MARDIGRAS met de GILLES
„Dode lente": onthullingen
over de insecienbestrijding
Binche in België
eens per jaar „dikke
viert
dinsdag"
BijdefH® O's het
goed sparen!
33 0/ rente bij
4 o lange termijn
DE MENS KAN NIET BUITEN
EEN BEETJE LAWAAI
ZATERDAG 1 FEBRUARI 19M PROVINCIALS I B R W B R C O R A N T
Afgekapte hand
weer aangehecht
Een team chirurgen van het ziekenhuis
in Hartford. Connecticut, heeft de af
gekapte hand van een man weer aan
zjjn lichaam gehecht. De 42-jarige Wil
fred Chabotte kwam het hospitaal bin
nen met de losse hand in een papieren
zakje.
Chabotte een werknemer van de New
England Icc and Coal Co.. werkte by
een machine die blokken ijs kapt. toen
hij uitgleed. Zijn linkerhand kwam toen
onder de messen van de machine en j
werd afgesneden. De man werd onmid-
dellijk door een andere arbeider naar het
ziekenhui» vervoerd en daar werd zo I
spoedig mogelijk met de operatie begon
nen. Volgens een zegsman van het "zie
kenhuis Is de operatie geslaagd en
maakt de patiënt het wel. maar het zal
nog wel enige weeken duren, voor men
kan vaststellen of de aanhechting gelukt
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
De bank waar u zich thuis voelt!
Vijand én vriend worden gedood
Al heel jong begint de jeugd van
Binch het carnaval van de Gilles mee
te vieren.
Een Gille van Binche, klaar om een
sinaasappel te gooien. Kostbaar en
imponerend is de struisveren hoofd
tooi.
tribune. Op de ertegenover verrezen
podia maken persfotografen en man
nen van film en TV hun apparatuur
voor het gebruik gereed. Achter de
ramen der bovenverdiepingen en
vooral op de balkons hebben honder
den bevoorrechte burgers zich genes
teld. Op straat en langs de trottoirs
bevindt zich het voetvolk van stad en
land. waaronder ook wij ons beschei-
denlijk schaarden.
Wanneer ge zo om U heen ziet, be
merkt ge tal van buitenissige perso
nages. Hun uitmonstering staat veel
al in het teken van vastenavond. De
voorraden van op z'n minst tien
magazijnen in feestartikelen zijn over
deze brave lieden uitgestort.
Dan eensklaps rekt men de hal
zen: aan weerszijden der straat
dringt men zo ver mogelijk naar
voren. Er nadert daverend en dreu
nend. schallend en schetterend mu
ziek, bijwijlen overstemd door mas
saal geroep en gejoel. Wij horen
hoefgetrappel en op een gegeven
ogenblik worden wij geconfronteerd
met het hoofd van de stoet, be
staande uit twee dozijn bereden
gendarmen. Het zijl- kerels met wie
niet tc spotten valt en met hun vu
rige paarden evenmin. Sympathie
ker lijkt ons de plaatselijke com
missaris van politic, die met z'n
ruim 200 pond verpakt in groot pon
tificaal. opgewekt komt aangestapt.
Hij vormt een plezierige overgang
tot de nu volgende groep: een om
vangrijke schare snoezige kinderen
die met hun carnavalspakjes in
tere pastelkleuren hart\eroverend
zijn.
Hierachter vertoont zich een boe-
renkapel, die melodieën laat horen
welke ons ten enenmale vreemd zijn.
Ha, dit zijn de speciale deuntjes van
de Gilles en zie, daar komen zij!
Nu geen zes of acht, maar zeker
hónderd, voorafgegaan door de junio
ren die hetzelfde sjieke kostuum
dragen, doch bij wie de geweldige
pluimen afwezig zijn. Allen verplaat
sen zich op het straffe ritme van de
muziek, ondersteund door dof trom
geroffel. Somtijds komen ze bijna
niet vooruit, doch stampen ze slechts
op het plaveisel, zich nu en dan om
hun as draaiend.
Sinaasappelen
Allen dragen tenen korfjes met si
naasappelen en bij haast elke Gille
houdt zich een burger op, die volgens
het document dat hem op de borst is
geprikt, door de stad Binche officieel
is aangesteld als „porteur d'oran-
ges", de vruchten meesjouwend in
karbiezen, manden of eenvoudig een
jutezak. Waartoe al die sinaasappe
len? Ge zult het dra weten. Daar sui
zen de eerste „oranges" al door de
lucht!
Zodra de Gille een bekende waar
neemt en in Binche kennen de
meeste mensen elkander wel dan
mag hij hem of haar met een sinaas
appel vereren. Er zijn er die bedaard
in het zich nabij bevindend publiek
werpen, maar men heeft er ook die
op de tweede of derde etage mikken,
en dat gaat met kracht gepaard.
Nu snappen we waarom voorzienin
gen zijn getroffen met betrekking tot
al wat glas is. De vruchten slaan bij
honderden te pletter tegen rolluiken,
muren en rasterwerken om dan als
moes op de straat te kletsen, of
op ons schedeldak, als het tegenzit.
De sinaasappelen die door de Gilles
in alle richtingen worden gesmeten
zijn zo vele dat; u er ook gaaf in han
den krijgt. Het terug- of verdergooien
van de sappige projectielen vindt
weinig plaats. De Gille mag men in
geen geval bekogelen vanwege zijn
fraaie en kostbare kledij.
De muziek speelt onafgebroken en ge
durende het gehele offensief, „dan
sen" de Gilles én „dansen" wij
Want niets werkt zó aanstekelijk.
Schuifelen doen wij weliswaar niet.
aangezien wij zo mogelijk onze post
willen behouden, doch automatisch
steun ge dan op uw linker-, dan op
uw rechterbeen, linker-, rechter-
Nu denkt U, als die groep ten slotte
is gepasseerd, dat dit het besluit van
het bombardement betekent. Doch zo
is hel niet. Er volgen nog minstens
vier boerenkapellen met evenveel
stampende, rinkelende, appelsienen i
smijtende honderd man sterke regi-,
menten gevederde vrienden. Indien
wij uitgaan van 500 Gilles en deze
is Binche rijk die gemiddeld elki
IS DE MENS BEZIG
AAN ZELFVERNIETIGING?
(Van een onzer redacteuren)
\A7anneer we onze groenten
schoonmaken of een appel of
een peer schillen, dan geven we
ons er doorglans geen reken
schap van dat de oppervlakte
misschien bedekt is met een
uiterst dun laagje van een of an
der insektenbestrijdingsmiddel,
een insecticide, dat giftige stof
fen bevat en schadelijk voor de
gezondheid kan zijn, vooral als
we regelmatig deze stoffen in
ons lichaam opnemen.
Het gebruik van insecticiden en van
allerlei chemische stoffen, waarmee
de mens de natuur naar zijn band
probeert te zetten, heeft, vooral na
de tweede wereldoorlog, een enor
me omvang aangenomen. Daarmee
zijn ook de gevaren, die de mens-
beid en de dieren bedreigen, waar
tegen deze chemische middelen niet
gericht zijn, sterk toegenomen.
De Amerikaanse schrijfster Rachel
Carson heeft daarvan een boekje
open gedaan in het geruchtmakende
werk „Silent Spring", dat in het Ne
derlands vertaald is onder de titel
„Dode Lente" en dat kort geleden
is verschenen. In een voorwoord bij
dit boek vertelt prof dr. J. Kuenen,
hoogleraar aan de rijksuniversiteit in
Leiden, waarom het eigenlijk gaat.
Door zijn landbouwmethoden het
kweken van vaste gewassen op gro
te oppervlakten schiep de mens
bij uitstek geschikte ontwikkelingsmo
gelijkheden voor vele insektensoorten.
Die soorten noemen we, als zij zich
met de nuttige planten voeden, scha
delijke insekten. Als de schade van
economisch belang is spreken we van
een insektenplaag.
Chemische bestrijding
Natuurlijk is men tot bestrijding
van de schadelijke insekten overge
gaan. Een van de methoden die men
daarvoor gevonden heeft is de chemi
sche bestrijding, waarbij men een
stof, die vergiftig is voor het insekt,
op of in de plant brengt, waardoor
het insekt dat van deze plant eet
sterft en de plant gespaard blijft.
Het kan een voortreffelijke me
thode zijn, maar tegelijkertijd is een
aantal bezwaren tegen overvloedig
gebruik duidelijk op de voorgrond ge
treden. Als we een plant met een
vergiftige stof bespuiten, worden
ook andere dieren gedood dan die,
tegen welke de bestrijding is gericht.
Het insecticide kan bovendien op ve
le plaatsen terecht komen, vaar het
geen goed doet en alleen maar kwaad.
De vijanden van de schadelijke in
sekten die overal te vinden zijn, wor
den door het insecticide eveneens op
geruimd. zodat bij de chemische be
strijding vriend cn vijand worden ge
dood.
Het blijkt verder dat geleidelijk
steeds meer imektcn resistent dat
is ongevoelig, onvatbaar worden
voor insecticiden, zodat ze van de
gebruikelijke dosis niet meer dood
gaan. Er moet dus met steeds hogere
concentraties worden gespoten Als de
mens doorgaat met de eenzijdige be
nadering van het probleem van de
schadelijke insekten, kan dat tot ca
tastrofale gevolgen leiden. Het Is van
groot belang, vindt prof. Kuenen, dat
iederc-en, waar ook ter wereld, be
grijpt dat we op de verkeerde weg
zijn en dat alleen een grondige her
ziening van de bestrijdingsmethoden
ons op de goede weg kan brengen
De schrijfster van hot fascmerer.de
en waarschuwende boek Rachel Car
son heeft eerst letteren en daarna
biologie gestudeerd aan de John Hop
kins Universiteit in de Verenigde S;a-
ten. Nadat zij afgestudeerd was do
ceerde zij verscheidene jaren biolo
gie en vervolgens ging zij een ver
bintenis aan met de Amerikaanse
Fish and Wildlife Service, welke in
stelling haar tot lid van de staf be
noemde.
Vier en een half jaar heeft zij het
boek „Dode Lente" op een intensieve
wijze voorbereid. Rachel Carson con
stateert met de diepe bezorgdheid
van een sociaal sterk bewogen vrouw
na nauwkeurige wetenschappelijke
studie dat de mens meent dat hij de
natuur aan zich kan onderwerpen.
Hij bestrijdt schadelijke insekten
met chemische middelen. Sinds de
tweede wereldoorlog zijn de schei
kundigen in opmars met synthetisch-
organische verdelgers, die steeds
krachtiger en giftiger zijn geworden.
Zijn de chemici zich echter wel be
wust van de gevaren die deze insec
ticiden ook voor de mens vormen?
vraagt zij zich af. Beseffen zij, dat
deze verdelgingsmiddelen elk insekt
vrier.d en vijand doden en me
nen zij ongestraft het biologisch even
wicht te kunnen verstoren?
Dodelijke vergiften
Er zijn dodelijke vergiften in en
om ons, zo houdt zij ons voor. Zij
verpesten de lucht, het land en het
water, zetten zich als een dun vlies-
je af op vruchten en groenten, wor
den aangetroffen in allerlei voedings
middelen. verschijnen in de moeder
melk en wellicht in de weefsels van
het nog ongeboren kind. De schade
lijke stoffen dringen het menselijk
lichaam binnen door dc mond. via
de slijmvliezen en door dc huid: zij
hopen zich op in dc vctwccfscls.
Kortom, zo is haar conclusie, de
mens is bezig aan zelfvernietiging.
Dat klinkt allemaal erg somber en
verontrustend. Men beeft Rachel
Carson verweten, dat zij een eenzij
dige voorstelling van zaken gegeven
heeft. Zij zal het waarschijnlijk niet
ontkennen. Het was haar bedoeling
om de volle nadruk te leggen op wat
zij zelf aan schadelijke gevolgen van
het gebruik van insecticiden heeft ge
zien en ervaren en op wat zij daar
over uit rapporten en wetenschappe
lijke geschriften heeft opgediept.
Zij vertelt oa. van het bespuiten
van een gebied in Detroit uit een
vliegtuig met het insecticide aldrin.
Hoewel deze bespuiting als onschul
dig %vas voorgesteld, schrijft Rachel
Carson over de bevindingen van een
Hij zei. dat er in de gehele
omgeving geen vliegende vo
gels meer waren, dat zij er min
stens twaalf dood in haar tuin had
aangetroffen en d3t dc buren dode
eekhoorntjes hadden gevonden. Alle
andere telefoontjes die mevrouw
Boyes die dag ontving gewaagden
van een groot aantal dode vogels
en geen enkele levende Mensen
die voedcrplaatsen hadden zeiden
dat er geen vogels meer op het
voedsel afkwamen. Vogels di ester-
vendc werden opgepikt toonden de
typische verschijnselen die insectici
de-vergiftiging met zich meebrengt
trillingen, bet verlies van het
vliegvermogen, verlamming en
stuiptrekkingen.
De vogels waren niet de enige le
vende wezens die werden aangetast.
Een plaatselijke veearts deelde mee,
dat zijn wachtkamer vol was met
klanten wier honden en katten plot
seling waren ziek geworden. De kat
ten, die zo precies zijn in hun ver
zorging en die hun vacht en hun po
ten schoon Ukken, 'henen het
't ergst te pakken te hebben".
Zieke mensen
„Een vooraanstaande internist in
Detroit werd al binnen het nar bij
vier van zijn patiënten geroepen, die
naar de vliegtuigen hadden staan kij
ken. Zij toonden alle vier dezelfde
verschijnselen: misselijkheid, over
geven, trillingen, koorts, overver
moeidheid en hoesten".
Het boek van Rachel Carson staat
vol met zulke voorbeelden. Zij be
schrijft hoe de vogels in bepaalde
streken zijn uitgestorven door het
eten van wormen die uit besmette
grond waren gekropen; hoe alle vis
sen dood gingen in riviertjes die in
een streek liggen, waarboven vlieg
tuigen hun lading insecticiden hadden
losgelaten. Zij vertelt ten slotte van
ziekten die zich hebben geopenbaard
bij hen, die geregeld met insectici
den omgaan.
Indien U de Belgische hotelgids
1 raadpleegt zult U er het stad
je Binche vergeefs in zoeken,
hetgeen niet wegneemt dat het
reeds dagtekent uit het einde
der Xle eeuw en op meer dan
tienduizend zielen kan bogen.
Toeristisch telt dit tussen Char
leroi en Bergen gelegen plaatsje
niet mee, hoewel het toch de
moeite kan lonen er een bezoek
aan te brengen. Hiervoor komt
bij uitstek in aanmerking de
z.g. Dikke Dinsdag of wel „Mar-
di Gras", de dag waarop het
jaarlijks carnaval besloten
wordt en z'n hoogtepunt vindt
in de verschijning der vermaar
de Gilles.
Al op kilometers afstand van dit
Henegouwse stedeke bespeurt men
dat er iets bijzonders aan de hand
is. Op alle kruispunten staat de rijks
wacht. Overal ligt het werk stil. En
hoe meer u het doel van uw reis na
dert, des te groter is het aantal men
sen dat zich rijdend of te voet be
geeft naar de plaats waar in het jaar
1540 ter gelegenheid van de komst
van het Spaanse gezag in Peru, Ka-
rel V en zijn zoon, de latere Filips II,
begroet werden in kostuums zoals he
denmiddag zullen worden getoond.
Daar passeren de eerste Gilles,
wier machtige hoofdtooi ver boven
de mensenmassa uitsteekt en wier
kostuum een nabootsing moet zijn
van de feestdracht der Inca's. Hot
is vervaardigd van lichtbruine stof
waarop rode en zwarte gekroonde
leeuwen, afgewisseld door sterren.
Zowel de kraag als de manchetten
van mouwen en pantalon zijn afgezet
met kant. Aan de leren gordel tinke
len een ronde bel en verscheidene
kegelvormige koperen klokjes. Borst
en rug zijn opgevuld, waarmee de
klassieke polichinelle-figuur wordt op
geroepen. Als schoeisel dienen met
rozetten versierde klompen.
De Gille z'n trots is het hoofddek
sel waarvan de aangehechte witte
lange en brede linten joyeus over de
schouders vallen en de tien rechtop
staande een meier hoge struisveren
het geheel op waardige wij2e com
pleteren. Deze zijn doorgaans even
eens smetteloos wit, doch men ziet
ze ook wel met halverwege een
streekje zachtgroen, rose of licht
blauw, hetgeen volstrekt niet mis
staat.
In kleine groepjes en zeer lang
zaam schuifelen de feestelijk uitge
doste mannen voorbij, op de voet ge
volgd door een tamboer en soms nog
iemand dite op de Turkse ketel beukt.
De minimale pasjes maken een won
derlijke indruk. De strakke gezichten
weerspiegelen het besef van de grote
verantwoordelijkheid voor de eeuwen
oude traditie welke in ere wordt ge
houden.
De luiken neer
Men merkt spoedig op dat van het
merendeel der huizen cn vooral win
kels de rolluiken zijn neergelaten en
zowel lichtreclames als vele vensters
zijn afgeschermd met ijzergaas.
Ge voelt dat er iets gaat gebeuren,
maar wat? Het is duidelijk dat wat we
nu zien en horen slechts de proloog
vormt. Er wordt een serpentine ge
gooid; we worden van tijd lot tijd
verrast met een handvol confetti; we
horen de knal van een afgestoken
voetzoeker; een paar studenten gaan
elkander te lijf met opgepompte var
kensblazen.
Al met al is er nog weinig opwin
dends te beleven. Op de Grand'Place
nemen de autoriteiten geleidelijk hun
plaatsen in op de voor hen gebouwde
(Advertentie)
VOOR RUST EN EVENWICHT
De veertienjarige Gordon Hill uit
Woodbridge ia het Engelse graaf
schap Suffolk heeft een wel zeer
bijzondere vriendschap gesloten
met een patrijs, ia de natuur een
bijzonder schuwe vogel. Gordon
vond ..Bertie", zoals hij zijn
vriendje heeft genoemdtoen het
nog heel jong was verlaten in een
bos. Sindsdien heeft hij het dier
tje opgekweekt in een schoenen
doos, waarbij hij een elektrische
lamp als warmtebron gebruikte.
Als Gordon naar school is zit Ber
tie op een speciaal plankje in een
hoek van de kamer te wachten
totdat zijn baasje naar huis komt.
100 sinaasappelen op deze wijze dis
tribueren. dan komen wij op een vijf
tigduizend van deze gezonde versna
peringen, waarvan zeker de helft tij
dens de circa drie kwartier durende
slag sneuvelt.
aux lumières" op het program en
Dit is Binche op Dikke Dinsdag en
dat wil zeggen: Er is feest! AI heb
ben de inwoners ogenblikkelijk door.
dat ge vreemdeling zijt zodra ge
maar even meeneuriet met pierement
of accordeon en het zij door blik of
gebaar deelneemt aan de feestvreug
de en de blijheid die van deze sim
pele en vrij arme mensen bezit geno
men heeft, zijt ge één van de hun
nen. Eén dag in het jaar gevoelen zij
zich rijk en volmaakt gelukkig.
Proeven in Moskou
VTan alle inwerkingen op de ge
voelens van de mens hebben
geluiden wel de sterkste in
vloed. Schrille, „onaangename"
tonen werken neerdrukkend,
prikkelen het zenuwstelsel en
veroorzaken snel vermoeidheid.
Eentonig, niet veranderend ge
luid wekt slaap op. Er zijn ech
ter ook geluiden, die een posi
tieve uitwerking hebben op het
gestel van de mens.
Het Is bijvoorbeeld aangenaam, het
door de wind veroorzaakte ruisen
van bladeren te horen of het geruis
van water op de rotsen. Voor vele
mensen klinkt het kletteren van re
gen als muziek in de oren. De mens
heeft de geluiden van de natuur
evenzeer nodig als het groen van de
bomen cn het blauw van de hemel.
De eerste stap in het onderzoek naar
dit verschijnsel was het vaststellen
van de frekwentie en van de intensi
teit der verschillende geluidstrillin
gen, die samen de natuurgeluiden
vormen, of, zoals de wetenschap
zegt, het vaststellen van hun spec
trale samenstelling. In de afgelopen
jaren heeft onder andere de univer
siteit van Moskou zich hiermee be
ziggehouden.
Geluidsband
Op geluidsband werd het geruis
van populieren en lindeloof
vastgelegd, alsmede dat van een
berkenwoud, van een waterval in een
kleine rivier, van een op de bodem
neerkletterende zware regenbui en
van de branding van de zee. Nu was
al lang bekend, dat het menselijk por
het gevoeligst is voor frekwenties
rond de 1000 trillingen per seconde
(1000 Hertz). Maar nu bleek, dat in
alle onderzochten geluiden van na
tuurlijke oorsprong één trilling, door
slaggevend is en wel die van 1000
Hertz.
Dit is dus juist de zone van de opti
male spectrale gevoeligheid van het
oor. Mogelijkerwijze was liet juist de
aanpassing aan dergelijke natuurlij
ke geluiden, die het menselijk ge
hoororgaan in dit gebied z(jn groot
ste gevoeligheid gaven. Anderzijds
is uit deze aanpassing mogelijk ook
het aangename gevoel van rust en
evenwicht te verklaren, dat veel
mensen in de natuur ondervinden.