ONGERUSTHEID IS ONGEGROND
Afluisteren telefoon
gebeurt hoogst zelden
Storm jaagt
straten van
water
Meppel
in
„Afronding" herverkaveling Schouwen
PROF. VONDELING ZEGT NA GESPREK MET
MINISTERS OVER WERKWIJZE B.V.D.
Nieuwe stijl
MBTENAREN
KRIJGEN 10
PROCENT
EERSTE DISTRIBUTIE GRONINGS
AARDGAS BEGINT 9 DECEMBER
MELK WORDT 4
CENT DUURDER
Nieuwe basis voor
geschotheffing
Ook elders in
Europa overlast
door slecht weer
206e jaargang - no. 273
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vleespot duurder
door vleesexport
KOEKOEK
HOUDT VOL
Verraad
Bewijzen
Geen last
Hoogst zelden
Waarborg
„KEk"
Toestand niet kritiek
Slachtoffers
In Engeland
N.AV.O.-conferentie
in Den Haag
NET VAN GASUNIE WORDT AANGESLOTEN
Overgangsregeling
in werking voor
zes provincies
Indonesisch tinerts
in Amsterdam
Nu Assen uur
zonder stroom
DIJKGRAAF WATERSCHAP „SCHOUWEN-DUIVELAND":
Classificatie
(Zie slot pag. 2 kot. 5)
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok. Abonnementsprijs 67 cent per week, ƒ8,70 per kw.; franco per post 8,95 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen.
walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 Cb.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2, tel.
2911; Zierikzee: red. tel. 2425, adm. tel. 2094. Adv. pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. ƒ4,50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. ƒ1,50). „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Midaelbur0.
Woensdag 20 nov. 196:
Pagina 3
(Van onze parlementaire redacteur)
Namens de vaste commissie voor de Binnenlandse Veiligheids
dienst uit de Tweede Kamer heeft haar voorzitter, dr. Vondeling,
van de P.v.d.A., gisteren in de openbare vergadering dezer Kamer
uitdrukkelijk verklaard, dat de ongerustheid, die in den lande is
ontstaan over het afluisteren van telefoongesprekken, onge
grond is.
De commissie heeft op 31 oktober jl. de fracties, die niet in de com
missie vertegenwoordigd zijn, uitgenodigd om feiten of vermoedens
over eventuele schendingen door welke overheidsinstelling ook
van het brief- of telefoongeheim, die bekend zijn, hetzij uit eigen
wetenschap, hetzij door klachten, aan de commissie voor te leggen.
Alle klachten, die de commissie uit deze of andere hoofde hebben
bereikt, of nog zullen bereiken, zijn in onderzoek genomen.
De conclusies, waartoe deze onder
zoekingen zullen leiden, zullen ge
val voor geval rechtstreeks aan
hen, die zich tot de commissie ge
wend hebben, worden meegedeeld.
De commissie zal bezien, of der
gelijke concrete individuele klach
ten ook aan de Kamer in haar ge
heel kunnen worden meegedeeld.
De minister-president, mr. Marijnen,
heeft in de kamervergadering van 29
oktober jl. enkele toezeggingen gedaan.
Zij betroffen ten eerste de bijzondere
VfftAAfWVWtMJWUWWWWWWIiWWWWWVWVWWWVWWMWli
(Van onze parlementaire
redacteur)
„Laat ik me niet kwaad maken,
laat ik maar ophouden", zei de
minister van binnenlandse zaken,
mr. Toxopeus, gisteren in de
Tweede Kamer, toen hjj in een
woordenwisseling verzeild was
geraakt met de heer Koekoek
van de Boerenpartij, die stijf en
strak bleef volhouden, dat hjj het
bewijs in handen heeft, dat bij
hem in de jaren 1958 en 1959 de
telefoon is afgeluisterd, maar die
weigerde zijn beschuldiging op de
plaats waar hij haar heeft geuit,
in de Kamer waar te maken.
De heer Koekoek herhaalde te
vens zijn beschuldiging, dat door
het afluisteren van zijn telefoon
een brief van hem werd onder
schept. „Hoe zit het nu met die
brief?" riep de heer Scheps van de
P.v.d.A. op een gegeven ogenblik.
„Die brief heb ik 's avonds aan
getekend per expresse verzon
den", antwoordde de heer Koe
koek. „Hij kwam niet de volgen
de morgen aan maar pas des mid
dags om vijf uur. Dan moet U me
niet kwalijk nemen, dat ik ver
band leg tussen het afluisteren
van de telefoon en het te laat ko
men van de brief".
De heer Koekoek van de B.P.
deelde mee, dat hij gesprekken on
der vier ogen had gehad, waaruit
bleek dat zijn telefoon in 1958 en
1959 is afgeluisterd. „U kunt niet
zeggen met wie?" vroeg de mi
nister.
„Neen, dat kan ik niet", ant
woordde de heer Koekoek, „want
dan zou ik verraad plegen". „De
ongerustheid kan alleen worden
weggenomen", voegde hij eraan
toe, „als een absoluut verbod tot
afluisteren wordt ingesteld, met
uitzondering als het om de direc
te veiligheid van de staat gaat, of
bijvoorbeeld een spion betreft".
De minister haastte zich te zeg
gen, dat dit nu precies de bestaan
de situatie is. „Als de heer Koe
koek aanwijzingen kan geven over
het ongeoorloofd afluisteren van
zijn telefoon, dan is hij verplicht
de naam van zijn zegsman op te
geven, opdat de schuldige achter
haald kan worden. Van ontslag
van zijn zegsman kan geen sprake
zijn, als deze zijn burgerplicht
heeft vervuld. Tenzij hij iemand
gesproken heeft, die zijn ambtseed
heeft geschonden. Maar ook dan
is het nodig dat de overheid weet,
wie zich daaraan schuldig maakt.
Laat de heer Koekoek de naam
aan de kamercommissie noemen",
aldus mr. Toxopeus, „de zegsman
zal niet worden ontslagen"!
Op een wat boze toon verlangde
de heer Scheps van de P.v.d.A. bij
de replieken: „Als de heer Koe
koek beschuldigingen uit, moet
hij met bewijzen komen, of hij
moet zijn beschuldigingen intrek
ken. „ïk kan bewijzen, dat de
B.V.D. mij heeft gezocht", riep de
heer Koekoek uit. „Er is toen een
man van de B.V.D. bij mij thuis
geweest. Men dacht, dat ik me
schuldig had gemaakt of maakte
aan N.S.B.-activiteiten. Toen
bleek, dat ik ondergronds werk
heb verricht, gaf de man me zijn
naam, zijn adres en zijn telefoon
nummer. Hij zei me: ..Schrijf
maar niet naar het departement,
daar stikt het van de N.S.B.'ers"
De heer Koekoek verklaarde zich
bereid de naam van deze man on
der vier ogen aan de minister te
noemen, „want hij zal er geen last
van ondervinden".
Mr. Toxopeus maakte er evenwel
bezwaar tegen deze gegevens te
ontvangen, als hij ze riet mag
doorgeven aan de commissie.
■mmvm/wwmiywwwwMWxwywwwwwwMWiwn
waarborgen, die geschapen zijn om te
verzekeren, dat het afluisteren door
enige overheidsinstantie van telefoonge
sprekken niet geschiedt dan indien zulks
uit overwegingen van staatsveiligheid
noodzakelijk is en ten tweede het aantal
gevallen, waarin toestemming tot af
luisteren is gegeven en bij hoeveel abon
nees werd en wordt meegeluisterd. De
minister-president heeft zijn toezegging
gestand gedaan en op 13 november in
een mondeling overleg met de commis
sie, waarbij ook tegenwoordig waren de
ministers van verkeer en waterstaat en
van binnenlandse zaken, vergezeld van
het hoofd van de binnenlandse veilig
heidsdienst.
De heer Vondeling was van oordeel,
dat de bewindslieden alle vragen van
de commissie zonder enige terughou
dendheid hebben beantwoord. Wat de
frequentie en de omvang van het af
luisteren betreft volstond hij met de
verklaring, dat de mededelingen van
de minister-president op 29 oktober
„dat een dergelijke opdracht hoogst
zelden wordt gegeven" gerechtvaar
digd is door de cgfermatige en andere
gegevens, die aan de commissie ver
strekt zijn.
Wat de waarborgen betreft zei dr. Von
deling, dat de machtigingen tot afluiste
ren van telefoongesprekken alleen tot
stand komen op persoonlijk verzoek van
het hoofd van de B.V.D. Geen enkele
andere overheidsinstantie kan zo'n ver
zoek zelfstandig rechtstreeks bij de tot
beslissing bevoegde instellingen aan
hangig maken. De machtiging wordt
niet verleend dan met uitdrukkelijke
toestemming van achtereenvolgens en i
de minister van binnenlandse zaken, en
de minister-president en de minister van
justitie en de minister van verkeer en
waterstaat.
De commissie acht het feit, aldus dr.
Vondeling, dat niet minder dan vier
leden van de ministerraad elk met
recht van veto bij een machtiging
betrokken worden, van doorslagge
vend gewicht voor het oordeel over
de vraag of men er in redelijkheid
staat op kan maken dat hier in Ne
derland om andere dan zeer beklem
mende redenen van staatsveiligheid
geen telefoongesprekken door enige
overheidsinstantie worden afgeluis
terd.
Ten slotte deelde de heer Vondeling mee,
dat het niet mogelijk is op legale wijze
in telefoongesprekken mee te luisteren
zonder toestemming en medewerking
van de P.T.T. Het is uitgesloten, dat de
gene wiens telefoontoestel wordt af
getapt, dit zou bemerken door bepaalde
geluiden. De befaamde klik, die ver
scheidene verontruste telefoonabonnees
gesignaleerd hebben, kan zeer uiteen
lopende oorzaken hebben. Hij heeft ech
ter niets te maken met het afluisteren.
Voorts zei de heer Vondeling, dat voor
het geven van informaties bij sollicita
ties geen gebruik wordt gemaakt van
eventuele door afgeluisterde telefoonge
sprekken verkregen gegevens.
Ten aanzien van het briefgeheim is aan
de commissie verzekerd, dat de medede
lingen van de minister-president op 29
oktober jl. in de Kamer over de wette
lijke voorschriften ter bescherming van
het briefgeheim mede inhield, dat het de
B.V.D. niet is toegestaan brieven aan
anderen, die onder de hoede van de P.T.
T. zijn, te openen, door te lichten enz.
Regen en stormachtige westelijke
wind hebben gisteren het water in
en rond Meppel tot grote hoogten
doen stijgen. Het wassen van het
water ging gistermiddag snel, me
de als gevolg van de grote aanvoe
ren uit de gebieden ten noorden
van Meppel.
Op enkele plaatsen in het zuidwesten
van de stad. in de nabijheid van het Mep-
pelerdiep, kwam het water reeds op
straat te staan. In het noordoosten van
de stad, langs de Wold-AA, stond het
tegen de straat aan. De toestand was
gisteravond nog niet kritiek. Een geluk
kige omstandigheid was, dat de regen
buien hadden opgehouden en dat bij de
stroomsluis Beukers in vergrote mate
water van het Meppelerdiep naar de
boezem van het waterschap Vollenhove i
kon worden afgevoerd. Hoe de toestand
zich verder zal ontwikkelen hangt af
van het weer van vandaag.
Ook elders in Europa had men last
van de storm en het water. De or
kaanachtige winden en slagregens
die het grootste deel van West-Euro
pa gisteren teisterden, hebben tot
dusver reeds acht mensenlevens ge-
eist en tientallen personen verwon
dingen doen oplopen.
In het westelijk deel van Frankrijk vie
len zware regenbuien, maar Parijs be
leefde de warmste 19e november met een
temperatuur van 17.3 graden Celsius.
In Engeland is de strijd tegen over
stromingen aangebonden. De zeewerin
gen langs de. Kanaalkust moesten wor
den versterkt. Na 36 uur van voortdu
rende regen is het water van de Theems
snel aan het wassen en is in de boven
loop reeds buiten de oevers getreden.
Dinsdag is in aanwezigheid van
o.a. minister Van Aartsen het
nieuwe gebouw van Van Gend
Loos aan de Catharijnensingel in
Utrecht officieel geopend. Ter ge
legenheid van dit heuglijke feit
bood de directie van de firma een
groot bedrag aan voor de restau
ratie van de historische St.-Pie
terskerk in Utrecht, die gebruikt
wordt door de Waalse Gemeente.
Het geschenk werd in een oude
schatkist aangeboden, V.l.n.r. mi
nister Van Aartsen, ds. prof. J. G.
H. Hoffmann en directeur H. P. J.
Hennes. Geheel links een in histo
risch kostuum gestoken V. G.&L-.
koetsier.
i iniiiiiwwvwwirt/wwwvwvwwMwywvywtfwvv'tivw.
In welingelichte Haagse kringen wordt
als vaststaand aangenomen, dat de
N.A.V.O.-voorjaarseonferentie in mei
1964 in Den Haag wordt gehouden. De
ze conferentie zal drie dagen duren.
Het is nog niet geheel zeker of hiervoor
de grootste Scheveningse hotels zullen
worden gebruikt aangezien de eigena
res, de E.M.S., daartoe voor het ogen
blik niet te vervullen eisen zou stellen.
Naar verluidt wenste de E.M.S.-directie
onder meer tussen Grand Hotel, Kur-
haus en Palace Hotel overdekte gangen
te bouwen om de deelnemers aan de
conferentie men verwacht tussen de
700 en 1200 mensen beschuttende
doorgang te bieden. De minister van
volkshuisvesting kan daarvoor geen
vergunning geven.
(Van onze Haagse redactie)
De regering heeft met de centrale
commissie voor georganiseerd
overleg overeenstemming bereikt
over een loonsverhoging van tien
procent per 1 januari 1964 voor
het overheidspersoneel alsmede
over een minimumloon van 100
gulden per week of 440 gulden
per maand.
Volgende week dinsdag komt de cen
trale commissie weer bijeen. Dan zullen
de onderhandelingen worden voortgezet
over afschaffing" van de zogenaamde
verdienstebeloning, de halvering van de
standplaatsaftrek en over de eis voor
een gratificatie, die de organisaties heb
ben gesteld, omdat een dergelijke uitke
ring aan het eind van het jaar dikwijls
ook in het particulier» bedrijfsleven
wordt gegeven.
Op 9 december zal de koppeling tot
stand worden gebracht tussen de
aardgasputten te Slochteren en het
Gasunïenet, zo heeft de Gasunie!
gangsregeling houdt in dat met ingang
van 9 december voor de betrokken ge
meenten de nieuwe aardgasprijs zal gel
den. Nadat met deze gemeenten het in
voorbereiding zijnde standaardcontract
zal zijn gesloten, zal de op 30 oktober
gepubliceerde definitieve inkoopprijs
van 6 a 6,5 ct per m3 met terugwerken
de kracht tot 9 december 1963 worden
berekend.
meegedeeld
Het beschikbaar komen van Gronings
aardgas in het net betekent dat de op
27 september jl. voorgestelde overgangs
regeling in werking zal treden voor alle
gemeenten in de provincies Groningen,
Friesland, Drente, Overijsel, Gelderland
(met uitzondering van Nijmegen) en
Utrecht.
Hetzelfde geldt voor enkele andere ge
meenten buiten deze provincies, die hun
gasvoorziening volledig op basis van
aardgas verzorgen.
Het in werking treden van de over-
(Van onze verslaggever)
Ir. B. van Dam, de voorzitter van
het produktschap voor zuivel,
heeft op een vergadering te Am
sterdam meegedeeld, dat de prijs
voor de consumptiemelk in twee
etappes in januari en in april
1964 nog met in totaal vier cent
per liter zal stijgen.
De voorzitter van het produktschap, die
sprak voor de Amsterdamse afdeling
van de Nederlandse Consumentenbond,
zette uiteen, dat deze stijging in de eer-
(Van onze Haagse redactie) ste plaats een gevolg is van de komende
- forse loonsverhoging en in de tweede
Een vrachtschip van de Djakarta Llojd piaats voortvloeit uit een mogelijke ver
is gisteren met duizend ton tinerts uithoging van de richtprijs voor de melk in
Indonesië in de Amsterdamse Coenha- E.E.G.-verband
ven gearriveerd. Het betreft hier de
eerste zending in het kader van de over
eenkomst die tussen de Billitonmaat-
schappij en de Indonesische overheid is
gesloten. Vrijwel de gehele tinproduktie
van Indonesië za! van nu af aan in Ne
derland worden gesmolten.
Prinses Beatrix heeft dinsdag een
bezoek gebracht aan de onder
delen van de Koninklijke Marine
in Den Helder. Tijdens de inspec
tie van de erewacht maakte de
prinses dankbaar gebruik van de
paraplu.
Het grootste gedeelte van de Drentse
hoofdstad heeft een stroomloos uur ach
ter de rug.
Omstreeks 16-40 uur viel gister-
avond in alle woningen, winkels en
werkplaatsen de stroom uit, tengevolge
van een defect in de hoogspannings
kabel van het stadsnet.
Het verkeer ondervond veel last van de
stroomstoring omdat ook de straatver
lichting was uitgeschakeld. In de hoofd
straten vormden zich lange files auto's,
die stapvoets reden.
ZONDER onverwachte strubbelin
gen zal de herverkaveling van
Sehouwen-Duiveland nog voor het
einde van het jaar administratief
worden afgerondde algemene ver
wachting is dat de akte van toe
deling op 23 december aanstaande
zal worden gepasseerd. Een bij
zondere gebeurtenis voor het
eiland en speciaal voor het water
schap „Sehouwen-Duiveland".
Dijkgraaf A. M. Geluk besteedde
er dinsdagmiddag in de algemene
vergadering van hoofdingelanden
te Zierikzee namelijk veel aan
dacht aan. „De nieuwe toestand
wordt dan wettelijk van kracht en
voor 1964 zal de volledige ge-
schotsheffing daarop zijn geba
seerd", kondigde hij in zijn ope
ningstoespraak aan. De aanslag
voor het gehele waterschap zal dan
behoudens een classificatie
uniform zijn.
De heer Geluk werkte de importan
tie van deze akte van toedeling van
de Herverkavelingscommissie Zee
land voor de vergadering in hotel
„Concordia" nog even verder uit.
„Immers alle geldelijke verschillen
als gevolg van het oude (oor
spronkelijk) ïastenpeil van inbreng
van bezit en schuld, van privileges
als vronen en vrijlanden, zullen
worden ondergebracht in de lijst
van geldelijke regelingen van de
herverkaveling", aldus de dijkgraaf.
De reglementswijziging die daar
voor bij het Schouwse waterschap
nodig is, is aanhangig bij provin
ciale staten.
De heer Geluk verwachtte niet, dat
de uitvoering van deze plannen op
moeilijkheden zal stuiten. Hij noemde
het ingrijpende en verstrekkende beslui
ten. „Maar zij zijn onmisbaar en alles
zins aanvaardbaar, omdat het voor de
ingelanden uiteindelijk geen wezenlijk
financieel verschil betekent: wat men
meer betaalt aan het waterschap per
hectare, wordt afgetrokken van de te
betalen herverkavelingsrente dan wel
omgekeerd. Populair gaf de dijkgraaf
nog deze toelichting: de regeling zal én
voor het waterschap én voor de herver
kaveling op „nul" uitkomen, omdat de
„plussen" en „minnen" elkaar theo
retisch gesproken opheffen.
Als een „antwoord" op deze belangrijke
mededelingen van de voorzitter gaven
de hoofdingelanden later in de verga
dering bij de behandeling van de begro
ting hun fiat aan het nieuwe systeem:
de classificatie in de geschotsheffing.
Voor de Schouwse landbouwers en ge-
schotplichtigen zal die voortaan beperkt
blijven tot drie schakeringen. Er wordt
uitgegaan van een opbrengend vermo
gen per hectare van: a. f 2000 of meer,
b. van f 2000 tot f 500 en c. minder dan
f 500.
Van een enkele zijde werd later nog
bezwaar gemaakt tegen de nieuwe
vorm van geschotsheffing. Maar dijk
graaf Geluk zegde toe, dat in bepaalde
„grensgevallen" nader overleg met het
waterschapsbestuur altijd mogelijk zal
blijken.
Ook op het vlak van de verpachtingen
zal de nieuwe situatie een andere opzet
ten gevolge hebben. Meegedeeld kon
worden dat in een volgende vergade
ring aan de hoofdingelanden een lijst
met 150 namen van pachters zal worden
overgelegd, van enkele honderden per
celen dijken, karrevelden, goed en slecht
land. In overleg met de toekomstige
pachters zal de prijs worden vastgesteld.
Minder enthousiast was de heer Geluk
aan het begin van deze algemene ver
gadering over de financiële situatie
rondom het wegennet op het eiland. De
trage gang van zaken met het ont
werp van wet voor de „uitkering we
gen" bestempelde hij als een onrecht
tegenover de streek. „Het waterschap
heeft op het eiland ongeveer 370 km
weg in onderhoud. De toename van het
toeristisch verkeer wordt steeds gro
ter. Als men de last van het onderhoud
vrijwel uitsluitend op de streek laat
drukken, dan loopt deze onbillijkheid
steeds meer in het oog".
„Louter en alleen omdat het water
schap als gevolg hiervan financieel de
toelaatbare grenzen moet overschrijden
kunnen initiatieven tot nodige verbete
ringen vaak niet tot ontplooiing komen,
lichtte de dijkgraaf nog toe. En het zijn
er heel wat, die op uitvoering wachten,
zo bleek nog uit een opsomming: weg-
verbreding, wegverbetering, dijkreerea-
tie, betere toegankelijkhid van recrea-
Prins Bernhard werd vorige week be
schermheer van de school voor tro
pische landbouw in Deventer, de vroe
gere koloniale landbouwschool. Deze
bloeiende school wordt op dit ogenblik
bezocht door meer dan driehonderd leer
lingen, onder wie velen uit Aziatische
en Afrikaanse landen.
Bij de installatie van de prins als be
schermheer hield de burgemeester van
Deventer mr. N. Bolkestein een
rede, waarin hij onder meer zei, dat de
Nederlanders de landbouw in Indonesië
op een hoger peil hebben gebracht en
dat de oud-leerlingen van ae koloniale
landbouwschool daarin een groot aan
deel hadden. Maar dat koloniale verle
den lag deze burgemeester toch niet he
lemaal, want even later zei hij, dat Ne
derland in Afrikaanse ogen een klein
land is zonder koloniaal verleden.
Dit waren dan twee twijfelachtige op
merkingen in een enkele zin. In de
eerste plaats behoort Nederland in de
Verenigde Naties niet tot de kleine lan
den, die ongeveer tweederde deel van
deze organisatie uitmaken. Het behoort
tot de grote landen in de bovenste groep
van de volkerenorganisatie. In de twee
de plaats heeft Nederland wél een ko
loniaal verleden en het behoeft zich
daarvoor niet te schamen.
Men doet al sedert jaren in Nederland
niet uitbundig over dat koloniaal
verleden, want die uitbundigheid was
op het „wereldtoneel van vandaag" niet
meer gangbaar. Het anti-kolonialisme
van de jonge politici in de ontwikke
lingslanden en van de oudere politici in
de Verenigde Staten en in Rusland voer
de na 1945 de boventoon en van de vroe
gere koloniale regeerders wilde men
althans tot voor enkele jaren geen
goeds meer horen. In verscheidene ion-
ge staten is die houding echter enkele
jaren geleden gewijzigd en in andere is
men druk bezig tot een betere waarde
ring van de oude koloniale bestuurders
te komen. Desondanks is het in bepaalde
Europese kringen nog een soort mode
verschijnsel om zich te distantiëren van
de vroegere koloniale glorie. En nu
blijkt dan opeens weer in Nederland,
dat er nog zoiets is als een bloeiende
koloniale landbouwschool, die te zamen
met andere instellingen en men ver-
gete dan vooral ook de hogeschool in
Wageningen niet! prachtig werk
heeft gedaan voor de verbetering van
de tropische landbouw, bosbouw enz. in
vroegere koloniën. Wel, wij geloven dat
dit openlijk gezegd mag worden en dat
daarbij geen schaamte behoeft te be
staan voor een koloniaal verleden, maar
integendeel, dat men daarop trots mag
zijn.
Wij treffen meestal deze merkwaar
dige „schaamte" aan bij mensen,
die zich thans in Europa met ontwikke
lingshulp bezighouden en die blijkbaar
het verleden willen vergeten.
Zo maakte enkele dagen geleden prof.
dr. J. Tinbergen in „Vrij Nederland"
enkele opmerkingen over het sturen van
mensen naar ontwikkelingsgebieden. Hij
zei, dat het tot hen, die de ontwikke
lingspolitiek in de moderne stijl pousse
ren is doorgedrongen, dat naast mate
riële investeringen ook investeringen in
de vorm van heel veel mensen nodig zijn,
dat wil zeggen, dat de opleiding en scho
ling van velerlei soorten hoger gekwa
lificeerde krachten nodig is. Hij schreef
er uiteraard niet bij, dat onder de ont
wikkelingspolitiek „oude stijl" (dus de
koloniale ontwikkelingspolitiek) vóór
1940 uit Nederland jaarlijks een paar
duizend ingenieurs, artsen, landbouw
kundigen, leraren, onderwijzers, des
kundig-opgeleide bestuursambtenaren,
jonge bankmensen, handelsmensen enz.
voornamelijk naar de eigen koloniën
vertrokken om daar deel te nemen aan
het geweldige ontwikkelingswerk. Van
zelfsprekend deden velen dat óók om
zelf daarbij voordeel te behalen, maar
zij bouwden toch krachtig en deskundig
mee aan een betere samenleving met
een stijgende welvaart.
Prof. Tinbergen wist al vele jaren
op grond van de Nederlandse ervaring
dat voor de opbouw in ontwikkelings
gebieden vele mensen nodig waren. Hij
durfde dat echter aan de „nieuwe-stijl-
mensen" niet te vertellen, want dan
moest hij teruggrijpen naar het (zo
pijnlijke verleden. Thans laat hij dan
die nieuwe-stijlmensen zelf ontdekken
wat hijzelf en anderen al een eeuw lang
wisten.
Wordt het nu zo zachtjes aan geen
tijd, dat men dit verstoppertje spe
len staakt en openlijk de goede (uiter
aard naast sommige
kwadedingen van
het oude stelsel er
kent Als men leest
wat de leden van de
Indonesische handels
delegatie vorige week Ln Nederland ver
klaarden, dan blijkt dat men in Indone
sië volkomen op de hoogte is van be
paalde deugden, welke het oude stelsel
had. Een lid van die delegatie verklaar
de openlijk, dat Indonesië weer contact
met Nederlanders wil voor de handel in
tropische produkten. „Zij hebben", zei
hij zo ongeveer, „daarin een eeuwenlan
ge ervaring en dat kan ook voor ons
voordelig zijn". Wellicht durft men na
zo'n Indonesische uitlating in Nederland
wat vrijmoediger te praten over het
grootse werk, dat Nederland destijds in
zijn voormalige koloniën heeft verricht!
Ter aanmoediging willen we er dan
nog wel bij vertellen, dat men in
Engeland ook bezig is over het „kolo
niale verstoppertje spelen" heen te ko
men. Daar is niet zo lang geleden door
de Engelse voorlichtingsdienst een boek
je verspreid over een „Proud Record".
Dat trotse record is het stichten en op
bouwen van het machtige Britse kolo
niale rijk, waarbinnen zovele volkeren
naar groter welvaart zijn geleid en
waarbinnen de basis weid gelegd voor
hun onafhankelijk volksbestaan." Als er
nu landen zijn in Azië en Afrika waar
nog democratie bestaat helaas zijn
die landen schaars dan is dat te dan
ken aan het opbouwwerk van Europea
nen onder.... het koloniale stelsel!!
Niet dat alleen de Britten reden tot
trots zouden hebben, want andere wes
terse volkeren hebben evenzeer meege
holpen om de vruchtbare invloed van
de westerse beschaving uit te dragen
over de wereld. In het bewuste boekje
worden ook de Nederlanders genoemd!
De Engelse minister Maudling, die het
voorwoord voor die publikatie schreef,
zegt daarin, dat nieuw-onafhankelijke
landen er soms de voorkeur aan geven
heel begrijpelijk! meer naar de
opwindende toekomst te zien en een
sluier te leggen over de periode van hun
afhankelijkheid.
„Wij zouden", zo schrijft Maudling,
„dwaas zijn als we die houding veroor
deelden, maar daarom behoeven wij er
nog niet mee in te stemmen".
Dat woord geldt ook voor Nederland.
Wij behoeven geen sluier te leggen over
het verleden! Zeker niet als een prins
der Nederlanden beschermheer wordt
van een belangrijke landbouwschool, die
stevig geworteld staat in het koloniaal
verleden!
