Auschwitz-proces in
een nieuw stadium
bestrijding van pijn! Up Walcheren spanning
tot de laatste dag
Perscommentaren op de verloving van prinses Irene
Onder druk
„Filantroop'
Zeemansopleiding
op het droge
voor volwassenen
Samenwerking bij nr l i
In Goes Blauw Wit
kampioen van 2 A
Chefarine A\
„OPEN DEUR" HIELD REGIONALE
CONFERENTIE IN SOUBURG
Vijfde „Wallenloop"
in Goes
Veldkorfbal Z.K.B.
start zaterdag
7 maart weer
Niet koken— en toch een prachtig witte was
RAKETEXPERT
PROF. SANGER
OVERLEDEN
KON. SHELL NEEMT PROEF BIJ
LICHTSCHIP „NOORD-HINDER"
„ZEESLANG" WORDT TWEE
MANDEN LANG AAN
LICHTSCHIP GEKOPPELD
MAATREGELEN
IN VISSERIJ
OP KOMST
Leger krijgt vijf
humanistische
verzorgers
DINSDAG 11 FEBRUARI 1964
PROVINCIALE Z B E U W B B COURANT
SLECHTS 3 VAN 22 VERDACHTEN BEKENDEN
VOLGENDE WEEK BEGIN
MET GETUIGENVERHOREN
De gehele wereld heeft sinds eind
december, bij de aanvang van het
Auschwitzproces, kunnen verne
men hoe „onschuldig" de 22 ver
dachten, die allen kortere of lange
re tijd werkzaam zijn geweest in
het vernietigingskamp Auschwitz,
zich voelen.
Slechts drie van hen hebben
schoorvoetend toegegeven „wel
eens bij het doden van gevangenen
betrokken te zijn geweest".
Nu het verhoor van de verdachten Is af
gesloten en volgende week wordt begon
nen niet de getuigenverhoren er zijn
250 getuigen opgeroepen zal de „on
schuld" der verdachten waarschijnlhk in
eea wat ander daglicht komen te staan.
De 42-jarige Hans Stark, was de eerste
die enige van de tegen hem ingebrachte
beschuldigingen toegaf. Hy voegde ech
ter direct aan zijn bekentenissen toe dat
hij zijn misdaden slechts gepleegd had
onder druk van superieuren.
Josef Kleer, een voormalige SS-arts,
heeft toegegeven dat hij 250 tot 300 pa
tiënten om het leven heeft gebracht door
hen in het hart een inspuiting te geven
jnet carbolzuur.
De derde bekentenis kwam van Hein-
rich Bischoff, een voormalige officier
van de Gestapo. Hij kon zijn tranen
nauwelijks bedwingen toe htj toegaf
eens een gevangene die wilde ont
vluchten en door de wacht was neer
geschoten, het genadeschot te heb
ben gegeven. „Ik heb het gedaan om
zijn lijden te verzachten", zei
Bischoff.
Weigering
In scherp contrast tot dit spraakzame
drietal staat Wilhelm Boger, die ver
moedelijk de leider is geweest bij de be
gane folteringen. Hij weigerde te ant
woorden op de vragen die hem door de
rechters werden gesteld. Zyn enige
antwoord was het klappen van zijn hak
ken.
Ook Oswald Kaduk, die er van wordt
beschuldigd met een houweel de nek
van menige gevangene te hebben gebro
ken, weigerde te antwoorden. Hy ver
klaarde reeds door de Russen te zijn
veroordeeld. „Als ik had geweten, dat ik
hier weer terecht zou moeten staan,
dan was ik nooit naar het „rechteloze"
westen gevlucht", zei Kaduk.
Franz Hofman, die reeds tot levenslang
is veroordeeld wegens oorlogsmisdaden
gepleegd in Dachau, verklaarde slechts
de gevangenen geholpen te hebben.
Toen hij bovendien beweerde de gevan
genen ongemerkt voedsel te hebben toe
gestopt, merkte een der rechters droog-
„Kan een land, dat zich terecht erop be
roemt ccn zeevarende natie te zijn, zich
de weelde veroorloven, dat in vijf jaren
tijd het eigen aandeel in de totale be
manning met 21 procent afneemt? Ik ge
loof, dat het antwoord niet moeilijk is,
namelijk: het wordt hoog tijd, dat daar
iets aan gedaan wordt". Dit zei gister
middag de directeur-generaal voor de ar
beidsvoorziening, dr. ir. D. R. Mansholt,
by' de herdenking van het vijftigjarig be
staan van de openbare arbeidsbemidde
ling voor zeelieden in Rotterdam.
Hij beweerde, dat de achteruitgang voor
lopig geen einde zal nemen, tenzij ingrij
pende maatregelen worden uitgevoerd,
die op korte termijn nieuw bloed zullen
toevoeren. Hij gaf de verzekering zich
te beijveren voor het tot stand komen
van een zeemansopleiding op de centra
voor vakopleiding voor volwassenen, de
vroegere regionale werkplaatsen, wan
neer het bedrijfsleven de waarde van de
opleiding op de centra ernstig wit over
wegen en wanneer het bereid is met de
overheid samen te werken bij de plaat
sing van deze cursisten.
De heer Mansholt had in zijn rede de
teruggang met cijfers aangetoond. De
Nederlandse koopvaardijvloot had in
1958 en in 1963 een bezetting van resp.
32.800 en 34.400 man. Van hen waren in
'58 11.000 Aziaten waar aantal in 1963
bleek te zijn gehalveerd. Deze verande
ring verder buiten beschouwing latend,
is het percentage Nederlanders in de
achterliggende vijf jaren van 94 tot 73
teruggelopen Het aantal buitenlanders
ls derhalve sterk gestegen, voornamelijk
door de sterke toeneming van de aan
tallen Spaanse (van 390 tot 4700) en
Portugese (van 130 tot 1070) zeelieden
Volgende week weer
t.v.-rechtbank
(Van onze radio- en t.v.-redactie)
Maandag 17 en woensdag 19 fe
bruari houdt de. VARA-t.v.-recht-
bank een nieuwe zitting. Aan de
orde komt de zaak-Van Duin en
Wilders. Van Duin is de chef van
de plantsoenendienst van een fic
tieve gemeente. Voor een in het
kader van het uitbreidingsplan
geprojecteerd park heeft hij bo
men en struiken besteld bjj kwe
ker Wilders. Er zyn daarbij on-
oirhare zaken gebeurd. Zowel Van
Duin als Wilders staan terecht, de
een voor passieve, de andere voor
actieve omkoping.
De t.v.-rechtbank heeft dezelfde
samenstelling als de vorige keer.
dus met prof. Belinfante "als pre
sident.
De beklaagden worden verdedigd
door mr. M. S. Rood en mr. D. W
O. A. Grosheide, belden advocaat
te Amsterdam. Ze hebben van de
balie toestemming gekregen om
voor de televisie op te treden. Het
is de tweede keer dat praktise
rende advocaten aan de t.v.-recht
bank mogen meedoen.
De t.v.-rechtbank houdt deze keer
zitting in een zaal van het R.A.I.-
gebouw in Amsterdam. In de
studio's in Bussum is geen
plaats. De vorige t.v.-rechtbank
kwam uit Treslong in Hillegom.
Ook deze zaal is niet beschikbaar.
jea op „Ja, ja, we weten wel dat U een
filantroop was in Auschwitz".
Klaus Dylewski, die op 7 februari ziek
is geworden en het proces niet meer
bij kan wonen, heeft verklaard dat er
regelmatig gevangenen werden doodge
schoten om ruimte te maken voor de
nieuwkomers. Hij had zelf echter nooit
aan deze executies deelgenomen.
Arthur Breitweiser verklaarde dat de!
enige wezens die hij in Auschwitz heeft
gedood, luizen waren
Dokter Franz Lucas, die wel toegaf
mannen te hebben gesteriliseerd,
zei „ontzet" te zijn geweest toen hij
van de vergassing hoorde. „Ik heb j
voor 1944 nooit van dergelijke mas
savergassingen gehoord, mijn ethi
sche gevoelens als arts verzetten zich
hevig tegen deze gang van zaken",
verklaarde Lucas, glashard.
Verschillende andere verdachten pro
beerden de drie beroepsrechters en de
zes lekenrechters te overtuigen dat zij
slechts zijdelings met de afschuwelijke
gebeurtenissen in Auschwitz te maken
nebben gehad.
De verklaringen van de verdachten heb
ben bij velen de verschrikkingen van de
oorlog weer losgemaakt. Er wordt ver
wacht dat dit in de komende vijf maan
den, als de getuigen worden gehoord, in
nog veel grotere maten het geval zal
zijn-
j MICROKORFBAL
jtf. a- ll1,.
Elk tablet Chefarine „4" bevat 4
beroemde geneesmiddelen, die el-
kaars werking ondersteunen. Che
farine „4" werkt daardoor niet al
leen krachtiger bij bestrijding van
pijn en griep, maar bovendien vei
liger, daar één der bestanddelen
zorgt dat een gevoelige maag niet
van streek raakt.
Op een niet beveiligde overweg tus
sen Hooghalen en Reilen is een auto
door een sneltrein gegrepen. Drie
jonge inzittenden van de auto zijn
hierbij om het leven gekomen. Óp
de foto zien we het verfrommelde
wrak van de auto onder de trein
geklemd.
Onderwerp „dienen"
Ongeveer vijftig
deelnemers
Een vijftigtal medewerkers en -werk
sters van de „Open Deur" uit Zeeland
heeft zaterdagmiddag en -avond een
regionale conferentie gehouden in Sou
burg met als onderwerp „dienen". De
groep Souburg van de Open Deur liad
deze conferentie belegd in het Rode-
ning door de voorzitter van de groep
SonDurg, de heer M. Bnysse en de ken
nismaking hield ds. H. J. Teutscher, her
vormd predikant te Goes, een inleiding
over „Dienen in het apostolaat".
Ds. Teutscher ging eerst in op het woord
dienen, zoals dat in de bijbel wordt be
doeld. Hij stelde, dat dit begrip cen
traal staat voor de christen. De dienst
van het woord en de daad (met dit laat
ste bedoelde de Goese predikant het
diaconaat) mogen niet los van elkaar
worden gezien, aldus de Inleider. „De
daden moeten een bevestiging vormen
van het woord en op die manier één ge
tuigenis vormen". Ds. Teutscher, die
zendingspredikant in Nieuw-Guinea is
geweest, sprak er zfln verheuging over
uit, dat thans de kerken in de "zendings-
gebieden zelfstandig zijn geworden en
niet meer beheerst worden door de vroe
ger superieur geachte blanken". Op het
ogenblik is het zo, dat de kerken in de
vroegere zendingsgebieden zelf specia
listen vragen en dat deze kerken zelf
beslissingen nemen.
Over het dienen in het moderne diaco-
aat zei ds. Teutscher, dat we moeten
ennen aan het feit, dat de kerken in
Nederland hun bevoorrechte positie
'aan verliezen of voor een groot deel
ieze reeds verloren hebben. „We moeten
afstand doen van het verleden. We moe
ten de mens als middelpunt stellen".
Oecumene
Na een discussie over
van ds. Teutscher en de
tiid sprak mejuffrouw da. H. Valk
uit Grypskerke, hervormd predikan
te, over „Dienen in de oecumene". Zij
stelde centraal, dat dienen volgens de
bijbel Lu diepste wezen liefhebben be
tekent. „Dienen van God en dienen
van de naaste is zonder elkaar niet
denkbaar'
Da. Valk hield een pleidooi voor de oe
cumene, waarbij zij in de eerste plaats
de mensen opriep aandacht te hebben
voor dzee beweging. „Daardoor zal er
begrip komen voor de ander en dit be
grip kan uitgroeien tot liefde. En deze
Tierde zal uitgroeien tot steeds nadere
kennismaking. Deze liefde kan niet mo
gelijk zijn zonder een eigen persoonlijk
en geestelijk leven. Dit zal weer ten
goede komen aan het plaatselijk ge
meenteleven en dit komt de gehele kerk
contact tussen de kerken te bevorderen.
Ten slotte wees de Griipskerkse predi
kante op de gebedsweek voor de een
heid. Zij noemde het gebed een van de
belangrijkste dienende taken. „Hierdoor
raken we doordrongen van de totale af
hankelijkheid van de mens van God"
Na een discussie over deze inleiding ver
zorgde ds. W. den Toon, hervormd pre
dikant te Souburg, de dagsluiting.
De heer M. Buijsse kon in zjjn openings
woord onder andere welkom heten
juffrouw J. Gassenaar, lid van
Open-Deurtenm te-Driebergen, wika Ga.
J. ten Zijthof die aanwezig was namens
de staf van „Hedenesse", ds. J. G. Koo-
en mevrouw Kooren uit Nisse, verte
genwoordigers van de groepen Goes,
Vlissingen en Middelburg van de Open
Deur en vertegenwoordigers van de her
vormde kerkeraad uit Souburg.
Zaterdag 29 februari a.s. houdt d<
Goese atletiekvereniging „A.V. '56" haar
5e traditionele Wallenloop op de Oost-
wal te Goes. Het parcours neeft een
lengte van ongeveer 1000 meter, en kan
worden gelopen op spikes met korte
punten. De deelneming staat open vooi
senioren in alle klassen, A, B en C-ju
nioren en voor niet by de K.N.A.U.
aangesloten sportlieden.
De C-junioren en de niet bij de K.N.A.U.
aangesloten deelnemers van 15 jaar en
longer lopen een afstand van 1000 me
ier, de B-junioren en niet by de K.N.A.U.
aangesloten deelnemers van 16 en 17
jaar lopen 2000 meter, de A-junloren en
niet by de K.N.A.U. aangesloten deelne
mers van 18 jaar en ouder 3000 meter,
de senioren A, B, C. en D-klassers
O meter. De inschryving voor deze
wedstrijden staat open tot 22 februari
Na een rustperiode van ruim twee maan
den zal de competitie voor het veldkorf
bal van de Zeeuwse Korfbalbond op 7
maart hervat worden. Indien de weers
omstandigheden iets meewerken is dan
ook de microcompetitie op Walcheren
klaar, terwijl in de Goese veilinghai nog
alleen een restant adspirantenwedstrijden
gespeeld moet worden. Zodoende zal op
die datum een volledig senioren pro
gramma verschijnen, ten-zijl de adspiran-
ten ook al zoveel mogelijk binnen de lij
nen zullen komen.
BELASTEND DOCUMENT
IN PROCES PRETORIA
Dr. Percy Joetar, de openbare aankla
ger in het proces, dat thans te Pretoria,
in Zuid-Afrika, tegen Nelson Mandela
en negen anderen wordt gevoerd, heeft
gisteren een stuk Ingediend, dat hy de
„hoeksteen van deze gehele zaak'
noemde.
Mandela c.s. worden beschuldigd van
samenzwering tot sabotage, het orga
niseren van een guerrilla-oorlog en het
op gewelddadige wijze omver werpen
van de Zuidafrikaanse regering.
Het document, dat dr. Joetar een
„meesterplan" voor omverwerping der
regering noemde, was gevonden in een
iets buiten Johannesburg gelegen huis,
dat de naam „Rivonia" droeg en dat
volgens de openbare aanklager het
hoofdkwartier was van de samenzweer
ders.
Er worden bijzonderheden in vermeld
over de wijze waarop uit het buitenland
over zee of door de lucht aangevoerde
militaire groepen in bepaalde Zuidafri
kaanse gebieden moesten landen en hoe
zij door inheemse guerrillastrijders zou
den worden gesteund.
In het stuk wordt opgeroepen tot „mas
sale revolutionaire actie" en tot het met
geweld omver werpen van de regering.
De eerste fase van het „meesterplan"
voorziet in aanvallen op grote schaal op
aangegeven doelen „waarbij zoveel mo
gelijk moet worden vernield en zo groot
mogelijke verwarring moet worden aan
gericht".
In het tweede stadium zouden over zee
en door de lucht drieduizend militairen
uit het buitenland worden aangevoerd,
die in vier der voornaamste Zuidafri
kaanse gebieden zouden landen. Zij
zouden steun krijgen van ten minste
zevenduizend guerrillastrijders.
Er zijn heel wat huisvrouwen die de grote witte was niet koken. Vaak zijn ze
in het bezit van een wasmachine, die zy vullen met water uit boiler of geiser.
Wie aan zo'n wasmethode de voorkeur geeft, maakt natuurlijk ook aanspraak
op een prachtig witte was. En dat kan! Maar het komt dan vooral aan op de
keuze van het juiste wasmiddel. HET aangewezen wasmiddel voor deze groep
huisvrouwen is er een dat ook voor de huisvrouwen die de was wel koken een
vertrouwde klank heeft: OMO. OMO is namelijk speciaal zo samengesteld, dat
het ook bij lagere temperaturen een prachtig witte was geeft. Juist daarom ver
heugt OMO zich ook in een overweldigende aanhang van huisvrouwen die hun
was niet koken.
lOp Walcheren is het wel duidelijk dat
slechts in de laatste wedstrijden de be
'slissing zal vallen, wie zich kampioen
zal kunnen noemen van de microkorfbal-
competitie.
Iln dc le afd. besloot Swift I baar com-
I petitie met twee forse overwinning, nl.
I tweemaal 71 tegen Swift 4 en Ondo 1.
Ze moeten nu maar afwachten wat Ani
mo 2. dat momentcel 1 verliespunt min
der heeft, in haar laatste wedstrijden zal
doen. Zuidwesters 1 won van Ondo 1
met 47, doch verloor onbegrijpelijker-
wijs van Swift 4 met 21. Enige weken
geieden bedwongen de groen-zwarten
zelfs Swift i. dus ook de korfbal kan
raar rollen!
BKC 4 4 0 0 8 22— 3
Vedo 2 4 4 0 0 8 18— 3
Animo 4 4 3 0 1 6 157
Bij de adspirantcn A zijn Swift A en
BKC A de grootste kanshebbers. Wc hou
den het op de eersten.
In Goes behaalden door dc onverwachte
zege van Blauw-Wit 1 op Tjoba 3, de eer
sten het kampioenschap, op de voet ge-
olgd door Vedo 1- De eindstand luidt
hier:
Professor Eugen Saenger, een der be- -De stand luidt hier.
kendste onderzoekers ter wereld op het Swift I
Blauw-Wit l
Vedo 1
Zuidwesters 2
Tjoba 3
3 2 10
3 2 0 1
3 0 12 1
teren in West-Beriyn aan een
infarkt overleden.
5 4 10
5 3 11
hart- Swift 2
j Swift 3
(Zuidwesters 1
overleed tijdens het geven van [Ondo 1
een college in de Westberlijnse univer- Swift 4 7 1 0 6 2 1025
siteit voor technische wetenschappen. L
De 58-jarige Saenger genoot wegens Tn dc 2e afdeling had Swift o een goede
zijn baanbrekende wetenschappelyke ar- dag. daar ze niet alleen van Swift 6
beid en zyn publikaties over lucht- en wonnen doch het presteerden om Atlas
ruimtevaart groot aanzien by zijn inter- te verslaan 11—2). Met dezelfde cijfers
wonnen de Ritthemmers van de „zeslin-
gen" der oranjehemden. Vooral aan de
kop ook hier 'n verwoed gevecht nl tus
sen: Swift 5 en Vedo 1 De eersten zijn
reeds uitgespeeld (9 uit 6), zodat Vedo
1 met 8 uit 5 de titel in eigen hand heeft.
Stand der drie kopploegen:
In 2B staat Olympia I er prima voor.
Zelf wonnen ze met 10 van Blauw-
Wit 2, waardoor re nu alleen nog maar
af moeten wachten wat Elto 2 doet. ter
wijl beide ploegen elkaar nog zullen
ontmoeten.
In 3B werd Vedo 2 kampioen, alhoewel
de Vlissingers zelf niet speelden. Doch
door het gelijke spel van De Poel tegen
Blauw-Wit 3 zijn ze voor de anderen door
28g!de 5 punten uit 3 wedstrijden onbereik-
]5g taar geworden.
138 In 3C boekte DOS '55 twee overwlnnin-
19i7|gen. nl. op Blauw-Wit 4 (21) en TOGO
814 5 (51). De Nieuwdorpers hebben nu te-
16—17gen Elto 3 genoeg aan een gelijk spel
13—23 voor de
nationale vakgenoten.
Saenger werd op 1 maart 1963 als pro
fessor voor de vllegteohniek aan de
Westberlijnse technische universiteit
verbonden.
Er zijn enige tijd geieden beschuldigin
gen geuit, volgens welke Saenger Egyp
te zou hebben geholpen bij het vervaar
digen van raketten. Dit is door de pro- Swift 5
fessor zelf ontkend. Hy heeft tegen- T
over verslaggevers verklaard dat hy
Egyptische studenten slechts college
had gegeven over het nemen van een
proef op grote hoogte, met de toevoe
ging dat bijzonderheden hierover in
studieboeken waren vermeid. Professor
Saenger verklaarde toen dat hy de
Egyptenaren geen enkel geheim gege
ven in handen had gespeeld.
Professor Saenger heeft een theoretisch
standaardwerk geschreven over raket
ten, dat de basis is geworden van het
Duitse rakettenonderzoek in de tweede
wereldoorlog.
In 3D boekte Volharding 2 tweemaal een
gelijk spel. nl. tegen Olympia 2 en TOGO
6. Alleen Ondo 3 kan hier nog gelijk kó
men met de Yersekenaren. doch dan die
nen ze van TOGO 6 te winnen en zover
is het nog niet. Bij de junioren B boekte
DOS '55 haar eerste zege, terwijl de pu
pillen B. Blauw-Wit B kampioen werd.
6 4 119 16—10
5 3 2 0 8 16— 8
6 3 2 1 8 12— 9
Ook in de derde afdeling is er volop
spanning. BKC en Vedo 2 incasseerden
nog geen enkel verliespunt. De eersten
deden goed werk door concurrent Ani
mo 4 met 21 van zich af te schud
den, terwijl ze verder Stormvogels met
61 klopten. De laatsten verloren met
21 van Animo 4 en zijn in de midden
moot geëindigd met 5 uit 6. Vedo 2 klop
te Ondo 2 met 0—3 en staat er dus pri
ma voor, getuige de stand van de kop
groep:
Verbetering van de laad- en lossystemen
is de laatste jaren een steeds belang
rijker factor geworden in de onderlinge
concurrentiestrijd tassen de grote olie
maatschappijen, die nu supertankers in
de vaart brengen met een dagelijkse
exploitatierekening van 50.000
f 60.000.
Er wordt dan ook voortdurend gezocht
naar methoden, die de tyd van afhan
deling aan de wal en daarmee de om
looptijd van de kostbare schepen tot
een minimam moeten terugbrengen.
Vooral voor de vaak moeilijk bereikbare
kusten In het Midden- en Verre Oosten
is dit probleem moeilyk op te lossen.
Men heeft daarvoor nu een oplossing ge
vonden door ver in de zee zogenaamde
laadboelen te plaatsen, waar de tankers
drijvende slangen (verbonden met een
POP naar de wal) kunnen koppelen aan
hun laadinstallatics. Deze methode geeft
soms moeiiykhcden: bij slecht weer na
melijk, of ongunstige zeestroming moeten
de schepen vaak de ankerplaatsen ver
laten, hetgeen weer tijdverlies brengt.
De Koninklijke Shell heeft nu een nieuw
ontwerp gemaakt, dat bestaat uit een
enkele boei met een diameter van 10
meter en een gewicht van 120 ton, een
zogenaamde mono-mooring. Deze heeft
als voordeel dat de schepen tot dicht bij
de boei kunnen komen en daar al naar
gelang de omstandigheden omheen kun
nen zwenken.
Een voorwaarde daarbij was dat voor de
grote schepen een laad- en losslang
werd ontworpen, die een grotere door
stromingscapaciteit moet hebben dan de
gangbare. Met een dergelyke rubber
slang wordt thans een proef van enkele
maanden genomen op de Noordzee, zy
heeft de uitzonderlijke grote diameter
van 40 cm, die een doorstroomcapaciteit
geeft van 40.000 ton ruwe olie per uur,
ruim 30 procent meer dan bij de slan
gen. die op het ogenblik worden ge
bruikt.
De slang is. in samenwerking met de
oliemaatschappij en de Draka, gefabri
ceerd door de in Arnhem gevestigde
Nederlandse fabriek van het Amerkaan-
se concern Hewitt-Robins, die met haar
produkt al ervaring heeft gekregen met
leidingen onder water. De zware rubber
slang
schui
In dc afgelopen nacht omstreeks vier
uur, zou uit de haven van Vlissingen de
loodsboot „Frans Naerebont" vertrek
ken, met als staart een dubbele slang
met een lengte van 17 meter en een
breedte van 2 meter. Die slang wordt
gebracht naar het lichtschip „Noord-
Hinder". Daar wordt de slang twee
maanden lang aan bevestigd na die
tyd gaat men onderzoeken of aan alle
voorwaarden van flexibiliteit en derge
lijke is voldaan. Men heeft voor de
proef de Noordzee gekozen, omdat men
daar de meest ongunstige omstandighe
den kan aantreffen van golfslag, wind
en andere weersinvloeden. Als de proef
slaagt, zal de Shell de slang gaan ge
bruiken hij haar nieuwe losinstallatie,
die op 7 '/j km uit de Japanse kust
komt.
BELGI8.
Het nieuws over de verloving van prinses
Irene, waaraan trouwens ook de Belgische
t.v. en radio grote aandacht hebben be
steed, werd gisterochtend met grote koppen
op de voorpagina's van de kranten in België
gebracht.
Het commentaar schuilt vooral in deze kop
pen. „Na vreemdste liefdesverhaal uit ge
schiedenis van Nederlands vorstenhuis prin
ses Irene weer thuis met verloofde Spaanse
prins", aldus „De Nieuwe Gids".
„Irene gaat verzet van parlement uit de
weg" (De Standaard), „alleen de liefde telt
Irene" (Het Laatste Nieuws). „Happy
End", aldus de „Volksgazet", welk blad de
vraag stolt of moeilijkheden met de regering
troonsafstand van koningin Juliana zul
len lelden
„Gelukkige ontknoping op Soestdijk". schrijft
La Libre Belgique". „Irene en Carlos, tri
omf van de liefde en politieke kuiperij"
luidt de kop van „Le Peuple" ten slotte.
ENGELAND.
De Engelse „GUARDIAN" meent, dat er een
grote mate van koppigheid of „onbevattelijk
heid" geweest schijnt te zijn. zowel aan de
zijde van het hof als aan die der Nederland-
regering.
„De voornaamste hinderpaal, zo is gebleken,
niet de overgang van de prinses naar het
oms-kalhoiicisme geweest noch het
Spaans-zijn van prinses Irenes verloofde,
waren de aanspraken van prins Carlos
ie Spaanse troon De Nederlandse rege
ring moest wel eisen, dat de Nederlandse
kroon buiten de Spaanse politiek gehouden
worden Maar het zou allemaal eenvou
diger geweest kunnen zijn als prinses Irene
een paar weken geleden mejuffrouw Meck-
lenburg-Schwerin-Lippe-Biesterfeld gewor
den was".
De DAILY TELEGRAPH merkt op, dat in
een atmosfeer, geschapen door onbegrijpe
lijke officiële geheimhouding er op een ge
geven ogenblik in het openbaar gesold werd
met vier namen van mogeltjke aanstaande
verloofden van prinses Irene. „Het kan zijn.
dat deze mystificatie voortkwam uit konin
gin Juliana's overtuiging, dat de keus van
haar dochter t-a.v. een echtgenoot en een
godsdienst een particuliere aangelegenheid
was. Als dat zo is. was het een koninklijke
oordeelsfout waarvoor elke ouder begrip kan
hebben. Voor het jonge paar is de kwestie'
in elk geval tot een gelukkig slot gekomen"
De DAILY HERALD is van oordeel, dat de
positie van koningin Juliana nimmer meer
kan zijn zoals zij geweest is. „De liefdesaf
faire van haar dochter en de dwaze manier
waarop er bekendheid aan werd gegeven,
hebben het beeld van Juliana als „vriend-
van-het-volk" in stukken geslagen. In een
heftiger land dan Nederland zou de troon
dit afgelopen weekeinde nog gevallen zijn.
Maar de Nederlanders zijn een beschaafd
volk. Hun houding is er nu een van iemand
die „geeuwende spot", aldus de Daily He
rald.
Een commentaar van de TIMES luidt: „een
liefdesgeschiedenis heeft dus het verwachte
gelukkige slot gekregen. De Nederlandse ko
ninklijke familie en het Nederlandse kabi
net hebben het verlies van een prinses aan
vaard. zoals velen dit sinds donderdag had
den verondersteld, toen de koningin cn prins
Bernhard hun reis naar Spanje niet voort
zetten en uit Parijs naar Nederland terug
keerden. Maar de gevoelens van vele Neder
landers hebben een lelijke knauw gekregen".
van de DAILY EXPRESS
heet het: „de bekendmaking van Irene, dat
zij in het buitenland zal gaan wonen volgde
na een slag die zij met de Nederlandse rege
ring had geleverd... en verloren. Prinses
Irene cn haar moeder, gesteund door prins
Carlos, stonden er op: Irene zou met haar
prins huwen en tweede Nederlandse troon
opvolgster blijven. Nee, zei prins Bernhard,
haar vader, die wees op de voetangels en
klemmen, die aan de eisen van Irene vast
zaten omdat zij nu rooms-katholiek is. En
nee zei ook premier Victor Marijnen".
HET ALGEMEEN DAGBLAD. Ook Wij wen
sen prinses Irene gaarne geluk. Maar wol
kenloos kan de hemel boven deze idylle niet
zijn, Onontkoombare noodzaak was het voor
de regering dat is de kroon met dc minis
ters in deze zaak een beleid te voeren dat
uitsluitend gericht was op de behartiging
van de belangen der constitutionele monar
chie in ons land. Deze belangen kon noch
mocht noch wilde men ook maar even uit
het oog verliezen.
Zeker de prinses is vrij in haar keuze, maar
de man op wie zij verliefd is, Is pretendent
voor een andere troon. Bovendien ls hij ex
ponent van een politieke beweging. In deze
situatie kon prinses Irene geen keus worden
gelaten Wanneer prins Carlos zou hebben
kunnen verklaren, dat hij eigen aspiraties op
een troon of op een politieke loopbaan zou
opgeven dan zou de situatie wellicht anders
hebben kunnen liggen. Prins Carlos deed dat
niet.
Diepe eerbied hebben wij voor de koningin.
Zij heeft gehandeld uit de onwrikbare zeker
heid dat de plicht van de kroon moet gaan
boven de wensen van de moeder".
„Naast zijn persoonlijke kanten", zo schrijft
het PAROOL, „heeft" de verbintenis van de
prinses met Juist deze prins zwaarwegende
staatsrechtelijke en politieke consequenties.
Prinses Irene doet afstand van haar rechten
op troonsopvolging, zij vestigt zich in het
buitenland en door haar huwelijk vereenzel
vigt zij zich tot op grote hoogte met de
staatkundige en politieke ambities van prins
Carlos.
Zij heeft gekozen voor een ander klimaat
dan het Nederlandse ln ieder opzicht".
„Wel heeft de officiële voorlichting op al
lerlei punten gefaaldmaar de houding
van de prinses zelf en van haar Spaanse om
geving hebben daarin wel een zeer belang
rijk aandeel gehad, een aandeel dat zich in
feite heeft onttrokken aan beïnvloeding door
Nederlandse instanties.
Het Parool geeft een opsomming, van een
deel der gebeurtenissen die „de constitutio
nele verhoudingen op een nogal zware proef"
stelden: de geloofsovergang en het bekend
worden ervan, het interview met medewer
king van de ambassadeur in Madrid, de wat
paniekachfige reis van het koninklijk paar
naar Parijs en de onverwachte komst van
prins Carlos naar Nederland.
TROUW schrijft: „Zaterdag haalde prins
Bernhard prinses Irene thuis. Zij bleek ver
gezeld te zijn van haar verloofde. Van die
verloving was intussen ir. Spanje publiek
gewag gemaakt Wij menen dat dit betreu
renswaardig is. Als een Nederlandse prinses
zich verlooft, moet dat niet door de een of
andere secretaresse in Spanje, maar door de
koningin zelf in Nederland worden bekend
gemaakt. Dat is men verschuldigd aan de
koningin zelf en dat is men ook verschuldigd
aan het Nederlandse volk. dat zich in offi
ciële berichtgeving over dc Jongste gebeur
tenissen te kort gedaan gevoelt. Dit is geen
grief aan het adres van de koningin of de
prins, evenmin aan het adres van de rege
ring. Het is blijkbaar bulten hen om een
beetje wild-west toegegaan. Wij hopen dat
men dit voortaan wat beter in de hand kan
houden. En dan zou het ook goed zijn als de
regering trachtte de officiële voorlichting
een beetje beter te organiseren. Wij maken
de R.V.D. hiervan verwijt maar deze dienst
moet kennelijk meer gezag hebben om de
regering te overtuigen van wat op het ge
bied van de voorlichting nuttig en nodig is".
DE TIJD-MAASBODE merkt op. dat prins
Carlos zijn vrij illusoire Spaanse ambities
stelt boven de reële tweede plaats, die zijn
toekomstige echtgenote ln de opvolging van
de Nederlandse troon innam er. derhalve de
geringste kansen het zwaarst schijnt te heb
ben laten wegen, en ve-volgens. dat 's prin
sen standpunt de regering wel buitengewoon
gelegen komt, omdat zij thans de vraag on
besproken kan laten of een katholiek troon
opvolger kan zijn. En dat Is voor het blad
een groot nadeel van een overigens waar
schijnlijk wel geldige reden. „Na de grote
deining van protestantse zijde over de over
gang van dc prinses tot het katholieke ge
loof. is het wel Jammer, dat de zeldzame ge
legenheid. metterdaad te bewijzen dat de
godsdienst niemand uitsluit van de troonsop
volging. thans is weggevallen". Het blad acht
stof genoeg aanwezig voor de Staten-Gene-
raal om nadere inlichtingen te vragen Ge
dane zaken nemen geen keer. maar het blad
betreurt het, dat de meest belangrijke vraag
onbeantwoord dreigt te blijven, namelijk die
naar de reële positie van de Nederlandse ka
tholiek anno 1954.
HET ALGEMEEN DAGBLAD. „Willen wij
oprecht blijven, dan mogen wij niét verzwij
gen te hopen, dat verlovingen van prinsessen
in de toekomst een andere voorgeschiedenis
zuilen krijgen dan die van prinses Irene.
Men kan natuurlek zeggen: eind goed al
goed. En Inderdaad, de omstandigheid, dat
prinses Irene van haar recht op de troon af
stand heeft gedaan en dat zij in de tweede
plaats in het buitenland zal gaan wonen,
voorkomt elk gevaar, dat de parlementaire
constitutie in Nederland zou kunnen lopen.
Men moet zich de parlementaire discussies
en besluiten en de emotie in het land maar
liever niet voorstellen, wanneer prinses Irene
wel toestemming van de Staten-Generaal
voor haar huwelijk zou vragen
Dit neemt niet weg. dat er in de afgelopen
weken een aantal dingen zijn voorgevallen,
waarover nog geen opheldering ls gegeven.
Het is thans niet de gelegenheid hierop diep
in te gaan. maar te eniger tijd moeten zij
weer aan dc orde komen".
DE N.R.C. Prinses rtene heeft de laatste tijd
heel wat stof doen opwaaien. Haar verloofde
behoort in Spanje tot de groepering der tra
ditionalisten De prinses heeft zich evenwel
weinig traditionelistisch gedragen Zij heeft
allerlei gedaan wat kritiek heeft uitgelokt.
Zij heeft de constitutionele gang van zaken
op het randje van verwarring gebracht Zij
heeft het de koningin niet gemakkelijk ge
maakt. te blijven onderscheiden tussen de
taak van de moeder en die van de constitu
tionele vorstin.
Dat i3 nu historie geworden, doordat prinses
Irene weldra, door haar huwelijk, ophoudt
een figuur met een openbare taak en met
een constitutionele positie voor ons te zijn".
DE VOLKSKRANT schrijft onder meer:
„wat een verdrietige gebeurtenis scheen te
worden heeft toch nog een gelukkig slot ge
kregen". „De voldoening over deze verheu
gende ontknoping kan niet direct alles doen
vergeten wat er aan voorafging".
„Ons volk heeft in de afgelopen dagen het
gebrek aan tijdige en goede voorlichting over
de gebeurtenissen, die zich rond prinses Ire
ne voordeden, ais een pijnlijk tekort ge
voeld".
„Het is al te gemakkelijk de rijksvoorlich
tingsdienst als schuldige aan te wijzen" „Ook
de regering kan slecht voor de gebrekkige
voorlichting aansprakelijk worden gesteld
naar de mate en het tijdstip waarop zij zelf
van de feiten kennis kreeg". Dat prinses Ire
ne haar rechten ais tweede troonopvolgster
prijs geeft behoeft voor de toekomst van de
Nederlandse monarchie geen onoverkomelij
ke moeilijkheid te zijn. „Hoewel de moge
lijkheden er ontegenzeggelijk door beperkt
worden", zo gaat de V.-Ikskrant verder.
„Was de goedkeuring van het huwelijk door
het parlement wel aan de orde gekomen, dan
zou die toestemming gevraagd zijn voor een
katholiek geworden prinses WjJ menen te
kunnen aannemen dat deze omstandigheid
niet van invloed is geweest".
„Uit alles wat de afgelopen dagen is ge
beurd. kan de buitenstaander duidelijk zijn
geworden, dat prinses Irene heel wat moei
lijkheden heeft moeten overwinnen". Zij
heeft er ook. dat laat zich begrijpen een
persoonlijke rol bij gespeeld- De rol van een
zelfstandig geworden vrouw, die haar toe
komst in eigen hand neemt. Moge haar keuze
gezegend worden met een groot en lang ge
luk".
De minister van landbouw en vis
serij, mr. B. W. Biesheuvel, treft
de voorbereidingen tot het voeren
ran een visserijpolitiek, die op
lange termijn ook betrekking zal
hebben op de structuur van de
visserij. Dit is gebleken bij de be
sprekingen, die de ministers van
sociale zaken en volksgezondheid
en van landbouw en visserij gister
middag hebben gevoerd met ver
tegenwoordigers van organisaties
van werkgevers (reders) en werk
nemers (vissers).
De besprekingen werden gevoerd tijdens
de audiëntie op het ministerie van land
bouw en visserij, waarbij vooraf
gaande aan het gezamenlijke gesprek
de werknemersorganisaties de ge
legenheid hebben gehad hun mening te
'even over de sociale problematiek in
net visserybedrijf, zoals voordien de
werkgevers hun visie hadden gegeven
op de economische aspecten. De beide
delegaties zyn in kennis gesteld van de
op handen zijnde publikatie van het rap
port der commissie Diepenhorst over
de ontwikkeling der zeevisserij.
Het ligt in de bedoeling dat beide minis
ters op korte termijn zullen nagaan op
welke wijze het door de werknemers
organisatie reeds enige jaren bepleite
en in het rapport Diepenhorst aanbe
volen onderzoek naar de oorzaken van
het arbeidsverloop en naar de arbeids
omstandigheden in de visserij kan wor
den verricht.
In de bespreking is verder diepgaand
van gedachten gewisseld over de loon
politieke situatie in de visserij. Van
regeringszijde is erop gewezen dat er
een door de Stichting van den Arbeid
en dus rechtsgeldige collectieve ar
beidsovereenkomst bestaat. De regering
zal van haar kant geen enkele Invloed
uitoefenen. De minister van landbouw
en visserij heeft ten slotte verklaard de
in de besprekingen behandelde econo
mische aspecten van de visserijproble
matiek reeds betrokken zijn in het be
raad op zyn departement.
(Van onze Haagse redactie)
De heer H. J. J. Lips te Amersfoort,
directeur van het vormingscentrum van
het Humanistisch Thuisfront te Drie
bergen, is benoemd tot hoofd van de
humanistische geestelijke verzorging bli
dc krygsmacht.
Hiermee doet de humanistische geeste
lijke verzorging officieel zijn intree in
1 landmacht, luchtmacht en marine. De
I heer Lips krijgt de titel van hoofdraads-
man en de rang van luitenant-kolonel.
De hoofdveldprediker en de hoofdaal
moezenier zijn kolonel. Dit ls een kwes
tie van formatie. De hoofdraadsman
kriigt vooralsnog vier raadslieden onder
zich. De korpsen veldpredikers en aal
moezeniers zrjn groter.
Voor de inhoud van zijn werk zal de
hoofdraadsman verantwoordelijk zyn
aan het Humanistisch Verbond.
De positie van de raadslieden zal ln zo
verre verschillen van die der veldpredi
kers en aalmoezeniers, dat militairen,
die belangstelling hebben voor geeste
lijke verzorging vanwege het Humanis
tisch Verbond, dit schrifteiyk kenbaar
moeten maken. Voor minderjarige mili
tairen moet dit aangevraagd worden
door de ouders.
„WH willen niet op één lijn staan, maar
hadden wel graag volkomen gelijkge
rechtigdheid gehad", aldus de voorzitter
van het Humanistisch Verbond, dr. J.
P. van Praag. Het ls nog niet bekend
welke standplaatsen de hoofdraadsman
en de vier raadslieden zullen krijgen.
Dit hangt af van de brieven, die de mili
tairen zullen gaan schrijven. De raads
lieden komen waar de grootste concen
traties humanisten zullen blijken te zijn.
Voor het overige zullen zij de diverse
garnizoenen afreizen.
PETER v.d. SCHAAF
TWEEDE IN EEKLOO
De Vlissingse atleet Peter van de Schaaf
van Marathon is in het afgelopen week
einde 2e geworden in een cross voor
A-junioren in Eekloo. Deze wedstrild
over 5500 meter werd gewonnen door
Stevens uit Gent.
In de Zuldslavische republiek Kroatië U
bepaald, dat voor verwarming van kantoren
geen elektriciteit mag worden gebruikt De
straatverlichting is tot de helft verminderd
en het is verboden elektriciteit voor recla
medoeleinden te gebruiken. Als reden ls eea
tekort aan brandstof en waterkracht opge
geven.
