DE BIO-ELECTRISCHE HAND
Wilde westen slachtoffer
van moderne beschaving
Huisvrouwen nogal
tevreden over aardgas
In Moskou wordt hard gewerkt aan:
Prothese door impulsen
van hersenen bestuurd
Cowboy van
tegenwoordig
rijdt in auto's
Dat kan in de wintersport../
zonnebad in sneeuwen vorst
6
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 27 JANUARI 1964
(Van een speciale
verslaggever
JTen glaasje drinken, een siga
ret opsteken, een velletje
papier afknippen, schoenen
poetsen. Allemaal gebaren die
men zijn hand laat verrichten
zonder erbij na te denken.
Tenminste, voor wie gewoon
handen heeft
De man op de foto doet al die
kleine werkjes uit het dagelijks
leven zónder handen. Hij
heeft ze niet meer.
LJet is voor het eerst te zien ge
weest op de Expo van 1558
te Brussel, als een soort weten
schappelijke bezienswaardig
heid. Een nagemaakte hand op
een voetstuk. Men deed een arm
band om de pols die door een
kabeltje verbonden was met een
zwart doosje en met de nage
bootste hand. Om de robothand
automatisch in beweging te
brengen was het voldoende te
denken dat men zijn eigen hand
wilde dichtdoen of openen.
Sindsdien werd er niets meer over
gehoord. Om toch té weten te komen,
wat er van dit soort onderzoekingen
was overgebleven, zijn we 't in Mos
kou gaan vragen. Wij kwamen ervoor
terecht bij de man die de research
uitvoert, prof. A. E. Kobrinsky en
bij prof. Anatole Blagonravov, secre
taris van de afdeling werktuigkunde
van de Academie van Wetenschap
pen.
Prothese met motor
Een kunsthand met een lichtgele
handschoenZe is wat zwaar, de
onderdelen zijn niet fijn. Onze ma
kers van kunstledematen zouden on
getwijfeld flatteuzere modellen ver
vaardigen.
Binnenin zit een elektrisch motor
tje, een hydraulische pomp en een
rilinder. Het is een nogal grof me
chanisme en in het westen hebben
we, speciaal voor de behandeling van
radio-actieve stoffen, al kunsthanden
gezien voor veel preciezere manipu
laties.
Maar de bio-elektrische hand uit
Moskou probeert niet te wedijveren,
noch met industriële automaten, noch
met onze gangbare prothesen. Het is
slechts een prototype, de eerstgebo
rene van een geheel nieuwe familie
van robots, die in staat zijn onmid
dellijk aan de menselijke gedachte te
gehoorzamen.
De werkelijke oorspronkelijkheid
van het toestel zit in de band, die
om de voorarm van de gebruiker
sluit op de plaats, waar de spieren
zitten, waarvan de samentrekking
de verschillende bewegingen van de
hand en de vingers regelt. Hierin zit-
:en ultra-gevoelige elektroden die de
elektrische stromen uit de hersens,
opvangen.
Als gevolg van een uitwendige
prikkel wekt de zenuwcel een elek
trische stroom op. Daardoor wordt
het bericht van de prikkel naar het
centrale zenuwstelsel geleid Evenzo
worden de bevelen van de hersens in
elektrische impulsen omgezet, die
door het zenuwstelsel naar de spier
vezels worden geleid Deze signalen
worden door de band die om de voor
arm bevestigd is opgevangen.
Nu moet worden opgemerkt, dat
die stroomstootjes beheerst worden
loor een wet die de bio-fysici in
drie woorden formuleren: „alles of
niets". Wanneer de prikkeling, die de
zenuwcel ondergaat, beneden een be
paalde slerktedrempel gelegen is
ontstaat er geen stroom Boven die
drempel houdt de stroom, hoe groot
ook de kracht van de prikkeling is,
een vaste sterkte die bepaald wordt
Joor de fysisch-chemische eigen
schappen van de leidende zenuw.
Slechts de snelheid van de impulsen
neemt. toe. In het geval van de kunst
hand is het voldoende de vuist te wil
len ballen om de hersens te laten be
ginnen met het overbrengen van elek
trische impulsen op de corresponde
rende spieren. Hoe harder we willen
knijpen des te meer wordt de snel
heid van de impulsen opgevoerd. Zo
zal men er tientallen, ja zelfs hon
derdtallen per seconde kunnen regis
treren.
Niet rechtstreeks
Er is geen sprake van deze elek
trische impulsen rechtstreeks te ge
bruiken. Ten eerste omdat ze veel te
zwak zijn; hun potentieel gaat enige
honderd-duizendste volts niet te bo
ven. Het is dus onvermijdelijk ze te
versterken
Vervolgens moeten ze „verdeeld'
worden. Want het sein bestaat in wer
kelijkheid uit de som van een hele
serie gedeeltelijke seinen, ieder be
stemd voor een bepaalde spier. Ze
moeten van elkaar gescheiden v
den, want de aard van de beweging
die men wil uitvoeren hangt var
geprikkelde spieren af. Er moet ook
rekening gehouden worden met de
snelheid van de impulsen, opdat de
kracht van de beweging bepaald kan
worden. Tenslotte moet het spiersein
vertaald worden, dat wil zeggen:
gezet worden in een nieuw sein
in staat is in de mechanische hand
eenzelfde beweging te veroorzaken
als door de spieren uitgevoerd zou
zijn
Als prothese staat de bio-hand te
genwoordig aan mensen, wier hand
is afgezet, toe een bijna normaal be
staan terug te krijgen. Sommigen die
genoeg geoefend hebben leerden zelfs
op een schoolbord te schrijven. Toch
eist het merendeel der uitgevoerde
gebaren slechts zeer eenvoudige be
wegingen, bestaande uit sluiten en
openen.
Om de gehele scala van bewegin- i 1
gen van een natuurlijk lichaamsdeel
na te bootsen, zou men een soepeler r
mechanisch systeem moeten maken
met enige tientallen mogelijkhe-
den, vindt professor Kobrinsky ff
en een nog veel zorgvuldiger uitge- m
dacht „programma". Hoewel theore-
tisch mogelijk, zou een dergelijke
verwezenlijking teveel ruimte inne-
nen.
Hetzelfde principe staat ook andere
toepassingen toe. Zo gebruiken de
Sowjet-radiologen nu reeds apparaten,
bestuurd door de hartspier, om af
drukken te maken van ieder stadium
van samentrekking van het hart.
Tenslotte wordt bij mensen met
kinderverlamming een aanmerkelijke
verzwakking van de bio-elektrische
impulsen in de spieren geconstateerd.
De Russische specialisten hebben
goede hoop die impulsen van een on
eindig kleine sterkte te kunnen op
vangen om prothesen te doen werken
die in zekere mate de aangetaste le
dematen moeten vervangen. Sommi-
;e fysiologen denken zelfs, dat deze
apparaten zouden kunnen bijdragen
tot het herstel van de normale acti
viteit van zenuwcellen.
Maar de grote vraag die profes
sor Kobrinsky zich stelt is of men
het huidige systeem kan vereen
voudigen en de elektrische impul
sen van de hersens rechtstreeks ge
bruiken. Men denkt dan met name
aan de problemen, die zich voor
doen bij het besturen van ruimte
vaartuigen. Elektroden, in de helm
van de bestuurder vastgemaakt,
zouden rechtstreeks bevelen ont
vangen, die onmiddellijk doorgege
ven kunnen worden aan de stuurin
richting. Rekening houdend met de
duizelingwekkende snelheden bij
ruimtevluchten zou men op die ma
nier zeer kostbare delen van secon
den kunnen winnen.
Het zou niet verwonderlijk zijn, als
een rechtstreeks aanwenden van de
ilektrische activiteit der hersenen in
de nabije toekomst mogelijk zou wor
den, juist als bij de besturing van ro
bots op zeer grote afstand door mid
del van radio-golven.
Beide handen van deze jongeman
moesten na een ongeval worden ge
amputeerd. Inplaats daarvan draagt
hij de prothesen die door prof. Ko
brinsky zijn ontwikkeld. Elektrische
kabeltjes lopen van de stompen r
de versterker en dan terug naar de
iunsthanden.
Dat kan al met deze kunsthanden:
een kop koffie vasthouden, een siga
ret opsteken en nog meer.
Vragen over t.v.-
sy steem-Krebbers
Het Tweede Kamerlid de heer Vermoo-
ten (p.v.d.a.) heeft de minister van Ver
keer en Waterstaat schriftelijk ge
raagd of deze kan mededelen, waarom
de P.T.T. het door de televisietechnicus
de heer F. Krebbers te Deventer ont
wikkelde systeem radicaal afwyst, ter
wijl andere experts van oordeel zijn, dat
dit systeem wel voldoet.
Hij wijst er ook op, dat de kosten ervan
veel lager zijn dan die van draadtelevi
sie. Het systeem van de heer Krebbers
zou erop neerkomen, dat met behulp
van een antenne op een toren en een fre
quentiewisselaar het in West-Nederland
mogelijk wordt Duitse en andere buiten
landse televisiestations met oudere toe
stellen te ontvangen. De heer Vermooten
wil voorts weten of het juist is dat de
vraag dat dit systeem voor derden sto
rend zou kunnen zijn, gezien de ervarin
gen hiermee in het buitenland, onge
grond is, dat bij toepassing van dit
systeem het antennewoud op de daken
met één slag kan verdwijnen en dat de
heer Krebbers tot heden geen antwoord
heeft ontvangen op zijn m maart 1962
aangevraagde televisiezendvergunning
voor experimentele doeleinden, om te
kunnen aantonen dat zijn systeem goede
mogelijkheden biedt.
Tandtechnici zijn
verontrust over
prijsmaatregel
(Van onze Haagse redactie)
De tandtechnici zijn allesbehalve te
spreken over de prijsstop, die minister
Andriessen deze week heeft afgekondigd
voor de tandtechnische „werkstukken".
De minister vond de prijsverhogingen in
deze sector aanzienlijk'hoger dan aan
vaardbaar kon worden geacht en zijn
beschikking schreef dan ook voor, dat
de prijzen "ten hoogste 4 procent boven
het niveau van 31 december 1963 mogen
liggen.
De secretaris van de vereniging van la
boratorium houdende tandtechnici, mr.
J. E. L. Planque, ontkende de juistheid
van berichten, die melding maken van
een staking van de tandtechnici. Gedu
rende drie dagen zouden de tandtechnici
geen gebitten leveren. Een der tandtech
nici verklaarde, dat het gerucht over
staking hem als muziek in de oren
klinkt, maar mr. Planque zei, dat een
staking niet in de bedoeling ligt. „Wij
hebben een dienende functie ten opzich
te van tandartsen en patiënten en daar
bij past een staking niet". Wel wees
mr. Planque op de ongerustheid, die on
der de tandtechnici over het besluit van
de minister is ontstaan.
Thans 22 gemeenten aangesloten
Voor gemiddelde
verbruiker een
25 pet. besparing
Sinds medio december 1963 het
aardgas van Slochteren voor het
eerst werd toegelaten in de trans
portleiding, zijn zo meldt de Ne
derlandse Gasunie tweeëntwin
tig plaatsen in Friesland en Gro
ningen aangesloten op de „bel". De
reacties waren in eerste instantie
niet onverdeeld enthousiast. Velen
meldden daartoe aangemaand
door de gasbedrijven moeilijk-!
heden met hun apparatuur, die in
het algemeen resulteerden in een
minder snelle verwarming dan
vroeger,
Wel vreugdevol zijn de eerste geluiden,
die te beluisteren zijn over de kostenbe
sparing voor de gemiddelde verbruiker.
Een gemiddelde besparing van 25 pet op
de gasrekening is geen uitzondering, zo
meldt men ons uit verschillende plaat
sen.
Aangesloten zijn thans in Groningen:
Hoogezand-Sappemeer, Zuidbroek,
Scheemda, Beerta, Winschoten, Midwol-
da, Nieuwolda, Wagenborgen. Delfzijl,
Appingedam (dat aan het aardgas nog
lucht toevoegt) en stad-Groningen
(waar het Slochteren-gas met een calo
rische waarde van 8000 nog wordt te-
rug-„gekraakt" tot stadsgas van 4000
calorieën). In Friesland hangen aan het
net: Dokkum. Veenwouden, Murmer-
woude, Zwaagwesteinde, Kollum, Bui
tenpost, Surhuisterveen, Drachten, Gor-
redijk, Oosterwolde en Bedum.
Er kwamen nogal wat klachten, zo ver
nemen wij bij diverse gasbedrijven. Was
water werd niet zo snel en zo goed
warm als vroeger en het bereiden van
de maaltijden kostte meer tijd. Sinds
ruim een maand zijn fitters op pad, om
toestellen bij te regelen, opdat zij even
goed kunnen functioneren als tot dus
ver.
Minder calorieën
„De klachten hingen meestal samen
met het feit, dat het aardgas uit
Slochteren een iets lagere calorische
waarde heeft dan het tot nog toe
gebruikte aardgas uit de putten in
rente en Twente. Men deelde ons
verder mede dat de invoering van
uniform aardgas in Nederland ook
leidt tot invoering van een uniforme
huisdruk van circa 250 mm water
kolom. Drukverschillen in de diverse
gemeenten zijn nu op weg genivel
leerd te worden. De huistoestellen
moeten daarbij aangepast worden, zo
goed als er een aanpassing moet ko
men voor de kleinere calorische
waarde. Dit proces is gaande.
Hoewel het in feite nog te vroeg is om
een conclusie te kunnen trekken over
de prijsverhouding van het Slochteren-
gas tegenover het oude N.A.M.-gas,
schatte men bij een aantal gasbedrijven,
aan de hand van de eerste ervaringen
da,t de besparing voor de gemiddelde
verbruiker (die gas nagenoeg uitslui
tend gebruikt voor koken en wassen)
neerkomt op 25 pet in geld,
Men achtte het niet ondenkbaar dat
„verwarmingsklanten" niet-industrieel)
tot een besparing van 40 tot 50 pet op
hun gasrekening zullen komen.
Niet tevreden
Diverse gemeentelijke c.q. regionale
gasbedrijven wezen er ons op, dat de
besparing het kleinst is by de minimum-
verbruikers. In Dokkum 7.0 deelde
men er ons mede is er zelfs een
(kleine) prijsverhoging uit gekomen
voor hen die minder afnamen dan 90
m3 per jaar, hetgeen tot, scherpe reac
ties van dezo super-kleinverkbruikers
heeft geleid. „Als ik mag kiezen, geef
mij dan het oude gas maar weer",
schreef een van hen aan de directie van
het gasbedrijf, toen men hem vroeg in
welke tariefgroep hy wilde.
Ook veedieven gingen met hun tijd mee
Het oude beeld van een stoere
krombenige cowboy uit Texas
die kans zag voor zijn ontbijt
twee pullen bier en pure whis
key naar binnen te slaan is tot
het verleden gaan behoren. De
ruwe stoppelbaard van de cow
boy heeft plaatsgemaakt voor
een vlasbaard. De moderne be
schaving heeft zijn zoveelste
slachtoffer gemaakt.
De hedendaagse cowboy laat zich
over de ranch rondrijden in een mo
derne „opstap"-auto met luchtver
versing. Het rijden op een mustang
die hij eerst zelf moest temmen heeft
hij eraan gegeven. Sommige moderne
cowboys hebben een nog gemakkelij
ker en comfortabeler methode gevon-
De slagboom gaat. omhoog en Pe
ter Nottet, Ard Schenk, Rudi Lie-
brechtsGees Verkerk betreden
het olympische dorp in Innsbrück.
den om het afgedwaalde vee op de
uitgestrekte ranches op te sporen. Zy
vliegen in een hefschrocfvliegtuig.
SLACHI OFFER
Evenals de gehaaste zakenman is de
cowboy het slachtoffer van maag
zweren geworden. „De cowboy van
vroeger was een van de meest tevre
den mensen op aarde. Hij ging uit
rijden met de koeien en hij had zich
over niets anders zorgen te maken
dan over het slechte weer." Deze met
melancholie doorspekte woorden zijn
afkomstig van Joe Small uit Austin,
Texas, de uitgever van het tijdschrift
„Het ware westen". „Tegenwoordig
proberen zij het leven van een cow
boy teveel te verbeteren. De geharde
knapen van vroeger reden tienmaal
zoveel paard, 's Avonds of 's nachts
uit rijden gaan is er thans niet meer
bij. De belangstelling voor het paard
is niet alleen verminderd, De cow
boy brengt ook veel minder tijd bij
zijn vee door. Vroeger zat hij bij
het kampvuur en zong hij liederen
om het nerveuze vee te beletten er
vandoor te gaan. Thans is de cowboy
een commandant die zijn avonden
thuis doorbrengt met het lezen van
kranten en tijdschriften of met het
kijken naar cowboyfilms op de televi
sie. De cowboy heeft zijn leven in zo
verre verbeterd, dat hij evenals de
rest van ons een zenuwachtig en ge-
frusteerd persoon is geworden".
Small besloot zijn weinig opbeurende
VERFiJND
Het eten op de ranch is verfijnd in
vergelijking met de bittere biscuits
cn liet taaie rundvlees van weleer. De
Pitchfork Ranch in Texas heelt- nog
steeds een oude door een ezel getrok
ken wagen in gebruik, maar het. is de
enig overgeblevene. De kok van de
ranch kookt nog altijd volgens de
oude beproefde methoden. De overige
bedrijven hebben een gemotorriseer-
de „ranchkeuken" in dienst die zich
uiterst snel verplaatst om de cow
boys een wanne, maaitijd met vele
bijgerechten op tö dienen.
PENDELEN
De tegenwoordige cowboy pendelt
naar zijn werk. 's Morgens springt
hij in een opstapauto of jeep en laat
zich naar zijn werk lijden. Een andere
vrachtauto brengt de paarden inge
val zij nodig zijn. 's Avonds keert hij
naar de boerderij terug, waar hij op
een schuimrubbermatras in plaats
van de harde grond kan uitrusten
van zijn vermoeienissen. Voor het
naar bed gaan neemt hij een heet bad
iets, dat. de echte cowboy een paar
keer per jaar deed. wanneer hij naar
een feest in de stad ging.
Op het ogenblik zijn de rauwe fees
ten van vroeger een legende gewor
den. De cowboy is thans een verant
woordelijk man geworden. Hij kan
niet langer schietend, gokkend en
sterke drank drinkend 111 de stad
gaan boemelen. Zijn salaris biedt ook
niet veel mogelijkheden daartoe. Hy
geniet kost en inwoning en verdient
ongeveer 125 tot 150 dollar per
maand. Als hij een gezin heeft be
draagt zijn salaris in het algemeen
200 dollar per maand en krijgt hij
van de eigenaar van de ranch een 1
huis.
VOEDERHOKKENl
Het grootste gedeelte, van het vee|
vindt zijn voedsel nog steeds in de
uitgestrekte grasvlakten van de
ranch. De voederhokken raken echter
steeds meer in zwang, waardoor de
cowboy in veel gevallen overbodig
wordt. Alles wat de eigenaar op het
ogenblik moet doen om de veestapel
te voederen is elke dag de voederhok
ken vullen en erop toezien, da.t het
vee geen ziekte oploopt.
Het opdrijven van het vee eindigt bij
de omheiningen. De eigenaar brengt
zijn vee met de veewagen naar ae
markt. Het vlees bereikt de consu
ment per trein. Een gedeelte van het
vee wordt naar het noorden ver
scheept, naar de graanrijke staten,
waar het vetgemest wordt alvorens
te worden verkocht.
De oude vijand van de cowboy, de
veedieven, zijn ook met hun tijd mee
gegaan. Zij gaan in auto's op jacht
cn gewoonlijk slachten zij het vee, al
vorens het te verkopen. De veedieven
van thans zjjn dikwijls studenten die
vee stelen voor een barbecue, een
vleesmaaltijd in de open lucht.
Het voornaamste gereedschap van de
cowboy is nog altijd hetzelfde geble
ven. Een sterke lasso voor lastige
weglopers en er zijn heel wat weglo
pers onder de D miljoen stuks vee die
op de ranges van Texas grazen.
Het I) ran diner ken geschiedt tegen
woordig pijnloos met chemicaliën in
plaats van het roodhete jjzer. De
cowboy van thans moet, ziekten le
ren bestrjjden met moderne middelen.
Bovendien moet hij zleh voortdurend
opnieuw vertrouwd maken met de
moderne werktuigen op de ranch.
DOOR DE STERKE ZONNESTRALING
In ons land komt
het zelden voor
(Van onze weerkundige medewerker)
Zonnebaden in sneeuw en vorst be
hoort zeker tot een van de grootste
attracties die een verblijf in de
wintersport biedt, vooral voor hen,
die zich niet aan de -skisport wa
gen.
Wij kunnen ons voorstellen dat de
velen die nimmer met de winter
sport in de bergen hebben kennis
gemaakt, het moeilijk valt te rij
men hoe men daar maar rustig te
midden van sneeuw en vorst ligt
te zonnebaden.
In ons land is dit in de winter tijdens
vorst zelfs bjj volop zonnig weer nauwe
lijks voorstelbaar. Toch hebben wjj ons
verleden jaar min het einde van de lange
en strenge winter hiervan wel een voor
stelling kunnen maken namelijk toen
tussen 22 februari en 4 maart dagelijks
volop zonnig winterweer voorkwam en
het 's nachts streng vroor.
Er werden op vele meren, waaronder ook
op het IJselmeer autotoertochten gehou
den. Hierbij kon men geparkeerde auto's
zien staan waarvan de inzittenden naast
de auto in de zon een plekje hai
zocht en lagen te zonnebaden ti
van sneeuw en jjs. Een verschijnsel dat.
in de winter echter voor ons land een
zeldzaamheid genoemd mag worden.
Het kan in de bergen ook onaangenaam
en bar koud zijn wanneer depressies
naast veel bewolking ook sneeuw bren
gen en een harde wind. In de winter do
mineren in het Alpengebied dikwijls de
hogedrukgebieden met rustig en zonnig
winterweer, zoals ook deze winter het
geval is. Zo sterk zelfs dat er b.v. in
Kitzbühel sinds de winter van 1926 niet
meer zo weinig sneeuw is gevallen.
Hel is de sterke zonnestraling die het
overda.g mogelijk maakt in de sneeuw
te kunnen zonnebaden. Van de totale
zonnewarmte bereikt slechts 43
het aardoppervlak, 42 wordt in de
ruimte teruggekaatst en 15 wordt
door de atmosfeer geabsorbeerd. Hoe
hoger wij komen hoe minder warmte
verlies door terugkaatsing en absor
bering. In de dalen waar vaak ook
bij helder weer nog een nevel blijft
hangen is deze instraling veel minder
sterk dan in de skigebieden die
meestal boven 1500 meter liggen.
In Zwitserland zijn de hoogste gebie
den Flims Waldhaus 2700 meter;
Davos 2550; St. Moritz 2500, Zermatt
2200 meter. Tn Oostenrijk behoren
Weiss Sec (Salzburg) met 2325 en
Sankt Anton met 20'80 meter tot de
hoogste wintersportcentra
Zodra 's middags de zon ondergaat., daalt
de temperatuur weer met een vliegende
vaart om in de nacht niet zelden tot 20
graiicn onder nul te komen. Zonnebaden
is alleen enkele uren in de middag mo-
geljjlc. Vooral in de tweede Helft van fe
bruari en begin maart bjj een hogere
zonnestand is men in korte tijd bruin
gebrand door de op deze hoogte ook in
tensievere ultraviolette straling.
De luchtdruk neemt af maar tussen de
2000 en 3000 meter hoogte geeft dit nog
weinig of geen ademhalingsmoeilijkhe
den. In de dalen van de wintersport
plaatsen is het. vaak kouder doordat hier
's morgens vaak langdurig' mist- of ne-
velmeren blijven hangen die een warm-
te-instraiing beletten. Vanaf de skige
bieden is niet zelden een lager gelegen
dorp de hele dag door mist onzichtbaar.
Het kan in de middag gebeuren dat het
enkele graden dooit zonder dat er water
ontstaat. Door de zeer droge lucht ver
dampt dit smeltwater onmiddellijk zo
dat alleen de sneeuw vrijwel onzichtbaar
in hoeveelheid afneemt.
Dit verschynsel konden wij in ons Tand
verleden jaar ook waarnemen toen over
dag by zonnig iveer en lichte dooi de
sneeuwbergen door dc zon werden „in
gevreten" terwijl er maar weinig of
geen water vrijkwam.
Ook uit weerkundig oogpunt is een
blijf in de wintersport een ervaring. Wie
er niet heen durft uit. vrees dat hei daar
te midden van zoveel sneeuw te koud
7.011 zijn, slaat, klimatologisch de plank
mis.
Dit is een nieuw Duits duikbootje,
de Tiger-Sharkwaarin twee
personen plaats kunnen nemen.
Het vaartuig weegt S000 kg en
heeft een motor van 2 pk. De
snelheid aan de oppervlakte be
draagt 10 km/uur onder water
7.2 km/uur. De duikboot zal onge
veer 25.000 mark gaan kosten. Zij
is speciaal onlióorpen voor de on
derwaterinspectie van schepen,
sluizen, dammen, pijlers van brug
gen enz.
Minister blijft
buiten Bumazaak
Het overleg over de opzegging door het
Bureau voor Muziekauteursrecht (Bu-
ma) van de lopende overkoepelende
contracten met de landelijke en provin
ciale organisaties van muziek- en zang
verenigingen is onlangs opnieuw ge
opend.
De minister van justitie en staatssecre
taris Van de Laar (o.k. en w.) zijn
daarom van oordeel, dat er voor hen
geen aanleiding bestaat tot het doen
van stappen.
De bewindslieden zeggen dit in hun ant
woord op de schriftelijke vragen, over
dit onderwerp gesteld door de heer mr.
A. M. I. I-I. Baeten, lid van de Tweede
Kamer (k.v.p.).
In dit antwoord wordt voorts opgemerkt
dat de opzegging door Buma. niet is ge
schiedt zonder enig voorafgaand over
leg. De bewindslieden achten het ge
ven van een oordeel over de vraag van
de heer Baeten of een bepaalde verho
ging van de aan componisten uit. te ke
ren auteursrechten gerechtvaardigd is
wettelijk irrelevant.
In zijn vragen had de heer Baetien o.m.
gewezen op de financiële gevolgen van
de Bumamaatregel, die z.i. resulteert
in een belasting van het budget van
korpsen en verenigingen die een veel
voud bedraagt van het bedrag, dat deze
tot nu toe wegens auteursrechten be
taalden.
In het antwoord wordt er nog op ge
wezen, dat de regeringscommissaris rij
het Buma de mening huldigt, dat door
de voorgenomen tariefstelling en wijze
van inning van muziekauteursrechten
de betalingen van hen, die muziekwer
ken in het openbaar uitvoeren of laten
uitvoeren, niet worden veronachtzaamd.
