E.E.G.-ministers stellen een groot debat over landbouw voor pp 0 KLANKBORD Keizer Haile Selassie bemiddelde Schiermonnikoog wil - aardgas of geen aardgas - zijn rust bewaren vergeefs Dc Brandy van de Burgemeester „leer gevaarlijke" Duitse verklaringen de aanleiding VOLGENS REGERING GEEN GEVAAR VOOR STUDENTENSTOP IN UTRECHT Weer gevechten aan de grens Bezwaarschrift tegen concessies Geen kermis op dit eiland Telefoongesprekken afgeluisterd Arbesdsverbod 14-jarige jongens Van 12 tot 15 november? Rapport Verstoring Kunstmatige bescherming MINISTER DOET WAT HIJ KAN leer gevaarlijk verdwijnt zo snel zo gemakkelijk dc de medicinale hoestbonbon met vitamine C Tekort aan ruimte en ambtenaren VOORZITTER FLINKE LOONSVERHOGING v** HAAGSE TEKENLERARES SCHREEF HET KINDERBOEK 1963 Kritiek Streven Paus Paulus op Nederlandse t.v. ALGERIJE-MAROKKO "Un grand vieux supérieur!" f8.15 Niet onderhandelen Geen hinder Camouflage Propaganda Gevechten Het Wereldgebeuren Castro wijkt voor Flora WOENSDAG 23 OKTOBER 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT De ministers van landbouw van de zes landen van de Europese Econo mische Gemeenschap hebben gisteren in Brussel voorgesteld in no vember een diepgaand debat tussen de „zes" te houden over het ge meenschappelijke landbouwbeleid van de E.E.G. Aanleiding daartoe zijn de Duitse ver klaringen, die de vorige week in de E. E.G.-ministerraad zijn afgelegd en waarin een aantal wensen van de bonds republiek over de werking en het karak ter van de landbouwpolitiek van de ge meenschap zijn vervat. Aangezien daarbij niet alleen landbouw- technische, maar ook handelspolitieke aspecten zijn betrokken hebben de mi nisters van landbouw aan de zes natio nale regeringen van de E.E.G. voorge steld de eerstvolgende ministeraad van de gemeenschap niet op 4 en 5 november te houden, maar in de week daarna. Aangezien de ministers van landbouw hun volgende vergadering van 12 tot 15 november houden, zouden de Duitse ver klaringen in een gecombineerde zitting kunnen worden besproken. Tegen die datum zal ook het rapport van de Europese commissie gereed zijn, waarin een overzicht is vervat van de werking van het gemeen schappelijk landbouwbeleid sedert ju li 1962 en van de steunmaatregelen, die nog in de E.E.G. op het gebied van de landbouw van kracht zijn en volgens de Duitse bondsrepubliek als oneerlijke concurrentie het land bouwbeleid van de „zes" onmogelijk maken. De ministers van landbouw van de E.E. G. zijn deze week opnieuw in Brussel bijeengekomen met als voornaamste agendapunt de verdere bespreking van de verordeningen voor drie nieuwe marktorganisaties in het gemeenschap pelijke landbouwbeleid: voor zuivel, en rundvlees. terend debat te houden over de Duitse verklaringen, die de Belgische minister „zeer gevaarlijk" had genoemd voor het gehele landbouwbeleid als zodanig. Hoewel de Duitse staatssecretaris van landbouw „Hüttenbrauker, verzekerde, dat het geenszins de Duitse bedoeling is om tot een rivisie van het landbouwbe leid te komen, doch slechts om de geble ken fouten te verbeteren, werd hem door de Nederlandse minister van land bouw, mr. B. W. Biesheuvel, gewezen op twee stellingen in het Duitse standpunt, die met elkaar in tegenspraak zijn. Enerzijds wordt verlangd, dat sterk rekening wordt gehouden met de be langen van derde landen in de han del in landbouwprodukten, doch an derzijds wordt ten behoeve van de Duitse landbouwpolitiek een be scherming verlangd tegen de invoer uit de andere E.E.G.-landen. De vice-voorzitter van de Europese com missie, dr. S. L. Mansholt, wees er daar bij er op dat er een ernstige verstoring is tussen de maatregelen voor industriële en agrarische produkten. De douaneta rieven voor industrieprodukten in de „zes" zijn sinds 1958 reeds met 60 pro cent verminderd. Voor de landbouwpro- duktie gelden nog vrijwel dezelfde rech ten, al is dat thans onder een ander stelsel. Minister Biesheuvel verweet de bonds republiek de overgangsperiode te wil len gebruiken voor een kunstmatige be scherming van een landbouwproduktie, die de toekomstige vrije markt in ge- af te breken teneinde de landbouw in vaar kan brengen. Het is echter juist de bedoeling de overgangsperiode te ge bruiken om beschermende maatregelen af te breken teneinde de landbouw in de „zes" op de vrije markt voor te be reiden. Hij voegde hier aan toe, dat niet alleen een liberale politiek dient te worden ge volgd jegens derde landen, maar ook binnen de gemeenschap. Na de voorlopige discussie, waarbij de Franse minister van landbouw, Pisani, verklaarde bereid te zijn de Duitse wen sen nader te bespreken, wijdden de mi nisters van landbouw zich verder aan het volgende punt van de agenda: de re gelingen voor oliën en vetten in het ge meenschappelijke landbouwbeleid. Op initiatief van de Belgische minister van landbouw, Heger, besloten echter de ministers gisterochtend eerst een oriën- Advertentie) HOEST PROF. DR. P. DE WOLFF is een aardige man. Niet alleen omdat hij directeur van het Centraal Plan bureau is, naar omdat hij heeft voorspeld (en zulke jongens voor spellen niet op losse gronden; als U dat denkt kent U het Centraal Planbureau niet) dat omstreeks het, toch al zo fameuze, jaar 2000 de gemiddelde arbeider 20.000 's jaars zal verdienen. Dat heeft profesosr niet maar zo, tussen neus en lippen op een twistavondje, ge zegd, maar boven op de Pietersberg in Oosterbeek op een bijeenkomst van watmet een afschuwelijke naam, het Nederlands Gesprek Cen trum heet. Bovendien veronderstel de hij dat wij tegen die tijd de 35- urige werkweek zullen hebben. Als een man die zijn verantwoorde lijkheid met hooggeleerde ere draagt heeft hij gezegd: „Onder alle voorbehoud". Dat is slim, want als het toch eens anders uitvalt, kun je altijd zeggen, dat je die mo gelijkheid hebt open gehouden. „On der alle voorbehoud" stelt bij voor baat het professorale prestige vei lig voor eventuele „ha, ha, die pro fessor, hij zeit-wat"-zeggers. Nu ben ik ^p het terrein, vol voet angels en klemmen, waar deze pro fessor heer en meester is, niet an ders dan een schurftige straathond zonder enig recht-van-blaffen, maar toch wil ik er een klein zegje zeg gen over wat De Wolf) in zijn bos gehuild heeft. In de eerste plaats natuurlijk dat ik iedereen z'n twintig mille per jaar hartelijk gun en dat ik hoop dat nu reeds talloos velen een stuk levensvreugde zullen putten uit wat hen, over zes-en-dertig jaar, te wachten staat. Maar met mijn, even zorgzame als zorgelijke, aard, stel ik toch de vraag: „hoeveel zal anno 2000 de gulden waard zijn?" Die factor lijkt mij toch wel van belang als je zo'n mooi inkomen-der-toekomst bekijkt. En dan: hoeveel arbeiders zullen er dan zijnMet al die computors en mechanische breinen en machinale wonderwerken, waar het min-of- meer normale verstand bij stil staat, gaat. in steeds vergrotende en versnelde mate de menselijke arbeidskracht in betekenis achter uit. Wat dit betreft zie ik slechts heil in de uitvinding van machines die het werk van één man doen en die door twintig mannen bediend moeten worden; maar vermoedelijk is dit een ideaal dat door de Geest des Tijds niet gekoesterd wordt. Om het nu maar eens direct, grof en ongevoelig te zeggen: ik zie niets in die twintig mille. Het klinkt heel opwekkend, maar als je aandachtig luistert is het een hol geluid. Het gaat er om hoeveel broodjes en varkenslapjes je, anno 2000 voor 20.000 zult kunnen krijgen en hoeveel mensen dan in het arbeidsproces betrokken zul len zijn. Enfinmaar rustig afwachten, zou ik zeggen en de huid niet verkopen vóór de wolf geschoten is. Nog zes-en-dertig jaar slapen en wij weten het. Voor deze wijsheid behoef ik geen professoraal voorbehoud te maken. ELIAS (Van onze parlementaire redacteur) De minister van onderwijs, kun sten en wetenschappen, mr. Bot, heeft gisteren in de vergadering van de Tweede Kamer op desbe treffende vragen van het socialis tische lid dr. Vermooten, nadruk kelijk geantwoord, dat de rijksuni versiteit in Utrecht niet overweegt een studentenstop af te kondigen voor bepaalde studierichtingen van de faculteit voor wiskunde en na tuurwetenschappen. De wet op het wetenschappelijk onderwijs ge doogt dat ook niet. Er zijn wel moeilijkheden aan de Utrechtse universiteit en niet aan de ze alleen maar ze liggen meer op ruimtelijk dan op personeelsgebied. De toeneming van het aantal wetenschap pelijke ambtenaren is niet voldoende om aan de behoeften tegemoet te komen. De rijksfinanciën staan echter niet toe om op elk gebied aan op zich zelf niet on redelijke verlangens te voldoen. Het te kort aan wetenschappelijke ambtenaren mag volgens de minister niet worden toegeschreven aan de salariëring. Met klem sprak hij de bewering van de rec tor magnificus prof. Freudenthal tegen, dat het tekort een gevolg is van de fi nanciële onderwaardering van deze ambtenaren. Het Koninklijk Nederlands Landbouw- comité heeft gistermiddag in Arnhem zijn algemene vergadering gehouden. De voorzitter ir. C. S. Knottnerus, begon zijn openingsrede met een beschouwing over „de doorbreking van het loonsys teem, die de laatste tijd de gemoederen zo zeer bezighoudt". Hij pleitte voor een flinke loonsverhoging, die ook een flinke stap is in de richting van een Europees loonpeil. Het is echter duidelijk en dit is een taak van de overheid dat men tegelijkertijd op moet passen dat ook het prijspeil in de richting van het Euro pees prijspeil gaat en dat alle abnormale siutaties binnen ons economisch stelsel, zoals huursubsidies e.d., worden afge schaft. Er moet gezorgd worden, dat de grotere hoeveelheid loon die de onderneming moet betalen ook daar terecht komt waar zij beslist nodig is en dat is bij de huishuren, opdat de huursubsidies kun nen worden afgeschaft en ook bij de prijzen van vele landbouwprodukten, opdat de achterstand in beloning van boer en landarbeider kan worden inge lopen. Bovendien zal de overheid moeten zorgen dat ook de vergeten groepen aan hun trekken komen. Een uitvoering in twee gedeelten leek de heer Knottnerus de juiste: Een algemene loonmaatregel, waarbij ook de regering partij is, op een bepaal de dag, zeg 1 januari a.s. Daarna kan bij het aflopen van de c a.o.'s de nor male procedure worden gevolgd. Over de concrete hoogte an deze beide loons verbeteringen valt nu alleen nog maar te zeggen, dat ze een einde moeten ma ken aan zwart loon, liefst zonder de toe komstige werkgelegenheid in gevaar te brengen. Advertentie »\*e Ter gelegenheid van de kinderboeken week is als kinderboek 1963, gekozen De brief voor de koning" van mej. Tonke Dragt, lerares tekenen in Den Haag. Zij verzorgde ook de illustraties in dit boek. Tonke Dragt werd in 1930 in het voor malige Batavia geboren. In Indonesië bracht zij het grootste deel van haar jeugd door, waarvan drie jaar in een Japans gevangenenkamp. In Nederland deed zij eindexamen h.b.s., bezocht daar na de academie voor beeldende kunsten te Den Haag en behaalde de middelbare akten a en b handtekenen. Zij is thans lerares tekenen aan een lyceum in Den Haag en wijdt zich verder aan tekenen, schrijven en schilderen. In 1961 publiceerde zij „De verhalen van de tweelingbroers", door haar zelf geïllustreerd. „De brief voor de koning" is haar tweede boek. Aan een derde wordt gewerkt. De jury bestond uit de dames Harriet Laurey, C. J. H. van Reenen en Miep Diekmann en de heren A. Lens en Th. Vesseur. De prijs zal aan Tonke Dragt worden uitgereikt tijdens de openings avond van de negende kinderboeken week op vrijdag 25 oktober in museum Het Prinsenhof te Delft door mr. L. B. van Ommen, hoofd van de afdeling volksontwikkeling van het ministerie van onderwijs, kunsten en wetenschap pen. (Van onze Haagse redactie) Is het de minister bekend, dat in ons land telefoonlijnen van bepaal de mensen worden „afgetapt" en daf hun correspondentie onder controle staat? Zo ja, is de minis ter bereid hiertegen maatregelen te treffen? Deze vragen worden gesteld in het voor lopig verslag van de Tweede Kamer be treffende de begroting van justitie voor 1964. Reeds eerder heeft het parlement gewe zen op de mogelijkheid van het afluiste ren van telefoongesprekken. In decem ber van het vorig jaar, toen de toenma lige minister van verkeer en waterstaat, drs. H. A. Korthals op een desbetreffen de vraag in de Tweede Kamer van prof. Vondeling zei, dat het verre van een voudig was telefoongesprekken af te luisteren, merkte de voorzitter van de Kamer, toen nog dr. L. G. Kortenhorst op, dat alle gesprekken tussen Voorburg en Den Haag kunnen worden afgeluis terd Minister Korthals was hiervan niets bekend en de P.T.T. gaf een com muniqué uit, waarin werd gezegd, dat de geheimhouding maximaal is gewaar borgd. Een paar weken later gaf ook de Eerste Kamer te kennen, dat het afluisteren van telefoongesprekken blijkbaar niet is uitgesloten. Minister Korthals antwoord de, dat bij de technische uitrusting van het telefoonnet voorzorgen worden geno men om de kans tot clandestien afluiste ren zo klein mogelijk te maken. Het af luisteren van gesprekken van een be paalde abonnee door een onbevoegde is praktisch uitgesloten, aldus de bewinds man. Deze kwestie is thans in een verder sta dium gekomen doordat de Kamer nu de minister van justitie in de arm heeft ge nomen. Ook uit de formulering van de vragen kan worden afgeleid, dat de Ka men ervan is overtuigd, dat de telefoon en de post van bepaalde mensen, worden gecontroleerd. Dit was trouwens niet de enige open- lijke kritiek die mr. Bot op de rector magnificus oefende. Er bestaat aan de Utrechtse universiteit beslist geen noodtoestand zo zei hij waaraan niet met beschikbare mid delen, zij het met enig behelpen, het hoofd kan worden geboden. De rijks instellingen van wetenschappelijk on derwijs beraden zich op de voorzie ningen, die eventueel getroffen kun nen worden. De minister betreurde het zeer, dat prof. Freudenthal in dit stadium in het openbaar opinies heeft geventileerd, die zijn gebaseerd op een ontwikkelingsplan, dat curatoren van de Utrechtse univer siteit bij hem hebben ingediend. De be windsman voegde er aan toe, dat de ge talsverhouding tussen wetenschappelij ke staf en studenten in Utrecht niet on gunstiger ligt dan in andere plaatsen. De regering blijft er naar streven om aan de instellingen van wetenschappe lijk onderwijs de toeneming van het per soneel, zo enigszins mogelijk, gelijke tred te doen houden met de stijging van het aantal studenten. En ze doet haar best om de nodige gebouwen voor het onderwijs en het wetenschappelijk on derzoek zoveel mogelijk gereed te krij gen, zo verzekerde mr. Bot. Hij duchtte niet, dat de jongeren die willen stude ren daartoe niet de gelegenheid krijgen. Zondag maakten de Nederlandse koninklijke bezoekers een auto tocht naar de plaats in de omge ving van Chiengmai in het noorden van Thailand icaar zij olifanten aan het werk zagen. Prins Bern- hard en prinses Beatrix gebruikten ijverig de filmcamera's. mMANWWMWWMNWIMNWWUNWMNWNM Z.H. paus Paulus VI heeft erin toege stemd om in het televisieprogramma van de K.R.O. op woensdag 6 november van 20.2020.25 uur een korte toespraak te houden tot de televisiekijkers van Nederland. Z.Em. Bernardus kardinaal Alfrink heeft, op verzoek van de K.R.O., zijn bemiddeling hiervoor verleend. De paus zal zijn toespraak, die ongeveer 4 tot 5 minuten zal duren, in het Duits uitspreken. (Advertentie) VRAAG UW SLIJTER Jules Le Malre Flls Amsterdam /Jarnac. De pogingen van keizer Haile Se lassie van Ethiopië om een verzoe ning tot stand te brengen tussen Marokko en Algerije zijn blijkbaar op niets uitgelopen en de keizer zal zich vandaag naar Tunis begeven om de situatie met president Ha- bib Bourguiba te bespreken. Haile Selassie, die gisteren met presi dent Ahmed Ben Bella heeft gesproken, wil het met Bourguiba hebben over ver scheidene voorstellen om tot een Ma rokkaans-Algerijnse verzoening te ko men. Het Tunesische staatshoofd heeft zijn goede diensten aangeboden voor de oplossing van het geschil tussen Alge rije en Marokko. Welingelichte zegslieden zeiden dat de keizer de hoop had opgegeven dat heeft het gemeentebestuur van Schiermonnikoog in zijn bezwaar schrift verzocht aan de te verlenen concessies de voorwaarde te verbin den, dat het huidige karakter van het eiland gehandhaafd blijft". Het gemeentebestuur van Schiermonnikoog is het enige officiële college van de vier Friese Waddeneilanden geweest, dat gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om bezwaren in te dienen tegen de concessie aanvragen van de Nederlandse Aardoüemaatschappij, Caltex en Mobiloil voor de ontginning van aardgas en aardolie in Friesland en het waddengebied. Burgemeester O. G. de Boer van Schiermonnikoog (800 inwoners) zei naar aanleiding van de bezwaren, die het gemeentebestuur van dit eiland had ingediend het volgende: „Schiermonnikoog erkent het natio- naal-economische belang van de aan wezigheid van aardolie of aardgas in de bodem van het Waddengebied. Te gen de oliewinning op zich heeft Schiermonnikoog dan ook geen be zwaren. Wanneer deze winning op Schiermonnikoog evenwel gepaard zou gaan met het oprichten van in stallaties, die afbreuk zouden doen aan het karakter van het eiland, schade zouden toebrengen aan het landschapsschoon of de rust zouden verstoren, dan heeft Schiermonnik oog ernstige bedenkingen. Daarom Overigens meent burgemeester De Boer, dat bij een eventuele vondst van aardgas of aardolie de op te richten torens gecamoufleerd kunnen worden door bomen, terwijl veel van de installaties diep in de grond kun nen zinken. „Schiermonnikoog", zo zei hij, „wil echter geen tweede Le Lac worden, het Franse plaatsje, waar een boring niet alleen aard gas maar ook zwavel aantoonde. Het gevolg is nu, dat er grote fabrieken verrijzen, met walmende schoorste nen en stampende machines. Daartegen protesteert Schiermonnik oog, dat nog steeds een oase van rust is, met grote klem. Slochteren mag dan alleen aardgas hebben geprodu ceerd, maar de oliemaatschappijen houden ook met andere mogelijkhe den rekening, wanneer zij over bitu- mina spreken in hun concessieaan vragen. Bitumina, zo menen zij, zijn niet alleen aardolie en aardgas, maar ook andere, daarmee samen in dezelf de afzetting voorkomende delfstoffen, waarvan de samenhang met aardgas en aardolie haar gelijktijdige winning onvermijdelijk maakt. Het oordeel over deze gelijktijdige winning is echter aan de minister van economische zaken voorbehouden. De mening van Schiermonnikoog wordt gedeeld door de burgemeesters van Vlieland en Ameland. Er zijn bij de gemeentebesturen van de Waddeneilanden geen klachten binnengekomen over hinder, die men tot nu toe van de oliemaatschappijen ondervindt. Schrok men in het begin even van de overigens niet zware ont ploffingen, die het gevolg waren van het seismisch onderzoek, later was men er aan gewend en stoorde het vee er zich niet meer aan. Op de eilanden worden zelfs goede zaken gedaan. Hotels en pensions, die normaal het seizoen al hadden afge sloten, kregen een onverwachte stroom van Duitse, Engelse, Ameri kaanse en zelfs Venezolaanse leden van de seismische ploeg. Er is ook werk voor enkele eilanders, die assis teren bij proefboringen, die als gids fungeren door duinen en polders, of die de kleine vissersscheepjes bevol ken, om op de Waddenzee zwalkend voor de oliemaatschappij geografische gegevens te verzamelen. Deze maat schappijen betalen goed en vele sei zoenarbeiders pikken op deze manier een (olie)-graantje mee. Om de eilanden wat olie-minded te maken zal de British Petroleum Company (B.P.) binnenkort op Ter schelling een oliefUm vertonen. Deze maatschappij heeft tot nu toe weinig van zich laten horen, maar zal vol gens de burgemeesters van de Wad deneilanden de volgende week op de eilanden haar werkzaamheden begin nen. Rabat en Algiers rechtstreeks met elkaar zouden gaan onderhandelen over de thans in Marokkaanse bezit zijnde grensposten Tindjoub en Hassi Beida. Intussen is te Algiers een uit vijf leden bestaande Iraakse delegatie aangeko men die eveneens tussen Algerije en Marokko willen bemiddelen. De groep staat onder leiding van de Iraakse mi nister van onderwijs, dr. Abdessater Djawari. Algerijnse militairen hebben inmiddels gepoogd de grenspost Hassi Beida te heroveren, maar de aanval is door Ma rokkaanse soldaten afgeslagen, zo is gisteren gezegd door het Marrokkaanse legercomniando. Het gevecht is het derde dat gisteren aan de Algerijns-Marokkaanse grens werd geleverd. (Van onze parlementaire redacteur) De Tweede Kamer heeft gisteren zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp tot het instellen van voorwaardelijk ar beidsverbod voor veertienjarige jongens aangenomen en de nota, die de regering had ingediend over de leerplichtverlen ging als kennisgeving aangenomen, zij het met enige wrevel. Verleden week was over deze onder werpen gedebatteerd. Gisteren ging het er alleen nog om wat het lot van enkele amendementen zou zijn. Een paar formele amendementen werden met algemene stemmen aangenomen. Over twee amendementen van de heer Engelsman van de P.v.d.A. ontstond enige discussie. De heer Engelsman wilde de duur van de arbeidsweek voor veertienjarige jongens, die aan de voor waarde voldoen, dat ze een dag vor mingsonderwijs ontvangen, bepalen op maximaal 32 uur en niet op 36 uur, zoals de minister van sociale zaken en volksgezondheid dr. Veldkamp in zijn wetsontwerp gedaan had. De bewinds man verdedigde de 36 uur met er op te wijzen, dat nog niet overal hij dacht aan de dienstverlenende bedrijven de vijfdaagse werkweek is ingevoerd. De kamer ging niet met hem mee. Bij zitten en opstaan nam zij dit amende- ment-Engelsman aan. Alleen de V.V.D. stemde tegen. In zijn tweede amendement stelde de heer Engelsman voor om als voorwaar de voor het arbeiden door veertienjarige jongens niet te stellen, dat zij één dag of twee halve dagen in de week onder wijs moeten ontvangen, maar drie halve dagen. Dit amendement werd verworpen. Wat de verlenging van de leerplicht betreft, herhaalde de minister van o., k. en w., mr. Bot, wat hij al eerder had gezegd, namelijk dat de regering er naar streeft om deze verlenging uiterlijk I januari 1967 in te voeren, of eventueel zoveel eerder als mogelijk zal blijken. De kamer komt op dit onderwerp nog terug. Advertentie) HOHiviKANC** Betere kleding bij Nederland Kattenburg sinds 1856 De harde woorden van president Ken nedy tijdens de Cubacrisis zijn vrij wel verstomd in Amerika, waar steeds meer stemmen opgaan, die eisen, dat Amerika krachtiger zal optreden tegen de aanslagen op de democratie in het zuidelijk deel van het continent. Het Amerikaanse tijdschrift Newsweek onthulde deze week, dat op het hoogte punt van de Cubacrisis alles wat aan militaire macht in de Verenigde Staten beschikbaar was, paraat stond om in te grijpen. Negentig met kernbommen van 25 en 50 megaton geladen B-52 bom menwerpers koersten in de derde week van oktober 1962 boven de Atlantische Oceaan heen en weer- De bemanningen wachtten in spanning op het telegram van de president: „trek ten strijde". Dit telegram zou zijn verzonden zodra een Russische raket de richting van de Amerikaanse kust uitkwam. Dat is niet gebeurd en het telegram werd niet ver stuurd. Volgens Newsweek lagen in die spannen de tijd ook acht Polarisduikboten in de Atlantische Oceaan op alarm te wach ten. De raketten met atoomkoppen wa ren op de Sowjet-Unie gericht. Op de grond stonden maar liefst 550 B-52 bom menwerpers, 800 iets lichtere B-47 bom menwerpers en 70 snelle B-58 toestellen gereed. In de Middellandse Zee en in de Chinese Zee koersten vliegdekschepen met op hun dekken vliegtuigen, die atoombommen vervoerden. Daarbij kwa men nog tweehonderd atoomraketten, welke in de Verenigde Staten zelf in hun lanceerbuizen gereed lagen. Het leger had intussen 100.000 man kleer staan om een invasie uit te voeren op Cuba. Achter Kennedy's woorden school de vaste wil die woorden waar te maken wanneer dat nodig zou zijn. In dit onvergetelijke najaar van 1962 steeg Kennedy's populariteit in korte tijd naar een hoge top. Thans echter dreigt de president de steun van dege nen die toen achter hem stonden te ver liezen. Vooral in de senaat vallen har de woorden, wanneer het Amerikaanse beleid ten opzichte van Zuid-Amerika ter sprake komt. Met name de val van de regering-Bosch in de Dominicaanse republiek kortgeleden, heeft een storm van protest ontketend. Politici halen de woorden aan, welke president Woodrow Wilson in november 1913 sprak tegen de Britse diplomaat, sir William Tyrell: „Ik ben van plan de Zuidamerikaanse re publieken te leren goede leiders te kie zen". Dat was president Wilsons re actie op de moord op Mexico's president Francisco Madero. En Wilson voegde de daad bij het woord; Amerikaanse mariniers gingen aan land bij Vera Cruz en zij braken de macht van Mexico's dictator, generaal Victoriano Herta. Velen, die hun land nog steeds verant woordelijk beschouwen voor de gebeur tenissen op het hele Amerikaanse con tinent, dringen thans aan, dat de po litiek van Wilson opnieuw zal worden gevolgd ook al zijn er nu atoombommen en al is er ook op politiek gebied zo het een en ander veranderd sedert 1913. President Kennedy blijkt er echter weinig voor te voelen om macht te gebruiken tegen de belagers der demo cratie in de Zuidamerikaanse landen. In het geval-Cuba was er sprake van bui- tenamerikaanse inmenging. Russische raketten bedreig'den vanaf Cubaans grondgebied Amerikaanse steden. In dat geval was ingrijpen urgent. Aan de an dere kant voeren Kennedy's tegenstan ders aan, dat achter de staatsgrepen in het zuiden vaak communistische ac tiviteiten schuilen. In Venezuela trach ten communistische rebellen de rege- ring-Betancourt omver te werpen. In Brazilië is het onrustig in het noorden van het land en er gaan geruchten, dat een aanslag op het huidig regime wordt voorbereid. In het geval-Bosch was er sprake van de eerste democra tisch gekozen president sedert 38 jaar. Daar is in één dag de klok jaren te rug gezet. Grenzend aan de Dominicaanse Repu bliek ligt voorts Haïti, toonbeeld van dictatoriaal terrorisme. Honduras heeft pas een staatsgreep achter de rug. Ook daar zijn de generaals aan het bewind gekomen en is de democratie voorlopig verloren gegaan. In Columbia woedt al jaren een strijd tegen communistische rebellen, die als vogelvrij verklaarden een schrikbewind uitoefenen op het plat teland, waar dagelijks vrouwen en kin deren op barbaarse manier door hen worden gedood. In Guatemala en Ecuador zijn de re gimes door Amerika erkend onder voor waarde, dat zij binnen redelijke termijn verkiezingen zouden uitschrijven Die termijn is nu wel lang en breed over schreden zonder dat verkiezingen zijn gevolgd. Met al deze voorbeelden voor ogen dringen liberale senatoren aan op een Amerikaans ingrijpen voor het te laat is. Maar president Kennedy houdt vol, dat in het uiterste geval slechts economische maatregelen tegen uit de band gesprongen republieken mogen worden genomen. Washingtons methode is die van voort durend onderhandelen en sommige waar nemers menen, dat Amerika zelf bereid is in het geval-Cuba te onderhandelen. Maandag heeft premier Fidel Castro voor het eerst laten doorschemeren, dat hij wil praten. Moskou had daarvoor reeds aan Havana laten weten, dat het een normalisatie van de betrekkingen met de Verenigde Staten op prijs zou stellen. In zekere zin is Castro nu door de orkaan Flora wel gedwongen een toontje lager te zingen. De suikeroogst heeft ernstig van de or kaan te lijden gehad en de suiker zal worden gerantsoeneerd. Dertig tot vijf tig procent van de koffie-oogst in de provincie Oriente is verloren gegaan en Oriente levert negentig procent van de Cubaanse koffie. Voor bier, vlees, si garetten en pluimvee zullen nu prijsver hogingen worden ingevoerd. Dat is geen nrettig geluid voor de Cubaanse con sument, die het toch al zonder veel za ken stellen moest. Hoewel Castro niet aan Amerika heeft willen vragen om steun, heeft hij wél verzocht om opheffing van de economi sche blokkade. Het is de vraag in hoe verre president Kennedy zijn critici in de senaat zal durven te tarten. FIDEL CASTRO ..geen boycot verder a.u.b....

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 3