NEDERLAND HERDACHT HET 150-JARIG VAN KONINKRIJK BESTAAN In Den Haag werd krans gelegd Johnson overlegt met Europese staatslieden Brugbouwers rekenen met vorst, storm en mist.. CASTRO-AANHANGERS SCHOTEN OP VENEZOLAANSE KIEZERS Onderzoek gelast naar glas in graan Oecumenische kerkdienst in Utrecht Prins Willem landde weer in Scheveningen Stagnatie valt overigens wel mee 206e jaargang - no. 283 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Maandag 2 dec. 1963 Noor in tweeën Plicht Vredespaleis Landing Herdenkingsrede Herderlijk schrijven Oecumenische dienst Overzee MACHINEGEWEERVUUR EN BOMAANSLAGEN SIR WINSTON CHURCHILL 89 Weer overleg tussen Frankrijk vn Algerije SPOORKAARTJE WORDT DUURDER Werkbezoeken van Douglas Home en Erhard Werkbezoeken Stenn BIJ BOUW VAN OOSTERSCHEEDEBRUG Storm en mist RUSSEN OP DE HOOGTE VAN MAATREGELEN VOOR WEST-BERLIJN Twee doden bij verkeersongeval JOHNSON BEDREIGD Senator wil twee vice-presidenten in Amerika PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 67 cent per week, ƒ8,70 per kw.franco per post 8,95 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen: ioii£u. a V 7 O.ORg;>g' rtef 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b. g g. red. 7853, adv. 5213), Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2. tel. ijyn/sieriKzee. red. tel. 2425, adm. tel. 2094. Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. ƒ4,50. Ingez. med 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. ƒ1,50) ..Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Pagina 2 Nederland heeft dit weekeinde het feit herdacht, dat 150 jaar geleden de Nederlandse staat herleefde na een periode van Franse bezetting. In het kader van deze nationale herdenking legden H.M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard een krans bij het Nationaal Monument op Plein 1813 in Den Haag, landde prins Willem van Oranje zaterdag morgen opnieuw in Scheveningen en sprak H.M. de Koningin via radio en televisie een herdenkingsrede uit. Gisteravond werd in de Utrechtse Domkerk een oecumenische kerkdienst gehouden, die door de koningin en de prinsessen Beatrix en Margriet werd bijgewoond. Voor de kranslegging, zaterdagmorgen in Den Haag. bestond zeer veel belang stelling. Op het gereserveerde gedeelte van het Plein 181$ stonden verscheide ne deputaties van scholen, sport- en jeugdorganisaties opgesteld. De plech tigheid werd opgeluisterd door de Ko ninklijke Militaire Kapel en het konink lijk mannenkoor „Die Haghe Sangers". Na de kranslegging hield prinses Bea trix een korte toespraak. „Nu wij rond dit monument staan, dat ons herinnert aan de herrijzing van onze staat en aan de mensen die in de woelige, duistere tijd van 1813 de moed hadden de grondslag van ons koninkrijk te leggen, is het tevens de plicht van heel ons volk zich te bezinnen op het heden". De prinses zei voorts: „Meer dan ooit dringt men naar verstandhouding der volken, naar samenwerking en begrip voor de medemens. De onderlinge af hankelijkheid eist van ons als volk zowel als van ons persoonlijk, dat wij niet meer zelfzuchtig ons eigen be lang nastreven. Mede dank zij het geen in de voorbije 150 jaren binnen ons nationaal bestel tot stand kon komen is Nederland nu in staat zijn aandeel in een vruchtbare opbouw van Europa te leveren en zich te vens op vrede en welvaart in het al gemeen te richten". Tegen elf uur begaven de koninklijke gasten en de autoriteiten zich naar het Vredespaleis, waar onder voorzitterschap van prinses Beatrix een bijeenkomst plaatshad, die ten doel had de nationale herdenking te plaatsen in het licht van Slaats en taak van het koninkrijk der ederlanden in het internationale rechts orde. Jhr, prof. mr. H. F. van Panhuys, hoog leraar in het volkenrecht te Leiden, hield een rede waarin hij o.a. Nederlands plaats en taak in de internationale rechtsorde aangaf. „Onze bijdragen in woord en daad aan de V N. en zijn ge specialiseerde organisaties dienen niet te verslappen ten gunste van de regionale Europese rechtsorde. Bij de verwezen lijking en uitbouw van regionale rechts orden zal men moeten blijven streven naar inpassing dier rechtsorden in gro tere en ruimere verbanden". Minister-president Marijnen zei in zijn rede onder meer over de toekomst dat in de encycliek Pacem in Terris van paus Joannes naar zijn mening juist getekend wordt hoe de mens thans staat aan het begin van een geheel nieuw tijd perk. De jeugd van thans moet de pro blemen op wereldniveau zien en daarom anders worden opgevoed dan vroeger gebeurde. H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Beatrix maakten na de bijeenkomst in het Vredespaleis in Scheveningen de landing van prins Willem van Oranje mee. De aankomst van de prins werd precies zoals 150 jaar geleden aangekondigd door de vis ser Jacob Pronk en zijn zoon Arie, De Scheveningse bevolking begon te juichen en te zingen. De Oranjevlag werd in de toren gehesen en de vlet met de prins aan boord landde. In de pastorie van de oude kerk werd de prins onder meer ontvangen door twee dochters van ds. Faassen de Heer. Na een kort verblijf in de pas torie vertrok de prins per rijtuig naar Den Haag. In de herdenkingsrede, die koningin Ju liana 's avonds via radio en t.v. hield, ging zij de veranderingen na, die sinds de herrijzing van onze staat in Neder land en daarbuiten hebben plaatsge had. „Het beeld van 1963 is een mo mentopname en geen duidelijk nieuw be gin zoals in 1813 en ook 1945, maar het is het heden en daarom voor ons, nu het belangrijkste moment. Onze hele op gaaf ligt in het goede gebruik van dit ogenblik. Maar heden en verleden samen geven een blik in de toekomst, en, hoe onmogelijk het ook is, met zekerheid iets te voorspellen, toch tekenen zich in ons gezichtsveld ontwikkelingen af, die zich door willen zetten", aldus koningin Juliana. „Er worden eisen aan ons, in 1963, ge steld, waaraan wij moeten voldoen. In nationaal verband, maar naast goed- Nederlander, is het ook steeds groeiende mate nodig, tevens goed Europeaan en goed wereldburger te zijn. Wij kunnen niet voor onszelf naar over vloed streven, terwijl anderen gebrek lijden of dat nu in ons land is of daarbuiten". Koningin Juliana zei voorts: „In sa menwerking ligt, geloof ik, de sleutel voor onze toekomst". In een ongedwon gen sfeer spraken de prinsessen daarna over hun voorouders. Eerder op de avond had de N.T.S.-journaaldienst een extra nieuwsuitzending verzorgd met flitsen van de herdenking in Den Haag en de landing in Scheveningen. Daarna volgde een documentaire getiteld „150 jaar Ne derland". In een herderlijk schrijven van het Nederlands episcopaat, dat gisteren in alle r.-k. kerken in ons land werd voorgelezen, werd eveneens het 150- jarig bestaan van onze onafhanke lijkheid herdacht. „Vrijheid en onaf hankelijkheid", aldus het herderlijk schrijven, „zijn voor een volk van on schatbare waarde. Alleen een vrij volk zal zich stoffelijk, maar vooral ook geestelijk kunnen ontplooien". Het herderlijk schrijven vervolgt: „On ze vrijheid stelt ons in staat ons te ont plooien binnen de samenleving van de volkeren. Wij mogen ons niet opsluiten binnen onze vrijheid. Dit zou tot een zelf genoegzaamheid leiden, die ten slotte ons eigen volk zou treffen. Van de rijk dom van onze vrijheid moeten wij edel moedig meedelen aan anderen". De oecumenische kerkdienst in de Utrechtse Domkerk werd gisteravond bijgewoond door H.M. de Koningin, de prinsessen Beatrix en Margriet, de mi nister-president mr. Marijnen, alsmede een aantal andere ministers. De dienst werd geleid door dr. W. F. Ankbaar, voorzitter van de oecumenische raad van kerken. De bisschop van Botterdam, mgr. J. A. Jansen, dr. P. G. Kunst, prea- ses van de synode van de Gereformeer de Kerken en prof. dr. P. J. Maan, pas toor van de oud-katholieke kerk te Utrecht, hielden korte predikingen. Ook in joodse gemeenten werd aandacht ge schonken aan de herdenking. H.M. de Koningin en H.K.H. Prinses Beatrix hebben in Scheve ningen de viering van 150 jaar onafhankelijkheid bijgewoond. 1 Prins Willem van Oranje groet het volk tijdens zijn rit in de nettenwagen op het strand. Ook in de Nederlandse Antillen en Su riname werd de herrijzenis van de Ne derlandse staat herdacht. In Willem stad was er zaterdag een parade door onderdelen van de Koninklijke Marine. De plechtigheden waren vrijdagavond in gezet met een radiorede van gouverneur mr. N. Debrot. Zaterdagmiddag werd in het gouvernementshuis een schilderij aangeboden van H.M. de Koningin, ver vaardigd door prof. Sierk Schroder en geschonken door de „Junior Chamber of Curagao". De gouverneur van Suriname, A. Currie, sprak eveneens een radiorede uit. De bevolking van Venezuela heeft zich gisteren niet door bedreigin gen, machinegeweervuur en bom aanslagen laten afschrikken om ter stembus te trekken teneinde een nieuwe president en een con gres te kiezen. Eén man werd gedood en een vrouw jir Winston Churchill heeft zaterdag in gezelschap van zijn familieledei in Londen zijn 89ste verjaardag gevierd, 's Middags had zich voor zijr, woning in Hyde Park een grote groep mensen verzameld, die Sir Winstor wilden gelukwensen. Deze verscheen daarop voor een raam om de belang stellenden toe te wuiven. Zes jonge kinderen van een naburige manege kwamen op hun paaru naar het huis van de Engelse oud-premier en overhandigde een boekei rode rozen. Ook drie buurkinderen hadden Sir Winston reeds bloemen aangeboden. 's Avonds gaf Churchill een verklaring uit, waarin hij zei: „ik ben zeer dankbaar voor alle vriendelijke reacties die ik op mijn 89ste verjaardag neb ontvangen. Ik ben erg blij met de goede wensen van zovelen en ik dank U allen hartelijk hiervoor". werd gewond door sluipschutters. Acht andere mensen liepen verwondingen op bij beschietingen van kiezers en politie- en legerpatrouilles door Castro-gezinde rebellen. Eén schietpartij vond plaats op twee huizenblokken afstand van de plaats, waar een motorescorte met president Romulo Betancourt passeerde. Het inci dent vormde aanleiding tot wilde ge ruchten van een mogelijke aanslag op de president. Minister van binnenlandse zaken Manuel Mantilla betitelde deze geruchten echter als volkomen vals. Perschef Ali Caccavle die zich in het gevolg van de president bevond ver klaarde dat Betancourt de schoten niet eens had gehoord en pas in zijn paleis van het incident vernam. Vier uur nadat de stemlokalen waren opengegaan had reeds 40 procent van de Venezolanen (312 miljoen mensen) hun stem uitgebracht. President Ben Bella van Algerije heeft gisteren gezegd dat met Frankrijk nieu we onderhandelingen worden gevoerd over een herziening van de akkoorden van Evian. Hij zei dat het overleg erop is gericht Algerije de volledige zeggenschap te geven over de exploitatie van zijn ener giebronnen. (Van onze Haagse redactie) De directie van de Nederlandse Spoor wegen heelt vorige week haar voorstel len tot tariefsverhoging voor het perso nen- en goederenvervoer bij het ministe rie van verkeer en waterstaat ingediend. De bedoeling is, dat de tariefsverhoging op 1 januari zal ingaan. Uitgaande van een loonsverhoging van circa 10 procent voor het spoorwegper soneel per 1 januari a.s„ waarmee voor een arbeidsintensief bedrijf als de spoor wegen circa 27 miljoen gulden is ge moeid, zal de tariefsverhoging voor het personenvervoer op een percentage ko men, dat ligt tussen de 5 en de 10 pro cent. De Canadese minister van handel, Sharp en zijn ambtgenoot van land bouw, Hays, hebben een onderzoek ge last naar de juistheid van de bewerin gen, dat in voor het buitenland bestem de. ladingen Canadees graan glas zou zijn aangetroffen. Eerder was gemeld dat tussen het graan in verscheidene voor de Sowjet-Unie bestemde schepen glas was gevonden, scherven van bier en limonadeflesjes. In juli waren al scherven aangetroffen in voor Groot-Brittannië bestemde ha ver. De voorzitter van de graancommis- sie. Frank Hamilton, wijst de gedachte aan sabotage van de hand. Hij meent dat het hier hoogstwaarschijnlijk gaat om zorgeloosheid van de havenarbeiders in de Canadese havens, die hun leegge dronken flessen achteloos hebben laten slingeren. De voorzitter van de vakbond van ha venarbeiders, Paul Asselin, bestrijdt deze opvatting. „Wij worden automa tisch verantwoordelijk gesteld voor in cidenten op de kades", zei hij. De ha vendienst en de graancommissie hebben besloten de methodes van laden en los sen te gaan herzien. President Johnson heeft regelingen getroffen voor bezoeken aan de Verenigde Staten van de Britse premier, Sir Alec Douglas-Home, de Westduitse bondskanselier, dr. Ludwig Erhard, en president Segni van Italië, zo heeft het Witte Huis gisteren bekendgemaakt. Op 27 en 28 december zal bondskanse lier Erhard de gast zijn van president Johnson op diens boerderij in Texas. President Segni zal op 14 en 15 januari president Johnson In Washington be zoeken en de Britse premier zal de Amerikaanse president op 12 en 13 fe bruari, eveneens in Washington, ont moeten. De bezoeken van bondskanselier Er hard en Sir Alec zullen „werkbezoe ken voor uitgebreide bespreking van belangrijk kwesties van gemeen schappelijk belang" zijn, aldus het Witte Huis. Zowel de Wlestduitse bondskanselier als de Britse premier zouden verge zeld worden door hun ministers van buitenlandse zaken, Schroder en Butler. Het bezoek van president Segni was door wijlen president Kennedy oorspron kelijk vastgsteld op 12 januari. Of de Italiaanse president door zijn minister van buitenlandse zaken zal worden ver gezeld is een zaak die hij zelf moet be slissen, zo werd van de zijde van het Witte Huis gezegd. President Johnson had, door deze drie bezoeken direct vast te stellen, uiting wilen geven aan zijn persoonlijke steun aan het atlantische bondgenootschap en aan zijn verlangen om „vertrouwelijke" betrekkingen met de voornaamste ge allieerde leiders te hebben, zo werd van dezelfde zijde gezegd. Op de vraag of er schikkingen waren getroffen voor een spoedig bezoek van president de Gaulle, antwoordde de plaatsvervangend perssecretaris van het Witte Huis, Andrew Hatcher, dat via de diplomatieke kanalen in Washington en Parijs besprekingen hierover werden gevoerd. Er waren echter nog geen de finitieve beslissingen genomen. Bondskanselier Erhard heeft gisteren te Washington in een gesprek voor een Amerikaans televisiestation verklaard dat hij er „de grootst mogelijke bezwa ren" tegen zou hebben, indien de Ver enigde Staten nu de sterkte van hun troepen in de bondsrepubliek zouden verminderen. Hij voegde hieraan toe: „De bondsrepu bliek zal zeker niet de eis stellen, dat er in West-Duitsland een kernwapen tot ontwikkeling zal worden gebracht. Zij verwacht echter wel in geval van een aanval met kernwapens te zullen wor den verdedigd". Storm met windkracht 8 of hoger, vorst en in mindere mate mist zijn de grote vijanden van de werkers aan de 5 km lange brug over de Oosterschelde. De afgelopen weken heeft men met twee van de drie kennis gemaakt: de stormachtige wind deed de bedrijvigheid op het werkterrein aan de veerhaven te Kats verschillende malen tot een fractie van normaal inkrimpen en de mist veroorzaakte enige, zij het zeer geringe, stagnatie bij het plaatsen van de z.g. putten voor de pijlerpoten. Het meest wordt de vorst gevreesd, want zelfs één graad vorst is al fa taal voor beton. En men weet het: de Oosterscheldebrug is een en al beton. Gelukkig, dat men vorig jaar niet verder was dan de inrichting van het werkterrein toen de 3 maanden durende vorstperiode intrad. Stagna tie in de brugbouw is daardoor niet ontstaan. Als het juist is, wat de weerstatistici beweren, namelijk, dat er hoogst zelden twee strenge winters op elkaar volgen, dan zitten de bou wers van Europa's langste brug deze winter op rozen. Uiteraard is in het werkschema reke ning gehouden met verlies van een aan tal werkdagen, als gevolg van vorst, storm en mist. Hoe minder dagen er verloren gaan hoe beter dat is voor de bouwers, want iedere dag eerder klaar dan 31 december 1965 levert een dag premie op van 5000, terwijl iedere dag later de aannemerscombinatie op een boete van 5000 per dag komt te staan. Hoe staat het momenteel met de werk zaamheden? Met de produktie in de „fa briek" op het werkterrein is men volle dig bij. Daarentegen is het werk „op het water", zoals men het pleegt te noemen, iets achter op het schema. Deze ach terstand is in feite van weinig betekenis, omdat de bouwers nog steeds het expe rimentele stadium niet achter de rug hebben. Weliswaar heeft men de pro blemen, die zich in het begin voordeden bij de onderbouw (o.m. het plaatsen van de putten) thans volledig onder de knie, maar met de bovenbouw het aan brengen van de eigenlijke brugsègmen- ten heeft men nog geen ervaring opgedaan. De eerste 95 meter lange overspanning zal pas in' het vroege voorjaar van 1964 tot stand komen. De routine, die men daarmee zal opdoen, zal het mogelijk maken in strak tempo door te werken. Per saldo heeft ieder groot werk in de beginfase iets van een experiment en dat voelt men vooral in Kats, waar een voor Nederlandse begrippen geheel nieuw soort brug wordt gebouwd, die sterk af wijkt van het traditionele patroon. De afgelopen veertien dagen zijn de brugbouwers verschillende malen ge confronteerd met storm en mist. De mist is een vijand, die slechts af en toe een speldeprik uitdeelt. Meestal kan men normaal blijven doorwerken. Men heeft namelijk de beschikking over twee met radar uitgeruste sleepboten, die zonder enige moeite in de dikste mist de haven I in- en uitvaren. Alleen moet men de aan komst- en vertrekuren van de provin- ciale boot Zierikzee-Kats in de gaten houden, want de pont mog geen stro breed in de weg worden gelegd. Welnu, ais het mistig is wordt normaal i gevaren. Het werk op het werkterrein vindt normaal voortgang en ook op het water wordt normaal gewerkt. Daar is echter één uitzondering op: bij mist met een zicht minder dan 100 meter kan men ige'ën putten dertig tot vijftig meter lange betonnen buizen, waarvan er drie een pijler vormen plaatsen. Zij moeten namelijk gericht worden op putten, die 95 meter meter verder staan. Het is duidelijk, dat voor het richten een zicht van minimaal 100 meter nodig is. Is de paal echter eenmaal gericht, dan mag het potdicht zijn. Zelfs dan kan het werk voortgang vinden. De storm is een grotere vijand, al thans als er windkracht 8 of meer staat. De windmeters op het werk terrein tonen de bouwers wanneer het zover is. Men behoeft daarvoor het K.N.M.I. niet in te schakelen. Is windkracht 8 gemeten, dan worden de huizenhoge kranen op het werk terrein verankerd en verstomt de be drijvigheid grotendeels. Meestal is dat slechts voor enkele uren. Twee weken geleden is het voorgekomen, dat er als gevolg van de stormachtige wind een gehele dag uitviel, maar dat komt sporadisch voor. Dan de vorst. Daarvoor hebben de brug bouwers het grootste respect. Vieren twintig uur tevoren waarschuwt De Bilt al als het zal gaan vriezen of al thans als men temperaturen beneden het vriespunt vreest. Dan verstommen de betonmolens, want men kan geen enkel risico nemen. Wat dit betreft (Zie slot pag. 2 kol. 3) Burgemeester Willy Brandt van West- Berlijn heeft in een vraaggesprek voor het Amerikaanse televisiestation A.B.C. gezegd dat de Sowjet-Unie waarschijn lijk via spionageactiviteiten op de hoog te is gekomen van een deel van de maatregelen die de westelijke mogend heden in geval van nood voor Berlijn zullen treffen. Brandt zei dat de moeilijkheden die de Sowjets onlangs hebben veroorzaakt bij het doorlaten van geallieerde konvooien door Oost-Duitsland wellicht met een en ander in verband staan. Hij voegde hieraan toe dat de Russen waarschijn lijk hebben willen nagaan of de „blauw drukken", die hun in handen waren ge vallen ook werkelijk door de geallieer den zouden worden toegepast. „Indien dit inderdaad zo is, dan weten de Russen nu, dat zij geen valse papie ren hebben gekregen", aldus Brandt. De burgemeester zei dat hij was ge waarschuwd door „iemand uit Parijs, een man die een verantwoordelijke post bekleedt" aangaande de mogelijkheid dat de Sowjet-Unie op de hoogte zou zijn van bepaalde westelijke plannen ten aanzien van Berlijn. Op rijksweg 12 in de gemeente Ameron- gen heeft zich gistermorgen een ver keersongeval voorgedaan, tengevolge waarvan twee mensen om het leven kwamen. Tijdens een inhaalmanoeuvre kwam een Duitse personenauto in de middenberm terecht, waarna de wagen over de kop sloeg. De chauffeur, de 51-jarige W. Kuhn uit Bochum, werd uit de auto geslingerd en was vrijwel op slag dood. Zijn 33- jarige dochter, die ook in de auto zat, overleed op weg naar het ziekenhuis in Veenendaal. Twee andere passagiers, de echtgenote van de bestuurder en de ver loofde van mej. Kuhn, werden met in wendige verwondingen in het ziekenhuis opgenomen. De auto werd zwaar bescha digd. De Amerikaanse geheime dienst heeft zaterdag in Washington de 40-jarige Robert Weatherington gearresteerd wegens mondelinge bedreiging van president Johnson. De man zal vandaag (maandag) terechtstaan. Aan agenten van de geheime dienst zou Weatherington hebben meegedeeld uit het leger, waar hij bij de genie was ge plaatst, te zijn ontslagen in verband met zijn zenuwtoestand. Hij beweerde, dat de president en de directies van drie banken in Washington gegevens achterhielden die zijn naam zouden kun nen zuiveren. Tenzij hierin verandering kwam, zou de president moeten sterven. Hij bekende de vorige week voor de be trokken banken en voor het ministerie van justitie te hebben gepost en voor nemens te zijn geweest in de komende week elders, ook bij het graf van presi dent Kennedy, te posten. Het Amerikaanse volk zou in het licht van de jongste gebeurtenissen twee vice-presidenten moeten kiezen om de continuïteit van de macht te verzeke ren „en de lijn van opvolging voor het presidentschap te versterken", zo heeft de republikeinse senator Kenneth Kea ting, lid van de senaatscommissie voor juridische zaken, gisteren in een televi sie-interview verklaard.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 1