Kolossaal werkschema gereed Pelgrims naar Mekka SIIVERJMATCH gas GEEN VERZAKKINSGEVAAR Hotter sggpiy „LINIA m&OP In Spanje is Silver Match even bekend (en populair!) als 'fiesta en siësta' Demplustig lid van Amsterdamse raad zal opinies peilen J SAMMY wil naar Durban (XII) Vragen aan minister over luchtbuksen Vanzelfsprekend eigenlijk: Silver Match gasaanstekers zijn elegant en bovendien onbeperkt bedrijfszeker! Repareren is nooit nodig: als één van de mechanische onderdelen niet feilloos in orde is, kunt u dat gratis laten vervangen. Meteen. U hebt op Silver Match een levenslange 'waar u ook bent'- garantieAltijd safe - onbeperkt gegarandeerd. h f K u v IN U I A E E ZEEUWSE COURANT Eerste aardgasleiding 500 kilometer lang Vrijwel alle stafleden van de Nederlandse Gasunie hebben een stuk steen op hun bu reau nog steeds in Den Haag, niet in Gro ningen. Van tijd tot tijd overhandigen zij het lichtbruine brok aan bezoekers: „kijk zo ziet nou ons hele „pakhuis" daar beneden er uit. Die hele voorraad van elfhonderd miljard kubieke meter zit onder enorme druk samen geperst opgeslagen in de microscopisch kleine poriën van soortgelijke rotsformaties, driedui zend meter diep". |^et is aan de kille klomp losgezaagd door scherpe boorbeitels niet te mer ken, dat er brandstof uit is ontsnapt. De hard heid ervan (een doodgewone klinker is hier bij vergeleken bros als beschuit) maakt met een duidelijk, dat er geen sprake kan zijn van verzakkingen als in de buurt van het jaar tweeduizend vrijwel alle energie uit deze structuren zal zijn verdwenen. Men hoeft in het noorden dus niet bang te zijn voor „mijnschade", zoals die aan gebouwen en dergelijke ontstaat door de vele gangen op vaak veel geringere diepte in de bodem van Limburg. Slochteren zou geen millimeter dalen al werd die hele gasspons via honderden boringen in recordtijd geleegd (Van een onzer redacteuren) Om een idee te geven van de omvang, die onze reserve aan aardgas heeft: als we het alle maal tegelijk bovengronds moesten opslaan, dan diende er een gashouder te worden ge bouwd van tweehonderd kilome ter in het vierkant, bij de voor deze constructies normale hoog te (plus minus 25 meter). Dit geldt dan voor de hierbij gang bare druk. Maar het aardgas in de formatie is gecomprimeerd onder een dikke driehonderd atmosfeer. Zouden we er in slagen een stalen trommel te maken, waarin diezelfde verdich ting wordt gehandhaafd, dan zou die toch nog altijd zestig kilometer lang moeten zijn en een uur lopen breed als we de dikte bepalen op tien me ter. 250 miljoen jaar De natuur heeft, zoals gezegd, een andere oplossing. Ons aardgas ont stond in een laag, die tweehonderd- vijftigmiljoen jaar oud is. Die perio de duidt men nu aan met „perm". Er heerste toen een warm en droog klimaat, waardoor zelfs zeeën ver dampten. Op de bodems daarvan werden dus dikke zoutlagen afgezet. Daaronder bevonden zich zonder dat er lucht bij kon komen afge storven algen en andere vormen van leven. Ze vergingen in de loop der tijden tot olie of gas, dat door allerlei spleten naar boven lekte tot aan vol komen ondoorlaatbare structuren. Aangezien alle lagen in de aardkorst niet bepaald glad zijn blijven liggen, maar werden opgerimpeld onder het gigantisch geweld van geologische krachten, wordt nu gas en daaronder vaak olie aangetroffen in de hoogste punten van die plooien de koepels dus, die met een vakterm worden aangeduid als antiklinalen. Noordelijk net Er zijn zo door de Nederlandse Aard olie Maatschappij een paar bijzonder goed gevulde toppen „aangeprikt". Het gas perst zich nu popelend tegen zware afsluiters, waarvan de eerste -volgende maand zal worden openge draaid niet ver, want er hoeft nog maar weinig te ontsnappen: alleen het noordelijke net wordt dan aange sloten. De produktie begint pas volop als het hele land kan worden bereikt. Daar toe dient een duizend kilometer lan ge pijpleiding van het zwaarste kali ber te worden aangelegd. Bij de oprichting van de Nederlandse Gasunie als transport-onderneming en verkoopmaatschappij werd be gin dit jaar bekend gemaakt, dat hiertoe een investering nodig zou zijn van vierhonderd miljoen gulden. Onderhandelingen Voor de uitvoering van dit karwei ligt thans een kolossaal werkschema gereed. Het is opgesteld door ervaren technici van het Amerikaanse advies bureau Bechtel International. Aan deze company is de leiding van het leggen toevertrouwd. Aan de eerste fase van het plan wordt al gewerkt: de terreinverkenning. Met rijksin stanties en provinciale autoriteiten is besproken hoe het tracé zal kunnen lopen. Binnenkort beginnen onderhan delingen met de grondeigenaren. Komende zomer zal zo'n vijfhonderd kilometer worden gerealiseerd om de verbinding tot stand te brengen met bestaande gasnetten in de 'randstad Holland en dat van de Staatsmijnen (Limburg, Brabant en Zeeland). Die eerste tak loopt van Hoogezand naar ongeveer Ommen. Daar komt een splitsing. Naar het zuiden gaat de lijn via Zutphen tot Nijmegen. Boven Zwolle langs wordt dan afgebogen naar de Zuiderzeestraatweg via Nun- speet, Harderwijk, Putten tot Nij- kerk. En dan verder rondom Amers foort naar Utrecht. Bij Woerden wordt dan voorlopig gestopt. Contracten Bij de aanleg van de Rotterdam Roergebiedpijpleiding heeft men er varen, dat per strekkende kilometer gemiddeld vijftien grondeigenaren voorkomen. Dat betekent voor de eerste ruk van het aardgastransport: 500 x 15 7500 contracten. In het verleden zijn uitkeringen verstrekt voor het „recht van doortocht" van een rijksdaalder per meter plus zo nodig vergoeding van schade aan gronden, die verder dan tien meter van de eigenlijke pijp liggen en ver oorzaakt door bijvoorbeeld het af- en aanrijden van vrachtwagens. Als elke boer op de route van de pijp gemiddeld honderd meter heeft lig gen, dan bedraagt dus zijn „vaste prik" rond tweehonderdvijftig gulden. Uitgerekend over de hele eerste fase van de aanleg komt dat neer op een totale som van bijna anderhalf mil joen. De Gasunie geeft overigens de ver zekering, dat binnen een maand na het leggen van de buis aan de boven grond niet meer te zien zal zijn waar die loopt, men hoeft ook niet bang te zijn, dat die grond ooit weer open hoeft. Vóór het dichten van de sleuf wordt elke las met röntgenstra len gecontroleerd. De veiligheidsmar ge is zo hoog gesteld, dat lekken niet kunnen voorkomen. De stalen pijp komt bovendien zo diep - zes tig centimeter te liggen, dat geen enkele ploeg er ooit op zal stuiten. Vier ton Voor het leggen ervan worden aan- nemersgroepen ingeschakeld, die mensen en materiaal leveren. Zij zul len met in het buitenland gehuurde tractoren en dergelijke moeten wer ken. Want de bij ons gebruikelijke maten zullen te klein zijn voor het hanteren van de enorme buizen, die twaalf meter lang zijn en vier ton per stuk wegen met een onvoor stelbare diameter van 90 cm. Geen enkele staalfabriek in ons land kan ze maken. Er moeten dus be stellingen buiten onze grenzen worden geplaatst. In heel Europa komen maar vijf ondernemingen voor deze orders in aanmerking. De dichtst bijzijnde is Duits. De anderen zijn ge vestigd in Frankrijk en Italië. Van waar die buizen ook zullen wor den aangevoerd: nu is al zeker dat het transport daarvan een kolossale puzzel zal opleveren. Voor de eerste ruk van vijfhonderd kilometer zijn er zo'n veertigduizend nodig. Die moe ten in depots langs de route worden opgeslagen. Over de sucundaire we gen van het platteland kunnen er maar drie tegelijk op een vrachtwa gen worden geladen. Niemand weet nog wat één zo'n sta len buis gaat kosten. Maar volgens het hiervoor beschikbaar gesteld budget ligt dat bedrag tussen de tweeduizend en drieduizend gulden... Afsluiters Nóg veel duurder zijn de enorme af sluiters, die op geregelde afstanden moeten worden gebouwd. Daarvoor zullen in totaal vijftig enorme stalen schuiven nodig zijn, die waarschijn lijk wel kunnen worden besteld in Nederland. Ze moeten worden opge hangen in betonnen constructies, die meer dan drie meter boven de grond uitsteken. Daar zal men uiteraard ook regelapparatuur inbouwen, naast de motoren die de afsluiters bedie nen. Het hele net wordt automatisch beveiligd. Daarnaast zal er een maan delijkse controle zijn van de hierbij benodigde toestellen. Volgens de deskundigen zal de pijp leiding geen enkel gevaar voor wat of wie ook kunnen opleveren. De kans op het ontstaan van breuken is miniem. De stalen pijp wordt in cement gevat en daarna omwikkeld met isolatiemateriaal, zodat er geen roest kan optreden. Er wordt ook gedacht aan een elektrische „af weer" van z.g. zwerfstromen in de bodem. De dikte van de mantel wordt zodanig, dat zelfs verschuivingen of andere van buitenaf komende oor zaken weinig of geen onheil kunnen aanrichten. Ook voor explosies hoeft men niet te vrezen. Gas kan niet ont ploffen zonder lucht. Een lucifer zou uitgaan in de buis. jard kubieke meter per jaar. Dat is dan nog altijd te weinig om de voor raad op te maken binnen de daar voor gestelde termijn van vijfender tig jaar. Dan zal de kernenergie waarschijnlijk goedkoper zijn. „In het jaar tweeduizend is gas waarschijn lijk even antiek als turf", zo luidt een voorspelling van de energiedes- kundige bij de P.v.d.A.-fractie in de Tweede Kamer, drs. Nederhorst. De Nederlandse Gasunie denkt dan ook al aan een viervoud van het huidige project. En wat gaat er gebeuren als er nog meer gas wordt gevonden dan we nu al hebben? By voor beeld in de Waddenzee. En wanneer dat zou zijn aangetoond, door een andere maat schappij dan Shell en Esso? Niemand durft deze vragen nog te beantwoor den. De minister van enonomische zaken hoopt zich nog dit jaar te kunnen voorzien van een gasadvies- raad, die hem kan helpen bij het oplossen van dergelijke problemen. Zo te zien zal dat vrij haastig moe ten gebeuren. Advertentie - ♦jëësasSSïgA MENTHOLPILI.ETS Te pen hoest en Keclpi Capaciteit Technici hebben berekend, dat de waterinhoud van het hele hoofdlei dingnet neerkomt op 500.000 kubieke meter. De capaciteit van de pijp is begroot op een transport van zeven miljard kubieke meter per jaar. Het gas zal er dan tijdens de piekuren doorstromen met een snelheid van vijfentwintig kilometer per uur, dat is zeven meter per seconde. De stuw- druk bedraagt 64 atmosfeer. Op den duur zullen „onderweg" compresso ren worden gebouwd om het gas „op te jagen". Voorlopig hoeft dat nog niet, want het zal nog jaren duren voor wij zoveel gaan afnemen. Eerst moeten alle twee miljoen huisaan sluitingen zijn omgebouwd. Tegen die tijd moet de Gasunie trou wens al een heel eind op streek zijn met het tweede leidingnet, dat zoals reeds bericht een ring zal vormen via de afsluitdijk. Sneller verbruiken Daarmee zal dan de capaciteit wor den verdubbeld tot zeg vijftien mil- Voor zover bekend is het nog niet voor gekomen dat een Amsterdams raadslid zelf een grote enquête gaat houden om de mening van het publiek te peilen. De man, die dit wil gaan doen, is het enige Amsterdamse raadslid van de partij voor Veilig Verkeer, de heer H. van Veen. Hij zal vele honderden gezinnen die aan de Lijnbaansgracht in de hoofdstad wo nen, bezoeken om te vragen of ze voor of tegen demping van de gracht voor hun huis zijn. De heer Van Veen is van plan om alle enquêteformulieren persoon lijk aan te bieden en de invulsstrook di rect mee terug te nemen. Hij is van mening dat de smalle, lange Lijnbaansgracht van geen enkele bete kenis is voor het stedeschoon van Am sterdam en dat de gracht alleen maar stinkt en last veroorzaakt. Hij heeft be rekend dat, als het water wordt gedempt op deze plaats daar ongeveer 1000 auto's kunnen worden geparkeerd. Deze par keerruimte zou dan zeer gunstig komen te liggen, namelijk in een boog rond een gedeelte van het centrum. De vertegen woordiger van de eenmansfractie in de Amsterdamse raad verwacht dat 90 pro cent van de bewoners vóór demping is. Bij de begrotingsbehandeling wil hij de ingevulde enquêteformulieren op de ta fel van b. en w. deponeren met het ver zoek de Lijnbaansgracht zo snel moge lijk te dempen. Het Tweede Kamerlid mevrouw Brau- tigam (p.v.d.a.) heeft schriftelijk aan de minister van justitie gevraagd of het waar is, dat een zesjarige jongen te Lek- kerkerk ernstig gewond is door een ko geltje uit een luchtbuks. Zijn al eerder kinderen gewond door kogeltjes uit dergelijke luchtdruk- (of gasdruk-) schietgerei, dat als speelgoed in de handel is, zo vraagt zij. Voorts vraagt zij of de minister niet van me ning is, dat de verkoop en het bezit van zulk schietgerei en ook die van stilet to's, waarmee nog ernstiger ongelukken gebeurd zijn geboden dienen te zijn aan een vergunningenstelsel en of hij, indien dit zo is, bereid is maatregelen te nemen, die kunnen leiden tot een ver gunningenstelsel innnmwinAnAAnnAAnnnnjiAAAnnfinn(innnnnnnfWWWVWwvwfvwwwrT""""""""*"""""****<M>MI***MMWWW<l<l<l<>iylflJ1JlJUUW'MW' Sammy trok langs de weg. Hij merkte op, dat de we reld veranderd was: toen hij het volgende dorp na derde waren er nog wel een paar Arabieren te zien, maar er waren meer en meer naakte of bijna naakte zwarte mensen. De witte stenen huizen hadden bijna allemaal plaats gemaakt voor rieten hutten met stro daken, die tussen vervallen gebouwen van gegolfd ijzer langs de rivier verspreid lagen. Ik zal de weg vragen aan een politieagent, dacht hij. Hij liep langs een groep sjouwerlui, die zakken graan uit een schuit laadden, en wandelde toen tussen het toe nemende verkeer terwijl hij uitkeek naar een politie agent. Hij ging voorbij een missiekerk en bleef toen, met een vinger in zijn mond, op de weg staan. Er was geen politieagent te zien. Hij draaide zich om, wilde teruggaan, wamt hij begon een beetje in paniek te ra- Samrny haalde zijn portefeuille te voorschijn en het het pak bankbiljetten aan de neger zien. ken tussen zoveel mensen, en liep toen blindelings tegen een dikke buik op, welks eigenaar een onderdrukte kreet van pijn en verbazing liet horen in een vreemde taal en de jongen bij de schouder greep. Sammy keek omhoog en zag een oude neger, geen Sjilloek, want hij was korter en breder, met een rond hoofd, dat werd gekroond door een groene tulband. Wit te baardharen vormden een kroezig dons op zijn kin en hij droeg een katoenen gewaad met een ware zons ondergang van vloekende kleuren. Hij begon Arabisch te spreken met een zwaar accent en terwijl hij Sammy ondervroeg voegden zich, tot de steeds groter worden de angst van de jongen, andere negers bij hem, die er doelloos om heen gingen staan en pakken die ze droe gen, met opluchting op de grond lieten vallen. „In elk geval", zei de oude man, „is jouw hoofd harder dan mijn buik, dat moet ik toegeven. Zal ik dat hoofd eens een beetje zachter maken met mijn vuist?" Sammy was gespannen, klaar om er vandoor te gaan, zodra de kans zich zou voordoen. Maar, terwijl hij naar boven staarde, zag hjj hoe langzaam een brede grijns over het gezicht van de man trok, waarbij onre gelmatige bruine tanden te zien kwamen, die vreselijk lelijk, maar toch ook geruststellend waren. „Oh, nee, alstublieft, sla me niet. „Ik keek niet uit waar ik liep. Het spijt me, werkelijk". Hij was er nu vrijwel zeker van, dat de man geen kwaad in de zin had, maar hij antwoordde beleefd en verontschuldigend, omdat het hem werkelijk speet. De neger bezat autoriteit en de jongen voelde dat intuïtief. De oude man keek Sammy snaaks aan en zei: „Dat is waar. Niemand kijkt waar hy .oopt en waarheen hij loopt, behalve wij", en hij wees op zijn metgezellen. Rondom hem heen klonk een instemmend gemompel. „En waar dacht je, dat je heen ging?", vroeg hij. „Naar het zuiden", antwoordde Sammy en toen pas drong de betekenis van de groene tulband tot hem door. Hij voegde er haastig de juiste eretitel aan toe: „ya Hadji". Hij merkte nu, dat de negers, een stuk of twintig, allemaal groene tulbanden droegen, hetgeen betekende, dat ze allen een pelgrimstocht naar Mekka hadden ge maakt. Ze waren allemaal oud of van middelbare leef tijd. „Ik zocht een politieagent", zei hjj, „maar ik kon er geen vinden". „Bemoei je niet met ze", zei de onde man tot hem. „Ik zeg je, dat er maar één weg naar het zui- den is voor iemand als jij: dezelfde weg als voor ons, de boot. Blanke mannen gaan over de weg totdat de regen komt en lopen een beetje gevaar, maar voor men sen als wij en voor kinderen wacht de dood op de weg; leeuwen en djinn en de Niam-Niam, die mensen le vend opeten. Dat is de weg voor ons: de grote boot" Hij wees naar de aanlegsteiger en stond toen in ge dachten, terwijl hij Sammy's schouders nog losjes vast hield. Eindelijk vroeg hij: „Waar is je vader, jongen?" Sammy zei: „Ik heb geen vader en geen moeder. Ze zijn allebei dood". „Wallahi", zei de neger. „Heb je geld om de boot te betalen?" Sammy haalde zijn portefeuille te voorschijn, deed hem open en liet zijn pak bankbiljetten zien. Er steeg weer een gemompel op, dat de oude man door het opsteken van een hand deed verstommen. „Rustig", beval hij. „Het is geschreven in de Koran, in het Hoofdstuk van de Koe: „Behandel wezen recht vaardig; bedenk, dat ze uw broeders zjjn". En staat er ook niet geschreven in het Hoofdstuk van de Vrou wen: „Zij, die oneerlijk het eigendom van wezen ver slinden, slokken vuur op in hun buiken; ze zullen bran den in de vlammen van de Hel?" Hij keek in het rond naar de anderen. „Denk aan deze heilige woorden", zei hij en hij wendde zich weer tot Sammy: „Ik, Aboe Loebaba, heb gespro ken. Bij ons zul je veilig zijn. Als je wilt kun je met ons meegaan op de stoomboot". Sammy zei: „Ja, alstublieft, ik zou graag met U mee gaan. Gaat de stoomboot naar Durban?" Aboe Loebaba haalde bankbiljetten uit Sammy's porte feuille, waarbij zijn lippen gelijktijdig bewogen met zijn zwarte vingers. Zijn roze handpalmen glansden toen hij de portefeuille dicht deed en aan de jongen teruggaf. „Durban?", zei hij. „Ligt dat in het zuiden?" „Oh ja", antwoordde Sammy. „Dan geloof ik het", zei Aboe Loebaba. (Wordt vervolgd). Een dief in de Australische stad Perth dacht de grootste Juwelenroof van deze eeuw gepleegd te hebben toen hij een tas, die hy uit een geparkeerde auto had gestolen, open maakte. Er zaten 15 enorme diamanten in. waaronder de Koh-I-Noor en de Blauwe Hoop. Hij voelde zich echter „bekocht" toen hem bleek dat het slechts namaaksels waren van een graveur uit Perth, die ze als demon stratiemateriaal gebruikte, aldus de politie. (Advertentie) tAAAA/ f/od.fl jf^ultvoer/nsen vanaf f 33 .SILVER MATCH GEEFT VUUR AAN DE HELE WERELD!. Een beeld van de ravage die werd aangericht in het gebouw in Indiana- B polis, waar een explosie een eind maakte aan een voorstelling van de ijsreveu Holiday on ice. Brandweerlieden zoeken hier tussen de puinhopen i naar slachtoffers.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 9