I komt weer "kleur" in Zeelands lager Er agrarisch onderwijs Slochteren wordt een sensatie Nederland heeft thans op V.S. na grootste aardgasveld ter wereld Spaans schip gezonken 9 doden, 2 vermisten Vluchtelingen? LAATSTE PROEFMETINGBIJ B1ERUM BEWIJST TURKEN WILLEN NIET OP FOTO OF OP COLLECTIEF PASPOORT GRONINGEN RIJKER DAN SAHARA Er zit zeker 2081) miljard kubieke meter" Oostduitsers laten Amerikaan vrij Concentratie op alle fronten WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Voor de tiende keer flaneren met fruit i nwijTi „.l—j Lord Home doet afstand van zijn adellijke titels „INZINKING IN LEERLINGENTAL TE BOVEN Tuinbouw Duitsers geen kans Friesland nog Verschillende cijfers Enorme betonnen vloer in aanbouw in Haringvliet Amerika handhaaft blokkade Cuba VIER BEMANNINGSLEDEN GERED Vermoedelijk op rots gelopen Verwarring Zij willen vrij zijn" verklaart landgenoot Niet gebonden Op vakantie Turken voor Fordfabriek Koninginprins en prinses weer thuis 206e jaargang - no. 250 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT wrl?0}10*vï? v2» B' den,Boer en w- de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 67 cent per week, 8,70 per kw.franco per post 8,95 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen: waistraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51. tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213), Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2, tel. zyiizienkzee. red. tel. ^425, adm. tel. 2094. Adv. pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. 4,50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. 1,50). .Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Donderdag 24 oktober '63 Pagina 2 ir- De vluchtelingenactie van 21 oktober is achter de rug. Het Nederlandse volk heeft veel geld gegeven voor een groep mensen, die in Griekenland een beter bestaan moeten vinden of die aan een rustige levensavond toe zijn. De actie was goed opgezet en daarvoor komt aan de organisatoren alle lof toe. Ook willen we graag opmerken dat de „opperbedelaar", die via de hoor- en zichtbare communicatiemiddelen sterk inwerkte op het teder gemoed van de Nederlanders groot succes had. Hij weende bijna en hij was de televiisester van deze show-show. Dat klinkt kritisch en dat is ook wel de bedoeling. Het is altijd goed als vluchtelingen worden geholpen. Het doet goed, dat het Nederlandse volk veel ge geven heeft, maar wij zijn niet blij met dit soort shows. Ze worden in de laatste jaren te gemakkelijk en te veel opgezet. Ze doorkruisen allerlei liefdadigheids werk, waarvoor te weinig geld binnen komt, omdat men er geen show voor kan opzetten. Ze speculeren te veel op het betraande oog en te weinig op het verstand. In Neder land is ook nu weer gebleken, dat het Ne derlandse volk als het woord „vluchteling" valt, vol medelijden direct diep in de beurs tast. Men vraagt zich echter te weinig af: wie en wat is een vluchteling? Kan iemand twintig of dertig jaar lang vluchteling zijn? Is een politieke delinquent, die uit Honga rije of Roemenië na de komst van de Russen haastig is weggelopen om bij voorbeeld in Oostenrijk of in Turkije de vrijheid te zoeken een vluchteling of is hij alleen maar een politieke de linquent? Zijn Armeniërs, die sedert ja ren in Griekenland wonen en daar uit eigen vrije wil gebleven zijn, nog vluch telingen uit de jaren van vóór de tweede wereldoorlog of zijn zij „immigranten met aanpassingsmoeilijkheden" Wij prefereren de laatste omschrijving. In de eerste plaats omdat ze juister is. Het valt ons namelijk moeilijk een vluchte ling te zien in iemand, die zijn vijf en twintig jarig jubileum als vluchteling vierde, een gezin stichtte, kinderen grootbracht en dat allemaal als vluch teling. In de tweede plaats prefereren wij die aanduiding, omdat ze minder spreekt tot het „tedere gemoed" van de Nederlanders dan het met-emotie geladen woord „vluchteling". Men moet in dit opzicht de Nederlanders te gen zichzelf beschermen. Uiteraard is dit geen beschuldiging aan het adres van het comité, dat de jongste vluchtelingenactie in Nederland leidde. Dat comité heeft in een propa gandablad eerlijk vertelt, dat het ging om mensen, die soms al veertig jaar vluchteling waren en die rustig zaten te wachten op internationale hulp. Het comité zegt zelfs onomwonden, dat het mensen betrof, die aan de rand van de samenleving vertoeven. Wij mogen deze woorden wel zó uitleggen, dat die men sen geen „echte" vluchtelingen meer waren, maar dat ze gewone sociale hulp nodig hadden en hebben. Het comité heeft dus precies aangeduid waarom het ging. Ons bezwaar richt zich dan ook in hoofdzaak tegen het showkarakter van de inzameling. Nederland krijgt in de laatste jaren te veel van dit soort „stunts" te verwerken en daaronder lijdt het degelijke goed georganiseerde liefdadigheidswerk dat door allerlei or ganisaties in Nederland rustig verricht wordt. Met die stunts wordt de „lief- dadigheidsmarkt" afgeroomd en dat meestal door buitenstaanders, die op de ze markt niet of nauwelijks thuishoren. Ze breiden het aantal inzamelingen uit, terwijl het in feite ingekrompen zou moeten worden. Ze vermeerderen het aantal organisaties, terwijl dat aantal moest verminderen en er bijvoorbeeld veel buitenlands hulpwerk gereserveerd zou moeten blijven voor het Nederland- sche Roode Kruis. Wij gunnen aan de vluchtelingen in Griekenland van harte de Nederlandse hulp, welke thans gebo den wordt, maar we hopen wel, dat het voorlopig de laatste showinzameling zal zijn. Zonder die shows is het al druk ge noeg in het Nederlandse liefdadigheids- en hulpwerkwereldje! De 20-jarige Robert F. Mann uit Sepul- veda, Californië, die 21 maanden in een Oostduitse gevangenis heeft doorge bracht, is gisteren in West-Berlijn aan gekomen, aldus een Amerikaanse zegs man. Mann heeft zijn gehele straftijd uitgeze ten. Hij werd op 22 januari 1962 in Oost-Berlijn gearresteerd en er volgens goedingelichte zegslieden van beschul digd van plan te zijn geweest een Oost- berlijnse jongeman een buitenlands pas poort te geven om het de Oostberlijner mogelijk te maken zich naar het wes ten te begeven. Een geheime Oostber- lijnse rechtbank voerde een proces te gen Mann op grond van de Oostduitse anti-vluchtelingenwet, krachtens welke personen die vluchtelingen helpen ge vangenisstraffen van minimaal één jaar en maximaal 15 jaar kunnen krijgen. Lord Home, de nieuwe Britse pre- mier, heeft gisteren de documen- 1 ten getekend die nodig zijn om af- J stand te kunnen doen van zijn adelijke titels die het hem onmo gelijk maken lid van het Lager huis te worden. Als hij zijn titels definitief kwijt is, zal Lord Home voor de con servatieve partij kandidaat staan bij een tussentijdse verkiezing in het kiesdistrict Kinross-West - Perthshire voor een zetel in het Lagerhuis. De ondertekening van de docu menten maakt van Home niet automatisch een „gewoon man". Technisch blijft hij edelman tot dat de documenten gedeponeerd zijn bij de voorzitter van het Ho gerhuis, die tevens de hoogste rechter in Engeland is. ■■■■■■(■■«■■■■■■■■«■■■■■■■■■■■■■■■■■■■innig „HET LAGER agrarisch beroepson derwijs schijnt in Zeeland op het ogenblik het dieptepunt in de jaar lijkse leerlingenaanwas gepasseerd te zijn". Nog wat accentloos en met de nodige reserve trekken de organisa ties, die er steeds naar streven om de lagere land- en tuinbouwscholen met een grote 0 in het onderwijspatroon te schuiven, deze conclusie. Hoort men elders in het land op vele plaatsen on rustbarende berichten over een te ruggang in het leerlingental in de ze provincie ziet het er naar uit, dat de ergste klappen al geïncasseerd zijn, dat het „aanbod" zich herstelt. Dat is dan weliswaar ten koste ge gaan van enkele scholen, er moe(s)t worden samengevoegd en geconcen treerd, maar het leerplan en de prak tische instelling van de scholen zijn zodanig omgebogen, dat het er voor de naaste toekomst weer wat roos kleuriger uitziet. Eigenlijk is Zeeland met de moeilijk heden in het landbouwonderwijs met name, en vervolgens ook in het zoe ken van een uitweg de landelijke ont wikkeling op dit punt voorgegaan. Overal signaleert men op het ogen blik een sterke teruggang in het leer lingental, geruchten doen de ronde over opheffingen van scholen, hier en daar worden ze bevestigd en overal hoort men de termen coördinatie en sanering van het landbouwonderwijs vallen. In concreto betekent het dat er wat minder stippen op de kaart van een bepaald gebied komen, waar een instituut voor land- en/of tuin- bouwonderwijs te vinden is. Vroeger ging het erom de school naar het platteland te brengen De lagere land- en tuinbouwscholen zijn na de oorlog als paddestoelen uit de grond verrezen. Ze kwamen in geografische middelpunten van soms wat afgele gen gebieden te staan. Het was dé manier om jongelui van de boerde rijen en de tuinbouwbedrijven aan te trekken. Zo'n school, gevestigd in een gehuurd of met particulier initiatief beschikbaar gesteld pand, had in het begin vaak alleen maar een school hoofd, die elke dag van de week weer een andere klas onder zijn gehoor vond. Het systeem van het lager agrarisch beroepsonderwijs is een jaar of tien na de oorlog sterk gewij zigd. Het was niet langer een cursus van een dagje in de week; het werd een volwaardige onderwijsvorm met een volle schoolweek voor de eerste klassen en in de derde en de vierde klas 4 en 3 dagen per week les. Er kwamen praktijklessen en algemeen vormend onderwijs bij. De staf van docenten groeide, er moesten flinke investeringen in gebouwen worden gedaan. Maar het nieuwe systeem „draaide" nauwelijks een paar jaar of er kwam de klad in de toeloop van leerlingen. Meer en meer zag men de tendens dat jongelui van het platteland de middelbare landbouwscholen via een mulo-diploma opzochten. Aan de an dere kant stapte een groot deel van de leerlingen van de lagere landbouw scholen na de leerplichtige leeftijd, dus na het tweede cursusjaar, van school. Kwam nog bij de teruggang van werkgevers en werknemers in de landbouw. En ten slotte waren er de klein-landbouwers, die met het oog op de toekomst van hun jongens een tuinbouwafronding van het onderwijs wensten. Plotseling zag men een resolute wen ding bij de organisaties, die het lager agrarisch onderwijs binnen hun ver zorgingsterrein hadden. Niet meer het aantal scholen werd bepalend, maar het aantal jongens dat men op een bepaalde, centraal gelegen school kon aantrekken. De samenvoeging van de Z.L.M. land bouwscholen uit Kruiningen en Oude- lande, gecombineerd met de r.-k.- school van de N.C.B. in 's-Heeren- hoek tot één lagere land- en tuin bouwschool in Goes is zo letterlijk mogelijk het schoolvoorbeeld ge worden. Enkele maanden geleden is deze nieuwe opleiding, zoals men weet, van start gegaan met 19 leer- (Zie slot pag. 2 kol. 4) INHOUD GASBEL 1100 MILJARD KUBIEKE METER Van onze speciale verslaggever). DE AARDGASSCHAT IN GRONINGEN blijkt meer dan dubbel zo groot te zijn als tot nu toe officieel werd voorgehouden, namelijk minstens 1100 miljard m3. De Nederlandse Aardolie Maatschappij heeft deze sensationele mededeling gistermiddag zelf gelanceerd via een communi qué dat in Schonebeek werd voorgelezen door directeur ir. J. M. P. Bongaerts. Dit nieuwe cijfer klimt ruimschoots uit boven de opzienbarende schat tingen die indertijd werden gegeven door de Belgische senator Victor Leemans. Nederland blijkt nu officieel het op een na grootste aard- oliegasveld van de wereld te bezitten. Alleen Amerika slaat ons nog. Groningen heeft de Sahara (800 miljard m3) nu ook ruimschoots achter zich gelaten. Volgens ir. Bongaerts zal het cijfer van 1100 miljard m3 niet noemens waard meer kunnen stijgen. Het aardgasvoorkomen is nu via zeven verkenningsboringen afgetast. „De limieten van mogelijke cijfers en de bewezen hoeveelheden raken elkaar na de metingen in de explo- ratieput van Bierum". Volgens de officiële mededeling heeft men het proevenprogramma en de metin gen thans beëindigd. De minister van economische zaken heeft het verbluffende nieuws gistermid dag tegelijk met de publikatie van het bulletin meegedeeld aan de leden van de vaste commisise voor energieaangele genheden der Tweede Kamer. N.A.M.-directeur ir. Bongaerts heeft ons in een exclusieve toelichting la ter nog verteld dat de rijke gashou- dende lagen boven de zogenaamde watertafel zich concentreren binnen het grondgebied van Nederland. „On der de Eems Dollar zal ook nog wel wat zitten, maar dat is een fractie van de rijkdom onder zeg maar Slochteren. De Duitsers kunnen deze voorraad niet bereiken. Er zal trou wens een exploitatie-overeenkomst worden gesloten tussen de betrokken regeringen, die een eventueel „weg zuigen" van onze vooraden onmoge lijk moet maken. Alle gegevens en ook produktiecijfers worden uitgewisseld volgens de interna tionaal voor dit soort kwesties gangba re regels. Elke natie haalt alleen zo veel bitumina omhoog als in eigen bo dem aangetoond". De N.A.M. (een combinatie van Shell en Esso) legt er de nadruk op, dat het nieuwste cijfer van 1100 miljard m3 aardgas alleen en uitsluitend geldt voor de provincie Groningen. Zoals bekend is ook een concessie-aanvraag ingediend voor de provincie Friesland. Een be zwaarschrift hiertegen uniek in on ze geschiedenis van delfstofexploiratie werd niet lang daarna ingediend door de Caltex. Ir. Bongaerts heeft ons gisteren ook verteld "hoe het komt dat de cijfers met betrekking tot onze aardgas voorraden telkens veranderden. Hij maakte daarbij onderscheid tussen verschillende categoriën: de bewezen reserves, de waarschijnlijke reserves en de mogelijke reserves. Het zal U duidelijk zijn dat reserveschatting kort na de ontdekking van een veld en gedurende de eerste periode van verkenningsboringen een moeizame taak is. De bewezen reserve neemt bij iedere boring toe ten koste van de waarschijn lijke en de mogelijke reserve. Meer malen kan een enkel gegeven de bewe zen reserves ineens aanzienlijk doen toe nemen. Over de vondst als totaal zei hij ten slotte: „wij oliezoekers zijn te vergelijken met arbeiders in een diamantmijn. Uit enorme hoeveel heden zand ziften we geregeld klei ne korrels edelgesteente. Knotsen als de Koh-I-Noor blijven zeldzame uitzonderingen. Slochteren was voor ons zo'n kanjer". In het stadhuis in Amsterdam is woensdagochtendhet huwelijk vol trokken tussen de heer C. J. de Wit, hoofd van een Montessori school en mej. E. Peeters. De kin deren van de school vormden een erehaag, waarbij zij als attributen een enorm potlood en een al even grote penhouder gebruikten. Het le verde dit aardige plaatje op. Aan de voet van het complex van spuisluizen, dat in aanbouw is in de enorme bouwput in het Haringvliet als onderdeel van het Deltaplan, zijn betonvlechters op het ogenblik bezig met het aanbrengen van de bewapening van een groot storte- bed. bed. Hier zal binnenkort de beton nen vloer worden gestort, ivelke moet voorkomen dat bij het spuien in de toekomst de bodem wordt uit geslepen. Een overzicht van het enorme werk. SENATOR LEEMANS: (Van onze Haagse redactie) Dit is natuurlijk niet nieuw voor mij. Ik heb het vermoeden dat er nog wei méér aan de hand is en dat het niet bij dit cijfer zal blij ven... Deze spontane reactie gaf de Belgi sche senator Viktor Leemans gis teravond toen wij hem in een tele foongesprek op de hoogte stelden van de officiële Nederlandse beves tiging, dat de aardgasvoorraden op 1100 miljard kubieke meter worden geschat. Senator Leemans die ver moedt, dat er wel eens 2000 miljard onder onze bodem kan zitten, is het Belgische parlementslid dat in oktober 1960 in het Europese parle ment zei, dat in Nederland een hoe veelheid van 300 miljard kubieke meter was ontdekt. Zijn losse op merking kwam als een donderslag bij heldere hemel want in Neder land had men tot dusver slechts over hooguit 10 miljard durven spreken. De Belgische energie-expert is ook in latere uitspraken de officiële Ne derlandse ramingen steeds ver vooruit gebleven. Toen vervolgens in ons land voorzichtig werd mee gedeeld dat de raming 200 miljard was, noemde hij reeds het getal van 6 a 800 miljard, zodat het niet ver wonderlijk is dat hij door het thans genoemde getal niet verrast is. „Nederland staat op het ogenblik heel ver vooraan in Europa wat de aardgasvoorziening betreft", aldus de heer Leemans". Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft het verzoek van premier Fidel Castro verworpen om de Amerikaanse economische blokkade te gen Cuba op te heffen. 9 Premier Kroesjtsjew zal aan een uitno diging van mevrouw Bandara-Naike, de pre mier van Ceylon, om een bezoek aan haar land te brengen, gevolg geven „zodra de omstandigheden het toelaten". Voor de kust van Cornwall is gis termorgen het 682 ton metende Spaanse schip „Juan Ferrer", af komstig uit Valencia, lek gestoten en gezonken. Men vreest dat 11 van de 15 bemanningsleden om het le ven zijn gekomen. Drie zeelieden wisten op eigen kracht de wal te bereiken. De kapitein van het schip werd gered door twee man nen van de kustwacht, die hulpgeroep hoorden op het water en de reddingboot van Penzance naar de plaats dirigeer den, waar de kapitein, die zich aan wrakhout had vastgeklampt, rondreef. Men neemt aan, dat de „Juan Ferrer' bij eb op een rots is gelopen en onmid dellijk gezonken. De kustwacht en het reddingswezen werden in verwarring gebracht door het bericht dat het Spaanse schip bij Lands End aan de grond was gelopen. Onmiddellijk na het eerste noodsein voeren de reddingboten van Pen zance en Penlee uit. De Nederlandse zeesleper „Titan" die voor de kust van Penzance voor anker lag ging eveneens aan het zoeken. Hefschroef- vliegtuigen van de basis Culdrose assisteerden bij de opsporing die zeer werd bemoeilijkt door de dich te mist. Negen stoffelijke overschotten zijn tot dusver uit het water gehaald. UITGEWEZEN ARBEIDERS NOG NIET WEG Het maken van een collectief pas poort waarmee de 68 uitgewezen Turken naar hun land zouden rei zen, is gisteren in eerste instantie onmogelijk gemaakt. Nadat de Turken tegen de middag per bus naar een fotohandelaar waren ge bracht, weigerden zij op het laatste moment zich te laten fotograferen. Zij zeiden „in geen enkel opzicht mee te willen werken aan het ma ken van een collectief paspoort". De Turkse ambassade heeft thans de in dividuele paspoorten van de Turken in bezit. De vreemdelingendienst van de Amster damse politie had om vier uur gister middag nog geen bericht van de Turkse ambassade die in nauw overleg met het ministerie van justitie de laatste rege lingen treft. De vreemdelingendienst verklaarde dat de Turken voor vandaag in ieder geval niet meer zouden vertrek ken. „Zij willen vrij zijn en niet aan elkaar gebonden. Zij verlangen hun eigen in dividuele paspoort terug". Dit zei de heer T. Aktan, in het internationaal jeugd- en studentenhotel Ook in Am sterdam te midden van enkele drif tig gebarende landgenoten. De heer Aktan, die zelf niet tot de Turkse werkzoekenden behoort, was met zijn vrouw toevallig in Nederland op va kantie toen zijn landgenoten in Amster dam kwamen. Mevrouw Aktan vertelde dat zij een paar dagen geleden voor een vakantie tripje naar Nederland waren gegaan en toen in de kranten verhalen over Tur ken in een hotel hadden gelezen. Daar na hadden zij de Turken met succes ge zocht. Vrijdagmiddag zullen per charter vlieg tuig 57 Turkse arbeiders op Schiphol arriveren, die in Turkije zijn aangewor ven door de Fordfabriek in Amster dam. Dit bedrijf heeft plaats voor 200 Turken. Met toestemming van het mi nisterie van sociale zaken is het bedrijf zelf in Turkije de arbeiders gaan aan werven. Er zal over enige tijd nog een zelfde aantal Turken per vliegtuig naar Amsterdam komen, zodat er dan een 120 bij de Fordfabriek zullen zijn. Zij krijgen in het Turks, Duits en Neder lands gestelde contracten. De koningin, prins Bernhard en prinses Beatrix zijn gisteravond 6 uur in Neder land op de luchtbasis Soesterberg te ruggekeerd van hun bezoek aan Perzië en Thailand.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 1