MET LOONSVERHOGINGEN IS 5 MILJARD GEMOEID
Caissons van Ouw^kerk nu op monumentenliisf
Gemiddelde stijging
Nogmaals:
concentratie
b*±rS£U=rrij
van kosten dicht bij
de vijftien procent
Reders doen beroep
op stakende
Staking duurt al
anderhalve maand
Makarios afwijzend
tegenover V.S.-plan
Grieken gebruiken
tank tegen
Turkse Cyprioten
TREIN WEER
DUURDER
vissers
Vier brokken
symbolen van
diikdichtins;
207e jaargang - no. 38
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE M I D D ELBU RGSE, VLI SSI NG SE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 14 februari 1964
Directie f van at Velde P B den Boei en W de Panier Hooldredaclie W Leertouwer
Walst raat 58-80 tel 2355 (b.g.g. red 3508 adv 3647/3643. Middelburg Markt
2911 Zierlkree red tel 2425. arim 'el 2094 Adv or et o mm Min O ad
tertouwer en O A de Kok Abonnementsprljt 75 - it pet wee r per uw franco per po»t 10.- :i. Los- r.utrr.'r* 15 ■- B,.-
3841 Ibg.g red 2078/3189 adv »JS». Ooe* Gr Markt 2 '140 tb ev red 7853. adv 52131. Ooi'Vjrt tel 2.oremruten Ataemaa •■ray-
f480 fneea med t v tariet Kleine adv i rr.ai a reeels 32 ct p meel 'min f lAOi Brieven bur «in dn blad 25 c« meer Olto V"" pa 1
REGERING REKENT TWEEDE KAMER VOOR
De leden van de uitrukploeg van de
Haagse G.G. cn C D. teerden door
de bloemisten patroonsver ent ging ttt
deze gemeente verrast met een fleu
rige „Valentijnh ul/le" Het waren
zoveel boeketten, dat er een bran
card aan ie pas moest komen om zt
(Van onze parlementaire redacteur)
In ongeveer 25 c.a.o.'s, betrekking hebbend op circa 565.000
werknemers, zijn de Ionen gemiddeld met 11,6 procent verhoogd.
Houdt men rekening met de ondernemingsgewijze differentiatie,
met de zogenaamde overloop en met de stijging van de sociale
lasten, dan is te verwachten zelfs als het zou gelukken de 11,6
procent in de komende maanden niet of nauwelijks in de con
tracten te overschrijden dat de totale loonkostenstijging in de
buurt van 15 procent komt te liggen.
De minister van sociale zaken en volksgezondheid, dr. Veldkamp,
heeft dit gisteren in de Tweede Kamer tijdens het debat over de lonen
en prijzen meegedeeld.
Zijn ambtgenoot van economische
zaken prof. Andriessen herinnerde
eraan, dat verleden jaar november
in de Tweede Kamer de verwach
ting is uitgesproken, dat de loon-
golf in 1964 een bedrag van drie
miljard gulden zal vergen. Nu
meer gegevens bekend zijn. blijkt
dat met de loongolf in de bedrijven
niet drie maar vier miljard ge
moeid is Te zamen met de loon
stijging bij de overheidsinstellin
gen komt men op een bedrag van
vijf miljard gulden. De gemiddelde
toeneming van de loonsom bedroeg
in de jaren 1960 tot en met 1963
inclusief de stijgingen bij de over
heid twee miljard gulden per
jaar De stijging is nu dus bijzon
der groot.
Het spreekt vanzelf dal aan de Jongste
loonoperatie grote risico's zijn verhon
den voor de bestedingen, voor tie prijzen
voor de concurrentiepositie van Neder
land op de buitenlandse markt, voor dt
werkgelegenheid en voor de noodzake
lijke econoniisehe groei.
De drie miljard, die de lonen meer stij
gen dan normaal, worden opgevangen
door drie draagvlakken, aldus minister
Andriessen, bel winstinkomen dat met
een half tot één miljard daalt en
prijzen, die met één anderhalve miljard
stijgen.
Onroerend voed
De minister van landbouw en visserij,
mr Biesheuvel erkende tegenover
de socialistische fractievoorzitter dr
Vondeling dat prijsstijgingen voor
land bouwgronden zijn opgetreden
en dat grote oppervlakten grond in
andere handen zijn overgegaan. Deze
verstrekte mobiliteit achtte hij een
voordcel Nadrukkelijk stelde minis
ter Biesheuvel echier vast, dal de
cijfers niet aantonen, dat de prijzen
De Britst premier Sn AIer Douglas
Home voert in Washington bepre
kingen met de Amerikaanse presi
dent Johnson Vooi het Witte Huis
waar naambordjes op de grond aan
gaven waai iedereen morst staan
luisterden lonhson en Sir Alec naar
het spelen van volksliederen
van landbouwgronden onevenredig
gestegen zyn
Di Vondeling was niet overtuigd Bij
de replieken kondigde hij twee initiatief-
wetsontwerpen aan. het eeiste om de
onroerènde goederen onder de prijzen
wet te brengen en het tweede om het
zogenaamde strijkgeld bij openbare ver
kopingen te verbieden Strijkgeld is de
premie m geld die uitgeloofd wordt voor
hem die bij een openbare verkoping, in
twee of meer instanties gehouden bij de
eerste zitting hel hoogste bod heeft
gedaan.
Huren en comnensatie
Drs. Bogaers, minister van volkshuis
vesting en bouwnijverheid onthulde, «lat
de regering het voornemen heeft om de
bewoners van de huizen met relatief
hoge huren dat z.jjn zij d
huizen die |>as de laatste tijd gereed ge
komen zijn buiten de eerstvolgende
huurverhoging te laten, maar hun
AMBASSADEUR IN
MADRID LEGDE GEEN
OPENLIJKE VERKi AR'NG AF
ULBR1CHT BIEDT
PAASPASSEN AAN
Oost-Uuitsland heeft aangeboden de
Wostherlijners in de paastijd passen te
verstrekken voor een bezoek aan Oost-1
Berlijn o|) dezelfde voorwaarden als
ronder kort geleden kerstpassen
topoi
tie -
ia fie
sten voor «leze groep
worden verlicht
L'ii een oogpunt van volksnuisvestmj
achtte de/c hewindsman nel onjuist om
nu algemeen de kosten stijgen de huren
van de prijsverhogingen uit te zonderen
Men zou én de volkshuisvesting én de
bestrijding van de woningnood er geen
dienst mee bewijzen Een verdere door
stroming zou erdoor belemmerd worden
De Nederlandse ambassadeur in Madri
heeft nimmer een verklaring of een nu
ning dat hel een kwart eeuw aan hel be-
Hei aanbod werd volgens tie* Oostduit-
wind zijnde regeringssysteem in Spanje persbureau A.DN gisteren gedaan
thans ..milder" is geworden althans mil- tijdens .?en ontmo. ing van OostduitseJ
der aan hel worden ..penlijk althans|en Westbei lijnse functionari"
tegenover een Nederlands persbureau
Geen Innnslon
Minister Veldkamp noemde de afkon
diging van een loonstop ol een lonn-
patize. waarop gedurende nel debat was
gezinspeeld, onmogelijk doordat de be
kende III procent van het xG-hfings-
akknord al zodanig in tie publiciteit ge
komen was, dat iedereen dit percentage
als een verworvenheid beschouwde Een
(Zie slot pag 3 hol 2)
j Vo.
st-Berlijn
zal
„Meldt V bij uw schipper"
nister Luns meegedeeld in antwoord op
de schriftelijke vragen van het Tweede-
Kamerlid jhr mr IM van der Goes van
Naters (p.v.d.a.) over deze verklaring
De
egering, zo vervolgt de bewindsman,
heeft kennis genomen van de berichten
over martelingen overkomen aan zes
tien intellectuelen ngesioten ir de cen
trale gevangenis Ie Burgos en aan ande
ren en oveT de folteringen die de sta
kende mijnwerkers in Asturië hebben
nndeisaan Dt- vraag van de heer Van
dei Goes van Naters of de regering, in
hei lichi van bedoelde en vele dergelijke
feilen, de opinie en de verklaring van de
amhaxsndeui voor haai rekening neemt,
wordl in hel antwoord van minister
Luns onbeanlwoord gelalen
Berlijn he;
Oostduiise aanbod nu niel aanvaarden,
zoals hel op aandringen van Bonn en
de westelijke geallieerden sinds Kerstmis
standvastig geweigerd heefl "t akkoord j De
betreffende de kerstpassen te
wen
SCHOUT-BIJ-NACHT REESER
WORDT COMMANDANT
ZEEMACHT NEDERLAND
reeds zes weken durende staking
en het onderhoud, dat reders- en werk
nemersorganisaties deze week met de
ministers Biesheuvel en Veldkamp heb
ben gehad, zijn voor de Scheveningse
visserijreders aanleiding geweest zich
Vee' doden onder Turken op Cyprus
Een gespannen wapenstilstand
heeft gisteren een einde gemaakt
aan twee dagen van hevige gevech
ten die de ernstigste waren sinds
de ongeregeldheden tussen de
Turkse en Griekse bevolkingsgroe
pen omstreeks Kerstmis die bijna
waren ontaard in een volledige
burgeroorlog
Volgens goed ingelichte kringen neett de
Amerikaanse missie die naarstig naar
een oplossing voor de Cyprische m
lykheden zoekt, getaald Waarnemer
de zuidelijke havenstad Limasol schatten
hel aantal doden dat de afgelopen dagen
bij de strijd om net fort dal de haven
Limasol heheersi gevallen is. op 50
est Turkse) Cyprioten De gevech
ten. die woensdagavond afnamen laai
den gistermorgen weer op en duurden
nog steeds voort toen de onder-ministeT
ran buitenlandse zaken van de Ver
enigde Stalen George Bail andermaal
sen bespreking had met president Maka
rios De besprekingen zouden een mis
lukking zijn geworden omdat de Cy
prische president weigert bet Brits-
menkaanse voorstel vooi een N A V.O
redesmacht Ie aanvaarden en zijn ver
langen om de VN bij het geschil te
betrekken blijft herhalen
BESTAND
onze Haagse
Welingelichte kringen i
redactie)
Den Haag y
Limasol een wapenstilstand al kun
nen dwingen onder bedreiging van
het zenden van Britse Hoepen ter
bescherming van de 6000 Britse on
derdanen van Limasol Een regiment
Britse paritroepen en een squadron
straaljagers wordt even buiten de
stad in gereedheid gehouden om di
rect als hel noodzakelijk mocht zijn,
in te grijpen
In Limasol nebben Britse ooggetuigen
gemeld dat de Grieks-Cyprioten een goed
georganiseerde aanval op de Turkse
wijk lanceerden, waarbij wapens, va
riërend van geweren en raketwerpers
tot tanks, werden gebruikt De Engelsen
schatten hel aantal slachtoffers op 50
doden en 100 gewonden Het was niet he
lemaal duidelijk van wie de order voor
de aanval is uitgegaan, maar de Turkse
bewoners best huldigen de Grieks-Cy
priotische politie er van. die op eigen
gezag acties zon hebben uitgevoerd
OVERLEG
In Nicosia Hadden Makarios en George
Ball gisteravond een laatste bespreking
voor de Amerikaanse minister naar An
kara door zoo vliegen om daar aan de
Turkse regering verslag uil te brengen
over zijn besprekingen met president
Makarios. Daarna zal Ball via Athene
naar Londen vliegen
„Sedert 1 januari 1964 liggen onze sche
pen stil. Aan het visserijbedrijf wordt
onnoemelijke schade toegebracht. Dat
treft niet alléén de rederijen Het treft
dal op 1 okto- f**nZ®?r
Het ligt in de bedoeli
ber 1964 vice-admiraal mr A N Baron
de Vos van Steenwjjk de functie
commandant dei 7,eemacht in Nederland
zal overdraeen aan xchnut-hii-nacht L.
E. H. Reeser
Schout-bij-nacht L E H Reesei. thans
commandant van het smaldeel 5. zal in
deze functie worden opgevolgd door verhoging van het garanUeloon en'van
•an dit alles is te moeten vaststellen,
dat deze staking uitzichtloos is. De
overheid immers heeft de nieuwe loon-
voorwaarden goedgekeurd en twee mi
nisters hebben duidelijk gemaakt dat
geen veranderingen daarin zullen wor
den aangebracht
commandeur jhr W C M dt Jonge
Ellemeet thans belast mei de functie van
plaatsvervangend chef marinestaf
Voorts ligi het in de bedoeling, dat op I
1964 de functie van inspecteur ge
neeskundige dienst der zeemacht zal
worden overgedragen door schout-bij
nacht arts T A de Haan aan kapitein
Ier zee arts C Mets, thans commandant
■an het marinehospitaal te Overveen
aste bedragen met 10 'E en het
voeren van een premievrij pensioen.
Door dn alles werd voor de opvarenden
financieel het uiterste binnen het loon-
beleid van de regering bereikt.
Overheidshulp
De heer Rijpstra Is dus zo blijkt uit
zyn woorden van mening, dat in het
parlement de stemming voor een fors
herindelingsplan niet erg gunstig zou
zijn. Met enige reserve zou men hem
gelijk kunnen geven: Zwammerdams op
heffing haalde het in de Tweede Kamer
nog vrij goed, 'maar In de Eerste Kamer
was er heel wat tegenstand. In dit op
zicht zal de behandeling van het her-
indelingaontwerp Walcheren voor de
nog te volgen delen van Zeeland een
duidelijke toetssteen worden Met het
oog daarop kan men het geheel met
hem eens zijn: men zal moeten vasthou
den aan één groot en weldoordacht plan,
ook al zou de Kamer reserves ontwik
kelen.
r: dit „grote en weldoordachte
>lan". waarop de burgemeester
I van Terneuzen doelde, is dat nu het-
serlj in tegenstelling tot die in het zelfde als dat van Gedeputeerde Sta-
buitenland het zonder enige over- -en van Zeeland, bet plan dat onlangs
heidshulp heeft moeten stellen. Dat 0lJ minister van binnenlandse za-
betreft niet de verhouding tussen u ken Ls ingediend Aanneer men de
en onze rederij. Het is een vraagstuk! burgemeesterlijke opmerkingen over
vaar de gehele visserij, reders zowel de tot concen-
tralie in aanmerking
neemt, zou men ge
neigd zijn te zeggen:
neen, het plan van
G.S., zoals dat vorig
M"
als opvarenden onder heeft geleden.
Besprekingen van het bedrijf met mi
nister Biesheuvel hebben ons de overtui
ging gegeven, dat hij voorbereidingen
zal treffen voor een beleid dat gericht
zal zijn op het verhogen van de besom
mingen.
De eerste stap is reeds gezet, door het
verhogen van de minimumnrijzen voor
schol. Andere stappen zullen volgen.1
Daarnaast zal een onderzoek worden in
gesteld naar de arbeidsomstandigheden
in de visserij, waarbij ook loon- en ar
beidsvoorwaarden zijn betrokken.
pant lijn
toegezonden,
helemaal bij dé aspira-
ies van de gemeente Terneuzen. Tóch
past toch
ties van c
heeft de raad van deze
rr„en
tijds als zijn mening gegt
grote lijnen wél met" het plan van ge
deputeerden kon worden ingestemd, zij
het dat men h«»i gehele gebied van
de gemeente Hoek bij Terneuzen wilde
7* I I voegen. G.S. dach'en r.i Hov. o: een
linloze Staking :~r" midden-^mr.- Ln de>n De
raad van Terneuzen was evenmin ge
porteerd voor samenvoeging met Sas
van Gent, terwijl toch een dergelijke
combinatie op economische gronden
zich zeker laat verdedigen. Hoe is dit
nu alles le rijmen?
Het ls duidelijk dat, nu de goede wil
van de regering aanwezig is óm de vis
serij te gaan helpen, het verder voort
zetten van een zinloze staking nog meer -
schade zal berokkenen.
Op dit ogenblik Is het besluit om te
varen In uw handen. \!lfe nebben de stukken er nog eens
In andere plaatsen vindt de visserij nor- VV op nageslagen, met name het pre-
maal voortgang en profiteert men daar- advies van b. en w van Terr.euzen
door van eèn situatie, die een gevolg is aan de raad van juli vorig jaar in-
van de houding van de Scheveningse zake de herindeling En daarin komt
vissers één passage voor. die mede gelet np <Je
Wij roepen U op I' niet langer vast te uitlatingen van burgemeester Rijpstra
klampen aan illusies, waarvan nu wel
duidelijk vaststaat, dat zij niet in ver
vulling kunnen gaan. Meldi 11 daarom
ten spoedigste bij uw schipper of ons
kantoor om daarna naar zee te ver
trekken"
Telegram
N.T.S. WIL VANAF 4 MAART
PROEFDRAAIEN OP HET 2e NET
De N.T.S. heeft minister Bot (onderwijs, kunsten en weten
schappen) toestemming gevraagd de experimentele periode van
het tweede programma op 4 maart te laten ingaan. De experi
mentele periode duurt tot 1 oktober 1964, op welke datum het
tweede televisieprogramma begint.
De aanduiding experimenteel houdt onder meer in dat niet op vaste da
gen zal worden uitgezonden, en ook hei aantal zenduren per week telkens
verschillend zal kunnen zijn
De programma's tijdens deze periode zullen oa beslaan uit Eurovisie-
programma's. relays uit het buitenland, speelfilms en ander filmmaten-,
aal. zoals televisieseries
De verzorging van deze programma s geschiedt zowel door de N T S. als
door de omroeporganisaties. De planning voor de eerste uitzending ver
meldt de volgende uitzendingen:
Woensdag 4 maart NTS speelfilm, vrijdag 6 maart A.V.R.O.:
Die Dubarry, operette van Millocker. zaterdag 7 maart N.T.S.: inter
nationale zwemwedstrijden te Bremen
Deze uitzendingen zullen alleen ontvangen kunnen worden via de tweede
televisiezender "IJsselslein-Lopik. kanaal 27
zijn nieuwjaarsrede, toch wel opval
lend is. Er staat nameiyk het vol
gende:
..Mochten Gedeputeerde Staten alsnog tot
de overtuiging komen, dat de vorming
-?en gemeente In de kanaalzone ge-
l is, dan zouden wij (b en w van
id de voorkeur géven twvr-n de
Tning van een lange, doch vrij smalle
taalgemeente Alsdan kiezen wtj voor
i grote centrale gemeente. In het ©on
begrensd door een grote gemeente
1st en In het westen door een of twee
neen ten in Wcst-Zeeuwsch-Viaanöe-
De vishandelarenvereniging ..Vrede'* te
-Schevcningen heeft in een telegram een
dringend beroep gedaan op minister
Biesheuvel (landbouw en visserij) „om
de mogelijkheid te scheppen dat de zee
visserij weer rendabel wordt voor alle
bedrijfsgenoten, en dat onze visserij-
vloot weer normaal zal uitvaren en
functioneren".
Een door het stakingscomité belegde komst geen enkeie noodzakelijkheid
vergadering van Scheveningse vissersTe®r Z^n °P .9°?cen*ratJe a;,n 1® drin-
Als een dergelijk plan inderdaad
worden uitgevoerd, dan zou er voor een
burgemeester van Terneuzen in de roe-
?en zij zou bij de herindeling tot siand
heeft gisteravond door af te zien van zij- gebracht. Men kan zich
het houden
"an een stemming te ken1
nen gegeven dat zij alleen wenst te va- :r
ren op de voorwaarden van liet zoge- Té
naamd tussenvoorstel: een garantieloon deze oplos? r j
125 gulden per week en afreki
per reis. Van srhipperskant blijken
plannen te bestaan om zaterdag een
schriftelijke stemming te houden Een
der leden van het actiecomité, de heer
Van der Hak drong er bij zijn gehoor ^1,
op aan niet aan deze stemming deel te ren
afvragen
de oplos
ven voor véél proble-
sprong daarheen ls zo
zelfs) in Terneuzen
Heen maar als een
mogelijkheid heeft durven
ellen. Zou de minister deze sprong
doen**
De vraagt begint gelet op dit alles
interessant te worden: hoe zal
met de Zeci
s-Vlaai
POGINGEN TOT EXPERIMENTGELUKT
•hten dal de minister
•aterstaat in de loop van de volgende
week aan de Nederlandse Spoorwegen
toestemming zal verlenen tut verhoging
de tarieven per I maart a.s.
Men rekent op een gemiddelde verho
ging van vijt procent, zowel in het per
sonen- als het goederenvervoer Hei zal
een gedifferentieerde prijsverhoging zijn
iet voor enkeie reizen, retours én abon-
nementen verschillende verhogingsper
centages.
De voorlopige - nieuwe - Ijjst van
monumenten voor de gemeente Dui-
veland vermeldt vier objecten, die
nog maar tien jaar oud zijn: de
„I'hoenix-caissons" van Ouwerkerk
Vier logge blokken beton, maar te
gelijk s\ mholen van een helangryk
stuk waterstaatsgeschiedenis, in het
rampjaar 1953 gemaakt. Zoals men
weet is met de operatie „Viermaal
Phoenix" in de beroemde nacht van
6 op 7 november 1953 het laatste
gapende rnmpgat in de zeewering
rondom het verdronken eiland Schou-
wen-Duiveland dichtgedrukt. leder-
reen kan nu ter plaatse nog zien,
hoe deze grote caissons daar in de
dijk - thans een hinnendijk - zijn te
rechtgekomen. Zoals de zaken er
thans voor staan, zullen ze in de
toekomst als monument worden be
schermd.
Maar om hel zover te krijgen moest
er een speciaal artikel van ae nieuwe
monumentenwet voor worden gehan
teerd. De caissons hebben namelijk
nog geen ouderdom van vijftig jaar.
Als object van belang wegens histo
rische betekenis kunnen ze toch als
monument gelden, kunnen ze op de
nieuwe monumentenlijst voor de ge
meente Duiveland worden geplaatst.
De kadastrale tenaamsielliiig van de
caissons luidt" ..De staat, staatsbe
heer. inspeel ie der domeinen te
Goes De vier enorme betonnen ge
vaarten, afkomstig van de Norman-
dische oorlogshavens, in 1945 aange
legd voor de invasie, zijn thans in
beheer bij het waterschap „Schou-
wen-Duiveland". gevestigd te Zierik-
zee. die verantwoordelijk is voor hei
onderhoud van de zeewering
Reeds in 1961 konden wij melden
dat pogingen werden ondernomen om
de vier grote caissons bij de bepa
lingen van de nieuwe monumenten
wet onder te brengen Die wet was
toen nog in voorbereiding In een
interview met ir. W. Thijssen, ver
bonden aan het consulentschap van
staatsbosbeheer voor Zeeland te Ber
gen op Zoom kwam toen naar voren
dat m deze richting werd gewerkt
Ir Thijssen beschouwde het als een
experiment
T rekpleister
En dat dus nu gelukt. Immers:
de hoog boven de binnendijk aan de
zuidkant van Duiveland uitstekende
:arl>i
Vlaanderen mag
worden geschov
de kanaalzone e
'ren En daaron
trekpleister voor ieder, die nog nooit
eens een markant overblijfsel \an de
strijd tegen hel water in 1952 van
nabij wil bekijken. Overal elders
/.(jn de rudimenten onder de «kjk-
liehamen verdwenen en hei eiland
Schouwen-Duiveland heeft na her-'.-f
en herverkaveling "en „nieuw ge
zicht" gekregen
Alleen bg Ouwerkerk en bij Schelp
hoek is nog iets te zien van dc-
droogmaking van het door de ramp
getroffen eiland Bij Scheiphoek eer.
dijkgal van vierhonderd meter breed
met een ringdijk van vier kilometer
er omheen aan de binnenzijde en in
die ringdijk nóg een Phoenix-cais-
son" En bij Ouwerkerk du? de vier
voor een leek merkwaardig gesitu-
(Zie slot pag. 2 kot. 6)
herinde-
d"n reeds: Walche-
overig Zeeland, in de
nor Zeeuwsch-V'laande-
ecn zijn. En vooral het
Ie Kamers zullen inne-
n van Souburg is hier
e belang. Men mag
:n de loop van de ko-
de kaarten te dien
ker op 'efel komen te
e ook •.-allen, '^"ding
indeling s-an Zeeuwseh-
niei op de lange baan
en. Zij is in feite voor
v.n aciueei als Walche-
i is het nodig dat de
nncnlandse zaken met
Zeen wsc h - Vlaanderen
rach; er. in ieder geval
de lijdensweg van de
de conciu
uit de
C.a.o. Van Gend en
Loos goedgekeurd
De Stichting van den Arbeid heeft de
nieuwe c.a.o voor het personeel van
Van Gend en Loos. waarin opgenomen
een v erhoging van de lonen met vijftien
procent, goedgekeurd.
