Presidentsweduwe droeg haar leed waardig bij
de plechtigheden in zonovergoten Washington
EEUWIGE VLAM BRANDT OP GRAF VAN
PRESIDENT IN ARLINGTON
Nacht in de
middag
AMERIKA'S ONBEKENDE HELDEN
LIGGEN BEGRAVEN OP ARLINGTON
Rouw in Dallas
206e jaargang - no. 278
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 26 nov. 1963
Foor begrafenis
president Kennedy
zie ook pag. 3.
JOHN FITZGERALD KENNEDY, vijfender
tigste president der Verenigde Staten, is gisteren naar
zijn laatste rustplaats gebracht. Hij is begraven
te midden van meer dan honderdduizend Ameri
kaanse burgers en militairen, die hier sinds de Bur
geroorlog in 1864 tot op de huidige dag ter aarde zijn
besteld. Het was een vreemde dag, gisteren in Wash
ington: de hoofdstad van de Verenigde Staten lag
daar zonovergoten, maar er heerste in de straten en
huizen en grote gebouwen diepe droefheid. Een
vreemde dag ook in ander opzicht: achter de affuit,
die het stoffelijk overschot van Kennedy droeg, lie
pen onder het schrille geluid van Schotse doedelzak
ken vertegenwoordigers van oost en west, commu
nisten en niet-communisten, tijdelijk eensgezind, tij
delijk vereend door de dood van een man, die door
vriend en vijand werd hooggeacht.
Peru zal Kennedy
voordragen voor
een Nobelprijs
President Johnson
schreef kinderen
van Kennedy
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W.Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 67 cent per week, ƒ8,70 per kw.franco per post ƒ8,95 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen:
waistraat 58-bö, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b. g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; TerneuzenArsenaalstraat 2, tel.
zynzueriKzeerea. tel. 2425, adm. tel. 2094. Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. 4,50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv, (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. ƒ1,50). .Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
WEST VERGEZELDEN
OP LAATSTE TOCHT
Op de tocht van het Capitool naar
de kathedraal waar de requiemmis
werd opgedragen, trok vooral
Jacqueline Kennedy de aandacht:
de duizenden en duizenden belang
stellenden zagen naar haar op, niet
uit hinderlijke belangstelling, maar
uit oprechte deelneming en meele
ven met deze zo zwaar getroffen
vrouw. Jacqueline Kennedy torstte
haar leed koninklijk: zij liep met
vaste tred te midden van haar zwa
gers, en verloor vrijwel geen mo
ment de zelfbeheersing. Ook niet
vóór de kathedraal, toen de beide
kinderen van de president uit de
auto stapten, waarmee zij in de
stoet hadden meegereden. De klei
ne John keek geschrokken om zich
heen, huilde even, maar zijn moe
der troostte hem. Ontroerend was
het moment, waarop kardinaal
Cushing voor het naar binnen gaan
met de handen de hoofdjes van de
beide kinderen beroerde, ontroe
rend vooral het ogenblik waarop
Jacqueline met haar kinderen de
kerk verliet en het haar even te
veel werd: velen, die zagen dat zij
huilde, schreiden met haar mee.
Maar snel hervond zij haar waardi
ge houding.
En daar was dan dat schokkende
ogenblik, waarop de kleine John
„mijn kleine boef" zei z'n vader al
tijd afscheid nam. Toen hij met
zijn moeder de trappen van de ka
thedraal afliep, rukte hij zich los
en het leek erop alsof hij wilde
weglopen. Zijn moeder boog zich
naar hem over en zei wat tegen
hem. Het knaapje had iets in de
hand wat op een prenteboek leek.
Mevrouw Kennedy nam het van
hem af en gaf het Caroline. Op dat
moment begon een militair muziek
korps te spelen en John jr. bracht
zijn hand aan zijn voorhoofd alsof
hij wilde salueren. Een seconde la
ter liep hij naar Caroline toe en
pakte zijn boekje terug
Een vreemde dag: alles speelde
zich in Washington af, deze reeks
van droeve plechtigheden, maar in
feite was de gehele wereld aanwe
zig. Alleen al in Europa volgden
naar schatting een tweehonderd
miljoen mensen de gebeurtenis op
het televisiescherm. De hele wereld
voelde de droefheid van het mo
ment. Minister Luns formuleerde
het bijzonder goed tegenover een
verslaggever van United Press: „In
ons land heb ik een droefheid erva
ren alsof onze eigen vorstin was
overleden", en daarmee gaf hij
eigenlijk de opvatting weer van
duizenden en duizenden mensen uit
allerlei landende dood van Kenne
dy werd overal als een verlies ge
voeld.
Om kwart voor twaalf plaatselijke tijd
was de kist in de heldere ochtendzon de
trappen van het Capitool afgedragen.
Een kapel speelde het „Hail to the chief"
Een eenzame matroos liep achter de
baar met de kleuren van de president.
De kist werd vervolgens op een affuit
geplaatst, dezelfde waarmee het lichaam
van Franklin D. Roosevelt achttien jaar
geleden zijn laatste tocht door de straten
van Washington ging. Onder tromgerof
fel op omfloerste trommen begon de
laatste tocht van John Fitzgerald Ken
nedy door de hoofdstad, vanwaar hij de
natie had bestuurd.
Achter de door zes paarden voortgetrok
ken affuit liep een paard zonder berijder
met rijlaarzen ondersteboven in de stijg
beugels. Mevrouw Kennedy en de twee
broers van de president, Edward links
van haar en Robert aan rechterzijde,
volgden te voet. Daarna kwamen presi
dent Lyndon Johnson en zijn echtgenote,
gevolgd door de buitenlandse gasten.
Hierna volgden leden van het Congres
en Amerikaanse overheidsfunctionaris
sen, terwijl de stoet werd gesloten door
een grote menigte gewone burgers.
De weg naar de kathedraal werd tame
lijk snel afgelegd. In de stilte die alom
heerste hoorde men alleen om de tien
seconden de slag van een klok van de
kathedraal en het geluid van voortstap
pende mensen. Om 11.57 uur plaatselijke
tijd hield de affuit voor de kathedraal
stil.
De mis voor de zieierust van de ver
moorde president werd in de St.-Mat
thew's kathedraal opgedragen door Ri
chard kardinaal Cushing van Boston, die
zijn leven lang met Kennedy bevriend is
geweest en Kennedy's huwelijk heeft in
gezegend en diens kinderen heeft ge
doopt.
Mevrouw Jacqueline Kennedy volgt
met haar zwagers de affuit, waarop
de kist is geplaatst. Links Robert
Kennedy, rechts senator Edward
Kennedy.
De kringloop van John Kennedy's le
ven is gesloten: stof keert tot stof
en de wereld heeft gisteren afscheid van
hem genomen, definitief afscheid van
een man die wist wat moed was. In 1955
publiceerde hij „Profiles in courage",
een boek waarin hij acht figuren uit de
historie van de V.S. schetste, die in een
bepaalde crisissituatie een voorbeeld van
zedelijke moed waren geweest. Zij vorm
den ook een voorbeeld voor hem, Kenne
dy: moed „de bewonderenswaardig
ste van de menselijke deugden" naar zijn
eigen woorden -heeft hij onvervaard
getoond én als officier én als politicus.
Daaraan terugdenkend komen ons de
regels van Gezelle in gedachten: „Men
tuimelt wel, en wonden krijgt men dik
wijls, dicht' en diepe; 't en vlucht geen
weerbaar man die strijdt, of hem de
dood beliepe." Kennedy heeft de strijd
gekend, de tuimelingen en de wonden,
zowel letterlijk als figuurlijk, maar hij
ging voort. Nu heeft de dood toegesla
gen, hem verrast, onverwacht in de mid
dag van zijn leven.
Nacht in de middag? Kennedy was
christen en voor hem was er het
geloof, dat de nacht van de dood slechts
de overgang is naar de morgen van het
Leven. Maar voor al
len, die achterblijven,
is en blijft de leegte,
die hij achterlaat en
voor hen lijkt het af
scheid van gisteren
een kille nacht na een stralende dag. Zo
heeft de wereld het inderdaad ervaren,
deze dood en dit afscheid: als een duis
ternis die niet werd verwacht.
In de vorige eeuw heeft de Engelse pre
dikant Henry Francis Lyte een be
roemd geworden kerklied geschreven,
„Abide with me". De tekst is ontleend
aan de geschiedenis van de Emmaüs
gangers: „Blijf met ons, want het is bij
den'avond en de dag is gedaald" zegt de
statenvertaling. Onlangs heeft Godfried
Bomans geschreven, dat deze woorden
van kindsbeen af op hem de diepste in
druk hebben gemaakt. „De hele situatie
is schemerachtig: door het licht van de
stervende dag en de geheimzinnige
vreemdeling", zegt Bomans, „maar
vooral: omdat de verschrikkelijke ge
beurtenissen in Jeruzalem voorbij zijn en
het nu avond is. Wat een rust ligt er in
dat woord..." Het gezin Kennedy en
waarlijk niet alleen deze familie zal
het na de verschrikkelijke gebeurtenis
van vrijdag en na de warreling van emo
ties van de afgelopen dagen wel voorko
men, alsof nu pas de president definitief
is heengegaan. Op dat moment ook zul
len velen in Washington en daarbuiten
zich realiseren, dat de avond tóch geval
len is. Mogen zij dan troost vinden in
die oude woorden uit Lucas, een gebed
om bijstand, „Abide with us, for it is
toward evening and the day is far
spent": blijf met ons. want het is bij den
avond en de dag is gedaald...
Toen alien In de kerk waren gezeten
hief de kardinaal het eerste gezang
aan, een gebed voor de eeuwige rust
van de overledene en de herinnering,
dat al wat vlees en bloed is, voor
Gods troon moet verschijnen. Een so
list zong het „Ave Maria", terwijl de
kardinaal het epistel en evangelie
bad. Dit lied werd ook gezongen tij
dens de huwelijksplechtigheid van de
Kennedy's. Mevrouw Kennedy had
gevraagd het ook tijdens deze uit
vaartdienst te willen zingen. Kardi
naal Cushing las een gedeelte voor
uit het evangelie van Johannes, waar
in Christus zegt, dat Hij de opstan
ding en het leven is en dat zij, die in
Hem geloven, de dood niet zullen zien
in der eeuwigheid.
Toen kardinaal Cushing na de mis naar
de uitgang liep, hield hij een ogenblik
stil bij mevrouw Kennedy en de overige
leden van de familie. Hij boog zich over
naar Caroline en gaf haar een kus.
Een grote menigte was gisteren onder
de hete zon in Dallas samengestroomd
op de plaats waar president Kennedy
vrijdag werd vermoord.
De twee grasgazons langs de weg wa
ren bedekt met meest simpele boeketjes
bloemen, waaraan briefjes met ontroe
rende woorden. Ergens een houten kruis
gemaakt van een paar planken van een
sinaasappelkist, een geschilderd conser
venblik met bloemen waarop een kind
met onhandige kraaiepoten had ge
schreven: „voor mijn vriend de achtens
waardige Kennedy, John".
Langs de weg gedroegen de politie-in-
specteurs zich alsof ze opnieuw met een
onderzoek wilden beginnen, zelfs tijdens
de minuut stilte die in acht werd geno-
De affuit waarop de kist met het
stoffelijk overschot van president
Kennedy rustte, kwam om 14.33
uur plaatselijke tijd bij de begraaf
plaats van Arlington aan.
Het
laatste gedeelte van de tocht had
de affuit en de volgwagens over de
„Memorial Bridge" over de rivier
de Potomac gevoerd. Het Lincoln-
monument vormde een waardige
achtergrond voor de langzaam
voortgaande rouwstoet.
Toen de affuit en de volgwagens onder
een schier wolkenloze hemel de begraaf
plaats opreden stelde zich bij het graf
een peloton van 27 Ierse militairen op.
Deze militairen, die pas zondagavond in
Washington arriveerden, symboliseerden
de nauwe banden tussen de overleden
president en het land van zijn voorou
ders. Zij waren op speciaal verzoek van
mevrouw Kennedy naar de V.S. geko
men. Een erewacht, bestaande uit ver
tegenwoordigers van alle onderdelen van
de Amerikaanse strijdkrachten, presen
teerde het geweer, waarna een muziek
korps „The Star Spangled Banner", het
Amerikaanse volkslied, inzette. Doedel
zakspelers van de Amerikaanse lucht
macht brachten vervolgens het lang
zame treurlied „The mist over the
mountain" ten gehore, terwijl de slip-
pendragers acht militairen de kist
van de affuit tilden en haar naar het
graf droegen.
Het geluid van de doedelzakken
stierf langzaam weg toen men het
graf naderde. Vijftig straaljagers
vlogen naaraa over, gevolgd door het
presidentiële vliegtuig. In de zeven
tiende en laatste formatie de toe
stellen kwamen in v-formaties van
drie over ontbrak het vliegtuig
aan de spits, aldus het verlies van
een leider symboliserend.
Toen de doodkist zich boven het graf
bevond, hielden de slippendragers de
Amerikaanse vlag erboven. Mevrouw
Kennedy stond naast de minister van
justitie, Robert Kennedy, die sinds de
dood van haar echtgenoot steeds aan
haar zijde heeft vertoefd. Kardinaal
Cushing zegende het graf en ging de an
deren voor in het „Onze Vader". Even
voordat de kist in het graf werd neer
gelaten klonken 21 saluutschoten.
Om 15.34 uur plaatselijke tijd (21.34 uur
Ned. tijd) liet men de kist in het graf
zinken. De kardinaal gaf een laatste ze
gen, zette opnieuw het „Onze Vader" in
en bad het „Wees Gegroet". Een peloton
geweerschutters vuurde drie salvo's af,
waarna een trompetter de droeve tonen
van de „Taps" die in de V.S. vaak
wordt geblazen in plaats van „The Last
Post" blies. Een muziekkorps speelde
de marinehymne „Eternal Father,
strong to save", terwijl de Amerikaanse
vlag, die al die tijd boven de kist was
gehouden, werd opgevouwen. De blauwe
presidentiële vlag werd overhandigd aan
mevrouw Kennedy, die een eeuwige
vlam aan het graf ontstak.
Voor de president die in de bloei van zijn
leven werd weggerukt, zal aan het
hoofdeinde van het graf een „eeuwige
vlam" branden, zoals de eeuwige vlam
onder de Arce de Triomphe in Parijs en
de eeuwige vlam in Gettysburg ter na
gedachtenis van de in de Amerikaanse
burgeroorlog gesneuvelde soldaten.
Het Huis van Afgevaardigden in Peru
heeft eenstemmig besloten, wijlen presi-|
dent Kennedy voor te dragen voor een
Nobelprijs voor de vrede.
De beide kinderen van Kennedy bij
het verlaten van de St. Matthews
Cathedral na de herdenkingsdienst
voor htm vader.
President Johnson heeft gisteren
twee brieven gezonden aan de
kinderen van wijlen president
Kennedy. John Kennedy is giste
ren drie jaar geworden.' Zijn zusje
Caroline wordt morgen zes jaar.
Vóór de dood van de president
had de familie besloten de ver
jaardag van hun kinderen op één
dag, gisteren, te vieren en er een
groot feest van te maken.
Op de nationale begraafplaats Arling
ton, de laatste rustplaats van president
Kennedy, bevinden zich de graven van
Amerika's onbekende oorlogshelden. In
november 1921 werd er een soldaat be
graven die tijdens de eerste wereldoorlog
was gesneuveld. Zijn graftombe draagt
de inscriptie: „hier rust in eer en roem
een Amerikaanse soldaat wiens naam
alleen aan God bekend is".
In mei 1958 werden twee onbekende do
den, een uit de tweede wereldoorlog en
een uit de Koreaanse oorlog, op Arling
ton begraven. De begraafplaats ligt van
Washington uit gezien aan de andere
kant van de rivier de Potomac.
Arlington werd gesticht In 1864, tijdens
de Amerikaanse burgeroorlog. Er liggen
meer dan 110.000 militairen en burgers
begraven.
Tot de beroemde personen die er verder
ter aarde besteld zijn behoren minister
van buitenlandse zaken John Foster
Dulles, de commandant van de Ameri
kaanse strijdkrachten tijdens de eerste
wereldoorlog generaal Joh J. Pershing,
de Franse ingenieur die meewerkte aan
het stadsplan voor Washington tegen
het einde van de 18e eeuw majoor Char
les l'Enfant en rechter Oliver Wendell
Holmes.
President Kennedy is de tweede Ameri
kaanse president die er wordt begraven.
In 1930 werd president William Howard
Taft op Arlington ter aarde besteld.
Bij het verlaten van de St.-
Matthews Cathedraal volgen
mevrouw Kennedy, haar kin
deren en haar zwager Robert
de baar.
Terwijl de kist met het stof
felijk overschot van zijn va
der naar de affuit wordt ge
dragen, brengt de kleine
John. jr. een eregroet.
OOST EN
KENNEDY