Goes' verpleeghuis „Ter Valcke" schiet omhoog
Nieuwe riolering in
Krabbendijke: 80.000
Dievenvanger en geselbord
zaken uit het verleden
LEERLINGEN „RIJKSKWEEK"
OP EXCURSIE NAAR LIER
WAT WAREN DAT?
Nu nog in Veere en
Goes te bekijken
Gemeenteraad besloot
Diesrede V.U.
Benoemingen
S
i gegeven, welke Dag Hammars- j i
I j tot zijn dood en welke hij heeft j
II nagelaten aan een intieme vrieiid. j
jHet is twee jaar geleden dat Dag j
jj Hammarskjöld als secretaris-ge- ji
j neraal van de Verenigde Naties in
I j het hart van Afrika het leven liet j j
i j toen tijdens een dienstreis zijn j j
Wandversiering voor
het bejaardentehuis
WOENSDAG 23 OKTOBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
|n een der vorige artikeltjes
hebben we kunnen zien, wat
bidbrieven waren. Wellicht had
den de lezers van zulke brieven
nooit gehoord. Iets dergelijks
is het met de volgende bena
mingen, waarbij de eerste oog
opslag aan iets heel anders kan
worden gedacht.
Natuurlijk is het vangen van dieven
het werk van de politie. Niet lang
geleden kon men in de P.Z.C. lezen,
dat zelfs burgemeesters als dieven
vanger optraden. Ook de kranige
politiehond Wilson van P. Babijn te
Biggekerke blijkt een goede dieven
vanger te zijn.
Vroeger verstond men onder een
dievenvanger geen persoon of
hond. Het was een stok voorzien van
een klem, waarmee de schout of een
van zijn rakkers waren gewapend, als
zij een dief achtervolgden en in be
dwang wilden houden. Als hij hem
dicht genaderd was, greep hij hem
niet met de handen vast. Hij maakte
gebruik van de klem aan de stok.
Hiermee werd de dief in de nek ge
grepen, zodat deze zich moeilijk of
niet kon verroeren. In het stadhuis
te Veere is een dergelijke dievenvan
ger nog te zien.
Na een aanvaring, afgelopen zon
dag, in het Kielerkanaal moest
het 1577 ton metende Nederland
se schip ,fBothniaborg" met zioare
schade aan de grond, worden ge
zet (foto). Het achterschip ligt
onder wafter. Bij het ongeluk liep
niemand van de opvarenden letsel
op. De „Bothniaborg" heeft een
aanvaring gehad met het 1530 brt.
metende Zweedse schip „Fidra",
dat op eigen kracht naar Bruns-
buttelkoog kon varen. Het verkeer
in het drukbevaren kanaal onder
vond geen hinder.
Kinderboeken
De Jeugdboekenweek, eind ok-
tober-begin november, nadert
met rasse schreden. Geen won
der dus, dat juist in deze tijd
van het jaar een enorme stroom
kinderboeken van de persen
komt. Een stapeltje voor ver
schillende leeftijdsgroepen ligt
voor ons.
Voor meisjes en jongens uit de eerste
en tweede klas van de lagere school
is Kom maar gauw terug van Dolf
Verroen. Het is het verhaal van Dolf-
je, die bij zijn oma en opa in Am
sterdam gaat logeren. Daar vindt hij
ook een vriendje, Jaapje, met wie hij
fijne avonturen beleeft. Het boek is
geschreven in een voor kinderen heel
prettige taal. Er is bovendien bijzon
der veel zorg besteed aan de typo
grafische indeling van het boek. De
korte zinnen beginnen steeds voor in
de bladzijden en het geheel is in
overzichtelijke hoofdstukken inge
deeld. Het is een uitgave van H. P.
Leopolds uitgeversmaatschappij in
Den Haag.
Twee raadselboekjes vinden we in de
stapel. De leukste van de twee is Wat
spelen we onderweg?, spelletjes,
raadsels en puzzels om kinderen be
zig te houden in auto, trein of bus,
samengesteld door dr. Lastpost. Voor
finderen van verschillende leeftijds
groepen staan er alleraardigste opga
ven in, waarvan men ook thuis, bij
voorbeeld op een kinderfeestje, veel
plezier kan hebben. (Uitgave G. J.
A. Ruys in Amsterdam).
3ob Wallagh is de samensteller van
Wie 't weet, mag het zeggen, dat
bedoeld is voor de ouderen. Het is
sen pocket, waaraan typografisch
wat minder aandacht is besteed dan
aan het eerstgenoemde boekje. Het
bevat uitsluitend series quiz-vragen,
waaraan ook volwassenen veel plezier
zullen beleven. Het is een Helm-poc
ket van uitgeverij Helmond in Hel
mond.
In de serie Mei-pockets van W. D.
Meinema N.V. in Delft kwam een
nieuw Piet-Vrolijk-boekje uit, getiteld
Piet Vrolijk en de smokkelaars. Piet
en zijn Antwerpse vriendje André
komen terecht in een botersmokkel-
complot tijdens een logeerpartij in de
buurt van Antwerpen. Deze boeken
van A. van der Zwet zijn aardige ver
haaltjes.
Vier meisjesromans zijn nu aan de
beurt. Susan kiest „kamermeisje" is
van Dolf Kloek. In haar vakantie
gaat Susan als kamermeisje werken
om vakantiegeld te verdienen voor
haar broertjes en voor haar moeder
en haarzelf. In het hotel leert ze een
jonge violist kennen en uit deze in
grediënten ontwikkelt zich het be
kende recept. Een pretentieloos maar
aardig verhaaltje dat uitkwam als
Mei-oocket bij Meinema in Delft.
Amor speelt verstoppertje van Jo
sephine Lem is een suikerzoet ver
haaltje van een meisje van achttien
hele jaren, dat als hoogste ideaal
heeft een man met geld en een auto.
Nou, ze krijgt hem! Een pocket van
uitgeverij Helmond in Helmond.
Maraboe-pockets in de blauwe reeks
heten lectuur te zijn voor lezeressen
van 14 jaar en ouder, 't Lijkt ons
aan twijfel onderhevig, of meisjes
van veertien jaar zich hiervoor inte
resseren. Tina en meneer Jacques
van Dominique Forel is een rommelig
geschreven verhaal van het Hongaar
se vluchtelingetje Tina, dat als dienst
meisje gaat werken bij een Parijse
journalist. Het wordt voor het
geval men het nog niet gesnapt heeft
een happy-end. In de Anderson-
serie van Tim Timmy verscheen De
terugkeer van Poloclion, een aardig,
maar daas verhaal in de gebruike
lijke Andersonstijl.
De laatste prinses is het verhaal van
de dochter van Lodewijk XVI er. Ma
rie Antoinette van Frankrijk, Maria-
Theresia, de latere hertogin d'Angou-
lème, ten slotte zelfs koningin van
Frankrijk, koningin overigens zonder
land en zonder troon. Het is een aar
dig verhaal geworden, dat echter ze
ker een boeiender verteltrant ver
diende. De schrijfster Patrick St.-
Lambert heeft er geen overgeroman-
tiseerd verhaal van gemaakt. Ook
dit boekje verscheen in de serie Ma
raboe-pockets van A. W. Bruna in
Utrecht.
Een liefde in Jeruzalem van Gisèle
Collignon vertelt ons van de strijd in
de jonge staat Israël met daaraan
voorafgaand de ellende van de nazi-
terreur met name voor de joden.
Hoofdpersoon is een jong Duits meis
je, dat met haar moeder uit Duits
land vlucht omdat ze joods zijn. In
Israël voert het meisje strijd tegen
de Engelse overweldigers van haar
nieuwe vaderland. Het is een interes
sant boek, zeker voor de opgroeiende
jeugd, die nauwelijks weet heeft van
problemen, waarmee ze in dit boek
wordt geconfronteerd. Alleen bijzon
der jammer, dat de inleiding niet he
lemaal ter zake is en dat bovendien
de vertaling (uit het Frans) hier en
daar te wensen over laat. Het is een
Maraboe-pocket.
In de Bob Morane-serie verschenen
twee nieuwe boekjes. Bob Morane en
het geheim van de Maya's is een
spannend avonturenboek.'Het brengt
de lezers naar de oerwouden van
Centraal-Amerika, waar de hoofdper
soon van het boek met twee van zijn
vrienden op zoek is naar de onmete
lijke schatten van de Maya's. Het
zal met name door de jonge lezers
met vreugde begroet worden. Dat
mag misschien ook het geval zijn met
Bob Morane en de atoom-eters, maar
dit neemt niet weg, dat wij ernstige
bezwaren tegen dit boekje hebben
Het lijkt ons niet juist vooral de jon
ge, maar evenmin de oudere lezers, 'n
boekje voor te schotelen, waarin
wordt gesugereerd, dat achter hei
IJzeren Gordijn alleen maar mensen
wonen A.n een afstotende uiterlijke
lelijkheid en met een zo mogelijk
nog slechter karakter, terwijl aan
deze kant van dat gordijn alleen
maar helden en lieverdjes wonen. De
schrijver van de Bob Morane-serie is
Henri Vernes. Het zijn eveneens Ma
raboe-pockets van A. W. Bruna in
Utrecht.
Van 14 tot en met 18 oktober brachten
de 4e klassen der rijkskweekschool te
Middelburg een studiebezoek aan de
rijks normaalschool te Lier (België),
waar ze de gast waren van de vierdejaars
normalisten aldaar. Voor de Middelburg
se scholieren betekende dit een eerste
kennismaking met het in België veel
vuldig voorkomende internaatsys-
teem.
Het programma was zeer gevarieerd en
bood de scholieren niet alleen de gele
genheid een kijkje te nemen achter de
schermen van het Belgische schoolsys
teem, maar door de vele excursies kre
gen ze bovendien een beeld van de mooie
Vlaamse steden en het landschap.
Zo werd de eerste dag een wandeling
door het ruim 750-jaar oude stadje Lier
gemaakt en het stadhuis bezichtigd. De
volgende dagen werden de steenbakke
rijen bezocht, waar de leerlingen een
beeld kregen van de grauwheid der Ru-
pelstreek; bezichtigde men het mooie
stadje Mechelen en bracht men een be
zoek aan Brussel.
De directeur der normaalschool greep
de gelegenheid aan om de „Hollanders"
in te wijden in de Vlaams-Waalse kwes
tie, zodat ook de politiek niet vergeten
werd.
De laatste avond verzorgden de Middel
burgse scholieren een afscheidsavond.
Het was voor beide partijen een zeer
leerzame week, waarin de scholieren
hebben kunnen kennismaken met een
voor hen onbekend schoolsysteem. De
reis werd geleid door de lerares mejuf
frouw Dorleijn en de leraren de heer
Ham en ds. Van Santen.
kelijk werd, bleek overduidelijk, doordat
het noordelijke deel van de gemeente
loost in de watergang, gelegen dwars
door het bouwplan West hetgeen bijzon
der onhygiënisch is. Bovendien heeft de
bestaande riolering als gevolg van op
ruiming van tonnenprivaten in het oude
en intensief bebouwde deel van de ge
meente onvoldoende capaciteit en boven
dien loost die met zeer weinig afschot in
een open watergang.
De begrotingspositie van de gemeente
biedt niet meer ruimte voor het uittrek
ken van gelden voor dit werk dan het
gevraagde krediet. Het lag namelijk
aanvankelijk ook in het voornemen de
Irenestraat van een geheel nieuwe riole
ring te voorzien en dit werk in het pro
ject op te nemen. In deze straat bestaat
reeds jaren een onhoudbare situatie. Om
dat echter de financiën niet toelaten
hierin voorzieningen aan te brengen zo
als die door gemeentewerken worden
verlangd wil men door het maken van
een afvoer naar het bestaande riool in
deze straat door het voetpad naar de
Wilhelminastraat hierin tijdelijke voor
zieningen treffen. Het rioolwater van de
acht woningen in de Irenestraat kan dan
zowel naar de Doelstraat als naar de
Wilhelminastraat worden geloosd. Om
dat het waarschijnlijk niet mogelijk zal
zijn binnen het raam van de achtduizend
gulden ook de trottoirs in de Wilhelmi
nastraat te doen herbestraten wil men
hiermee wachten tot de begrotingsposi
tie gunstiger is.
De heer J. P. Hage (s.g.p.) toonde
zich bijzonder verheugd dat de nieuwe
riolering daar nu zal komen doch be
treurde het aan de andere kant, dat
voor de Irenestraat slechts een tijde
lijke voorziening getroffen kon wor
den. Hij vroeg ook voor dit werk
dringende aandacht en zodra dit mo
gelijk zal zijn 't uit te voeren. De heer
A. J. Riedijk (vrije lijst) had enkele
vragen betreffende de onderhandse
aanbesteding en of het gevoteerde be
drag wel toereikend zou zijn.
Burgemeester L. Cnossen deelde hierop
mede, dat het verleden reeds diverse ma
len heeft bewezen, dat het systeem van
de onderhandse aanbesteding nuttig
werkte. Er vindt een open spel plaats
tussen beide partijen. De dienst gemeen
tewerken raamde de totale kosten op
76.500.00 zodat met het afgeronde be
drag van 80.000,00 wel zal kunnen wor
den volstaan.
Zonder verdere op- of aanmerkingen ver
leende de raad haar goedkeuring aan dit
voorstel.
Anders was dit met het voorstel van b.
en w. om een bedrag uit te trekken van
1000 voor het aanbieden van een wand
versiering voor het bejaardentehuis. De
heer A. J. Riedijk vond het maar een
vreemde zaak, dat men als raad plotse
ling wordt geconfronteerd met een der
gelijk voorstel. Hij had zeer zeker hier
over tevoren wel een advies aan de raad
In vele ontwikkelingslanden bestaat de
neiging om hun proces van economische
ontwikkeling te versnellen met behulp
van handelspolitieke maatregelen van
protectionistische aard.
Dit zei maandagmiddag de rector mag
nificus der Vrije Universiteit in Amster
dam, prof. dr. F. de Roos, in zijn rede
tijdens een openbare senaatsvergadering
in de Westerkerk ter herdenking van de
stichtingsdag der V.U. Prof. De Roos
vervolgde: men wil de invoer van luxe
goederen belemmeren om de binnenland
se kapitaalvorming te vergroten. Ver
der wenst men het ontstaan van nieuwe
bedrijven door middel van bescherming
te vergemakkelijken, en ten slotte wü
men door het heffen van invoerrechten
een betere ruilvoet en daardoor een ho
ger aandeel in het wereldinkomen ver
werven. Indien de westerse landen niet
met tegenmaatregelen reageren kan,
volgens prof. De Roos, protectie inder
daad dienstbaar zijn voor het bereiken
van deze doeleinden. Het moderne in
strument van de kapitaalhulp maakt
echter deze protectionistische maatrege
len overbodig. Op directe wijze worden
daardoor de doeleinden benaderd, terwijl
de economische structuur der ontwikke
lingslanden dan in direct verband met de
omstandigheden in de wereld kan wor
den ontplooid.
De Wihuri-stichting voor Internationale
prijzen, die in Helsinki is gevestigd, heeft
de Sibeliusprijs-1963 toegekend aan Igor
Strawinski. Strawinski heeft in New York
verklaard tot zijn spijt niet naar Helsinki
te kunnen gaan om de prijs persoonlijk in
ontvangst te nemen in verband met zijn hoge
leeftijd en zijn werk.
verwacht. Burgemeester Cnossen deelde
deze mening niet. Het college, gekozen
uit en door de raad, moet naar zijn oor
deel een zodanig vertrouwen hebben, dat
zij dit op de juiste manier weet aan te
pakken en op te lossen. Advies vragen
vooraf in dergelijke gevallen zag hij als
een degradatie van het dagelijks bestuur
en hier toonde hij zich principieel tegen.
Wethouder G. van Velzen (s.g.p.) was
van mening, dat een dergelijk "geschenk
-een overbodige luxe was. Men diende op
dit mooie tehuis trots te zijn. De heer
Riedijk bleek echter niet tot andere ge-
tochten te zijn gebracht en met de aan
tekening, dat deze werd geacht te heb
ben tegen gestemd hechtte de raad ook
aan dit voorstel haar goedkeuring.
De raad nam het besluit, waarbij ver
klaard wordt dat de instandhouding van
de openbare school voor gewoon Ia—er
onderwijs in deze gemeente wordt ge
vorderd. Daar deze school slechts 44
leerlingen heeft, kan de raad eenmaal
om de drie jaren een dergelijk besluit
nemen. De leden en plaatsvervangende
leden van de woonruimteadviescommis
sie werden met algemene stemmen her
benoemd. Het volgende punt op de ze
ventien punten tellende agenda was de
benoeming van vier leden van de sticn-
ting bejaardenzorg te Krabbendijke.
De heren Van Harn en Markusse had
den de wens te kennen gegeven in ver
band met hun lidmaatschap van de
raad niet voor een benoeming in aan
merking te willen komen. Voordat men
echter over dit punt in het openbaar
ging spreken, ging de raad over in be
sloten zitting.
Na heropening van de openbare zitting
werden benoemd mevrouw A. van Lan-
gevelde-van der Plas en de heren J. C.
Engelse, H. A. Heusinkveld en J. Zan-
dlik. Tot leden van de burgelijke instel
ling voor maatschappeliike zorg werden
benoemd de heren J. K. de Goffau en
J. Zweedijk. Aan de gemeentewerkman
J. Zuidweg werd op diens verzoek eer
vol ontslag verleend.
Desgevraagd deelde de raadsvoorzitter
mee. dat in de naaste toekomst waar
schijnlijk zal worden overgegaan tot de
invoering van een reële werkclassifi-
catie, waardoor de lonen iets kunnen
worden opgetrokken.
Vastgesteld werd een plan van uitbrei
ding in onderdelen West (.1963) in voor
bereiding. Burgemeester Cnossen merk
te op. dat de gunstige ontwikkeling op
het gebied van de woningbouw noopt tot
het in exploitatie brengen van nieuwe
bouwterreinen. Door het vaststellen van
dit besluit bestaat juridisch de mogelijk
heid eventueel tot onteigening van grón
den te komen.
Besioten werd voorts tot het aangaan
van een nieuwe gemeenschappelijke re
geling voor de reinigingsdienst met de
gemeenten Kruiningen, Rilland-Bath,
Waarde. Wemeldinge en Yerseke. De
verordening op de gemeenschappelijke
kpnrin-^dienst en op de keurlonen wérd
vastgesteld, alsmede een wiiziging van
de s'a'ihen en het huishoudelijk regle
ment van de stichting heiaardenzorg in
Krabbendijke. Dit laatste heeft speciaal
betrekking op de rechtspositieregeling
van het administratief personeel.
Aan het slot van deze vergadering
kwam een brief aan de orde van de
heer M. L. Markusse. waarin deze enkele
vragen stelde over de eventuele verkoop
van woningwetwoningen. Burgemeester
Cnossen antwoordde hierop, dat b. en w.
dit niet noodzakelijk achten. Dit betrof
naar zijn mening veelal woningen met
lage huur. Wanneer men een eigen
woning wil zag hij liever het houwen
via het Bouwfonds en niet door onttrek
king aan de sociale sector.
i; In Stockholm zijn een paar dagen ij
j geleden onder 'de titel „Wegwij- I j
i zers" de filosofische notities uit- i j
I kjöld over zijn leven heeft ge- j I
maakt vanaf zijn twintigste jaar j
ji vliegtuig verongelukte.
vwvfwvwwwwwwwuvuwwwmiwwwwwn
De gemeenteraad van Krabbendijke
heeft tijdens de maandagavond gehouden
vergadering op voorstel van b. en w. be
sloten een bedrag van 80.000 te vote
ren voor het aanleggen van een nieuwe
riolering in de Wilhelminastraat. Dit
werk werd onderhands aanbesteed aan
de fa. F. Duijnhouwer en Zn. te Goes.
Reeds in de aanbiedingsbrief bij de be
groting 1964 werd mededeling gedaan
van de noodzaak de Wilhelminastraat
binnen korte tijd te voorzien van een
nieuwe riolering. Aanvankelijk dacht
men echter nog aan een nieuwe riolering
voor de Doelstraat. Bij nader inzien
kwam men tot de overtuiging, dat het
technisch meer verantwoord was de Wil-
helministraat opnieuw te rioleren om
dat het rioleren van de Doelstraat tot
gevolg zou hebben dat ook de riolering
van de Stationsweg vernieuwd moest
worden, terwijl de straatstenen van de
Doelstraat niet meer voor herbestrating
gebruikt zouden kunnen worden.
Dat de aanleg van een nieuwe riolering
in de Wilhelminastraat dringend noodza-
Bakker Pierre Rentenat uit het Franse
Creuse heeft voor een landbouwtentoon
stelling een brood van 36 kilogram ge
bakken. Het brood is 3.20 meter lang,
40 cm breed en 20 cm dik. Het bakken
zelf vergde 2(4 uur.
Met aan de flanken de landelijke rust van boomgaarden, klimt op
het bouwterrein tussen Bergweg en Louise de Colignylaan in
Goes het betonskelet voor het nieuwe verpleegtehuis voor lang
durige zieken „Ter Valcke" omhoog.
Nog ruim een jaar bouwen zal er gemoeid zijn met dit
object van de stichting „Verpleeg- en Rusthuizen Midden-Zee
land". Het wordt een complex van vier blokken, met een hoofd
gebouw als een torenflat: vijf verdiepingen. Een capaciteit van
184 bedden krijgt het nieuwe verpleeghuis. Dat zijn er vijftig
meer dan aanvankelijk in de opzet waren verwerkt: een extra
bouwlaag op een van de vleugels. Om de „huiselijkheid" zoveel
mogelijk te bevorderen zijn architect en bestuur gekomen tot
een plan met zoveel mogelijk zelfstandige „units" van 11 tot
12 bedden. Experimenteel zullen er nog één- en tweepersoons
kamers voor jongere patiënten worden ingericht. Op de foto zijn
verder nog de oude noodwoningen in de Goese „vogelbuurt"
te zien. Blokjes huizen, die gedoemd zijn te verdwijnen.
(Luchtfoto Slagboom en Peeters).
Het geselen was een der vele lijf
straffen, die vroeger delinquen
ten moesten ondergaan. Het diende
tevens tot afschrikking. De gewone
straf was 27 slagen op de blote rug
van de misdadiger. De straf werd
soms verzwaard als aan de dunne
leren riempjes loden kogeltjes wa
ren bevestigd. Dan kwam behalve de
striemen ook bloed te zien, zodat
een dergelijks geseling ook wel „De
rode hemdrok" werd genoemd.
In het stadhuis te Goes zijn nog gesel
roeden te zien. Op het schavot stond
een bord met twee gaten, waarin
de misdadiger zijn armen moest ste
ken, terwijl zijn hoofd door een hoger
gat stak. Daar het schavot, opge
steld voor het stadhuis, hoog was,
kon het publiek op de markt de af
straffing goed zien.
Volgens oude Middelburgse rekenin
gen stond het geselbord soms op
een hoge brug, ook pijpe genoemd,
zodat nog meer toeschouwers op
beide kaden alles goed konden zien.
In Leeuwarden wordt een brug nog
een pijpe genoemd. Aan een boom
bij het begin van de tegenwoordige
Oude Vlissingseweg was vroeger een
bord gespijkerd, waarop een schavot
was geschilderd terwijl iemand werd jj™
gegeseld.
Er onder stond: „Straf voor de boom-
schenders". Wee dus degene, die zich
schuldig maakte aan een dergelijk
misdrijf. Bomen toch zijn het sieraad
van het landschap. Vooral de Vlis-
singseweg was vroeger prachtig door
zijn bomen.
B. J. de Meij.