KLANKBORD
BESPREKINGEN INDONESISCHE MISSIE
IN EEN DEFINITIEF STADIUM
Kredietgaranties zullen
doorslag moeten geven
Lossere band tussen
overheid en de P.T.T.
DRY GIN
Secretaris van handelsmissie:
VRUCHTBAAR CONTACT, AANVAARDBARE VOORSTELLEN GEDAAN"
W.
AKKOORD BEREIKT OVER DE
C.A.0.-MET AALINDUSTRIE
Kennedy werd
door twee kogels
getroffen
GEEN SCHAARSTE OP GLASMARKT
- WEL LANGERE LEVERTIJDEN
„Voldoende ruimte
voor verantwoord
landbouwbeleid"
Twee moties van
P.v.d.A. verworpen
Rantsoenering
voedsel in Syrië
in praktische doos.
fütseRS
in c&öe&uset
REGERING WIL VOORT
MET GEMEENSCHAPPELIJK
LANDBOUWBELEID
Concrete basis
ALGEMENE POLITIEKE
BESCHOUWINGEN IN
DE EERSTE KAMER
Naar Djakarta
In België tekort
aan arbeidskrachten
-
Rechtspersoonlijkheid
voor het bedrijf
Arbeidskrachten
verdwijnt zo snel
zo gemakkelijk
dc
de medicinale
hoestbonbon
met vitamine C
Geen glijdende schaal
Tarieven
Minderheidsnota
S.l pet.
Spoorwegstaking
in Frankrijk
Scheepsbouw
maatschappij wordt
stilgelegd
Wedloop tussen
bondgenoten
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
De Indonesische delegatie, waarin de lei
der kolonel Joesoef enkele dagen zal ont
breken omdat hij in zijn Haagse hotel
rust moet houden vanwege een aanval
van bronchitis, is vrij positief gestemd.
Met het verbond van de Nederlandse
groothandel, die als gesprekspartner op
treedt namens de aangesloten leden, is
men reeds tot een concrete samenwer
king gekomen. Het betreft voornamelijk
Advertentie)
VOOR HEN DIE ONDERSCHEID MAKEN!
DE MOORD op Kennedy heeft,
als ik mij niet vergis, ons
vooral persoonlijk sterk ontroerd.
Toen wij het schokkende bericht
vernamen hebben wij als het
U vergaan is zoals ik het heb on
dervonden - Kennedy niet in de
eerste plaats vereenzelvigd met
de grote wereldpoliticus die hij
was, niet met de President der
Verenigde Staten. Onze primaire
reactie ivas niet: de wereld ver
liest één zijner machtigste man
nen, noch: de vrije wereld mist
haar grootste leider. Hebben wij
niet in de allereerste plaats ge
dacht aan de mens Kennedy en
hebben wij niet pas later aan de
politieke consequenties van deze
gruwelijke gebeurtenis gedacht
Ik vermoed dat het verreweg de
meesten onzer zó vergaan is, dat
wij deze omineuze vrijdagavond
persoonlijk verdriet hebben ge
voeld en dat wij geen lust meer
hadden om te doen, wat wij ons
hadden voorgenomen: geen lust
om verder te lezen in het boek,
waar ivij mee bezig waren; geen
lust om naar het gezellige avond
je te gaan, dat vrienden ons had
den willen bereiden. Wij zouden
geen grapje over onze lippen heb
ben kunnen krijgen. Wie laat in de
avond plegen te eten hebben het
maar liever niet gedaan.
Wat was dit?
Wij moeten denken hoe het ge
weest zou zijn als een andere we
reldfiguur dit lot zou hebben on
dergaan: Kroesjtsjew, of de
Gaulle, of Sir Alex Home, of
Duitslands rijkskanselier. Wij zou
den de diepe sensatie van het be
richt ongetwijfeld hebben gevoeld;
al ons medelijden zou naar het
slachtoffer zijn gegaan; wij zou
den ons bewust zijn geweest van
de mogelijke consequenties, maar
zou het een persoonlijk verlies
voor ons zijn geweest Zouden
wij er zo verdrietig om zijn ge
weest als wij om Kennedy zijn
geweest
Ik ben er zeker van dat dat niet
't geval zou zijn geweest, hetgeen
een licht doet vallen op de figuur
van John F. Kennedy, die dus
voor een zeer groot deel van de
mensheid een menselijke betekenis
blijkt te hebben gehad, die ver
uitging boven de belangrijkheid
van zijn ambt.
Zonder dat wij er ons van bewust
zijn geweest, hebben wij, die per
soonlijk nooit in aanraking met
hem zijn geweest, van hem gehou
den.
Niet alleen als staatsman hebben
wij hem bewonderd, maar als man
is hij ons dierbaar geweest. Zijn
heengaan heeft een werkelijke
leegte in ons hart geslagen. Iedere
conventionele, gemeenplaatsige
gedachte ivas de eenvoudige bur
ger vreemd bij zijn menselijke ge
schoktheid.
Hij is, zeer blijkbaar, een goede,
kostbare vriend van ons geweest,
ofschoon hij ver van ons leefde.
Zo zullen honderden miljoenen
mensen deze dramatische gebeur
tenis hebben ondergaan,
Ik geloof, dat dit het duidelijkste
bewijs is van Kennedy's groot
heid.
ELIAS.
produkten, die door de breuk met Ma-
lakka opgeslagen liggen in de havens
van Sumatra.
Maar de Indonesische regeringsdele
gatie, die overigens de bevoegdheid
bezit om overeenkomsten officieel te
De heer Pollema (c.h.u.) schonk giste
ren bjj de algemene politieke beschou
wingen in de Eerste Kamer aandacht
aan het probleem van de regionale in
dustrialisatie. Hij bepleitte een meer
royale houding van de regering voor
het noorden van het land en voor Zee
land.
„Laat de regering dat na, dan verhoogt
ze de thans reeds bestaande ondergrond
se verbittering", aldus deze Friese afge
vaardigde. Hij sprak zijn wantrouwen
uit met betrekking tot het toekomstig
beleid inzake de regionale industriali
satie, waarover zijns inziens te weinig
zekerheid bestaat.
In zijn betoog sprak de heer Pollema
voorts over onder meer het „akkoord
van Wassenaar". Hij merkte op dat de
C.H.-fractie in de Eerste Kamer zich
ten opzichte van dit akkoord absoluut
vrij acht. „Zo vrij, als ware er nooit
sprake van geweest".
Zijn fractiegenoot, de heer Geuze, noem'
de het van grote betekenis als opnieuw
de mogelijkheid wordt geopend tot de
studie aan Nederlandse hogescholen en
universiteiten voor Indonesiërs.
De heer Geuze uitte het vertrouwen, dat
het prijsbeleid „doodgewoon verstandig"
zal zijn. Over het huurbeleid sprekende
merkte hij op het vreemd te vinden, dat
het meest schaarse artikel (een woning)
het minst in prijs gestegen is. Deze af
gevaardigde vroeg de regering het
voorkeursrecht voor de pachter opnieuw
een nadere en totale inhoud te geven.
De heer Algra (a.r.) ging uitvoerig in
op de jongste kabinetsformatie, waarbij
hij ook aandacht schonk aan het tot
standgekomen „akkoord van Wasse-
aar". In zijn betoog zegde hij, ondanks
kritiek, het nieuwe kabinet alle politieke
steun toe.
De heer Algra vroeg zich af, of het
voornemen tot het invoeren van een ho
gere beloning voor de bouwvakarbeiders
en het voornemen tot een verhoging van
de A.O.W.-uitkeringen tot een sociaal
minimum, onderwerp van kabinetsbe
raad waren geweest. Hij stelde in dit
verband met nadruk, meer prijs te stel
len op een werkelijk kabinetsbeleid dan
op one-manshows.
In het slot van zijn betoog vroeg de
heer Algra inlichtingen over de verhou
ding tussen de regering en de Stichting
van den Arbeid en over de verhouding
tussen de Sociaal-Economische Raad en
de stichting. Een bezinning op de zijns
inziens aangetaste positie van de S.E.R.
achtte hij gewenst.
paraferen, wenst alvorens individuele
contracten te sluiten, een concrete
basis te leggen voor de gehele econo
mische samenwerking tussen Neder
land en Indonesië. Daarvan maken
ook deel uit: technische hulp en ex
portgaranties. Aspecten die in de be-
leidssfeer van de Nederlandse rege
ring liggen.
Na het „bijzonder hoopgevende" gesprek
met minister Luns, leeft in de delegatie
de verwachting dat ook op dit gebied
een bevredigend resultaat mogelijk is.
„Persoonlijk ben ik van mening",, zo zei
secretaris Soedojo, hoofd van de direc
tie economische samenwerking in Dja
karta, „dat er wél kredietgaranties zul
len komen".
Over de tabaksmarkt en de theehandel
zei hij, dat er morele verplichtingen zijn
ten opzichte van Bremen en Antwerpen,
maar dat ook dit punt in de gesprekken
is betrokken.
Zodra de noodzakelijke principiële beslis
singen in Nederland zijn gevallen, zal ko
lonel Joesoef naar Djakarta reizen om
verslag uit te brengen en eventuele over
eenkomsten ter bekrachtiging aan zijn
regering voor te leggen. Een deel van de
missie zal waarschijnlijk volgende week
korte bezoeken afleggen in andere West-
europese steden, zoals Bonn, Hamburg,
Parijs en Brussel. Deze leden keren ech
ter weer in Nederland terug om het laat
ste stadium van de besprekingen bij te
wonen.
„Nu er een nieuwe sfeer is gekomen tus
sen beide landen geloof ik dat de econo
mieën van Nederland en Indonesië een
vruchtbare samenwerking kunnen vin
den", aldus de heer Soedojo. „Persoon
lijk ben ik van mening, dat we niet terug
moeten zien op het verleden. Nee, laten
we nu geschiedenis maken voor de toe
komst".
(Van onze Haagse redactie)
De Indonesische handelsmissie, die op het ogenblik in ons land
vertoeft, is met de besprekingen in een definitief stadium gekomen.
Het bedrijfsleven, zowel handelscombinaties als industriële firma's,
is met een aantal concrete voorstellen ter tafel gekomen die thans
door de Indonesiërs worden bestudeerd. „Een vruchtbaar con
tact", zo tekende de secretaris van de missie Soedojo gisterochtend
de sfeer van de gehouden besprekingen. „Er zijn aanvaardbare
voorstellen gedaan met name op hef gebied van bevolkingspro-
dukten, als rubber, specerijen, rotan. Ook het deelnemen van Ne
derlandse firma's in Indonesische bedrijven op basis van „produc
tion sharing" is in concrete aanbiedingen aan de missie voorge
legd".
Doorslaggevend voor vele projecten is naar zijn mening de vraag of
de Nederlandse regering bereid is tot voldoende kredietgaranties op
langere termijn. De missie, die de afgelopen week reeds besprekingen
voerde met een regeringscommissie en met minister Luns, zal morgen
(donderdag) opnieuw door minister Andriessen van economische za
ken ontvangen worden.
Een inwoner van Dallas is er vrijdag in
geslaagd het moment van de moord op
president Kennedy nauwkeurig vast te
leggen met behulp van een 8 nun film
camera. Uit deze opnamen blijkt dat de
Amerikaanse president door twee kogels
werd getroffen, waarvan de tweede zijn
schedel verbrijzelde.
De maker van de kleine kleurenfilm, die
15 seconden duurt, heet Abe Zapruder
en is kleermaker van beroep. De film
begint, volgens mensen die hem hebben
gezien, op het moment dat de presiden
tiële auto de filmer nadert. Toen de auto
ter hoogte van de cineast was, werd de
president door de eerste kogel getroffen.
Hij draait zich naar zijn vrouw, die zijn
hoofd met haar handen beschermt. Op
het moment dat gouverneur Connally
van Texas zich omdraait om te zien wat
er is gebeurd, wordt de president rechts
in de nek door de tweede kogel getrof
fen. Als het hoofd van de president op
zijn borst valt, wordt gouverneur Con
nally door een kogel in de schouder ge
troffen en zakt ineen op zijn bank.
Mevrouw Kennedy geeft daarop een te
ken aan een van de mannen van de vei
ligheidsdienst van het Witte Huis, die op
de auto springt en mevrouw Kennedy op
de achterbank neerdrukt. Daarop geeft
hij de chauffeur opdracht snel naar het
ziekenhuis te rijden.
In Syrië is rantsoenering van de voor
naamste voedingsmiddelen ingevoerd.
Ook buitenlanders en buitenlandse diplo
maten in Syrië zullen onder de distri
butiebepalingen vallen. De maatregel
werd genomen om het hamsteren te be
letten.
Moeilijkheden binnen niet al te lange tijd ondervangen
De secretaris van de Nederlandse
Bond van Groothandel in Vlakglas,
de heer J. H. van de Velde, is van
mening dat er op het ogenblik niet
gesproken kan worden van een
schaarste op de glasmarkt. Wel
Een ruimer prijsbeleid van de regering
en een doelbewust verstrekt structuur
beleid en meer aandacht van het agra
rische bedrijfsleven voor versterking
van de marktpositie, bieden naar de me
ning van minister Biesheuvel, blijkens
diens memorie van antwoord bij de
landbouwbegroting 1964, mogelijkheden
ter voorkoming van een slechte situatie
zoals die de laatste jaren op vele ge
mengde bedrijven en weidebedrijven on
der invloed van een complex van oorza
ken is ontstaan.
De minister van landbouw en visserij
ziet in de landbouwbegroting 1964 vol
doende ruimte om een verantwoord, op
de bevordering van een redelijk bestaan
in de landbouw gericht beleid te voeren.
Dat is overigens niet alleen afhankelijk
van de beschikbare overheidsmiddelen,
maar tevens van de mate, waarin het
bedrijfsleven zelf er in slaagt een rede
lijke opbrengst voor de landbouwpro-
dukten te bewerkstelligen. De ontwikke
ling en de sanering van de landbouw
zal in de thans aangevangen regerings
periode een hoge prioriteit hebben. De
afspraken van Wassenaar en de rege
ringsverklaring hebben betrekking op
de gehele periode van het huidige kabi
net en zijn dus niet beperkt tot 1964, ook
al blijven zaken, die een hoge prioriteit
genieten, onderhevig aan budgettaire
beperkingen. Dc temporisering der over
heidsuitgaven zal voor de landbouw al
leen worden toegepast op de bouw van
lagere landbouwscholen (1,4 miljoen),
andere bouwactiviteiten (f 1.8 miljoen)
en een groot aantal diverse aanschaffin
gen (1,8 miljoen).
zijn de leveringstijden, die ieder
najaar langer zijn dan normaal, de
afgelopen maanden drie tot vijf
weken langer dan in de laatste
maanden van vorige jaren.
Dit langer worden van de leverings
tijden is volgens de heer Van de Velde
toe te schrijven aan een tweetal facto
ren. Hij noemde op de eerste plaats de
plotseling sterk gestegen vraag, die
door de glasimporteurs niet geheel was
voorzien. Verder blijft de produktie-
kwaliteit van een belangrijke glasoven
in België nagenoeg al het glas wordt
uit België geïmporteerd belangrijk
beneden de verwachtingen.
De heer Van de Velde zei ten slotte dat
de jaarlijkse terugkerende moeilijkheden
met de leveringstijden binnen niet al te
lange tijd ondervangen kunnen worden,
wanneer de produktie van glas in een,
thans in aabouw zijnde, Nederlandse
oven zal kunnen geschieden.
(Advertentie)
ibee voor P cadeaus
"N N
Natuurlijk zijn er ook
weer Agfa-camera's in
geschenkverpakking.
Prijzen vanaf 20.70.
Van Clack tot Optima la.
Agfa flitsers étui 5
flitslampjes PF1 batterij.
Keus uit3 typen in geschenk
verpakking: Clibo 18.90,
Isi J 18.70, Tully 27.70.
Bovenöien gratis het hoekje ,,Iets over fotograferen" en
duidelijke gebruiksaanwijzing in het Nederlands.
COMMISSIE-GOEDHART ADVISEERT:
De commissie-Goedhart, die op ver
zoek van de minister van verkeer
en waterstaat een onderzoek heeft
ingesteld naar de rechtspositie van
de P.T.T. heeft in haar rapport ge
adviseerd:
O Een lossere band tussen overheid en
P.T.T. in de vorm van een afzonderlijk
wettelijk statuut, met rechtspersoonlijk
heid voor het P.T.T.-bedrijf.
De verhouding van het bedrjjf tot de
minister van verkeer en waterstaat zou
moeten worden geregeld door bij de wet
aan de minister het recht te verlenen de
directie aanwijzingen te geven met het
oog op het algemeen belang.
Het bedrijf moet toegang krijgen tot
de kapitaalmarkt ter voorziening in bij
zondere investeringsbehoeften.
Het bedrijf dient voor zijn financie
ring in het algemeen de beschikking te
behouden over afschrijvingen en winst
(behoudens een winstuitkering aan het
rijk).
Het tekort aan tijdelijke arbeids
krachten in de glasindustrie in Char
leroi is de voornaamste oorzaak van
de vertragingen, die in de levering
van vensterglas door België aan Ne
derland is ontstaan.
Naar het centrale internationale ver
koopkantoor van de Belgische platglas-
industrie in Brussel „Glaverbel", mede
deelde is het dit jaar onmogelijk geble
ken de enkele honderden extra en tijde
lijke arbeiders aan te trekken, die zo
als al enkele jaren noodzakelijk is ge
bleken de produktiecapacitelt moeten
verhogen om aan de piek in de bestel
lingen in de laatste maanden voor de
winter te kunnen voldoen.
Daarbij komt, dat de laatste jaren de
vraag naar Belgisch vensterglas sterk
is gestegen en dat de glasfabriek, die in
Tiel vooral voor de Nederlandse markt
zal produceren, later in bedrijf komt dan
was verwacht.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gistermiddag
de motie van de heer Baart van de
P.v.d.A., die bij de behandeling van de
begroting van economische zaken was
ingediend en waarin er bij de regering
op wordt aangedrongen het voorgeno
men prijsbeleid voor 1964 opnieuw in
overweging te nemen de prijscontrole
onmiddellijk uit te breiden en te ver
scherpen, met 41 tegen 77 stemmen ver
worpen. Vóór stemden de P.v.d.A., de
C.P.N. en de P.S.P.
Daarna verwierp de Kamer met dezelf
de stemverhouding een motie van drs.
Nederhorst van de P.v.d.A., die uitsprak
dat het gewenst is dat het investerings
tempo van de staatsmijnen in de komen
de jaren niet door regeringsmaatregelen
wordt afgeremd.
VWVWVWWWWWVWWWVVVWWWWWWINWWWWW
Na de begrafenis van president
Kennedy heeft president Lyndon
Johnson een aantal staatsleiders
ontvangen voor korte besprekingen.
Een van hen ivas de Russische vice-
oremier A. Mikojan, die hier bij
zijn aankomst op het WHtte Huis
begroet wordt door de nieuwe Ame
rikaanse president. De Russisch
ambassadeur in de V.S. Dobrynin
middenwas ook bij dit gesprek
tegenwoordig.
(Slot van pagina 1)
nemen dat van de zijde van de rege
ring spoed wordt betracht met het in.
voeren van wettelijke maatregelen.
Tijdens de onderhandelingen over de
nieuwe c.a.o. is ook gesproken over de
prijsontwikkeling. Ook tijdens de verga-
Advertentie)
HOEST
dering van de bondsraad is daar gisteren
veel over gezegd, zo bleek uit de woor
den van de heer Baart.
De vakbeweging wilde op dit moment
geen glijdende loonschaal in verband met
de prijsontwikkeling, omdat zij geen be
hoefte heeft aan het vaststellen van een
punt waar beneden een prijsverhoging
nog acceptabel zou moeten worden ge
acht en waarboven die aanvaardbaarheid
niet meer zou kunnen worden gedragen.
Wel heeft de vakbeweging en het is
voor het eerst dat dit is gebeurd tij
dens de onderhandelingen aan de weder
partij meegedeeld dat zij niet zal aarze
len „bij een prijsontwikkeling die veront
rustend is" nieuwe voorsteilen ter tafel
te brengen. Dat zal dan geschieden met
gebruikmaking van de openbreekclau-
sule. De heer Baart wilde niet ingaan op
de vraag een precisering te geven van
het ,,verontrustend"-zijn van de prijsont.
wikkeling.
Voor het bedrijf dient jaarlijks een
twee-jaren-begroting en een vijf-jaren
plan te worden vastgesteld.
De tarieven voor de diensten van het
bedrijf worden vastgesteld door de direc
tie volgens een beleid, dat in beginsel is
gericht op een rendement voor elk der
grote bedrijfsonderdelen, dat overeen
komt met dat van qua expansie verge
lijkbare particuliere bedrijven.
Het dienstverband van het personeel
van het bedrijf krijgt de vorm van een
arbeidsovereenkomst naar burgerlijk
recht.
Op de grondslag van een algemene
maatregel van bestuur moeten de ar
beidsvoorwaarden voor het personeel
van het bedrijf in algemene zin worden
geregeld in een of meer door de directie
vast te stellen reglementen.
Indien wordt besloten tot een afzon
derlijk wettelijk statuut voor het staats
bedrijf der P.T.T. dient alsnog bijzondere
aandacht te worden geschonken aan
structuur en werkwijze van de leiding
en aan het toezicht op het bedrijf.
De commissie werd op 13 september
1962 geïnstalleerd en stond onder leiding
van prof. dr. C. Goedhart, hoogleraar
aan de universiteit van Amsterdam.
In de verhoging van de loontabellen met
negen procent is inbegrepen een half pro
cent premie voor verhoging van in het
verleden verworven pensioenrechten en
0,4 procent voor premieverhoging zie
kengeldverzekering. Aan reële loonsver
betering op grond van de verhoging van
de loontabellen met negen procent
resteert dus 8.1 procent. De werknemers
dragen dus in totaal 0.9 procent bij voor
pensioen- en ziekengeldpremie, de werk
gevers eveneens. Daarboven kunnen dus
nog komen de andere mogelijkheden.
Twee leden van de commissie mr. H. J
Hoogeboom Bruins Slot en de heer G.
W. Huizing, die op voordracht van de
minister van binnenlandse zaken, tot lid
werden aangewezen zijn het op een aan
tal belangrijke punten niet eens met de
conclusies van de andere leden. Zij zien
geen aanleiding der wijziging van de
rechtspositie van de P.T.T. te bevorde
ren. Ook bij handhaving van de huidige
status is het formeel mogelijk, de maat
regelen, die de commissie nodig acht op
een of andere wijze te verwerkelijken, zo
stellen zij onder meer vast in een min-
derheidsnota.
De regering blijft van mening, dat de
ontwikkeling van het gemeenschappelijk
landbouwbeleid voortgang moet vinden.
Zij kan zich niet verenigen met Franse
opvattingen, die de strekking hebben op
E.E.G.-landbouwbeleid een politiek van
zelfvoorziening te voeren.
Deze uitspraken komen voor in de me
morie van antwoord van minister Bies
heuvel op het voorlopig verslag der
Tweede Kamer inzake de landbouwbe
groting 1964.
Het uitblijven van voortgang in politiek
opzicht is op zichzelf voor de regering
geen aanleiding, de ontwikkeling van
een gemeenschappelijk landbouwbeleid
minder urgent te achten. Weliswaar zijn
belangrijke stappen gezet in de richting
van een gemeenschappelijk landbouwbe
leid, doch met behoud van verschillende
prijsniveaus en een geleidelijk aflo
pende nationale bescherming voor
verwerkte en veredelde produkten. Op
het gebied van het structuurbeleid moet
de ontwikkeling nog aanvangen.
In de memorie van antwoord handhaaft
de minister zijn mening, dat de bestaan
de E.E.G.-reglementen bevredigend heb
ben gewerkt.
Gisteravond om 20.00 uur is een 24
uursstaking onder het Franse spoorweg
personeel ingegaan. Er zal in ploegen
worden gestaakt. De dienstregeling zal
waarschijnlijk danig in de war raken,
I maar daar een gedeelte van het spoor
wegpersoneel zal werken terwijl de an
deren staken zullen er treinen blijven rij
den.
De directie van de Franse spoorwegen
heeft via de pers laten weten, welke
treinen op de grote lijnen zullen blijven
rijden. Vooral op de lijnen van Parijs
naar de voorsteden zal de staking voel
baar zijn. De overheid hoopt met 300
militaire vrachtwagens vanmorgen en
vanavond de stroom reizigers tussen de
buitenwijken en de binnenstad te kun
nen verwerken. De vakbonden eisen
loonsverhoging met een uitkering-ineens
en een extra week vakantie.
In een gistermiddag gehouden bijeen
komst van het personeel van de „Haar-
lemsche Scheepsbouw Maatschappij" in
Haarlem is meegedeeld, dat het bedrijf
in het komende voorjaar wordt stilge
legd.
Vóór die tijd zullen de nog onder handen
zijnde opdrachten onder meer de bouw
van drie treilers en een draagvleugel
boot, resp. voor Franse en Spaanse re
kening, uitgevoerd worden. In de afgelo
pen dagen zijn onderhandelingen ge
voerd tussen de Nederlandse Handel
maatschappij en de drie vakbonden,
waarbij men tot het besluit kwam het
bedrijf stop te zetten, omdat er geen vol
doende gunstige commerciële en finan
ciële basis meer bestaat.
Het Wereldgebeuren
Bondskanselier Ludwig Erhard is in
Frankrijk geweest en president
de Gaulle, die het doorgaans heel verve
lend vindt wanneer in zijn naaste omge
ving wordt gerookt, had. zelfs de lieve
lingssigaren van Erhard klaar gezet en
vond het niet erg, dat deze zichzelf en
zijn gesprekspartner in dichte nevelen
hulde. Een hele opoffering van de grote
generaal, die anders zelden tot dit soort
edelmoedigheden in staat blijkt. De Gaul-
ies aangename houding wijst er wel op,
dat hij Erhard een kans wil geven. Men
vangt nu eenmaal makkelijker vliegen
met stroop dan met azijn en Erhard
moet nog gevangen worden. Of dat zal
lukken en of de verstandhouding tussen
beide staatslieden zo fijn zal blijven? We
wachten maar af. Voorlopig is het nog
allemaal rozegeur en maneschijn. Beide
politici hebben de mond vol van hun ge
slaagde en in de meest prettige sfeer
verlopen gesprekken, de communiqués
zijn uiterst optimistisch en zowel „ie ge
neral" als „der Dicke" kijken vrolijk
naar elkaar en naar de op hun hoede
zijnde persvertegenwoordigers. Wat
Adenauer begon zal Erhard voortzetten,
Duitsland en Frankrijk hebben elkaar
voorgoed gevonden.
Het ziet er zelfs naar uit, dat Frankrijk
en Duitsland ook het grote meningsver
schil over de E.E.G.-landbouwpoiitiek
wel kunnen overbruggen, wanneer de
een wat water in de wijn en de ander
wat wijn in z'n water doet.
Maar dat zal dan nog een hard gevecht
worden.
Het is overigens wel aardig om even
te constateren, dat de beide landen
behalve vele goede dingen ook enkele
„pijnlijkheden" gemeen hebben, waar
over de Gaulle en Erhard zeker niet
hebben gesproken. Daar is bijvoorbeeld
het feit, dat zowel in Frankrijk als in
West-Duitsland de socialistische opposi
tie ontzettend verlegen zit om een in
drukwekkende leider, die het bij de ko
mende verkiezingen kan opnemen tegen
kanselier Erhard. Frankrijk bezit geen
groot-formaat opposant die de strijd
kan aanbinden tegen de Gaulle. Zelfs
heeft de Gaulle onder zijn eigen aan
hangers geen figuur, die naast hem kan
staan. Heel Frankrijk zit op dit ogen
blik wat verontrust naar de eenzame
president te kijken, want er is in Frank
rijk geen vice-president, die zijn ambt
kan waarnemen als hij bijvoorbeeld bij
een aanslag ernstig gewond zou worden
of plotseling zou overlijden. Rechtens
valt de presidentsfunctie dan toe aan de
voorzitter van de Franse senaat, maar
het toeval wil, dat deze heer Gaston
Monnerville een radicaal-socialist en
felle tegenstander van de Gaulle is!
Zodat er eigenlijk niemand in Frankrijk
op dit ogenblik bijzonder gelukkig is
met de eenzaamheid van de topfiguur de
Gaulle. Kijken we nu echter even naar
Duitsland.
Net als in Frankrijk zal in 1965 over
de verdere vervulling van het lei
derschap worden beslist. Erhard zal zich
opnieuw herkiesbaar stellen en de Soci
aal Democratische Partij staat voor de
immense taak tegenover deze populaire
vader van het Wirtschaftswunder een
even legendarische grootheid te stellen.
Dit nu lijkt bijna onmogelijk. De eerste
gedachten gaan uit naar Willy Brandt,
de burgemeester van West-Berlijn.
Brandt heeft per slot van rekening een
grote naam als de man die, voortdurend
geconfronteerd met de sarrende houding
der Oostduitse communisten, nimmer de
moed verloor en paraat bleef om voor de
Westberlijnse belangen op te komen.
Maar al is Willy Brandt officieel nog
steeds de topkandidaat van de S.D.P.,
recente enquêtes hebben toch uitgewe
zen, dat hij niet de populariteit bezit om
het tegen een volksheld als Erhard op te
nemen. Tegen Adenauer zou hij het mis
schien gemaakt hebben. Vele kiezers, die
van mening waren dat de bejaarde heer
Adenauer zijn tijd gehad had, waren in
dertijd wellicht bereid Brandt voor lief
te nemen, maar nu is de situatie enigs
zins anders.
De beslissing zal vallen op het S.D.P.-
congres in november van volgend jaar.
De officiële beslissing, maar lang voor
die tijd, zal de keus gemaakt moeten
zijn, vandaar dat koortsachtige overleg
achter de coulissen. Er is haast bij en de
zaken liggen, zoals ze nu zijn, weinig
gunstig.
Behalve Willy Brandt zijn er nog maar
vier kandidaten. Van hen valt de
eerste, S.D.P.-voorzitter Erich Ollen-
hauer echter al direct af in verband met
zijn gezondheid en ook al in verband met
het feit, dat hij tweemaal door Adenauer
werd verslagen. De tweede kandidaat is
de vice-voorzitter van de partij, Herbert
Wehner. Maar ook die heeft zijn handi
cap. Hij is in het verleden wat te ver
naar links afgedwaald, waardoor hij,
wellicht per ongeluk, want men ver
dwaalt gemakkelijk in de politiek, in het
communistische kamp terechtkwam.
Nu vergeet het kiezersvolk vrij snel,
maar een bondskanselier met een com
munistisch verleden gaat toch te ver.
De derde kandidaat is de vice-voorzitter
van de bondsdag, prof. Carl Schmidt.
Voor prof. Schmidt is evenwel al een be
stemming gevonden. De socialisten wil
len hem in 1964 kandidaat stellen voor
het presidentschap. Blijft over kandidaat
nummer vier, partij-vice-voorzitter Fritz
Erler, de militaire expert van de S.P.D.,
een briljant redenaar en zeer kundig po
liticus, van wie men echter niet verwacht
dat hij neutrale kiezers zal meeslepen.
Intussen maken de C.D.U. en C.S.U.
druk reclame tegen de socialisten met
een opinieonderzoek, volgens hetwelk 54
tot 59 procent der Westduitse kiezers
Erhard zou verkiezen boven Brandt.
Voor Willy Brandt sprak zich slechts 26
tot 29 procent der kiezers uit, terwijl 15
tot 18 procent geen mening had.
Teleurstellend voor Berlijns burgemees
ter is de conclusie der opiniepeilers, dat
van de socialisten slechts 65 procent hun
steun aan Brandt zouden geven. Niet
minder dan 25 procent van zijn partijge
noten is bereid op Erhard te stemmen.
Vermoedelijk heeft de uitstekende start
van Erhard als bondskanselier wel iets
te maken met de voor hem zo gunstige
opinies. Als dat zo is zal veel afhangen
van zijn verdere houding en behoeft
Brandt niet direct in zak en as te zit
ten. Of hij echter de achterstand op
Erhard helemaal zal inhalen valt te
betwijfelen. Een nek-aan-nek-race be
hoort tot de mogelijkheden, ook al zit
het er nu nog niet in.
Vele socialisten nemen het Brandt kwa
lijk, dat hij welbewust een beetje aan
persooncultus heeft gedaan. Zijn televi
sietoespraken en openbare redevoerin
gen zijn altijd nogal op effect berekend
geweest. Die reclame voor zichzelf
werkt nu als een boemerang.
Bovendien is Erhard minder kwetsbaar
dan Adenauer, die vaak fouten maakte,
die anderen later voor hem moesten
goedmaken. Die kans zal Erhard de
S.P.D. niet geven.
mMUNOta
(Advertentie)
Betere kleding bij
Nederland Kattenburg
sinds 1856
