alles kan
met
ISOPAN
Koningin Juliana hielp een Russische
scheepsbouworder torpederen
non-run i
A'X.
Vlissinger Daalhuizen: vrouw
van Skrjabin schreef het boek
Bouw Bogaerswoningen
moet geen regel worden
Kolder in Russisch boek:
VLISSINGEN IN HONGER
EN ELLENDE GEDOMPELD
u.cmfcjui
JfJiil Uf} -
Verwonderd: het
waren sympathieke
mensen"
WOENSDAG 29 APRIL 190i
PROVINCIALS ZEEUWSE COURANT
Een Russische order voor de bouw van dertig schepen van 20.000
ton, geplaatst bij de N.V. Koninklijke Maatschappij „De Schel
de" te Vlissingen, is door de bemoeizucht van de Nederlandse re
gering, prins Bernhard en een Italiaanse kardinaal ongedaan ge
maakt.
Koningin Juliana heeft zich zo boos gemaakt over de Russische
order, waarover in het door armoede geteisterde Vlissingen gro
te vreugde bestond, dat zij een bezoek aan deze Zeeuwse stad op
het allerlaatste ogenblik niet liet doorgaan.
Zij werkte er persoonlijk aan mee om de president-directeur van
de scheepswerf er van te overtuigen dat het met de Russen ge
sloten verdrag verscheurd moest worden. Enige maanden later
toonde de vorstin haar dankbaarheid door de vrouw van de pre
sident-directeur van „De Schelde" op de bloemententoonstelling
„De Keukenhof" te omhelzen.
In Vlissingen, het aantal werklozen,
was inmiddels met sprongen toe
genomen, had een ongelukkig meis
je zelfmoord gepleegd en kon men
een vrouw over straat horen gillen
„Ik heb al sedert vanmorgen niets
meer gegeten".
Deze opzienbarende kolder staat te
lezen in het Russische boek „Roess
ky Zakaz" (De Russische Order),
dat kort geleden in een oplage van
15.000 exemplaren is verschenen bij
„Sowjetsky Pisatelj", een van de
grootste uitgeverijen in de Sowjet-
Unie. De schrijvers zijn de heren
N. Reoet en M. Skrjabin. „Het ver
haal is geschreven" zo deelt de uit
geverij voor in het boek mee, „naar
persoonlijke indrukken en waarne
mingen van de auteurs, die lange
tijd in Nederland hebben doorge
bracht".
Zo ver „Trouw" kon nagaan heeft
N. Reoet nooit een bezoek aan ons
land gebracht. De tweede auteur
van het 291 bladzijden tellende
boek, M. Skrjabin, woonde van juni
1956 tot juli 1957 in Vlissingen.
Deze Russische scheepsbouwkundi
ge maakte daar evenwel geen poli
tiek tumult rondom een Russische
order mee, maar moest toezicht
houden op de bouw van enige voor
de Sowjet-Unie bestemde schepen.
„De Schelde" kreeg in 1950 de eer
ste order voor de bouw van Russi
sche schepen. Thans zijn er vier
visverwerkingskoelschepen voor de
Sowjet-Unie in aanbouw te Vlissin
gen. De president-directeur van
„De Schelde", de heer J. W. Hup-
kes, is altijd een groot voorstander
geweest van uitbreiding van de
handel met de U.S.S.R. Hij bevindt
zich momenteel in Rood-China voor
het voeren van oriënterende bespre
kingen.
staat tussen koningin Juliana en de
scheepswerf. Als president-direc
teur Edward Rekers dan ook uit
Amsterdam terugkeert met de Rus
sische order in zijn tas, gaat hij na
de uitroep „triomfator" voor het
portret van koningin Juliana staan
en vraagt: „Nu, wat zegt U hier
van, Eerste Dame van het Ko
ninkrijk? Ik hoop dat U tevreden
over mij bent, Eerste Dame?"
Russische order. Op commercieel
directeur Meerman had de order
zelfs een weldadige uitwerking:
„De Russische order veranderde
hem in een dichter, nee, in een op
standeling", aldus het boek. Meer
man kan zich nu met succes ver
zetten tegen de plannen van zijn
vrouw om naar Rotterdam of Den
Haag te verhuizen.
Directeur Dolhuisen, de juridische
adviseur, is binnen het college van
directeuren de grote tegenv,erker
van de Russische order. Deze man
is door de aandeelhouders be
noemd en sluipt altijd als een spion
door het bedrijf om te zien of wel
alle energie uit de werkers wordt
geperst. Het is een typisch kapita
listische uitbuiter. Op de meest ge
niepige wijze begint hij tegen de
Russische order te kuipen, daarbij
aangemoedigd en gesteund door
zijn oom, een Italiaanse kardinaal,
die in Den Haag woont. Een sterk
punt voor Dolhuisen is dat de
scheepswerf voor de levering van
staal afhankelijk is van de K.S.G.
en de toestemming van de Neder-
Meer haring
In het
motras
DE naam Vlissingen komt in het
boek „De Russische Order"
niet voor, maar duidelijk wordt be
schreven waar de plaats van han
deling is gelegen: een klein stadje
aan de mond van de Schelde op
het eiland Walcheren. De mensen
leven er in het moeras van het wes
terse kapitalisme. De wind, die van
de Schelde door Vlissingen waait,
jankt voortdurend: „Veel verdien je
niet, maar van de honger zul je
niet kreperen". De dijk, die het
stadje tegen het zeewater moet be
schermen, is gevaarlijk zwak, maar
de regering heeft geen geld om een
nieuwe te bouwen. De bevolking,
die zich nog levendig de ramp van
1953 herinnert, verkeert bij elke
storm dan ook in grote ongerust
heid.
De inwoners van Vlissingen zijn, al
dus de Russische schrijvers, econo
misch volkomen afhankelijk van de
scheepswerf, waarvan zij de naam
heel doorzichtig hebben veranderd
in „De Noordzee". Er wordt uit
drukkelijk bij vermeld dat de
scheepswerf, waarmee het bepaald
niet best gaat, het predikaat ko
ninklijke heeft. De auteurs menen
dat er een bijzondere relatie be-
Alwéér geen ladder... dauk-
g zij Libelle Non Run,gebreid N
g volgens liet Runex procédé, g
g Deze kousen zijn werkelijk g
g laddervrij. U herkent ze aan g
S het Runex ME embleem op g
5 de verpakking. Koop dus
Mx sterke r
t' 2.95
HET nieuws over de Russische
order gaat als een lopend vuur
tje door het ellendige Vlissingen en
doet het merendeel der inwoners
eindelijk eens opgeruimd kijken. Ze
beseffen dat ze nu eindelijk eens als
mensen kunnen gaan leven en spre
ken dan ook met grote warmte
over de Russen. De wind zingt niet
langer die aftandse woorden: „Veel
verdien je niet, maar van de hon
ger zul je niet kreperen", maar
juicht: „De Russische order... de
Russische order".
De mensen beginnen drie keer zo
veel haring te eten als ze gewend
zijn. Jonge paren, die al vele jaren
op een huis wachten, krijgen weer
hoop. Arbeiders zien zich eindelijk
in 't bezit van een motorfiets. De
scheepswerf zal zoveel winst ma
ken door de Russische order de
grootste in haar geschiedenis
dat er geld zal zijn voor een nieuwe
dijk. President-directeur Rekers
heeft uitgerekend dat de waarde
der aandelen met twintig procent
zal stijgen. De scheepswerf zal
enorm worden uitgebreid. Er zul
len woningen voor de arbeiders ge
bouwd kunnen worden en een school
zal geopend worden voor onge
schoolde arbeiders. Vele werklozen
zullen in Vlissingen een uitstekend
bestaan vinden. Het is dan ook
geen wonder dat klinker Sluizen,
die op de scheepswerf de vakbond
vertegenwoordigt en lid is van de
Partij van de Arbeid, tot z'n colle
ga's zegt: „Een gouden verdrag.
Brood voor de gehele bevolking".
Tegenwerking
PRESIDENT-directeur Edward
Rekers komt onmiddellijk aan
de weet dat hij heel wat weerstan
den zal moeten overwinnen om de
schepen voor de Russen te kunnen
gaan bouwen. Meteen na de onder
tekening van het verdrag krijgt hij
bezoek van de vertegenwoordiger
van een klein, arm land in het oos
ten. Deze staat maakt deel uit van
de Z.O.A.V.O., de Zuidoostaziati-
sche Verdragsorganisatie. De oos
terling vraagt Rekers het verdrag
met Meskou op te zeggen en voor
zijn land wat schepen te gaan bou
wen. Rekers weet dat de man is
gestuurd door de Nederlandse rege
ring, waarover hij onthult: „Na
tuurlijk beveelt zij ons niet om het
verdrag met de Russen te verbre
ken. Nee. Zij beveelt alleen om in
de eerste plaats schepen te bou
wen voor een bevriende mogend
heid, die lid is van de Z.O.A.V.O.
Zij heeft dit land een lening aange
boden. Ik begrijp alleen niet waar
om West-Duitsland deze order niet
aanneemt. Dat is toch het meest
vurige lid van de N.A.V.O. Zelf
zeker wel koelkasten bouwen voor
de Russen, maar ons ondertussen
wat slechters in handen stoppen".
Twee der drie mede-directeuren
van Rekers zijn ingenomen met de
Twee illustraties uit hef Russische
boek „Roessky Zakaz" hef
titelblad (boven) en een teke
ning van een Vlissingse vodden
man, vermoedelijk de heer Engel
li rt i
JjjllllllllliilllillllllilllllllllilllllllllllllllllJIIlllllllillllllllllillllill^l
jl In „Trouw" van zaterdag 25
H april jl. schreef een van de jf
p verslaggevers van dit dagblad f
M een artikel over het in Rus-
land verschenen boek „De
Russische order", waarin de
werf „De Schelde" een be-
s langrijke rol speelt. Wij druk-
ken dit artikel hierbij volle-
p dig af.
Tïïiiiiiuiiiiuuuiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiiiijiiiiiiuiiuuiiiiiijjiiiiifiiï
landse regering. K.S.G. noch rege
ring voelen voor de Russische or
der.
Hans Muller
DE Russiche order en het niet
doorgaan daarvan heeft bijzon
dere gevolgen voor de ex-zeeman
Hans Muller, die met zijn vijf doch
ters is gehuisvest in een miserabele
kelderwoning. Hij had stuurman
willen worden, maar moest genoe
gen nemen met de baan van kok.
Toen zijn vrouw stierf, zocht hij een
broodwinning aan de wal. Bij de
scheepswerf „De Noordzee" kon hij
komen werken als eerste hofmees
ter. Hij geniet het twijfelachtige
voorrecht om president-directeur
Rekers, met wie hij op school heeft
gezeten, zijn koffie te mogen bren
gen. De relatie tussen de twee man
nen is die van grote meester en
fl fl R F f. T h
Volgens de Vlissinger H. G. Daal
huizen die de Russische familie
Skrjabin heeft gekend, moet het
boek „Roessky Zakaz" niet door
de scheepsbouwkundige Skrja
bin zijn geschreven, maar door
diens vrouw, die journaliste en
schrijfster was.
Tussen juni 1956 en juli 1957 ver
toefden enkele Russische inge
nieurs met hun vrouwen in Vlis
singen. toen daar op de werven
van „De Schelde" enige voor de
Sowjet-Unie bestemde schepen
werden afgebouwd. Zij woonden
in door de Vlissingse scheeps
werf beschikbaar gestelde wo
ningen zo had de familie Skrja
bin het pand Singel 21 in ge
bruik.
Het blijft ook voor de heer Daalhuizen
een raadsel hoe zoals hij aan
neemt mevrouw Skrjabin derge
lijke nonsens bij elkaar heeft dur
ven schrijven. De heer Daalhuizen
leerde deze Russische mensen ken-,
nen, doordat ze regelmatig in zijn
zaak een modemagazijn kwa
men en het later, als hij de bestel
lingen afleverde, tot een wat nau
wer contact kwam, vooral toen de
familie Skrjabin Engelse lessen be
gon te volgen.
„Het waren sympathieke mensen, hun
Engels werd hoe langer hoe beter i
en zo konden wij tot een gesprek'
komen. Juist omdat ze zo sympa-[
thiek waren heeft dit boek me zo|
sterk verwonderd. In de tijd dat'
ze hier woonden, was er de onder-I
drukking van de opstand in Honga-j
rije - voor hun deur zijn er toen nogj
relletjes geweest. Ze hebben zich
nooit in die zin uitgesproken, maar
toch kon ik merken, dat ze het bij
zonder pijnlijk vonden, wat daar
in Hongarije gebeurde."
De heer Daalhuizen heeft zich temeer
over de in Vlissingen beschreven
„armoede" verwonderd, omdat de
familie Skrjabin bijvoorbeeld in Le
ningrad, hun woonplaats, niet eens
over een eigen woning beschikte:
zij woonden in bij de moeder van
mevrouw Skrjabin.
Voor het verwisselen van verschil
lende namen kon de heer Daalhui
zen gemakkelijk een verklaring ge
ven. „Er moet, nadat mevrouw
Skrjabin uit Vlissingen vertrokken
was, iets bij haar zijn blijven han
gen. Zo is mijn naam veranderd in
Dolhuisien. Maar als die naam in
het boek wordt genoemd, wordt
daarmee een van de Scheldedirec-
teuren bedoeld, de heer Van Ginkel.j
De naam van de president-direc-l
Leur van „De Schelde", de heer
Hupkes, is in Rekers veranderd.
Nu meen ik, dat zij Engelse les
hadden van een mejuffrouw Rek
kers, met dubbel k."
.Onze namen zijn natuurlijk moeilijk
voor ze; ergens is dan blijkbaar
weer een naam in de herinnering
blijven hangen, die zomaar ineens
wordt gebruikt, zoals de vodden
man Engel Kapsenberg wordt ge
noemd."
,Zij konden maar niet begrijpen, dat
een voddenman in onze samenle
ving een normale economische
functie heeft, afvalstoffen verza
melt en daarmee een schakel is
in het produktieapparaat. Zij kon
den er alleen maar iets armoedigs
in zien blijkbaar kent men in
Rusland de vnddenman niet. Weet
u wat ik denk? Dat ze de dingen
zo tot op de draad verslijten, dat
ze zelfs voor de voddenman geen
waarde meer hebben
.Vreemd is ook, dat ze hier, toen ze
in Vlissingen aankwamen, bij wijze
van spreken met elastiekjes over
het hoofd gebonden hoedjes droe
gen en ze wel degelijk ingenomen
waren met de kleding, die ze hier
konden kopen. Later, toen we wat
beter met elkaar konden spreken,
'neb ik gezegd, dat ze hier alles
konden vragen, dat we geen ge
heimen hadden. Ik heb ze verteld,
wat een arbeider op De Schelde
verdiende. Enfin, dat konden ze
zelf ook nagaan. Daarom ben ik,
over wat er nu uit de bus is geko
men, meer dan verwonderd.
Agfa voor camera's - films - Magnetoon geluidsband
kleine knecht, maar verandert ge
weldig als Rekers de Russische
order binnen heeft.
De president-directeur maakt dan
even een geestelijk louteringspro
ces door. Hij is wel een keiharde
kapitalist, die zijn arbeiders af
snauwt en in een auto rond rijdt,
die evenwel kost als twintig arbei
ders in één jaar verdienen, maar
de man heeft een goed hart en da',
begint nu te spreken. Bovendien is
Rekers niet zo erg gelukkig. Zijn
huwelijk is slecht en zijn dochter
Augusta is een onzindelijk denkend
meisje, dat dol is op abstracte
kunst. Een lichtpuntje is dat zijn
20-jarige zoon Albert plotseling
over de vrede begint te spreken
en boswachter in Siberië wil wor
den.
Op de avond van de order ziet pre
sident-directeur Rekers zijn hof
meester Hans Muller tegenover ho
tel „Britannia" op het strand zit
ten. Hij maakt een democratisch
praatje met hem, haalt oude her
inneringen op en ze beginnen elk
aar weer met Edward en Hans aan
te spreken. Ze staan als mens te
genover mens. Als de order later
niet doorgaat, wordt Rekers weer
de doorgewinterde kapitalist. Hij
stuurt Muller dan zonder meer de
laan uit. De hofmeester is gedwon
gen op een aftands bootje, dat vuil
nis in zee stort, te gaan werken.
Proletarisch zuiver
PRESIDENT-directeur Rekers
voelt zich plotseling ook erg aan
getrokken tot de 20-jarige Juliana
Muller, de derde dochter van de
hofmeester. Hij vindt het fijn om
bij haar z'n hart uit te storten. In
het begin van het Russische ver
haal is Juliana een slecht meisje,
dat zich afgeeft met allerlei ma
trozen, maar de auteurs nemen
haar dat niet kwalijk. Zij is het
slachtofer van de economische en
geestelijke ellende.
Juliana is niet alleen bijzonder
mooi, maar ook van een grote pro
letarische zuiverheid. Onder in
vloed van de Russiche order be
gint ze meer en meer revolutionai
re taal uit te slaan. Het meisje be
zit alle capaciteiten om een stra
lende heldin van de arbeidersklas
se te worden, maar ten slotte zakt
ze toch weg „in het moeras van
kleinburgerdom". Door het niét
doorgaan van de Russische order
trouwt ze namelijk met een jonge
groenteboer. In plaats van mee te
werken aan revoluties, moet ze
kool en andijvie verkopen.
komt bij ons op bezoek. Ze is vast
er zeker al op de hoogte van de
order. En als ze komt. dan bete
kent dit dat ze het goedkeurt, dat
ze onze zaak In orde vindt".
Tegen mr. Dolhuisen, die de katho
lieke agitator naar voren heeft ge
schoven en Sluizen niet toestaat
om hem voor de microfoon van
repliek te dienen, zegt deze socia
list: ,,U meent dat alleen een on
fatsoenlijke arbeider communist
kan zijn. Dat is een fout, meneer
de hoofdjurist. Dat is uw grootste
fout. De communisten willen vrede.
Ik schaam me er niet voor toe te
geven dat ook ik geen oorlog wil.
De communisten willen goede be
trekkingen met Indonesië. Ik zie
daar niets misdadigs in. De com
munisten eisen dat er een einde
komt aan de herrie in Irian. En ik
wens ook dat er in Irian geen jon
ge Nederlanders sneuvelen. Ik ben
geen communist, ik Sluizen
wordt door directeur Dolhuisen
„een slecht vaderlander" genoemd.
Het begint te stortregenen. De ko
ningin is niet gekomen en heel Vlis
singen weet dat zij boos is over de
Russische order. In café „De Bur
ger" vindt tijdens de gietbui een
openbaar debat plaats tussen mr.
Dolhuisen en socialist Sluizen, die
er op wijst welke grote betekenis
de Sowjet-Unie heeft voor de Ne
derlandse arbeiders, die er zonder
het bestaan van dit communistisch
land nog veel slechter aan toe zou
den zijn. Socialist Sluizen zegt open
lijk dat hij zijn argumenten ontleent
aan het communistische dagblad
„De Waarheid", dat zijn naam eer
aan doet.
Op Soestdijk
PRESIDENT-directeur Rekers
voert een laatste wanhopige be
spreking op paleis Soestdijk, waar
hij zelfs de nacht doorbrengt. Het
gesprek met de koningin dwingt
Rekers om te erkennen dat hij
slechts „een leidinggevende slaaf"
is. De koningin heeft hem alle steun
onthouden en prins Bernhard heeft
Rekers er op gewezen dat hij de
Russische order moet laten ver
vallen en de slechtere order voor
het ZOAVO-land dient te accepte
ren. Prins Bernhard had hem toe
gevoegd: „Als ik uw mogelijkheden
had!", waarop Rekers bitter had
geantwoord: „En als ik uw moge
lijkheden had!" Tijdens de terug
reis zegt hij legen zichzelf: „Mo
narchen vermeten zich met de Mo»-
kouse order te ondersteunen".
Rekers moet de Russische order
laten schieten. Hij wordt beloond
met zijn benoeming tot voorzitter
van de organisatie van Europese
scheepsbouwers en zijn vrouw
krijgt op „De Keukenhof", te mid
den van de Nederlandse upper ten,
een kus van koningin Juliana. On
dertussen gaat het in Vlissingen
snel bergafwaarts. Er komt hon
ger, de werklozen verdringen zich
dagelijks bij de scheepswerf.
Als klap op de vuurpijl der ellende
komt dan het bericht dat een Ita
liaanse werf de Russische order
heeft gekregen. De Italiaanse kar
dinaal. de oom van directeur Dol
huisen, heeft dus wel een zeer vies
spelletje gespeeld. „Italië heeft ons
de order afgetroggeld en wij mo
gen ons de lippen aflikken" zegt Re
kers tot zijn mede-directeuren. Hij
geeft hen de raad om het commu
nistische dagblad „De Waarheid"
te lezen, dat de achtergrond van
deze gehele affaire zo uitstekend
uit de doeken doet. Met instem
ming citeert Rekers uit „De Waar
heid" dat de E.E.G. ten verbond
is van ruiter en paard. De belang
rijkste ruiter is West-Duitsland en
Holland is een werkpaardje.
„Nederland, jij probeert je voor te
doen als de gelijke van de machti
ge moderne staten. Maar zonder
koloniën ben je een pauw zonder
staart" zeggen de twee Russiche
schrijvers in hun „Hollands dra-
NEDERLANDS KATHOLIEK VAKVERBOND
Zelfmoord
De 27-jarige Henriëtte Muller, de
oudste van de vijf meisjes,
hoopt door de economische opbloei,
die het gevolg zal zijn van de Rus
sische order, eindelijk te kannen
trouwen. Weliswaar met de vod-
denman Kapsenberg, maar die zal
dan eerst een salon voor de verzor
ging van honden openen. Tussen
twee haakjes: de naam van de vod-
denman is een stekelig grapje van
schrijver Skrjabin. Tijdens zijn ver
blijf in Vlisisngen was ir. C. Kap
senberg technisch directeur van'
„De Schelde". Aan het einde van
hel verhaal gaat het huwelijk van
Henriëtte niet door. Ze blijft onge
lukkig.
De 25-jarige Paula Muller werkt als
constructietekenares op de werf.
Zij is verloofd met de Brabantse ar
beider Jan Vis, die in het dok van
de werf zijn schamel loon verdient.
Al vele jaren willen zij trouwen,
maar ze hebben geen kans op een
woning. Paula is bitter teleurge
steld in het leven, maar plotseling
kan ze weer lachen. „Ik geloof dat
de Russiche order mij geluk zal
brengen" laten de schrijvers haar
zeggen. Als ten slotte de order niet
doorgaat, verwaoht Paula een
baby. Ze wordt om die reden door
Rekers ontslagen en stort zich dan
in de kokende zee.
Voor de twee andere dochters van
Muller, de ongeveer 18-jarige Ka
rin en de nog schoolgaande Ber-
narda, loopt de geschiedenis ook al
bitter slecht af. Karin Muller, een
mooi, maar nogal dom en klets
graag meisje, werkt in de kantine
bij het dok van de scheepswerf. Ze
is in de gelegenheid alle gesprek
ken van de arbeiders af te luiste
ren en begint te klikken tegen di
recteur Dolhuisen, de anti-Russi
sche schurk. Als verraadster van
de arbeidersklasse wordt ze door
haar vader uit huis gezet en dan
door de arbeiders verjaagd uit de
kantine. De onschuldige Bernarda
Muller vervalt door de honger tot
diefstal.
Koningin komt
EEN dramatisch hoogtepunt
het Russische boek vormt het
bezoek, dat koningin Juliana
Vlissingen zou brengen. Ze zal een
krans komen leggen bij het stand
beeld van admiraal De Ruyter
Bernarda Muler mag haar een bos
je bloemen aanbieden en moet dan
zeggen: „Lieve koningin van ons.
Aanvaardt U dit hartelijke ge
schenk met uw wijsheid, uw goed
heid en uw hartelijkheid". Al het
werk ligt 's middags stil, het plaat
selijke radiostation wekt de mensen
op de koningin toe te juichen. De
arbeiders verkeren evenwel niet in
feeststemming. Ze vragën zich kan
kerend af of ze deze vrije uren wel
doorbetaald zullen krijgen.
De koningin komt maar niet, maar
wel verschijnt plotseling een kardi
naal op het toneel. Hij is de oom;
van directeur Dolhuisen. De men-!
sen praten al druk over het weg-l
blijven van de koningin als iemand I
de tribune bij het standbeeld van
Michiel de Ruyter beklimt en een'
toespraak begint je houden tegeni
de communisten. De spreker is le-;
raar op een rooms-katholieke|
school. Hij roept de Nederlanders j
op tot onverzoenlijke strijd tegen'
de communisten en wel in de eer-!
ste plaats tegen de Russen
„In zo n sober huis
kan gezin zich niet
normaal ontplooien"
Het' minimale mag geen systeem in
onze woningbouw gaan worden,
het is gevaarlijk als de kwantiteit
de kwaliteit gaat verdringen. Deze
waarschuwende woorden staan in
„Ruim Zicht", het blad van het Ne
derlands Katholiek Vak verhond,
dat deze week een matiging in de
bouw van de zogenaamde „Bo
gaerswoningen" bepleit.
Het N.K.V. heeft geen bezwaar tegen de
bouw van deze woningen In incidentele
gevallen. Het aantal Bogaerswoningen
mag, echter niet, In de duizenden gaan
lopen. In een zo sober opgezet huis, kan
een gezin zich, volgens het N.K.V., niet
normaal ontplooien. In het actiepro
gramma van het N.V.V. en de K.A.B. U
indertijd al gesteld, dat de uitbreiding
van de woningvoorraad met grote aan
tallen kwalitatief twijfelachtige wonin
gen kritisch dient te worden bezien.
Concessies
Voor bepaalde gezinnen hoeft het geen j
bezwaar te zijn. :n een kleiner huia te I
wonen, maar de bezwaren worden gro-|
ter. als dat „kleiner" niet alleen minder
vertrekken, maar ook vertrekken van
geringere afmetingen inhoudt. Een te
grote soberheid keurt het N.K.V. ook af
omdat daardoor de gebruikswaarde van
het huis vermindert, terwijl het gevaar
niet denkbeeldig is dat ook in construe- j
tief opzicht concessies worden gedaan j
die de eigenaar na een aantal jaren voor i
extra lasten zullen plaatsen.
Een huis waarin een gezin zich har-
monieus kan ontplooien kan niet voor
14.000 gulden gebouwd worden, zo
meent het N.K.V., dat in dit verband 1
spreekt over „lapmiddelen" waarmee i
men het eigenlijke probleem uit de
weg gaat.
De katholieke vakcentrale zou liever I
zien, dat daar waar eenmaal de aanwe-
zigheid van onbenutte bouwcapaciteit ia
aangetoond, aan degene die een huis
wil bouwen de vrijheid wordt gelaten om
te bouwen wat hij wil. Het N.K.V. zou
zich daarbij de beperking tot een bepaal
de prijsklasse kunnen voorstellen.
Wanneer het waar Is. dat de aanvragen
voor de Bogaerswoningen ln de vele hon
derden lopen Is er Iets fout, aldus „Ruim
Zicht", want dan blijkt daaruit dat er
zoveel onbenutte bouwcapaciteit Is, dat
het normale woningbouwprogramma wel
heel snel dient te worden opgevoerd.
'Advertentie!
Mi
wüje
een stuk
van die jonge Edammer,
belegen Goudse of oude Leidse
„Provocatie'
HET werkvolk protesteert. „Dat
is een provocatie!" wordt er.
geheel in Russische trant geroepen.
Sluizen, de vakbondsman, zegt:
„Dit moet ons allen aangaan. Wij
hebben een Russische order, wij be
reiden ons voor om schepen voor
hen te gaan bouwen. De koningin
Protest studenten
tegen maatregel
bij Nieuwe Linie
Het algemeen dispuut van katholieke
studenten le Amsterdam heeft aan de
generaal, pater Baptista Janssens en
aan de assistent van de generaal der
Jezuiten. pater P. A. van Gestel te Rome
een schrijven gericht van de \olgende
inhoud:
..Tot onze grote verontrusting hebben
wij kennis genomen van het feit. dat de
paters Arts. Pisa en Van Hees als redac
teur verbonden aan ..De Nieuwe linie"
ztjn ontheven van hun functie. Overwe
gende. dat de openheid, die als essentiële
voorwaarde voor het leven van de Kerk
j ervaren begint te worden door de ont
heffingsmaatregel ernstig is aangetast
|en in diskrediet gebracht: dat door deze
maatregel aan de vruchtbare samenwer-
Iking in het denken over de Kerk tussen
geestelijkheid en leek sterk afbreuk is
gedaandat deze ontheffing heeft plaats
gevonden zonder enig overleg mét de
Ibetrokkenen en klaarblijkelijk zonder
voldoende kennis van de situatie hier te
lande: dat de maatregel in strijd is met:
|de vruchten van de hernieuwde bezin
ning over de functionering van het ge
zag binnen de Kerk: verzoeken wij U in
belang der Kerk de maatregel ongedaan
te maken".