TUINIEREN WINT VELD
Clubverband in de knollentuin
Doe het zelf
TROOST VOOR DE OVERMOEDIGEN
Provinciale Zeeuwse Courant - voorjaarsnummer 1964 - pag. 17
HET is duidelijk: de belangrijkste aan
loop tot het tuinieren ligt in de aan
leg van de tuin. Hoe wordt de tuin in
gericht? Op welke manier beleven de
tuinder en het gezin er zoveel mogelijk
plezier aan? Dat zijn vragen, die vóór
het spitten, het zaaien, het planten en
de verzorging aan de orde komen.
Het antwoord: de tuinder-in-spé moet
zorgen, dat de tuin zijn bedoelingen
„in beeld brengt", dat ze harmonieert
met zijn karakter, met de mogelijkhe
den van het huis en met de omgeving.
Deze punten moeten de opzet van een
„lusthof" bepalen.
De tweede stap: een programma op
stellen. een overzicht maken van de
onderdelen, die de hobby-tuinder in het
plan wil opnemerv Een bloementuin, een
rotstuin, een speelplaats een groente-
of fruittuin Bij de meeste tuinen zal
uit deze mogelijkheden een keus gedaan
moeten worden; de oppervlakte is vaak
te klein om alle programpunten te kun
nen bevatten. Maar wel kan de tuinder
bijvoorbeeld enkele wensen combineren.
Alleen het is de zaak om niet teveel
hooi op de vork te nemen Hij kan begin
nen met een eenvoudig plan, dat later
met meer onderdelen of materiaal is uit
te breiden.
Het is aan te bevelen om bij de aanleg
van een grote tuin bij het „zware werk"
grondwerk, paden, vijver een vak
man in te schakelen, die de fijne kneep
jes kent. Daarnaast kan de aanstaande
tuinder zich door een deskundige laten
voorlichten over de mogelijkheden, die
er uit zijn tuin te halen zijn.
Maar ook bij het tuinieren geldt, dat de
eerste klap een daalder waard is: wil de
bloeiende tuin een lust voor het oog zijn,
dan komt het in de eerste plaats aan op
een goede bewerking van de grond en een
goede ontwatering. Dan pas zal de grond
de ideeën van de eigenaar voldoende
Tuinieren: een liefheb
berij, die steeds meer
veld wint. Een hobby, die
vooral in het. vroege
voorjaar tot nieuw leven
komt. 8pitten, planten,
potten, zaaien. Het duurt
drie, vier maanden vóór
er resultaten te zien of
te proeven zijn. Maar
daarna staan ze te pron
ken, de bloemen en de
struiken. En kan de tuin
der tevreden en ontspan
nen plaats nemen op de
bank in het midden van
die weelde om de vlam
mende kleurenpracht te
bewonderen, intussen
met gepaste bescheiden
heid de loftuitingen van
de buren in ontvangst
nemend.
Naast de bloementeelt
neemt ook het kweken
van eigen groente toe.
Begrijpelijk. Want hoe
veel voldoening geeft het
niet om éigen sla op ta
fel te brengen, als ze in
de winkel alwéér vier
cent per krop duurder
isf En hoe knus en een
voudig is het niet om
zelf voor groente te zor
gen. Heeft de liefhebber
rekening te houden met
de moeilijkheden, die het
opstellen van een bouw
plan met zich mee kan
brengen* Hoeft hij zich
zorgen te maken over de
prijzen, die de minister
vaststelt voor dit of dat
gewast
Welnee.
voedsel én plezier geven. Ligt het terrein
ongunstig op duingrond bijvoorbeeld
dan kan de tuinder het beste de tering
naar de nering zetten en planten kiezen,
die zich op deze speciale grond „thuis"
voelen. Het levert vaak verrassende ef
fecten op. Er zijn uiteraard nog meer
factoren, die bij de aanleg van de tuin
en de keuze van de planten een rol
spelen: zon, wind, schaduw. En is er
veel verkeer langs de tuin? Zet een
scherm neer.
Behalve factoren buiten de tuin om be
palen ook de zaken, die in het terrein
voorkomen de sfeer en het gezicht van
de tuin. De paden bijvoorbeeld. De veel
gebruikte weggetjes naar een schuur
tje zijn doeltreffend als ze de „kort
ste afstand nemen". Maar is da', voor de
paden, die de tuin ingaan, ook nodig?
Laat hun loop voortvloeien uit de opzet
van het plan. Een punt is ook het gazon,
dat een rustige ruimte in het totaalbeeld
hoort te zijn. Wil de tuinder het geheel
wat verlevendigen? Een kleine vijver is
er een middel-bij-uitstek voor Belang
rijk ook zijn de rustpunten, die de tuin
heeft: een aantrekkelijke sfeervolle
plaats bijvoorbeeld, waar een bank of
een terrasje het uitstekend doen Maar
het spreekt vanzelf" de meest karak
teristieke bijdrage aan de „make-up" van
de tuin leveren de levende planten Zij
zorgen door de vormen en de kleurscha
keringen voor de meeste variatie.
Andere „hoogtepunten" in de tuin: de
bomen. Zij geven bescherming tegen
wind en zon, maar vormen ook vaak de
kern van de verschillende groeperingen.
De tuinder, die met bomen wi! werken, zal
vaak de maatstaf hanteren: hoe harmo
niëren ze met het huis. Of: hoe „staat"
het contrast lussen boom en huis
Er staan de tuinder, die bomen in zijn
tuin wil zien. een scala van mogelijkhe
den te wachten. Hij kan een keuze ma
ken uit tal van sier- en laanbomen En
uiteraard ook heesters, die al3„wanden"
van de tuin kunnen fungeren of als ze
afwisselen in open- en gesloten groepen
worden opgesteld, en dieptewerking sug
gereren. Verder zijn er de naaldgewas
sen, de klimplanten, de rozen, die de
tuinder ten dienste staan om zijn domein
zo gevarieerd mogelijk te maken.
In de bloementuin zorgden de vaste
planten voor de „ruggegraat". Ze kun
nen jarenlang de tuin sieren Zij vormen
door het rijke kleurenpalet, de hoogte
en de manier van groeien en een opval
lend onderdeel van het terrein. Bij een
goede keuze is het mogelij 1- het hele
seizoen de bloei in de plantengroep te
houden. Als ze gecombineerd worden met
lage heesters, bollen of bloemen-voor-
een-jaar is de bloeitijd over een nog
langere periode uit te smeren.
De eenjarige bloemen bloeien snel, zijn
keurig en bieden mogelijkheden voor een
extra variatie. Tussen deze bloemen en
de vaste planten zijn de „tweejarigen"
een voortreffelijke aanvulling op de
bloembollen in het voorjaar. En de bol
len tenslotte: Is een tuin compleet zon
der de vrolijke kleuren van de bloem
bollen in de lente' Hetzij in groepen,
langs de paden of voor de rotstuin?
De fruittuin is voor al een buiten
kansje voor de tuinders, die een
groter terrein tot hun beschikking heb
ben. Als de vruchtbomen maar be
schermd zijn tegen sterke wind uit het
westen. En als de grond niet nat is. Of
te veel omsloten, wat het optreden van
ziekten en dergelijke bevordert Het be
langrijkste onderhoud bestaat uit het
snoeien en bestrijden van ziekten en
plagen.
Een kans, die ook lonkt naar de tuin
ders met een flinke lap grond is de
groentetuin. Is het niet aantrekkelijk
om eigen sla, boontjes, wortelen, aard
appelen of kool op tafel te brengen?
Alleen het zal niet eenvoudig zijn om
dat een heel jaar vol te houden. Maar
met een eenvoudige kas komt men al
een heel eind
Waar het vooral om gaat is, dat het zaad
bij betrouwbare adressen wordt gekocht
en van goede kwaliteit is. De grond
moet in de groentetuin goed bewerkt
worden. En daarna vooral in een
kleine tuin intensief gebruikt: op
elke vierkante meter één of meer groen
ten kweken. Een tip ten slotte: met
planten is een goede wisselbouw te vol
gen, men kan op die plaatsen planten,
waar een andere groente juist „het veld
heeft geruimd".
HEBT U er wel eens over gedacht? Over tuinieren in verenigings
verband. Het kan. In Walcheren, in West-Zeeuwsch-Vlaanderen, in
Zuid-Beveland. Daar zijn al jaren verenigingen in de weer om hun
leden „aan de kweek" te houden: Goes en Walcheren hebben en af
deling van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Tuin
bouw n Plantkunde, in West-Zeeuwsch-Vlaanderen geeft de Maat
schappij Ooft en Tuinbouw de leden van zes afdelingen impulsen
bij hun hobby.
Hoe gebeurt dat?
Er is voorlichting, de liefhebbers krijgen tips en wenken op het gebied
van tuinieren Er zijn cursussen plantenziekten of bloemenschikken bij
voorbeeld lezingen, excursies En een belangrijke activiteit vormen de ten
toonstellingen. Onderlinge exposities van bloemen of zoals het in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen om de drie jaar gaat een streektentoonstelling van
de groenteprodukten, die de leden hebben gekweekt. Ten slotte vormen ook
de voortuinkeuringen een middel, waarmee verschillende verenigingen de
animo voor het tuinieren willen stimuleren.
Een van de Zeeuwse verenigingen, die haar leden regelmatig „aan de hobby
houdt" is de afdeling Goes van de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw
en Plantkunde. De leden krijgen af en toe kweekmateriaal in huis en kunnen
zo het hele jaar door vooruit. Zo hebben zij de afgelopen maand zes potten
met bollen thuis ontvangen. Hun taak: ervoor zorgen, dat ze op een bepaal
de tijd in bloei slaan. Begin maart worden lathyrusplanten uitgereikt. En ook
hier is het de bedoeling, dat de liefhebbers de planten opkweken en in juli met
de resultaten elkaar de loef afsteken. Eind mei komen de liefhebbers van
dahlia's en chrysanten aan de beurt: dan kunnen zij aan de slag om deze bloe
men in de nazomer, half september, „showklaar" te houden Begin oktober
gaan de dahlia's de deur uit. Naar de aanstaande hobbykwekers. Op deze ma
nier kunnen de tuinierende leden het hele jaar door aan hun trekken komen.
Treedt Goes alleen met de voortuinkeuringen „buiten" de kring van de vere
niging alle tuintjes in de Ganzestad en Kloetinge worden kritisch be
keken de maatschappij voor Ooft- en Tuinbouw in W.-Zeeuwsch-Vlaanderen
doet dat ook nog op een andere manier: via de schooljeugd
Elk jaar namelijk krijgen de leerlingen van de lagere scholen in de bij de
vereniging aangesloten dorpen in het voorjaar plantjes uitgereikt, die ze mo
gen opkweken. In het najaar wordt met het resultaat een tentoonstelling ge
houden. Soms hoe is de situatie van de kas? gebeurt dat ook bij de
bejaarden in de verschillende gemeenten En ook dat is een manier om het
tuinieren-voor-het-plezier te stimuleren
De drie Zeeuwse verenigingen op tuiniergebied tellen samen ongeveer 700
leden. In Goes 100 leden en West-Zeeuwsch-Vlaanderen 500 leden
bestaat de helft uit „vakmensen": tuinders, landbouwers, leerkrachten aan
agrarische scholen, die in het tuinieren hun hobby hebben. De andere helft
bij de afdeling Walcheren van de Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde zelfs
meer wordt gevormd door „amateurs"' huisvrouwen, onderwijzers, ver
pleegsters, gepensioneerden, spoorwegmensen.
Maar „beroeps" of „amateurs": zij zijn bij het tuinieren allemaal in hun knol
lentuin
Wie zich het tuinieren tof hobby heeft geko
zen hetzij in een overmoedige bui, hetzij na
rijp beraad ontdekt meestal al gauw dat
dezeliefhebberij véél eist van z'n beoefenaars!
tuinier mee: de tulpen („kleine soort") blij
ven zo klein dat ze meer op sneeuwklokjes lijken,
de anemonen produceren op de meest onverwachte
tijden een bloem en dan een hele poos niets meer,
de dahlia's gedragen zich al precies zo en hun
blad vertoont een frivool-krullerig en vlekkerig
oppervlak dat er beslist anders hoort uit te zien.
Tuinieren leert men echt niet in één seizoen en
vaak zal de vakman eraan te pas moeten komen
om uit te dokteren of het aan de tuingrond dan
wel aan de volslagen onkunde van de amateur
tuinier ligt, dat die met veel enthousiasme aange
legde border er zo totaal anders uitziet dan men
verwachtte
Troost U: er wordt aan gewerkt om het de ama
teur wat gemakkelijker te maken! Tuindeskundi-
gen hebben een methode ontwikkeld waarmee ook
de leek op „vakkundige" wijze zijn tuintje kan
inzaaien Want het is wel gebleken dat vaak al
bij hel zaaien de mislukking (letterlijk!) wortel
schiet, waardoor de moeilijkheden later met de
bloemetjes uit de grond komen.
Bij de nieuwe methode zijn de zaden aangebracht
in een matje of een rolletje celstof. Men harkt
de grond vlak. groepeert er de matjes op of rolt
de celstof rolletjes als een soort loperte uit. Matjes
of rolletjes worden daarna flink natgesproeid en
met een laagje aarde bedekt Men paste deze
methode al eerder toe bij het aanleggen van gras-
gazons. men kan er nu ook bloemen en planten
en verschillende soorten groenten mee kweken.
Die voordelen zijn duidelijk: het zaad wordt op
de juiste manier en in de goede hoeveelheid ge
spreid. er is een gelijkmatige zaaidiepte, de vogels
krijgen geen kans meer om de zaadjes te consu
meren. Wegspoelen kan het zaad evenmin, het
krijgt bovendien een speciale voedingsstof die in
de matjes en rollen verwerkt is.
Wie met een ongelijk gazon sukkelt, kan de slech
te oppervlakken vernieuwen zonder zich aan een
intensieve grondbewerking te hoeven wagen. De
bloemenzaadmatjes zijn door hun verschillende
kleuren alleraardigst om mee te experimenteren,
men kan ze bovendien naar behoefte doormidden
knippen of vierendelen. Groentezaadmatjes zijn er
voor rode bietjes, diverse koolsoorten, spinazie,
zomer- en winterwortelen, radijs en inmaakuien.
Tuinkruiden zijn ook in matjesvorm: met dille,
salie en nog diverse andere soorten legt men de
basis voor een eigen kruidentuintje.
Hoeveel dit alles gaat kosten? Een rolletje gras
mat van vijf vierkante meter kost bijvoorbeeld
4,50, voor anderhalve gulden heeft men een spi-
naziebed van ongeveer drie meter lengte. Het is
in elk geval de moeite waard om methoden en
prijzen eens met elkaar te vergelijken. Want „tui
nieren is moeilijker dan U denkt" wellicht kan
de matjes-methode voor diverse amateurs een
welkome hulp betekenen!
..uitrollen van gazonnetje..
NATUURLIJK de
doe-het-zelf-handboe
ken in welvarend Ne
derland slaan de spij
kers wat te hard op de
kop als ze uitroepen,
„dat het tegenwoordig
zo'n toer is om voor de
kleine onderhoudswerk
zaamheden en repara
ties timmerman, schil
der, loodgieter of elek
tricien in huis te krij
gen". Of als ze beweren,
„dat het een nog veel
grotere toer is om de re
keningen voor deze klus
jes in gemoedsrust te
betalen".
Maar toch
Doe Het Zelf" is niet
voor niets een leuze
"die „in" is. Er wordt in
Nederland véél zelf gedaan.
Er wordt getimmerd en ge
schaafd. gerepareerd en on
derhouden. dat het een lieve
lust is. De 5-daagse werk
week laat meer vrije tijd
open.
Meer armslag voor hobby en
ontspanning Maar het mes
van de doe-het-zelver snijdt
aan twee kanten. Want iets
zelf doen blijft ook een hob
by met een buitenkansje
voor de beurs daar is
geen spijker tussen te krij
gen.
Een zee van kansen om het
zélf te doen geeft het voor
jaar- de schoonmaakperiode
is een „topseizoen". Het is de
tijd. dat er in huis kar
weitjes te kust en te keur
geklaard moeten worden.
Hier volgt een handjevol
tips voor wat activiteiten,
die U zelf kunt ontplooien
Behangen is zo'n program
mapunt, dat in de schoon
maaktijd favoriet is. U kunt
in een kamer met een nor
male hoogte van ca. 2.70
meter met een rol behang
twee banen plakken en het
stuk. dat U z>verhoudt be
nutten voor de smalle stro
ken. Houdt U er rekening
mee, dat de banen iets over
elkaar moeten vallen en dat
ze een paar centimeter gro
ter moeten zijn dan de af
stand van de vloer tot het
plafond' U gebruikt een uit-
trektafel om de banen in te
smeren met plaksel. Een
goede manier is om de helft
van de baan in te smeren
en dan zo dubbel te vou
wen, dat de ingesmeerde
stukken tegen elkaar komen.
Daarna wordt de baan door
geschoven en gebeurt met
de andere helft hetzelfde. Zo
kunt U drie banen behande
len en laten doorweken. Als
U gaat plakken doe het
van de raamkant. Vouw de
baan aan een kant open,
houdt de bovenkant met
twee handen vast en leg de
ze kant gelijk met de rand
van het plafond, borstel het
bovenste gedeelte van de
baan vast tegen de muur,
van het midden uit. Diezelf
de behandeling krijgt daar
na de onderste helft van de
baan.
Een ander dankbaar kar
wei om zelf te doen is het
bekleden van wanden voor
verfraaiing of bescherming
van het huis tegen vocht en
kou. Om de overdracht van
warmte door de wanden te
beperken kan in het al
gemeen het best materiaal
gebruikt worden met een
laag soortelijk gewicht en
veel poriën. Een van de
mooiste materialen op dit
terrein is het hardboard.
Het normale hardboard doet
uitstekend dienst bij de be
kleding van wanden, pla
fonds, kasten deuren of
voor betimmering van ka
mers. Het „extra harde"
board is aan te bevelen als
het gaat om de betimmering
van schuurtjes, buitenhuis
jes en buitendeuren bijvoor
beeld. Andere soorten: gaat
jesboard voor bijvoorbeeld
etalagebetimmering: hard
board met een plasticlaag is
een uitstekende bekledings
plaat als lambrizering van
kinderkamers, caravans,
keukentafels, deuren en
vensterbanken, tegelboard
is praktisch bekledingsmate
riaal voor keukens, toiletten
douchecellen, gangen.
Een moeilijk karwei voor
de man. die het zelf wil
doen. is hét schilderen.
Want schilderen is niet zo
eenvoudig als U denkt. De
vakman-schilder heeft een
jarenlange opleiding, jaren
lange ervaring in de praktijk
achter de rug. En het moei
lijke werk rooit de amateur
niet. Verknoeid schilders-
werk kost dubbel geld.
Daarom: het is zaak. dat U
uw activiteiten met de schil
derskwast beperkt tot voor
werpen, die het eigenlijk
niet meer waard zijn om
door een vakman onderhan
den genomen te worden,
omdat dit te veel kost. Wel
kimt U zelf de kleine wan
den van de gangen en de
keuken een beurt geven Of
er méér zelf gedaan kan
worden, hangt er vanaf, hoe
handig U bent.
En zoekt U dat zélf uit?
MAN, EENVOUDIG MET HONDEHOK BEGONNEN
