11 VET SPEK Eerst patent op de BALPEN 75 jaar geleden verleend ct goedkoper met 20% korting VOORDEEL V P.T.T.-weerbericht kon actueler zijn OOK (N 19« Elke week weer SPAR-kwaliteits-artikeleir VERS-VLEES SIAMRIJST SPINAZIE GROENTE SOEP 110-22 HUISHOUD JAM I TOILETZEEP an en voor de boekenplank Pearl Buck In Nederland veertig miljoen per jaar Het wondere leven In weekeinde laat de service te wensen over <4 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 9 JANUARI 1964 miljoenen V/%1%1 DE WEEK BIJ ELK PAK KAPUCIJNERS 250 gram, gezouten of gerookt en toch 10°/o korting! Ifeïf in alle Super SPAR-Markten DONDERDAG 2 HAMBURGERS 72-10% VRIJDAG EN ZATERDAG VARKENSLAPJES 500 gram 343-10% SPECIAAL AANBEVOLEN VERSE WORST 500 gram 240-10% MAANDAG SPEKLAPPEN magere, 500 gram 223 •10% DINSDAG VARKENSLEVER 250 gram 87-10% 500 gram J63-io% GROENTEN VOORDEEL donderdag, vrijdag en zaterdag WORTELTJES panklaar, 500 gram BIETJES gekookte, 500 gram CHAMPIGNONS 250 gram 29 ct 25 ct 89 ct maandag, dinsdag en woensdag KOOLRAAP 1 kilo 19 ct BOERENKOOL panklaar, 500 gram 25 ct RODE KOOL panklaar, 500 gram 19 ct DE HELE WEEK: 14 MANDARIJNEN 110 Ct 15 Spaanse SINAASAPPELEN 110 ct GOLDEN DELICIOUS 1 kilo 59 ct KLEI-AARDAPPELEN 5 kilo 89 ct 2 PAKKEN 120-24 ct gratis zegelkorting 65-13 SleTkortlna verse vleeswaren met 20 CERVELAATWORST n5 6" ,/f I ct gratis zegelkortl NOORSE LEVERTRAAN NOORSE LEVERTRAAN CAPSULES, flacon met 80 stuks 225 met45 "Z CHOCO FROU c.k 65 „,,13 PINDAKROKANT „k{. 49™ 10 CONSPAR SARDINES »i,k ct gratis zegelkorting Aardbeien, pot 105 ltH4ct 9rat|9 zegelkorting elk 4e stuk GRATIS bij aankoop van 3 stukken voor 98—20 ct gratis zegelkorting Een greep uit de ruim 650 Spar kwaliteitsartikelen met 10 korting 5 ballen Gebraden GEHAKT blik 168-10% EIERBESCHUIT rol 33-10% APPELMOES literblik (heerlijk bij peulvruchten) 79-10% kbekje met 10 COCOSROTSJES 250gr. CO-10% KOPEN BIJ Dl IS «SB/WIS SPAR internationaal kwaliteitsmerk in 35.000 Sparwinkels Schrijven met een kogel: AVONTUUR VOOR JONGENS In de serie Mei-pockets voor de jeugd van de uitgeverij W. D. Mei- nema te Delft verscheen van J. J. Frinsel „Het mysterie van de ge smeerde scharnieren". Het is een jongensboekje, dat handelt over twee vrienden, die allerlei adem benemend spannende avonturen beleven in een groot, onbewoond huis op een stille plek in een bos. Bij uitgeverij A. W. Bruna te Utrecht verscheen wederom een pocket van Pearl Buck. In „De verborgen bloem" beschrijft deze wereldbe roemde Nobelprijswinnares de liefde tussen het Japanse meisje Josui en de Amerikaanse militair Allen. Na het Mohammedaanse huwelijk tus sen de twee geliefden, trekken ze naar Amerika, waar de moeilijk heden na verloop van tijd steeds groter worden en als Josui een baby verwacht vlucht ze weg van haar man, van wie ze zielsveel houdt, maar die ze verdere moeilijkheden wil besparen, die het vaderschap over een halfbloedje ongetwijfeld met zich mee zal brengen. Door het heelal Uitgevers van pocketboeken houden zich nogal druk bezig met uitgeven van populaire wetenschappelijke lectuur. Ook de Prisma-serie munt uit door vele goedkope en toch degelijke boekjes, die een schat van kennis bevatten. Zo lazen wij met veel belangstelling „Zwerftocht door het heelal", van Eva Fenyo, een boekje waarin over tal van natuur kundige onderwerpen heel veel de gelijke kennis wordt verspreid en wel op een zo vlotte en speelse wijze dat men er van tijd tot tijd nog bij kan glimlachen ook. Tienduizenden mensen hanteren dagelijks de ballpoint-pen slechts weinigen van hen zullen weten dat de „bal-pen", die ne derige trouwe dienaar van de moderne mens, dezer dagen een jubileum viert. Want op 30 ok tober is het vijfenzeventig jaar geleden dat in de Verenigde Sta ten aan een zekere heer J. J. Loud het eerste patent voor een bal-pen werd verstrekt. Dat Is al driekwart eeuw geleden de balpen is dus geen moderne twin- tigste-eeuwse uitvinding maar hield aan het eind van de vorige eeuw al intensieve geesten bezig! Blijkbaar aanvankelijk met weinig ces. want gemeengoed is de balpen toch pas in de laatste kwarteeuw- geworden; niet alleen in Nederland maar ook in Amerika. Hoezeer het woord „gemeengoed" van toepas is blijkt uit de volgende cijfers Nederland worden 38 tot 40 miljoen stuks per jaar gebruikt. Dat komt neer op vier balpennen per jaar per hoofd van de bevolking „Schrijven met een kogel Als men verneemt dat het idee van het „schrijven met een kogel" al vijfenze ventig jaar bestaat vraagt men allicht af hoe het dan komt, de verwerkelijking van dit idee betrekkelijk lange tijd in beslag heeft genomen. Het antwoord op deze vraag kan men krijgen bij „Dutch Oriental Trading" oftewel „D.O.T." in Den Haag, het enige bedrijf in Nederland waar men zegt de balpen „compleet" dus van A tot Z te vervaardigen. Dat nuchtere antwoord is: „Ze wisten niet hoe ze de inkt op z'n plaats moesten houden!" Dus bleef het jarenlang experimenteren met de balpen en in het bijzonder met het inktprobleem. Spijkers-met koppen zijn pas in deze eeuw gesla gen door de gebroeders Biro: twee Oostenrijkers die respectievelijk che misch ingenieur en arts waren, maar in de dertiger jaren door werkloos heid genoodzaakt waren een kantoor baantje aan te nemen. Een baantje waarin het slechte papier dat ge- brulkt werd hen tot wanhoop bracht: er viel met een normale pen op dat papier haast niet te schrijven. AART REMIJN'S OMNIBUS Aart Romijns omnibus bevat drie ge heel op zichzelf staande romans, die alleen deze overeenkomst vertonen dat ze alle drie met de onderwijswe reld hebben te maken. In „Het smalste fundament" is het de leraar, doctor Willem Bleekman. docent Nederlands aan een lyceum, die de hoofdrol vervult, in „We be ginnen toch pas" is dat de leerling Plet Vina en In ,Niet met goed fat soen" is het de leerlinge Carla de Bruwe. Het zijn drie romans van een bekend auteur zelf leraar die diep in zicht in de problemen van opvoeding en milieu paart aan een bewogen en vaardig schrijverschap. Aart Romjjns omnibus is een uitgave van Bosch Keuning N.V. te Baarn. DE LOTGEVALLEN VAN ELSA'S KINDEREN De vrouw van een jachtopziener in Kenia brengt een in vrijheid geboren jonge leeuw groot, geeft het dier aan de wildernis terug en ervaart, dat er een sterke binding tussen haar en het pleegkind Elsa blijft bestaan. Deze binding blijft bestaan zelfs als Elsa met een geheel wilde leeuw heeft ge paard en welpen heeft gekregen. Dit is ln het kort de inhoud van „In vrij heid geboren" en „Elsa's vrije leven", de eerste twee boeken van Joy Adamson, de vrouw van de jachtop ziener. „In vrU voor altijd vertelt zij over Elsa's dood en over de moederloze welpen, die naar een reservaat moe ten worden overgebracht. Joy Adam son en haar man moeten talrijke moeilijkheden ovenvinnen voordat de welpen veilig zijn. Uitgave: Ad M. C. StOK. G. Rattray Taylor. Het wondere leven. Uitgave W. Gaade, Den Haag. Dit werk neemt onder de boeken die de ontwikkelingsgeschiedenis van de biologie behandelen een bijzondere plaats in. De ondertitel: De beelden de geschiedenis der biologie geeft het verschil duidelijk aan. Op bijna geen enkel terrein is het plaatsen van de juiste illustraties van zo gro te betekenis als in een werk over biologie; het geldt wel zeer bijzonder de geschiedenis er van, waarvan het begin zich kenmerkt door dwaze be grippen, waarin en waaronder vaak nog een kern van waarheid schuil ging. Rattray Taylor heeft in een bewonderenswaardige, heldere en meeslepende verteltrant het vallen en opstaan in deze tak van wetenschap beschreven en zijn werk wordt nog verlevendigd door de meer dan 350 illustraties, die het verhaal van blad zij tot bladzij volgen Men zou de in druk kunnen krijgen, dat de tekst als het ware wordt ingeklemd tussen het plaatwerk en dus slechts een se cundaire functie kan hebben. Niets is minder waar We kunnen niel an ders zeggen, dan dat schrijver en uitgever er ln zijn geslaagd een boeiend én harmonisch geheel te le veren, dat tevens wetenschappelijk verantwoord is. Lezing van het werk laat de indruk achter, dat men een belangwekkende ontwikkeling van 1400 jaar op de voet heeft kunnen volgen en als „late ooggetuige" daar van nu geheel op de hoogte is. En dus gingen ook zij experimenteren met het idee dat aan de balpen ten grondslag ligt. Met een variant op het beroemde gedicht van de ploe gende boer kan men zeggen dat deze broers vóórt-experimenteerden. Zelfs toen wereldoorlog n hen dwong uit Europa te vluchten en ln Zuid-Ame- rika neer te strijken. In dat wereld deel hebben zij nog altijd de rechten in handen van het uiteindelijk resul taat van hun arbeid: het gepaten teerd systeem van het „schrijven met een kogel". Capillair systeem Wie het inwendige van de balpen eens bekijkt en zich daarbij nog iets van z'n schoolkennis herinnert, zal be grijpen dat het hier om het „capil lair systeem" gaat: de inkt wordt vanuit de vulling door een haardun buisje „opgetrokken" naar het schrijf- kogeltje aan de pant van de pen. „Is het zó eenvoudig?", zullen men sen met hoge natuurkundecijfers misschien zeggen. Zó eenvoudig was het niet: het bleek namelijk dat het buisje aan een bepaalde diameter ln honderdste millimeters was gebon den terwijl ook de samenstelling van de vloeistof een zeer belangrijke fac tor bleek to zijn. In ieder geval hebben de gebroeders Biro al deze hindernissen uiteindelijk weten te nemen, en Amerika paste hun vinding voor het eerst in de pral:tijk toe (het was inmiddels al 1942 geworden) waarna het Blro- systeem" gepatenteerd werd. Van „wereldwonder" tot gebruiksvoorwerp dan ook wel min of wereldwonder bekeken. Men betaalde er prijzen voor die rondom de vijfen twintig gulden lagen; nu, in 1963, varieert de prijs van een balpen tus sen een kwartje en dertig gulden. Maar voor die dertig gulden heeft men dan ook wel een pen ln luxe uit voering, bijvoorbeeld met een saffie ren kogel (die vier keer zo hard is als een metalen exemplaar) of met een doublé uitmonstering. Die kogel (van hardstaal of saffier) maakt samen met de Inktpasta uiteindelijk de kwaliteit van de pen uit. in al mag men wel stellen dat de balpen, wat z'n mechanisme betreft, wel aan de top van z'n perfectie staat met de inktpasta wordt nog altijd geëxperimenteerd. Dit materiaal kan ook zeer uiteenlopend in prijs zijn: men heeft pasta van vijf. maar ook van vijftig gulden per kilogram „Documenten-echte" pasta kent men te genwoordig ook, de jeugd op school schrijft met de balpen (kroontjespen en potloden zijn eigenlijk al bijna museumstukken geworden!), en ook de overheidsdiensten gebruiken hem nu intensief. Dat de balpen een massaprodukt is ge worden (tachtig procent van de we reldbevolking gebruikt hem) bete kent nog niet, aat de balpenindustrie de pennen „in een handomdraai eruit gooit". In de fabrieksafdeling van ae Haagse D.O.T., kan men ontdek ken dat het maken van een balpen een precisiewerk is waaraan kostba re machines te pas komen, en waarbij een kleine verandering of verbetering in het uiterlijk, zoals bijvoorbeeld een „veredeling" van de reeds bestaande driekante vorm, al ruim een jaar van researchwerk kan vergen. Afsluiten En al kan men met die moderne bal pen (letterlijk) „lezen en schrijven": dat betekent niet dat het apparaat onverwoestbaar is! „De kogelpunt moet altijd worden beschermd", dat zal elke balpendeskundige U kunnen vertellen. Niet voor niets zit er een mechanisme aan ten einde de punt te kunnen bedekken. Wat men er ook niet mee moet doen: „boven het hoofd schrijven", want dan loopt de inkt terug, de pen weigert en gaat na verloop van tijd lekken. Hetzelfde resultaat krijgt de man die de ge opende ballpoint met de punt omhoog in z'n colbert- of jaszak draagt. De kwaliteit van de pen wordt in zulke gevallen ten onrechte betwijfeld! Nast de balpen, het „kleine wereldwon der" van deze eeuw, heeft de vulpen zich intussen toch nog wel weten te handhaven. De balpenfabrikanten ge ven het zelf toe: de vulpen geeft on tegenzeglijk meer een „karakter schrift". Hij geeft ook een sierlijker houding aan de hand: met balpen wijzigde de schrijfhouding van de hand zich van schuin tot rechtop. En met de komst van de balpen werd on herroepelijk de kiem van het verdwij nen van het schoonschrift gelegd. Maar ook het „knoeien met inkt" verdween, en het schrijf tempo kon met de balpen aanzienlijk worden op gevoerd. En dat zijn voor de moderne mens ongetwijfeld „pluspunten"! 22 miljoen telefoontjes per jaar (Van onze weerkundige medewerker) NUL-NUL-DRIE (003), in alle telefoongidsen kunt U het lezen, het nummer voor het automa tische telefonische weerbericht. Een voorlichtende service die de laatste jaren een grote omvang heeft aangenomen nu geheel Nederland automatisch kan bel len. Er wordt door vele duizenden telefoonabonnees een dankbaar gebruik van deze service ge- STANDAARDWERK OVER PLANTEN De wereld der planten Prof. dr. H. C. D. de Wit Deel I Hogere planten I. Uitgave W. Gaade Den Haag. De wereld der planten ls een royale uitgave in drie delen, waarvan er twee de hogere planten zullen omvat ten, terwijl het derde deel gewijd zal zijn aan de lagere. Het eerste deel er van is thans ver schenen. Het behandelt de spermen slachten), gymno- .rmen (nazaten van oeroude ge- chten), de chlamydosp (planten van raadselachtige her komst) en een deel van de angiosper- men (de heersers in de huidi"" reld der planten) Honderden schetsen, foto's en kleur foto's sieren de uitgave en geven een indruk van de ontzaglijk gevarieerde vormenrijkdom, zowel wat de gehele plant betreft als de onderdelen, die de plant in staat stellen te blijven be staan en zich te vermenigvuldigen onder de meest fantastische verschil len voor wat betreft de bodem, hel klimaat en de Invloeden uit de omge ving. De theoretische beschouwingen zfln zo kort mogelijk gehouden om plaats te winnen voor notities over het voor komen, het nu en de betekenis van een zo groot mogelijk aantal soorten en wat daaraan "voor karakteristieks of merkwaardig is op te merken, een en ander sterk verduidelijkt door zeer fraaie detailopnamen. Hoe uitgebreid ook, 't is duidelijk, dat dit boel: toch onmogelijk Inlichtingen kan verstrekken over alles wat men van een bepaalde plant wil weten, of zelfs maar alle planten zou kunnen aanstippen. Dc schrijver prof. dr, H. C. D. de Wit wijst hierop ook zelf, Wat dit eerste deel biedt aan schoons en merkwaardigs op plantengebied doet echter reeds vermoeden, dat het driedelig werk, als overzicht van de „Wereld dor planten" ver uit zal gaan boven al wat op dit gebied in Nederland verscheen. Het tweede deel over de „gewone" planten zal ze ker deze belofte reeds grotendeels in lossen. Cactussen C. Bommeljé. Cactussen (en andere succu lenten). Uitg. W. J. Thieme en Co. N.V. Zuthpcn. Een tweede druk van een reeds be kend werkje, dat, vele aanwijzingen geeft voor liet kweken van cactussen en vctplanten en goed is geïllu streerd. maakt. In 1962 kwam het aan tal oproepen op bijna 21 mil joen, in 1963 zal dit aantal on geveer 22 miljoen hebben be dragen. Daar elk gedraaid tele fonisch weerbericht vier cent kost, levert deze weerbericht service de P.T.T. ongeveer 880.000 per jaar op. De P.T.T. zult U misschien vragen. Ja, de P.T.T., want het K.N.M.I. te De Bilt geeft telefonisch de rappor ten door aan de telefoondienst van de P.T.T. in Utrecht waar deze rapporten op een band wor den vastgelegd door de P.T.T.- employé. Aanvragen nemen toe Het heet.... automatisch telefoon weerbericht maar vanzelfsprekend zijn er van de zijde van het K.N.M.I. en van de P.T.T. enige handelingen nodig voor het zover is, al komt het ons wel voor, een klein goudmijntje te zijn. De drukste perioden zijn juni en juli wanneer men veel vakantie gangers onder de 003-draaiers zal aantreffen en veel landbouwers in verband met de oogstwerkzaamhe- den. De top ligt echter in de winter tijdens vorstperioden. Dan kan het na een koude nacht dikwijls gebeuren dat 003 lange tijd een ingesprektoon geeft, zo groot is dan het aantal abonnees dat iets van de laagste tem peraturen wil weten, vooral nu de Nederlandse Radio Unie geen toe stemming meer geeft om na het nieuws van acht uur 's morgens, zo als vroeger, de weerrapporten met o.a. de minimumtemperaturen te la ten voorlezen. Een punt dat voor ons nog altijd onbegrijpelijk is en afwijkt met bijna alle radio-uitzendingen in Europa. Denk dus niet dat het K.N. M.I. deze weerrapporten heeft afge schaft. In de recordkoude februari- maand van 1956 werd 2,6 miljoen maal het weerbericht gedraaid. Het aantal aanvragen stijgt per jaar on geveer met 1.7 miljoen (overeenko mend met een bedrag van ongeveer 6800 per jaar!). Tijdens weekeinde mis In de week wordt het telefonische weerbericht vrij regelmatig „ver verst" namelijk om 6.30 uur; 8.30; 10.30; 12.30; 14.30; 16.30; 18.30 cn 22.30 uur. In de weekends schiet de P.T.T.-service tekort. Zaterdags na half één wordt het niet voor 's avonds zeven uur ge wijzigd en ook zondags is het be richt, althans wat de actuele zaak van deze tekortkoming Nu wil het dat bij de weerdienst van het K.N.M.I. wel continu wordt gewerkt, ook zaterdags en zondags. Wü (als telefoonabon nees) hopen dat de P.T.T. nog dit jaar deze weerberichtgeving ook technisch geheel in handen van het K.N.M.I. gaat geven, zodat in de zomermaanden ook op de week ends van een actuele weerbericht geving sprake zal zijn. Voor een omzet die in de komende ja ren naar een miljoen gaat lopen mo gen wij van de P.T.T een betere ser vice van dit telefonisch weerbericht toch zeker verlangen. Wanneer dit direct vanuit het K.N.M.I, te Den Bilt kan gerealiseerd worden, Is het zelfs mogelijk dat overdag eik uur de actuele rapporten worden ver strekt. Niet alleen de vakantiegangers maar ook dc land- en tuinbouw, scheep vaart en het bedrijfsleven kan hier mee gebaat zijn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1964 | | pagina 4