VERHOGING VAN LONEN EN PRIJZEN
MOETEN WORDEN AANVAARD
ZAL
Resultaat van overleg
mede afhankelijk van
de regering
Jonge
Italiaan rende in doodsangst
tegen de berg op
Fooien van derden
geen loon"
vormen
27
MET LOONVORMING BUITENLAND
OP ENIGE AFSTAND VOLGEN
BROOD WEER
CENT DUURDER
Amerikanen niet
met Russen
naar de maan
„Het meer dat uit de hemel viel"
Dodelijke waterval
sloeg onder
hem door
Verdediger JV.D.S.M.
n
A.D.M. beroept
zich op overmacht
O
VOORZITTER VERBOND NEDERLANDSE WERKGEVERS
Begrip
Gunstig effect
Geen aparte bouwlonen
PROF. VERRIJN STUART
Gevolgen
Enige afstand
Noodtoestand
Naar Binnenhof
Arabische
ideologieën
VRIJDAG 11 OKTOBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
De algemeen voorzitter van het Verbond van Nederlandse Werk
gevers, de heer H. J. de Koster, is van mening, dat in de huidige
situatie een zekere nominale verhoging van het loon- en prijspeil
zal moeten worden aanvaard. „Met nadruk betrek ik hier de prij
zen in", aldus de heer De Koster, omdat het juist de verhoging
van het prijsniveau is, die de door de loonsverhoging extra toene
mende vraag kan afremmen. Op korte termijn zal een modus moe
ten worden gevonden vor een prijsbeleid, dat in dit kader past". De
heer De Koster zei dit in zijn jaarrede ter gelegenheid van de al
gemene ledenvergadering van het Verbond van Ned. Werkgevers,
die te Groningen werd gehouden.
De vakbeweging heeft reeds gesteld, al
dus ging de heer De Koster verder, dat
de resultaten van het overleg in de
Stichting van de Arbeid mede afhanke
lijk zijn van eventuele regeringsmaat
regelen. „Het zal IJ duidelijk zijn, onder
meer door hetgeen ik over het prijsbe
leid heb gezegd, dat dit ook in hoge
mate voor ons standpunt geldt". „Dit
betekent", zei de heer De Koster, „dat
een uiteindelijke overeenstemming
slechts door driezijdig overleg tot stand
kan worden gebracht. De werkgevers
zijn bereid dit overleg in constructieve
geest te voeren.
De heer De Koster noemde de te lang
durende schaarste aan arbeidskrachten
het grootste knelpunt voor de maximale
groei van de industrie. Noch de werk
gevers, noch de werknemersorganisaties
hebben in de afgelopen jaren een nor
maal beleid kunnen voeren. Een aantal
ondernemers ging over tot het betalen
van zwarte lonen als toeslag op de over
eengekomen lonen. Zij hebben daardoor
willen voorkomen, dat werknemers het
bedrijf verlieten en zij hebben gepoogd
nieuwe werknemers aan te trekken. Dit
heeft er weer toe geleid, dat andere
ondernemers gedwongen werden naar
wegen te zoeken om zich te verdedigen.
(Advertentie)
VOLGAARNE ben ik geneigd de
Shah-in-Shah van Iran een
aardige man te vinden, zeker nu
hij zijn koninklijke gasten uit Ne
derland op zo charmante en waar
dige wijze ontvangt. Hij kan zich
verzekerd houden van mijn sym
pathie. Deze verklaring wil ik bij
voorbaat en in alle oprechtheid te
zijner geruststelling afleggen, nu
het harte mij dringt hem iets te
zeggen dat van (milde) kritiek
getuigt.
Ik heb namelijk gelezen dat hij
het niet goedkeurt dat zijn voor
malige gemalin, ons aller Soraya,
als Russische keizerin in een Itali
aanse film gaat optreden.
In alle bescheidenheid vraag ik
mij af, wat Uwe Majesteit om
het op z'n eenvoudig-Hollands uit
te drukken te maken heeft met
de handelingen van een dame, die
uw gemalin niet meer is en wat
XI vergeef mij dat ik ronduit
zeg wat mij zwaar op het hart ligt
het recht geeft daar ook zelfs
maar een oordeel over te geven.
Wanneer U dit in de beslotenheid
van uw (laat ik maar zeggen)
huiskamer zou doen, dan zou dit
nóg ten onrechte geschieden, maar
dan zou dit in ieder geval een par
ticuliere aangelegenheid zijn en
blijven. Maar ik heb van uw kei
zerlijk misnoegen in alle kranten
van alle kanten van de wereld ge
lezen en dit maakt uw afkeuring
tot een publieke aangelegenheid.
Vandaar dat mijn publieke afkeu
ring van de uwe mij voorkomt ge
rechtvaardigd te zijn.
Ons aller en uw voormalige So
raya gaat Catharina de Grote zijn.
Het lijkt mij een alleszins aan
vaardbare ambitie: een keizerlijke
vrouwe die een keizerlijke vrouwe
gaat verbeelden. Dit is in genen
dele ongepast.
Wij hebben ons nu reeds enige ja
ren lang en wat mij betreft
eerlijk 'gezegd: tot vervelens toe
met die lieve mevrouw Soraya,
met haar grote treurige ogen,
moeten bemoeien. Daar hebben de
kranten en de plaatjesblaaien ons
toe gedwongen. Wij hebben, dik
wijls onwillens, moeten kennis ne
men van alles wat zij deed en niet
deed en van alle fraaie meneren
met wie zij wel eens werd gezien
en dus gretig door de foto-jongens
werd „betrapt" Men heeft haar
daarmee geen dienst bewezen,
maar dat mag en kan onze zorg
niet zijn.
Wel mogen wij, in de intimiteit
van onze huiskamers, gelukkig
zijn met het bericht, dat deze iet
wat trieste verschijning, eindelijk
enige levensvervulling gaat vinden
in (misschien wel) een belang
wekkende artistieke bezigheid.
Ik kan Uwe Majesteit verzekeren
dat althans alle Nederlanders, alle
twaalf miljoen gekleurde-plaatjes
kijkers hiermede zeer in hun schik
zijn.
Zij zouden het niet waarderen
wanneer, vanuit Teheran, roet in
deze delicatesse geworpen werd.
ELIAS
Het is duidelijk, zo betoogde de heer
De Koster, dat deze situatie niet al
leen de onderlinge verhoudingen tus
sen de werkgevers verstoort, maar
in meerdere mate nog het gezag van
de vakbondsleiders ten opzichte van
hun leden ondermijnt. Indien werkge
vers bereid zijn zonder vooroverleg
en vergunning, hogere lonen te beta
len, dan die waarvoor de vakbewe
ging heeft geijverd, zal de individuele
werknemer zich van de vakbond af
wenden.
„Ik heb begrip voor het feit, dat de
werknemersorganisaties in deze omstan
digheden zich gedwongen voelen zeer
hoge, mijns inziens te hoge, eisen op
tafel te leggen. Net zo goed als ik be
grip heb voor de moeilijkheden van de
individuele werkgever, die toch vooral
de machines draaiende wil houden, al
kan ik niet een afwijking van rechts-
geldende arbeidsvoorwaarden goedkeu
ren".
De heer De Koster erkende, dat het
onder de huidige omstandigheden voor
de vakbeweging uiterst moeilijk is ge
worden een meer algemene verantwoor
delijkheid, die uitgaat boven de directe
specifieke belangen, te blijven bedragen.
Ten aanzien van het aanbod op de krap
pe arbeidsmarkt was de heer De Kos
ter van oordeel, dat het wegnemen van
de belemmeringen voor overwerk en het
bevorderen van het werken van de ge
huwde vrouw al is het maar voor hal
ve dagen een gunstig effect zullen
sorteren. Een welkome bijdrage noemde
de heer De Koster de beslissing van
de regering de diensttijd bij het leger
weer wat in te korten.
De voorzitter van het verbond zei,
dat het moeilijk is antwoord te ge
ven op de vraag of de voortdurende
krapte op de arbeidsmarkt nu mede
veroorzaakt wordt door een te laag
loon- en prijspeil.
Wel vertoont onze export in de laatste
jaren een grotere stijging dan de wereld
handel. „In deze situatie menen wij, dat
een zekere nominale verhoging van het
loon- en prijspeil moet worden aan
vaard", aldus de voorzitter van het
Verbond van Ned. Werkgevers. Kosten
verhogingen, die in het verschiet liggen
en eventuele monetaire maatregelen zul
len de investeringen remmen, waarop
van vakbondszijde wordt aangedrongen.
Een apartheidspolitiek voor de bouw
lonen in een overspannen arbeidsmarkt
is een illusie, waarmee men wel lucht
kastelen, maar geen huizen en fabrie
ken kan bouwen, aldus de heer De Kos
ter.
De oplossing zal naar onze mening,
zo zei de heer De Koster, in de eer
ste plaats moeten worden gezocht in
een verbetering van de produktivi-
teit in de ruimste zin van het woord,
in een effectiever toewijzingsbeleid
en meer op langere termijn in een
uitbreiding van de produktiecapaci-
teit in deze bedrijfstak.
„Wanneer de minister stelt, dat het
welslagen van zijn beleid afhankelijk
is van een belangrijke verbetering in
het beloningssysteem van de werkne
mer in de bouwnijverheid, dan zet ik
daar een vraagteken bij. De ervaring
heeft immers geleerd, dat hogere Ionen
als zodanig in deze sector de produkti-
viteit niet verhogen."
„Het verbond is daarom van mening,
dat aan andere maatregelen, welke tot
produktiviteitsverhoging leiden, de hoog
ste prioriteit dient te worden gegeven",
aldus de heer De Koster.
Prof. dr. G. M. Verrijn Stuart, de
voorzitter van de Sociaal-Economi
sche Baad, heeft op de te Gronin
gen gehouden jaarvergadering van
het Verbond van Nederlandse
Werkgevers, de Amerikaanse mo
netaire politiek gehekeld. Sprekend
over het naar zijn mening ontstel
lend gebrek aan werkelijke coör
dinatie in de monetaire politiek,
noemde prof. Verrijn Stuart het
een zeer zwak punt, dat door het
bankiersland Amerika de eis van
evenwichtigheid in de betalingsba
lans met voeten is getreden. Op de
ze wijze werken de Verenigde Sta
ten inflatoir. Van een goed func
tionerend internationaal geldstel
sel kan in die omstandigheden
niet meer worden gesproken.
Daarnaast komt een aantal minder be
langrijke gevallen van gebrek aan coör
dinatie voor, hetgeen intussen voor de
naastbetrokken landen zeer hinderlijk
kan zijn. Daarvan vindt men in West-
Europa een groot aantal voorbeelden,
waarvan Nederland, dat over het ge
heel een goede politiek heeft gevoerd,
de dupe dreigt te worden, aldus prof.
Verrijn Stuart. Naar zijn mening is de
hoofdzaak onder de thans actuele pro
blemen de sanering van de Amerikaanse
betalingsbalans. De Ver. Staten hebben,
zo merkte prof. Verrijn Stuart op, zich
bijzonder weinig resoluut getoond in dit
opzicht, hetgeen te verwonderlijker is,
omdat het bestaande tekort op de beta
lingsbalans nauwelijks meer dan een
half procent van het nationale inkomen
der Ver. Staten bedraagt.
„Het is nu eenmaal zo, dat wat voor
de Ver. Staten een rimpeling op het
economische watervlak betekent, el
ders een meer dan levensgrote golf
kan veroorzaken. De Amerikanen
zijn zich daarvan niet steeds vol
doende bewust".
Intussen zitten wij met name in ons
land met de gevolgen van de verkeerde
en onevenwichtige geldpolitiek elders,
zo betoogde prof. Verrijn Stuart verder.
Bij ons wordt de „ruimte", in belangrijke
mate bepaald door buitenlandse impul
sen, die zeker ten dele van inflatoire
aard zijn. De vraag naar onze export
wordt erdoor verhoogd, de arbeidsmarkt
wordt uiterst krap, zwarte lonen, af
vloeien van werknemers naar den
vreemde, waar immers alles zoveel „be
ter" is, frustatie van de eigen, op sta
biel evenwicht gerichte, met zo veel
zorg opgebouwde politiek, is de ons
door het buitenland toegediende „belo
ning" op goed economisch gedrag bij de
naleving van algemeen in theorie erken
de, maar door anderen in de praktijk
miskende normen.
De enige gezonde uitweg hierin zou
zijn een meer restrictieve politiek in
het buitenland. Daarop valt, althans
op korte termijn, niet te rekenen.
Zulke maatregelen als revaluatie en
zwevende wisselkoersen uitschakelend,
achtte prof. Verrijn Stuart de beste re
medie om het buitenland op enige af
stand te volgen voor wat betreft de
loonvorming.
Op enige afstand, niet om de werkne
mers te beknibbelen, maar omdat Ne
derland nu eenmaal bijzonder kwetsbaar
is. Onze import is naar verhouding veel
groter dan die van verreweg de meeste
andere landen en ons bevolkingsaccres
stelt aan onze loon- en werkgelegen-
heidspolitiek hogere eisen dan waaraan
in andere landen moet worden voldaan.
Maar hoe dan ook, de ervaring toont
volgens prof. Verrijn Stuart, dat on
danks alle vooruitgang de wereld nog
niet vatbaai- is voor de goede even-
wichtspolitiek, die Nederland met zijn
economisch opmerkelijk „rijpe" bevol
king wel heeft kunnen opbrengen, maar
tegen de internationale stroom in, thans
niet kan volhouden. In zekere zin is dit
een tragedie, maar het is geen catastro
fe, „daarvoor zijn wij nog steeds te vi
taal en te inventief", aldus de voorzitter
van de Sociaal-Economische Raad.
Na overleg tussen de Nederlandse
Bakkerij Stichting en het ministe
rie van economische zaken heeft
de minister van economisch zaken
zich ermee akkoord verklaard dat
m.i.v. 14 oktober 1963 de prijs
van brood met een cent per 800
gram wordt verhoogd.
Aanleiding hiertoe zijn de verder ge
stegen prijzen van bloem en meel. Bak
kers die reeds voor 14 oktober hogere
broodprijzen berekenden dan in overeen
stemming was met de afspraken met de
Nederlandse Bakkerij Stichting, dienen
de prijsverhoging achterwege te laten,
resp. hun prijzen te verlagen. Indien
bij onderzoek zou blijken dat voor brood
hogere prijzen worden berekend dan met
het voorgaande in overeenstemming is,
zal een prijsmaatregel niet kunnen uit
blijven.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft gisteren Kennedy's voorstel
voor een gezamenlijk Russisch-Ameri-
kaanse reis naar de maan verworpen.
(Advertentie)
CENT
neerlands
GROO^
Velasques sigaren worden bij honderden, duizenden, miljoenen en
miljoenen vervaardigd volgens de modernste produktiemethoden
(Patent 86596). Daardoor kan Velasques de prijs aantrekkelijk
en de kwaliteit constant houden.
Profiteer daarvan. Proef 'n Velasques en... Uw keus is gemaakt!
Het Wereldgebeuren
(Van onze speciale verslaggever.)
Belluno, donderdagnacht. Tot
aan hun heupen wadend door de
modder zoeken -bij het flak
kerend licht van flambouwen
honderden uitgeputte militairen
nog steeds naar lichamen die
werden meegesleurd door „het
meer dat uit de hemel viel". Er
is geen hoop meer op overleven
den, maar men probeert zoveel
mogelijk stoffelijke overschot
ten te bergen voor een volgende
aardverschuiving die nog
De ramp in Noord-Italië: red
ders dragen een van de vele
slachtoffers weg.
(A.N.P. telefoto)
steeds wordt verwacht ook
dit onmogelijk maakt.
De Italiaanse Alpenjagers hebben
rondom het rampgebied een heel
cordon gelegd tot hoog in de
bergen zag ik het licht van hun
schijnwerpers. Buiten de afzetting
heerst op alle aanvoerwegen die
smal zijn en bochtig - een onvoor
stelbare chaos.
Belluno is tot hoofdkwartier ge
maakt van de hulpverlening. En
daar vertelde Fredo Bellini aan ieder
een die het maar wilde horen hoe hij
was ontsnapt. Deze donkere 24-ja-
rige Italiaan woonde in het nu ge
heel weggeslagen dorp Fae.
„Tegen elf uur hoorden we een dof
en dreunend gerommel. Ik sprong op
en schreeuwde: de dam zakt in. We
hadden al dagen tegen elkaar gezegd
dat het fout zou kunnen gaan met
die verzakkingen daar boven. Toen
begon de aarde te trillen het licht
sloeg uit, alle ruiten rinkelden. We
vlogen naar buiten, de straat over en
tegen de berg op als losgebroken
beesten. Het vos net op tijd. Er was
een bliksemschicht in de lucht en
daarbij zagen we hoe een enorme golf
over de rand van de dam kwam spoe
len eindeloos lang. De water
muur stormde op ons af: we renden
voor ons leven omhoog, omhoog.
Het water sloeg net onder ons door.
De nacht was helder en fris we
konden alles zien gebeuren. De huizen
werden weggespoeld alsof ze van
bordpapier waren. Het ergste was
eigenlijk nog de terugslag. Het water
rolde tegen een bergwand op en
kwam toen als een tweede zondvloed
terug. Het duurde wel een kwartier
voor we elkaar weer konden ver
staan. De stilte daarna was zo lugu
ber geen geschreeuw, niets dan
het ruisen van xoater en heel in de
verte geloei van bange beesten".
Fredo Bellini uit Fae heeft de hele
nacht geprobeerd zijn huis terug te
vinden in de gigantische brij die het
dal meters dik bedekt. Het is hem
niet gelukt er ook maar een frag--
ment van te herkennen.
De redders moesten 's morgens vroeg
bijna geweld gebruiken om de to
taal uitgeputte jongeman over te
kunnen brengen naar het opvang
centrum in Belluno. Het duurde daar
tot ver in de middag voor men enig
inzicht had hoe erg deze vloedgolf
had toegeslagen. Intussen vroeg men
zich verbijsterd af waarom de auto
riteiten niet hebben gereageerd op
de waarschuwingen die zijn gege
ven: de dag te voren nota bene door
de burgemeester en later door diens
secretaris in Langarone. Wel hebben
twee gendarmes een uur voor de
ramp nog geprobeerd de weg erheen
af te sluiten zij hebben deze op
dracht niet overleefd. Zelfs hun auto
is nog niet teruggevonden. Weken
geleden al was de grond hier in be
weging gekomen. Ingenieurs van de
elektriciteitsmaatschappij kwamen
snel over uit Venetië- Machines wer
den haastig gedemonteerd en wegge
voerd. Maar niemand dacht eraan de
duizenden mensen die daar beneden
woonden, tijdig te waarschuwen voor
het geval de grondmassa los zou
schieten zoals inderdaad is ge
beurd.
Het dal van de Piave ziet eruit als
de bodem van een drooggelegde zee.
TUt de modder steken hier en daar
boomtakken omhoog als ver
stijfde armen, die vergeefs om hulp
hebben geroepen. Dode dieren liggen
voorover, weggezakt in de dikke don
kere brij van aarde en stenen.
Vier dorpen bestaan niet meer ze
zijn binnen drie minuten van de we
reld weggeveegd, met vrijwel ieder
een die daarin leefde.
Het toeristenseizoen was net ge
sloten. Vorige week nog vertrok
een groot contingent kinderen
uit een nu volkomen vernield
vakantietehuis. In het hotel
vlakbij logeerden nog wel een
ploeg ingenieurs, onder wie veel
Amerikanen. Zij legden de laat
ste hand aan de installaties van
de nieuwe krachtcentrale. Van
hen is taal noch teken verno
men.
(Advertentie)
Kaarslicht
nobel vlammenspel!
GOUDA KAARSEN
De raadsman van de Metaalbond, mr. L.
D. Pels Rijcken, beriep zich op een be
schikking van rijksbemiddelaars, waarin
een extra uitkering, hoe deze ook wordt
genoemd, wordt verboden.
De raadslieden van de Nederlandse
Dok- en Scheepsbouwmaatschappij (N.D.
S.M.) en de Amsterdamse Droogdok
Maatschappij (A.D.M.) zijn van oordeel
dat de Vereniging de Metaalbond (de
neutrale werkgeversorganisatie in het
metaalbedrijf) met zijn eis tot het ver
bieden van toezeggingen en/of uitbeta
lingen van niet op tarief gebaseerde
beloningen die de vastgestelde maxima
overschrijden, bij de president van de
rechtbank aan het verkeerde adres is.
In het tegen beide scheepsbouwmaat
schappijen aangespannen kort geding,
dat gisteren voor de president van de
rechtbank in de hoofdstad diende en
waarbij de in augustus door beide be
drijven uitbetaalde of toegezegde ho
gere beloningen of toeslagen in het ge
ding waren, noemden zij „het door elk
aar haspelen van de drie machten"
(wetgevende, uitvoerende en rechterlij
ke) en daardoor een groot gevaar.
„Met zo'n actie moet U naar het Bin
nenhof en ik wens U daarbij veel
succes", vond de raadsman van de
N.D.S.M., mr. N. J. C. M. Kappeijne
van de Coppello, die meende, dal zijn
cliënt ten onrechte iets wordt ver
weten, want wat hij heeft gedaan is 0 In Graz, de hoofdstad van de Oostenrijkse
slechts het geven van een voorschot provincie Stiermarken, zal op 14 maart
op een door een Zweedse klant toe- van het volgend jaar een nieuwe schouw-
gezegde fooi. Een fooi van twee ton. burg worden geopend. Graz, een stad met
te verdelen onder de handarbeiders, een eeuwenlange traditie op het gebied van
als een schip in aanbouw nog dit jaar het toneel, zal dan voor het eerst sinds
wordt opgeleverd. „En fooien van bijna twaalf jaar weer over een eigen
derden zijn geen loon", meende hij. I theater beschikken.
Het standpunt van de A.D.M. kwam er
op neer, dat zij in een noodtoestand is
komen te verkeren en in overmacht be
sloot de uurlonen met tien cent te ver
hogen. In feite deed zij niets meer dan
het inhalen van een achterstand, want
mr. A. G. van Empel, de raadsman van
de A.D.M., maakte bekend dat in het
metaalbedrijf in ons land gemiddeld 9.65
meer loon wordt uitbetaald, dan vol
gens de c.a.o. toelaatbaar is. „Als de A.
D.M. nu wordt bestraft voor iets wat
de anderen al lang oogluikend doen, kan
zij de tent wel sluiten", vond mr. Van
Empel, die bij toewijzing van het verbod
een nieuwe stakingsgolf vreesde.
Nadat mr. Pels Rijcken in zijn repliek
o.m. nog had opgemerkt, dat de heer
Thomson, directeur van de A.D.M., door
de knieën is gegaan voor de arbeiders-
eisen en een „het-kan-niet-op-sfeer'
heeft gecreëerd bepaalde de president
van de rechtbank, mr. Stheeman, de uit
spraak op 17 oktober. Zoals bekend is,
dient de volgende dag de strafzaak te
gen de A.D.M.
Bagdad en Damascus geven de pogin
gen niet op. Het streven naar een
verenigd Arabië, gebaseerd op respect
voor de interne zelfstandigheid der deel
nemende staten, leeft nog altijd. En wie
er ook mogen wanhopen of dit doel ooit
zal worden bereikt, niet de idealisten in
Syrië en Irak, die deze week de samen
smelting van hun strijdkrachten wereld
kundig maakten.
Wie zijn deze idealisten? Waaruit put
ten zij de moed en de volhardendheid
om zich te verzetten tegen Egyptes pre
sident Nasser, die ook de eenheid wil,
maar dan onder zijn allesoverheersende
leiding? Het antwoord op deze vragen
is: de Baathisten en de Baath-ideologie.
Baath is een toverwo'ord in het Midden-
Oosten. Het klinkt als de naam van een
geheim genootschap en in vele landen
wordt zrj alleen maar fluisterend ge
noemd. In Egypte bijvoorbeeld, waar de
Baath een verboden organisatie is. En
in Marokko, waar de Baath beschouwd
wordt als een gevaar voor het konings
schap.
Toch is het wat al te simpel om de
Baath een anarchistische organisatie te
noemen, zelfs partij is al te veel gezegd.
De Baath is een stroming, die in de hele
middenoosterse maatschappij verbreid is,
een koorts, die epidemische vormen kan
aannemen, een ideologie, die de mensen
aanspreekt zonder dat er demagogen of
profeten aan te pas komen.
De leider van de Baath en tevens haar
uitvinder is een opmerkelijke figuur, die
zelden het spreekgestoelte beklimt, maar
niettemin veel van zich heeft doen spre
ken in het Midden-Oosten. Zijn naam is
Michael Aflak en het meest merkwaar
dige is misschien wel, dat hij geen isla
miet is, maar afkomstig uit een gezin
van christen-Arabieren. Michael Aflak is
53 jaar. Twintig jaar geleden stichtte hij
zijn Baath-beweging, de Socialistische
Renaissance Partij, die als voornaamste
doel had de vereniging van Arabische
wereld te bewerkstelligen. Veel succes
had Aflak daarmee in het begin niet. Hij
leefde meestentijds in ballingschap en
pas op 8 maart van dit jaar veranderde
een omwenteling in Syrië drastisch het
politieke klimaat.
De Baath heeft zich nu zo stevig vast
gezet in het politieke patroon van de
Syrische samenleving, dat Nassers so
cialistische herenigingsplannen onlangs
weinig gehoor vonden in Damascus. In
Irak vestigde zich terzelfdertijd eveneens
een Baath-regime, zodat Nasser ook in
dat land te laat kwam. Het gevolg is
dat er thans twee steden zijn in het
Midden-Oosten, waarheen de Arabische
volkeren het gezicht keren: Damascus
en Cairo.
Wie van de twee de grote strijd zal win
nen is nog moeilijk te zeggen. Op het
ogenblik lijkt het echter alsof de Baath
aan de winnende hand is.
Het verschil tussen Baathisme en Nas-
serisme is, dat de eerste ideologie zich
absoluut verzet tegen een persoonlijke
overheersing zoals die van president
Nasser. Socialisme, democratie en een
heid zijn de drie leuzen van het Baathis
me. Wat het socialisme betreft zijn beide
bewegingen het wel met elkaar eens en
wat de eenheid aangaat ook, maar de
democratie is een wat lastig punt. Zoals
het begrip democratie overal in de we
reld anders wordt uitgelegd, zijn ook de
Baath en het Nasserisme het over dit
onderwerp niet eens. Wat Nasser on
der democratie verstaat is ons allang
duidelijk en evenmin als het westen veel
vertrouwen in Nassers streven stelt,
doen de Baathisten van Aflak dat. Zij
zien hoe Nasser in Egypte het voorwerp
is geworden van een afkeerwekkende
persoonsverheerlijking, welke te zeer
denken doet aan het Stalinisme. De
Baath bedankt daarvoor. De Baath is
daarentegen een voor oosterse begrippen
vrij tolerante beweging en aan die tole
rantie dankt zij haar grote kracht.
Moslem-leden van de Baath wijzen er
met trots op, dat Michael Aflak een
christen-Arabier is, ook al zegt hij zelf,
dat hij niet godsdienstig is. Religie en
professie tellen in de Baath niet. Het is
een revolutionaire beweging, die de wil
van het volk stelt boven die van haar
leiders. Nasser is in de ogen van Aflak,
weliswaar een geboren leider, maar hij
dient volgens hem zijn capaciteiten in
dienst te stellen van de volkswil. Zodra
hij toegeeft aan ien persoonlijkheidscul
tus betreedt hij, naar de beginselen van
de Baath, het verkeerde pad.
ndanks dit fraaie gevoel voor demo-
cratische waarden, wijst de Baath
het éénpartijenstelsel niet af. Men stuit
hier op een paradoxale stelling, die de
vreemdsoortigheid van de Baath-ideo
logie volkomen typeert. De Baath is dan
ook een door en door oosterse uitvinding
en politiek gezien uniek in de wereld.
Zij draagt de kiem van de Arabische
eenheid wel degelijk bij zich. Veel zal
echter liggen aan het politieke klimaat
en nog belangrijker zal zijn, dat er geen
vraatzuchtige Nassers in de buurt ko
men, die het jonge plantje van de een
heid opvreten. Wat het éénpartijenstelsel
betreft, heeft Aflak een aardige verkla
ring bij de hand. Ieder volk binnen het
Arabische blok, zo zegt hij, lost de eigen
problemen naar eigen inzichten op.
Dat kan heel goed zijn door het bewind
in handen te geven van slechts één revo
lutionaire organisatie. In het groter ge
heel van Arabische landen is echter een
meerpartijenstelsel gewenst. Met andere
woorden: laat Egypte zijn Nasserisme
houden, maar in een Verenigde Arabi
sche Republiek mag het nooit de enige
beweging zijn.
De Baath-leiders hebben de meeste be
wondering voor Joego-Slavië. Tito leidt
een natie, die bestaat uit een grote ver
scheidenheid van volkeren, die geen van
alle hun eigen karakter hebben prijs
gegeven. Toch is er eenheid onder Ser
viërs, Kroaten en Slowenen en vormen
zij één volk. Deze vorm van eenheid is
het doel dat de leden van de Baath voor
ogen staat. De beweging heeft op Nas
ser voor, dat zij een ideologie aanbiedt,
die passend kan worden gemaakt voor
ieder land. Nasser ziet dat gevaar zeer
goed. Niet voor niets oefende hij zolang
druk uit op de revolutionaire regering
van Yemen tot deze haar minister van
buitenlandse zaken ontsloeg en degra
deerde tot permanent afgevaardigde bij
de Verenigde Naties. De man was name
lijk een Baathist en dus gevaarlijk.
PRESIDENT NASSER
....botert slecht met Baath....
(Advertentie)
Betere kleding bij
Nederland Kattenburg
sinds 1856
