te
bouwen. In 1934 werd hfj benoemd tot
I luitenant-kolonel.
Toen ln 1940 Italië de aanval op Grie-
Salonlki. De legerleiding benoemde hem
tot chef-staf van de tweede Griekse di-
i visie tot in 1943 de ondergrondse bewe
ging in Griekenland in gevaar kwam.
j Grivas werd belast met de bijzondere
missie de illegaliteit leiding te geven en
hij deed dat door het commando X te
stichten, een organisatie, die zich niet
alleen tegen de Duitse bezetters ver
zette, maar ook tegen de communisten.
werd na de oorlog niet opgeheven, r
I in 1946 getransformeerd in een ree
[politieke beweging, die als een van haar
Hogere beloning
voor arrestatie
van Mengele
De beloning die is uitgeloofd voor de
Nazikamparts Josef Mengele is van
20.000 tot 60.000 mark verhoogd met
inbegrip van 10.000 mark welk bedrag
een anonieme gever heeft geschonken.
Een woordvoerder van het parket van
de openbare aanklager van de staat
Hessen verklaarde tegenover U.P.I.:
„Wij hebben het bewijs, dat Megele in
Asuncion, de hoofdstad van Paraguay
woont".
Volgens de Hamburgse krant Bildzei-
fung geniet Mengele. die vanwege zijn
proefnemingen op vrouwen en kinde
ren in Auschwitz tot „de engel des
doods" is gedoopt, de bescherming van
de hoogste kringen van de regering
van Paraguay.
De woordvoerder weigerde het bericht
te bevestigen doch hfj voegde eraan
toe. dat Mengele zijn toevlucht tot Pa
raguay schijnt te hebben genomen en
ons gedurende zo lange tijd niet had
kunnen ontsnappen zonder enige vorm
van bescherming.
Critici zijn het roerend eens
„Yeah, yeah. yeah... elf keer",
dat is de over het algemeen
gunstige kritiek van de Lon-
dense kranten op de beatlefilm
van 85 minuten speelduur die
maandagavond in het bijzijn
van prinses Margaret gravin
van Snowdon in première is ge
gaan in het Londense Pavilion
bioscooptheater.
Voor de Times tot de Daily Worker
hebben alle tien kranten woorden
van lof voor de acteertalenten van
John, Paul, George en Ringo
vooral deze laatste, en het camera
werk, de regie en het draaiboek.
Prinses Margaret bezocht na de
voorstelling een feestje, waar ze tot
de Beatles zei dat ze het „een heer
lijke film had gevonden.
Voordat de première begon, waren
de prinses en haar man, graaf Snow
don. al aan het langharige kwartet
voorgesteld. Snowdon vroeg een ver
taling van een zin uit de tekst: „That
shirt is too grotty" George Harrison
legde uit dat grotty het beatlejargon
voor „grotesk" was.
Prinses Margaret vroeg aan Paul
McCartney hoe hy de film zelf
vond. Hy wimpelde alle lof af op de
regisseur en zei: „Ik geloof niet dat
wij erg goed zijn. mevrouw."
De beroepscritici delen zijn oordeel
niet. Ze wezen erop dat er weinig of
geen „plot" is. De film toont wat een
dag voor de Beatles is treinreis,
repetities, een televisieshow, uitjes
naar een nachtclub, café's, een speel-
y.i een danstent. Het leven
gecompliceerder gemaakt
llllllllllllllllllllllllllllllllllllIHHIIlllllllllllllllllIHlIllllllllllllllillllllllllllll
In het theater ziet men prinses
Margaret en haar echtgenoot,
lord Snotodon (rechts) in gesprek
met v.l.n.r. Ringo Starr, Paul
McCartney, John Lennon en
George Harrisson. De manager
van de Beatles, Brian Epstein,
itaat tweede van rechts.
door acteur Wilfrid Brambell. die de
ondeugende Ierse grootvader van
McCartney speelt.
Twaalf songs
De Beatles spelen zichzelf en bren
gen twaalf songs zes die hen be
roemd gemaakt hebben en zes nieu
we Lennon-McCartneynummers, spe
ciaal voor de film geschreven.
Leonard Moseley van de Daily Ex
press schreef dat alles wat in de film
werd gedaan het vastzetten van de
camera's op George, Paul. John en
Ringo was als waren het bloedzui
gers. „om him substantie vast te leg
gen op het witte doek. Het resultaat
is tastbaar film en verrukkelijk."
Moseley vindt Ringo Starr ..een na
tuurlijke clown in de Chaplin-Harpo
Marxklasse. Hij heeft een lichaam
dat spreekt bij elke beweging en een
droef gezicht dat wordt beheerst
door de meest eloquente neus sinds
..Schnozzle" (Jimmy) Durante en
Cyrano de Bergerac".
De Guardian
onder de indruk:
de vier jongens, één neus en
{•ruik, rennen over het doek, zich uit-
evend, geks
te uithalend
De regie van Dick Lester en het
script van Alan Owen, een auteur uit
de geboortestad van de Beatles. Li
verpool, werden hoog geprezen.
De Times roemde de luidruchtige vi
suele humor, de nieuw ontdekte op
namen van Londen, en de levendige
flitsen van achter het toneel (of in
dit geval van achter het doek). Het
blad vond het „bezwaar" dat er te
veel sprankelende ideeën waren. „De
illustere vier doen het goed genoeg
als levensechte persoonlijkheden, nog
nauwelijks als acteurs", aldus de Tf-
In de oorlogsjaren was Grivas ge
trouwd met een meisje uit Athene,
Klkl Dekas. nu reeds twintig jaar zijn
trouwe assistente In diezelfde periode
had hij een Jonge Gneks-orthodoxe
priester ontmoet, die zijn ideeën met
betrekking tot de stichting van een
nieuw groot-Griekenland deelde. Deze
priester. Michael Mouskos. werd nau
welijks tien jaar later aartsbisschop
Makarios van Cyprus.
Eokabeweging, het ondergrondse leger
der Grieks-Cyprioten, dat de strijd aan
bond met de Engelsen, die op Cyprus
heer en meester waren. Een periode van
terreur brak aan. Grivas, die nu zijn
strategische ideeën in de praktijk kon
Al gauw had zijn naam op het eiland
[een legendarische klank. Men be-
schouwde hem als onkwetsbaar toen
[alle Britse pogingen om hem te pakken
te krijgen faalden. Bij de kleinste ac-
;ties van de Eoka was Grivas persoon
lijk betrokken. Toch wist hij buiten
I schot te blijven.
Toen de onafhankelijkheid kwam had
Makarios zijn vriend echter niet meer
nodig. Er ontstond een verwijdering
tussen de twee leiders toen Grivas vast
hield aan de Enosisgedachte en zijn po
litieke geluk tevergeefs in Athene ging
beproeven.
Thans is Grivas terug in Nicosia, waar
hij logeert bij Socrates Eliades. een za
kenman. die tot zijn vrienden behoort.
Men vraagt zich af wat Grivas nu van
hem met. Hij heeft thans minder steun
dan toen het om de onafhankelijkheid
van Cyprus ging en bovendien heeft hij
niet meer alleen met de Britten te ma
ken.
GEORGE GRIVAS
....niet uit het veld te slaan....
DOODVONNIS IN MADRID
Andres Ruiz Marquez, alias kolonel
Montenegro, is gisteren door de krijgs
raad van Madrid ter dood veroordeeld,
zo is officieel bekendgemaakt.
Marquez heeft verleden jaar en de
laatste twee maanden in Madrid onge
veer vijftig zwakke bommen laten ont
ploffen, die slechts geringe materiële
schade veroorzaakten en twee lichtge
wonden.
Vijf anderen, die met Marquez terecht
stonden, werden veroordeeld tot gevan
genisstraffen van twaalf jaar en een
dag tot 20 jaar. dit laatste voor de
42-jarige Emilio Pelaez Martinez, die
Marquez had voorzien van dynamiet.
