AGIO
OUD WORDEN, KRAS BLIJVEN
Politie van New York
werkt op volle toeren
DRAKACELES
PARIS-NORD: een
grote luchthaven voor
supersonische giganten
Legendarische leeftijden146, 158 en 167 jaar
Nieuwe wedstrijd
t.v.-spel schrijven
B.R.T.-N.T.S.
UITGERUST!
ZULLEN EENS GARNALEN DE
MENSHEID KUNNEN REDDEN?
Le Bourget wordt
in 1975 vervangen
Noodprogramma
kost vijf miljoen
dollar
1904
Schapekaas, sigaren, ruw
of lichaamsbeweging,
evenwichtige voeding,
voldoende slaap en
matigheid
(Van een medewerker)
Qchapevlees en schapekaas heb-
ben hem in uitstekende staat de
leeftijd doen bereiken die hij nu
geniet: 158 jaar. Dit is de vaste
overtuiging van Shiraly Muslimof,
fen boer uit het Russische Azer-
beidsjan, die al zes jaar was toen
ie legers van Napoleon zich uit
Moskou terugtrokken. En bij is
aiet het enige oudje in het oude
Rusland. Volgens de Sowjetrege-
ring leven er in de Unie 40.000 per
sonen die boven de honderd zijn.
Maar Shiraly is er wel de oudste
van!
Bijna even spectaculair, hoewel
csgeven door meer romantiek, was
je levensloop van de Zweedse zee-
san en zoeker naar avonturen Kristi-
5ü Drakenberg die volgens de kro
niekschrijvers in 1772 stierf in de ge
regende leeftijd van 146 jaar. Nog
sieeds volgens de historieschrijvers
huwde hij op 111-jarige leeftijd, over
leefde daarna zijn vrouw e i bewoog
lich bij het bereiken van de 130 jaren
alweer op vrijersvoeten
Maar zelfs deze achtenswaardige
heden verbleken bij het voor het
Toeüicht treden van een wijze, tande-
:j;e en perkamentachtige Indiaan,
renaamd Javier Pereira. Toen hij
„ontdekt" werd in het Andesgeberg-
in 1956, verklaarde hij 167 jaar
cud te zijn. Per vliegtuig werd deze
trasse bejaarde overgebracht naar
New York en aldaar onderzocht door
een reeks artsen. Zij waren het er
over eens, dat Javier zeer oud moest
rijn, misschien inderdaad wel meer
dan 150 jaar.
Ook de Indiaan had een recept voor
een lang leven: veel zware sigaren,
rum en zestien koppen koffie per dag
Hoe men ook over de authenticiteit
van deze verhalen mag denken en
over de wellicht werkelijke leeftijd
ran deze oudjes: in het algemeen is
tr meer nodig dan een dieet van
schapekaas en zware sigaren-met-
ram om een hoge leeftijd te berei
ken.
113 jaar maximum
Zij die er hun vak van maken de
fezondheidstoestand van mensen te
bestuderen, menen dat 113 jaar wel
(ie maximum-leeftijd is die een mens
ooit aangetoond heeft bereikt. Een
groot aantal van deze fysiologen ver
werpt zonder meer de gedachte dat
het mogelijk is om langer in leven te
blijven.
De tijd schrijdt onverstoorbaar
voort en het menselijk lichaam slijt,
juist als een machine. Maar dat
xemt niet weg dat over heel de we
reld langzamerhand een gemiddelde
levenstijd van zeventig jaar tot de
nogelijkheden gaat behoren.
Vijftig jaar geleden nog was de ge
middelde leeftijd die de mens bereik
te 48 jaar. Nu komen van elke tien
mannen zeven minstens tot de 65.
Voor vrouwen liggen de kansen zelfs
nog beter. Acht van iedere tien ma
ken een goede kans 74 te worden.
In de afgelopen vijftig jaar is de
medische wetenschap niet meer uit
sluitend in het defensief gebleven te
genover de ziekte: zij is in de aan
val gegaan. Zij heeft al heel wat ob
stakels op de weg naar een hoge leef
tijd opgeruimd.
Maar een middeltje te vinden tegen
de veroudering, dat is een heel ande
re zaak. Eeuwenlang al is er gezocht
naar een geheimzinnig levenselixer.
Er is er nu een, al is er weinig ge
heimzinnigs aan. Het is gewoon een
produkt van de chemische industrie
en het bestaat in hoofdzaak uit wat
chemici anabolische steroiden noe
men. Amerikaanse onderzoekers heb
ben het samengesteld.
Het effect van dit pilletje? Wan
neer men het regelmatig inneemt
en daarbij een dieet aanhoudt, rijk
aan proteïnen, verdwijnen ouder-
domsverschijnselen als een gerim
pelde huid, gebogen schouders
een schuifelende manier van lopen.
De eerste proefnemingen hebben
opzienbarende resultaten opgeleverd,
zo wordt gemeld. Of deze in feite zul
len bewijzen, dat de miljoenen dollars
die in het project gestoken zijn, de
moeite waard geweest zijn, moet de
tijd leren.
Rimpels en gebogen schouders
kwijtraken het lijkt mooi. Maar
op deze manier verdwijnen alleen
een paar uiterlijke symptomen van
de ouderdom. De oorzaak van de
symptomen en de lichamelijke slij
tage worden er niet mee aangetast.
Men zegt wel eens dat de ideale
auto zo moet zijn geconstrueerd, dat
hij na zijn tevoren berekende levens
duur van voor tot achter óp is. In
derdaad streeft men er naar een auto
zo te maken, dat alle onderdelen on
geveer in dezelfde mate slijten. Maar
het menselijk lichaam is geen auto.
Er zijn organen die sneller slijten
dan andere. Meestal zijn dat het hart,
de longen en de bloedvaten.
Betere lapwerk
e medische wetenschap en de
chirurgie vooral kunnen veel. Her
senbloedingen zijn niet langer zon
der meer fataal. Lekken in de wan
den van hartkamers kunnen worden
dichtgenaaid. De bloedsomloop kan
worden gestimuleerd en op gang ge
houden.
Maar dit is allemaal lapwerk, al is
het dan veredeld lapwerk. De medi
sche wetenschap is er minstens zo
sterk op gebrand te weten te komen,
waarom bloedvaten verkalken, waar
de bloeddruk zo hoog wordt dat
de aderen barsten en waarom het
ene orgaan bij de een wel, bij de
andere met het functioneren op
geeft terwijl de overige nog zo goed
als nieuw zijn.
Men wreet al, dat één van de oor
zaken vc-or het verharden van ader-
wanden te maken heeft met een che
mische stof, cholesterol geheten: hij
zet zich af op de vaatwanden. Dui
zenden bejaarden sterven per week
in een land als Amerika aan deze
ziekte.
Cholesterol komt voor in vet. Het
verharden van de vaatwanden kan
derhalve worden tegengegaan door
vet van het menu van de zieke te
schrappen. Maar daarmee is het pro
bleem van het ziektebeeld niet opge
lost. De vraag is: hoe komt 't dat het
lichaam het in de bloedstroom voor
komende cholesterol niet onder con
trole kan houden?
Wanneer het antwoord op deze veel
principiëler vraa^ is gevonden, is de
wetenschap een heel stuk verder op
de weg naar een lang leven voor
iedereen.
Vitaliteit behouden
Maar intussen hoeft men niet weer
loos op de definitieve aftakeling te
gaan zitten wachten. Er kan veel ge
daan worden om de vitaliteit van de
jeugd en de middelbare leeftijd te be
houden.
mengestelde voeding. voldoende
slaap in een behoorlijk geventileer
de kamer, goede huisvesting, een
werkkring die voldoening geeft en
zo weinig mogelijk tabak en alco
hol.
Al deze factoren zijn van invloed op
de snelheid waarmee een mens ver
oudert. Een paar zijn van groter ge
wicht dan de andere. Lichaamsbewe
ging bijvoorbeeld is voor ouderen ze
ker zo belangrijk als voor menscr.
van middelbare en jeugdige leeftijd
Lichaamsbeweging is echter meer
dan 's avonds een klein wandelinge
tje of een partijtje biljart. De spieren
moeten voortdurend soepel worden
gehouden.
Hoe vreemd het misschien ook mag
klinken: een werkkring die men met
plezier blijft vervullen, is een van de
belangrijkste bijdragen tot het berei
ken van een hoge leeftijd in geeste
lijk en lichamelijk vitale toestand.
Werk brengt een regelmatig en dy
namisch levenspatroon en geeft de
mens een grote persoonlijke voldoe
ning.
Roken en drinken
Een snelle afbraak van het zenuw
stelsel wordt zonder twijfel veroor
zaakt door alcohol. Roken kan leiden
tot longziekten en verharding van de]
kransslagaderen.
Men moet zich zo zeggen dok
ters niet verkijken op lieden met
een uitzonderlijk sterke constitutie
die tot op hoge leeftijd aanzienlijke
hoeveelheden alcohol absorberen en
nergens last van hebben. Zij zijn de
uitzonderingen die de regel bevesti
gen.
Zoals bijvoorbeeld Charles Fle
ming in Port Elizabeth, Zuid-Afri-
ka. die niet zo lang geleden een ki-
Een gezonde levenswijze sluit lometer ver liep naar zijn stam
ini lichaamsbeweging, regelmatige zijn 108ste verjaardag vier dubbe-
stoelgang. goede, niet al te over- kroeg om er ter gelegenheid va
vloedige maar wel evenwichtig sa- le cognacjes achterover te slaan!
'n extra AGIO tractatle!
Uitgeslapen? neen...
be HARDE MATRAS met alle comfort van 'n ZACHTE.
I De Nederlandse Televisie Stichting en
I de Belgische Radio en Televisie schrijven
opnieuw gezamenlijk een wedstrijd voor
televisiespelen uit. Het doel van deze
wedstrijd is het bevorderen van het
schrijven van tv-spelen als het genre in
i Nederlandse taal.
DE OCEAAN ALS VOEDSELBRON
Succesvolle proeven
met schol en zeetong
(Van een medewerker)
het probleem steeds dringender,
welke voedingsbronnen nog ontslo
ten kunnen worden. Bij het denken
hierover speelt sedert enkele jaren
het nog onuitputtelijke eiwitreser
voir een rol, dat onze oceanen 70
procent van het gehele aardopper
vlak! herbergen. In de „New
Scientist" heeft professor Sir Alis-
ter Hardy aan de universiteit van
Oxford een opmerkelijke prognose,
geïllustreerd met enkele voorbeel
den. gegeven over wat over onge
veer twintig jaar, in 1984 dus, in
.dit opzicht te verwachten is.
„Zeebouw"-bedrijven
Met uitzondering van de oester- en
mosselculturen is de mens, zo zegt
professor Hardy, ten opzichte van de
bevissing der oceanen nog in het sta
dium der jagers en vallenzetters.
Zouden wij niet „zeebouw" kunnen
bedrijven, analoog aan de landbouw?
De eerste stappen in die richting zijn
al gedaan. Zo hebben onderzoekers
van het Britse ministerie van land
bouw en voedselvoorziening nieuwe
methoden uitgewerkt om de larven
van schollen veilig door de eerste,
bijzonder bedreigde periode van hun
ontwikkeling heen te helpen door het
broedsel, onder toevoeging van anti
biotica, in grote tanks te bewaren tot
het weer in de zee wordt uitgezet.
Op deze manier heeft men in de
eerste maanden van dit jaar in een
station in Port Erin reeds een mil
joen schollen „opgevoed". Daar de
periode, waarin de schollenlarven be
scherming nodig hebben in het voor
jaar ligt en die voor de larven van
de zeetong in het najaar, kan dit
„zeeboenenbedrijf" vrijwel het hele
jaar door werken. Reeds nu gelooft
prof. Hardy te kunnen voorspellen,
dat binnenkort in Port Erin niet één
doch tien miljoen jonge vissen kun
nen worden grootgebrach' en daarna
uitgezet en dat binnen twintig jaar
talrijke soortgelijke zeevisbedrijven
langs de kust kunnen ontstaan.
Een overbevissing van de kust
wateren en daarmee het gevaar
an voedselschaarste met gelijktijdi
ge vermindering van het gemiddelde
visgewicht zou volgens Hardy voor
komen kunnen worden, door het
kunstmatig grootgebracht broedsel in
nieuwe gebieden wat Engeland be
treft bijvoorbeeld Doggersbank uit
te zetten.
Eenmans-onderzeeboten
Maar ook de „oogst-methoden"
zouden in de komende twintig jaar
revolutionair gewijzigd kunnen wor
den. Zo zouden eenmans-waarne-
mings-onderzeeboten voor de oogst-
machines de meest produktieve vis
gronden moeten opsporen. Voorts
zouden vrij opererende, door krach
tige sleepboten getrokken sleepnet
ten een visvangst in de kustwateren
in grote stijl moeten doorvoeren.
En natuurlijk zou daarmee hand in
hand moeten gaan een „visbescher-
ming", analoog aan de plantenbe-
scherming. Dat wil zeggen, dat „de
oogst" beschermd zou moeten wor
den tegen zijn belangrijkste vijan
den, zoals bijvoorbeeld de zeester.
Veel grotere kansen liggen nog in
de oceaangebieden buiten het conti
nentale plateau. Afgezien van de wal
visvangst met de harpoen en het hen
gelen op tonijn is de diepzee nog nau
welijks „geëxploiteerd". Door echo
lood-peilingen kent men sedert gerui
me tijd reeds de zogenaamde „deep
scattering layers" dat wil zeggen: de
peilingstraal terugkaatsende, dicht
opeengepakte verzamelingen van
waarschijnlijk kleine vissen in enor
me hoeveelheden. Over twintig jaar
zal men het vermoedelijk heel ge
woon vinden dat men deze visjes,
in blik geconserveerd, als goedkoop
De volgende prijzen kunnen worden toe
gekend: een eerste prijs van B frs.
50.000 3570,— een tweede prijs van
B. frs. 30.000 (ƒ2140,—) en een derde
prijs van B. frs. 2.000 (ƒ1428,— Daar
naast kunnen vijf aanmoedigings pre- n
mies ten bedrage van B frs. 3 500 L'P ongeveer
250.worden toegekend. Over de uit- noorden van de Eiffeltoren ont-
zendrechlen in beide landen zal afzon- nieuw liiehKaarteen-
derlijk -.vorden onderhandeld. De jury ie "aat meu"
menu zal prijken, durft ook professor als vo,^t samengesteld: voorzitter is trunihet SUpervÜegVeld FariS-
Hardy niet te voorsDellen. Tot nu toe Paul Hardy BRT i Leden van de BRT jy0rd met tvvee betonnen startba-
zijn Nic Bal, Hubert van Herreweghen,
Bert Brauns en Maurits Balfoort. Leden
van de NTS zijn Ed Hoornik, mevr.
E. Kamerman-Ruimschotel en Jan Wil-
lemH ofstra. Algemeen secretaris is Ger-
rit Lindenberg (NTS).
voedsel kopen kan. Of in het jaar 1984
de zeeplankton, op de een of andere
manier voor de mens tot smakelijk
voedsel getransformeerd, al op ons
Meer dan 5000 hectare groot
Hardy niet te voorspellen. Tot nu toe
ziet het er na vele pogingen en
even zo vele mislukkingen in econo
misch opzicht niet naar uit.
Voor mensen walvisvoer
Een bepaald deel van het plankton,
namelijk een planktonachtige garna-
lensoort. maakt echter volgens de Ox-,
fordse hoogleraar een goede kans „de
grootste aanvullende voedselbron van
onze eeuw" te worden. Zowel op het
noordelijk halfrond als in de enorme
oceanen rond het zuidpoolgebied is de
meedogenloze walvisvaart bezig, het
bestand aan walvissen volledig uit te
roeien. Tot nu toe is echter gebleven
het voer van deze enorme zoogdieren,
juist die garnalensoort van ongeveer
5 cm lengte, die leeft van het micros
copische plankton.
„Bedenkt men", zo zegt Hardy
„dat een blauwe walvisbaby bij
de geboorte ongeveer zeven meter
lang is en van het microscopische
eitje tot deze grootte groeit in
slechts 11 maanden, dat zijn moe
der zich tijdens de dracht uitslui
tend gevoed heeft met deze garna
lensoort en dat dit walvis jong opl
zijn tweede verjaardag al ruim 20
meter lang is, dan ben ik er zeker I
van. dat wij de thans nog verhonge-i
rende kinderen van deze aarde al
leen al met deze eiwitvoeding uit
garnalen zouden kunnen redden".
24 kilometer ten
nen van elk 4000 meter lang. Op
deze enorme „pistes" zullen de gi
ganten uit het supersonische tijd
perk zich thuis voelen.
Om golf van misdaad te stoppen
les in de straten waar de relle
tjes zich voordoen en in de sta
ten waar de relltjes zich voor-
ddoen en in de stations van de
ondergrondse, dit alles op de
„spitsuren" van de misdaad.
Het noodplan van de stad New hoop, dat dij M-ndere^^ch.sj
York om de golf van misdaad
te stoppen is deze week in wer
king getreden. 700 politieman
nen extra zijn aangewezen voor
overwerk bij de politiepatrouil-
DE BADKAMER ALS SCHATKAMER
Er zullen alarminstal
laties in 'n aantal bad
kamers in de Verenigde
Staten moeten worden
aangebracht, omdat ju-
weleen en andere kost
baarheden niet langer
in een brandkast be
waard worden.
Om deze reden kan
Wagner in New York
badkamers voor de rij
ken van New York ont
werpen die hem tot
18.000 dollar per stuk
opleveren. Niet alle
maal zijn Wagners
badkamers zo duur, hij
heeft er eens vijf aan
gelegd op een jacht
voor maar 13.000 dol
lar. In de badkamers
van Wagner verfrissen
zich staatshoofden, ko
ningen, grote zakenlie
den en filmsterren. De
kranen in Wagners
badkamers zijn gezet
in 24 karaats goudop
laag, en de wasbak
heeft een rand van
malachiet. Andere even
ongewone als kostbare
materialen die hij in
zijn badkamers ge
bruikt. zjjn ametisten.
zuiver bergkristal.
Wagner, die komen uit
Engeland zowel als de
Maagdeneilanden en
Alaska, zijn de prinses
van Monaco, gouver
neur Rockefeller van
New York, onderminis
ter Averell Harriman
en Joan Crawford.
Per post
Er zijn rijkaards die p
post hun bestelling
plaatsen. Zo als de ma-
naradja van Baroda,
die gouden kranen,
zeepbakjes en handdoc-
kenrekjes bestelde.^ Er
was een klant die 5500
dollar neertelde voor
een in de vloer inge
bouwd bad met moza
ïekvloer, en antieke va
zen voor zalfjes.
Wagner is gewend ge
raakt aan vreemde vér-
zoeken. Een ervan was
van iemand die een
douche wilde die eau
de cologne sproeide.
Een echtpaar vroeg om
een kraan in de vorm
van een „meerman"
voor hem, en een in de
vorm van een meermin
voor haar.
Voor haar huis in het
Mexicaanse Cuernava-
ca kocht Barbara Hut
ton. de miljonaire, een
bad dat even groot was
als een zwembad. Er
waren 7 meter hoge
cherubijnen en dolfijnen
bij.
Een andere rijke vrouw
in Bogota, Columbia,
bestelde een badkamer
voor een huis dat er
nog niet stond. De ar
chitect zou dat er om
heen ontwerpen, vertel
de ze Wagncr.
Cocktails
,'.r zijn zelfs mensen
die in de badkamer
ontvangen. Een dame
in Los Angeles serveert
elke dag thee in haar
badkamer van 24 bij
36 meter. De kuip is
van marmer en de
uitmonstering van
veertien karaats goud-
oplaag. Een butler
biedt cocktails en ape-
ritiefjes aan, alvorens
men zich naar een ge
bruikelijker omgeving
begeeft voor het diner.
van de openbare orde. De extra
maatregelen zijn genomen op last
van de burgemeester, Robert F.
Wagner. Hij heeft gelast dat er
overlijd gemaakt moet worden om
iets te doen aan de huidige golf
van moorden, aanrandingen, over
vallen en andere daden van ter
reur. Deze wets schendingen
den plaats op straat en op stations
van bussen en ondergrondse trei-
De toenemende onlusten en relletjes,
sommige blijkbaar met de rassen-
strijd als motief, bereikten het vo
rige weekeinde een hoogtepunt. Er
werden vijf verschillende inciden
ten gemeld, waarbij negers passa
giers op ondergrondse treinen en
stations, alsmede die op een veer
boot terroriseerden. Bovendien
vonden twee aanrandingen plaats
en een vrouw werd vermoord.
Tweehonderd manschappen van
z.g. Transit-Authority zullen extra
uren werken in de avonduren en
's nachts om de orde te helpen
handhaven op de ondergrondse sta
tions en treinen, welke het doel
wit vormen voor de opgeschoten
jeugd. De politiemacht van de
Transit-Authority wordt speciaal
ingeschakeld bij de verkeersmidde
len bestemd voor het openbaar
Van 6 uur des avonds tot 2 uur des
ochtends, iedere dag, zullen bo
vendien nog 500 manschappen ex
tra van cle Newyorkse politie de
wacht, betrekken op strategische
punten. Iedere patrouilleman zal
8 dagen overwerk verrichten in een
periode van 3 weken. Deze maat
regelen kosten veel geld. Het nood-
programma van de stad New York
eist alleen al een bedrag van 5 mil
joen dollar.
Onder regie van Frunz Antel is men in
Wenen met de opnamen begonnen voor
de film ,J3e grote kür" met Marika Ki-
lius en Hans Jiirgen Bdumler. De mu
ziek is van Enoin Halletz, het draaiboek
Kurt Nachmann naar een idee van
Geza von Cziffra.
Reeds in 1970 moet het reuzen-
vliegveld klaar zijn. Frankrijk wil
in de moderne stationsgebouwen
per jaar meer dan 20 miljoen pas
sagiers comfortabel en snel bedie
nen teneinde ook in de luchtvaart
zo iets als een „snelle haven" tc
krijgen. Dit begrip bestaat tot nu
toe slechts in de zeescheepvaart.
Er zijn enkele havens ter wereld,
o.a. Rotterdam, die speciaal inge
richt zijn op zeer snelle overslag
van goederen.
De luchthaven Paris-Nord zal meer
dan 5.000 hectare groot worden. De
bouwkosten gaan enkele miljarden
nieuwe francs belopen. Het parlement
heeft aan deze uitgaven reeds zijn
goedkeuring gegeven, zodat, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden,
de werkzaamheden volgens plan kun
nen verlopen. De openingsvlucht zal
gemaakt moeten worden door de
'„Concorde", het supersonische vlieg
tuig. dat in Frans-Britse samenwer
king tot stand komt en waarvan de
introductie ongeveer met de voltooi
ing van de nieuwe luchthaven zal sa
menvallen. Deze machine met een
snelheid van ruim tweemaal die van
het geluid zal voor een vlucht van
Parijs naar New York niet meer dan
twee uur nodig hebben.
Terwijl het nieuwe luchtvaartcen
trum wordt opgebouwd zal de oude,
bekende luchthaven Le Bourget aan
de Route Nationale No. 2 langzamer
hand buiten gebruik worden gesteld.
De capaciteit van dit vliegveld vol
doet niet meer aan moderne eisen.
Uitbreidingsmogelijkheden zijn er
niet meer. Omstreeks 1975 zal Paris-
Nord het oude terrein geheel vervan
gen hebben en zal men het roemruch
te Le Bourget alleen nog gebruiken
voor proefvluchten met oudere typen
machines.
Frankrijks nieuwe luchtvaartcen
trum wordt volgens deskundigen ook
uitermate belangrijk voor de inter-
atlantische samenwerking in de ver
dedigingssector, omdat er nog niet
een dergelijk grootscheeps projekt
bestaat in Europa. Daar de transport
vliegtuigen van de vierde vliegtuig
generatie ongetwijfeld zeer hoge
eisen zullen stellen aan de start- en
landingsbanen, zijn banen met een
lengte van vierduizend meter zeer ge
vraagd.
1000 vel
(4 rollen)
modern
toiletpapier
pONDERDAG 18 JUNI PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
