Vandaag vonnis over de Zweedse
meesterspion Stig Wennerström
AARDGAS-TREIN"
KAMPT MET GROTE
VERTRAGING
„Alleen maar spijt
dat ik me heb
laten grijpen
ELISABETH BAS
"PARAAT"
FUSIE TUSSEN AMSTERDAMSCHE
EN ROTTERDAMSCHE BANK
n
Problemen bij de
bronbemaling zijn
de oorzaak
Premier Sjastri
wil akkoord met
Pakistan en China
HERRIE IN AMSTERDAM OM EEN AMERIKAANSE MILJARDEN ERF EN IS
VRIJDAG 12 JUNI
PROVINCIALS ZEEUWSS COURANT
3
„Interessant zijn" - enige motief
Zweden noemt hem de grootste
spion van deze eeuw. Dat is kolo
nel Erik Wennerström voor zijn
eigen land in ieder geval. Hij heeft
terechtgestaan in Stockholm
verneemt vandaag (vrijdag) wat
de justitie verder met hem voor
heeft.
Een vreemd mens. Voor liefhebbers
van spionageverhalen is hij een pro
totype. Hij had 't allemaal: een ka
mer, waar niemand mocht binnen
gaan, geheime zenders en microfilms
die hij zijn Russische opdrachtgevers
toespeelde wanneer hij hen met een
stevige handdruk begroette.
Maar het werkelijk vreemde aan de
man is, dat het hem niet om geld
ging, niet omwille van een vrouw,
niet omdat hij gechanteerd zou wor
den en evenmin uit haat of uit ideolo
gische motieven.
Hij was een spion zonder motief.
Een man van de wereld, die zich al
leen maar interessant wilde voelen.
HENKES
JONGE
JENEVER
VOOR HEN
DIE DE ÉCHTE WILLEN I
OVER FOLKLORE en stok-oude
tradities gesproken mag ik
U er even aan herinneringen dat
het maandag over een week weer
De Dag van de Metworst is in
Hamersveld aan de Korte M er we
de?
Dan komen ze weer op het markt
plein bij elkaar, de mannen en de
vrouwen van dat nijvere dorp aan
de rivier, die zoveel toegewijd
werk hebben verricht om deze on
sterfelijke traditie voor de onder
gang te behoeden, onder de geest
driftige aanvoering van burge
meester Uitdeflank, schoolhoofd
Oortjes en pastoor Degenslikker,
dat driemanschap waarop menige
grote gemeente met recht jaloers
mag zijn.
Iedereen die professor doctor J.
M. Th. Langeredc-Kurzersinns „On
derzoek naar Hamersvelds oor
sprong" 1863 uitgave Lentje's
Verenigde Drukkerijen Hindelo
penheeft gelezen en wie heeft
dit niet herinnert zich dat deze
gezaghebbende geleerde tot de
conclusie is gekomen dat De Dag
van de Metworst eigenlijk niets
met metworst te maken heeft,
doch dat het hier een verbastering
geldt van „Methorst". Het was im
mers de nobele bisschop Zweder
van Methorst en Veekate die an
no 1563Hamersveld uit de bele
gering der Turkse legioenen be
vrijdde. Die dag aten de Hamers-
velders knakivorstjes; zo is het
misverstand gemakkelijk ontstaan
uit de contaminatie van Methorst
en knakworst.
Zoals ieder jaar zal het feest wor
den ingezet met volkszang in het,
op andere dagen door sexmaniak-
ken zo drukbezochte Fortpark,
waar de mannen al zingende, de
opkomende zon zullen begroeten in
hun traditionele kledij: bolhoed
met gemsepluim, groene sokken en
gele overall, terwijl de vrouwen
aan de andere zijde der gemeente,
in het Veldwachter Hendriks-
plantsoen, haar kaatsebalwedstrijd
met karnemelk houden.
Vervolgens zal de burgemeester
persoonlijk, bij het standbeeld van
zijn voorganger JB. baron Dic-
kerdam-Thyss (18031897J, aan
iedere mannelijke burger rogge
brood met kaviaar aanbieden; ter-
xoijl zijn beminde gade elke- bur
geres van de traditionele, doch zo
als wij hierboven zagen, geheel
misplaatste metworst voorziet.
Dan gaan allen, plastic stokken
van 'velerlei kleur dragende, de
aloude drije dansende, de traditio
nele route via leplaan en Hoog
straat langs de ruïne van het
Slot op den Hoef en zo, over het
Volkscom missaris Le ni n-Plein
naar de rand van het Sterrebos
waar de Grootman(wethouder
perk", een uitvoerige bewerking
van de op hetzelfde boeiende stra
mien geborduurde voordracht, die
hij, zeven jaar geleden, op de rota
ry-lunch- in hotel Het IJzeren
Wambuis heeft gehouden.
Daarna zal het één en al vreugde
zijn in Hamersveld. Bals in Cul
tuurcentrum, Nutsbibliotheek en
Abattoir, Concerten van The Ha-
mersveldians. The Ringo Starrs,
The Atomic Angels in de open
lucht.. Sjoelbakken in De Oude To
ren, Ballet van de Parijse Opera,
Macbeth door de Old Vic. Militaire
mars door het plaatselijk garni
zoen onder algehele leiding van
brigade-generaal L. J. van de
Kaart. En ten slotte groots vuur
werk.
i U er even o
Het
herinn
Wie het eenmaal heeft bijgewoond,
zal geen jaar meer overslaan.
Een onvergetelijke dag.
ELIAS.
„Het enige wat me spijt is, dat ik
zo stom ben geweest me te laten grij
pen".
Geen ogenblik tijdens het proces te
Stockholm heeft Erik Constans Wen
nerström, kolonel in de Zweedse
luchtmacht en militair attaché van
zijn land op de hoogste vertrouwens-
posten, zijn hautaine ongenaakbaar
heid laten vallen. Dat hij werd afge
schilderd als de grootste spion van
deze eeuw, deerde hem niets.
Maar één zwakheid
„Ik wilde een oorlog tussen Oost
en West voorkomen", heeft hij ver
klaard. „Voor het bewaren van het
machtsevenwicht tussen de twee gro
te blokken in de wereld heb ik
noem het zo mijn verraad ge
pleegd".
Kolonel Wennerström beantwoordt
daarmee in geen enkel opzicht aan de
voorstelling, die men zich vaak maakt
over een spion en een verrader.
Geld had hij niet nodig. Hij had ook
geen zwakheden die de Sovjets had
den kunnen exploiteren om hem te
bewegen in hun dienst te treden.
Hij dronk nagenoeg niet, had geen
omgang met vrouwen, gebruikte geen
bedwelmende middelen en was even
min te betrappen op sexuele afwijkin
gen. In feite had hij maar één zwak
heid en die zou menigeen nog zijn
ontgaan. Behalve de Russen. Zij ont
dekten, dat Wennerström een bran
dend verlangen had om te kunnen
verkeren tussen de groten der we
reld.
Een snobisme dat misschien meer
voorkomt. Maar Wennerström werd
er uiteindelijk generaal in het Rode
Leger mee.
Wennerström werd in 1912 gebo
ren. Het milieu waarin hij opgroeide
staat nog altijd in Zweden in hoog
aanzien. De kaste waartoe hij be
hoorde is er een van onbesproken
reputatie. Men moet het respect
de Zweden voor traditie kennen om
een verklaring te vinden voor
feit, dat kolonel Wennerström zün
spionage-activiteiten achttien jaar
kon volhouden, zonder dat iemand
argwaan kreeg.
15 jaar verraai
Iets meer dan twee jaar geleden
bijvoorbeeld vroeg het hoofd van de
staatspolitie in Zweden een audiëntie
aan bij de minister van Defensie om
hem persoonlijk een uiterst belang
rijk rapport te overhandigen. De mi
nister las het ter plaatse. Daarna
keek hij op en vroeg de politie-offi-
cier
„Wilt U mij laten geloven, dat
Wennerström een spion is? Nou
goed, laat hij het zijn. Maar dan in
ieder geval niet tegen Zweden
Op het ogenblik van zijn arrest:
tie. 20 juni 1963, had Wennerström
vijftien jaar voor de Russen ge
werkt. Vanaf 1961 was hij aan het
Zweedse ministerie van buitenland-
e zaken verbonden als expert voor
ontwapeningszaken.
Zijn spionageloopbaan begon in 1941
in Moskou. Hij was er luchtmacht
attaché voor zijn land. Hij zou er
naar verluidt contact hebben onder
houden met zijn Duitse collega om
deze in het bezit te stellen van ge
heime documenten over militaire in
richtingen in Moersmansk en Lenin
grad.
Al vanaf die tijd zou hij op de lijs
ten van generaal Reinhard Gehlens
inlichtingendienst zijn genoemd als
een „nuttig contact". Dit leidde ertoe
dat toen na de oorlog de hele organi-
satie-Gehlen in Amerikaanse han
den overging, Wennerström bena
derd werd door agenten van de Ame-
29ct
Onze melangeur
het beste
rikaanse ambassade in Stockholm
Zelf heeft hij tijdens het proces ver
klaard dat hij een aanbod van deze
kant heeft geaccepteerd en in 1946 tij
dens twee officiële reizen naar Mos
kou en Leningrad inlichtingen voor
Washington verzamelde, oa. over
mogelijke doelen voor het Strategie
Air Command. Aan deze activiteiten
kwam echter een einde toen de Rus
sen „door slordigheid van de Ame
rikanen", zoals hij later zou verkla
ren op de hoogte kwamen van zijn
bedoelingen.
Maar al tijdens deze periode
voor en na de oorlog werkte Wen
nerström als dubbel-agent. Volgens
zijn eigen verklaringen zou hij vóór
zijn vertrek naaï Moskou contact
hebben opgenomen met de militaire
attaché aan de Sovjet-ambassade te
Stockholm. De Zweedse politie was
dat niet ontgaan en liet op W'enner-
ströms telefoonaansluiting een af-
luister-apparaat aanbrengen. Maar
omdat hij op dat moment alleen in
lichtingen voor de Duitsers verza
melde, zocht men niet verder.
In 1944 werd hij benoemd tot ma
joor en in 1946 tot luitenant-kolonel.
Daarvoor was hij „gescreend". De
Zweedse contra-spionagedienst had
hem volkomen veilig bevonden. Op
deze manier kon Wennerström lid
worden van de generale staf en had
hij toegang tot de meest vertrouwe
lijke documenten.
Microfilms
De eerste „transactie" met de Rus
sen behelsde de levering van tekenin
gen over een geheim Zweeds vlieg
veld.
Hij kreeg er 45.000 gulden voor.
De rest is bekend. Wennerström
bleef werken voor de Russen, veer
tien jaar lang. Misschien in het begin
omdat hij zich gegriefd voelde door
het uitblijven van zijn benoeming tot
kolonel. Later ongetwijfeld omdat de
Russen hem in hun macht hadden.
Wie eens geld van hen heeft aangeno-
staat voortdurend onder bedrei-
l van ontmaskering door zijn
eigen opdrachtgevers.
In de onthulling van zijn verraad
heeft zijn huishoudster een beslissen
de rol gespeeld. Haar naam is Karin
Rosen; zij is de weduwe van een
Zweeds militair. Toen de Zweedse po
litie geleidelijk aanwijzingen in han
den kreeg, dat het met de ogenschijn
lijk zo nette kolonel vermoedelijk
toch niet helemaal in orde was, vroeg
zij mevrouw Rosen om extra oplet
tend te zijn.
Mevrouw Rosen kon moeilijk an
ders zeggen dan dat de verdenkin
gen van de politie haar in het ge
heel niet verbaasden. Al zes jaar
tevoren had zij in het huis van
de kolonel een kostbare ontwikkel-
installatie voor microfilms opge
merkt. Het apparaat stond opge
steld in een afgesloten kamer.
Ook was haar verdenking gewekt
geweest, toen zij eens een gesprek
beluisterde tussen Wennerström
zijn vrouw en hun beide dochters, Li-
liane van 18 en Christine van 22. Bij
die gelegenheid was er gesproken
over een verhuizing naar Zwitserland
en verandering van de naam van de
familie.
Hoewel de ware bedoelingen van
Wennerström verborgen blijven,
moet volgens de autoriteiten die
het onderzoek hebben geleid de
drijfveer achter het handelen van de
Zweedse kolonel de drang zich te la
ten gelder zijn geweest. Erger dan
dat: een duivelachtige carrièrejacht
en misschien zelfs een geestelijke
ontsporing.
HET HUIS VAN
ST. ELOY
Uitsluitend
terfgndt
Zwitserse
horlogerie
gevend op een half dividend over h
Slot van pagina 1
gevend op ec
boekjaar 1964
Voort» kan worden medegedeeld, dat.
ding tot de behoefte generlei ongun- onvoorziene omstandigheden voorbehou-
Ktige repercussie van dc voorgenomen (,,.n de Amsterdam-Rotterdam Bank
I fusie voor het personeel is te yerwach- x v te 2«ncr ,.jd over hel lopende boek
ten. De motieven, die aan de fusie ten .aaP ee
grondslag liggen, werden In de onder- Htenerl.
nemingaraden \an belde banken uitvoe
rig toegelicht.
jaar een dividend van 14 pet zal voor-
Ruilverhouding
Een aandeel Amsterdamsche Bank N.V.
zal kunnen worden geruild tegen een
aandeel van gelijke nominale waarde
Amsterdam-Rotterdam Bank N.V. Een
aandeel RotterdamBche Bank N'.V. zal
kunnen worden geruild tegen een aan
deel van geljjke nominale waarde Am
sterdam-Rotterdam Bank N.V. onder
bijbetaling in contanten door laatstge
noemde van 50,per aandeel van no
minaal 1000,
Deze omruil van aandelen zal worden
voorafgegaan door een uitgifte van aan
delen aoor de Amsterdamsche Bank
N.V. a pari met recht van voorkeur
voor bestaande aandeelhouders in de
verhouding 1 nieuw aandeel op 5 oude
aandelen, rechtgevend op een half divi
dend over het boekjaar 1964. De uit deze
emissie verkregen aandelen kunnen
worden geruild tegen een gelijk nomi
naal bedrag aan aandelen Amsterdam-
Rotterdam Bank N.V, eveneens recht
Nog maar 10 km aangelegd
(Van een speciale verslaggever)
Er is grote achterstand ontstaan
bij het leggen van de allereerste
sectie voor het aardgas-hoofd
transportnet. Volgens het tijd
schema zou men nu, na zes weken,
met de „trein" van machines en
mensen bezig moeten zijn zo hal
verwege Drente. Maar de midden
moot hiervan werkt nog steeds op
het grondgebied van de provincie
Groningen. In feite zit er nog pas
tien kilometer pijp onder de grond.
Deze vertraging beloopt al meer
dan 70 procent.
Als belangrijkste oorzaak wordt genoemd
liet tegenvallen van de bodemgesteldheid.
Er werd nog steeds „in het veen" ge
ploeterd. Vooral de grondwaterstand le
vert veel meer problemen op dan men
hier had verwacht. Onder meer moet de
leiding met grote betonblokken worden
'onwaard om „dryven" te voorkomen.
Voor het drooghouden van de ruim twee
meter diepe greppel noodzakelijk om
inzakken daarvan te voorkomen was
een speciaal bronbemalingssysteem ont
worpen. De capaciteit daarvan bleek te
laag. Men moest er onder meer toe over
gaan de zogenaamde standpijpen die
verticaal de grond in gaan op veel
kortere afstanden van elkaar te plaat
sen, praktisch om de zestig centimeter.
En nog staan er plassen water op de bo
dem
In Moskou heeft zoals gemeld
de Russische cosmonaute Valen
tino Teresjkova, die getrouwd is
met de Russische ruimtevaarder
Andrian Nïkolajew, liet leven ge
schonken aan een dochtertje. De
foto toont de vader, die een voor
hem wel heel ongebruikelijk kos
tuum moest aantrekken, aan het
bed bij zijn vrouw en dochter.
„Vol gas"
Amerikaanse ingenieurs van de firma
Bechtel International, aan wie de lei
ding is toevertrouwd van het miljoe-
nenlcarwei. verwachten dat de achter
stand straks kan worden ingelopen op
de zandbodem van Drente. „Dan kun
nen we vol gas geven".
kelijk zou tussen
aardgastrein een afstand
vijf kilometer. Beide uiteinden lig
gen op dit moment meer dan vier keer
zo ver uit elkaar. De „frontsoldaten", die
het baanvak obstakelvrij moeten maken
over een breedte van 22 meter staan
thans doorgangen te hakken in enkele
bospercelen ter hoogte van Gasselte.
Maar de bulldozers, die achteraan het
terrein weer egaliseren boven de inge
graven leiding, nebben nog steeds zicht
op Veendam. Er wordt bovendien niet in
de juiste volgorde gewerkt.
Voorop zou ae grote graafmachine moe
ten gaan. Die komt echter pas in ge
bruik als men straks wat vastere grond
onder de voeten heeft. Een koppel drag
lines zorgt thans voor het afdiepen var
de greppel. Daar achter dienen buigma-
chines te zorgen voor het aanbrengen
eventuele bochten of andere krom
mingen bijvoorbeeld om onder diepe
sloten door te kunnen komen. Vervolgens
moeten lassers telkens zo'n op maat ge
maakte buis (lengte 12 meter, gewicht
4 ton) vastbranden aan de „moederpijp
die meter voor meter omlaag wordt ge
takeld om dan onder de aarde te verdwij
nen. Er is helaas nog geen sprake van
zo'n vloeiende beweging. De aanleg ver
loopt met schokken. Dan hier, dan daar.
Sommige bewerkingen blijken in de ver
schillende fasen op elkaar te moeten
wachten, zodat links tijd wordt verspild
die men rechts te kort komt
Cabaretier Siem
Nieuwenhuijzen
overleden
Op 81-jarige leeftijd is donderdagavond
Siem Nieuwenhuiizen in Voorburg over
leden. Veertien dagen tevoren was h(j
het ziekenhuis voor een spoedopera-
opgenomen. Siem Nieuwenhuijzen is
vele jaren opgetreden in revues, aanvan
kelijk van Henri ter Hall, bij wie hij sa
men met Johan Buziau speelde. Met Bu-
lau is hij ook lange tijd verbonden ge-
eest aan het revuegezelschap van
Louis Bouwmeester jr. In 1936 begon
Siem Nieuwenhuijzen met een eigen
groep. Hij bracht met zijn gezelschap
talloze malen een door hemzelf geschre
ven stuk, eerst geheten „Rats, kuch en
bonen" en later omgedoopt in „Baron
Kneut", ten tonele.
Siem Nieuwenhuijzen trad al geruime
tijd niet meer op.
Ranglijst
Op de wereldranglijst
zijn nog niet allemaal beschikbaar), zal
- -(laats
daar de
innemen.
Mij.-Twentsche Bank neemt
80ste plaat» in.
In dit verband werd vernomen, dat de
grootste bank ter wereld nog altijd de
Bank of America i», waarvan de ba
lanstelling per ultimo 1963 in guldens
omgerekend, neerkwam op 53 mil
jard. De grootste Engelse bank Is Bar-
iv's Rank met een balanstelling van
1 Bank of Canada
clay's Bank met een balanstelling van
23 miljard. De Royal Bank of Canada
heeft een balanstelling van 19 mil
jard. Als grote banken ter wereld kun
nen verder nog genoemd worden de
Credit Lyonais (Frankrijk) met een ba
lanstelling van 15 miljard, de Deut
sche Bank 12.7 miljard, de grootste
Japanse bank 16.7 miljard
Zwitserse bank 6,5 miljai
ste Zweedse bank 6,4 miljard, de
grootste Spaanse bank 7,7 miljard en
de grootste Belgische bank 5,6 mil
jard.
De vier grootste Nederlandse bankin
stellingen nemen afzonderlijk op de we-
derlandsche Handel-MaatschappiJ 151ste.
Rotterdamsche Bank 197ste en Twcnt-
sche Bank 225ste. Hierin komt dus ver
andering door de vorming der beide
nieuwe combinaties,
|Het Wereldgebeuren
Rovers en politici
Een jonge Europe»© vrouw rijdt met
haar Columblaan»c gastheren lang»
oen eenzame weg. De auto gaai een
bocht door. Op korte afstand staat een
groep mannen op de weg. De chauffeur
geeft vol-ga». rijdt recht op de groep In.
De vrouw gilL De mannen redden zich
slecht» door anti opzij te springen ln het
kreupelhout.
Elders zou het vloeken geregend hebben.
Hier niet, want de mannen weten pre-
cie», waarom de chauffeur er zo op lo»
gereden heeft. De Columblanen ln de au-
geven de Jonge vrouw een verkla
ring. Wanneer namelijk in Columbia
plotseling enkele mannen ln de weg van
een naderende auto staan, kunnen dat
gemakkelijk bandieten zijn. In zo'n ge
val betekent «toppen af langzamer ril
den onherroepelijk de dood er 1»
maar één methode: vol-ga» er op lo« en
maar hemen, dat de kerels door de
sprong, die zij moeten maken om zich
het leven te redden, niet tot schieten ko
men of ln elk geval onzuiver richten.
vlolencla", letterlijk: het geweld,
gesel van Columbia, het land.
Lal Bahadoer Sjastri, die wijlen Neh:
als minister-president van India is
heeft gisteren In een radiotoe-
pol
gelegd. Hij deed hie
beëindiging
spraak zijn eerste grote verklaring over
de buitenlandse politiek van India af
gelegd. nij deed hierin een oproep voor
beëindiging van de vijandschap tussen
India en zjjn buurlanden Pakistan en
China.
.Het geschil tussen India en Pakistan
heeft reeds te lang geduurd. Er zal veel
geduld voor nodig zijn om het op te los
sen, doch er moet een kentering komen",
aldus Sjastri.
Sjastri had woorden van lof voor de
Pakistaanse president Ajoeb Khan, in
verband met hetgeen deze na de dood
van Nehroe in een radiotoespraak over
de overleden Indiase staatsman had ge
zegd. „De woorden van Ajoeb Khan ge
tuigden van wijsheid en begrip", ver
klaarde hij.
Sjastri zei ook dat het altijd de wens
van India is geweest om vriendschappe
lijke betrekkingen met China te onder
houden. „Het is aan de Chinese volksre
publiek om de voorstellen voor een
DR. VONDELING: VRAGEN
OVER DE BANKEUSIES
De socialistische fractieleider In de
Tweede Kamer, dr. ir. A. Vondeling, stelt
zich voor de volgende week mondelinge
vragen te stellen aan de minister van fi
nanciën. prof. dr. H. J. Witteveen, over
de voorgenomen fusies van de handels
banken. Het betreft hier de voorgeno
men samensmeltingen van de Ned. Han
del Mij. en de Twentsche Bank en die
van de Amsterdamsche Bank en de Rot
terdamsche Bank.
Dr. ir. Vondeling zal informeren naar
het oordeel van de regering over de twee
grote samensmeltingen in de Nederland
se bankwereld en of de regering niet
meent, dat de situatie, die binnenkort zal
ontstaan slechts één of twee stappen
verwijderd is van een handelsbankmo
nopolie in Nederland met alle bezwa
ren daarvan.
Ook wil de heer Vondeling weten of de
Nederlandse Bank, en dus de reger1--
tydig op de hoogte is gebracht var
voorgenomen wijzigingen en op welke
wijze daarop is of zal worden gerea
geerd.
Hellingcapaciteit
op werf Verolme
wordt uitgebreid
Scheepsbouwer C. Verolme heeft r
degedeeld, dat hij in aansluiting op
de vergrote dokcapaciteit van c'
werf op Rozenburg, ook de hellingc:
paciteit gaat uitbreiden, zodat het mo
gelijk zal zijn schepen tot 200.000 ton
d.w. (schepen van deze grote be
staan er nog niet) te bouwen. De si
tuatie op Rozenburg is nu al zo, dat
een order voor de bouw van zulk een
schip reeds aanvaard en zonder noe
menswaardige vertraging uitgevoerd
zal kunnen worden. Het grootste schip
dat onder Nederlandse vlag vaart, de
tanker „Esso Den Haag" 90.000 ton
is bij Verolme gebouwd.
DE EMMERICK ERBEN GEMEINSCHAFT TREKT VAN LEER
NEDERLANDSE SECTIE
VAN ERFENISCLUB
NIET EENS MET BELEID
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Bij het verdelen van erfenissen
ontstaan vaak dat is klassiek
hooglopende ruzies. Deze
week heeft zich zo'n scène afge
speeld in het Amsterdamse ho
tel Slotania. De inzet bedroeg
daar een nalatenschap van de
maar liefst 5.8 miljard guldens.
Ruim drie duizend over de hele
wereld verspreide nazaten van de
op 16 december 1816 in Amerika
overleden John Nicholas Emmerick
proberen sedert 1957 via de speci
aal voor dit doel gestichte vereni
ging diens erfenis te bemachtigen.
Het gaat om een uit Duitsland af
komstige emigrant, die fortuin
maakte in de pelshandel. Hij stierf
kinderloos. Zijn vermogen moest
toevallen aan de nakomelingen van
zijn beide broers. Dik 300 Nederlan
ders beweren van hen af te stam
men, dat is dus tien procent van
het totaal aantal „beweerde erfge
namen". Zij hebben allen hun be
langen toevertrouwd aan de vereni
ging, die is gesticht door een ge
pensioneerde spoorwegbeambte uit
Darmstadt. Karl Wenz. Niet deze
oorlogsinvalide maar zijn vrouw
schijnt stevige aanspraken te heb
ben op de miljoenenschat, waar
voor het echtpaar zich dus heeft
ingezet.
Oplichters
daar tegen te verweren middels
een persconferentie. Noordermeer
en consorten kregen daar geen toe
gang. Dat gaf dus groot tumult.
Advocaat
Tegen hun beleid echter rees ver
zet in Amsterdam. De daar woon
achtige vertegenwoordiger W.
Noordermeer eveneens via zijn
vrouw geïnteresseerd lanceerde
kortgeleden allerlei beschuldigin
gen tegen het bestuur. „We betalen
contributie: een mark per maand.
Maar wat staat er tegenover
Niks. We hebben te maken met op
lichters en daar moet wat aan ge
daan v/orden".
Vrijwel de helft van alle Hollandse
Emmerick-Erven sloten zich bij
deze actie aan. Het bestuur was
naar Nederland gekomen om zich
Karl Wenz en zijn medebestuursle
den weerlegden om het hardst en
bovendien tamelijk verward alle
beschuldigingen. maar konden
geen antwoord geven op de vraag:
„waar bevinden zich al die miljoe
nen nu eigenlijk?" Wel werd uit
voerig verslag uitgebracht van al
le activiteiten die overigens gro
tendeels worden uitgevoerd door
de „internationale advocaat" mr.
Keesink in New York. Hij krijgt al
leen honorarium en wel 25 pro
cent als er voor de erfgenamen
inderdaad geld op tafel komt.
Emmerick had een testament ge
maakt voor hij stierf. Daarin
omschreef hij zijn bezittingen en
bepaalde dat het vruchtgebruik
daarvan gedurende 90 jaar zou toe
vallen aan zijn compagnon John
Jakob Astoï. Daarna moest zijn
aandeel in hun gezamenlijk bedrijf
te weten tweederde deel
worden uitbetaald aan de nakome
lingen van zijn twee broers. Om die
te vinden zo verordineerde hij
moest om de tien jaar een be-
ïendmaking op grote schaal wor
den verspreid.
Dit testament werd pas gevonden
in 1928. Emmerick had het verstopt
tussen andere papieren, die te
voorschijn kwamen uit een oude
koffer. Sindsdien zijn al heel wat
pogingen gedaan om het geld te
achterhalen. In Amerika alleen al
zijn door 36 verschillende groepen
van erfgenamen acties gevoerd, die
stuk voor stuk op niets uitliepen.
Bij die gelegenheid is ook het ori
ginele testament spoorloos verdwe
nen. Karl Wenz riep met een fo
tokopie ervan in de hand uit:
„dat hebben de Astormensen ge
daan, die hebben al zoveel verdon
keremaand om zelf in het bezit van
de erfenis te blijven. Tot in Den
Haag toe zijn op die manier stuk
ken verdwenen. Iedereen is im
mers corrupt, ook in Holland..
De door Karl Wenz gestichte Em
merick Erben Gemeinschaft, afge
kort E.E.G.. heeft voor elkaar ge
kregen dat een officiële aanklacht
werd geaccepteerd door de een of
andere subsituut-officier van jus
titie bij het hooggerechtshof van
Amerika.
La viöl
1» de
waar vandaag nog regelrechte ro
verbenden de wegen buiten de «teden
onveilig maken. Zij overvallen boeren,
houden reiziger» aan. laten hen uitstap-
Pen en doden hen zonder mededogen,
'aarbij is dit banditisme op merkwaar-
HMPPUdHRMMMP
orde en rust voor de rest van Zuid-Ame
rika. la ln 1948 plotseling veranderd ln
een toneel van bloedige politieke twis
ten. De aanleiding daartoe was de ..Bo-
gotazo", de slag van Bogota op 9 april
1948, juist toen daar een inter-Ameri
kaanse conferentie zou beginnen. Op die
dag werd de leider van de liberale partij.
Jorge Eliecer Galtan. vermoord. Dc be-
maar ook warenhuizen, kerken
ningen werden ln brand gestoken en ge
plunderd, ongeveer 3000 lijken lagen
de «traten. Daarmee begon een ourj
ln
oorlog, die pas tien jaar later eindigde
en ongeveer 200.000 mensenlevens heeft
gekost. In die dagen had het moorden
een overwegend politiek karakter. Maar
toen de verzoening der liberalen met
de conservatieven tot stand kwam. bleef
men moorden nu als privé onderne
ming. Er vormden zich nieuwe benden,
die er op uit trokken om te roven on te
moorden.
Sedert enige tjjd echter toont het ben
dewezen in Columbia weer politieke
trekken. Roverhoofdlleden procla
meren zichzelf tot machthebbers ln
een eigen staatsvorm. Ze verklaren be
paalde gebieden onafhankelijk en „vrij
gemaakt" van Columbia. En daar ont
staat dan meteen een regime op com
munistische basis! Bijzonder berucht is
de „Republiek Marquetalia", waar de
activiteit der bandieten door communis
ten wordt gedirigeerd. President Valen
cia kondigde onlangB aan. dat de rege
ring in Marquetalia orde op zaken gaat
stellen. Daarover windt men zich zeer op
ofschoon Valencia uitdrukkelijk heeft
verklaard, dat hij zo mogelijk een „pa
cificatie met behulp van wapenen" wil
de vermijden.
Op vreedzame wijze normale verhoudin
gen scheppen Is echter niet mogelijk. De
Columbiaanse autoriteiten voeren sinds
enige tijd een verbitterde strijd tegen het
bendewezen. Met behulp van Ameri
kaans materiaal en dito technische ad
viezen hopen zij in deze strijd ten slot
te succes te boeken en Columbia weer
tot een veilig land te maken.
Voor dodelijke
mishandeling van
zoontje 4 jaar
De Eindhovenaar Ch. van G„ die op 28
mei jl. voor de rechtbank te 's-Herto-
genbosch terechtstond wegens zodanige
mishandeling van zijn twee jarig zoontje
Peter dat het daaraan is overleden, i*
gisteren door de rechtbank veroordeeld
tot vier jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest. De officier van justitie
had tegen hem vjjf jaar gevanggenis-
straf met aftrek geëist en onder toe-
zichtstelling.
Zijn vrouw A. van G.-van S die wegens
het medeplegen van het misdrijf terecht
stond. werd ontslagen van rechtsvervol
ging en zal in een krankzinnigengesticht
worden geplaatst- De eis tegen haar
luidde: twee jaar gevangenisstraf en
erpleging in een krankzinnigengesticht.
Zij werden ervan beschuldigd op 9 de
cember van het vorig jaar hun toen
tweejarig zoontje Peter zo mishandeld
te hebben, dat het is overleden, Eeide
verdachten bekenden het tenlastegeleg-
de. In een psychiatrisch rapport worden
zowel de man als de vrouw sterk debiel
genoemd. Volgens de psychiater was de
man op het moment van het misdrijf ge
stoord in zijn geestvermogens. De vrouw
werd geheel ontoerekeningsvatbaar ge
noemd. Zowel de officier van justitie a!s
de psychiater achtten een kans op reci
dive aanwezig.
Automatisering bij
dagbladproduktie
Een Amerikaanse uitgever te Los An
geles heeft het gebruik van „elek
tronenkanonnen" en „laserstralen"
voorspeld waardoor het mogelijk zal
zijn in iets meer dan een halve mi
nuut een complete krantenpagina te
zetten.
De uitgever, John H. Perrv jr., ver
klaarde op een conferentie van Ame
rikaanse dagbladuitgevers. dat
het op de pagina te verschijnen
nieuws eerst in een computer „op
geslagen" zou worden. Een „elektro
nenkanon" zou dan de inlichtingen
op een stuk gevoelige film projec
teren. dat gebruikt wordt bij het
drukproces van offset-lithografie.
.Als de pagina gedrukt moet worden,
maakt het elektronenkanon de gehe
le pagina op film in 33,5 seconden
gevoelig", aldus Perry, „dit zou met
een gemiddelde van 1500 letters per
dig gebruik n
die sterk geautomatiseerd is, op het
ogenblik onderhandelingen voert
over de aankoop van een elektronen
kanon.
,Het eerste type zal waarschijnlijk een
generator voor een halve pagina, be
ter bekend als een kolomgenerator,
zijn en slechts 500 letters per secon
de produceren. Dit betekent dat men
twee halve pagina's ln 200 seconden
zou kunnen zétten, daarbij inbegre
pen de opmaakt en de foto's".
Perry verklaarde dat na een verdere
ontwikkeling van „lasers" 'krachti
ge. onzichtbare lichtstralen) het
elektronenkanon op den duur door
deze stralen zal worden vervangen.
maken als de bedoeling was voor de
elektronenkanonnen, wat inhoudt dat
door deze straal de huidige me
thode van krantenzetten vervangen
kan worden
Perry verklaarde dat een door een „la
ser" gemaakte matrijs zou passen
op de tegenwoordige arukpersen. net
zoals de foto's door een elektroner.-
kanon op bestaande lithografische
drukpersen kunnen worden ver
werkt.