Ho g<
'ere lonen in het wegvervoer;
verzoek tot verhoging tarieven
Jongen van 13 doodde
kleuter van vier jaar
Tweede Kamer op de
bres voor de boeren
In 1962 was
in oktober van
al bekend dat tweede
t.v.-net
dit jaar gereed zou zijn
Verhogi
\ingen van 10
tot 15 procent
noodzakelijk geacht
W.E.U.-PARLEMENT VOELT NIETS
VOOR MULTILATERALE KERNMACHT
Regering zoekt een
programma voor
tweede t.v.-net
Minister vertelde oud nieuws
Hilversum klaar
om te starten
Prins overweegt
twee functies
neer te leggen
Tweede aanpassing van lonen per 1 april
Tweede aanpassing
Tarieven
Verhogingen
GEEN UNANIEME UITSPRAAK
Socialistische
amendementen
aanvaard
Geen afwijzing
LANDBOUWSCHAP RICHT
ZICH TOT TWEEDE KAMER
Duitsers vóór
PRESTON COBB
KRIJGT UITSTEL
BALDUR VON SCHIRACH
MAR ZIEKENHUIS
Drama in Kooistertille
Slachtoffer naar
veld meegenomen
Soekarno vraagt
tweede onderzoek
op Noord-Borneo
Turkse tovenaar
Doorberekening
Voorbereiding
Alleen kabel
Moeilijk punt
Aldo Moro wordt
Italiës premier
DONDERDAG 5 DECEMBER 1963
PROVINCIALE Z E E U W 8 E COURANT
Vertegenwoordigers van werkge
vers- en werknemersorganisaties
in het beroepsgoedërenvervoer
over de weg hebben in principe
overeenstemming bereikt over een
eerste aanpassing van de lonen per
1 januari a.s.
Wanneer ook de Stichting van den Ar
beid zich daarmee akkoord verklaart,
zal aan alle werknemers van 23 jaar en
ouder, vallende onder de c.a.o. voor het
beroepsgoederenvervoer over de weg,
gedurende de periode van 1 januari tot
1 april 1964 wekelijks een uniforme uit
kering worden verstrekt van f 7,bru
to. Voor het jongere personeel zal de
uitkering een bepaald percentage van
f 7,bedrageneenzelfde percentage
als de jeugdlonen voor de verschillende
leeftijdsgroepen belopen ten opzichte
van de functieionen voor werknemers
van 23 jaar en ouder. Aan het admini
stratieve personeel zal een uitkering per
maand worden verstrekt op dezelfde ba
sis als voor het personeel met weekloon.
Voor het overige blijft de c.a.o. voor het
beroepsgoederenvervoer over de weg na
1 januari 1964 onaang'etast van kracht.
Werkgevers en werknemers moeten nog
overleg plegen over de tweede aanpas
sing van de lonen tegen 1 april en ook
over de algehele herziening van de hui
dige c.a.o. De werknemersorganisaties
in het beroepsg'oederenvervoer over de
weg denken binnenkort concrete voor
stellen te doen voor de nieuwe c.a.o.
Met het oog op de komende loonsver
hogingen en overige kostenstijgingen
hebben de werkgeversorganisaties in
het beroepsgoederenvervoer over de
weg, samenwerkende in de commis
sie van overleg voor het goederen
vervoer (C.O.G.), bij de minister van
verkeer en waterstaat een verzoek
ingediend tot verhoging van de tarie
ven.
In een brief, die de C.O.G. aan minister
Van Aartsen heeft gezonden, wordt
vastgesteld dat de rentabiliteit van de
vervoersbedrijven zeer ongunstig is, dat
veie bedrijven zelfs met verlies werken
en dat een structurele herziening nodig
BIJ HET Algemeen Handelsblad
hebben ze hun vergeelde jaar
gang 1865 eens opgeslagen om te
zien hoe zij toen op de moord van
Abraham Lincoln gereageerd heb
ben. U zoudt het niet geloven als
die krant het niet zelf zei: Met
vier regels druks is die hele ge
beurtenis toen afgedaan. In de
eerste plaats ziet U uit dit nuch
tere feit wel héél duidelijk, wat
wij allemaal reeds lang weten: dat
in nog geen eeuw de nieuwsvoor
ziening zodanig veranderd is dat
er zelfs geen vergelijking met
vroeger meer mogelijk is. Nu heb
ben wij, thuis in onze stoel in on
ze huiskamer de ganse schrikba
rendheid van de beide moorden
van Dallas kunnen bijwonen op
hetzelfde moment dat zij geschied
den; wij hebben zelfs de pretentie
gehad aanmerkingen te maken op
onvolkomenheden en kleine fouten
in de directe verslaggeving door
Nederlandse professionele oogge
tuigen. De mensen die hier deze
tuttelige kritiek hebben geleverd,
hebben zich niet eens geschaamd
over deze ellendige kritische
klemmalereiin het letterlijke
zicht van wat de techniek hier zo
wonderbaarlijk tot stand had ge
bracht.
Een tweede conclusie is, dat het
adagium: „Eén wereld of geen
wereld" toen nog geen enkele zin
had. Amerika was zó ver weg van
ons Europa, en ons Europa was
zózeer met zichzelf ingenomen,
dat het de moord op een Ameri
kaanse president en dat nog
wel een president van zo grootse
allure als Lincoln als een ge
mengd berichtje uit de verre ver
te beschouwde. Niemand toen, die
zich zal hebben kunnen voorstel
len dat Amerika ééns, nog maar
drie-kwart eeuw later, de redder
van hetzelfde Europa zou zijn en
de machtigste staat van de we
reld.
De terugblik naar de vier regels
van honderd jaar geleden zegt
méér omtrent de gang der historie
dan menig uitgebreid geschiede
nisboek, èn omtrent de ontwikke
ling der techniek, want in een tijd
dat telegraaf en telefoon nog niet
over oceanen reikten, laat staan
telex, radio en televisie, deed sen
bericht dat van Amerika naar
Europa moest komen vele dagen of
zelfs weken over een afstand die
nü tot niets is teruggebracht. Wij
hebben de moord op Oswald in ons
Hollands binnenhuisje zien ge
schieden op hetzelfde ogenblik dat
zij gepleegd werd niet alleenwij
hebben de details zelfs duidelijker
ivaargenomen dan zij die er, in
Dallas, persoonlijk bij aanwezig
waren en van het begin tot het
einde hebben ivij de begrafenis
van president Kennedy kunnen
volgen, be er en vollediger dan de
menigte in Washington zelf. Onze
reporters waren in enkele uren ter
plaatse. Alle massa-communica
tiemiddelen van de gehele wereld
waren ogenblikkelijk in volle actie
om hun bestaan waarvan, en
kele tientallen jaren geleden
slechts, nog niet eens sprake was
en dat toen zelfs niet eens ver
moed kon worden volledig waar
te maken en te rechtvaardigen.
Het is allemaal geen nieuws wat
ik U vandaag vertel. Het enige
nieuws is, dat de moord op een
president der Verenigde Staten
honderd jaar geleden geen of
nauwelijks nieuws was. Dat het
vele dagen nodig had om ons te
bereiken en dat de krant het in
een berichtje van vier regels kon
en mocht afdoen.
Het is nutteloos te vragen of de
verbijsterende vooruitgang in zo
korte tijd reden tot voldoening
over 's mensen vindingrijkheid
geeft. En of het feit dat de wereld
tot een éénheid is samengesmolten
deze wereld dichter bij het „ge
luk" heeft gebracht, dat zij heeft
nagestreefd, zolang de mens be
staat.
ELIAS.
is van alle maximum tarieven voor het
binnenlands vervoer.
Voorafgaand aan deze structurele her
ziening vragen de transportondernemers
echter een voorlopige herziening van de
tarieven tegen 1 januari a.s., om de ver
hoging van de lonen en overige kosten
te kunnen opvangen.
Er is berekend, welk effect op de kosten
moet worden verwacht van de 10 pet
loonsverhoging, van de invoering van
een minimum loon van f 100,per
week voor werknemers van 23 jaar en
ouder, en van het duurder worden van
diensten en produkten, die men van der
den moet betrekken.
Lettend op de uitkomst van deze be
rekening acht de C.O.G. per 1 janu
ari a.s. de volgende tariefverhogin
gen volstrekt noodzakelijk: afhaal-
en besteivervoer en plaatselijk goede
renvervoer 15 pet, vraehtautodienst-
vervoer 12'/2 pet, interlokaal ongere
geld vervoer 10 pet, extra vergoeding
voor plaatselijk goederenvervoer bui
ten de normale arbeidsuren 12 '/2 pet,
uurtarief voor extra-mankracht 60
cent per uur.
De C.O.G. meent, dat deze tariefverho
gingen voor het binnenlands vervoer
Serse per 1 januari a.s. moeten worden
oorgevoerd, omdat de totale kosten
voor de vervoerders volgend jaar zeer
belangrijk stijgen, terwijl in deze be
drijfstak de mogelijkheden tot produkti
viteitsverhoging uiterst beperkt zijn.
Het parlement der Westeuropese
Unie is gisteren niet tot een uit
spraak gekomen over de wenselijk
heid van een NAVO-kernmacht.
Door de socialistische amendemen
ten, die ook van andere partijen
steun kregen, is elke beoordeling
van de plannen voor een multilate
rale kernmacht en de wenselijk
heid van een politieke NAVO-
executieve voor het beheer erover
geschrapt uit een ontwerp-aanbe-
veling die de Nederlandse afge
vaardigde A. E. M. Duynstee, als
rapporteur van de defensiecom
missie had ingediend.
Wat er na de aanvaarding van de socia
listische amendementen overbleef, is
slechts de verklaring dat de N.A.V.O.
moet streven naar een stelsel van poli
tieke controle over de kernwapens in het
bondgenootschap en naar een geünifor
meerd systeem voor de politieke en mi
litaire voorbereiding, met de N.A.VO.-
ministerraad als hoogste orgaan.
Deze uitspraak is voor verschillende
uitleg vatbaar, zoals bleek uit ver-
De rijksvoorlichtingsdienst heeft meege
deeld dat Z.K.H. Prins Bernhard over
weegt om na de olympische spelen in
Tokio in 1964 af te treden als voorzit
ter van de Federation Equestre Inter
nationale. Tevens denkt de prins eraan
te eniger tijd voor het voorzitterschap
van de Fondation Européenne de la Cul
ture te bedanken.
In Haagse kringen wijst men op de mo
gelijkheid van een oorzakelijk verband
tussen deze plannen van de prins en zijn
rugklachten, die verergerd zijn door een
val in het buitenverblijf te Porto Ercole
deze zomer.
In een telegram aan de leden van de
Tweede Kamer heeft het landbouw
schap voorgesteld om te komen tot een
bijzondere kredietregeling met rente en
aflossingsfaeiliteiten voor de veehouderij
bedrijven.
Vele op de rundveehouderij aangewezen
weidebedrijven, hoofdzakelijk gelegen in
de laagveëngebieden verkeren in ernsti
ge financiële moeilijkheden, aldus het
landbouwschap.
Het zou mogelijk gemaakt moeten wor
den,. dat deze bedrijven een bijzonder
krediet kunnen opnemen onder borgstel
ling. Faciliteiten met betrekking tot de
rentevoet zouden eventueel voor reke
ning van het ontwikkelings- en sane
ringsfonds kunnen komen, aldus het
landbouwschap. In het telegram wordt
er voorts op aangedrongen, dat de door
berekening van de loonsverhoging met
ingang van 1 januari 1964 in het melk-
prijsbeleid reeds per dezelfde datum
wordt geëffectueerd en niet zoals in
het voornemen ligt bij de aanvang
van het nieuwe melkprijsjaar met in
gang van 5 april 1964.
scheidene verklaringen. De Christen-
Democraten bijvoorbeeld stelden dat
hun instemming met de resolutie in
haar gewijzigde vorm geen afwijzing
betekende van de gedachten der mul
tilaterale N.A.V.O.-kernmacht, zulks
in lijnrechte tegenspraak tot wat de
Britse socialist Brown had gezegd
bij de indiening van de amendemen
ten. Er kwamen zelfs zoveel verschil
lende verklaringen los, dat de voor
zitter van het W.E.U.-parlement, de
Duitse socialist Carlo Schmid, de af
gevaardigden terecht moest wijzen.
De uitspraak die wij gaan doen, zo
zei hij, is de uitspraak van deze ver
gadering en niet van afzonderlijke
leden.
Het W.E.U.-parlement, waarin afge
vaardigden van Nederland, België,
Luxemburg, Duitsland, Frankrijk, Ita
lië en Groot-Brïttannië zitting hebben,
is hiermee in feite op hetzelfde punt
gekomen als begin november de parle
mentaire N.A.V.O.-conferentie. Ook daar
kon men als gevolg van oppositie niet
tot goedkeuring van de plannen voor
een N.A.V.O.-kernmacht komen.
Na de stemming hebben de afgevaardig
den de Duitse minister van buitenlandse
zaken, Gerhard Sehroeder, een warm
zaken, Gerhard Schroder, een warm
pleidooi voor de multilaterale kernmacht
horen houden. Het plan voor de
N.A.V.O.-macht is in zijn huidige vorm
een van (Tie moedige en vruchtbare ini-
tatieven die de vrije wereld aan wijlen
president Kennedy te danken heeft, zo
zei hij. Door een beroep te doen op de
Amerikaanse geallieerden om in multi
laterale vorm deel te nemen aan de
Amerikaanse verantwoordelijkheid op
kerngebied, heeft Kennedy doelbewust
het proces van geleidelijke integratie
van alle betrokkenen in het Atlantisch
deelgenootschap bevorderd, aldus
Sehroeder.
Schroder.
A/WWWWWWWWWWWSA/WWWWWWVWW
Een van de leiders van de bende,
die in aucustus van dit jaar de
overval pleegde op de posttrein bij
Gheddington, waarbij 26 miljoen
gulden werd buitgemaakt, is zo
als gemeld in Londen door Scot
land Yard gegrepen. Het is John
Thomas Daly, die men hier ziet
met zijn vrouw Barbara Maria, op
een foto, welke in augustus door de
Engelse politie werd verspreid.
De executie van de 17-jarige Amerikaan
se neger Preston Cobb is gisteren voor
onbepaalde tijd uitgesteld. Cobb werd
twee jaar geleden wegens moord op zijn
blanke baas ter dood veroordeeld, maar
de voltrekking van het vonnis werd tel
kens uitgesteld. Hii zou nu morgen te-
terechtgesteld worden, maar de federale
rechtbank, het vijfde rondtrekkende hof
van appel, bepaalde gisteren in Atlanta,
dat met de executie gewacht moet wor
den, totdat de rechtbank de zaak in
al haar aspecten bestudeerd kan hebben.
Hiermee is de weg geopend voor een
nieuwe behandeling in beroep, dit on
danks het feit, dat de federale districts
rechtbank van augusta dinsdag nog een
petitie da'artoe afwees-
De advokaat van de jonge neger, Do
nald L. Hollowell, bracht voor het hof
van appel in Atlanta naar voren, dat de
rechter in Augusta dinsdag bijna „on
middellijk" vonnis wees, hoewel de pe
titie vergezeld ging van een grote hoe
veelheid bewijsmateriaal, van in totaal
omstreeks duizend pagina's.
De zaak Preston Cobb heeft overal ter
wereld belangstelling getrokken vanwe
ge de jeugd van de veroordeelde Cobb
was vijftien toen hij ter dood veroordeeld
werd en vanwege het feit dat hij
schuldig bevonden werd aan de moord
op de blanke boer Frank Dumas door
een jury die geheel uit blanken bestond.
De negeradvokaat Hollowell, die pas la
ter in de zaak betrokken werd, heeft
reeds verscheidene keren uitstel van het
vonnis weten te krijgen.
Baldur von Schiraeh, de thans 56-jarige
voormalige leider van de „Hitler-Ju-
gend", die in 1946 door het tribunaal van
Neurenberg tot twintig jaar werd ver
oordeeld, is gisteren uit de gevangenis
van Spandau naar het Britse militaire
hospitaal in West-Berlijn overgebracht.
Naar verluidt heeft hij stofwisselings
moeilijkheden.
Met Von Schirach worden in Spandau
nog twee andere grote nazi-oorlogsmis
dadigers vastgehouden: Hitiers plaats
vervanger Rudolf Hess en de voormalige
minister voor de wapenindustrie, Albert
Speer.
Het Wereldgebeuren
Dit is Rita Marechal als boefje, de
hoofdfiguur van het gelijknamige
televisiespel, dat op donderdag 12
december door de N.T.S. zal worden
uitgezonden onder regie van Gerard
Rekers. Het spel is gebaseerd op de
toneelbewerking van Jaap van der
Poll van het gelijknamige boek door
M. J. Brusse.
rt/WWNWWVWWWVWVWVWWWVWWVVVVVVWWW
De 13-jarige J. H. uit Kootstertïlle
heeft dinsdagavond tegenover de
rijkspolitie in Buitenpost bekend
de vierjarige Jarich Spoelstra, een
plaatsgenootje, te hebben ver
moord.
Op aanwijzingen van de dertienjarige
jongen is het stoffelijk overschot van de
kleuter gevonden. Het lag in een sloot
achter een groot industrieterrein in
Kootstertille. De jongen had de moord
's middags gepleegd. Hij had de kleuter
daar toe mee naar het veld genomen.
Omstreeks half zes dinsdagavond kreeg
de politie de melding, dat Jarich Spoel
stra werd vermist. Bij het onderzoek
kwam de 13-jarige jongen met het ver
haal, dat hij Jarich met een vreemde
man in een auto had zien wegrijden. De
politie zocht daarop de omgeving af,
maar boekte geen resultaat. Bij het na
der verhoren van de jongen werd hij op
leugens betrapt. Hij werd naar het po
litiebureau in Buitenpost gebracht,
waar hij ten slotte bekende Jarich te
hebben vermoord.
De jeudige moordenaar, J. H., was een
debiele jongen. Hij zat in de derde klas
van de openbare lagere school in Kloos-
tertille. Het hoofd' van de school, de
heer G. Bakker, zei, dat Jan altijd een
rustige en stille jongen was. Uit niets
was hem ooit gebleken, dat Jan afwij
kingen had die zouden kunnen doen ver
onderstellen dat hij zo'n daad zou ple
gen.
J. H. was de op een na oudste uit
een arbeidersgezin van zes kinderen,
dat gezinsuitbreiding verwachtte. Hij
was een stevig gebouwde knaap die
soms leefde in de sfeer van cowboy
verhalen en films. Hij stond bekend
als een moeilijke jongen, die ook zeer
moeilijk kon leren.
Dr. J. Zeldenrust heeft gisteren sectie
op het lijkje verricht in het diaconessen-
huis in Leeuwarden. Hij kon vaststellen
dat het kind door verdrinking om het le
ven is gekomen, zeer waarschijnlijk na
dat het eerst bewusteloos was geraakt.
Hij trof geen sporen van geweldpleging
aan.
De vermoorde Jarich Spoelstra woonde
niet ver van het huis van de dader. Hij
was het op een na jongste kind uit een
gezin van zeven kinderen. Zijn vader
werkt bij het Fries Isolatie Bedrijf in
Leeuwarden. Ook in dit gezin wordt ge
zinsuitbreiding verwacht.
De officier van justitie in Leeuwarden
stelt thans een onderzoek in. Hangende
het onderzoek kon de politie nog geen
nadere mededelingen over de motieven
voor en de toedraeht van de moord
doen.
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, mr. Bot, heeft dinsdag
in de Tweede Kamer verklaard, dat de
regering momenteel overweegt hoe, nu
het tweede t.v.-net gereed is, „de plot
seling gewonnen tijd op zinvolle wijze
kan worden overbrugd".
Zoals bekend kunnen de N.T.S. en de
omroepen niet voor oktober 1964 met
hun uitzendingen op het tweede net
beginnen.
De voorzitter van de N.T.S., de heer
Schüttenhelm, gaf hierop het volgende
commentaar: „van de zijde van de
N.T.S. wordt bericht, dat het bestuur
tot op heden niet op de hoogte is ge
steld van het tijdstip, waarop het twee
de net (zender Lopik) voor uitzending
gereed is; dat de voorwaarden waar
onder de N.T.S. en de omroeporganisa
ties het tweede net tijdelijk kunnen
verzorgen, nog steeds niet bekend zijn;
dat de pacificatiecommissie, die de mi
nister onder andere moet adviseren om
trent deze voorwaarden nog niet is
ingesteld; dat de uitspraak van de
minister in de Tweede Kamer ten
aanzien van het gebruik van het twee
de net prematuur moet worden geacht,
omdat een eerste informatief overleg
met het ministerie van o., k. en w. met
de N.T.S. omtrent de tijdelijke bezetting
en de voorwaarden waaronder de N.T.
S. en de omroeporganisaties dit zouden
kunnen doen eerst 14 dagen geleden
heeft plaatsgehad en het overleg nog
steeds niet is afgesloten".
President Soekarno heeft verzocht om
een tweede onderzoek door de V.N.
naar de wens van de bevolking in Se-
rawak en Noord-Borneo op het stuk
van aansluiting bij Maleisië.
Het eerste onderzoek, in september
verricht, is volgens de Indonesische pre
sident niet op democratische wijze ver
lopen. Er bleek toen dat de bevolking
in overgrote meerderheid voor aan
sluiting bij Maleisië was. Zolang er
geen nieuwe volksraadpleging wordt ge
houden zal Indonesië Maleisië blijven
bestrijden, aldus Soekarno.
Ismet Inönu, de „Turkse tovenaar" is
in de laatste week van september tech
tig jaar geworden. Een mooie leeftijd
om het politieke werk aan anderen over
i te laten, zou men denken. Maar Inonu
Iziet het enigszins anders. Als het aan
hem ligt blijft hij nog lange tijd Tur-
kijes sterke man. Helaas, hij heeft het
niet meer alleen voor het zeggen. Lange
tijd was dat wel gebruikelijk, maar se
dert de jongste verkiezingen is het ook
Inönu wel duidelijk, dat er in Turkije
iets aan het veranderen is en dat niet
helemaal ten gunste van de democrati
sche beginselen, die de bejaarde politi
cus is toegedaan.
Verleden maand zijn in Turkije namelijk
provinciale verkiezingen gehouden en de
uitslag was triest en teleurstellend, al
thans voor de regeringspartijen. Sedert
de vai van Adnan Menderes, die door
het huidige bewind door middel van
executie voorgoed werd uitgeschakeld
werd Turkije geregeerd door Inönu's
Republikeinse Volkspartij, een beweging
die er prat op gaat de revolutie van Ke-
mal Ataturk voort te zetten, maar die
in feite op haar vele m het verleden ver
gaarde lauweren rust. Deze volkspartij
was een coalitie aangegaan met twee
tamelijk vooruitstrevende partijen, de
Partij voor een Nieuw Turkije en de
Boerenpartij. Vooruitstrevend betekent
in dit geval, dat beide partijen zich
eveneens ais de verdedigers van Ata-
turks geestelijk erfdeel beschouwen, het
geen in feite erop neerkomt, dat zij on
bestemde ideeën lanceren over een bete
re toekomst zonder ook maar enigszins
concreet te kunnen aangeven hoe die
toekomst eruit moet zien en hoe zij kan
worden bereikt.
Deze partijen hebben het zwaarst gele
den tijdens de jongste verkiezingen, om
dat zij hun meeste aanhangers hebben
of liever gezegd hadden op het platte
land, waar toevallig ook de reactionaire
1 Rechtvaardigheidspartij vrij vast in het
zadel zit.
Zo bleef de Republikeinse Volkspartij
van Inönu. die op de steden steunt, zelf
aardig buiten schot, maar kreeg zij als
deelgenoot in de regering toch een aan
zienlijke klap door de nederlaag van de
beide coalitiegenoten.
Tot overmaat van ramp hadden die
bondgenoten er direct genoeg van en
zegden zij de samenwerking met Inönu
op. Voor de laatste zat er toen niets an
ders op dan het ontslag van zijn rege
ring aan te bieden en dat is dan nu aan
vaard.
Slot van pagina 1
en er waren zeer ongunstige klimatolo
gische omstandigheden. Thans kan men
rekenen op 29 cent, terwijl ook de prij
zen op de slachtveemarkt 20 25 pro
cent hoger liggen dan in 1962. Er zijn
dus nu betere voorwaarden voor de
melkveehouderij', maar de minister was
het eens met de heer Egas, dat we er
hiermede niet zijn.
Op de vraag waarom de minister niet
Minister Bot Iieeft dinsdagmid
dag in de Tweede Kamer tijdens
de behandeling van de begro
ting van het ministerie van on
derwijs, kunsten en weten
schappen gezegd dat het twee
de t.v.-net niet in april van het
volgend jaar gereed zal zijn,
maar door een technische mee
valler reeds nu in gebruik kan
worden genomen.
Echter: in het personeelsorgaan
van de P.T.T., genaamd „Be-
drijfsbanden", heeft eind 1962
reeds gestaan dat de tweede
t.v.-zender gereed zou zijn in
oktober 1963.
Dat dit ook bij het ministerie van
o„ k. en w. reeds sinds jaar en dag
bekend moet zijn geweest, mag bo
vendien worden afgeleid uit het feit,
dat de N.T.S. reeds in september
1962 aan de toenmalige staatssecre
taris, thans minister van justitie, mr.
Scholten, heeft gevraagd op 1 okto
ber 1963 met het tweede net te mo
gen beginnen, rekening houdend met
het feit dat blijkens de P.T.T. deze
tweede zender op die datum gereed
zou zijn.
Er is dus geen sprake van een tech
nische meevaller, althans niet in die
zin dat het tweede t.v.-net eerder kan
gaan werken dan reeds lang bekend
is. Mr. Schuettenhelm, de voorzitter
van de N.T.S., heeft gistermiddag op
een persconferentie in Hilversum dan
ook zijn verbazing uitgesproken over
het verwijt van minister Bot dat het
aan de omroepen ligt dat het nog
een jaar moet duren eer zij met hun
tweede t.v.-programma kunnen be
ginnen.
voorwaarden. Dat kan hij niet, want
de pacificatiecomniissie die er nog
niet is moet hem er over advise
ren. Maar als wij geen voorwaarden
kennen, dus bijvoorbeeld hoeveel uur
wij mogen uitzenden, dan kunnen wij
nog niets ondernemen.
Onze concessie zal tijdelijk zijn. De
minister heeft tot dusverre evenmin
verteld hoe lang die tijdelijkheid zal
duren. We kunnen geen mensen aan
nemen en opleiden en daarbij zeg
gen: „In oktober van het volgend
jaar kunt U gaan werken, maar we
weten niet voor hoelang en wanneer
we U weer moeten ontslaan". Als
de minister niet voor het eind van
het jaar zijn concessievoorwaarden
bekendmaakt, kunnen we niet per 1
oktober 1964 met het tweede net
starten".
Hij zei: „We hebben in brieven aan
o., k. en w. altijd gesteld dat we een
jaar voorbereidingstijd moeten heb
ben voor de ingebruikneming van
het tweede net. De minister heeft ons
eind november een bezoek gebracht
en heeft ons gezegd dat we in okto
ber van het volgend jaar op het twee
de net mogen beginnen. Maar hij
heeft ons niet gezegd onder welke
Uit andere bron vernemen wij dat
de N.T.S. in staat is, indien vandaag
de concessie afkomt, binnen drie
maanden met het tweede programma
te beginnen.
Hoewel het van de „penningmeester
van de televisie", het ministerie van
o., k. en w. dat alle begrotingsposten
vooraf goedkeurt, niet mag omdat
alle begrotingsgeiden aan het eerste
programma moeten worden besteed,
hebben de omroepen en de N.T.S. op
goed geluk reeds een tweede hoofd
controlekamer gekocht. Het enige
wat op het ogenblik nog ontbreekt is
een kabel tussen de studio's in Bus-
sum en het omroepkwartier in Hil
versum, zomede een tweede straal
verbinding met de zender in Lopik.
Deze zijn op korte termijn aan te leg
gen.
Hoewel het officieel evenmin mag, is
het ministerie van o., k. en w. bekend
dat de N.T.S. en de omroepen zich
sinds jaar en dag praktisch voorbe
reiden op het tweede net. Extra per
soneel aannemen Extra buitenlandse
programma's aankopen. En extra
eigen programma's op de filmband
of de ampex vastleggen.
Het heeft in Hilversum dan ook de
nodige verbazing gewekt dat minis
ter Bot in de Tweede Kamer heeft
gezegd dat de omroepen inderdaad
het volle jaar nodig hebben eer zij
technisch, personeel en programma
tisch in staat zijn ook het tweede net
te verzorgen, en daaraan de mede
deling vastknoopte dat hij ter over
brugging van de tijd tot 1 oktober
1964 aan het tweede net een „zin
volle besteding wil geven. Men noemt
dit openlijk een frase.
van plan is de 5 pet loonsverhoging
per 1 januari a.s. in de prijs van de
melk door te berekenen, antwoordde
de bewinsman, dat dit voor hem geen
principieel punt is. Hij erkende, dat
ook de landbouw recht heeft op door
berekening. Maar op praktische gron
den achtte de minister het beter met
de doorberekening te wachten tot 1
april 1964. Twee argumenten had de
minister voor zijn standpunt. Ten
eerste wees hij op het globale karak
ter van het beleid in de interimperio
de, waarbij de regering verder is ge
gaan dan oorspronkelijk in haar be
doeling was. Ten tweede gaat het hier
om een kwart jaar, dat door de loons
verhoging wordt beïnvloed.
Wat het voorstel van het landbouw
schap betreft inzake een kredietregeling
met rente- en aflossingsfaciliteiten, dat
door zo goed als alle afgevaardigden was
ondersteund, zei V: minister, dat dit ver
zoek hem nog slechts korte tijd bekend
is. Het voorstel is nog wat vaag en na
der overleg zal nodig zijn, aldus de mi
nister. Hij zei echter niet optimistisch
te zijn, dat in dit opzicht nog wat voor
de veeweidebedrijven zal kunnen wor
den bereikt. De gedachte om op dit punt
het ontwikkelings- en saneringsfonds
voor de landbouw in te schakelen wees
de minister van de hand.
Inzake het prijsbeleid voor de suiker
bieten, waarnaar ook vele afgevaardig
den hadden gevraagd, zei de minister,
dat inderdaad moet worden gestreefd
naar een uitbreiding van het suikërbie-
tenareaal in ons land. De prijsvorming
van consumptieaardappelen moet in be
ginsel vrij zijn, zo merkte de minister
tegenover ir. Tuinman (v.v.d.) op. Al
leen in buitengewone omstandigheden
moet er kunnen worden ingegrepen. De
minister deelde verder mede, dat er een
kleine ambtelijke commissie is benoemd,
die tot taak heeft na te gaan of voor
bedrijfsgebouwen in de landbouw iets
op het fiscale vlak kan worden gedaan.
De tegenstand, die Inönu ondervindt
heeft twee kanten. Aan de ene zijde
winnen de reactionairen van de
Rechtvaardigheidspartij veld, aan de an
dere kant wordt hij in de steek gelaten
door de progressieve jongeren, die zich
hoe langer hoe meer verraden voelen
door de „tovenaar", die de laatste tijd
te weinig spectaculaire kunststukjes
vertoont.
Onder deze jongeren zijn er, die school
hebben gegaan in Cairo, dat wil zeggen,
zij bewonderen de revolutionaire daden
van Nasser, hopen op een herhaling van
de opstand van mei 1960 en ageren in
het geheim. Tot deze laatste groep be
hoort een aantal officieren van het
Turkse leger. Inönu zit dus in een moei
lijk parket en hoewel hij voor hetere vu
ren heeft gestaan is dat heel onplezierig,
want het is niet zeker, dat hij nog lang
de sterke man van Turkije zal zijn. Im
mers, zal de tachtigjarige zich kunnen
verzetten tegen de" felle oppositie, die
zich in het offensief heeft gestort? En
wie zal hem opvolgen. De Volkspartij
heeft volgens waarnemers een kundig
kader, maar in geen van deze leiders
ziet men een tweede Inönu. die nog
steeds teert op de roem, welke hij aan
de zijde van de grote Ataturk vergaar
de. Jarenlang was hij de adjudant en
vertrouweling van Kemal Ataturk. Hij
kon het zich zelfs veroorloven met de
legendarische leider van mening te ver
schillen, waarbij het soms hard tegen
hard ging.
In die jaren ging een deel van Ataturks
glorie op Inönu over. Inönu heette toen
trouwens nog maar doodgewoon Ismet
Pasja. Zijn huidige naam is een bijnaam,
die hij kreeg na de slag bij Inönu. De
Turken brachten de Grieken bij die gele
genheid een verpletterende nederlaag
toe onder bevel van Ismet Pasja. Ata
turk zelf stelde voor Ismet Pasja de
naam Inönu te geven toen de Turken
verplicht werden gesteld familienamen
te kiezen.
Ataturk stierf op 10 november 1938,
juist in een periode van onenigheid
met Inönu. Dat verhinderde echter
niet dat Inönu zijn geestelijke vader als
president opvolgde, waarbij hij zich
voornam het werk van Ataturk voort te
zetten en Turkije van een Aziatisch land
te maken tot een moderne westerse
staat. Met een onuitputtelijk geduld en
talloze crises één voor één overwinnend,
is Inönu met dit werk voortgegaan. En
hoewel hij bijna even dictatoriaal regeer
de als de vroegere heersers over Tur
kije, die hij had bestreden, was het in
voeren van een democratisch bestuurs-
stelsel zijn enig doel.
In naam is dat doel reeds bereikt, want
Turkije wordt tot de democratische sta
ten gerekend. In feite is het echter nog
lang niet zo ver. De terugkerende
kracht van Menderes' reactionaire aan
hangers op het platteland, de massapro
cessen van nog maar kort geleden en
de ondergrondse activiteiten van jonge
revolutionairen zijn daarvan het bewijs.
Daarom wellicht, dat Inönu zich nog on
misbaar acht. Het Turkije dat Ataturk
zich droomde bestaat nog niet.
ISMET INÖNU
...tachtig jaar en nog toveren...
De Italiaanse kabinetsformateur, de
christen-democraat Aldo Moro heeft gis
teravond bekendgemaakt dat niet de so
cialisten overeenstemming is bereikt
over de vorming van een regering links
van het centrum.
Moro heeft zijn opdracht tot vorming
van een kabinet aanvaard en zal het
premierschap op zich nemen van de
nieuwe regering.
9 Opnieuw heeft een Engelse provinciale
krant de publikatie moeten staken. De
Yorkshire Evening News, met een oplage
van 120.000 exemplaren, ging een fusie aan
met Yorkshire Evening Post. Het afgelopen
half jaar vonden dergelijke fusies plaats
in Leicester, Manchester, Birmingham en
Nottingham. Slechts twee Britse provincie
plaatsen Glasgow en Edinburgh heb
ben thans nog meer dan één avondblad.
(Advertentie)
Betere kleding bij
Nederland Kattenburg
sinds 1856
