Zierikzee:
motie tegen
verlies van
kernstatus
Twee Amerikaanse leerlingen jaar
de gast van Zeeuwse families
Brabants commissaris
over Brabant-Zeeland
Middelburgse kwekeling
bouwt eigen bungalow
Kathleen in Terneuzen, Ken in Middelburg
Cursus Nederlands
in Drents taaikamp
EXAMENS
ALMANAK
ASPIRIN®
Haringvlietbrug
wordt 20 juli
geopend
Tieners uit Veere
mogen platen kiezen
Klasgenoten helpen
een handje
Bogaerswoning is
„stripteasehuis"
Nieuw gebouw voor
leeszaal Vlissingen
Oriënteringsbezoek
nationaal plan in
Vrouwenpolder
a
PROVINCIALE ZEEUWSE O OUR AN.T
WOENSDAG 8 JULI 1964
Zierikzee heeft zich dinsdagavond
fel gekant tegen de recente nota
van de staatssecretaris van econo
mische zaken, waarin het nieuwe
industriebeleid is vastgelegd. Zo
als bekend wordt de 'Sehouwse
centrumstad als ontwikkelings
kern opgeheven. De raad had er
geen goed woord voor. De teleur
stelling over deze beslissing resul
teerde in een motie van alle frac
tievoorzitters, waarin met klem
wordt aangedrongen Zierikzee als
industriële ontwikkelingskern te
handhaven.
kernfaclliteiten niet na zo'n korte
periode dient te worden aangekon
digd. De raad meent, dat Schouwen-
Duiveland tussen de randstad Hol
land en het Sloegebied als gevolg
van deze maatregel „in een veront
rustend vacuum zal komen te verke
ren". B. en w. werden verzocht de
motie ter kennis te brengen aan de
Staten-Generaal, de raad van minis
ters en de provinciale staten van
Zeeland.
De fractievoorzitter van de protestants-
christelijke federatie, de heer C. bij de
Vaate, lanceerde de motie onder alge
mene bijval, nadat burgemeester mr. F.
Th. Dljckmeester de raad het einde van
Zierikzee als kernstad had meegedeeld.
„Een bijzonder bittere pil", vond Zierik-
zees eerste burger. Voor mr. Dljckmees
ter was de bittere kern van de zaak, dat
de faciliteiten de gemeente juist nu
worden afgenomen".
„Juist nu de industriële werkgelegen
heid op gang begint te komen, nu Zee-
landla met nieuwbouw bezig is, nu
Superdam zijn uitbreiding bijna klaar
heeft, nu er bij Smit-Bolnes spectacu
laire uitbreidingsplannen op stapel
staan, nu de centrale werkplaats nieuw
bouwt en nu Zierikzee het laatste jaar
een uitbreiding van het zielental had
door een vestigingsoverschot".
„Dit afvallen is een zeer grote teleur
stelling". meende ook de heer C. bij de
Vaate. De P.v.d.A.-woordvoerder M. C.
Verheijen vond het „meer dan treurig
dat dit gebeurt nu Zierikzee net van
de kant is". Hij constateerde dat de
industriële ontwikkeling geslaagd is en
zag geen enkele noodzaak om de stad
als industriekern te laten schieten. De
heer J. R. de Boer (prot.-chr.) noemde
het aangekondigde beleid „hoogst on
gelukkig" en vond dat „bij het bizarre
af', dat Zierikzee als kern niet langer
wordt gecontinueerd.
Unaniem onderstreepte de raad dan ook
dat de voortzetting van de kernfacili
teiten op industriegebied in Zierikzee
voor heel Schouwen-Duiveland van het
grootste belang is, nu het eiland aan
de vooravond staat van ingrijpende
structurele veranderingen als gevolg
van het Deltaplan.
Van do groep Amerikaanse leer
lingen. die in het kader van de
American Field Service, een jaar
in Nederland gaat doorbrengen,
zijn er twee de gast van Zeeuwse
families.
Kathleen Anne Glenn, zestien jaar
oud en afkomstig uit Fresno in de
Amerikaanse staat Californië, is
sedert gisteren Terneuzense. Zij
arriveerde dinsdagmorgen in Rot
terdam aan boord van het motor
schip „Seven Seas", te zaïnen met
zeshonderd andere Amerikaanse
meisjes en jongens, om in het ka
der van de American Field Ser
vice één jaar in een Nederlands
gastgezin door te brengen.
Voor haar betekent dat één jaar lang
de derde dochter zijn van de heer en
mevrouw A. J. Jansen in Terneuzen en
ook dat zij één jaar lang lessen gaat
volgen in de vierde klas van de m.m.s.
aan het Petrus-Hondiuslyceum aldaar,
waarvan de heer Jansen rector is. Want
Kathleen Anne is één van de groep
leerlingen van Amerikaanse high-
schools, die in Nederland het zogenaam
de „schoolprogram" volgen, en die daar
voor in tegenstelling met de deelnemers
aan het „summerprogram" een jaar
lang in het gastland blijven en daar nor
maal een school bezoeken.
De overgang van de Amerikaanse Fres
no naar het Nederlandse Terneuzen is
de overgang van een plaats van 150.000
inwoners naar één die tienmaal zo klein
is. De bevolking van Fresno leeft voor
namelijk van de landbouw, de plaats
is vooral bekend door zijn rozijnen.
T aalcursus
Wat haar plannen zijn voor de eerst-]
komende weken? „Eerst eens goed
uitslapen, want ik hoorde pas een
week voor het vertrek, dat ik naar
Holland mocht", zegt ze. In augustus
gaat ze twee weken naar een „taai-
kamp" in het Drentse Spier, waar]
in aansluiting op de taallessen op de
boot een stoomcursus Nederlands
wordt gegeven. Haar pleegouders j
zullen haar dan verder kennis laten
maken met Nederland en natuurlijk'
ook met het naburige België.
Kathleen Anne is Juist klaar met haar
highschool. Na haar jaar in Nederland
wil zij verder studeren aan een Ameri
kaanse universiteit.
Ken Huil
Na één middag Nederland zegt Ken
Huil uit Reistertown, Maryland, V.S.,
al zonder blikken of blozen „dank V"
tegen mevrouw Van Wende! de Joode
uit Middelburg die hem een kopje koffie
voorzet. Hij verblijft een jaar bü de
familie Van Wendel de Joode en zal
samen met zoon Thees in klas 4-b van
de christelijke hbs komen te zitten.
Aan de academie voor beeldende kun
sten te Rotterdam slaagde voor het
eindexamen schilderen en tekenen
mejuffrouw Liesbeth Huser uit Mid
delburg. De gemeente Rotterdam ken
de 'naar, op voordracht van de jury
van de Rotterdamse Kunststichting,
de zogenaamde drempelprijs toe.
Aan de technische hogeschool te Delft
slaagde voor civiel ingenieur weg- en
waterbouwkunde de heer B. Busch,
te Krabbendijke.
Bij de P.B.N.A.-voorjaarsexamens 1964
slaagde de heer M. Kik te Anna-Jaco-
bapolder voor het examen wegbouw-
kunde, eerste gedeelte, en de heer W.
Houmes te Westkapelle voor het exa
men weg- en waterbouwkundig opzich
ter.
Leven
zonder
pijn
met
Aspirin
Zeeuwse
Poezen
„Toen bromde de man
tcat heb j' aan zo'n dier
straks heb je zé alle vier"
Dit vers ee» fragment althans
is van een lezer uit Koudeker-
ke, die ons uitvoerig op de hoogte
bracht van het huwelijksleven van
zijn buurmaneen kattenhatende
bouwvakker (twee kinderen, twee
bromfietsen, t. v., honderdtien
schoon), Nette mensen hoor''
schreef de man, „maar hij houdt
niet van katten. Zij wel. Maar
hij niet".
Geïnteresseerd lazen wij verder en
stuitten alsnog op een aardige
passage. In de omgeving van op
gemeld gezin had een ontheemde
poes vier jongen geworpen, zo
maar onder de blote hemel. In het
afgedankte omhulsel van vieren
twintig pakjes margarine lagen
de poesjes groot te worden. En
intussen genoot de jonge moeder
de kost ten huize van de bouw
vakker: eerst schoof de vrouw de
poes ongezien allerlei lekkers toe,
ioa.t later kwam het beest de maal
tijden legaal aan huis gebruiken.
De drie kleintjes in het margarine
doosje profiteerden zichtbaar mee.
„Straks heb je ze alle vier hier"
mokte de man en jawel hoor,
toen de poesjes eenmaal het benul
kregen zich zelfstandig wat te
vertreden, kwam er al spoedig
één mee op visite. Maar altijd één
en altijd dezelfde. Avond aan
avond werkte de man het tegen
stribbelende tweetal naar builen,
de volgende morgen stonden ze,
met z'n tweetjes, weer weeklagend
op de stoep.
Het bleef een raadsel. Steeds met
één jong, steeds met datzelfde
jong.
De man voelde zich belaagd.
„Ze komen toch alleen maar even
op visite" zei z'n vrouw teer.
,J2ven, et-en. Die ouwe zoekt ge
woon een goed tehuis voor dat
jong".
,Ach" sci ze, „ze denkt natuurlijk
jullie hebt me zolang te eten ge
geven, nu kan ik eindelijk eens
\oat terugdoen".
daar staat BAYER achter.
GEZINSVERPAKKING
20°/o vo
De Haringvlietbrug is op tijd
klaargekomen. Maandagmiddag
20 juli zal mr. J. van Aartsen, mi
nister van verkeer en waterstaat,
de officiële opening verrichten. Di
rect na de opening zullen de geno
digden zich van Numansdorp naar
Flakkee begeven. Vervolgens
wordt het bouwwerk voor het pu
bliek opengesteld. Overigens zal
nog maar van een deel van het
wegdek gebruik kunnen worden
gemaakt. Twintig juli was ook de
streefdatum voor sluiting van de
werkzaamheden.
De brugwachters-tolgaarders zullen op
dezelfde dag in functie treden. Het ta
rief van het bruggeld, zoals dat door de
raad van commissarissen van de N.V.
Haringvlietbrug werd voorgesteld, heeft
ondertussen de ministeriële goedkeuring
"erkregen.
Bij de opening zullen onder meer aan-
ig zijn de commissaris der koningin
Zuid-Holland, mr. J. Klaasesz, het
college van gedeputeerde staten van de
ze provincie, de colleges van b. en w.
van de eilanden Goeree-Overflakkee en
Schouwen-Duiveand. alsmede van Nu
mansdorp en Willemstad. Verder zijn
erbij tegenwoordig onder meer verte-
woordigers van de ministeries van
nciën en waterstaat, van provinciale
waterstaat van Zuid-Hollana, van de
provincies Zeeland en Noord-Brabant,
van de N.V. Oosterscheldebrug en de
N.V. Beneluxtunnel, alsn ;de van de ka
mer van koophandel te Dordrecht, de
N.V. Rotterdamsche Tramweg Mij. en
de rijkspolitie.
Te 11 uur 's morgens worden alle auto
riteiten en verdere genodigden verwacht
in een grote tent, clie nabij de brug op
de wal van de Hoeksche Waard zal wor
den opgezet en waarin enige toespraken
zuilen worden gehouden. Tegen het mid
daguur zal minister Van Aartsen de
brug officieel in gebruik stellen. Over
de wijze waarop dit zal gebeuren, wordt
Ken Huil (links) met zijn toekomstige
klasgenoot Thees van Wendel de Joode.
Brand aan boord
„Nooit Gedacht"
Aan boord van het motorvissersvaar
tuig „Nooit Gedacht" (KL-11), dat ter
hoogte van boel 56 in de Westerscheide
iiabjj Walsoorden aan het vissen was,
ontstond maandagavond brand.
Een passerend zeevaartuig gaf via
Antwerpen-Radio alarm. Vanuit Hans-
weert voeren twee vaartuigen ter assis
tentie uit. de „Inktvis" van de firma L.
Polderman te Hansweert. en de „Hans-
weert" van de rederij Muiier uit Terneu-I!
zen. Toen beide vaartuigen ter plaatse
kwamen, brandde de „KL-11" tel. Er
ontwikkelde zich een geweldige hoeveel
heid rook. Met pomp- en blusmateriaal
van de twee vaartuigen werd de brand
geblust. Naar de oorzaak van de brand
wordt door de rijkspolitie te water een
onderzoek ingesteld.
„Leo II" in haven
Wemeldinge gelicht
KATHLEEN ANNE GLENN
....uitslapen....
Voordat hij in september naar school
gaat dient hij echter het Nederlands
behoorlijk te beheersen, want de leraren
zullen geen rekening houden met taal
problemen. Repetities mag hij eventueel
in het Engels maken. Maar na een cur
sus Nederlands in het Drentse Spier ei
enige maanden verblijf in zijn gastgezin
rekent Ken erop zich behoorlijk te kun
nen redden.
Na het jaar hbs in Middelburg gaat
Ken biochemie studeren aan het La-
fayettecollege in Pennsylvania.
Ken Huil is enthousiast, dat hij uit
gekozen is en zal alle mogelijkheden
ten volle uitbuiten. En de familie
Van Wendel de Joode, die zich inder
tijd spontaan heeft opgegeven om
een jaar een Amerikaan in huis te
nemen, zal hem daar zeker bij hel
pen. Zo gaat Ken samen met Didy en
Thees een paar dagen in Wolphaarts-
dijk kamperen, waar de zeilboot van
de familie ligrt. Verder zal hij sa
men met hen de vakantie gaan door
brengen.
Iedere door de A.F.S. uitgezonden leer-
g krijgt in het gastland twee coun-
llors, die hem terzijde staan en ad
viezen geven. De councellors voor Ken
Huil zijn de heer P. de Pagter en zijn
echtgenote. De heer De Pagter is in
1955 als eerste Zeeuw via de A.F.S. een
jaar in Amerika geweest en is dus op
de hoogte met de verhoudingen.
Het bergingsvaartuig Van de Graaf en
Ier uit Rotterdam heeft met behulp
van twee drijvende bokken, het wrak
•an het m.s. „Leo H" gelicht. Dit vaar
tuig zonk vorige week na een aanvaring
met het Belgische m.s. „Runet" in de
Buitenhaven van Wemeldinge. Het
wrak van de „Leo II" wordt voor repa
ratie naar een scheepswerf te Delfzijl
gesleept.
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
Rechtstreekse radioprogramma's
ergens vanuit het land z(jn ge
durende de zomermaanden in de
mode. De Vara begint volgende
week woensdagmiddag niet- de
eerste van zeven verzoekplaten-
programma's voor de jeugd,
wunrbjj Kees van Maasdam het
land intrekt met een lijst van 100
op Kees van Maasdam afkomen,
mogen uitkiezen. Het programma
heet „33-45" wat te maken heeft
met het toerental van grammo
foonplaten.
stelt zich op op de Kade. De tech
nische equipe blijft in Veere, want
de uitzending voor de tieners is
gekoppeld aan het avondpro
gramma „Waarheen de wind
waait".
De wind staat volgende week
eveneens richting Veere en neemt
de Down Town Jazzband mee. die
gaat spelen in de muziekkapel op
ae Markt.
BOGAERSWONING IN ST.-LAURENS
Dat onderwijzers bouwvakkers
worden is eigenlijk het ene gat
dichten met het andere, want in
beide beroepen is een groot gebrek
aan vakmensenToch gebeurt het,
en wel aan de Nieuwe Hovenseweg
in de gemeente Sint-Laurens.
Maar de eerlijkheid gebiedt te zeg
gen, dat het nog geen echte on
derwijzers zijn en dat zij geen
echte bouwvakkers zullen worden.
Twaalf eindexamen-kandidaten van de
rijkskweekschool te Middelburg helpen
in de avonduren hun klasgenoot W. J.
J. Brevet bij de bouw van zijn Bogaers-
woning. De drie vrouwelijke klasgenoten
van de heer Brevet komen tegen acht
uur de koffie verzorgen.
De heer Brevet, die in september eind
examen doet aan dé kweekschool, is
sinds een jaar getrouwd. Hij is vader
van een kind en woont in bij zijn schoon
ouders. Omdat hij voorlopig geen uit
zicht had op een huurwoning (hij staat
sinds een jaar ingeschreven als woning
zoekende in de gemeente Souburg, waar
zijn vrouw onderwijzeres is), en omdat
de aanvraag voor een normaal huis
2 tot 3 jaar kan lopen voordat men
goedkeuring krijgt, besloot hij vergun
ning aan te vragen voor de bouw van
een Bogaers-woning. Deze heeft hij ge
kregen. Een vriend, die architect is,
maakte de tekening. De bungalow zal
een ruime kamer, 3 slaapkamers, een
keuken en een douche bevatten. Boven
dien is er mogelijkheid het geheel later
uit te breiden.
In november
Het bijzondere bij deze bouw is ook.
dat er alleen in de avonduren en op
zaterdagmorgen wordt gewerkt-. Dit
houdt evenwel niet in dat de bouw traag
zal verlopen. Men is nu twee weken met
het metselwerk bezig en men verwacht
over nog eens twee weken het geheel
onderdak te hebben. Als het meeloopt
zal de heer Brevet in november zijn
woning kunnen betrekken.
Naast de 12 kwekelingen werken in de
avonduren enkele echte bouwers aan de
woningen, en zij zijn het natuurlijk, die
ervoor zorgen dat het metselwerk zo
snel opschiet. De toekomstige onderwij
zers verrichten enig grondwerk. Zij
doen dat met veel enthousiasme. De
heer Brevet heeft intussen wel een rui
me ervaring in de bouw gekregen, want
hij is er zelf iedere avond bij en helpt
steeds mee. De tegels, die in de toe
komstige onderwijzers-woning zullen
komen, heeft hij zelf ontworpen, door in
mallen stukken marmer.samen te voe
gen met gips. Hij vermeldt daar echter
wel bij, dat hij veel te danken heeft aan
de adviezen van zijn schoonvader, die
uitvoerder is b(j een aannemingsmaat
schappij.
Leerlingen ran de Rijkskweek
school uit Middelburg helpen bij
de bouw ran een Bogaerswoning
voor hun klasgenoot, de heer W.
J. J. Brevet, geheel links op de
foto.
(Foto P.Z.C
Burgemeester J. C. Everaars van Groe-
de heeft dinsdagavond in de gemeente
raad kritiek geleverd op de volkshuis
vesting en bouwnijverheid in Zeeland.
Deze dienst vindt, dat de acht woning
wetwoningen in Groede voor f 5000
minder kunnen worden gebouwd, dan
zoals hij de Bogaerswonlngen noemde,
16.000 mogen kosten, terwijl een wo
ningwetwoning het met. minder moet
doen.
Op een betreffende vraag van het
raadslid J. Vermeulen (p.v.d.a.) zei hij,
dat er vandaag woensdag een be
spreking is van het gemeentebestuur,
de architect, de aannemer en volkshuis
vesting.
De „Openbare Leeszaal en Biblio
theek" te Vlissingen krijgt een nieu
we huisveseting. Dit deelde de voor
zitter van de leeszaal en biblotheek.
de heer J. P. Ventevogel, dinsdag
avond mede tijdens de algemene le
denvergadering in de leeszaal. Het
Burgerweeshuis aan de Badhuisstraat
zal worden afgebroken en op die plaats
zal de nieuwe openbare leeszaal en
bibliotheek verrijzen. Wij komen nog
nader op deze vergadering terug.
Slot van pagina 1
wel een specifiek Brabants be
lang in die oeververbinding niet
duidelijk is, terwijl het belang
voor Zeeland evident is".
„Tot dusver is de samenwerking tus
sen uw provinciaal bestuur en ons
goed geweest", aldus de heer Kort-
mann. „Ik erken overigens, dat het
Reimerswaalplan vrijwel geheel op
Zeeuws territoir ligt, maar ik ge
loof niet dat het essentieel is w&ar
het project is gesitueerd. Het gaat
immers om de mensen, die er moe
ten werken. En aldus gezien geloof
ik dat West-Brabant voor een Rei
merswaalplan het merendeel van de
„bemanning" zal leveren en in
mindere mate evenwel Oost-Zee
land. Het Reimerswaalplan in de af
gesloten Oosterschelde ligt voor de
Westbrabanders binnen wat ik
zou willen noemen de aanvaard
bare pendelafstand".
„Tot dusver heeft Zeeland sportief
meegespeeld, maar ik begrijp wel dat
men in Zeeland anders tegen het Rei
merswaalplan aan kijkt dan in Bra
bant. Ieder ziet nu eenmaal zijn di
rect eigen belang a.h.w. door een ver
grootglas. De aard van de Reimers-
Twaalf leden van de vaste commissie
voor het Nationaal Plan hebben dins
dag een werkbezoek gebracht aan
Walcheren in verband met de herzie
ning van het Streekplan Walcheren.
Deze commissie adviseert de Kroon
over goedkeuring van deze herziening,
die verband houdt met de plaats van
het Eurotel, een jachthaven, kam
peerterrein en de uitbreiding van het
zomerwoningenterrein op het grond
gebied van de gemeente Vrouwenpol
der.
De herziening van het plan werd
gen maanden geleden vastgesteld door
de Zeeuwse staten en ging vervolgens
ter goedkeuring naar de Kroon. In
verband met de bezwaarschriften te
gen de plannen in Vrouwenpolder kwa
men enige leden van de commissie
zich dinsdag ter plaatse oriënteren.
Zij werden daarbij voorgelicht door
het lid van Gedeputeerde Staten, mr.
T. A. J. W. Schorer en ir. W. F. L.
Otten, waarnemend-directeur van de
Provinciale Planologische Dienst. Ver
der waren onder meer aanwezig bur
gemeester A. de Kam van Vrouwen
polder en de heren. mr. J. de Vries en
jhr. mr. H. J. Ortt van de provinciale
griffie.
Over enkele weken zullen de resulta
ten van deze oriëntatie in de vergade
ring van de vaste commissie die is
toegevoegd aan de minister van volks
huisvesting en bouwnijverheid, ter
sprake komen. Men verwacht, dat
over een maand de beslissing over de
streekplanherziening zal vallen.
Het gezelschap had 's avonds een na
bespreking met de commissaris der
koningin in de provincie Zeeland, jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot, waarna
men doorreisde naar Noord-Brabant
voor een dergelijk onderzoek.
waalhaven is anders dan die van
Sloehaven en Kanaalzone. De Sloe-
haven lijkt speciaal geschikt voor
zeer grote zeeschepen en kapitaal
intensieve bedrjjven_ De kanaalzone
een typische industriehaven terwijl
Reimerswaal vooral arbeids-intensie-
ve bedrijven kan aantrekken en toe
gang geeft tot een groot Nederlands
achterland".
De vraag na bovenstaande opmer
kingen is nu belangrijk: welke ba
sis hebben de Brabantse Reimers-
waalplannen De beantwoording
daarvan eist het noemen van enige
data en feiten uit het verleden.
In 1959 lanceerde de toenmalige
commissaris der koningin in
Noord-Brabant prof. De Quay een
zeehavenplan voor zijn provincie,
neergelegd in een uitvoerige bro
chure Noord-Brabant het nieu
we westen". Dit havenplan was
gesitueerd ten zuiden van de
Kreekrakdam en zou een toegang
naar zee krijgen via de fBelgi
sche) zeesluis bij Zandvliet. De
regering deed de toezegging dit
plan te bestuderen en verklaarde
zich in 1961 in beginsel bereid tot
medewerking. Mede op grond van
deze toezegging werd bij de Ne
derlands-Belg ische onderhamdéUn-
gen over de Schelde-Rijnverbin-
ding van Nederlandse kant onder
zocht in hoeverre een dergelijk
plan in te brengen zou zijn in een
Schelde-Rijnverbinding. Dit bleek
onmogelijk. In mei 1963 deelde in
verband hiermee de minister van
verkeer en icaterstaat mee, dai
plannen denkbaar zijn die in nau
tisch-technisch alsook in econo-
misch-planologisch opzicht de voor
keur zouden verdienen boven het
Kreekrakplan. Hij dacht met na
me aan een havencomplex in de
af te sluiten Oosterschelde met een
toegang via een kanaal bij Waar
de. .Jndien dit te zijner tijd ver
antwoord blijkt" aldus de minister
in mei 1963, ,jsou de aanleg van
bovengenoemde werken wellicht
kunnen worden afgestemd op de
afsluiting van de Oosterschelde".
Daarop kwam de volgende toezeg
ging: „De regering heeft besloten
haar eertijds voor het Kreekrak
plan toegezegde medewerking te
vervangen door een soortgelijke
medewerking bij het Oosterschel-
dcplan (Dit plan heet thans Rei
merswaalplan). Waaruit bestaat
die medewerking f „Uit het be
hulpzaam zijn bij de nadere uit
werking van het plan, uit het
openhouden van de mogelijkheid
tot realisering, alsmede tot het
verlenen van goedkeuringen, ver
gunningen en concessies".
De basis van de plannen is dus een
regeringstoezegging uit 1961 tot
medewerking voor het Kreekrak
plan. Deze toezegging werd later
overgeheveld naar het Reimers
waalplan en tevens nader gepreci
seerd. Tegen deze achtergrond nu
hebben wü de commissaris der ko
ningin in Brabant een aantal ver
dere vragen voorgelegd. In de eer
ste plaats naar ons gevoel de
belangrijkste: „Meent U niet, dat
het Reimerswaalplan moet worden
ingepast in een nationaal beleid
voor ruimtelijke ordening, waarbü
de nationale zeebavenbehoefte een
belangrijke rol speelt?"
Antwoord: „Daarover behoeft geen
twijfel te bestaan."
Vraag: „Acht U hot mogelijk, dat op
grond van deze nationale overwegin
gen een Reimerswaalplan voorlopig
nog niet actueel zou kunnen blijken f'
Antwoord
„Reeds in 1961 heeft de regering
haar medewerking toegezegd aan liet
toen voorliggend Kreekrakplan,
daarmede erkennende dat in de Ne
derlands-economische verhoudingen
een Kreekrakhaveii aanvaardbaar
was. De vervanging van het Kreek
rakplan door het Reimerswaalplan
verandert daaraan principieel niets.
Indien landelijk de zeehavenpositie
in Nederland wordt bezien, zal onge
twijfeld hljjken, dat, naast de andere
zeegaten, de Westcrscheide als toe
gang tot de zee ten volle dient te
worden benut. In het kader van c
Weste.uropese integratie dient Ni
derland van alle bestaande toegan
gen naar de zee een zo nuttig moge
lijk gebruik te maken. Los van de ha-
venplannen acht ik het kanaal van
Waarde, aangelegd op dezelfde
schaal als het kanaal van Terneuzen,
en daardoor ook geschikt voor d<
duwvaart, een duidelijk gemeen
schappelijk belang voor' Noord-Bra
bant en Zeeland".
Vraag: De medewerking van de re-
KUNST
Bachconcert door
Almut Röszler
NIEUWE KERK, MIDDELBURG.
De kunst van Bach is typisch de
kunst van de objectieve kunstenaar.
Temidden van zijn tijd, de late
Barok beeft hij met de vormen en
gedachten, welke deze hem bood, zijn
werken geschapen. Hij oefende geen
kritiek uit op de uitdrukkingsmidde
len van de kunst die hem ter beschik-
king stond, hij voelde geen innerlijkeI
drang om wegen naar nieuwe kunst-
vormen te openen. Zo hebben, afge
zien van vrijheid in de hantering, en
hoe! zijn orgelstukken de algemeen
gebruikelijke vormen van de late Ba
rok: preludium en fuga, koraalvoor.
spel en -fantasie, partita, trio-sonate,
enz. Daarmee is niet gezegd da:
Bach's kunst onpersoonlijk zou zijn,
verre van dat! Want in de behandeling;
van alles wat hij als aanwezig voelde,
heeft Bach deze vormen, vooral die
van zijn orgelmuziek, met zo'n ontzag,
wekkend-krachtige hand gehanteerd,
dat deze in een ongeëvenaarde vol
maaktheid een spanning oproepen]
waaraan geen mens zich onttrekken
kan. Deze spanning wordt vooral ver
oorzaakt door de dieptewerking, de
rijkdom aan verticale spanningen. De
ze zijn in bijzondere mate het gevolg!
van de verbinding van het zelfstandi-j
ge polyfone lijnenspel met Bach's
rijke kleurgevoel in de harmonische
expressiemiddelen. Maar ook in de
melodiek (het werken met een motief,
een thema, een arabesk) en in de rit
miek, de horizontale concentratie
liggen enorme spanningen opge
hoopt. Het is het ontladen van deze,
in het notenbeeld verborgen energieën,
die het beluisteren van een Bach-pro-
gramma tot een uitermate boeiende
aangelegenheid kunnen maken, de
vertolker, i.e. de organiste op deze on
vergetelijke avond in de Nieuwe Kerk
te Middelburg, voor een bijna boven
menselijke opgaaf plaatst.
De jonge Duitse organiste Almut Rösz
ler, leerlinge van de Detmolder orga
nist Michael Schneider en van de be
faamde Parijse organist Gaston Litai-
ze, pianoleerlinge van de door zijn op
treden ten onzent ook hier bekende
pianist Hans Richter Haaser, heeft
deze strijd met Bach geleverd in een
bijzonder evenwichtig „gecompo
neerd" programma: in een omlijsting
van twee preludia en fuga's stond als
middenmoot genoteerd de door enkele
„Leipziger Chorale" omkranste 4de
trio-sonate.
In dit verheven gevecht hebben wij
Bach's muziek gehoord zoals wij haar
reeds lang gewenst hebben te horen:
een vertolking waarin het stemmen-
weefsel in heldere registraties een
onontkoombare spanning opriep, een
sensatie van „erbij betrokken" te zijn.
De programmatisch centraal gestelde
trio-sonate, door Bach aan zijn zoon
Wilhelm Friedemann als oefenstuk op
gedragen! met zijn tot het uiterst
doorgevoerde gelijktijdige concentratie
van twee, in het slotdeel van drie, af
zonderlijke melodiestemmen, gekleurd
door hun verticale samentreffen, vond
in Almut Röszler een magistraal ver
tolkster. Moeilijkheden, en welke!
bestonden voor haar eenvoudigweg
niet. In het lyrische middendeel van
deze sonate bloeiden de weelderige
arabesken op, tot het uiterste verzorgd
waren de vele trillers (het aangegeven
andante-tempo helde, overigens
geenszins bezwaarlijk over naar
een adagio-beweging)spits klonk het
technisch razendmoeilijke, dansante
slotallegro. Jammer dat akoestisch
(of door de intonatie van de orgelre
gisters?) veel nootjes „wegvielen" in
de grote ruimte. Op gelijke hoogte be
woog zich Almut Röszler's interpreta- 1
tie van de grootse Preludium en fuga
in e kl. t. in een prachtige doorzichti
ge, tot in de laatste maten van de fuga
gehandhaafde, registratie.
De uitvoeringen van de vier koraalbe
werkingen handhaafden zich niet ge
heel op dit zeer hoge niveau (kleine
vergissinkjes, een enkele omissie),
maar van welke sterveling zouden wij
dat mogen verwachten? Gememoreerd
moge worden het feldramatische, har
monisch kleurrijke „Jezus-Christus,
der von uns den Zorn Gottes wand".
De aandachtige toehoorder zal opge
merkt hebben dat de organiste na de 1
triosonate niet het aangekondigde ko
raal heeft gespeeld, doch de koraal
bewerking „Komm, heil'ger Geist,
Herre Gott", waarna het koraal
„Schmücke dich, o liebe Seele" volg- I
de. Van harte hopen wij deze zeer be
gaafde organiste nog eens te horen in
Middelburg!
Het eerstvolgende concert zal volgen
de week dinsdagavond verzorgd wor
den door de kerkorganist van de St.-
Bavo te Haarlem: Klaas Bolt.
G. W. B.
HET WEER IN EUROPA
Kopenhagen geheel bewolkt.
Londen regen.
Brussel zwaar bewolkt.
Luxemburg licht bewolkt,
Parjjs half bewolkt,
Nice licht bewolkt.
MUnchen onbewolkt,
ZUrich onbewolkt,
Locarno licht bewolkt.
Wenen licht bewolkt.
VEEL WIND.
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk buien, maar in het zuid-oosten
aanvankelijk nog zwaarbewolkt met
regen.
Matige tot krachtige, aan de kust
harde tot stormachtige zuidwestelijke
wind. Koel weer.
waalplan is o
hulpzaam zijn bij nadere uitwerking".
Dat vooronderstelt dat de initiatieven
van elders moeten komen en dat juist
de lagere organen het over deze zaak
geheel eens moeten zijn. Meent U
niet, dat met name de staten van
Zeeland eerst eens een duidelijke uit
spraak moeten doen over de wense
lijkheid van een Reimerswaalplan?
Antwoord
„Zeeland en Brabant zullen samen
over de provinciegrenzen heen
in het belang van de gehele bevol
king van Zuidwest Nederland aan de
totstandkoming van het Reimers
waalplan moeten werken. Beide sta
tencolleges zonden zich daarom op
korte termijn moeten kunnen bera
den over het rapport van de werk
groep en over de vorm waarin daar
aan op de meest efficiënte wijze uit
voering kan worden gegeven".
STRAND VERWACHTEN G
(Van onze weerkundige medewerker)
Achter het regenfront van de storm-
depressie bij Schotland zijn vandaag
r opklaringen te verwachten. Nog
vrij krachtige zuidwestenwind.
Koel, overdag 16 17 graden. Zeewater
16 graden.
VOORUITZICHTEN
Door de grote depressieactiviteit voor
lopig wisselvallig met opklaringen,
maar te fris.
ZON EN MAAN
ii
Zon op 04.31
Maan op 04.09
onder 20.59
onder 21.22
