„Huwelijksdatum was al 15 dagen voor reis Mexico bekend" naar Wereldtentoonstelling New York morgen open „Huidig prijsbeleid brengt geen ontspanning op de arbeidsmarkt Man bekent echtgenote te hebben vergiftigd KLANKBORD Voorzitter katholieke werkgevers „Met kabinet heel wat te stellen CANADESE PROVINCIE ONTARIO BELEEFT GEWELDIGE „LAND-RUSH" PRINSES OP 3 JANUARI IN ROME GEDOOPT „Bruidsschat heb ik opgegeven Kosten lopen tegen de anderhalf miljard dollar DINSDAG 21 APRIL 1964 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT (Van onze Haagse redactie) „Door het prijsbeleid van het ministerie van economische zaken wordt het doel van de loonexplosie te komen tot een ontspanning op de ar beidsmarkt niet bereikt. Ik geloof, dat de spanning op de arbeidsmarkt door dit prijsbeleid juist groter wordt doordat het leidt tot een toene mende werkgelegenheid". Dit verklaarde mr. P. M. H. van Boven, de voorzitter van het Nederlands Katholiek Werkgevers Verbond op een persconferentie ter toelichting van het jaarverslag. Mr. Van Boven was bepaald niet enthou siast over enkele ministers. „De onder nemers hebben met het kabinet-Mary- nen heel wat te stellen gehad". In dit verband kritiseerde hy het naar zijn me ning „te solistische optreden" van de mi nisters van economische zaken, van so ciale zaken en volksgezondheid en van volkshuisvesting en bouwnijverheid. Grote moeite heeft het ons gekost, al dus mr. Van Boven, om voor onze wil om mede te werken met het regerings beleid begrip te kweken bij onze leden. „Op elk terrein hebben wij byzonder zwaar zitten te ltikken en veel springen de pogingen moesten worden onderno men om met de bewindslieden in de pas te lopen". Vooral jammer vond mr. Van Boven het, dat de regering met de prijspolitiek „te vreesachtig is geweest". Het ministerie van economische zaken was volgens hem bij het nemen van maatregelen tegen de verticale prijsbinding verder gegaan dan nodig was. W.V. bestaat. Het diocesane karakter van deze groep wordt minder sterk, er is een verschuiving merkbaar van de binding aan een bepaald bisdom naar het regionale. In het zuiden b.v. hebben de Bossche en Bredase diocesane werkgeversverenigin gen het besluit genomen te gaan samen werken in federatief verband. Als verder doel staat daarbij voor ogen de oprich ting van een krachtige Brabantse katho lieke werkgeversvereniging. Winsldeling De heer Van Boven zei verder, dat het Nederlands Katholiek Werkge vers Verbond met grote zorgvuldig heid en hardnekkigheid zal zoeken naar oplossingen voor het vraagstuk van de winstdeling en dat van de medezeggenschap. Het tijdstip voor een regeling voor de winstdeling achtte mr. Van Boven wel „bijzonder ongelukkig", omdat er al grote ver schuivingen hebben plaatsgehad en het moeilijk is voor winstdeling ruim te te vinden. Een bezwaar is, dat tal van werknemers niet werken in ondernemingen, waar het doel is gericht op het maken van winst. Winstdeling zal dus tot ongelijkheid on der de arbeiders leiden. Mr. Van Boven was van oordeel, dat binnen het instituut van de naamloze vennootschap al ruime mogelijkheden aanwezig zijn om de me dezeggenschap te realiseren. Maar de ondernemer zal in een grote vrijheid moeten kunnen werken, want anders zal er geen sprake kunnen zijn van een slagvaardig beleid. „We hopen echter te komen tot waardevolle en zinvolle con structies", aldus mr. Van Boven. Loonstop Een der secretarissen van het verbond vond het nog te vroeg om nu al te kun nen zeggen, dat er voor volgend jaar een loonstop zal moeten worden afgekon digd. Primair is niet de vraag of er al of geen loonstop moet komen, maar wel of er ruimte zal zijn voor loonsverhoging. Op dit punt zal de ontwikkeling in het buitenland belangrijk zijn. In het jaarverslag 1963 van het Neder lands Katholiek Werkgevers Verbond wordt o.m. opgemerkt, dat zich langza- mei'hand veranderingen voltrekken in aard en opbouw van de vijf diocesane werkgeversorganisaties die een der groe pen vormen waaruit het federatieve N.K. Eerlijk beraad Wat de lonen betreft zegt het jaarver slag nog: „Het zal goed zijn dat de over heid, werkgevers en werknemers zich binnenkort gaan beraden over de wijze waarop de loonvorming zich in de ver dere toekomst moet gaan voltrekken. Open en eerlijk beraad is nodig". „De morele, sociale en juridische verhou dingen in Nederland zouden er niet mee gediend zijn dat wij de uiterlijke vorm geving van een systeem zouden gaan handhaven, terwijl de innerlijke overeen stemming omtrent de doeleinden en mo gelijkheden niet meer aanwezig zou zfln". In het verslag wordt er voorts aan her innerd dat de regering heeft aangekon digd spoedig na 1 april wanneer de resultaten van de loonoperatie 1964 te overzien zouden zyn de Sociaal-Eco nomische Raad advies te vragen over het in de naaste toekomst te voeren so ciaal-economisch beleid. „Hopelijk zullen daarby diepgaande vragen niet worden vermeden", zo wordt in het verslag op gemerkt. Autohandelaar in Wassenaar in verzekering gesteld De Wassenaarse autohandelaar Jan van der M. (46) is gistermiddag na een verhoor door de fiscale inlichtin gen- en opsporingsdienst (F.I.O.D.) in verzekering gesteld op verdenking van belastingontduiking. Het verhoor had plaats op het kantoor van de heer Van der M. in zijn bedrijf aan de Wassenaarseweg. Hij is inge sloten op het politiebureau te Wasse naar. In verzekeringstelling is mogelijk op verdenking van een delict waarop een straf van vier jaar of meer staat. Dit is o.m. het geval met belasting fraude. Inverzekeringstelling ge schiedt in het belang van het onder zoek. Ieder beschikbaar stukje land wordt opgekocht Golf Grote hoeveelheden mineralen gevonden De ogen van de Canadezen zijn mo menteel gericht op het noorden van hun land, waar de ontdek king van een grote hoeveelheid mineralen de grootste goklust in de geschiedenis van het land heeft veroorzaakt, die doet den- ken aan de dagen van de „gold- rush". Terwijl de inwoners van Ontario pogen ieder beschikbaar stukje land op te kopen, beleefde de ef fectenbeurs van Toronto zater dag zijn grootste omzet in de ge schiedenis. De handelslust begon toen de „Texas Gulf Sulpher Company" van New York verleden week donderdag be kendmaakte dat zy grote hoeveelhe den koper, zink en zilver had ontdekt op haar terreinen in de buurt van Timniins, Ontario. RATTENVERDELG1NGSM1DDEL IN KOFFIE Wilde hertrouwen met een vriendin De 43-jarige loondorser C. P. uit Grave heeft bekend zijn 49-jurige echtgenote om het leven te hebben gebracht door verscheidene malen thallium (een rattenverdelgings- middel) door haar koffie te heb ben gemengd. Als motief heeft hij tegenover de politie opgegeven dat Advertentie hij genegenheid had opgevat voor een andere vrouw, de 30-jarige on gehuwde M. V. uit Gassel bij Gra ve, en dat zijn huwelijk niet goed was. De vrouw, die volgens P. op de hoogte was van zijn plannen, is aangehouden. Zij ontkent van iets te weten. Het onderzoek is geschied onder leiding van de officier van justitie in 's-Herto- genboscli, mr. J. Booster. Opperwacht meester De Wilde van de rijkspolitic tc Grave heeft een belangrijk aandeel ge had in de oplossing van deze zaak. P. is op last van de officier, in de nacht van zaterdag op zondag gearresteerd. Na langdurig verhoor heeft hij de hem ten laste gelegde vergiftiging toegegeven. ZOMERSPROETEN Uw sproeten verdwij nen als sneeuw voor de zon. Ook werkzaam MOEDERVLEKKEN OUDERDOMSVLEKKEN ZWANGERSCHAPS- VLEKKEN en andere ontsierende bruine huidpigmentaties SCH WAN EN WEISS Bij drogisten en parfumerieën Imp. N.V. Icapharm, Nijmegen, tel. 20866 DE GENERAAL HIELP EVEN. Een soldaat van het Westduitse leger, die er stiekum vandoor was gegaan om een avondje in de stad door tc brengen, keerde 's avonds naar de kazerne terug en klom op het frame van zijn fiets om zo over de muur te kunnen komen. Op dat moment kwam er een burger langs. „Och, wilt U misschien even mijn fiets vasthouden, dan kan ik gemakke lijker over de muur klimmen", vroeg de soldaat. De ander kon hier in komen, hield de fiets vast en gaf de jonge sol daat met zijn vrije hand nog een zetje. Eenmaal bovenop de muur, gooide deze een sigaar naar beneden. „Mijn dank", zei hij, „en wilt U de fiets nog even naar het wachthuisje rijden?" De volgende morgen stonden de solda ten, die in de kazerne gelegerd waren, in het gelid op het kazerneplein, want generaal Herzog zou hen komen inspec teren. De generaal kwam al gauw. Hij liep de rijen langs en bleef staan voor een soldaat, die doodsbleek werd. Hij keek de soldaat aan, gaf hem een sigaar, zei: „Nog wclbedankt" en draaide zich om... Geraffineerd Deze verklaring, na weken van geruch ten veroorzaakte een plotselinge golf van handel op de beurs van Toronto die donderdag sloot met een record- pmzet van 16.659.000 aandelen. Dit record hield echter kort stand. Bin nen twee uur na de opening vrijdag waren meer dan 11 miljoen aandelen meer dan een half uur. Men kocht grond in koortsachtige haast en er speelden zich ter beurze woelige tone len af. Record Aan het eind van de (lag omvatte de handel 28.704.000 aandelen, welk re cord dat van de Newvorkse beurs, waar in de krach in 1929 16.410.000 aandelen werden verhandeld, ruim schoots overtrof. De president van de beurs, Howard D. Graham, zag zich genoodzaakt een verklaring uit te geven waarin hy de beleggers waar schuwde voor het risico dat zy namen. Doch niet alleen in Toronto had men te maken met de koopkoorts. In Tim- mins zelf zei de burgemeester: „wij zitten op een juwelierszaak en we vinden het prachtig". Mensen die tot- dusver nog nooit een makelaarskan toor hadden betreden en het verschil tussen een koop- en een verkooporder niet kenden, maakten winsten van duizenden dollars. Verondersteld wordt dat Timmins door de ontdekkingen bij de „Texas Gulf Sulpher Company" er voor een aan tal jaren weer tegen zal kunnen. In de afgelopen jaren hebben de goud gravers in dit gebied, nadat de mees- ste mijnen waren gesloten, zo zuinig mogelijk geleefd. Onlangs is nog be kendgemaakt dat de HilHnger goud mijn, de grootste in het gebied zal worden gesloten. Over tien jaar geen dienstplicht meer in Amerika? President Johnson heeft meegedeeld dat zijn regering de mogelykheid bestudeert van afschaffing van de militaire dienst plicht binnen de komende tien jaar. Hij sprak de hoop uit dat tegen die tyd de spanning in de wereld zal zijn ver minderd, dat ontwapening werkelijkheid geworden zal zyn en dat een deel van de gelden, dat nu voor de defensie wordt gebruikt, ter verhoging van het venspeïl kan worden aangewend. Het bericht dat Amerika de produktie van splijtbaar materiaal voor kernla- dlngen drastisch zou gaan verminderen, is onjuist, aldus Johnson. |Het Wereldgebeuren Nieuw beroep op Zuid-Afrika Vier door secretaris-generaal Thant be noemde V.N.-deskundigen hebben giste ren een beroep gedaan op de regering van Zuid-Afrika om een nationale con- ventie te doen honden die moet beslissen over Afrika's toekomst. Op de conventie zonden alle rassen moeten zyn vertegen woordigd. Indien de Zuidafrikaanse regering niet wenst samen te werken, aldus de vier deskundigen in hun gisteren gepubliceer de rapport, zouden de Veiligheidsraac geen andere daadwerkelijke vreedzame middelen meer ter beschikking staan dan over te gaan tot economische sancties. De vier deskundigen, die onder leiding staan van de Zweedse mevrouw Alva Myrdal, werden door Thant benoemd als gevolg van een resolutie in de Veilig heidsraad inzake het rasconflict in Afri ka. Zij wijzen er op dat een politiek, eco nomisch en sociaal systeem gebaseerd op de overheersing van een ras door een ander door middel van geweld, niet ge handhaafd kan blijven. Zij bevalen een door de Verenigde Naties In Zuid-Afrika uit te voeren onderwijs- en scholingspro gramma aan. Door kardinaal Alfrink In kerkelijke kringen houdt men rekening met de mogelijkheid dat zeer spoedig, wellicht nog deze week, opheldering zal worden ge geven over een aantal onzekerhe den rond de geloofsovergang van prinses Irene naar de Rooms-Ka- tholieke Kerk. Verwacht wordt dat uit deze opheldering zal blijken dat prinses Irene op vrijdag 3 januari door kardinaal Alfrink in Ro me in de Rooms-Katholieke Kerk is op genomen en dat bij die gelegenheid de prinses opnieuw is gedoopt, echter zon der dat aan die doop de afzweringsfor mule werd verbonden die protestantse kringen byzonder slecht ligt. Inderdaad is kardinaal Alfrink januari onverwachts uit Utrecht naar Rome gevlogen. Dit bezoek werd toen in verband gebracht met het vertrek van paus Paulus VI naar het Heilige Land en met de voorbereiding van de ontmoe ting welke de paus met de oecumenische patriarch van Constantinopel Athenago- ras I zou hebben. Het staat nu echter wel vast dat prinses Irene zich op dat tijdstip in Rome bevond en dat een tweemaal uitgestelde opne mingsplechtigheid van de prinses in de Rooms-Katholieke Kerk nog dezelfde dag moet zijn voltrokken. Van het voornemen tot de opneming in de Rooms-Katholieke Kerk zou de ko ninklijke familie op de hoogte zijn ge weest. En aanvankelijk zou het zelfs ir de bedoeling hebben gelegen dat de prins by de plechtigheid tegenwoordig zou zijn geweest. Door het herhaalde uitstel van de opnemingsplechtigheid zou de prins echter verhinderd zijn geweest op het ogenblik dat de plechtigheid wel door gang vond. Prinses Irene in Parijs V Prins Charles Hugues van Bour- bon-Parma heeft gistermiddag in gesprekken met vertegenwoordi gers van het Franse persbureau A.F.P. en United Press, die werden gevoerd in de woning van zijn zus ter prinses Lobkowicz, meegedeeld dat hij het betreurt dat de Neder landse regering gekant is tegen zijn huwelijk, ondanks het feit dat prinses Irene niet alleen afstand heeft gedaan van elk recht op de troon maar ook van elk vermogen en elk persoonlijk juweel dat van het Nederlandse hof afkomstig is. Prinses Irene, die naast de prins zat, bevestigde dit. Direct na de voltrekking van het huwe lijk in Rome zullen prins Charles Hugues en prinses Irene een bezoek afleggen bij paus Paulus in het Vaticaan, zo vertelde de prins, die verder meedeelde, met prin ses Irene in Madrid te zullen gaan wo nen. De prins vertelde voorts, nog geen definitieve plannen te hebben voor het al clan niet bijwonen van de Carlistische bij eenkomst op de Montejurra op 3 mei, Maar, „mocht is besluiten de bijeenkomst bij te wonen, dan zal prinses Irene, die dan mijn vrouw zal zijn, my vergezellen", zo zei hij. „Onze liefde is zo sterk dat niets ter wereld deze kan verbreken", al dus prinses Irene in een onderhoud met United Press International. Datum bekend Het jonge paar vloog op bij het naar voren brengen van berichten uit Den Haag dat de koningin vóór zondag niets had geweten van de huwelijks datum. „Vijftien dagen voordat zy naar Mexico gingen wisten zij de voorgestelde huwelijksdatum", zei prins Charles. Hij uitte de beschuldi ging dat de Nederlandse regering trachtte de romance te saboteren. Geeft de koningin Irene de schuld voor de herrie over haar huwelijk met een Carlistische en katholieke Spaanse troonpretendent „Nee" antwoordde prinses Irene, „wij ho pen nog steeds dat zij naar ons huwelijk zal komen. Er is geen reden waarom zij dat niet zou doen". Het jonge paar liet blijken dat zij, al thans op persoonlijke basis, nog steeds op goede voet staan met eikaars familie. De prins prees zijn toekomstige schoon moeder ais „een pracht-moeder met het grootste hart dat ik ooit heb gekend ze is in de verdrukking gekomen door de politieke toestand". „Wens van paus' Het Spaanse persbureau E.F.E. meldde gisteravond, aat prins Charles Hugues en prinses Irene dit persbureau een „ex clusief Interview" hadden toegestaan omdat „de Spaanse pers gepast, met waardigheid, met een menselijke en edele opvatting van het beroep, had weten te berichten over een kwestie die nimmer opgeblazen had behoren te worden". Het verloofde paar had de vertegenwoordi ger van het Spaanse persbureau verteld, dat de inzegening van het huwelijk op persoonlijke wens van de paus door kar dinaal Giobbe zal geschieden. Prins Charles Hugues herinnerde er in dit ver band aan, dat kardinaal Giobbe internun tius in Den Haag is geweest en een goede vriend is van de Nederlandse koninklijke familie. Geen discussie Hugues gistermiddag in Parijs heelt ge geven, heeft de R.V.D. gisteravond des gevraagd meegedeeld, dat de R.V.D. ver wijst naar de uitspraak van de minister president, dat hij niet via persberichti met de prins wil discussiëren. Kardinaal Giobbe, die het huwelijk timen prinses Irene en prins Char les Hugues van Bourbon-Parma zal inzegenen. - De man is bij de uitvoering van zijn plan uiterst geraffineerd te werk gegaan. De doktoren, die de vrouw behandelden zij overleed 30 maart in het ziekenhuis constateerden al vrij spoedig schijnseien, die op vergiftiging wezen, maar zij konden voor deze vermoedens geen bevestiging vinden. Ook een onder zoek ten huize van P. leverde geen aan knopingspunten op. Het viel echter op, dat P. ernstig last van haaruitval had en toen rees het vermoeden dat ook hij op een of andere wijze thallium had bin nengekregen. De man deed echter of hij zelfs de naam van dit vergif niet kende. Sectie door dr. Zeldenrust, de gerechte lijk patholoog-anatoom en een onderzoek van dr. Boer van het gerechtelijk labo ratorium stelden de aanwezigheid van thallium in het lichaam van de vrouw vast. Na zijn recente aanhouding heeft de man ten slotte bekend dat hy wél (vloeibaar) thallium in huis had gehad ter verdel ging van ratten. Toen er volgens zijn zeggen geen ratten meer waren, had hy de fles met het vergif vernietigd. De man heeft zelf enkele dagen ter observatie in het ziekenhuis gelegen. Hij wilde na de dood van zyn echtgenote hertrouwen met mej. M. V. Het gezin P. heeft vijf kinde ren. TM*r»mr*w»rMM0wwwwwwrMrr*rwwaMM 150 paviljoens; 50 buitenlandse naties vertegenwoordigd ARRESTATIES IN SEOEL De Zuidkoreai politie heeft gisteren betoogden. De politie dreef de studenten met tranngasbonimen en gummistokken uiteen, waarbij veel studenten en dertig politiemannen werden gewond. De Zuidkoreaanse regering had gewaar schuwd dat demonstraties niet langer zouden worden geduld, nadat tijdens het weekeinde door studenten was gedemon streerd tegen de onderhandelingen met Japan, die herstel van normale handels- i betrekkingen ten doel hebben. New York legt dag en nacht de (koortsachtige) laatste hand aan de (officieuze) wereldten toonstelling die morgen (woens dag) door de Amerikaanse pre sident Lyndon B. Johnson offi cieel wordt geopend. De schatting <lat de gehele aanleg van de 150 paviljoenen op het ter rein van 240 hectare en van het enorme net van toegangswegen to taal ongeveer 1 miljard dollar zou gaan kosten, blijkt aan de lage kant. -Men vreest dat het wel anderhalf mil jard dollar zal worden. Misschien gaat men daarom overwegen «1e ten- toonsteling niet twee jaar, maar drie jaar open te laten, zodat het bezoe kersaantal geschat op 90 miljoen aanzienlyk zal worden vergroot. 50 naties De 150 paviljoenen hebben de meest uiteenlopende vormen, uitgedacht door de beste architecten uit alle de len van de wereld. Ze zijn verdeeld in vijf groepen: industrie, buitenlandse inzendingen, staten van Amerika, transport- en vervoersmaatschappijen en recreatie. Er zijn 50 buitenlandse naties vertegenwoordigd, die hun vlagvertoon in de meest verschillende bouwwerken voeren. Nederland blijkt een van de weinige landen die zich op het formele) standpunt heeft gesteld dat het hier geen officiële wereldten toonstelling betreft en dat een inzen ding dus achterwege dient te blijven. Gevreesd moet echter worden dat slechts weinig bezoekers ons land zul len missen, want een computer heeft berekend dat als men alles een beetje redelijk wil bekijken hiervoor 12 da gen van tien uur nodig zyn. Iemand die het wat kalmer aan wil doen (met een vrij weekeind) heeft drie weken nodig voordat hij kan zeggen: „ik zag de wereldtentoonstelling". De meeste buitenlandse inzendingen komen uit de ontwikkelingslanden, o.a. Indonesia, India, de republiek Ko rea, China, Hong Kong, Guinea, Pa kistan, Soedan, Marokko, Polynesia. Grote firma's Vooral de grote Amerikaanse firma's heel overziet uit de monorail die op veertig voet hoogte rond het amuse mentspark loopt, de Indruk geven van een gigantische kermis. Men kan zich ook in bussen, treintjes, kabelbanen, helikopters, roltrappen en stoelen op lopende banden tussen, in en over de paviljoenen verplaatsen, maar dat de schoenmaker op de tentoonstelling desalniettemin goede zaken zal doen, staat bij voorbaat vast. Men treft op de Newvorkse wereld tentoonstelling de meest uiteenlopen de zaken uit de meest uiteenlopende eeuwen aan: van Michel Angelo's meesterwerk de Piëta in het Vati- caan-paviljoen tot de exotische dans groepen uit Hawai, van het park met ruimtevaartuigen tot de collectie metershoge prehistorische monsters in „Dinoland" en van de 3000 jaar oude voorwerpen in het Chinese pa viljoen tot de wereldberoemde film sterren die regelmatig in het pavil joen van Hollywood zullen' optreden Drie bergen Sierra Leone is vertegenwoordigd met een van de mooiste gebouwen van de tentoonstelling, in de vorm van drie bergen. Het Indonesische paviljoen bestaat uit een tempelpoort en een exotisch ge bouw van architect Sudarsono, waar in men epn overzicht geeft van de cul tuur en het leven op de eilanden Ba- li, Java en Sumatra. De wetenschaps hal (die na de tentoonstelling blijft bestaan als museum voor wetenschap en techniek) biedt een kykje in de wereld van de ruimteschepen en nieu we wetenschappelijke vindingen. Het dak van het 120 voet hoge ge bouw van de New vorkse havendienst, is tevens de luchthaven van de ten toonstelling, waarvan de helikopters vertrekken om een vlucht over het terrein te maken. Door de toekomst Een van de meest spectaculaire za ken is de inzending van een autofa- brielc. Rustig gezeten in stoelen op een lopende band kan men in dit 310 voet hoge gebouw een tocht van tien minuten door de toekomst maken, langs ruimtestations, diepzeesteden en dank zy" de techniek bewoonbaar gemaakte pool- en rotsgbieden. Uit de leuning van uw stoel komt een (synchrone) explicatie. Na deze „glij- tocht' door de toekomst, krijgt iedere bezoeker een onderscheiding: ..ik heb de toekomst gezien". Men kan echter ook in het verleden vluchten door bezoeken aan een In dianendorp, de Mississippi-showboot of een natuurgetrouwe nabootsing van de „Santé Maria", waarmee Co lumbus de nieuwe wereld ontdekte De inzending van Texas is „vriend schap op de wereldtentoonstelling" gedoopt en bestaat o.a. uit een music hall van showman Angus Wynne uit Dallas. Park Na afloop van de Xewyorkse wereld tentoonstelling worden vrijwel alle pa viljoenen afgebroken en wordt het ge hele terrein een park. Voordat het zo ver is zullen er echter heel wat bezoe kers afgemat zijn neergevallen op de bedden die een fabrikant aan het ein de van de tentoonstelling gereed heeft gezet. Voorlopig wacht Amerika niet zonder spanning af hoe de opening zal verlopen. Prins-verzoener Laos is misschien wel het meest ge compliceerde land van Zuidoost» Azië. Gecompliceerd door zijn ver warrend groot aantal prirfsen, die op de een of andere manier allemaal wat in de melk te brokken hebben en door zijn politiek patroon, dat gebaseerd is op een constructie van de befaam de 18-landenconferentie in Geneve. Wanneer er zoveel staten aan te pas 'Cten komen om een land enigszins regeerbaar tc maken dan valt te be grijpen. dat het in dat land niet voortdurend koek en ci kan zijn. Hoe wel officieel een wapenstilstand van kracht is tussen de legers van de rechtsen, de neutralisten en de com munisten en alle drie deze partijen vertegenwoordigd waren in de coali tieregering. komen dan ook nog ge regeld incidenten voor. De legers van de drie genoemde partijen hebben het land verdeeld. Het is de bedoeling dat zij in hun eigen gebiedsdelen or de en rust handhaven. Maar daarbij botsen de diverse groeperingen nogal eens. temeer omdat de communisten Noord-Laos onder de invloed verke ren van de opruiende Chinezen, die het niet kunnen verkroppen, «lat Rus land met Amerika, Engeland en Frankrijk overeenkwam de neutrali teit van Laos te garanderen. Door de onzekerheid over hetgeen de communisten met hun Chinese advi seurs in hun schild voeren was een zenuwachtige stemming ontstaan, die zich het afgelopen weekeinde heeft ontladen in een staatsgreep van recht se militairen. De neutralistische pre mier Soevanna Phoema werd aan de kant gezet en vervangen door een rechtse revolutionaire raad van gene raals. Waarschijnlijk hadden deze ge neraals gehoopt op de steun van de westelijke landen, maar daarin hadden zij zich flink vergist. Engeland, Frankrijk en de Verenigde Staten hielden zich aan de beslissin gen, welke indertijd in Cenêve waren genomen en gistermiddag leek het er op, dat de paleisrevolutie in het rege ringscentrum Vientiane op niets was uitgelopen. De generaals draaiden bij en premier prins Soevanna Phoema werd uit zijn huisarrest ontslagen. Bijna hadden de militairen in Laos in één dag verknoeid wat de diplo maten pas na een langdurig en moei zaam overleg tot stand hadden ge bracht. Toen indertijd werd besloten Laos te neutraliseren was dit voor het westen zoal geen overwinning dan toch een welkome oplossing van de moeilijkheden. Er kwam tenminste een eind aan de gevechten op grote schaal tussen de communistische Pa- thet Lao en de rechtse troepen en door internationale controle zou aan de communistische opmars een halt kunnen worden toegeroepen. Amerika kreeg op die manier de han den vrij om zich met meer aandacht aan ce toestand in Vietnam te wij den. En hoewel de controle niet ge heel doeltreffend bleek had men toch het voordeel dat Rusland bij de neu tralisatie was betrokken, waardoor ook China in zekere zin aan banden was gelegd. De moeilijkheden die zich daarna voordeden lagen vooral op politiek terrein. De drie groeperingen, die sa men de regering vormden, konden niet samenwerken. Vooral met de communisten was er altijd wat. De economische opbouw van het land had daaronder vanzelfsprekend te lei den en dit nu verklaarden de rechtse generaals de neutralistische premier te hebben kwalijk genomen. Of dit juist is? In ieder geval maakten zij zich met dit excuus meester van de macht, nadat prins Soevanna Phoe ma er niet in geslaagd was de drie partijen in de Vlakte der Kruiken tot overeenstemming te doen komen. Aan prins Soevanna Phoema heeft die mislukking zeker niet gelegen. Met tranen in de ogen vernam hij. dat de rechtse generaals hem aan de kant wilden zetten en even ontroerd toon de hij zich gisteren toen het huisar rest werd opgeheven. Soevanna Phoema wordt door velen in het westen beschouwd als de eni ge in Laos, die kans heeft om de een heid in het land enigszins te herstel len. Wanneer hij niet slaagt, slaagt niemand, hebben westerse diplomaten eens gezegd. Soevanna Phoema is vrij populair in Laos. Men heeft hem wel ,,de man van het volk" genoemd, maar persoonlijk is hij niet bijzonder op die erenaam gebrand. Het doet hem teveel denken aan de partijleider en volksmenner en hij bezit van geen van beide typen de kenmerkende eigenschappen. Phoema is bescheiden en met zijn ..eeuwige" glimlach het symbool van de oosterse diplomaat. Zijn glimlach is evenwel echt en zijn bescheidenheid weet hij te overwin nen, wanneer de belangen van zijn land dat vergen. De prins is een vlijtig werker en een ijverige verzoener, een onvermoeide zoeker naar het compro mis. Hij was de aangewezen man om na de beslissing tot neutralisatie van Laos de verzoening tot stand te bren gen tussen de rechtse troepen en de Pathet Lao. In 1957 slaagde hij daar aanvanke lijk in. Hij sloot een overeenkomst met zijn halfbroer prins Soevannoe- vong, maar lang duurde de vrede niet. In 1958 werd premier Soevan na Phoema door de rechtse krachten gedwongen af te treden en een nieu we oorlog tegen de communisten barstte los. Soevanna Phoema moest de vhiefct nemen naar Cambodja en daar onderhandelde hij verder met de Russen en de Pathet Lao. Soevanna Phoema kwam terug na de 18-landen conferentie. De Ame- rikanen moesten hem toen wel hun vertrouwen schenken. Intussen had- 1 den de Fransen Soevanna Phoema steeds gesteund. Zij beschouwden hem niet als een communist, maar als een gematigde nationalist, die oprecht 1 naar een compromis tussen de ver- 1 schillende partijen zocht. De Fransen [wisten dat Soevanna Phoema even- min voor een door het westen over- heerst Laos als voor een door de C'ni- nezen geregeerd Laos was. Vooral nu [hebben de Fransen hun hoop op Soe- i vanna Phoema gevestigd. Parijs is i sterk geporteerd voor een neutralise- i ring van geheel Zuidoost-Azië en het ziet in de prins-premier een handige 1. bondgenoot. Soevanna Phoema is bo- vendien Frankrijk gunstig gezind. Hij [j werd in het land van Marianne opge- i'voed. ontving er een hogere techni- sche opleiding en zijn kinderen stu- deerden er later ook. Het eerste wat hij gisteren na zijn vrijlating deed, [I was een telegram verzenden aan zijn [vrouw, de dochter van een vroegere [Franse ambtenaar en Laotiaanse i vrouw, die in Parijs verblijft. De ban- '|den van deze neutralist met het wes- I ten zijn sterker dan die met het oos- ten en daarop heeft thans vermoede- lijk ook Amerika zijn hoop gebouwd. i Premier Jens Otto Krag van Denemarken reeft bekendgemaakt, dat op 22 september Jn Denemarken algemene verkiezingen zullen wor- 1den gehouden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 3