J.V.P.-project past precies in streven van missie en zending u DE BOEKENPLANK r Trek naar stad tegengaan Het sieraad en het zelf doen ASPIRIN'© „LEPELAAR" EN KRAANVOGEL" BOUWEN NIEUWE HAVENMONDING IJMUIDEN i VRIJDAG 15 MEI J964 PROVINCIAL B ZBBÜW BB COURANT JONGEREN VRIJWILLIGERS IN KAMEROEN IV (Van onze reportageredacteur Hans van der Werf) Miet ver van de J.V.P.-basis in Bambui ligt een groot scholencom- plex praktisch „met blote handen" gebouwd door missiona rissen. Rector is een goede bekende van alle jongeren vrijwilligers: father Henri G. Olislagers, afkomstig uit Oerle in Brabant. Hij was met verlof thuis toen indertijd de J.V.P.-opIeiding startte in Am sterdam. Het Koninklijk Instituut voor de Tropen vroeg hem toen een paar inleidingen te houden voor de jongelui, die werden uitge stuurd iraar het land waar hij al tien jaar had gewerkt en met hem trouwens enkele honderden paters uit Nederland. Kameroen heeft zelfs een bisschop, die onze nationaliteit bezit: monseigneur Peters, die in Buea zetelt. Dus: geen pressie meer, geen be voogding zoals vroeger. Maar méér helpen, en vooral ook: leren overlaten". Niet alleen de missie, ook de zen ding heeft sterk bijgedragen aan de eerste ontwikkeling van Kameroen. Er zijn niet alleen scholen gesticht én ziekenhuizen ook voor de „be manning" daarvan is gezorgd. Hier bij werden veel Nederlanders inge schakeld, „omdat die zo makkelijk hun talen spreken". En aangezien in Kameroen zowel Frans als Engels officiële voertalen zijn Amstelveen-Bambui Kinderen uit de derde klas van de Albert Sehweitzerschool te Amstelveen hebben samen een dikke brief geschreven naar het J.V.P.-team in Kameroen. Hun onderwijzeres Martie Lichten- daal heeft aldus het initiatief genomen tot een soort „adop tie": de allereerste. Die klas heeft trouwens al va ker activiteiten op touw gezet met betrekking tot Afrika. Zo is er onlangs een heel dorp nage bouwd. De „juf" wist precies hoe dat er moest uitzien. Zij heeft als KLM-stewardess heel wat bezoe ken gebracht aan Afrika. En hield er eer. grote interesse aan over voor de landen daar en hun problemen. Tekeningen van die zelf-ge- maakte hutten zijn nu onderweg naar Bambui. De leerlingen vra gen in hun epistels allerlei bij zonderheden over het werk van de JVP'ers. En ze hopen langs deze weg ook in contact te kun nen komen met een inlandse school „daar ergens in de buurt". Dat zal vast wel lukken. Bij het doortrekken van deze lijn en dat deden de jongelui al dis cussiërend volgt vrij snel de con clusie, dat er dan wezenlijk weinig verschil bestaat tussen wat missie en zending nu willen én het ontwik kelingswerk door deze JVP'ers. Die avond bij het schaarse licht vap petroleumlampen is er heel wat afgepraat. Eigenlijk weer voor 't eerst sinds het vertrek naar hier. In Bambui leven de teamleden niet meer als één groep. Ze hebben zich dat komt ook door de verspreide' huisvesting in kleine kringen op gesplitst. Alleen op de zaterdagse werkconferentie komen ze vrijwel al lemaal geregeld bijeen maar dan wordt er meer gerapporteerd dan werkelijk van gedachten gewisseld. Aanpassen aan Afrika In dit JVP-team zijn diverse we reldbeschouwelijke richtingen en reli gieuze overtuigingen vertegenwoor digd. Tijdens de training al bleek, dat AM CM voor Oorspronkelijk ging het zowel mis sie als zending er in hoofdzaak om de ziel te bereiken van „de heidenen" in Azië en Afrika. Deze moesten le ren lezen om toegang te kunnen krij gen tot Gods Woord. Deze overtui ging heeft dan ook de kracht gele verd voor wat nu een der meest gran dioze prestaties uit de cultuurgeschie denis wordt genoemd: het vervaardi gen van honderden Bijbelvertalingen. Maar deze opvattingen zijn ver ouderd. Nieuwere visies ontstonden. De JVP'ers hebben daar veel over gehoord. Van father Olislagers in de eerste plaats. Kort geleden echter ook tijdens een levendig gesprek met ds. Schram van de Nederlandse Zen dingsraad uit Amsterdam. Deze pre dikant kwam „even langs" tijdens een werkbezoek aan enkele landen in West-Afrika. Geen wals, maar ploeg Ds. Schram gebruikte een beeld, dat is blijven hangen in de bruin-ver brande hoofden van onze JVP'ers. „We willen geen wals meer zijn. die over bestaande situaties heen rolt en alles verplettert maar een ploeg, die ons werkterrein openscheurt om te proberen dat vruchtbaar te maken. De fathers Jos Verdijk (rechts) en Jos Verwielen (links) werken meest al op enkele honderden kilometers af stand van elkaar aan eenzelfde plan. Hier zijn ze samen, komend uit de kerk en op weg naar de kanselarij van hun bisschop in Douala. als en gospelsongs hier sinds korti veel opgang." De volgende morgen vertrok ds.| Schram, naar Douala. Wellicht is hij daar ook in contact gekomen met father Jos Verdijk, secretaris bij de eerste negerbisschop van Ka meroen. Monseigneur Mongo. Die werkt daar op de kanselarij precies volgens de lijn die ds. Schram had laten zien. Father Verdijk zei zelf daarover: „Het heeft weinig zin over geestelijk welzijn te willen waken zonder deze activiteit te begeleiden met ontwik kelingswerk. In de grote steden ont staan enorme achterbuurten, waar de uit het achterland aangetrokken ge zinnen verpauperen. Dat 'probleem Kinderen van behoren meestal niet tot king die al heeft leren schrijven. Zij zwerven onbekommerd rond in de bergen. den genomen, zodat daarmee het dieet wat eiwit krijgt toegevoegd. Dan is er een plan tot het stichten van timmermanswerkplaatsen. Daar zijn boomzagen voor nodig en andere gereedschappen. Het is wel de bedoe ling dat dergelijke ondernemingen on afhankelijk zullen zijn. Ze moeten zichzelf bedruipen, anders kan men er beter niet aan beginnen". Hoeveel geld is daar dan wel niet voor nodig? „Oh, je doet met vijftienduizend gulden al heel wat", vond father Ver dijk. Hij kon het papier met de pre- ciese cijfers zo gauw niet vinden. Wel kwam bij het zoeken een heel ander onderwerp boven water. En zo kreeg ik de lijst te van een groot aantal verleden jaar in het bisdom gesloten huwelijken, waarbij géén bruidsschat meer was voldaan door de ouders van het meisje: ruim vierhonderd namen de helft van de totaaltelling. „Wij zijn in Afrika als eersten een actie begonnen tegen de gewoonte van die bruidsschat, of inheems Kago. Toegegeven, die traditie heeft jeeuwenlang een grote stabiliteit ver-, leend aan het huwelijksleven; zij is1 tenslotte in excessen ontaard. Er worden onbetaalbare sommen gevraagd. Voor tal van meisjes be-: tekent dat niet trouwen; en dat doet zowel het aantal ongehuwde moeders als de prostitutie snel stijgen." Weet u hoeveel recepten er met Iglo spinazie zijn? Ik niet! Want als ik denk: "Nu ken ik ze allemaaln ontdek ik toch weer een nieuw. .Maar vóór ik u m'n laatste vondst vertel, even iets over Iglo spinazie. Ik heb eens gezien iioe dat invriezen gaat. Geweldig Ze plukken als de spinazie op z'n lekkerst is. Maken 'm dan meteen ongelooftijk secuur schoon, hakken 'm en hup... de diepvries in. Dan pas kun je je voorstellen dat in Iglo spinazie alle smaak, geur en ge zondheid, die Moeder Natuur er in legde, voor ons blijft bewaard. En nu m'n recept, waarvoor ik na tuurlijk Iglo spinazie neem, omdat die niet slinkt, en me de tijd geeft er iets bijzonders van te maken t Middellandse Zee spinazie: deponeer de ontdooide warme IGLO-spinazie in vuurvaste scho tel. Bedek met gekookte mosffelen of stukjes gekookte IGLO kabel jauwfilet in warme kaassaus. Bak S^in oven goudgeel.y Iglo spinazie: schoongemaakt, slinkt niet ...zo klaar! 700 gram f 1.27 500 gram f 0.97 350 gram f0.72 HET SIERAAD in al zijn uiteenlopende vormen, heeft vanaf het begin der tijden de mens in zijn ban gehad. Niet alleen de vrouw, maar ook de man. vooral in primitieve samenlevingen, waar vaak een magische betekenis aan versierselen wordt gehecht. De histo rie van het sieraad is dan ook zo oud als de geschiedenis der mens heid zelf. gewoonten verkenning van zeden i in hun werkgebied. Niettemin heeft J.V.P.-er Jan Verbeek uit Sint Anthonis onlangs twee keer vlak achter elkaar een stel nog niet eens volwassen meis jes aangeboden gekregen als ge schenk. om later mee te trouwen. Over Kago werd niet gesproken. Wel werd hem verteld, dat hij voor alle toekomstige zoons en dochters bij maximaal vier vrou- ven kinderbijslag kon aanvragen. Ds. Schram verwees toen onder meer naar de vele sekten, die hier Jongens die wél „geletterd" zijn. Ze mogen dat bewijzen op de eerste schrijfmachine die zij ooit hebben ge- i, in de huiskamer van enkele J.V.P.-sters. Op de foto Cobi Floor uit Soest. de oecumenische gedachte bij de Christenen in de groep duidelijk leef de. Ds. Schram hoefde wat dit betreft die avond weinig woorden te besteden aan de broederschap tussen missie en zending. Wél over de aanpassing van het christendom dat duidelijk westerse karakteristieken vertoont bij de zo totaal andere denkwereld van Afrika. zijn opgekomen. „Zij hebben een eigen liederenschat opgebouwd, en daarheen zal het ook wat de rest be treft moeten gaan. Er bestaan al prachtige Afrikaanse hymnen. In landse theologen proberen nu er mu ziek bij te krijgen voor drums, fluiten en snaarinstrumenten. Intussen maken de Amerikaanse negrospiritu- kan alleen worden bestreden door een verdere urbanisatie tegen te gaan. We moeten werkgelegenheid schep pen voor mensen in hun afgelegen woongebieden om ze aldus de nood zaak te ontnemen op sjouw te gaan". In dat streven past nu precies het J.V P -project rond Ramerida. Naast father Verdijk zat toeval lig op bezoek tijdens ons gesprek een missionaris die 'dergelijke plan nen uitwerkt en waar maakt zodra er geld voor is: father Jos Verwie len. Hij zei: „We willen landbouwwerk tuigen kopen, en vrachtwagens voor het vervoer van de produkten naar de kust. Misschien kan op de terug weg dan weer verse vis mee wor- „Onze strijd tegen dit ontaarde ge bruik begon met een herderlijk schrijven van de bisschop. Daarna werd op elk huwelijkscontract aan getekend „zonder bruidsschat" want die is wettelijk niet verplicht. Zou de vader toch worden aange maand voor zijn dochter alsnog de verlangde gelden of goederen te ver strekken al dan niet „op afbeta ling" dan heeft hij altijd een ver- weerstuk in handen. Wij aarzelen in dergelijke gevallen ook niet de zaak openbaar aanhangig te maken. Soms wordt ook een sanctie toegepast door het inhouden van sacramenten bij be trokkenen". Het J.V.P.-team heeft van dit alles nog weinig of geen weet. Daarvoor zijn de jongeren vrijwilligers nog niet ver genoeg doorgedrongen bij hun Onderwijs op gang In West-Kameroen wonen onge veer anderhalf miljoen mensen. Fa ther Olislagers van de missionaris sen van Mill Hill taxeert, dat ruim dertig procent daarvan géén anal fabeet meer is. r gaan op dit moment naar schat ting zo'n honderdduizend kinderen naar de lagere scholen, die bijna al lemaal zijn opgericht door missie en zending. Het middelbaar onderwijs komt nu ook op gang. Er bestaan bo vendien al een stuk of tien kweek scholen. Het hoogste opleidingscollege kort geleden gevestigd in de vroege re landbouwschool bij Bambui. Oor spronkelijk was het gebouw toegewe zen aan het team van jongeren vrij willigers uit Nederland. Maar de stichting van dit Instituut voor Kun sten en Wetenschappen kreeg voor rang, temeer omdat het initiatief er toe was uitgegaan van de federale regering. Het liefst nog had men op deze plek een universiteit voor al le jonge naties het meest begeerde statussymbool willen beginnen Maar kennelijk was dat te hoog ge grepen. Zonder bruidsschat Ds. Schram van de Nederlandse Zen dingsraad vergat bij zijn bezoek aan de J.V.P.-ers in Bali niet de dorps- notabelen te begroeten. Hij schudt hier de hand van de voorzitter van zeg-maar de gemeenteraad, het col lege van „wijze mannen". U geen koffie? Bij het J.V.P. in Kameroen cir- culeren vele verhalen. Zo ook 5 dat van een missionaris, die el- ke zondagmorgen na de mis 5 koffie schonk voor zijn paro- 5 chianen omdat ze dan meestal weer een lange wandeling naar 5 hun hutten voor de boeg had- den. Over het kerkbezoek had 3 hij niet te klagen alle banken 3 zaten altijd vol. Na enkele jaren werd deze mis- S sionaris overgeplaatst. Hij liet natuurlijk uitvoerige „instruc- ties" achter voor zijn opvolger. Die deed erg zijn best, maar toch 5 liep de belangstelling voor zijn 3 dienst op zondagmorgen met sprongen achteruit. Hoe kwam dat? Na lang piekeren zonder enig 5 resultaat besloot de opvolger deze S kwestie te bespreken met een 3 oude wijze man, die niet ver bij hem vandaan woonde maar toch ook na de allereerste keer op het S appèl had ontbroken. 3 Diens uitleg verklaarde alles: S „U geen koffie. Dan wij geen hal- 3 leluja". Standaardwerk samengesteld door Ad Pieters Ook de moderne vrouw kan men zich moeilijk zonder opsmuk voorstellen, of dat nu kostbare bijous zijn of een voudige sieraden, vervaardigd uit kralen of smeedijzer. Van welke aard zij ook zijn, éf-n zaak hebben zij ge meen, 7-ü zijn er om met hun eigen schoonheid, die van de draagster te accentueren. De veelheid van materiaal maakt daarbij alles mogelijk. Alle stemmin gen, sferen en karaktertrekken kun nen door het sieraad tot uitdrukking worden gebracht. Geen toiletjes of er past een „versiering" bij. De mode heeft het sieraad dan ook reeds lang als gelijkwaardig erkend en het ma ken van sieraden is een bezigheid ge worden voor kunstenaars van naarn. Van magisch beschermlddel werd het sieraad verheven tot een miniatuur kunstwerk. welks ontwikkeling ge oriënteerd Is op die in de grote beel dende kunst. Doe-hel-zelcers Daarnaast heeft het sieraad de aan dacht gewekt van de niet-kunstenaar. Hoe kan het ook andera in deze tijd van de doe-het-zelvers. Sieraden ma ken blijkt echter heel wat anders te zijn dan het in elkaar flansen van een een pljpenrek of plantenbak. Naast een behoorlijke technische kennis zijn handvaardigheid, enig artistiek in zicht en een grote liefde voor het sie rend voorwerp de eerste vereisten. Die liefde is moeilijk bij te brengen, zij moet er ais basis reeds zijn, even als het gevoel voor het kunstzinnige. Maar de technische kennis kan wor den aangeleerd en daarvoor willen we de aandacht vestigen op een nieuw boek, dat zeer recent in de boekhan del Is verschenen en dat kan worden beschouwd als het eerste standaard werk op dit terrein. We bedoelen het door Ploegsma, Am sterdam. uitgegeven boekwerk „Sie raden zelf maken", een fraai ver zorgd en zeer goed geïllustreerd handboek, dat Inzicht verschaft in de vervaardiging van allerlei sieraden, van kralenwerk tot keramiek. Standaardwerk Cursus lassen In een zo volledig boek ontbreekt het „verwerken van hout" niet. Bertus Hylkema is de expert op dit gebied. Hij neemt bovendien het „werken met ivoor, been en plastic" voor zijn reke ning. Broeder Athanaas doet het ver band tussen „sieraden en biologie" uit de doeken en -I. V. Braning verzorgt De theorie van het sieraad werd evenmin vergeten. Willem Wugenaar beschrijft „herkomst en wez. n van het sieraad" en Jan Duyvetter behan delt „sieraad en folklore". Een standaardwerk noemt samenstel ler Ad Pieters deze uitgave van Ploegsma en daarmee zegt hij niets te veel. Voor leraren handenarbeid is het een prachtige hulp bi) hun werk; voor wie thuis de handen uit de mou wen wil steken en creatief wil bezig zjjn Is het een perfecte handleiding, waaruit het misschien nog moeilijk zal zijn een keus te maken. Een sieraad Bijzonder waardevol voor de laatste categorie lezers Is, dat bij leder hoofdstuk een Ijjst materialen wordt gegeven. Voorts bevat het boek een opsomming van de voornaamste han delaren In de te gebruiken materialen. Met zyn grote formaat en uitgebalan ceerde vormgeving door Alfons vnn Heusden Is „Sieraden zelf maken" ten slotte een „sieraad" voor de boe kenkast. De redactie van dit boek berustte bij de bekende publicist en kunstschilder Ad Pieters, een veelzijdig kunstenaar en pedagoog wien radiopraatjes ve len dichter tot de kunst hebben ge bracht. Ad Pieters trok voor de sa menstelling van dit b\jna 300 pagina's tellende standaardwerk een aantal collega's aan, die autoriteiten zjjn op hun speciale gebied. Zo schrijft Raymond Augustijns over de kunst van het „emailleren in de open vlam" en wordt het „emailleren in de oven" apart behandeld door de befaamde juwelier B. J. Begeer- Schutte. Llsette van Meeteren, bekend om haar toneel-rekwisiten en -kostuums, geeft haar kennis over de „toneel-sie- i raden" aan de lezer door, terwijl in een ander hoofdstuk Ferdi Tajiri. echtgenote van de Japans-Nederland- i se kunstenaar Tajiri, de geheimen, onthult van de vervaardiging van i „sieraden van ijzer". Harm van Veen. een der auteurs van het bij dezelfde uitgeverij verschenen boek „Zelf pottenbakken", doet een boekje open over „keramische siera- den" en Grethe la Croix beschrijft vervolgens hoe men „kralenwerk" maakt. De samensteller van „Siera den zelf maken" schrijft voorts over „experimenten met plastic" en de zilversmeden C. L. Begeer en B J. Begeer-Schutte instrueren het „wer- ken met metaal". „Klassieke corsages" door N. L. Vas- tert ls een ander onderwerp en Tine Pieters-Cortel vergeet de moeders j met jonge kinderen niet, wanneer zij in het hoofdstuk „kindertooi" ideeën aan de hand doet die in de kinderka- j mer met gejuich zullen worden be loond. ADRIAAN EN OLIVIER De avonturen van Leonhard Hui zinga's beroemde tweeling Adriaan en Olivier zijn thans als Salaman der-pockets verschenen bij Em. Querido's Uitgeverij N.V. te Am sterdam. Deze drie kostelijke pock ets „Adriaan en Olivier", „Olivier en Adriaan" en „Adriaan contra Olivier" zorgen voor enige uren kostelijk leesgenot. vrij van pijn, koortsen verkoud- heid door Aspirin daar staat BAYER achter. Veertig meter dam per week Het speciaal voor de bouw van de nieuwe monding van het Noordzeekanaal ontworpen kraaneiland „Lepelaar" zal de dag na Pinksteren van de werf Gusto in Schiedam, waar het gebouwd is, versleept worden naar IJmuiden. Als alles goed gaat zal volgende week woens dag om 10 's morgens het pon toneiland zijn werkterrein heb ben bereikt. Reazenkranen na Pinksteren op hun plaats n Het eiland „Kraanvogel", waarmede de „Lepelaar" samen de afbouw van de havenhoofden zal uitvoeren en dat eveneens voor rekening van de rijks waterstaat bij Gusto wordt gebouwd, zal in de loop van deze zomer klaar komen en in augustus-september in IJmuiden arriveren. Samen kunnen de twee rijdende kranen die op de eilanden zijn gemonteerd 40 meter dam per week gereed maken an derhalve kilometer per jaar. Dit alles werd bekendgemaakt tij dens een persbezoek aan Schiedam waar de gereed liggende „Lepelaar" bezichtigd werd. Het merkwaardige hijsapparaat komt op acht poten te staan die ieder 44 meter lang zijn. De ponton zelf is 70 meter lang en 28 meter breed: 26 meter daarboven uit staat de kraan, die 25 ton kan hijsen. De twee kranen de Kraanvogel wordt een getrouwe kopij van de Le pelaar opereren aan weerszijden van de dam, waarvan de onderbouw van stortsteen nu gereed is. Zjj bren gen de bovenlaag aan, bestaande uit steen-asfalt-beton. Men koos kraan eilanden omdat vaste kranen door hun hoge opbouw zeer kwetsbaar zijn bjj slecht weer. Daarom werden de kranen gemonteerd op hefpontons. die verplaatsbaar zjjn. Het ontwerpen van deze hefpontons. of kraaneilanden, was geen eenvou dige zaak. De kennis die men m an dere delen van de wereld had opge daan bleek niet voldoende. Proeven met een model, gebaseerd op de be kende gegevens wezen namelijk uit. dat de omstandigheden op de Noord zee zeker bij slechte weersgesteldheid en sterke stromingen, zwaarder mate riaal eiste dan "men gewend is bij booreilanden zoals die in de Perzische Golf en in de Golf van Mexico bij voorbeeld gebruikt worden. Niet geschikt Dit bracht ir. A. Smulders, directeur van de werf Gusto en bouwer van de „Lepelaar" er toe te verklaren dal de „geïmporteerde" eilanden, die thans gebruikt worden voor oüeborin gen op de Noordzee, daarvoor niet he- temaal geschikt zijn. Eilanden die in de Noordzee gebruikt worden, dienen ontworpen te worden voor de om standigheden die zich in die zee voor doen. De „Lepelaar" en de „Kraan vogel" zjjn aan die omstandigheden aangepast, waartoe het oorspronke lijke ontwerp moest worden veran derd. geleden aangelegd, is nodig geworden om 4 redenen. De ingang is voor grote schepen langzamerhand te nauw. De sterke stroming voor de monding maakt het binnenbrengen van deze schepen moeilijk, de uïtlnopmogelijk- heid voor de schepen voor zij de sluis bereiken wordt wat krap en ten slot te ls het noodzakelijk de resten van de twee scbepen „J. P. Coen" en ..Tjikini". die er nog liggen, volledig op te ruimen. Nieuwe monding Een uitvoerige studie door rijkswa terstaat en het resultaat van een studiecontract wat gesloten werd mei een combinatie van 4 grote aanne mingsbedrijven deed besluiten een gehele nieuwe aan de eisen \an de tijd aangepaste kanaalmonding te ontwerpen. De hmnv hiervan vordert T«ed.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 11