PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERLOVING PRINSES IRENE ZATERDAGNACHT
OFFICIEEL
Langdurig
beraad op
Soestdijk
Brief aan
koningin en
prins
Ouders van don Carlos
gaven eerste bericht uit
THANS VERLOOFD MET DON CARLOS HUGO DE BOURBON-PARMA
TROUWT PRINSES
IN NOTRE DAME
TE PARIJS
Verloving
Ouders prins Carlos
komen vandaag
TEKST VAN DE
COMMUNIQUÉS
Koningin en prins kregen het beiden te kwaad
Massale ren dooi
de hekken naar
bordes van paleis
207e jaargang - no. 34
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Directie: F. van de Velde. P. B. den Boer en W. de Paeter Hoofdredactie: W Leertouwer en G. A. de Kok. Abonnementsprijs 76 cent per week, 9.76 per kw.; franco per post 10.— p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: VlluSncen:
Walstraat 58-60, teL 2355 (b.g.g. red. 3508. adv. 3617/3643; Middelburg: Markt 51. 3811 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2376); Goes: Gr. Markt 2. tel. 6140 (b. g g. red. 7853. adv 5213); Oostburg: teL Z»5 Terneuren_Arsenaa.atnal2.
2911. Zlerltaee: red. tel. 2425. adm. tel. 2094. Adv. pr. 32 ct. p. mm. Min. p. adv. 430. Ingez. med. 3 tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 32 cL p. regel (min. 130). „Brieven bur. i— -• v'--4"
Maandag 10 febr. 1964
Meer oier
eerlocing op
pag.6 en 7
n dit blad" 25 ct. meer. Giro 359303 P Z.C., Middelburg.
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij van betrouwbare zijde
vernemen, is gisteren besloten
dat het huwelijk van prinses Irene de hi?
met prins Carlos Hugo de Bour
bon zal worden gesloten in
Frankrijk en niet in Spanje. De
voornaamste reden daarvoor is,
dat het niet mogelijk wordt ge
acht, dat het Nederlandse ko
ninklijk paar de huwelijksplech
tigheden zal kunnen bijwonen
indien deze in Spanje zouden
worden gehouden.
Wij wensen vandaag prinses Irene van
harte geluk niet haar voorgeno-
(Van onze Haagse redacteur)
Zondagmorgen 9 februari om
acht minuten voor drie heeft het
hof de verklaring van prinses
Irene bekendgemaakt waarin
ook in Nederland de verloving
van de prinses met prins Carlos
Hugo de Bourbon werd aange
kondigd.
Dat is bijna een half etmaal na
de officiële mondelinge bekend
making van de verloving in
Spanje door de ouders van de
prins. Hier te lande geschiedde
het schriftelijk en niet door de
ouders van de prinses, zoals
dinsdag nog in de bedoeling had
gelegen, maar door de prinses
zelf.
Aan deze wat küle wijze van pu
bliceren van de verloving op een
wel zeer uitzonderlijk tijdstip was
op paleis Soestdijk een beraad van
niet minder dan vijf our voorafge
gaan tussen prinses Irene, prins
Carlos Hugo, koningin en prins en
de vier leden van het kernkabinet:
minister-president Marijnen en de
ministers Biesheuvel, Scholten en
Toxopeus.
De uitzonderlijke lange duur van dit be
raad kon niet anders betekenen dan dat.
hoewel de prinses en de prins reeds op
het vliegveld van Madrid hadden ge
zegd dat zij verloofd waren, de moei
lijkheden in Nederland rond deze ver
loving nog geenszins uit de weg waren
geruimd.
Een uur na de bekendmaking van
verloving door de prinses wuifde een
wat matte minister-president, wiens
diepbruine wintersportkleur de tekenen
van vermoeidheid niet meer kon ver
bergen. vragen naar de reden van het
extreem lange overleg tussen regering
en verloofden, zo luchtig mogelijk weg.
„Men kan toch niet uit het oog verliezen
dat dit de eerste keer was dat leden van
men huwelijk: het ia gisteren duidelijk
geworden dat zij door doze verloving
met een Jongeman van Spaans-Franse
afkomst bijzonder gelukkig is. Wie zou
zich niet verheugen in de vreugde van
deze twee Jonge mensen? Hun geluk
gaat samen mét een algemene opluch
ting in Nederland, omdat er nu e<*n
einde is gekomen aan een bijzonder on
verkwikkelijke periode: nooit tevoren in
de historie van Nederland zijn er zoveel
misverstanden geweest tussen vorsten
huis en volk. Dat is r.u voorbij: hopelijk
herhaalt zïch een dergelijke situa'ie
nooit meer Daartoe zullen echter ge-
eigende maatregelen nodig zijn.
het kabinet de gelegenheid hebben gehad
met de prinselijke verloofde kennis te
maken", aldus mr. Marijnen, die er aan
toevoegde dat het vanzelfsprekend was
geweest in een gesprek met de prins
meer te horen over hemzelf en zijn
plannen.
De politie bij paleis Soestdijk
kon de koninklijke auto
slechts met de allergrootste
moeite tegen de opdringende
menigte beschermen.
„Geen moeilijkheden'
Motivering j
Het zou onjuist zijn bij de komst van
prinses Irenes verloofde alleen
maar blijdschap te tonen. Deze jonge
man en zijn familie hebben het Neder
landse koninklijke iiuis zaterdag tn een
dwangpositie geplaatst, daarbij tonend
m een wereld te le
ven. die de nuchtere
Nederlander niet reëel
vindt en die hem
met verbazing ver
vult. De bewuste
Spaans-Franse familie heeft het name
lijk nodig geoordeeld in een officieel
communiqué als eerste de verloving be
kend te maken, daarmee handelend als
of zij een regerend vorstenhuis was van
--- grote mogendheid. Dat nu is geens-
het geval: de familie van prinses
orden'gesloten Irenes verloofde behoort tot degenen
die wel recht laten gelden op de Spaanse
troon, maar nochtans niet op deze troon
zetelen. Met andere woorden de ouders
van de bewuste Jongeman hadden op
grond van hun positie als gewone bur
gers geen bevoegdheid de verloving van
hun zoon met een prinses uit een rege
rend vorstenhuis bekend te maken. Dat
hadden zij aan de koningin en de prins
der Nederlanden moeten overlaten, he
lemaal nog afgezien van overwegingen
van hoffelijkheid jegens de ouders van
Soestdijk. Zij zijn zondag te Parijs hun toekomstige schoondochter. Met
aangekomen en zouden daar de nacht deze ontijdige publikatie een officieel
doorbrengen, om maandagochtend hun communiqué door iemand die geen
reis voort te zetten. enkele officiële functie vervult is
Prins Xavier de Bourbon-Parma en !rÜSjfl<,|.h2 L iT
uT -f 3 heX'dfUniem.n
mSUn 5PBffi vreemde eni.-e, f.zorgd hi)
vliegveld Le Bourget bf Patrijs. dat om S* «firolie al te veel zes
tien uur op Schiphol zal landen. j u
-1S: ,?u erB ,van .P™51 echter niet stoelde op de werkelijkheid.
De niet-reële wereld van de familie
e 1U.JI,I Bourbon—Parma stond hier tegenover
Neig esz]e zeer re;;ie wereld van het regerende
Hun huis van Or.mle Dm
Indien het prinselijk paar in Frankrijk
trouwt, zal evenals in Nederland het
burgerlijk huwelijk vooraf moeten gaan
aan het huwelijk in de katholieke kerk.
In Spanje zou dat niet nodig zijn ge
weest. De verwachting is, dat het huwe
lijk zal worden gesloten In Parijs en er
wordt rekening mee gehouden, dat het
kerkelijk huwelijk zal
in de Notre Dame.
De ouders van prins Carlos Hugo van
Bourbon-Parma, prins Xavier en prinses
Madeleine, zijn uit Lissabon ond*
dyk. 2
Hugo in gezelschap zijn van hun kinde
ren, de prinsessen Marie-Franc-"'""
Marie-Therese 30en Marie d-
(26) en prins Sixtus Henri
dochter prinses Cecilia is reeds in Ne
derland. Zij is zaterdagavond met het
vliegtuig van prins Bern hard meegeko
men uit Madrid.
Met grote hardnekkigheid ontkenden de
ministers achter de tafel in de Rolzaal op
het Binnenhof tüdcns de moeizame pers
conferentie welke van vier uur tot half
zes in de ochtend werd gehouden, dat tics daarvan,
er zich nog moeilijkheden tijdens dit be
raad zouden hebben voorgedaan.
Het was ook nauwelijks te verwachten
dat een van de ministers tijdens de pers
conferentie zich ook maar een woord zou
laten ontvallen over de kernen van het
beraad, dat gegeven het tijdstip waar
op resultaat werd bereikt zonder de
geringste twijfel moeilijkheden heeft in
gehouden.
Een van de verklaringen was dat met
het opstellen van de verklaring
de prinses, de toevoeging daarvan
koningin en prins en met de opstel
ling van de brief van de minister
president aan de Kamer-voorzitters
zeker anderhalf uur is heengegaan.
En een ander groot deel van de tijd
aan het geven van inzicht aan de
prins in een aantal achtergronden en
gevolgen van de Nederlandse consti
tutionele monarchie.
v\'ü hebben reden om aan te nemen, dat
die verklaring van de premier inder
daad het zichtbare deel van de Soestdyk-
se ijsberg was. Uit berichten uit door
gaans goedingelichte bron valt op te
maken, dat een van de wezenlijke moei
lijkheden de motivering is geweest welke
prins Carlos Hugo de Bourbon de rege
ring wilde doen geven omtrent zijn vas
te besluit, dat hij ieder beroep dat op
hem als prins van zijn buis zal worden
gedaan, zal opvolgen met alle consequen-
zoals minister-president
Zo stonden prinses Irene en
haar verloofde prins Carlos
Hugo zondagmiddag in het
paleis Soestdijk voor de vele
camera's, die eindelijk met
officiële toestemming op
hen werden gericht.
Synode steil vragen aan kardinaal
Gedragslijn
Marijnen het ten slotte in zijn brief
de presidenten van de twee Kamers
heeft overgebracht. Naar nu hardnek
kig verluidt heeft prins Carlos Hugo,
aspiraties in de richting van
de vacante Spaanse troon geen geheimen
hestaan, verre de voorkeur gege
ven aan andere formuleringen. Voor het
Nederlandse kabinet zou echter een meer
aan prins Hugo's wensen tegemoetko
mende formulering het totaal onaan
vaardbare effect hebben gebad, dat er al
te gemakkelijk een erkenning of althans
ondersteuning van de Carlistische aan
spraken op de Spaanse troon door Ne- n -
derland in genen ,o« kunnen worden. P'4"*" in Generale Synode van
de Hervormde Kerk heeft een brief ge
schreven aan koningin en prins over de
overgang van prinses Irene naar de
R.-k. Kerk.
In deze brief wordt uiting gegeven aan
„een gevoel van verbondenheid van de
kerk" waartoe koningin en prins be
horen Het moderamen van de Synode
heeft een schrijven gericht aan kardi
naal Alfrink waarin hem een aantal
rond deze overgang gerezen vragen zijn
voorgelegd. Het is van oordeel, dat er
bepaalde aspecten van dit gebeuren zich
in wederzijds openheid ontwikkelende
verhouding tussen de R.-k. Kerk en
Reformatorische Kerken dreigt te wor
den verstoord. „Bij alle begrip voor de
verontrusting van ons Nederlandse volk
vragen wij een ieder zich te onthouden
van zulke reacties die een miskenning
zouden zijn van de ernst van die vragen
die in deze zaak aan de orde zijn en die
zouden ingaan tegen het woord en de
geest van Christus", aldus het mode-
ramen. Het stelt overigens, dat in het
licht van het erfgoed van godsdienst
en gewetensvrijheid een persoonlijke
beslissing als die van prinses Irene dient
te worden gerespecteerd, al heeft deze
overgang het moderamen en veel refor
matorische christenen in Nederland
zeer geschokt.
Op de vraag of de regering dooi de for
mule „als prins van zijn huis" niet al
reeds stelling had genomen in de vraag
of de Carlistische Bourbon-tak als een
„huis" met troon-aanspraken dient te
•orden erkend, antwoordde minister
president Marijnen gistermorgen met
klem, dat op deze wijze niets anders
weergegeven dan wat de prins zelf aan
de Nederlandse regering heeft medege
deeld als richtsnoer voor zijn gedragslijn.
Die gedragslijn is aangevoerd als een van
de voorname redenen waarom prinses
Irene heeft besloten de regering niet te
zullen verzoeken haar huwelijk bij wel
goed te keuren, niettegenstaande het feit,
dat het achterwege blijven van die goed
keuring voor haar en haar kinderen het
verlies van het recht van troonsopvol
ging in Nederland betekent.
Politieke activiteit
Uit dit antwoord van minister-presi
dent Marüncn bleek, dat de regering
van het standpunt heeft kennis geno
men, maar dal zij zich er op geen en
kele wijze mee identificeert.
(Zie slot pag. 7 kol. 4)
De verloving van prinses Irene is
niet door de koningin in eerste
instantie aangekondigd door of
namens de koningin, maar zater
dagavond in een officieel com
muniqué van de ouders van
prins don Carlos Hugo de Bour
bon-Parma. Daarin werd tevens
meegedeeld, dat de vader van de
don Carlos hem ter gelegen
heid van de verloving de titel
„Hertog van Madrid" heeft ver
leend.
De tekst van het communiqué, verstrekt
door de heer Antonio Padilla. offi
cieel woordvoerder van de Carlisti
sche beweging, luidde: Hunne ko
ninklijke Hoogheden Don Xavier en
Magdalene de Bourbon, graaf en
gravin van Molina, hebben het ge
noegen de verloving bekend te ma
ken van hun zoon Carlos, hertog van
Madrid, met prinses Irene der Ne
derlanden". Dit communiqué werd
door United Press gepubliceerd om-
treeks acht uur zaterdagavond.
Pas om even voor drie uur 's nachts
kwam er een drietal Nederlandse of
ficiële berichten. Een aankondiging
van de verloving, evenmin door of
vanwege de koningin, maar door
prinses Irene zelf, voorts een medede
ling daaraan toegevoegd van konin
gin en prins en ten slotte een brief
van de minister-president aan de
voorzitters van Eerste en Tweede
Kamer. Deze drie Nederlandse cum-
muniqué's luidden als volgt:
In de afgelopen weken zijn vele gissin
gen gemaakt omtrent mijn toekomst
plannen. Ik betreur, dat het mij niet
eerder mogelijk is geweest de daar
over gerezen onduidelijkheden en de
daaruit voortvloeiende spanningen
weg te nemen. Van harte hoop ik
dat U van mij
ernstige redenen van particuliere moed.
aard nieraan in de weg stonden.
huis van Oranje. Deze werkelijkheid
ondergeschikt gemaakt, ten onrechte,
aan eén fictie.
Wij hebben geen behoefte meer over
deze zaak te zeggen: don Hugo
Carlos zal zich immers niet met Neder
land bezighouden, maar eigen politieke
aspiraties nastreven. Deze aspiraties
onttrekken zich verder aan ons oordeel-
Wel willen wij onze spijt betuigen, dat
Srinses Irene ons land zal verlaten: ztj
eeft een grote plaats in de harten der
Nederlanders, zij is de prinses, die
geboren in jaren van grote dreiging
de prachtige naam Irene kreeg, vrede.
Haar naam is voor velen onzer een
symbool geweest in duistere jaren, een
symbool dat ons zeer hef was. Zij zal
haar man volgen: onvermijdelijk nadert
nu het ogenblik van haar vertrek uit
ons koninkrijk. Wij wensen haar veel
geluk en voorspoed, maar erkennen dat
de vreugde over baar geluk gepaard
gaat mei eeD groot gevoel van wee-
Myn moeder heeft in haar radiorede
van 4 februari jl. LI gezegd, dat ik|
haar die middag heb medegedeeld,1
dat een verloving, waarop ik mij had
verheugd, geen doorgang zou vinden.
Gelukkig kan ik l thans zeggen/
dat (le gerezen moeilijkheden geSeel verb,nd de „„„vlos
zijn weggenomen. Ik ben bhj I te .1
Vandaag vlaggen
op rijksgebouwen
H.K.H.
- -- - -1 Prinses Irene zal vandaag van alle rijks-
kunnen aankondigen nujn verloving „ebouwen de - - -
-• ig. Hour-
nemen is binnen afzienbare tijd in'het rned«?Kede»'ltJ-
huwelijk te treden. Ik zal hier niet
blyven wonen. U moet niet denken,
dat dit afscheid zal inhouden. Ik
heb hier een te gelukkige jeugd ge
had in mijn ouderlijk huis en ik heb
ook uw liefde zo dikwijls en zo sterk
ondervonden, dat ik L' daarvoor niet
alleen heel dankbaar hen, maar U de
verzekering geef, dat ik graag nog
dikwijls in uw midden zal zijn, om
dat Nederland nltjjd dezelfde dier
bare plaats in mijn hart zal blijven
innemen.
Staten-Generaal de volgende mede
deling doen toekomen.
Ik moge Uhoogedelgcstrenge mede
delen. dat Hare Koninklijke Hoogheid
Prinses Irene het voornemen neeft
officieel haar verloving aan te kon
digen met Zijne Koninklijke Hoog
heid Prins Don Carlos Hugo de Bour
bon. Hare Majesteit de Koningin en
Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins
der Nederlanden hebben mij mede
gedeeld, dat zij zich met dit voorne
men ten volle hebben verenigd.
Koningin en prins Pri™ de Bourbon deelde mij
dat hy ieder beroep, dat op hei
H.M. de Koningin en Z.K H. de Prins
der Nederlanden voegen aan het bo
venstaande het volgende toe:
prins van zijn huls
daan, z.al opvolgen
quenties daarvai
Wij willen aan wat onze dochter Hare Koninklijke Hoogheid Prinses
Irene aan U heeft medegedeeld toe-
voegen, dat wij ons van ganser harte
verheugen in het geluk van haar en
haar aanstaande man en dat onze
beste wensen hen steeds zullen ver
gezellen.
Minister Marijnen
De minister-president, mr. V. G. M
Marijnen, heeft aan de voorzitters van
de Eerste en de Tweede Kamer der
Irene zal zich. na haar huwelijk, met
haar echtgenoot jn het buitenland
vestigen.
De prinses heeft aan de regering
doen welen, dat het haar wens is.
dat geen wetsvoorstel tot het verle
nen van toestemming voor het door
haar aan te gane huwelijk bij de Sta
ten-Generaal zal worden ingediend-
Op grond van voormelde omstandig
heden heeft de regering besloten de
indiening van een wetsontwerp als
vorenbedoeld niet te bevorderen.
(Van een onzer verslaggevers.)
Unieke gebeurtenissen hebben
zich het afgelopen weekeinde af
gespeeld rondom paleis Soest
dijk. Vele duizenden Nederlan
ders zijn daarvan korte of lan
gere lijd getuige geweest.
Slechts enkele honderden heb
ben echter van dichtbij het
hoogtepunt bijgewoond, dat za
terdagavond viel na aankomst
van prinses Irene en haar ver
loofde prins Carlos Hugo.
Koningin Juliana kon zich slechts
met grote moeite beheersen tijdens
het spontane huldebetoon, van hen
die toen het poliliekordon luidden
doorbroken en met de hofauto's mee
of dwars over het gazon waren ge
rend tot voor het rechter bordes.
Daar klonk toen ineens uit volle
borst het Wilhelmus. Zelfs prins
Bernliard kreeg 't op dat moment te
kwaad.
Prinses Irene greep ongemerkt de
hand van haar moeder en kneep die
veel betekenend. Links naast haar
stond kennelijk overdonderd door
dit massale welkom de slanke
Spaans don. Kroonprinses Beatrix en
de twee jongste Oranjedochters hiel
den intussen opzy de twee donkere
meisjes gezelschap die mee waren
gekomen nit Madrid: prinses Cecilia,
zusier van prins Carlos Hugo en
haar vriendin.
Voor het witte paleis jniehte een iet
wat uitgelaten menigte. Daarheen
ook zwaaide het vorstelijk gezelschap
alvorens naar binnen te gaan. Pas
gistermiddag kregen de vele wach
tenden opnieuw de kans een glimp
op te vangen van het verloofde paar.
Prinses Irene en prins Carlos Hugo
wandelden door de tuin tot vlak voor
de hekken, daarbij gevolgd door de
filmende en fotograferende wereld
pers.
„Bewaakt"
Zaterdagmiddag al stonden de eerste
kijkers tegenover het koninklijk pa
leis. Het was toen nog niet bekend
hoe laat de aankomst zou plaats
hebben. Pas tegen de avond kwa
men daarover berichten los uit
Madrid. De regerings-friendship was
daar om half vier vertrokken. Te
gen acht uur zou de machine aanko
men op het militaire vliegveld Soes-
terberg. Alle uitgangen van deze ba
sis werden ruim van te voren al
..bewaakt" door ontelbare telelenzen
Maar een nog veel grotere „batterij"
stond opgesteld naast de inrit voor
de oprijlaan van Soestdijk. De me
nigte toeschouwers groeide snel aan
lot een onafzienbare rij. De politie
begon het publiek, en later ook de
pers, achter hekken te zetten. De
vele wachtenden schoven deze afras
tering al gauw tot op de rijweg, waar
het verkeer toen moest worden stop
gezet.
Prins achter het stuur
Kort voor half acht arriveerde prin
ses Beatrix op Soestdijk. Zij reed
haar eigen wagen luid toeterend
om niemand te raken naar binnen.
Vier hofauto's verlieten even later
liet paleis. De koningin en haar drie
dochters zaten in de voorste. Een dik
half uur later kwamen ze terug.
Prins Bernhard zat toen zelf achter
het stuur. Hij knipte de binnenver-
lichting aan en minderde vaart toen
de wagen bij de haag van toesehon-
wers kwam. Iedereen kon toen van
dïehthy zien. dat achterin het ver
loofde paar zat.
En op datzelfde moment waren de
niet meer te houden. Zy
duwden de afrasteringen omver en
omsloten juichend en joelend de auto.
die niet geen mogelijkheid meer
voor- of achteruit kon.
Paleiswachten vochten zich door de
kluw en naar voren. Ook de drie volg
auto's waren inmiddels al omsloten
door het geweldige gedrang. Van al
le kanten stroomden steeds meer
mensen toe.
Br ontstond een op deze plaats
hoogst ongewone chaos. Prins Bc-rn-
hard probeerde langzaam centi
meter voor centimeter vooruit te
ryden. Van alle kanten flitste het
hlitzlicht van fotografen. Toen wer
den ook nog twee felle zoeklichten
van de televisie-reportagewager op
de kluwen gericht, die iedereen ver
blindden. Langzaam vorderde inmid
dels de hele massa.
(Zie slot pag. 7 kot. 2)
