De Kerk op postzegels
DE HERENIGING EN
DE VREDESKUS
MIJN KONING?
D
EEN APART
VERHAAL
LUXEMBOURG
Zaterdag 7 maart 1964
zaterdagnummer
TOEN paus Paulus VI op 6 januari
van dit jaar van zijn Palestijnse reis
terug kwam, heeft hij via de radio en
televisie enkele dingen gezegd om zijn
grote voldoening uit te spreken over
ht feit dat hij deze buitenlandse reis
had gemaakt. Het waren meest zin
nen waarin hij sprak, zo algemeen,
dat daaraan niet al te veel betekenis
mag worden gehecht. Iets meer be
tekenis zal moeten worden gehecht
aan hetgeen hij zei over zijn ontmoe
tingen met de oecumenische pa
triarch van Constantinopel, Athena-
goras I: „Gisteravond is mij het gro
te geluk te beurt gevallen de oecume
nische patriarch van Constantinopel
te omarmen en dat na eeuwen".
„Wij hopen dat dit begin veel goede
vrucht mag afwerpenhet zaad is op
geschoten en komt tot rijpheid". Op
deze gebeurtenis sloeg het dan mis
schien ook toen de paus het had over
„vrestrekkende historische beteke
nis".
X thenagoras heeft zich natuurlijk ook
moeten uitlaten over zijn reis naar
Jeruzalem en de ontmoeting met de paus.
Hij heeft dat eveneens gedaan in algemene
geraad zijn van een heldere en gezegende
volzinnen. „Moge deze ontmoeting de da-
dag?'. Hij heeft ook losgelaten dat de paus
hem door een bijzondere afgezant op de
hoogte had gesteld van zijn plannen en te
vens de mogelijkheid had geopperd van een
ontmoeting, waarop Athenagoras dan is in
gegaan door eveneens naar Jeruzalem te
reizen.
Dat dit een historische gebeurtenis kan
worden genoemd, zal wel niemand ontken
nen. In 1054 is de scheiding tussen de
R.-K. Kerk en de Oosters Orthodoxe Ker
ken definitief geworden toen gezanten van
paus Leo IX zijn banvloek neerlegden op
het altaar van Aya Sophia te Constantino
pel, tegen Michael Cearularius, de toen
malige patriarch. Maar vóórdien boterde
het al een paar eeuwen lang niet tussen de
twee delen van de Kerk die er in de twee
delen van het Romeinse Rijk waren. Lang
zaam aan. mede beïnvloed door politieke
factoren, zijn deze twee delen uit elkaar
gegroeid. Er zijn wel enkele pogingen tot
hereniging geweest, welke vooral daaruit
voortkwamen dat het Oost-Romeinse Rijk
en daarmee ook de Kerk in dat rijk, steeds
meer in het nauw werden gebracht door
de voortdurende aanvallen van de Turken.
Deze pogingen, hoewel zc op papier geluk
ten, hebben uiteindelijk niets uitgewerkt.
Een historische
febeurtenis is het
us zonder twijfel ^^^5
wanneer de paus
van Rome en de
patriarch van Con
stantinopel elkaar
hebben ontmoet en hartelijk omarmd. En
wie zal het willen ontkennen dat deze ont
moeting mogelijk verstrekkende gevolgen
kan hebben? Sindt paus Joannes XXIII, die
eer hij paus werd, onder andere ook ver
scheidene jaren als pauselijk nuntius onder
oosters orthodoxen heeft vertoefd, zijn de
ogen van Rome meer op het oosten gericht.
Trouwens, van de oosters orthodoxen had
een deel, zij het dan ook een betrekkelijk
klein deel. zich gevoegd onder het gezag
van de bisschop van Rome. Dit zijn de zgn.
geünieerde kerken. De patriarch .van An-
tiochië die op het concilie in Rome was
als gelijke van de r.-k. bisschoppen en die
telkens weer een eigen geluid liet horen,
behoorde tot deze geünieerde kerken.
Zijn de kansen op hereniging zo groot?
Deze vraag werd on3 ruim een week
geleden gesteld en daaraan gekoppeld werd
een tweede vraag: welke zullen dan de ge
volgen zijn voor de Wereldraad der Ker
ken? 't Is moeilijk op deze vragen een
antwoord te geven, aangezien we tot geen
van beide kerken behoren. In Rome ziet
men hier blijkbaar mogelijkheden. De Oos
ters Orthodoxe Kerk is de enige die hier
als kerk wordt erkend. Doch een moeilijk
heid is dat. zowel in Rome als in Constan
tinopel men de eigen kerk beschouwt als
de enige heilige katholieke kerk, die de
rechte voortzetting is van de kerk der eers
te twintig eeuwen. Dit besef is in het oos
ten waarlijk niet minder dan in Rome. Wie
wel eens met een priester van de Oosters
Orthodoxe Kerk heeft gesproken, weet dat
hij er van uitgaat dat zijn kerk de enig
ware is. Ook het woord „orthodoxe", recht
zinnige, wijst daarop reeds. Allen die tot
zijn kerk niet behoren, beschouwt hij als
niet-rechtzinnig en daartoe behoort ook de
R.-K. Kerk. Maar in Rome ziet men hier
toch blijkbaar mogelijkheden, want vooral
toen het duidelijk werd dat de grote meer
derheid van de Oosters Orthodoxe Ker
ken zich bij de Wereldraad der
Kerken zou aansluiten, heeft men zich hier
steeds meer met het Oosten bemoeid. Vroe
ger had men er ook wel aandacht voor,
maar sindsdien verdubbelde deze op z'n
minst. Tekenend in dezen is ook dat aan
de r.-k.-universiteit te Nijmegen een hoog
leraar is benoemd, die een paar weken ge
leden zijn Inaugurele
rede heeft gehouden,
speciaal om college
te geven over de Oos
ters Orthodoxe Ker
ken, namelijk profes
sor J. G. Remmers
De titel van zijn rede
luidde: Het komend
oecumenisch gesprek
tussen Orthodoxe en
Katholieke Kerk. In
deze titel alleen reeds
ligt een bepaalde ver
wachting. Maar,
wanneer we naar
prof. Remmers gaan
luisteren, zullen we er wel van overtuigd
worden dat dit gesprek niet gemakkelijk
zal zijn. Paulus VI en Athenagoras I heb
ben elkaar dan gekust in Jeruzalem. Con
stantinopel is de eerste in de rang van de
oude patriarchaten. Nu moeten we echter
niet gaan denken dat deze patriarch van
Constantinopel dezelfde macht en invloed
heeft in de Oosters Orthodoxe Kerken als
de paus in de R.-K. Kerk. Dat meervoud
zit hem hier in de weg. Vanuit Griekenland
en Rusland bijvoorbeeld is kritiek Athena
goras niet gespaard ten aanzien van zijn
reis naar Jeruzalem. Ook al zou Athenago
ras een hereniging met Rome wensen
wat nog te bezien is dan is het nog de
vraag hoe men hierop zou reageren van
uit de andere patriarchaten. Bovendien be
horen tot zijn patriarchaat een stel autono
me, autocephale kerken, d.w.z. kerken, die
geheel zelfstandig zijn en die in dezen een
eigen weg kunnen gaan. Hoe groot zal het
gezag van Athenagoras blijken te zijn in
Griekenland en Servië, om er maar een
paar te noemen?
Professor Remmers haalde in zijn rede
aan dat de vertegenwoordigers van de
orthodoxe kerken in de Wereldraad der
Kerken menigmaal hebben verklaard dat
zij de eenheid der christenen alleen kunnen
zien op basis van het totale dogmatisch ge
loof van de oude kerk van vóór de schei
ding. Hij ziet dit als een punt van „fun
damentele instemming". Die vertegenwoor
digers hebben eveneens verklaard geen ge
sprek te zullen aangaan zonder dat de
Wereldraad er bij betrokken is.
Voorts heeft professor Remmers het over
de dogmatische ontwikkeling, die ook bij
Rome „niet zonder eenzijdigheid geweest
is". Hier liggen enige punten die het ge
wenste gesprek niet gemakkelijk zullen
maken. Het oudste strijdpunt tussen de
oosterse kerken en die van het westen, of
namelijk de Heilige Geest niet alleen uit
God de Vader, maar ook uit God de Zoon is
voortgekomen, zal
hierbij waarlijk
nog niet 't moei
lijkste zijn. Voor
vraag nu wat on-
ons doet deze
vraag nu wat on
wezenlijk aan. Er z(jn echter andere pun
ten waarmee men meer moeite zal hebben
om bij het gesprek tot overeenstemming
te komen. De mogelijkheid van „loutering
na de dood" is één van die en een ander
is de leer van de transsubstantie, de we
zensverandering van brood en wijn bij de
Dit is in ieder geval een heel beianrijk punt
en daaraan zit ontzaglijk veel vast, eigen
lijk heel de vorm en opbouw die de R.-K.
Kerk gekregen heeft. Nog een punt van
theologisch verschil is de ontvangenis van
de maagd Maria en ten slotte het dogma
van de pauselijke onfeilbaarheid. Het zijn
waarlijk geen kleine bijzaken waarom het
gaat. De oosterse kerken hebben de zgn.
Byzantijnse liturgie. De geünieerde kerken
hebben deze ook. Tijdens het concilie droeg
een van de geünieerde bisschoppen In de
St. Pieter de mis op volgens de ritus van
zijn kerk. Zó groot is het verschil van deze
met die van Rome, dat de bisschoppen van
het Westen het gevoel hadden niet in eigen
kerk te zijn.
Professor Remmers veronderstelt dat de
toekomstige dialoog tussen orthodoxie en
katholicisme rekening zal moeten houden
met het feit dat de meeste oosterse kerken
lid zijn van de Wereldraad. Hij meent dat
dit niet anders kan, want „alle facetten
van het oecumenisch vraagstuk vormen één
geheel". Hij acht het „hoogst aannemelijk
dat de wortels van de Reformatie dieper
liggen dan men over het algemeen aan
neemt" en dat zij ook iets te maken heeft
met de vervreemding van Oost en West.
De bedoeling van de reformatoren is voort
durend geweest terug te gaan naar het H.
Schrift en naar de oudste christenheid, om
een kerk te krijgen die zo dicht mogelijk
zou liggen bij hetgeen Christus en de apos
telen voor ogen heeft gestaan.
Uziet dat er nog al wat aan vast zit
wanneer er een gesprek moet komen
tussen de Oosters Orthodoxe Kerken en de
R.-K. Kerk en dat de hereniging waarlijk
nog niet beklonken is met de vredeskus
van Athenagoras I en Paulus VI.
H.
„Zijt Gij de Koning der joden f"
„Mijn Koninkrijk is niet van deze wereld."
Joh. 18 33 en 36.
Zojuist is Jezus vanwege Zijn aanspraak op de Messias-titel door
hogepriester Kajafas des doods schudig bevonden op grond van gods
lastering. Bij stadhouder Pilat.us eist men de doodstraf vanwege
k Jezus' aanspraak op de Koningstitel, een bedreiging van de keizer.
yjj! Daarnet godsdienstige argumenten, hier politieke. Pilatus kan er
Jl niet onderuit. Het proces begint met het verhoor van de verdachte.
Hem van top tot teen opnemend stelt de rechter de vraag:
Zijt GIJ de Koning der joden f" Tot zijn verbazing komt een bevestigedn antwoord,
maarniet van deze wereld. In dat geval zouden bomeskaders boven Jeruzalem
gevlogen hebben en parachutisten gedaald zijn om Hun Koning te bevrijden. Waar
om geen mobilisatiebevel f
Eén bede ende Luchtmacht van die andere wereld, van God, zou in beweging
komen: de 18 legioenen engelen nederdalend om Deze Zone Gods te bevrijdenEén
knieval voor satan en alle koninkrijken zijn de uwe, zonder kruisxeeg. Nd de
spijziging: „Wordt onze Koning" Van deze wereld, tan de mens.
In Gethsémané: „Doe het zwaar terug in de schede" Van Gods wereld.
De bede. de S O S-kreet tot de Vader in de hemel blijft uit Waarom* Omdat de
Zoon Gods Zoon des mensen wil zijn; Koning volgetxs Gods maatstaf en niet van
de mens. Zijn Koninkrijk rust niet op zelfhandhaving, maar op zelfverloochening.
De inzet is niet lijfsbehoud, maar wereldredding.
„Is dat, is dat mijn Koning t"
Deze vraag moet iedereen beantwoorden.
Zijn onderdaan zijn, dat is toeten: Deze Koning heeft de macht der hel verslagen
en de dood vernietigd.
Triomf, Die voor ons stierf, regeert,
Hij brengt ons tot Zijn Vader
en, als het graf ons stof begeert,
brengt zelfs de dood ons nader.
Triomfuw prikkel is, o dood,
door Jezus' dood verslonden.
Hij, Die voor ons het graf ontsloot,
vernietigde de zonden. Gezang !,1).
ZUIDZANDE. H. B. DE NEELING.
Postzegels kunnen een verhaal vertel
len. De geschiedenis van het verkeer
bijvoorbeeld, of het verhaal van de
natuur; ze kunnen wijzen op de actu
aliteit: de Deltawerken of ze kunnen
teruggrijpen in de historie naar een
vooraanstaande persoonlijkheid uit
vroeger dagen. Het zijn niet alleen
maar betalingsbewijzen voor bewezen
diensten. Jonge, pas ontstane landen
geven opmerkelijke zegels uit en willen
daarmee hun land bekendheid geven,
in het nieuws komen. Oude staten wij
zen in de afbeeldingen op de postze
gels op hun cultuur, op hun verworven
heden. Postzegels zijn dus ook propa
gandamiddelen en ambassadeurs. Klei
ne of grote zegels, met alleen maar
het bedrag erop aangegeven, dat voor
de postzegel is betaald of met fraaie
voorstellingen, waaronder meermalen
bijzondere staaltjes van grafische
kunst.
,e onderwerpen, die de basis vormen
voor de afbeeldingen op postzegels
christelijk motief. Zo'n christelijk motief
kan gaan van een minuscuul Malthezer
kruis in de diadeem van de Engelse ko
ningin op een postzegel van Nieuw-Zee-
land tot het bekende Leger des Heils-
hoedje op een Nederlandse postzegel.
Van een enige centimeters grote zeven-
armige kandelaar op een zégel ter ge
legenheid van het honderdjarig bestaan
van de Finse „missionsarbetet" in het
buitenland. Of van een afbeelding van
de kathedraal van Manilla op de Phi-
lippijnse zegel tot een zegel van Colom
bia waarop het imposante Tequendama-
hotel in Bogota tientallen meters uit-
streekt boven het eenvoudige kerkge
bouw in San Diego. Maar ze staan sa
men op één postzegel: Colombia is een
christelijk land.
Van oost naar west en van noord naar
zuid, overal op de aardbol zijn landen
te vinden, die zulke zegels uitgeven. Al
die zegels vertellen het verhaal van het
christendom, van zending en missie, van
de oudste geschièdenis der christelijke
kerken tot de moderne opvattingen van
kerk-zijn toe. Het zijn soms in enkele
lijnen en slechts één kleur met nuance
ringen vervaardigde zegels, soms ook is
het kleurengamma bijzonder uitgebreid
en worden die zegels een lust voor het
oog.
Hebben die postzegels waarde, meer dan
de aanmaakkosten De erop aangege
ven waarde is soms enigszins fictief, net
is niet de waarde van de zegel, maar
het bedrag, dat men moet betalen om
het poststuk verzonden te krijgen. En
verder? „Het is maar wat een gek er
voor geeft" is wat postzegels betreft een
veelgehoorde opmerking. Voor postze
gelverzamelaars hebben die zegels wél
waarde. Die waarde wordt onder meer
bepaald door het aantal, dat ervan in
omloop is. door de ouderdom, door mis
drukken. Kortweg genaamd de zeld
zaamheid. Voor de verzamelaars, die
zich hebben gespecialiseerd in bepaalde
onderwerpen kunnen die zegels nog
meer waarde hebben: een ideële waarde.
gelegd op het vergaren van p
met onderwerpen, die op het christen
dom in zijn veelomvattendheid betrek
king hebben.
Het uitgangspunt van een dergelijke
postzegelverzameling kan geheel
verschillend zijn. Neem de heer W. van
Strien (64), administrateur van de In
stelling voor maatschappelijke zorg in
Goes. Hij is één van die mensen, die
„bezeten' is van de postzegel. Postze
gelverzamelaars zijn mensen, die, als ze
eenmaal over hun verzameling aan het
praten zijn geslagen, moeilijk ophóuden.
Je hoeft maar éven te zeggen hoe mooi
je een bepaald zegeltje vindt, of die ver
zamelaar komt met de verhalen ach
ter die postzegel: het verhaal, dat de
Een postzegel, die betrekking heeft op
de Lijdenstijd: een lijdende Christus op
een Finse zegel.
Het zijn „oecumenische" collecties. De
taal der postzegels en van die der ver
zamelaars laten zich niet in een bepaald
testantsc, soberheid van Nederland
blijkt: Nederland kent weinig kerkelijke
voorstellingen op postzegels, hier staat
de functionaliteit van de zegel op de
voorgrond. Anders is dat bijvoorbeeld
met overwegend rooms-katholieke lan
den als Italië, Spanje, Portugal Die ge
ven veel postzegels uit met heiligenbeel
den, met bijbelse en kerkgeschiedkun-
dige motieven. De Zuidamefikaanse sta
ten treden op de voorgrond met beelte
nissen van missionarissen en martela
ren. Uit de communistische staten ver
schijnen tegenwoordig geen „kerkelijke"
postzegels meer. Alleen op Poolse ze
gels treft men nog wel eens afbeeldin
gen van kerkramen aan. Het zijn maar
éen paar grepen uit hetgeen beide he
ren ons vertelden. Wanneer men de
f)ostzegels. die verschijnen met kerke-
ijke onderwerpen terdege bekijkt, dan
kan men soms tot merkwaardige re
sultaten komen Ze vormen een illus
tratie van het denken en werken der
staten. En bij vergelijking kan men er
veel uithalen. Die postzegel van Colom
bia met zijn grote Hiltonhotel en zijn
kleine kerk bijvoorbeeld: vergelijk die
eens met de zegel, die vrijwel geheel
in beslag wordt genomen door een af
beelding van de Keulse dom. Of kijk
naar de zegel met een afbeelding van
de latere koning Willem I. toen hij in
Scheven ingen aan land stapte in het
Over de twee verzamelingen: Wat
houdt allemaal in Christus en Zijn
Kerk? Ir. Ausems bouwde zijn verza
meling op rond de themata: teken van
de Christenheid. Masjieach (Messias)
Zoon van David; Licht der wereld; Je
zus Christus, onze Heer; navolging van
Christus op aarde. En vervolgens:
Noord- en Midden-Amerika; apostelen
en opvolgers; Maria. Moeder-Maagd;
getuigen van Christus; Zuid- en Oost-
Europa. En tot slot: missie en zending,
orthodoxie en reformatie, eenheid m
verscheidenheid, katholieke christenen
en Latijns-Amerika. De heer Van Strien
ging aan de hand van Bijbelgedeelten
zijn verzameling ordenen: dan komen er
onderwerpen aLs de schepping, Israël,
het oude volk, de twaalf stammen Is
raels, Christus geboorte; leven en ster
ven van Christus; Christus' kerk op aar
de; verkondiging van het Woora; het
Vaticaan; bekende kerkgebouwen; kerk-
vez-gaderingen en concilies. Het motief-
Vaticaan:
r het zegeltje verwierf. Want dat
is soms een hoofdstuk apart. Een on-
verzamelaar lijkt ons haast niet moge
lijk.
Op een vorige week in Goes gehouden
expositie van postzegels vei-wiez-f de
heer Van Strien met een fraaie verza
meling „Bijbel en postzegels" een zilve
ren medaille. Er was nóg iemand, die
een zilveren medaille ontving; ir. A. W.
Ausems (55), leraar scheikunde ook
uit Goes. Die had een verzameling post
zegels ingezonden, met als uitgangspunt
„Christus en Zijn Kerk". Beide col
lecties vullen elkaar aan. Men zou kun
nen zeggen als „protestantse" en
„rooms-katholieke" verzameling. Hoe
wel dit eigenlijk geen goede benaming
is voor de collecties van beide heren.
Deze Luxemburgse postzegel bevat een
afbeelding van Jozef, Maria en het Kind
tijdens hun vlucht naar Egypte.
ook „kerkelijke postzegels" verschijnen
ter gelegenheid van typische evenemen
ten, zoals het Vaticaan meermalen doet
bij grote r.-k. congressen en zoals men
in Duitsland regelmatig zegels ter gele
genheid van de Evangelischer Kirchen-
tag laat verschijnen met het embleem
voor die dagen erop
Israël en het Vaticaan zou men kunnen
beschouwen als de gebieden, die bij uit
stek geschikt zijn voor postzegels met
kerkelijke onderwerpen. Het Vaticaan
heeft vrijwel niet anders dan dergelijke
uitgaven Bij Israël nemen dergelijke ze
gels een belangrijke plaats in. Wanneer
iemand dan ook naar zegels zoekt met
betrekking tot de Messias, het oude
volk. de twaalf stammen Israels dan zal
hij dergelijke fraaie zegels beslist •■•in
den. In 1955 verscheen daar een fraaie
serie met zinnebeeldige voorstellingen
van de twaalf stammen Israëls: de
leeuw voor Juda. een borstlap voor Le
vi, een korenschoof voor Jozes (denk
Denkt men aan Israël, dan denkt men
aan het land van de Bijbel en aan
de Bijbel zelf. Israël is een nieuwe staat,
die graag wil meetellen op het inter
nationale vlak. De postzegels zijn daar
bij de ambassadeurs. En dan worden het
uiteraard in het bijzonder postzegels
met Bijbelse motieven. Zoals daar Is een
serie met de oude muziekinstrumenten
als harp. bekkens en cimbalen, een post
zegel met de zevenarmlge kandelaar of
Menorah, dat deze staat koos als sym
bool en zegels, waarop koning David
met de harp en koning Salomon met een
weegschaal staan afgebeeld. Het Vati-
caan op zijn beurt heeft bij gele-
fenheid van de pelgrimage van paus
aulus VI aandacht aan historische
f>laatsen in Israël geschonken: de Hei
ig Grafkerk in Jeruzalem, aan Bethle
hem. de stad van David en aan Naza
reth.
Een eenvoudige, maar fraaie herden
kingszegel verscheen zo ook in Duits
land ter gelegenheid van 150 jaar
„Württembergische Bibelanstalt". Van
af 25 augustus dit jaar is verkrijgbaar
een Nederlandse hèrdenkingszegél ter
gelegenheid van het 150-jarig bestaan
van het Nederlands Bijbelgenootschap.
Postzegels met bijbelse motieven kun
nen een fraaie, levende illustratie vor
men van het Bijbelverhaal. En ze ge
ven bijvoorbeeld een treffend voorbeeld
van de christelijke kunst door ae
eeuwen heen. Een verzamelaar kan aan
zijn collectie een persoonlijk stempel ze
ven. Het hangt er maar vanaf, hoe 1
zijn zegels groepeert. Als hij bijvoor
beeld van de Scnepping uitgaat, zoals
die staat opgeschreven in Genesis, dan
rebouwen; kerk- ken uit
teken van de christenheid leidt bijvoor
beeld tot een postzegel uit de Duitse
Democratische Republiek (Oost-Duits-
land) met het kruisteken erop. ter her
innering aan de oorlogsslachtoffers van
Lidice en tot een zegel met een Chris
tusbeeld ln het Andesgebergte, waarvan
ook een afbeelding is gebruikt als sym
bool van de Vrouwenwereldgebedsdag
Het kruis als embleem vindt men in ve
le wapens van landen en organisaties
ook terug. Denk aan het Rode Kruis.
Postzegels met dergelijke voorstellingen
worden doorgaans uitgegeven ter gele
genheid van herdenkingsdagen of ande
re bijzondere gelegenheden. Het zijn dus
meermalen in de eerste plaats herden
kingszegels. zoals bijvoorbeeld een Duit-
zegel niet de woorden Heidelberger
zal hij een gevarieerde keus kunnen r
ken uit gebergten en zeeën, uit vru...
ten, vogels en vissen, vlinders en wilde
dieren. Daarbij hebben de postzegels niet
meer dan illustratieve, verduidelijkende
waarde Anders is het dus met de bij
belse of christelijke motieven op de ze
gels. Zoals bijvoorbeeld de afbeelding
van Christus' geboorte in moderne ge
stileerde vorm of in afbeeldingen naar
eeuwenoude schilderijen of beeldhouw
werken.'
Talloze landen hebben postzegels ln
omloop gebracht met afbeeldingen
van kerkgebouwen of met de Bijbel er
op. Verder teruggaand in de kerkge
schiedenis komt men bij de apostelen en
de navolgers van Christus. Die vindt
men bijvoorbeeld terug ln twee zegels
van het eiland Malta met afbeeldingen
van de apostel Paulus uit 1960, die wérd
uitgegeven ter gelegenheid van het feit.
dat negentienhonderd jaar geleden Pau
lus' schip daar verging. Op een zegel
van Bulgarije vindt men terug de twee
apostelen van de Slavische volkeren, de
heiligen Cyrillus en Methodius. Petrus is
onder meer afgebeeld op een zegel uit
Ierland en bekend zijn natuurlijk de Ne
derlandse zegels met Willibrordus en
Bonifacius erop. De heilige maagd Ma
ria vindt men terug op vooral postzegels
ook op postzegels met afbeeldingen van
uit de rooms-katholieke landen, maar
iconen uit de orthodoxe landen. Zij
het dan. dat zulke zegels dateren
wat de huidige communistische staten
betreft althans van voor de machts
overname door de communisten
De invloed van missie en zending tn de
verschijning van postzegels van de sta
ten. waar de kerk missionair werkzaam
is of is geweest is er weinig of niet
Men zou mogelijk een serie zeeels van
Spaans Guinea zo kunnen beschouwen
Daarop staan dan afgebeeld onder meer
een negergeestelijke en negers lezend
m een Bijbel.
Als men op zoek gaat naar kerkelijke
onderwerpen, die op de reformatie be
trekking hebben, dan komt men onder
meer terecht in Tsjecho-Slowakije.
Daar verscheen in 1952 een zegel met
een afbeelding van Comenius (Komen-
sky) erop (geboren 1592) en in 1957 één
met een afbeelding van een kapel te
Naarden. waar Comenius rost in een
graftombe. Maarten Luther vindt men
terug op een Duitse postzegel en Cal-
vijn en de predikant Beze zijn samen af
gebeeld op een Zwitsers exemplaar ter
gelegenheid van het vierhonderdjarig
bestaan van de universiteit van Genève
in 1959 Johannes Hus komt weer voor
op een Tsjechische zegel uit 1952 en
Kierkegaard natuurlijk (1855 op een
Deense zegel uit 1955. toen men zijn
sterfdag herdacht Ds Talma werd ge-
eerd met een Nederlandse postzegel uit
1936, nadat hij twintig jaar daarvoor
was overleden.
De Bijbel ls op talloze postzegels af
gebeeld. En dat komt natuurlijk me
de door de vele bijbelvertalingen, die er
zijn verschenen En de bijbel kan dan
op de postzegel het middelpunt van de
afbeelding vormen of slechts één van
de voorwerpen zijn. Zo'n min of meer
toevallige Bijbel vindt men bijvoorbeeld
op vrijwel alle postzegels van de Do
minicaanse republiek, omdat de Bijbel
in het wapen van dit land voorkomt.
Bijzondere (herdenkingszegels) gewijd
aan de Bijbel zijn te vinden in Zweden,
Finland en West-Duitsland bijvoorbeeld.
In 1941 verscheen een Zweedse zegel by
de herdenking van het 400-jarig be
staan van de Zweedse bijbelvertaling
door Lorens en Olaf Petri; Finland
liet In 1948 een zegel het licht zien bij
1954 met een oude boekdrukker erop bij
gelegenheid van de 500 jaar oude eerste
gedrukte Latijnse Biibe! door Guten
berg. Hongarije kreeg ln 1590 zijn eerste
Bijbelvertaling van Gaspar Karolvi: er
is een herdenkingszegel van. België gaf
een zegel uit in 1942 over de eerste door
Plantijn gedrukte Nederlandse Bijbel
(1570. naar de eerste Nederlandse ver
taling in 1477). En op een Zuidafrikaan-
se zegel ls een afbeelding terug te vin
den van de Nederlandse Statenverta
ling (1637) samen met het voortrekkers-
monument.
Postzegels verzamelen: een boeiende be
zigheid. waarmee men nooit klaar is en
die tot verrassende ontdekkingen kan
leiden. Als men er maar oog voor heeft.
IR AU8EMS:
eenheid
DE HEER VAN STRIEN
oecumenisch
