Angstige spanning in Lengede Ondernemingsraad weerlegt reeks beschuldigingen van mijnwerkers Weer klop- gnalen m rampmijn Zeven scholieren en hun chauffeur bij een botsing gedood Incident in W.-Berlijn BARENDRECHTSE BRUG kan Zeeuwse verkeer de nek breken DIRECTIE DEED WAT ZIJ KON Breuklijn we Vandaag... si Vreselijk ongeluk in Borger EREVOORZITTER VAN K.N.M.B. OVERLEDEN Vergoedingsregeling nazi-vervolgden thans uitgebreid Weer Oostduitse vluchteling gedood W", ZEVENTIG KEER PER DAG OPEN EN DICHT WAARIN OPGENOMÉN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Eerste project Zwolsmangroep in Zeeland RADIOVERSLAG VAN REDDING Groot wonder Beschuldiging Communist Twee jongens in ernstige toestand naar ziekenhuis Russen houden weer konvooi aan Snel alarm Venijn zit bij nieuwe centrale weg in „staart" wat anders 206e jaargang - no. 260 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 67 cent per week, 8,70 per kw.franco per post 8,95 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen: Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2. tel. 2911, Zienkzee: red. tel. 2425, adm. tel. 2094. Adv. pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. 4,50. Ingez. med. 3 z tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. 1.50) ..Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Dinsdag 5 nov. 1963 Pagina 2 NOG 18 METER TE BOREN Gistermiddag is de radioverslag gever van de A.V.R.O., Klaas- Jan Hindriks naar Lengede ver trokken, vanwaar hij in de ko mende dagen voor de A.V.R.O., de K.R.O. en de N.C.R.V. repor- -ges zal verzorgen van de po gingen welke worden onderno men om de elf mijnwerkers die nog in leven blijken te zijn, te redden. Als de verbindingsmogelijkheden dit toelaten, zullen de eerste re portages van de heer Hindriks worden uitgezonden vanavond tussen 7.15 en 7.50 in het pro gramma Ouverturen van de K.R.O. en vanmiddag 13.15 uur in het radioprogramma van de A.V.R.O. (Telefonisch van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) Gisteravond negen uur heeft de boor in Len gede een diepte van 40 meter bereikt. De reddingsploegen begonnen daarna de wanden van de ontsnappingsschacht te ver sterken met stalen pijpen. Verwacht werd dat dit werk tot acht uur zou duren. Daarna kan het boren van de laatste 18 meter worden hervat. En terwijl de elf kompels onder de grond in angstige spanning op het welslagen van de gigantische en riskante reddingson derneming wachtten, speelde zich gistermid dag bovengronds een onverkwikkelijke af faire af. Een mijndirecteur, die al twaalf da gen lang dag en nacht in touw is geweest en oudere, vertrouwen inboezemende mijnwer kers, de helmen nog op het hoofd en met zwarte kringen van vermoeidheid onder de ogen, moesten een spervuur van lastige vra gen doorstaan, waarbij de gemoedsrust vaak verloren werd, en over en weer harde dingen werden gezegd. Directeur Stein, een gentleman, voorkomend, beleefd en in zijn ant woorden oprecht en ongecompliceerd, legde voortdurend weer de na druk op dat alles en nog eens alles was gedaan om na de catastrofe te redden wat er te redden viel. Hij kwam tot deze, op steeds zenuwach tiger toon uitgesproken verklaringen, omdat de verrassende ontdek king van eif, nog levende mijnwerkers hem op zijn minst de schijn te gen had gegeven. kans ook achtten nog overleven den aan te treffen, onmiddellijk met een proefboring begonnen. Ik verklaar nogmaals, mijne heren, het is een wonder, een groot won der, dat we met deze boring raak hebben geprikt". „Ik ben persoonlijk diep ge griefd', zei hij onder meer, „dat mij in een groot deel van de pers onachtzaamheid, eigenlijk slordig heid is verweten. Ik kan niet ge noeg beklemtonen dat wij tot za terdagavond niets van de aanwe zigheid van een boven de water spiegel uitstekende spelonk hebben afgeweten. Toen we er van hoor den, zijn we, hoe gering we de Reddingsarbeiders, die een nieuw gat hebben geboord op het terrein van de ijzerertsmijn te Lengede verklaarden maandagavond „er ko men duidelijke klopsignalen" van beneden. De plaats waar het nieu we gat is gemaakt ligt daar waar sommigen nog een vijftal mijnwer kers vermoedden, namelijk op een diepte van ongeveer tachtig meter en ongeveer twaalfhonderd meter van de hoofdschacht van de Ma- thilde-mijn, waar men thans doen de is elf mijnwerkers te redden. De voorman van de boorploeg zei later: „Er zitten mensen beneden". De boor bereikte om 23.32 uur een mijngang, waarin zich een luchtbel had verzameld. Toen men tien minuten lang op de boorschac.ht had gehamerd kwa men plotseling vijf snelle slagen als antwoord. „Vijf korte signalen is bij ons het afgesproken teken dat men een vorig signaal heeft ontvangen", zo verklaarde een mijnwerker tegenover een verslaggever van Reuter. De mijnwerkers, die het boringswerk verrichten, maakten een opgewonden vreugdedans rond de boorinstallatie. Door middel van enkele tekeningen toon de de heer Stein aan op welke wijze en waarin de dood gewaande kompels zich in veiligheid hadden kunnen stellen. Toen het water hen had overvallen, wa ren zij uit de schacht, waarin zij werk ten, gevlucht, naar een niet langer ge bruikte, half ingestorte mijngang, waar ze dakbreuken vermoedden. Op die wijze zijn zij er in geslaagd zich een meter of drie boven de waterspiegel in veilig heid te brengen, hoewel de spelonk zelve door steenslag bijzonder onveilig was. Van de aanwezigheid van deze ruimte kon niemand iets afweten. Het was de mijnwerkers op straffe van ontslag ver boden in gangen te komen, die niet meer gebruikt werden, en waar de stempels onder het plafond waren uitgeslagen (een volkomen normale procedure, waarmee men stutten spaart en boven dien hogere ertslagen in beweging brengt). Het was daar veel te riskant, omdat de wanden steeds in beweging waren. De directeur werd gezegd dat hij als stafman deze zaken had kunnen be vroeden. Bovendien had hij zich op de hoogte kunnen stellen van de „breuk toestand" in de mijn, omdat de kom pels, die op een bepaalde verdieping werken de gehele omgeving als hun eigen woning kennen. Hij zou dus ge faald hebben op het punt van inwin nen van informaties op de aanwezig heid van eventueel aanwezige schuil plaatsen. „Nee", zei de heer Stein, ,,U vergist zich. Ten eerste is de spelonk zeer ongebruike lijk van vorm. Ik heb nog nooit in mijn leven meegemaakt dat een breuk met een bereikbare hoogte van meer dan tien meter ontstaat. Ten tweede kunnen breuken op ieder moment van de dag ontstaan. Wat er vandaag niet is, kan er morgen al zijn. Niemand weet hoe die ingestorte gangen er precies uitzien, om dat het te gevaarlijk is daar door heen te lopen". Op dat moment onderbrak een kom pel, die zich in de horde van journa listen verscholen had, het betoog van zijn directeur. Met een overslaande i P, v.,. foto bove stem suggereerde hij dat de heer Stein, of in ieder geval zijn naaste medewerkers, al dagen te voren wa ren ingelicht over de mogelijke aan wezigheid van deze schuilplaats. De informanten waren met een kluitje in (Zie slot pag. 3 kol. 1 Terwijl de evangelische bis schop Lilje (links) zi met een van de mijnwerkers onderhoudt, laat de rooms- katholieke bisschop Janssen zich voor lichten door directeur Stein (rechts). Foto onder: Bisschop Janssen spreekt een bemoedigend woord tot de dames Si- tar (links) en Moog, wier mannen wor den vermist. Foto: het totaal vernielde busje. (Van een speciale verslaggever) Gistermorgen om ongeveer kwart voor tien heeft een ernstig ongeluk op de rijksweg 34 bij de gemeente Borger een einde gemaakt aan het leven van acht leerlingen van de christelijke kweekschool in Gronin gen. Doordat een vrachtauto tijdens mist een andere auto inhaalde, ontstond een fron tale botsing tussen een busje waarin de leerlingen zaten en een vrachtauto. De gevolgen waren verschrikkelijk. Zes van de inzittenden van het busje werden op slag gedood, vier gewond van wie twee later overleden. De chauffeur van de vrachtauto H. R. uit Eerbeek kreeg een shock (de chauffeur was 24 jaar oud). De leerlingen van de kweekschool uit Groningen waren onderweg naar een sportdag in Emmen. Zij reden in drie groepen, elke groep in een busje. Het busje van de voorste groep verongelukte, gy De slachtoffers zijn: A. Bus uit Gro ningen uit de vijfde klas; Kees Rees kamp uit de derde klas; A. de Vries uit de vierde klas; B. van de Velde uit de vijfde klas; P. Holtman uit Te- singe uit de derde klas en de chauf feur L. Leegsma, eveneens uit Gro ningen en de meisjes Lies Evers, vier de klas en H. Switer, die later in het ziekenhuis zijn overleden. De twee gewonden zijn: H. Koksma uit Haren en J. Mooibroek uit Gronin gen. Hun toestand is ernstig. Gisteren is op 89-jarige leeftijd in het streekziekenhuis van Gorinchem overle den de heer L. de Groot, erevoorzitter van de Koninklijke Nederlandse Midden standsbond. Sinds 1924 maakte de thans overledene deel uit van het hoofdbestuur van de K.N.M.B., vanaf 1939 tot 1957 als voor zitter. De heer De Groot was voor de oorlog geruime tijd lid van de Tweede Kamer, eerst voor de Economische Bond en later voor de Vrijheidsbond. Verder was hij ook wethouder van de gemeente Rotterdam (1927 tot 1945). De heer De Groot was ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, officier in de Orde van Oranje Nassau en comman deur in de Orde van Leopold II van Bel gië. 00000000000000000000000000000000000*00*» De Russen hebben gisteren op nieuw een Amerikaans militair konvooi dat op weg was naar Ber lijn tegengehouden. Begin vorige maand deden zij hetzelfde, maar sindsdien leek de situatie weer op geklaard. De Russen hebben het konvooi van 12 voertuigen waarmee 44 militairen wor den vervoerd niet alleen tegengehouden, maar zij beweren ook dat zij het recht hebben om te bepalen op welke wijze de konvooien moeten zijn samengesteld. De voertuigen werden tegengehouden nadat de Sowjets hadden geëist dat de militairen de voertuigen zouden verlaten om te worden geteld. Dat gebeurde gis terochtend om 9.01 bij de Russische doorlaatpost Mariënborn aan de grens tusen Oost- en West-Duitsland. Gister avond stonden de Amerikaanse wagens er nog steeds. De geallieerde bevelheb bers in Berlijn kwamen gistermiddag om 14.30 uur bijeen om de toestand te bespreken. Westelijke functionarissen wilden niet meedelen wat zal worden ge daan om de westelijke rechten op vrije toegang naar Berlijn af te dwingen, hoe wel de geallieerde commandanten volle dige overeenstemming bereikten over de te nemen maatregelen om de situatie het hoofd te bieden. Na de bijeenkomst van de bevelhebbers werden de manoeuvres van een deel van het Amerikaanse gar nizoen in Berlijn die vandaag zouden be ginnen, voor 24 uur uitgesteld. Aangeno men wordt dat het Amerikaanse leger de militairen in de nabijheid van de ka zernes wil houden in geval van nood. In het dagblad Trouw van gisteren stond een ingezonden stuk afgedrukt van N.C.R.V.-radioman Gerard Hoek over de paginaruil tussen Trouw en Die Transvaler met als onderwerp de apart heidspolitiek. Zoals men weet heeft Trouw aan het Zuidafrikaanse blad een pagina aangeboden om voorlichting te geven in Nederland over de apartheids politiek. in ruil waarvoor Trouw dan op dezelfde dag een pagina zou moeten krijgen om uiteen te zetten waarom in Nederland (over het algemeen) anders over deze politiek wordt gedacht dan in Zuid-Afrika. Die Transvaler, het blad van de i egeringspartlj, heeft echter ge weigerd hierop in te gaan. Sindsdien is het aanbod herhaald aan de onafhanke lijke krant Die Burger en deze heeft de paginaruil wél geaccepteerd. Gerard Hoek heeft zijn brief echter geschreven vóórdat het besluit van Die Burger be kend werd (zaterdag jl.) en nu blijkt, dat hij in tegenstelling tot velen wél be grip heeft voor het afwijzend standpunt van Die Transvaler. Hoek meent in de eerste plaats, dat de discussie behoorlijk voorbereid had moeten worden in stede van het publi ceren van de „uitdaging" zonder vooraf gaand schriftelijk contact. Maar boven dien: waar men in Nederland „eens oog voor moet krijgen is, dat het ongediffe rentieerde oordelen over „de" apart heidspolitiek" op 10.000 km afstand! en de niet aflatende internationale hetze tegen Zuid-Afrika. alle lust tot het aanvaarden van „uitdagingen" wel moet wegnemen". Vervolgens noemt de schrijver enkele voorbeelden van voor lichting en zegt dan tot slot, dat voor het gesprek met Zuid- Afrika een andere procedure moet wor den aangespannen dan Trouw heeft gevolgd. „Dan zullen wij eerst de moed hebben te tonen, de vuilschrijverij over Zuid-Afrika van de hand le wijzen en niet mee te huilen met de wolven in het oerwoud van wat men dan noemt de „wereldopinie". En dan /erder een discussie, die wij willen hou den, behoorlijk en niet in de relsfeer heb ben voor te bereiden". Tot zover Gerard Hoek. Het was een toevalligheid, dat de politie op ongeveer 1 kilometer afstand op de rijksweg controle uitoefende. Vrijwel on middellijk na het ongeluk werd de poli tie door een passerende automobilist ge waarschuwd, waardoor direct alarm kon worden geslagen en zowel ambulances als verdere auto's naar de plaats van het ongeluk konden worden gedirigeerd. K.B. is enige uitbreiding gegeven aan de groep van personen, die op grond van de regeling „uitkeringen aan nazi- vervolgden" aanspraak kunnen maken op een uitkering wegens invaliditeit, ontstaan als gevolg van vervolging we gens ras, geloof of wereldbeschouwing door het nationaal-socialistische regime. De verruiming van deze regeling houdt in dat thans ook personen die een invali diteit van ten minste 40 hebben gehad gedurende een tijdvak van ten minste vijf aaneengesloten jaren, of wel een blijvende invaliditeit van ten minste 40 hebben op 1 november 1963, alsnog tot en met 1 december 1963 een aan vraag tot uitkering kunnen indienen. Zoals bekend is, hebben tot dusver per sonen die door de vervolging gedurende een periode van ten minste vijf aaneen gesloten jaren een invaliditeit van mi nimaal 70 hebben gehad, een uitke ring kunnen aanvragen. In een officiële publikatie die vandaag in alle dagbladen wordt opgenomen, worden nadere bij zonderheden gegeven met betrekking tot deze regeling. iiiimmmmniiiiiifiiiiiiiitiiiilliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiitiiiiiiimiu I is het 400 jaar geleden, dat 1 Anna, gravin van Nassau de I oudste dochter van Willem van Oranje en Anna van Saksen te Breda werd geboren. Zij trad f in 1857 in het huwelijk met haar neef Willem Lodewijk. stadhou- der van Friesland en Groningen. I is het 275 jaar geleden, dat 1 bij het Engelse vissersdorp Brix- ham aan de Torbaai de landing plaats had van de Nederlandse stadhouder Willem III en zijn i legermacht. Willem III stootte I zijn katholieke schoonvader Ja- cobus II van de troon en werd op 21 april tot koning van Enge- land gekroond. e hebben dit ingezonden stuk uit Trouw wat uitvoerig geciteerd om er mee aan te geven hoe opvallend ook in Nederland de tegenstellingen zich be ginnen af te tekenen rond apartheid en rassenvraagstukken. De wereld wordt steeds meer in grote brokken gespleten, waarbij de breuklijnen raciaal bepaald blijken te zijn, zo staat in het herderlijk schrijven van de Hervormde Kerk over het rassenvraagstuk. Het lijkt er op als of er hier ook al sprake van is. Immers, het betoog van Gerard Hoek tegen de procedure van Trouw bevat in zekere zin een stuk onbewuste camouflage: uit de emotionele toon van het slot van het stuk kan men de neiging van de schrij ver afleiden Zuid-Afrika in bescherming te willen nemen tegen verkeerde voor lichting over de apartheidspolitiek. Er spreekt een gevoel van solidariteit uit zijn betoog. Akkoord, een dergelijke houding kan begrip opwekken. Maar wat ons opvalt is, dat zijn emotie zo diep schijnt te gaan. dat hij een volko men redelijk aanbod tot paginaruil een onjuiste procedure noemt, nu een Zuid afrikaanse regeringskrant dit aanbod heeft afgewezen. Voelt Gerard Hoek zich zo verbonden met het Zuidafrikaanse standpunt, dat hij geen kritiek op de weigering heeft, maar wel op het aan bod Het lijkt ons, dat dit aanbod een streven is naar een goede voorlichting, een poging juist om niet mee te doen met het huilen van de oerwoud-opinie- wolven. Wij vragen ons nu inderdaad af, of ook nietdit ingezonden stuk een symp toom is van de breuklijn, die zich helaas ook in Nederland (zelfs in protestants- christelijke kring) begint af te tekenen. Vooral nu het blad Die Burger het aan bod van Trouw heeft geaccepteerd lijkt de kritiek van Gerard Hoek „aparter" dan die van de Zuidafrikanen zelf. Die Burger telegrafeerde zelfs aan Trouw: „Aanvaarden voorstel met dank". Oostberlijnse grenswachters hebben gis termorgen een vluchteling doodgescho ten die het westelijke stadsdeel via de ri vier de Spree probeerde te bereiken. Ongeveer vier uur nadat de schoten van af de oostelijke oever van de rivier wer den gelost lukte het de Oostduitse poli tiemannen een voorwerp uit het water op te dreggen. Westelijke politiefunctio narissen zeiden er zeker van te zijn dat het het lichaam van de vluchteling was. Het slachtoffer was de 55ste, die sedert de oprichting van de Berlijnse muur, op 13 augustus 1961, bij een vluchtpoging werd gedood. van onze kant geloven dus, dat het aanbod van Trouw redelijk is. Er is de laatste tijd veel kritiek op de voorlichting in Nederland over Zuid- Afrika en daarbij is zelfs (naar het ons voorkomt: niet zonder lichtvaardigheid) het woord „malafide" gebruikt. Hier wordt nu een poging gedaan om breuklijnen te voorkomen. In zo'n geval past eerder respect dan kritiek. Oost-Duitsland en de republiek Jemen zijn overeengekomen in Oost-Berlijn en Sana'a consulaten-generaal te vestigen. Ian Macleod, de Britse oud-minister en voorzitter van de regeringsfractie in het La gerhuis die niet wilde deelnemen aan het door Lord Home gevormde kabinet, wordt hoofdredacteur van het conservatieve week blad „Spectator". Het blad heeft een oplaag van 48.000 exemplaren. (Van een onzer redacteuren). „BRUG SNEL VERLATEN als sirene loeit". Met felle witte let ters op een blauw bord is dit de waarschuwing voor iedere weg gebruiker, die de vermoeide, uit 1888 daterende hefbrug over de Oude Maas bij Barendrecht pas seert. Tussen acht uur 's mor gens en acht uur 's avonds gaat die smalle stalen brug zeventig tot tachtig keer omhoog: dat be tekent wachttijden van tien mi nuten tot een half uur. Nu al, bij een dagelijkse verkeers stroom van 7000 voertuigen van en naar de Hoeksche Waard en Rotterdam is het een hoogst pe nibele zaak. En wat moet dat worden wanneer achtereenvol gens Haringvlietbrug, Grevelin- gendam en Oosterseheldebrug hun verkeer naar de Hoeksche Waard gaan stuwen? Wanneer de verkeersintensiteit over de oude Barendrechtse brug wordt verdrievoudigd? Dun zit het ve nijn bij de nieuwe zuid-noord route Zeeland-Randstad Hol land in de „staart"! Dan zullen de files wachtende auto's niet meer op de Zeeuwse veerpleinen staan, maar voor de omhoog ge tilde rijvloer van de Baren drechtse brug. „Maar er is toch beloofd dat op de Zuidhollandsche eilanden alles zou klaar zijn om het verkeer uit Zeeland op te vangenIn Zeeland is men een maand geleden wel even ge schrokken, toen een comité „Brug- verbinding Oude Maas" plotseling de trom begon te roeren. Toen het dui delijk werd dat de houw van een nieuwe Barendrechtse brug enkele ki lometers westelijker echt nog niet op het programma staat. „In onze kinderlijke onschuld en het volste vertrouwen op rijkswaterstaat hebben we verwacht, dat de Oude Maas geen bottle-neck voor het groeiende verkeer zou worden. We gingen ervan uit, dat deze drukbe varen rivier ons niet langer meer een halt zou toeroepen". De jonge adjunct-rentmeester van de Am bachtsheerlijkheid Cromstrijen, de heer J. A. Vlielander (28), heeft kort geleden plotseling gezien dat het totaal de verkeerde kant op gaat. wanneer iedereen blijft zwijgen over de verkeersopstoppingen voor de Ba rendrechtse brug. Daarom heeft de met verkeerszorgen over de toekomst tobbende Hoeksche Waard een „spreekbuis" geconstrueerd. Een ini tiatiefcomité, dat alles op alles wil zetten om het nieuwe brugplan „op tijd" gerealiseerd te krijgen Op Goe- ree-Overflakkee wordt op het ogen blik hard gewerkt om een goede weg verbinding te krijgen tussen Greve- lingendam en Haringvlietbrug. Aan de overkant van deze brug er lig gen thans vijt overspanningen van de in totaal tien nadert de afrit achterom Numansdorp en Klaaswaal zijn voltooiing. Verderop is men be gonnen aan de aansluiting naar Rot terdam, de nieuwe rijksweg, die de verkeersgolf uit Zeeland zal moeten opvangen. Eind volgend jaar al van Schouwen-Duiveland en eind 1965 uit Midden-Zeeland via de Oostersehelde brug. Maar ligt er dan bij Baren drecht geen nieuwe brug, dan zijn de moeilijkheden niet te overzien. „Men zal zich in Zeeland toch wel wat anders voorgesteld hebben dan onder de rook van Rotterdam nog eens een half uur te moeten wach ten". De heer Vlielander overdrijft niet. Hij weet wat het de Hoeksche Waard ieder jaar kost, dat wachten voor de passerende scheepvaart. Want de Barendrechtse brug moet voor ieder sleepbootje opgedraaid worden. En dat duurt op zijn minst tien mi nuten. De laatste jaren is het scheepvaart verkeer op de Oude Maas enorm (Zie slot pag. 2 kol. 6)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 1