Kant en klaar gezinswas
UITGERUST DE SCHOONMAAK IN
STOMEN - CHEMISCH REINIGEN
(BAA/ENS^
WASSER!! „EDELWEIS" N.V.
•JESSmj
WASSEN - STOMEN - VERVEN
OPTIEK,
^^53jo£j2S2$^
Om de meubels elegant te zwabberen.
De plumeau steekt door het oor van de
nieuwste luierwasketel. Aluminum,
roestvrij, bestand tegen synthetische
wasmiddelen die nogal ontvettend wer
ken. Rechts hieronder een klein citroen
persje met een zwengeltje (minieme
krachtsinspanning
Tegen de doos geleund staat een jaloe
zieborstel, waarmee de zongordijnen in
een wip ontstofd zijn. Links onder de
luierwasketel hangt nog een fijn borstel
werktuigje, een flessereiniger, ook al
met zwengel. Verder zijn afgebeeld een
wandweegschaal, een .botervlootje"
voor jam en hagelslag (met twee lepel
tjes en een scheidingswandje) en geheel
rechts een enge kurketrekker die werkt
als een injectiespuit, maar enorm han
dig.
Dis is maar een heel klein greepje uit
de grote massa artikelen die erop
gericht is het gemak van de vrouw
te dienen. Wij noemen bijvoorbeeld nog:
roestvrij stalen pannen, boenwasauto
maten, zelfglanswas niks uit te boe
nen), antistofwas een substantie die op
meubels wordt gespoten en stof afstoot,
rolvegertjes (van oma overgenomen,
maar die had niets anders) die vooral
op vaste tapijten zo'n uitkomst z|jn. sta
len roestvrije aanrechten (die in tegen
stelling tot wat men algemeen denkt
niet gepoetst mogen worden en dus wei
nig onderhoud vragen; de diverse plas
ticartikelen die tegenwoordig als het
polypropnyleen is tot 160 graden kun
nen worden verhit enach nee, er is
te veel om op te noemen.
Wfl gaven slechts een paar tips door ei ie
de heren Vroom en Heeren uit Middel
burg ons verschaften en die dfc vrouw
zullen helpen goed uitgerust de schoon
maak in te gaan Daarna kan zij altijd
nog eens fijn gaan uitrusten.
Provinciale Zeeuwse Courant - voorjaarsnummer 1964 - pag. 15
UITGERUST de schoonmaak in
wij bedoelen uiteraard góed uitge
rust de schoonmaak in, goed uitge
rust met artikelen. Wij neusden
voor U rond teneinde te ontdekken
welke huishoudelijke snufjes zijn
ontworpen om de vrouw die lijdt
aan de schoonmaakwoede dit al
thans op de meest gemakkelijke
manier te laten doen en wij stuit
ten daarbij tevens op enkele voor
werpen die dan wel niets met de
voorjaarsschoonmaak -te maken
hebben, maar de huisvrouw toch
van veel gemak kunnen zijn.
Wij hebben dus beide „snufjesafdelin
gen" maar door elkaar gefotogra
feerd en op de foto ziet U: in de
eerste plaats links een rijdende bood
schappentas (op heuse wieltjes, met
een groot handvat), 't Is even durven
natuurlijk, maar pr&ktisch. Aan het
handvat hangt een wasknrjperring die zo
voor zichzelf spreekt dat we hem met
verder beschrijven. En over wassen ge
sproken. weet U dat de handel een han
dige droogmolen op de markt heeft ge
bracht? Ideaal voor mensen met weinig
ruimte. Hij is niet op de foto afgebeeld,
maar het model doet enigszins denken
aan een grote t.v.-antenne. De molen
heeft 25 meter drooglijn en is inklapbaar
met was en al (tijdens regenbuien wel
handig). Eveneens links afgebeeld Is een
ferme koekepan met een „ingebouwd"
beschermingslaagje. De bijbehorende
spatel is, daar mag wel even op gewezen
worden, bedoeld voor de bodem en be
schermt deze beter dan de stalen en ij
zeren attributen waarmee de bodem
meestal mishandeld wordt. U ziet ver
volgens van boven naar beneden een
koelbox van styropor met twee hengsels
(het materiaal waarvan ook bloembak
ken vervaardigd zijn), uitermate ge
schikt voor melkflessen bijvoorbeeld. Dan
een plastic beslagkom met drie deksel
tjes: een anti-spat- een rijs- en een ge
woon deksel. Deksels handig. Twee plas
tic pollepels, smaak- en reukloos, met
een ophangoogje. Voor kleinbehuisden is
de grote plastic mottenzak ideaal. Wat
kleiner van formaat maar werkbespa-
rend is de plastic eiersnijder die aan de
voet van de mottenzak rust. Niet minder
plezierig is de niet gefotografeerde
eierprikker die voorkomt dat de eieren
stukkoken.
(Advertentie)
Helemaal onderin op deze rij ziet U een
zogenaamd bestekbakje, en dat is
dan bedoeld voor dat bestek dat
door het normale afdruiprek rolt. Aan de
lange steel naast de mottenzak hangt de
raam-vloerwïsser-wasverdeler, voorzien
van uilwringhandle. In één greep dus zo
wel de ramen als de vloer gereinigd. Het
bescheiden borsteltje daaronder is ge
maakt van schuimplastic, afgewisseld
met gewoon haar, ideaal voor suèdeman-
tels bijvoorbeeld. En dan een voorbeeld
van de vrolijke haren die het borstelwerk
tegenwoordig krijgt toebedeeld: een fris
gekleurd plumeautje met lange steel.
HET frapperende element in de modebranches,
de omschrijving van een van de hoofdkleuren
duikt in de brillensector onder een briljante
naam op. De heren Helder en Dirven opticiens
te Middelburg duiden de tint aan als: amethist.
Nu heeft het half-edelgesteente van deze naam vol
gens het woordenboek de eigenschap violetkleurig
te zijn: het desbetreffende montuur is ontegenzegelijk
bruin, maar het zweemt naar rood. In ieder geval is
deze kleur een duidelijke streep door de rekening van
de zwartkijkers. Hun lievelingskleur zal er helemaal uit
gaan dit voorjaar. Het is zelfs raadzaam het leven wat
roziger te gaan bekijken: pasteltinten doen een gooi
naar de hoogste plaats. De monturen zullen licht zijn,
en wel in twee betekenissen. Ze worden vervaardigd
van celluloid, een materiaal dat zelfs het kleinste neus
je niet te zwaar kan vallen, en de kleur is licht. Zelfs
de wat donkerder tinten hebben, bij de damesmodellen
bijvoorbeeld, een lichte streep op de wenkbrauwboog.
En voor de vierkante gezichtjes is een bril ontworpen
die een wat lichter gekleurde onderkant heeft. Streep
jes en glinsterende versierselen zijn ook de gratie bij
koning mode, al geldt dat niet zozeer voor de „uitgaans-
bril".
De herenmode wijzigt zich wat minder. De forse don
kere monturen blijven en zijn soms uitgevoerd met een
lichte onderrand.
Anders staat het met de kinderbril, die dezelfde mode
schommelingen ondergaat als de damesbril. In een grijs
verleden moest de jeugd het nog doen met een zoge
naamd „ziekenfondsbrilletje", tegenwoordig is het mon-
tuurtje niet alleen modisch, maar ook zeer gevarieerd in
kleur. Gedurfder soms omdat een kind zonder bezwaar
bijvoorbeeld een rood montuur kan dragen. De Zeeuw
se klant staat er om bekend dat hij slechts het oog
laat vallen op die brillen die qua model en kleur het
nieuwste van het nieuwste zijn. Zo doortastend dat de
weer gepropageerde monocle wordt aangeschaft zijn
we niet maar dat ligt meer aan het feit dat weinig ge
legenheid bestaat tot theaterbezoek en de bril op het
stokje leent zich moeilijk tot gebruik tijdens de werk
uren.
De eind vorig jaar ontworpen zonnebril met de vrede
lievende naam „twist" is op dit gebied nog steeds hét
snufje: de glazen zijn niet meer breed en plat maar
vrijwel rond van vorm.
En dan ten slotte de glazen zelf die wel worden vervan
gen door plastic exemplaren. Hoewel plastic duurzamer
is wordt het door de vakman niet aangeraden daar dit
materiaal behoudens bij de polaroidbrillen snel
krast.
Doe de was de deur uitEen slagzin,
waaraan na de tweede wereldoorlog een
steeds groter wordend aantal vrouwen ge
hoor heeft gegeven. Dank zij de toenemende
belangstelling van de huisvrouw voor de
„Kant en klaar gezinswas" hebben de was
serijen een grote vlucht kunnen nemen en
heeft de technische uitrusting een hoge
graad van perfectie bereikt. Hoe is de gang
van zaken in een wasserij? Wat gebeurt er
allemaal met de vuile was tijdens de behan
deling in de wasserij?
De heer J. H. H. Schuringa, bedrijfsleider
van de wasserij „De Zon" te Goes met
110 werknemers één van de grootste indus
trieën in de Ganzestad heeft ons daarop een
uitvoerig antwoord gegeven. Aan de wasbe-
handeling in de wasserij ligt een uitgebreid
programma ten grondslag, dat aanvangt als
de chauffeur van de ophaalauto de was op de
afgesproken dag en veelal op hetzelfde uur
komt halen. Op dat moment treedt het rader
werk van het wasbedrijf al in werking: me
vrouw heeft haar wasboekje bij de vuile was
gestopt en de chauffeur bevestigt ten over
vloede nog een label met daarop vermeld de
naam van de cliënt op de katoenen zak, waarin
de was wordt gestopt. Het gebruik van die
zak is een hele verbetering. Tot voor een paar
jaar bestond de uitrusting uit kartonnen dozen,
die niet alleen onhandig waren in het gebruik,
maar die tevens meer plaats innamen dan de
zakken. Het opslaan van de lege dozen stelde
het bedrijf bepaald voor problemen, want
iedere doos meer betekende meer ruimte in
beslag genomen. Daarbij kwam, dat de dozen
na verloop van tijd wat smoezelig werden
en eigenlijk minder geschikt waren om er de
schone was in te doen. Kortom: de Goese was
serij loste het probleem op door het gebruik
van katoenen zakken, die worden meegewas-
sen, wat de hygiëne zeer ten goede komt.
Momenteel is er een landelijke studiecom
missie van de Nederlandse wasserijen In het
levengeroepen, bestaande uit een drietal des
kundigen, onder wie de heer Schuringa, die
de wasserijen adviseren ten aanzien van het
verpakkingsprobleem. De conclusie is nu al:
de katoenen zak is dé uitkomst.
Am terug te keren tot de vuile was: eenmaal
in het bedrijf aangekomen wordt een ge
hele wijk in het vuilsorteerlokaal gesorteerd,
geteld en gemerkt. Ieder stuk wasgoed van
hetzelfde pakje afkomstig gemiddeld bevat
een waspakket 36 grote en kleine stukken
krijgt hetzelfde nummer. Iedere week begin
nen de oplopende nummers met een andere
codeletter, waardoor vergissingen vrijwel wor
den uitgesloten.
Hoewel er wekelijks zo'n 150.000 stuks was
goed door de handen en de machines gaan,
worden slechts weinig fouten gemaakt. Twee
van de 10.000 stuks wasgoed komen in ver
keerde handen terecht en in negen van de
tien gevallen kan de fout onmiddellijk wor
den hersteld nadat men erop attent is ge
maakt.
Het is bepaald niet zo, dat een bundeltje
wasgoed angstvallig bij elkaar wordt gehou
den. Niets is minder waar. Een pakje „kant
en klaar gezinswas" wordt minimaal gesplitst
in vier verschillende soorten, maximaal in
veertien, het gemiddelde is zeven. Lakens en
tafellakens vormen een aparte groep, thee
doeken, servetten en zakdoeken eveneens, slo
pen gaan hun eigen, aparte weg, interlock
lijfgoed en badstof leggen gezamenlijk de
lange wasweg af, het witte stijfselgoed wordt
van de rest gescheiden en het bonte goed
met onderverdeling naar wasbewerking, kleur
enz. komt in een geheel andere afdeling.
Voor een leek lijkt het dan alsof de chaos pas
goed begonnen is, maar der ingewijden glim
lachen om zoveel onwetendheid. Het splitsen
van de was geschiedt welbewust en is een
onderdeel van het „plan". Later, als alle was-
behandelingen achter de rug zijn, komt het
wasgoed weer in één afdeling bij elkaar: in
de sorteerruimte, waar dan fouten worden
hersteld en fouten worden gemaakt. Twee op
de tienduizend. Om het in percentages uit te
drukken: 0,02 »/0. Bijkans te verwaarlozen.
Wanneer de was eenmaal is gesplitst wor
den de pakketjes van 8 of 14 kg afge
wogen, die in de enorme wasmachines een
plaatsje vinden. Twee stuks staan er bij bet
Goese bedrijf voor de witwas: één met een
inhoud van 256 kg (32 compartimenten van
8 kg) en één van 168 kg (12 compartimenten
van 14 kg). Alles zit zoveel mogelijk op num
mer bij elkaar, hetgeen de verdere behande
ling weer vergemakkelijkt. De wasmachines
werken geheel automatisch, zij zijn afgesteld
op een z.g. programmarol, die zorgdraagt voor
de besturing van kranen en afsluiters voor
dosering van vloeistof en was- en bleekmid
delen enz. Acht maal gaat er schoon water
overheen. Na een half uur verdwijnt de kraak
heldere, frisruikende was naar de grote cen
trifuge, die met zijn capaciteit van 45 kg
een aardige berg wasgoed van zijn overtollig
water ontdoet. Het wasgoed komt er strijk-
droog uit. Opnieuw vindt daarna een splitsing
plaats voor de diverse opmaakafdelingen. De
lakens bijvoorbeeld passeren de 4 meter lange
en 80 centimeter diameter strijkmangel, waar
de hete lucht tot 160 graden C. oploopt, nog
ruim 20 graden onder de schroeitemperatuur,
pyjama's, schorten, overhemden enz. verwijnen
naar de verschillende strïjkpersen vaak
modellen.
Zo langzamerhand is de dag verstreken en
heeft het wasgoed de eindbestemming bereikt;
de inpakcontroleafdeling, waar zes meisjes
vaardig de laatste hand aan het pakketje
leggen. Keurig gestreken, gevouwen, geperst
groeien de stapeltjes onder de handen van
deze meisjes, klaar om door de chauffeurs
weer bij de cliënt te worden afgeleverd. Kant
en klaar.
(Advertentie)
VLISSINGEN - Tel. 0 1184 - 2589 - 3817 - 4837
Het adres voor beter werk
MAART schoonmaaktijd. Nauwelijks heeft het eerste
schuchtere zonnetje een dag lang zijn koesterende warmte
doen voelen of vele huisvrouwen grijpen al naar ragebol en
stoffer om het huis „binnenste buiten te keren". Bij de wasse
rijen is dat onmiddellijk merkbaar: de chemische afdelingen
werken in de schoonmaaktijd onder hoogspanning. Er is dan
twee maal zoveel werk dan normaal.
De wasserijen zijn daar volledig op ingesteld. „De Zon" te Goes bij
voorbeeld heeft de beschikking over een reinigingsmachine gevuld
met een vetoplossend middel dal droog wast, namelijk perchlooraety-
lcen, een zusje van tetra, waarin onder toevoeging van een synthetische
zeep kostuums, gordijnen, vloerkleedjes, overjassen, regenjassen, rok
ken en wat al niet meer worden gereinigd. Chemisch reinigen wordt
een dergelijke behandeling derhalve genoemd, maar in de omgangs
taal spreekt men gewoon van „stomen". Eigenlijk een beetje een
merkwaardige zaak. want het chemisch reinigen heeft niets uitstaande
met stomen. „Stomen is de naam, die we hiervoor gewoonlijk gebrui
ken, omdat die makkelijk in de mond ligt", verklaarde ons een des
kundige op dit gebied. Zelfs de man, die de kleren komt ophalen spreekt
van stomen. „Mevrouw hebt U nog iets te stomen?" is de geijkte
vraag. De huisvrouwen zouden bepaald vreemd opkijken als hen de
vraag werd gesteld: „Mevrouw nog iets chemisch te reinigen?" Nee,
dat doet het beslist niet
Het chemisch reinigen was reeds voor de oorlog in zwang, hoewel het
chemisch reinigen toen voor ongeveer eenderde een behandeling
met water betekende. Thans is dat nog nauwelijks één procent. Stuk
ken, die men niet anders kan bewerken, zoals bijvoorbeeld gnmmyre-
genjassen en kleding, waarop veel bloedvlekken zitten, krijgen een
waterbehandeling. Voor de rest: chemisch reinigen. Bij dit proces in de
reinigingsmachine blijft de perchlooraethyleen in een circuit, waarbij
de vloeistaf over een filter loopt, dat het vuil absorbeert. In zo'n.reini
gingsmachine kunnen 25 kostuums tegelijk een beurt krijgen. Schoon
en droog komen zij er uit. Er is geen kreukje bijgekomen en geen
plooitje uitgegaan.
Maar het chemisch reinigen omvat méér. Vlekken van inkt, nagellak,
vruchten, olie, koffie enz. worden veelal door een detacheur (ontvlek-
ker) gereinigd. Dat is een man, die daarvoor een speciale opleiding
heeft ontvangen. Alles wat niet door het normale chemische reinigings
procédé is verwijderd, komt onder zijn vaardige handen.
Ergens in zijn apotheek heeft de detacheur dan wel een „drankje",
waarmee hij de vlek kan uitwissen. Soms is dat een precisie karweitje,
dat een half uur of langer duurt. De duur van zo'n ontvlekkingsbehan-
deling hangt nauw samen met de ouderdom van de vlek. Daarom ook
luidt het advies van de chemische wasserij (de stomerij): laat een
vlek nooit lang zitten. Hoe ouder hoe moeilijker te verwijderen. Het
scheelt ook in de portemonnee
