Bezwaren in de Kamer
tegen hogere belasting
sigaretten en benzine
Prof. Andriessen: „problemen
zijn thans groter dan ooit"
KLANKBORD
AUT0-00RL0GIN HAARLEM -
GARAGEBEDRIJF GING FAILLIET
NIEUWE PROGRAMMA'S OP HET TWEEDE T.V.-NET
DONDERDAG 5 MAART 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
t
Begroting economische zaken door senaat aanvaard
KOSTEN LEVENSONDERHOUD
KUNNEN IN APRIL
STERK STIJGEN
(Van onze parlementaire redacteur.)
In de gisteren gehouden vergade
ring van de Eerste Kamer heeft de
minister van economische zaken
prof. Andriessen, antwoordende
op de opmerkingen die bij de be
handeling van zijn begroting voor
1964 waren gemaakt en op de vra
gen die daarbij waren gesteld, er
de aandacht op gevestigd, dat in
ie laatste jaren de spanning in de
Nederlandse economie niet is af
genomen, zoals verwacht was,
maar nog is toegenomen.
In de E.E.G. was een inflatoire ontwik
keling te constateren. 7\j had een dui
delijke invloed op Nederland. De uitvoer
naar Frankrijk en Italië steeg in 1963
met ruim 30 procent. Van de totale uit
breiding van de uitvoer kwam niet min
der dan 40 procent voor rekening van
deze beide landen.
Er viel voorts een sterke toeloop van
arbeidskrachten naar de bouwnijver
heid te constateren. By een groei van
de beroepsbevolking van anderhalf pro
cent nam de werkgelegenheid in de
bouw in 1963 met 6 procent toe. In de
nieuwbouw was de styging zelfs 15
procent.
Vergeleken met januari 1963 stegen de
cijfers van de in- en uitvoer in januari
1964 met resp. 20 en 30 procent.
De problemen zijn groter dan ooit. al
dus de minister. Er komen thans muta
ties voor in de economische grootheden
die tot voor kort ondenkbaar waren: de
lonen gingen 16 procent omhoog, de
prijzen 7 procent, de betalingsbalans
verslechterde met anderhalf miljard
gulden.
Stabilisatiepolitiek
Het constateren van deze verschijnselen
is uiteraard niet voldoende. De minister
vroeg zich dan ook af: hoe komen we
hier uit? Enkele afgevaardigden, zoals
ir. Vos van de P.v.d.A., en prof. Thur-
lings van de K.V.P., waren als heel
meesters opgetreden en hadden een re
medie aangegeven. De bewindsman had
daar echter geen vertrouwen in.
Hij vond dat men er op rekenen moet
dat de arbeidsmarkt weer in even
wicht zal komen mede door het op
treden van het tekort op de beta
lingsbalans met automatische, cor
rigerende werking van het monetaire
mechanisme. We zullen vooalsnog
de uitwerking van de forse loonstij
ging en van het regeringsprogram
dat daarop is gebaseerd, dienen af
te wachten.
H(j achtte verder noodzakelijk een ge-
cobrdineeerde stabilisatiepolitiek in Eu
ropees verband. Hy beloofde daaraan
harte te zullen meewerken.
Als de binnenlandse conjunctuur in 1965
weer evenwichtig wordt, dan zullen we
ons beleid weer ten principale afstem
men op het inderdaad fraaie instrumen
tarium dat wij in de afgelopen jaren
ter beheersing van de conjunctuur heb
ben opgebouwd, misschien aangevuld
met verfijningen in loon- en prijsbeleid,
aldus de minister. Als daarnaast in
ternationaal een instrumentarium kan
worden opgebouwd, waarbij Nederland
een goede inbreng kan hebben, dan
moeten we vertrouwen in verdere con-
junctuurbeheersing.
Daarnaast, zo betoogde prof. Andries
sen. zullen we ook op de striicturele
positie moeten blijven letten, op een blij
vende werkgelegenheid en toeneming
van de welvaart per hoofd van de be
volking. Nodig daarvoor is. dat de ex
port blijft toenemen en de investerin-
ren op een hoog peil gehouden worden,
iat wil zeggen de industrie zal zich
moeten outilleren voor de levering van
kwaliteitsprodukten en de aandacht zal
vooral gericht behoren te worden op
diepte-Investeringen.
PRINSES Margaretha van
Zweden gaat trouwen met de
gewone nou ja.... gewóne...; zó
gewoon zal-ie nou óók wel weer
niet zijn....) Britse zakenman
John Ambler en alle kranten van
de wereld hebben plaatjes van het
gelukkige paar op hun voorpagi
na's gezet. U kunt er zeker van
zijn, dat U daar bovendien in uw
weekblad ,flot Viooltje" of „Het
Vlindertje" nog wel een en ander
over te zien en te lezen krijgt:
foto's in zeventienkleurendruk en
machtige relazen over „de roman
ce ener prinses", of „hoe een dood
gewone jongen een koninklijk
hartje kwam stelen".
Wij bij ons hebben daar onlangs
ook wel een en ander van onder
gaan en ook dadrover zijn wij nog
niet uitgebabbeld.
Ik heb daar geen bezwaar tegen.
Al deze uitvoerige publiciteit ge
schiedt met mijn volledige toe
stemming, maar ik vraag mij, bij
gelegenheden als deze, toch wel
af, of al die honderden miljoenen
democraten die de wereld bevol
ken, teel zo democratisch zijn als
zij zelf van zichzelf veronderstel
len. Want ik geloof dat een hele
maal was- en kleurechte, schok-
en waterproefe democraat een
prinses behoort te beschouwen als
een „doodgewoon" meisje, net pre
cies zo'n meisje als Miesje van de
bakker en Pnmmetje van de
groenteboer. „Ten slotte stammen
wij allemaal af van Adam en Eva"
U kent dat soort hoog-demo-
cratische zinnetjes toei.
Als U nu alle mensen die die foto's
ixm zo'n aardig paartje maken en
die er zulke fijne stukjes bij
schrijven en alle redacties die
dan op de voorpagina van hun
krant zetten en alle mensen die
daarvan, smullen, zoudt vragen:
Waarom doen jullie dat eigen
lijkEen prinses is toch óók een
meisje van vlees en bloed, precies
zoals Miesje en Pummetje", dan
zouden zij Umet meelij om uw
domheid, aankijken, maar of zij
een enigermate redelijk antwoord
op uw vraag zouden kunnen ge
ven dat valt. nog te bezien.
Het ietwat wonderlijke hierbij i.s
bovendien nog dat „de" democra
tie de meeste vorstenhuizen gron
dig heeft afgebroken. Ik herinner
mij nog de tijd dat wij een Duitse
keizer en een Russische tsaar
hadden, een keizer-koning van
Oostenrijk-Hongarije en konin
gen van Portugal en Spanje, van
'Roemenië. Servië, Bulgarije, van
Saksen en Beieren en Wurtem-
berg, ran Italic en Egypte en ik
zal er nog wel een paar vergeten.
Die zijn allemaal wég en op en
kele zeer weinige, door de tand
des tijds ferm-aangeknaagdc
royalisten na heeft de hele wereld
daar volle vrede mee, want de
hele wereld is zo „democratisch''
als de weerlicht, kameraad
Kroesjtsjew en alle andere kame
raden incluis
Maar dan zien wij dat die heh
zelfde wereld te hoop loopt wan
neer er een „gewoon meisje" al.'
Margaretha van Zweden zich gaa<
verlieven in eer nóg gewonere
■John: dat zij zich vartedere
schaart om het wiegje van een
borelingskc in het Britse konings
huis en dat. zij met grage ogen de
kleurenplaatjes van F ar ah en So-
raya bekijkt.
Nogmaals: het heeft allemaal mijn
hoge goedkeuring, maar dat wil
nog niet zeggen dat ik het goed
begrijp.
ELIAS
Prijzen
Uitvoerig verdedigde de minister de
prysstijgingen, zij het dat hierin
matiging moet worden betracht,
omdat by teveel en te grote prijs
stijgingen nieuwe loonsverhogingen
er het gevolg van zullen zijn.
Geen prijsstijging betekent onvoorstel
bare tekorten op de betalingsbalans,
enorme aantasting van de winsten en
sterke liquiditeitsbeperking. Het tekort
op de handelsbalans bedroeg in januari
reeds 500 miljoen, dat is circa 100 mil
joen hoger dan liet normale jaunari-peil,
nodig om het structureel gewenste
overschot op de betalingsbalans te re
aliseren. Dit is een teken aan de wand,
zei de minister. Zonder prysstijgingen
zouden de investeringen en daarmee de
economische groei fundamenteel wor
den aangetast. Conjunctureel en struc
tureel achtte hy dat niet verantwoord.
De prognose van het Centraal Planbu-
i Is dat de prijzen 7 procent zullen
stijgen. De minister noemde dit een
hoog cijfer. Daarom zullen alle krach
ten moeten worden ingespannen om
deze raming niet te overschrijden. Voor
waarde hiertoe is, dat de arbeidskos
tenstijging niet uitkomt boven 11,5 pro
cent.
Controle
Het beeld over januari achtte hij niet
ongunstig. Er is thans volop controle
op naleving van de prljsvoorschrlften.
Prof. Andriessen had de indruk dat ze
goed worden nageleefd. Waar dit in
derdaad het geval is, zal worden on
derzocht of de prijsbeschikking kan
worden ingetrokken. De minister waar
schuwde hieraan geen verkeerde con
clusies te verbinden.
April
In april verwachtte de minister dat de
kosten van het levensonderhoud met
de twee punten van januari met 4
punten gestegen zullen zUn. Hy moest
echter rekening houden met prijssty-
gingen voor aardappelen, groenten en
fruit, vlees en melk, die gewoonlijk in
het voorjaar optreden en berekende,
dat de stijging daardoor in april kan
zyn 6 tot 7 punten.
In totaal dacht hij, zal de stijging in
geheel 1964 8 punten kunnen bedragen.
Dit betekent, dat het prijsbeleid krach
tig moet worden voortgezet. De aanvul
ling van de prijzenwet achtte de be
windsman daartoe gewenst. Hij hield
eraan vast, dat de eventueel derde 5
procent loonsverhoging niet in de prij
zen mag worden doorberekend.
Wat de positie van de consument aan
gaat, betoogde de minister, dat de be
langstelling voor hun positie een blij
vende behoort te zijn. Hij zag een grote
taak voor de consumentenorganisaties.
De overheid kan de consument helpen,
zo meende hij, door voorschriften in het
kader van de warenwet, voorschriften
onder andere omtrent aanduidingen in
de prijzenwet en door financiële steun
aan verantwoorde projecten van consu
mentenorganisaties.
De Eerste Kamer heeft de begroting
van economische zaken gisteravond zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Lastenverzwaring Beroepsgoederenvervoer
V.V.D. wanneer
verlaging loon- en
inkomstenbelasting
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer is gisteren be
gonnen met de behandeling van
het wetsontwerp tot verhoging
van het bijzonder invoerrecht op
benzine van 24,25 op 28 per
100 liter gepaard met een dien
overeenkomstige verhoging van de
motorrijtuigenbelasting voor niet-
benzineauto's en een wetsontwerp
tot verhoging van de omzetbelas
ting voor sigaretten van 5 procent
op 7 procent/. De regering acht deze
verhogingen noodzakelijk om een
te grote stijging van de bestedin
gen te voorkomen.
Er viel een merkwaardig: parallel te
constateren tussen de beoordeling: van
deze wetsontwerpen door de heren Lucas
van de K.V.P. en Joekes van de V.V.D.
Alleen was de heer Lucas nog wat som
border dan zyn liberale collega. Beiden
stonden met grote reserve tegenover het
middel van verzwaring van belastingen
om de bestedingen te beperken.
Ihmneer?
De heer Lucas vreesde, dat de regering
door de hogere inkomsten geneigd zal
zijn meer te gaan uitgeven. De heer
Joekes was daar echter niet bang voor.
De heer Lucas drong aan op een spoe
dige indiening van het wetsontwerp
tot verlaging van de loon- en inkomsten
belasting neutralisering van de pro
gressiefactor en de heer Joekes volg
de hem hierin.
Laatstgenoemde wilde zelfs weten,
wanneer dit wetsontwerp te verwach
ten is. Van een duidelijke toezegging
van de minister maakte hij zijn defi
nitieve houding tegenover de aan
hangige wetsontwerpen afhankelijk.
De twee afgevaardigden hadden geen
bezwaren tegen de verhoging van de
omzetbelasting op sigaretten, al oefen
de de heer Joekes kritiek uit op de wyze,
waarop de regering deze zaak heeft be
handeld, er is ongerustheid door ont
staan onder de winkeliers. De verhoging
het byzonder invoerrecht op benzine
lag geen van beiden. Zij zagen een zware
belasting van het wegvervoer erin. Niet
temin zag de heer Joekes nog het licht
puntje dat dp fiscale pariteit tussen de
benzinegebruikers op de weg en de niet-
benzinegebruikers gehanhaafd wordt.
ACTIE TOCH GESLAAGD:
7 INVALIDENWAGENTJES
(Van een onzer redacteuren)
Zeven invalidenwagentjes en 2100
gulden zijn bet ongedachte resul
taat van de actie, die de dertien
jarige Jetteke Boetzkens uit Maas
tricht ontketend heeft om een in
valide padvinder uit de groep van
aalmoezenier Meddens aan een
rolstoel te helpen.
Een actie, die eigenlijk op niets
uit moest lopen omdat zij werd ge
voerd door het verzamelen van
wikkeltjes van 'n sigarettenmerk,
die in feite niets waard zijn.
De wagentjes werden geschonken
door mensen uit Ermelo en Rot
terdam en door enkele fabrieken,
die van de teleurstelling van de
dappere verzamelaarster hadden
gehoord.
De fabrikant van het betrokken si
garettenmerk, die aanvankelijk
had laten weten, dat er nooit ac
ties aan zijn merk zijn verbonden,
omdat de wet dat verbiedt, streek
zijn hand over zijn hart en liet een
bedrag van f 500 overhandigen.
Verschillende anderen volgden dit
voorbeeld en schonken
NEDERLAND NOG ZEER
GERESERVEERD TEGENOVER
KERNVLOOT
(Van onze parlementaire redactie.)
De Nederlandse regering heeft nog
steeds geen definitieve beslissing ge
nomen over het al dan niet daadwer
kelijk deelnemen aan de multilaterale
kernvloot. Minister Luns, die dit gis
teren tijdens de interpellatie van het
communistische kamerlid Bakker mee
deelde, zei uitdrukkelijk dat by de re
gering een zekere gereserveerdheid be
staat ten aanzien van een eventuele
deelname aan een dergelyke vloot met
atoomraketten.
Zoals bekend, zal Nederland wel mee
doen met het proefschip „Biddle", dat
Amerika ter beschikking heeft gesteld.
„Wij hebben onze deelneming aan het
overleg en het experimentele schip ech
ter uitdrukkelijk verbonden aan het
voorbehoud, dat wij pas te zijner tijd
zullen beslissen of we al dan niet aan
de M.L.F., de multilaterale kernmacht,
zullen deelnemen", aldus de minister.
De bevelvoering van de onderzeeboot
jager „Biddle" zal berusten bij een
Amerikaanse commandant. De man
schappen worden geleverd door de Ver.
Staten, Engeland. W.-Duitsland, Italië,
Griekenland. Turkije en Nederland.
Tijdens de proefneming vaart het schip
onder Amerikaanse vlag. Het schip zal
opereren met de tweede vloot in de At
lantische oceaan en de zesde vloot in
de Middellandse Zee.
Het experiment vraagt van Nederland
slechts een gering bedrag aan kosten,
omdat slechts de eigen personeelslasten
gedragen moeten worden.
In de Kamer ontmoette de minister niet
alleen bij de C.P.N. de vrees dat het ex
periment toch tot volledige deelneming
zal leiden. Ook de socialist Van der
Stoel toonde zich ongerust en voorzag
dat deze voorlopige deelneming zou lei
den tot „een verder afglijden" in de
richting van een M L.F De P.v.d.A.
blijft gekant tegen deelneming aan deze
kernvloot.
De liberaal Couzy achtte de proefne
ming wel nuttig, „maar ook wij zijn te
gen volledige deelneming". De heer
Mommersteeg (k.v.p.) zag de vorming
van de kernvloot wel als een nuttig
instrument om het groeiend nationalis
me in Europa de wind uit de zeilen te
nemen. Hij stelde echter nadrukkelijk,
dat willen wij aan de vloot meedoen het
voor ons in ieder geval financieel rea
liseerbaar moet zijn.
Tegen
Afscheid van
prof. mr. Drion
„Nederland heeft in prof.
een van zyn grootste zonen verloren",
aldus de minister van justitie mr. Y.
Scholten gistermiddag by het laatste af
scheid van deze Nederlandse rechtsge
leerde op Driehuis-Westerveld. „De re
gering, de volksvertegenwoordiging,
zyn universiteit, het Nederlandse rechts
leven, zijn vrienden hoe wj| hier ook
zyn wy hadden hem nog zo nodig",
aldns mr. Scholten.
HM noemde prof. J. Drion een van
's lands grootste zonen in verband met
zijn werk voor het nieuwe burgerlijk
wetboek en ook door zijn rol in het ver
zet. „In die tijd en ook bij zijn werk
voor het nieuwe B.W. richtte hij zich te
gen juridische verwarring en tegen een
te gemakkelijke zucht naar vernieuwing.
Als wij thans op zijn loopbaan terugzien,
dan was hij als het ware er voor be
stemd om de zo gewichtige taak te ver
vullen die hH heert vervuld".
De heren Van Dis (s.g.p.) en Koekoek
(b.p.) lieten een duidelijk „neen" horen
ten aanzien van belde wetsontwerpen.
Het voorstel tot verhoging van de omzet
belasting op benzine kwam er bij de
meeste sprekers het beste af. De heer
Kieft (a.r.en de heer Scholten (c.h.)
vroegen zich af, of niet beter de belas-
ting'op alcohol had kunnen worden ver
hoogd. maar zij maakten daar geen hals
zaak van De heer Kieft pleitte voor een
uitzondering in de sector motorrijtuigen
belasting voor auto's die op olie of gas
rijden. De heer Schollen en met hem
anderen roerden het probleem van siga
rettenautomaten aan. De middenstand
zal door de noodzaak van ombouw voor
zware lasten komen te staan. De heer
Joekes lanceerde het denkbeeld van pak
jes van zestien sigaretten, waardoor de
automaten niet veranderd behoeven te
worden,
De heer Scholten (a.r.) opperde vrij
sterke bezwaren tegen de verhoging van
het recht op benzine, omdat de prijzen
van goederen erdoor stUgen, als niet
mag worden doorberekend of een zware
last gelegd wordt op het beroepsgoede
renvervoer.
De socialistische drs. Peschflr noemde
de tijdelijkheid van de voorgestelde be
lastingverhogingen een schimmige zaak,
Hy vond het byzonder moeilijk de ver
zwaringen, die onverbrekelijk met toe
komstige maatregelen zoals belasting
verlaging en optrekking van de A.O.W.
zyn verbonden, te aanvaarden.
Een tekening van het „wij komen"-
schip, dat de stichting „Wij komen"
ia samenwerking met Verolme
hoopt te bouwen. Het schip zal
20.000 brt. meten en plaatsbieden
aan 850 passagiers. Er zullen ver
schillende liften in icorden aange
bracht, speciaal met het oog op de
oudere passagiers. De bedoeling is
dat het schip over de gehele wereld
zal gaan varen en alle emigratie-
landen zal aandoen. Er worden
thans onderhandelingen gevoerd om
een goed financieringsplan op te
setten.
Het Wereldgebeuren
130 MAN PERSONEEL ONTSLAGEN
V.W. contra G.M.
met dealer als inzet
(Van een onzer verslaggevers)
De Haarlemse rechtbank heeft
maandag het faillissement uit
gesproken van het automobiel
bedrijf N.V. Koks en De Jong te
Haarlem, tot voor kort Volks
wagendealer. Het uit 130 man
bestaande personeel is ontsla
gen maar heeft voor een deel
reeds elders werk gevonden. De
directeuren zijn afgetreden.
Het Is geen alledaags failissement want
het vloeit voort uit een machtsstrijd,
die over de hoofden van de direc
teuren heen werd gevoerd tussen
twee groten in de automobielhandel,
namelijk de gebroeders Pon te
Amersfoort. Importeurs van Volks
wagen en de heer H. A. Hendriks,
General Motors-dealer te Helmond,
fabrikant van autobussen, financier,
een zakenman, die men wel de
Zuolsman van het zuiden" noemt.
Koks en De Jong werd in 1946 opf
richt. Het bedrijf groeide zeer sr.
kreeg het VAV.-aealerschap voor
Haarlem en beschikte tot voor kort
over zee moderne werkplaatsen in
verschillende delen van de stad. De
snelle groei maakte financiering
noodzakelijk. Deze werd verstrekt
door de Nederlandse Credletbank te
Amsterdam. Ongeveer twee jaar ge
leden werd de firma omgezet in een
N.V., de aandelen kwamen als onder
pand in het bezit van de Credlet
bank. De schulden van het bedrijf
namen in de laatste tijd echter zozeer
toe, dat de Credietbank een koper
zocht voor het aandelenpakket, in
clusief de preferente aandelen, die
de directie regelen.
Koper
nomen, dat Pon zich b(J de directie
wisseling bij een dealer het recht
voorbehoudt, het dealerschap op te
zeggen. De heer Dekkers, bedrijfs
directeur van de gebroeders Pon.
heeft nog wel een gesprek gehad met
de heer Hendriks, maar tot een resul
taat is men niet gekomen. De volgen
de morgen is net agentschap per
aangetekende brief opgezegd en heb
ben de gebroeders Pon vier garagebe
drijven te Haarlem en omgeving tot
V.W.-dealer benoemd.
Op 20 februari kwamen de voorlopige
cjjfers tevoorschijn over de financiële
positie van het bedrijf te Haarlem.
Zij waren bepaald veel ongunstiger
dan verwacht. Na een gesprek tussen
Hendriks en de Credietbank werd de
laatste ueer eigenaar van het aan
delenpakket van Koks en De Jong.
De Credietbank benoemde drs. S. C.
van Diest uit Muiden tot bedrijfs
adviseur. De bedrijven z.yn gesloten.
Op de telefoons van hoofdgebouw en
filialen staat de informatietoon.
Hiermee is de strijd niet ten einde. Want
tegelijk met het teruggeven van de
aandelen door de heer Hendriks kocht
deze één der gebouwen, alsmede alle
magazijnvoorraden, machines en ge
reedschap. Geheel duidelijk Ls deze
transactie niet. Het kan de bedoe
ling van de heer Hendriks zijn in dit
pand Vondel weg een reparatie
bedrijf te openen en Volkswagens te
gaan repareren. Dat kan hij zonder
meer, ook al is hy geen dealer. Maar
fabriek en Importeur kunnen dan
nooit achter hem staan.
Denkbaar ls echter ook, dat de heer
Hendriks dit voornamelijk heeft ge
daan om de gebroeders Pon dwars te
zitten. Want de nieuwe dealers, wier
bedrijven ineens ongeveer 10.000
VAV.-eigenaren uit Haarlem en om
geving tot klant krygen. hebben ze
ker belangstelling voor de werkplaat
sen van Koks en De Jong maar
dan met de benodigde werktuigen
Don Carlos met zijn
ouders op Soestdijk
Als koper meldde zich de heer Hendriks
uit Helmond, die echter bepaalde
waarden stelde. Hy werd op
bruari directeur van het bedrijf. De
directeuren Th. J Koks en De Jong Don Carlos de Bourbon Panna en zHn
namen de volgende dag hun ontslag.ouders zy„ om half één per auto op
Toen greep Pon in. In de dealerscon- Soestdük aangekomen, zo heeft de R.V.D.
tracten is namelijk de clausule opge- gistermiddag meegedeeld.
Kernproblemen
De vader van de Amerikaanse atoom
duikboot, admiraal Hyman George
Rickover, het zwarte acnaap van ue
marine heeft hot in de ogen van zyn on
dergeschikte officieren weer gedaan.
Rickover. die gedurende zijn carrière
van de ene controverse in de andere ver
zeild raakte, maar ondanks dat toch
kans zag zijn plannen voor een atoom-
strijdmacht ter zee door te drijven, on
dervindt thans opnieuw de tegenwer
king van het conservatieve otficicrs-
korps, dat blijkbaar In de persoonlijke
wervingscampagne van de admiraal een
mooie gelegenheid ziet om mm nu eens
naar hartelust tegen te werken. Het ge
schil zit diep. ook al stamt het nog maar
uit een vry nabij verleden. De kern van
de zaak ligt verborgen in de kernpoliuek
van het Amerikaanse ministerie van de
fensie. Minister Robert McNamara van
defensie ls een vooruitstrevend num. die
geen zier geeft om tradities en conven
ties. Daarmee heeft hy het by de marine
elgeniyk al verbruid.
NcNamara luistert elgeniyk alleen naar
zijn persooniyke adviseurs, een groep
Intellectuelen, met wie de praktykmen-
sen der drie strijdmachten weinig op
hebben. Bovendien wil het toeval, dat
McNamara een voorstander van een
vergaande centralisatie tv Hot is zijn
streven de leiders van leger, vloot <-«
luchtmacht zoveel mogeiyk bevoegdheid
uit handen te nemen, een streven dat Jo-
gischqgwys weerstanden wekt ln militai
re kringen
Eon van de zaken waarop de marineetaf
daardoor geen vat hoert Is het beleid
inzake de toepassing van kernenergie
op de vloot. De man die hterover de
scepter zwaait is admiraal Rickover cn
deze ls alleen verantwoording schuldig
aan minister McNamara. Rickover ta
daarbij een figuur, die al evenmin als de
minister van defensie Iets moet hebben
van ambteiyke rompslomp, bureaucra
tisch gedoe en loze tradities, zoals door
de marine nog in stand worden gehou
den. Hy troont achter zijn bureau m
Washington als een modem zakenman
en niet als een pralerige admiraal, die
aan zijn memoires toe is De marine
neemt hem dat zeer kwaiyk.
De nieuwe moeiiykheden tussen admi
raal Rickover en de marine houden
verband met de werving van officie
ren voor de vloot van atoomduikboten,
welke door Rickover ls opgebouwd. Als
chef van de marine-kernreactorafdeling
van de Commissie voor Atoomenergie
heeft Rickover het recht zijn veto uit te
spreken over een benoeming by de kern
vloot. In de praktijk is het zo, dat de ad
miraal zelfs persoonlijk de kandidaten
aan de tand voelt voor zll tot de kern-
strijdmacht worden toegelaten
Deze gang van zaken heeft geleid tot pro
testen van marine-officieren. Zelfs heeft
een door Rickover ondervraagde officier
zich bij het Congres beklaagd over het
feit, dat de admiraal hem afsnauwde en
te persooniyke vragen stelde De admi
raal zou na dit voorval zyn ondervra
gingstactiek enigszins hebben gewijzigd,
terwijl hy er bovendien voor gezorgd
heeft, dat bij ieder interview een derde
aanwezig is.
De grootste moeiiykheid waarvoor ad
miraal Rickover en zijn bureau zich
geplaatst zien. ls dat dienstneming
bjj de onderzeedienst der Amerikaanse
marine per traditie een zaak van vrij
willigheid ls. De admiraal heeft dus vrij
willigers moeten vragen, maar omdat h(J
en zijn dienst niet zo gezien zij bij de ma
rine was het tot dusver met de aanmel
dingen droevig gesteld.
Hoewel reeds by de start van het kern-
vlootprogramma ln 1960 het gehele ma
rinekorps ls uitgekamd op zoek naar
geschikte officieren voor de atoomvloot,
had men aan het eind van 1963 nog maar
365 van de 400 man die nodig waren
kunnen „overhalen".
Van deze uitgezochte officieren zijn er
slechts 102 afkomstig van de onderzee-
dienst, de overige zijn van de opper.lak-
tevlooi. De cursusleiding hoopt nu dat
ongeveer de helft van deze laatste cate
gorie zich tegen de tijd dat zy hun op
leiding zal voltooid hebben, voor ae
atoomduikboten zal aanmelden.
Of dat echter zal gebeuren is de vraag,
want een aantal vah de officieren van de
oppervlaktevloot. die tegen t in wil voor
de cursus zijn geselecteerd, hebben om
ontslag uit de dienst gevraagd.
Als reden voor de ontevredenheid wordt
de selectiemethode van admiraal Ricko
ver opgegeven. De officieren worden
eerst door de personeelsdienst van de
marine uitgezocht, worden daarna ge
test door enkele assistenten van de ad
miraal en vervolgens nog eens door hem
zelf uitgehoord. Die persoonlijke be
moeienis van de admiraal nu vinden de
meesten wat te veel van het goede, voor
al omdat velen niet begrijpen wat de
vragen van de admiraal te maken heb
ben met hun vakkennis. Rickover houdt
echter vol. dat hy de eindbeslissing over
de benoemingen dient te hebben uit oog
punt van efficiency en veiligheid. Het
Congres is wel de laatste instantie, die
zich tegen zulke argumenten zal ver
zetten.
Minister Bot voert overleg over:
Twee jaar
vullen die hy
„Bij zijn werk kon hy steunen op zijn
brede kennis en diep begrip, zowel van
het bestaande Nederlandse recht als van
de belangrykste buitenlandse rechts
stelsels. Prof. Drion bezat de beschei
denheid van de zeer groten", zo vervolg
de minister Scholten. „De wederpartij
werd niet verslagen, maar overtuigd.
Als men het echter begrepen had op
zijn B.W. dan reageerde hij scherp, om
dat hy de totstandkoming van het nieu
we B.W. zag als een grote en goede
zaak. zowel voor het rechtsleven als
voor de rechtswetenschap".
„Opbouwende kritiek was hem welkom,
afbrekende kritiek was hem onverdraag
lijk".
Wellicht populair
wetenschappelijke
uitzendingen
Minister Bot is bezig na te gaan
of en in hoeverre het mogelijk
is om op basis van de be
staande regelingen in overleg
met de N.T.S. en de omroep
verenigingen reeds tijdens de
experimentele periode van het
tweede t.v.-net het programma
uit te breiden met nieuwe mo
gelijkheden.
Hy denkt hierbij aan populair weten
schappelijke uitzendingen en derge
lijke. De minister heeft dit gister
avond verklaard in een toespraak via
de beeldbuis bü gelegenheid van de
uitzending van het eerste programma
over het tweede net. Hy wees erop.
dat de mogelykheden voor deze pro
gramma's nog beperkt zijn, onidat de
studioruimte nog onvoldoende^ is en
omdat men bovendien nog niet be
schikt over voldoende programma
medewerkers en technisch personeel
Keuze
Men heeft niet gewacht met de uit
zendingen over het tweede net. omdat
de regering van oordeel is, dat de
kijkers zo spoedig mogelyk een keuze
zouden moeten kunnen maken. Ook
toen zy de zekerheid had, dat voor
lopig alleen op de tweede zender te
Lopik een programma zou kunnen
worden uitgezonden, heeft de rege
ring er by de omroepen op aange
drongen, dat er toch een dergeiyk zy
het nog beperkt tweede programma
zou komen. Gelukkig heeft de rege
ring de omroepen bereid gevonden
om aan de begrijpelijke wensen van
de kijkers tegemoet te komen, aldus
de minister.
Hij verklaarde voorts: „Zy, die de
uitzendingen op dit tweede net kun
nen zien, behoren voorlopig tot de
bevoorrechten, omdat zij wonen bin
nen de reikwy'dte van de in kracht
nog beperkte tweede zender te Loplk
Het is echter de bedoeling, dat bin
nen twee jaar heel Nederland het
tweede televisieprogramma zal kun
nen volgen. Inmiddels zal dan hel
experimentele programma van nu
zyn uitgegroeid tot een volledig er
volwaardig tweede programma'
„Hop dat er dan precies uit zal zien
en door wie het gemaakt zal worden:
daarop is, zoals I" weet, op het ogen
blik de pacificatiecommissie bezig
te studeren, daarover beraadt zich
ook de regering".
Hier en daar in Zeeland hebben ver
schillende t.v.-bezitters gisteravond
nog wel pogingen in het werk gesteld
het tweede net te ontvangen, maar
zij kregen, zoals trouwens te ver
wachten was, geen beeld.
Marjolin
E.E.G. is niet
protectionistisch
De E.E.G. is niet protectionistisch en ls
ook niet van plan dat te worden, zo
heeft Robert Marjolin, vice-voorzitter
van de E.E.G.-commissie, verklaard op
een byeenkomst van de Kamers van
Koophandel der zes lidstaten in New
York.
Marjolin betoogde, dat iedereen slechter
af zou zijn als de E.E.G. niet was opge
richt. De feiten bewijzen, zei hij. dat
de gemeenschap liberaal is. Allereerst
is het gemeenschappelijk buiter.tarief
over het algemeen lager dan de vroege
re nationale douanetarieven. En voorts
toont een analyse van de handel aan, dat
de invoer in de E.E.G., als grootste im
porteur ter wereld (24,6 miljard dollar
in 1963 tegen de Verenigde Staten 17
miljard) sneller stijgt dan elders: 40
1 procent tussen 1958 en 1962, tegen 27
procent in de Verenigde Staten en 20
procent in Groot-Brittannië. In 1963 is
|de E E G-invoer met elf procent geste
gen. tegen een stijging van 5 procent in
'de Verenigde Staten.
Een ander bezwaar ln marinekringen
tegen het atoomclubje van Rickover
is. dat door de aarzelende aanmeld'isren
een tekort aan gekwalificeerde officie
ren is ontstaan. Zy die zijn ..afgestu
deerd" moeten daardoor langer dieast
doen dan by een normale bezetting der
posten het geval zou zija
Bij net begin van dit jaar -A-aren 34
atoomduikboten in dienst, 51 waren Juist
gereed of in aanbouw Daartegenover
staat een aantal van 109 conventionele
duikboten. Van de 34 atoomd khoten.
die reeds in dienst zijn gesteld zijn er
16 van het type. dat bewapend ls met
Polarisraketten. Deze schepen vergen
een dubbele bemanning, ornaat zij regel
matig onderzeese patrouilles uitvoeren
die 56 dagen duren, zodat een aflosbe-
manning noodzakelijk is. In totaal zal
de Polaris vloot 41 schepen tellen. Iedere
maand van dit jaar en van 1965 zal er
een Polarisduikboot van stapel gaan.
Deze uitbreiding bezorgt de marinelei
ding heel wat hoofdbrekens, vooral ad
miraal Rickover die er verantwoorde
lijk voor Is, maar die van zyn collega's
blijkbaar weinig medewerking verkrijgt.
ROBERT MCNAMARA
„.ruzie met de marine, het leger
en de luchtmacht
