ZUIDPOOLEXPEDITIE START 8 DECEMBER
AVI A
KLANKBORD
Spaanse arbeiders in
Rotterdam gaan weg
Tonke Dragt: hang naar het fantastische
Britten schrikken
van geheimzinnige
aardbeving
Concilie wil vaste
datum voor Pasen
y\
AA
K.L.M. EN MARTIN'S AIR CHARTER
COÖRDINEREN VAKANTIEVERVOER
Uitgebreid programma vastgesteld in het kader van
het internationale jaar van de kalme zon 9
Nederland levert
Portugal geen
wapens voor Afrika
WEER STAKING
IN HAVEN
ROTTERDAM
Eensgezinde actie
ambtenarenbonden
OVERWINTEREN
OP BELGISCHE
BASIS
Weer Turken in
het land - nu
met toestemming
Premie nadienende
reservisten bij
de marine
Acht punten
neem toch een
Contact
Spion nam te veel
slaappillen in
NA GESCHIL OVER ZAKGELD
Voorschot
Weer Turken
y
De
Rots in de
branding
TOENEMING VLIEGVAKANTIESVERWACHT
K.L.M. verkocht
een Convair
Capaciteit
Bestelling
Kinderen lezen zo verrukkelijk"
Kinderboekenprijs
voor schrijvende
tekenares
Blijven tekenen
Rotterdamse prijs
ZATERDAG 26. OKTOBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van een onzer verslaggevers)
Op zondag 8 december vertrekt uit Antwerpen de Deense ijsbreker
„Maggadan" met aan boord de leden van de Belgisch-Nederlandse
Zuidpoolexpeditie? die tijdens het, op 1 januari 1964 beginnende „in
ternationale jaar van de kalme zon" afgekort „I.Q.S." waarnemin
gen zullen verrichten op de basis „Koning Boudewijn", die ligt aan de
kust van het Zuidpoolgebied twaalf dagen varen ten zuiden van Kaap
stad.
Op deze zelfde basis heeft een Belgische expeditie ook tijdens het in
ternationaal geofysisch jaar 1957/'58 waarnemingen verricht. De ge
bouwen van die expeditie zullen vermoedelijk wel door het ijs vernield
zijn. Men neemt geen risico's en voert derhalve een geheel nieuw kam
pement mee.
Nederland heeft de Belgen voorlopig
voor één jaar medewerking toegezegd.
In feite is deze medewerking beslissend
geweest voor het ondernemen van de
expeditie. De Nederlandse bijdrage be
staat uit het „leveren" van vier van de
dertien deelnemers, twee fysici, een me
teorologische waarnemer en een radio
telegrafist. Deze laatste zal van de Kon.
Marine afkomstig zijn. Ofschoon bekend
is, wie deze vier Nederlanders vermoe
delijk zullen zijn er werd ten behoeve
van de expeditieleider, de Belgische ir.
liucien Cabes, een voordracht opgesteld,
waaruit hij een keuze maakte -kunnen
nog geen namen worden bekendgemaakt
omdat men nog wacht op het resultaat
van de keuring, die plaatsvindt op het
instituut voor luchtvaartgeneeskunde te
Soesterberg. Begin november zal men
definitief weten wie mee gaan.
Het gehele programma voor het I.Q.S.Y.
is internationaal vastgesteld. De Bel
gisch-Nederlandse expeditie zal aan alle
activiteiten deelnemen. De werkzaamhe
den bestaan uit:
le. Synoptische meteorologie en aerolo-
gie tèn behoeve van 't I.Q.S.Y.-program
ma. Dit zijn waarnemingen aan de op
pervlakte, in de hoge luchtlagen, van de
zonnestraling en van de atmosferische
elektriciteit, die gelijktijdig door alle 36
waarnemingsstations worden gedaan en
dienen om een mogelijk verband te leg
gen tussen de weersomstandigheden op
Antarctica en het weersverloop elders
2e. Glaeiologie: meten van opeenhopin
gen van sneeuw, vervormingen in de ijs
kap, ijs-, sneeuw en neerslagmonsters;
3e. Meten van nucleaire straling (alpha
en beta stralen);
Advertentie
Zwitsers precisiewerk
IN HET blad van een groot krui
deniers-winkelbedrijf lees ik,
dat de personeelschef is terugge
keerd van een studiereis naar de
Verenigde Staten. Ik wist niet dat
meneer was weggeweest, maar
dat neemt niet weg,- dat ik blij
ben dat hij weer terug is. Het
blad heet Aller-Hande, maar ver
der kan ik niet gaan en de naam
van het bedrijf noem ik niet, want
de pers moet onafhankelijk zijn
en in het redactionele gedeelte
geen namen noemen. Dat zou ver
kapte propaganda zijn en mijn le
zertjes zouden als ik die naam
wél noemde misschien denken,
dat ik dat deed om een gratis
levensmiddelenpakket toegestuurd
te krijgen. Dat kan natuurlijk
niet, al ben ik er zeker van dat
een zaak als (bijvoorbeeld) Albert
Heijn mij graag zo'n pakket zou
sturen in ruil voor het noemen
van zijn naam in deze krant. Dat
brengt zo'n zaak tonnen in het
laatje.
In ieder geval: ik ben blij dat die
meneer weer terug is uit Amerika
en wat nóg prettiger is: het is
hem daar uitstekend bevallen. Hij
had, vóór hij op studie ging (zei
hij) enige vooroordelen over dat
land, maar die is hij nu kwijt en
hij is tevreden over de Verenigde
Staten. Dat heeft hij uitdrukkelijk
verklaard en ik ben er zeker van
dat president Kennedy daar heel
blij mee zal zijn. Die heeft zoveel
moeilijks en akeligs aan zijn
hoofd, dat hij best iets aardigs
kan gebruiken. Ik zie hem, na het
lezen van dat blad en het gunstig
oordeel van de personeelschef al
vrolijk op en neer schommelen in
zijn stoeltje. Jacky zal het zeker
óók fijn vinden.
Het is trouwens opvallend hoeveel
Nederlanders hun goedkeuring
hechten aan de gang van zaken
in de Verenigde Staten.
Toen Wim lbo onlangs terugkeer
de vertelde hij reeds op Schiphol
aan de te zamen gestroomde jour
nalisten, dat het ginds zijn goed
keuring had kunnen wegdragen.
En de volgende dag reeds seinde
mijn correspondent in het Witte
Huis mij, dat de Kennedy's daar
zó mee in hun schik warendat
Jacky die avond een extra-lekker
toetje had gemaakt: drie-in-de
pan.
Rinus Ferdinandusse heeft het er
ook prettig gehad. Hij is mijn ge
liefdste antipathie met het lelijk
accentje waarmede hij ons beider
moerstaal uitspreekt en met de,
om bijval hengelende, nadrukke
lijkheid, waarmee hij met zijn
spitsigheden de drie miljoen Ko
ninklijke Nederlandse zelfstandi
ge middenstanders onder zijn ge
hoor zich laat verkneuteren, maar
dit neemt niet weg zo objec
tief ben ik wel dat ik blij ben
voor de Amerikanen, dat hij veel
goeds over Amerika te zeggen
heeft.
Wij moeten er vooral mee dóór
gaan aan alle belangwekkende
personen die gedurende drie
maanden, diepgaande studies over
de Verenigde Staten hebben ge
maakt om hun oordeel te vragen.
Als dat dan goed uitvalt is dat
een mooie bijdrage tot verstevi
ging van onze hechte vriendschap
met dat land.
Voor Luns óók gemakkelijk.
Het neemt hem veel werk uit han
den.
ELIAS
4e. Onderzoek van het poollicht;
5e. Geodesie en topografie;
6e. Warmtekrachtmeting;
7e. Geomagnetitisme;
8e. Ionosfeer-peilingen.
De expeditieleden zullen geen verre
tochten ondernemen en niet verder
van de basis opereren dan 30 kilome
ter maar dat kan in de poolnacht
héél ver zijn. Er gaan drie snowcats
(rupsvoertuigen) mee, en een drie-
wielige jeep van het Belgische leger.
Over het doel, zo men wil ook het nut,
van deze expeditie zegt kolonel Lange-
raar hoofd van de dienst hydrogafie het
volgende: „Wetenschappelijk is het niet
belangrijk, dat de Belgen en wij daar zit
ten, het waardevolle zit hierin, dat de 36
bases samen waarnemingen doen en de
ze coördineren. Het Zuidpoolgebied is be
langrijk voor dit werk, omdat de atmos
feer er zeer zuiver is en omdat de pool
kap veel invloed kan hebben op het weer
elders".
De expeditie kost in totaal ongeveer 1,8
miljoen gulden (voor het eerste jaar)
waaraan Nederland 600.000 ter be
schikking gesteld door Z.W.O., bijdraagt.
België levert alle instrumenten en de
hele uitrusting. Het vervoer is zeer kost
baar: de „Maggadant" moet voor de
heenreis voor 90 dagen gehuurd worden
en kost 4000 gulden per dag.
Zodra de „Maggadan" uiterlijk 1
maart weggevaren is met de men
sen, die geholpen hebben bij het op
bouwen is contact met de basis, be
halve via de radio, nauwelijks meer
mogelijk. Men is de gehele poolwin-
ter onze zomer - op zichzelf aan
gewezen.
Vliegen is in de poolnacht vrijwel uitge
sloten. Er gaat dan ook een arts met
chirurgische ervaring mee. Op de basis
is de gemiddelde wintertemperatuur 55
graden onder nul. De gebouwen van de
basis zijn echter goed verwarmd en de
kleding voor elke expeditie vult een in
drukwekkende lijst. De Koninklijke Ma
rine heeft ter bestrijding van de verve
ling gezorgd voor spelen, platenspeler
en grammofoonplaten, schriftelijke cur
sussen, een projector en films.
De Belgische leden van de expeditie zul
len vermoedelijk tegen een zeer geringe
vergoeding telefoongesprekken met hun
familie kunnen voeren. De Nederlandse
P.T.T. zal worden gevraagd, eveneens
een speciaal tarief in te stellen. Boven
dien overwegen de Nederlandse en Bel
gische wereldomroep gerichte uitzendin
gen voor de expeditie te verzorgen.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken heeft medege
deeld, dat de Nederlandse permanente
vertegenwoordiger bij de Verenigde Na
ties, de secretaris-generaal der Verenig
de Naties er van in kennis heeft gesteld,
dat Nederland, overeenkomstig het in
de Veiligheidsraadresolutie van 31 juli
tot alle leden-staten gerichte verzoek,
geen oorlogsmateriaal aan Portugal zal
leveren, dat ten goede zou kunnen ko
men aan het Portugese beleid in de
overzeese gebiedsdelen van dat land.
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken deelde nog me
de, dat het besluit van de regering zich
bij de aanbeveling van de Veiligheids
raad aan te sluiten, niet betekent dat
Portugal niet op steun zal kunnen re
kenen bij de uitvoering van de van haar
als N.A.V.O.-bondgenoot verwachte de-
fensietaak.
De toestand van de Zweedse spion ko
lonel Stig Wennerström, die in alle
haast naar een ziekenhuis is overge
bracht, nadat hjj teveel slaappillen had
geslikt, is bevredigend en naar wordt
verwacht, zal hij binnen 24 uur weer bij
bewustzijn komen, aldus in een gister
morgen uitgegeven communiqué ver
klaard.
Volgens het communiqué schenen de ge
ruchten, dat hij een keelaandoening had
gekregen en dat er gevaar bestaat voor
ernstige gevolgen overdreven te zijn.
Een deel van de onlangs in Rot
terdam aangekomen Spaanse ar
beiders zal binnenkort, zo ver
neemt het A.N.P. van de Scheep
vaart Vereniging Zuid in Rotter
dam, weer naar Spanje terugkeren.
Hoeveel het er zijn is nog niet be
kend. Op het ogenblik worden met
Spaanse autoriteiten in Nederland
besprekingen gevoerd over de wij
ze waarop de Spanjaarden zullen
worden gerepatrieerd.
Enige dagen geleden ontstonden er moei
lijkheden toen de Spanjaarden bij de di
recties van de (haven)bedrijven, waar
zij werkzaam zijn, een aantal bezwaren
tegen hun loonvoorwaarden naar voren
brachten. Bij de werving van de Span
jaarden, aldus evenwel de S.V.Z., was
overeengekomen dat het loon ir drieën
zou worden gesplitst. Een deel zou naar
Spanje worden overgemaakt, een ander
deel zou worden ingehouden voor de
betaling van kostgeld en het resterende
bedrag van ongeveer 40 zou worden
uitgekeerd als zakgeld.
Na hun aankomst in Nederland hebben
de Spaanse arbeiders een voorschot op
dit zakgeld ontvangen om hen in staat
te stellen de meest noodzakelijke aan
kopen (voornamelijk kleding) te doen.
Daardoor onderging na enkele weken het
zakgeldgedeelte een drastische vermin
dering.
Dat nu, was de grief van de Span
jaarden. Zij verwijten de S.V.Z. dat
hen bij de werving een andere gang
van zaken was voorgespiegeld. Het
bestuur van de S.V.Z. wijst het ver
wijt echter met stelligheid van de
hand. Zij heeft verklaard niet te
kunnen toestaan dat het voorschot
de Spanjaarden wordt geschonken,
omdat dit zou betekenen dat zij meer
zouden ontvangen dan hun Neder
landse collega's. Besprekingen tussen
de S.V.Z. en de ontevreden Spanjaar
den zijn geen succes geworden. Een
gedeelte van de zuiderlingen heeft de
wens te kennen gegeven naar zijn
land terug te keren.
Met een chartervliegtuig van de Turk
se luchtvaartmaatschappij zijn gister
middag 57 Turkse arbeiders voor de
Fordfabrieken te Amsterdam op Schip
hol aangekomen.
Ford heeft in Turkjje arbeiders aange
worven met toestemming van het mi
nisterie van sociale zaken. De komst
van deze groep naar ons land leverde
dus geen enkele moeilijkheid op. De
arbeiders hadden contracten in het
Turks, Duits en Nederlands, die goed
gekeurd zijn door de arbeidsbureaus in
Ankara en Amsterdam. De contracten
zijn een jaar geldig en kunnen daarna
worden verlengd.
Op het Vaticaanse concilie is vrijdag
een verklaring aanvaard die zich uit
spreekt voor een vaste paasdatum en
een permanente kalender.
De verklaring bestond uit een aanhang
sel bij het vijfde hoofdstuk van het sche
ma over de liturgie. Zij werd met 2058
tegen negen stemmen aangenomen. De
verklaring zegt, dat het Vaticaanse con
cilie niet gekant is tegen het vast
stellen van een vaste paasdatum „mits
dit aanvaardbaar is voor alle anderen
die bij dit vraagstuk betrokken zijn",
vooral de andere christenen. Het concilie
is evenmin tegen de verscheidene initia
tieven voor het vaststellen van een
eeuwigdurende burgerlijke kalender,
„mits de week van zeven dagen met de
zondag wordt behouden". Bovendien
moet de regelmatige opeenvolging van
weken intact blijven, tenzij de heilige
stoel om gewichtige redenen anders zou
besluiten, aldus de verklaring. Bij het
indienen van de amendementen eerder
deze week, had bisschop Francis Zau-
ner van Linz (Oostenrijk) gezegd dat
de sociale eenheid van het mensdom
groeiende is en dat de uiteenlopende
data van feestviering dikwijls moeilijk
heden veroorzaken. Voor de economie
van industriesteden vond hij stabiliteit
in de programma's voor vrije tijd wense-
lijk.
Sinds het concilie van Nicea m het jaar
325 valt Pasen op de eerste zondag na
de eerste volle maan op bf na 21 maart,
zodat Pasen altijd tussen 22 maart en
25 april valt. Het jongste voorstel tot
verandering van de ka,lender omhelst
een jaar 'van vier gelijke kwartalen
van dertien weken, waarin Pasen al-||
tijd op zondag 8 april zou vallen.
Evenals dat bij land- en luchtmacht al
het geval is, zullen reserve-officieren
van de marine voortaan na de normale
diensttijd vrijwillig kunnen nadienen. Zij
die „bijtekenen" krijgen, als ze dat voor
twee jaar doen, voor iedere maand dat
ze nadienen een premie van 21 van
hun maandbezoldiging. Reservisten die
vier jaar langer dienen krijgen voor
iedere maand een premie van 25 van
de maandbezoldiging.
De regeling om marinereservisten in de
gelegenheid te stellen vrijwillig na te
dienen verkreeg in juli van dit jaar de
instemming van de ministerraad. Ze is
nu vastgelegd in een K.B. Dat K.B. zegt
onder meer dat de premie eerst wordt
uitbetaald na de beëindiging van de vrij
willige diensttijd. Ook is vastgelegd dat
niet iedere reserveofficier van de ma
rine kan „bijtekenen". De regeling
geldt slechts voor bepaalde categorieën
voornamelijk technici.
Een mysterieuze aardbeving heeft
in drie graafschappen van het zuid
westen van Engeland de mensen
gisteren ontijdig gewekt, barsten
in plafonds veroorzaakt en gebou
wen op hun grondvesten doen tril
len.
Een politieman zei dat de trilling
voornamelijk rondom Portsmouth
werd gevoeld, maar dat de trillin
gen zich meer dan 20 mijl voort
plantten. Op de politiebureaus in
Chichester in Sussex, Guildford in
Surrey en Havant in Hampshire
kwamen telefoontjes binnen van
verschrikte mensen die uit hun bed
waren geslingerd of melding maak
ten van ingestorte plafonds. Per
soonlijke ongelukken bleken zich
niet te hebben voorgedaan en even
min werd grote schade aangericht.
De kustwacht langs de kust van
Hampshire werd gealarmeerd door
een bericht van het marineperso
neel dat op de seinpost Portsdown
Hill op wacht stond. Het personeel
meldde een „voorwerp" in zee te
hebben zien vallen, wat gevolgd
werd door „een geweldige slag".
Een woordvoerder van de meteoro
logische dienst van de Royal Air
Force op Thorney Island, dicht bij
Chichester, verklaarde dat de tril-
link „kennelijk" een aardbeving
was.
(Advertentie)
s
-\
1
i
Het Wereldgebeuren
Een groot deel van het personeel 345
van de 450 man van Muller en Co's
Stuwadoorsbedrijf aan de St. Jobs- en
Merwehaven in Rotterdam heeft gister
middag het werk neergelegd om kracht
bij te zetten aan de eis tot een uitke
ring-ineens, zoals die bij enkele andere
bedrijven in dè Maasstad zou hebben
plaatsgehad.
De staking brak uit op het (onjuiste)
gerucht dat collega's bij andere onder
nemingen in het havengebied het werk
zouden hebben neergelegd. De kraan
machinisten op het terrein van de St.
Jobshaven gingen daarop de straat op,
waar zij korte tijd later de meeste an
dere personeelsleden ontmoetten. De
werknemers van de Merwehaven sloten
zich bij hen aan. Bij Müller en Co lig
gen op het ogenblik tien schepen, acht in
de St. Jobshaven en twee in de Merwe
haven. Ook de uit een kleine 100 man
bestaande avondploeg, die om half zes
bij Müller en Co moest opkomen, is niet
aan het werk gegaan. Bij de andere be
drijven wordt wel gewerkt.
De K.L.M. en Martins Air Charter
hebben meegedeeld, dat zij hun
activiteiten op het gebied van
het vakantievervoer door de
lucht in het komende seizoen
meer zullen gaan coördineren.
Hoewel de programma's voor de vakan-
tievluchten in het komende seizoen
nog niet zijn uitgewerkt, verwacht
men een grote toename van dit ver
voer ten opzichte van 1963.
Een dei resultaten van het overleg
tussen de K.L.M. en M.A.C. is de aan
koop van een K.L.M.-Convair 340
door Martin's Air Charter. Voorts
zijn besprekingen over het beschik
baarstellen van D.C.-7C-capaciteiten
door de K.L M. aan M.A.C. in een ver
gevorderd stadium. Volgens welinge
lichte kringen ziet het er naar uit
dat M.A.C. begin volgend jaar in
ieder geval één D.C.-7C van de
K.L.M. zal overnemen. De samen
werking tussen K.L.M. en M.A.C. zal
Het is maar de vraag wie in de tweede
wereldoorlog bekender en populairder
tvas, veldmaarschalk Bernard Montgo
mery of zijn charmante gesprekspart
ner, Vera Lynnde lieveling van de
strijdkrachten". Deze foto werd ge
maakt tijdens een lunch in het Lon-
dense Savoyhotel ter gelegenheid van de
21ste verjaardag van de befaamde slag
van El Alamein.
o.a. bestaan uit een „rationeler be
werking van de Nederlandse I.T.E.-
markten".
Nagenoeg tegelijkertijd heeft „Schreiner
Aerocontraetors N.V.", een particu
liere luchtvaartmaatschappij die zich
evenals Martin's Air Charter beweegt
op het gebied van het groepstoeris-
me, meegedeeld dat zij bij de Fok
kerfabrieken een bestelling heeft ge
plaatst van een F.27-Friendship. Het
toestel kan pas in april 1965 worden
afgeleverd, maar vooruitlopend op de
komst van de nieuwe machine heeft
Schreiner besloten tijdelijk een
„Friendship" over te nemen van een
buitenlandse luchtvaartmaatschappij.
Schreiner Aerocontraetors en Martin's
Air Charter willen beide voorname
lijk vakantievluchten naar het Mid-
dellandse-Zeegebied maken.
De voorzitter van de bij het N.V.V.
aangesloten Algemene Bond van Amb
tenaren, de heer A. van Rossen, heeft
goede hoop dat in het gorganiseerd over
leg ditmaal de drie samenwerkende cen
trales van overheidspersoneel tot het
eind toe eensgezind zullen optreden.
De besturen van de drie bonden hebben
gisteren vergaderd. Ze zullen spoedig
concrete voorstellen bij de regering in
dienen, zodat daarover nog in november
overleg met de regering kan worden ge
pleegd. De vier hoofdpunten die volgens
de A.B.V.A. in ieder geval in het eisen
pakket zullen worden opgenomen zijn:
een algemene salarisverhoging van ten
minste acht procent, een minimum be
zoldiging van ten minste honderd gulden
per week of ongeveer 440 gulden per
maand, een elk jaar terugkerende uit
kering ineens (b.v. tegen Kerstmis) als
compensatie wegens het ontbreken van
mogelijkheden die in het vrije bedrijfsle
ven bestaan in de vorm van winstdelin
gen en gratificaties, en een herziening
van de gemeenteclassificatie.
Volgens de A.B.V.A. zijn de minister
van binnenlandse zaken en de ambte
narenbonden het er bij voorbaat reeds
over eens, dat de in 1963 door het over
heidspersoneel opgelopen achterstand bij
de algemene salarisverhoging moet wor
den opgeteld. Wat de gemeenteclassifi
catie betreft denkt de A.B.V.A. aan een
regeling waardoor men in twee etappes
voor 1 januari 1965 afkomt van de
standplaatsaftrek.
De overlevenden van een Amerikaans
transportvliegtuig, dat vorige maand bij een
vlucht om rijst uit te werpen voor vluchte
lingen in Miaden-Laos door pro-communisti
sche strijdkrachten werd neergeschoten, zul
len binnenkort in het door de communisten
beheerste gebied van Laos voor een krijgs
raad terecht staan, omdat zij wapens en
voedsel zouden hebben willen verstrekken
aan „gewapende bandieten", aldus meldt het
communistische persbureau Nieuw China.
Aan boord van het vliegtuig bevonden zich
drie Amerikanen en vier Aziaten.
„Commissie van vierentwintig"
voor niet-zelfstandige gebieden van
de Verenigde Naties heeft zich be
ziggehouden met Gibraltar, de Britse
kroonkolonie op het zuidelijkste puntje
van het Iberisch Schiereiland. Noch Ma
drid, noch Londen hebben er een pro
bleem van gemaakt het onderwerp is
door de commissie ex officio ter discus
sie gesteld. Het allerminst echter heeft
de bevolking belang bij het debat.
De eis tot teruggave van Gibraltar, dat
in 1704 gedurende de Spaanse successie
oorlog door Britse troepen voor de
Oostenrijks-Habsburgse troonkandidaat
veroverd werd en daarna, vanwege zijn
unieke strategische ligging door Enge-
lang werd behouden, is niet voor het
eerst door het Francoregieme geuit. Alle
Spaanse regeringen, koninklijke zowel
als republikeinse, hebben luid of minder
luid hun aanspraken op de slechts vijf
vierkante kilometer grote Britse kolonie
laten horen. Sedert Franco aan de
macht kwam was de propaganda rond
de rotsvesting overigens wel bijzonder
stormachtig en deze bereikte zijn hoogte
punt, toen koningin Elisabeth in 1954
een bezoek aan Gibraltar bracht, het
geen door Madrid werd gezien als een
uitdaging.
Sindsdien mogen Spanjaarden niet meer
naar Gibraltar reizen, uitgezonderd de
ongeveer 170.000 arbeiders, die dagelijks
uit de omgeving naar de vestingstad ko
men, waar de lonen hoger zijn dan in
Spanje. Deze concessie aan de arbeiders
moest Madrid wel doen, teneinde hen
niet in hun belangen te schaden.
Tegelijkertijd maakte men ook
voor de bewoners van Gibraltar het
binnenreizen van Spanje moeilijker,
maar deze maatregel werd toch in de
loop der jaren weef verzacht, zoals trou
wens de gehele campagne rond Gibral
tar tegen de achtergrond van de
groeiende Spaanse samenwerking met
het westen langzamerhand geheel in
sliep.
Het doel van de Spaanse „blokkade"
sinds 1954 was duidelijk: Gibraltar
moest economisch op de knieën worden
gedwongen en dit was ook bijna gelukt,
want voor een aanzienlijk deel leefde in
die periode de kolonie van Spaanse be
zoekers, die in de vrijhaven van Gibral
tar Britse waren billijk konden kopen.
De andere, nog grotere bron van inkom
sten is de smokkel, waaraan natuurlijk
de Spaanse buren ijverig deelnemen. In
menig jaar bereikte deze volgens de
Spaanse opgaven een omzet van an
derhalf miljard peseta's tegen de tien
miljoen gulden. In elk geval waren de
gevolgen van Madrids afgrendelingspoli-
tiek duidelijk voelbaar.
Toen verscheen een deus ex machina: de
toeristenstroom, die over Spanje uit
vloeide. De buitenlandse gasten kon noch
wilde Madrid toegang tot Gibraltar ont
zeggen. De poging om de vesting „uit
te hongeren", was mislukt, zodat Madrid
besloot Londen compromisvoorstellen
voor te leggen.
Sinds een aantal jaren stelt Spanje
voor de Britse vlootbasis Gibraltar
te veranderen in een gemeenschappelijk
Brits-Spaans steunpunt, zoals formeel
ook de Amerikaanse vliegvelden en ha
vens in Spanje onder Amerikaans-
Spaans bestuur staan. Ook met de „wer
kelijke belangen van de bewoners van
Gibraltar wil Madrid rekening houden.
Anders gezegd: aan de status quo zou
niets veranderen behalve, dat Spanjes
rood-goud-rode vlag boven de rotsves
ting zou wapperen. Maar zowel Londens
vertegenwoordiger in de V.N. als Gi-
braltars premier wezen de gematigde
Spaanse voorstellen rondweg van de
hand. Telefonisch verklaarde president
Hassan tegenover ons: „Wij willen onze
nauwe betrekkingen met Groot-Brittan-
nië voortzetten en niemand wenst enige
politieke verbinding met Spanje, waar
mee wij verder de meest vriendschappe
lijke betrekkingen wülen onderhouden".
Aan dit verder niet geargumenteerde,
beleefde maar ook starre „neen" wordt
van particuliere zijde toegevoegd dat
er geen nationalistische beweging van
burgers van Gibraltar bestaat, die de
aansluiting bij Spanje of de onafhanke
lijkheid van het stadje eisen. Daar ech
ter de dekolonialisatie in naam van het
zelfbeschikkingsrecht wordt gevoerd en
steunend op dit recht de bewoners van
Gibraltar zich uitspraken voor het lid
maatschap van het Britse Gemenebest,
moet alleen daarom al Spanjes aan
spraak van de hand gewezen worden.
Nog een ander argument is te horen:
Gibraltar leeft onder democratische
wetten, zodat de aansluiting bij het
autoritaire Spanje voor zijn bewoners
niet aantrekkelijk is. Inderdaad worden
negen van de twaalf leden van de Wet
gevende Raad gekozen en slechts drie
door de gouverneur benoemd. De coali
tievrijheid is gewaarborgd, al is er in
de praktijk slechts één partij, de door
Hassan geleide „Vereniging voor de Be
vordering van de Burgerrechten". Bij
verkiezingen wordt Hassan intussen
door een aantal „onafhankelijken" scherp
bestreden, die het slechts in één opzicht
met hem eens zijn: Gibraltar moet Brits
blijven. Ten slotte heerst er ook volledige
persvrijheid in de kolonie.
Hoe belangrijk de bezwaren echter ook
zijn, zij rechtvaardigen moeüijk Londens
strikte weigering om ook zelfs maar
te praten over de Spaanse voorstellen.
Daarmee wordt een precedent gescha
pen in de gehele dekolonialisatieproce-
dure zodat het niet uitgesloten is, dat
Spanje plotseling steun krijgt van de
Afrikaanse en Aziatische landen. Want
van Madrid valt niet te verwachten, dat
't Marokko's aanspraken op de Spaanse
bezittingen in Noord-Afrika in behan
deling neemt, zolang Engeland zelrs
geen kennis wil nemen van het probleem
Gibraltar.
UllUllllllUlllllliUIIIIIUIllllillllllIllllllUUUUIIIIIUllllilllllUlUlU
UIUIIIllllllUlllllUlliUllllllHIilIll
IHIIUlHlllllHHIHIIIimHIHIIlHIIlHIIIIIIHlllHIIIIIIHHUIHIIHHIIHIIIIUIUIIHimiHHIUHIIIIllHllllllllHIHiHimillHHHIIIHlimiHHHllllll
iiuihiiiuiuuiiiiiiiiiiiiiii
onzer verslaggevers)
hang naar het fantas-
(Van
„Ik heb een
tische. Mijn belde" kinderboeken spe
len in een onbestemd verleden, in
een gefantaseerd land. Daar kan van
allerlei gebeuren, zonder dat het
vreemd is. Ik ben eens aan een ver
haal begonnen, dat in onze tijd speelt,
hier in Den Haag. Daar gebeurde
allerlei geks de dingen gingen in
eens vliegen. Ik heb het nooit afge
maakt. In dit boek komt een kaart
voor van mijn fantasieland. Die heb
ik weer heel precies getekend. Alle
afstanden kloppen. Ik heb het na
gerekend".
„Dit boek" is „De brief voor de ko
ning", bekroond met de kinderboe
kenprijs 1963. De schrijfster is Tonke
Dragt, 33 jaar maar ze zou ook
veel jonger kunnen zijn levendig
heel slank, wat snel-nerveus pratend,
misschien een beetje verlegen. Vo
rig jaar werd haar eerste boek
„Verhalen van de tweelingbroers" in
het juryrapport vermeld als behorend
tot de beste vijf. Nu werd dit tweede
boek dan zonder meer het beste boek
van het jaar.
Tonke Dragt is tekenlerares op een
lyceum in Rijswijk. Sinds zij kinder
boeken schrijft en kinderverhalen is
het geen hele baan meer. „Maar ik
zou het tekenen niet helemaal willen
opgeven. Dat schrijven is langza
merhand gekomen. Mijn eerste ver
haal schreef ik, te zamen met een
vriendinnetje, in het Jappenkamp.
Ik was toen dertien. Misschien heeft
het werken met kinderen wel invloed
op mijn schrijven. Maar ik schrijf
toch vooral zoals ik het zelf als kind
zou hebben willen lezen".
„Ik schrijf niet voor een bepaalde
leeftijd. In „De brief voor de koning"
staat geen leeftijd vermeld. Ik verg
wel wat van de kinderen. Dit boek
is een tamelijk ingewikkeld verhaal.
Ik schrijf wat ik zelf wil maar
dan sta ik er ook volledig achter.
Ik geloof niet, dat ik voor kleinere
kinderen zo gemakkelijk zou kunnen
schrijven. Ik ben alweer bezig aan
volgende boeken. Meestal werk ik
aan drie boeken tegelijk. Ik illustreer
mijn boeken zelf dat is gemak
kelijk, je krijgt nooit ruzie met je
tekenaar. Ik wissel dan vaak het
schrijven af met illustreren".
„Schrijft U wel eens van een tekening
uit?"
„Een enkele keer. Ik heb wel eens
een landschap eerst als tekening ge
maakt en dan beschreven. Maar
meestal illustreer ik toch het er-
haal. Ik zou wel eens een strip wil
len maken, een geïllustreerd ver
haal".
Haar eerste boek was gesitueerd in
Italië in de vijftiende eeuw. maar
zonder plaatsaanduiding. „Ik ben
later gaan kijken in Verona en Flo
rence en al die verrukkelijke plaat
sen. Ik maak me graag los van
tijd en plaats. Ik heb veel over de
middeleeuwen gelezen, ook wel ori
ginele literatuur uit de middel
eeuwen. Ik weet, dat een jongen bij
voorbeeld op zijn 22e jaar de rid
derslag kreeg. In mijn boek is hij
pas 16, maar dat paste nu eenmaal
in mijn verhaal".
Veel lezen? Ja, maar vroeger toch
meer: „We lezen allemaal erg veel
in onze familie. Ik heb alles van
Marnix Gijzen gelezen. Frans vind ik
zo moeilijk, maar ik lees veel Engels.
Je hebt zo veel te doen: tekenen,
schilderen, schrijven
En nu dan mensen ontvangen en
bloemen. En gelukwensen van kin
deren. Drie piepkleine buurmeisjes
komen heel schuchter binnen met
een bosje bloemen. „Wat is dat vre
selijk lief van jullie", zegt ze heel
verrast en gelukkig. Misschien is
Tonke Dragt nog wel verheugder
met het feit, dat zij de prijs van de
Rotterdamse schoolkinderen kreeg
voor het beste kinderboek dan de
officiële boekenprijs: „Kinderen lezen
verrukkelijk. Ik bedoel: nooit ge
niet je zo van lezen als wanneer
je kind bent".
GENERAAL FRANCO
...trekt aan Britse bel...
Het Britse ministerie van binnenlandse
zaken heeft laten weten dat de Franse me
vrouw Frantoise Dior die met de Britse na-
tionaal-soeialistische leider Colin Jordan
gaat trouwen, voor het eind van oktober
Groot-Brittannië moet verlaten wegens haar
politieke overtuiging.
(Advertentie)
TiiiiiiiiiiiniiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiinuiiiiiiiniinin»
iniiiiiiiiiiiitiitiiiiKiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiHiniiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiitfiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiHiiii
Betere kleding bij
Nederland Kattenburg
sinds 1856