MAKARA Israels legendarische
JVlAooALJA burcht en gedenkteken
HET
JAAR
73
Esso
GAS
Meer niet-rookcoupés
in Westduitse treinen
Autoshow
overweldigend succes
RITMEESTER
GALOP
Als u extra verwarming wenst...
Ministers bestuderen
verbetering haven
van Harlingen
Levertijden van
Duitse wagens
zijn zeer lang
„RUSLAND
HEEFT HET
MOEILIJK"
Ongenaakbaar
Herodes vesting
voor meer comfort
Bezetting
Verhouding wordt nu 1
Maatregel na
enquête onder
de reizigers
Anti-tabaksactie
HEERLIJK^
PITTIGE
DROP Jl
SOEK ARNO IS
TEGEN TWIST
N.S.U.-SPIDER UITVERKOCHT
In de rij
Goede resultaten
Buitenlanders
nuwegen
t
mm
KASAVOEBOE ONTBINDT
KONGOLEES PARLEMENT
Kroesjtsjew klaagt
DE BOEKENPLANK
WOENSDAG 2 OKTOBER 1963
P R O V 1 N O 1 A L E ZEEUWSE COURANT
8
-
méMMÉ!
WÊiÊÈÊ0?&i$ fefiHf H PI W W
(Van een medewerker)
Dijna tweeduizend jaar geleden
is het geschied: een fort
werd door overweldigers ver
overd. Maar eeuw na eeuw heeft
het joodse volk moet geput uit
wat gebeurde in de legendari
sche burcht Massada. In de met
zoveel zwarte bladzijden gevul
de joodse geschiedenis staat het
gebeurde in Massada met ver
gulde letters geschreven. Niet
alleen in 't verleden, in duistere
perioden, werd opgekeken naar
Massada, ook nu, nu in Israël 'n
nieuw geslacht opgroeit dat
geen knechtschap heeft gekend,
vormt Massade een symbool
van het joodse lijden, van ver
nedering eeuw na eeuw, maar
tevens van joodse heldenmoed,
van het eveneens eeuw na eeuw
zegevieren van een soms kleine
joodse minderheid op naar het
scheen machtige overweldigers
die allen zijn overleefd.
Het is in het hart van Israël een te
ken. De jeugd van Israël vereenzel
vigt zich met de joden die in dit fort
streden in het jaar 73, toen Jeruza
lem door Romeinse legioenen reeds
was bezet, de tempel verwoest. Zij
voelen zich verwant omdat deze jo
den in de grijze oudheid van geen
wijken wilden weten; zij bleven zich
verzetten tot nagenoeg allen waren
gedood. Een zelfgekozen dood, liever
dan zich aan de vijand over te geven.
Ongenaakbaar strekt de rots van
Massada zich uit over het landschap.
Dit ongeveer schreef Flavius Jose-
fus in het zevende boek van de
joodse oorlog: Wie de weg naar Mas
sada gaat de dood grijnst hem
aan, diepe afgronden dreigen aan bei
de zijden en zelfs een moedig man
wordt door schrik bevangen.
In de laatste jaren hebben vele
joodse jongen deze moeilijke weg
beklommen om zich één te voelen
met de joden die eeuwen geleden
zich hier verzetten tegen de Romein
se onderdrukking. Steeds meer wordt
Massada een bedevaartsoord.
Naar de burcht, hoog verheven bo
ven het landschap, trekt de Israëli
sche jeugd, daarmee onbewust een
antwoord gevend aan degenen die
op zijn vernietiging uit zijn: Liever
vechten wij ons dood, zoals onze
voorouders hier eeuwen geleden, zo
als de joden in het getto van War
schau in het recente verleden, dan
ons willoos te laten vernietigen.
Onder leiding van de oud-opperbe
velhebber van het Israëlische leger,
de huidige archeoloog prof. Yigael
Yadin zal over enige maanden een uit
gebreide expeditie worden onderno
men naar de op anderhalve kilome
ter van de Dode Zee gelegen berg
vesting. In deze burcht, eens wel de
meest onneembare vesting ter wereld
genoemd, hoopt de expeditie, die zal
worden bevoorraad door helikopters
van de Israëlische luchtmacht, ge
schriften te vinden over de heldhaf
tige en tragische episode uit de
joodse- oudheid. Noch in het Oude
noch in het Nieuwe Testament wordt
Massada genoemd in verband met
een belangrijke gebeurtenis.
De burcht dankt zijn vermaardheid
aan de Romeinse tijd. Het was He
rodes, die zijn oog op Massada liet
vallen. Hjj was het die hier een
f Advertentie)
wend U dan tot een Esso Gas depothouder...
voor een speciaal Esso Gas-kacheltje. 't Geeft
U een dubbele garantie: 1) het kacheltje is
goedgekeurd door het Gasinstituut en 2) het
gas is veilig Esso Gas in veilige fles
schier onneembare vesting liet bou
wen om zich er, zoals men aanneemt
terug te trekken en te verdedigen,
wanneer de grond onder zijn voeten
te heet zou worden. In 40 voor Chris
tus waren verscheidene familieden
van Herodes reeds uitgeweken naar
Massada, nadat Jeruzalem was ver
overd door de Parthen.
Door achthonderd soldaten liet hij
zijn familieleden beschermen, terwijl
hijzelf naar Rome trok om hulp te
bepleiten. Aangevallen werd Hero
des' familie in Massada door een
niet te bevechten vijand: De reser
voirs droogden uit en waren weinig
in aantal.
Nadat Herodes de macht weer in han
den had, liet hij Massada versterken.
Het, topplateau werd omringd met
een witstenen muur, waarop 37 to
rens van 50 meter hoogte werden
gebouwd. Het plateau zelf werd ge
schikt gemaakt voor landbouw, op
dat eventueel belegerden geen hon
gerdood behoefden te sterven. De ca
paciteit van de cisternen voor het
bewaren van water werd dermate
vergroot, dat het leek of degenen die
op Massada een wijkplaats gevonden
hadden leefden in een rijk bron-
nengebied.
Leden van de Israëlische jeugd
beweging op hun jaarlijkse pel
grimage naar Massada. De ves
ting lag op de donkere rots,
rechts in het beeld.
Romeinse belegeraars vonden in
Massada 960 doden.
Opperbevelhebber Eleazer ben Jaïer,
die de joodse troepen aanvoerde, had
zijn bezetting kunnen overtuigen, dat
het beter was zichzelf van het leven
te beroven dan zich over te geven
aan de vijand. Mannen, vrouwen en
kinderen verkozen de dood boven de
vernedering door de vijand. Enige
soldaten hadden alvorens zich in
hun eigen zwaard te werpen de burcht
in brand gestoken.
Het is de Israëlische jeugd die Mas
sada met eigen ogen wil zien, om
zich verbonden te voelen met de man
nen en vrouwen, die hier eeuwen ge
leden de vrijwillige dood na de strijd
verkozen boven de nederlaag. Voor
Israël is Massada het symbool van
joods lijden, strijden en overwinnen.
De houding van de 960 joden van
toen is de houding van de Israëlische
jeugd van vandaag.
Nadat de regeringsperiode van He
rodes ten einde was, kreeg Palestina
Romeinse Procuratoren en bezetting.
Bij het uitbreken van de joodse oor
log in 66 na Christus slaagden groe
pen joden erin Massada te verove
ren. Duizenden, onder wie vrouwen
en kinderen schaarden zich in de
burcht onder bevel van Eleazer ben
Jaïer. Verscheidene Romeinse aan
vallen hadden zij te verduren, doch
zij wisten ze stuk voor stuk te weer
staan.
Toen Jeruzalem in 70 reeds was ge
vallen, het jaar dat de joodse balling
schap zou inluiden, zetten de joden,
steeds slinkende in aantal, de strijd
in Massada voort. Steeds meer troe
pen lieten de Romeinen aanrukken.
Het tiende legioen onder Silva had
ten slotte tienduizend man rondom
de stenen vesting Massada samen
getrokken. Op 2 mei van het jaar 73,
op het joodse paasfeest, onderna
men de Romeinse soldaten opnieuw
een stormaanval op Massada, dat al
zeven jaar een uitdaging was aan
het Romeinse gezag. De Romeinen
wonnen ditmaal. Het was echter
geen triomftocht met vele gevange
nen. Twee vrouwen en vijf kinderen
waren de enige overlevenden. De
(Van onze Haagse redactie)
De minister van landbouw en visserij,
de heer Biesheuvel, heeft, mede namens
zijn collega's van verkeer en water
staat en van economische zaken, in ant
woord op de op 11 september jl. ge
stelde schriftelijke vragen van het Twee
de-Kamerlid Posthumus (p.v.d.a.) mee
gedeeld dat hij en zijn ambtgenoten
overleggen of, en zo ja op welke wijze
en binnen welke termijn, verbetering
kan worden gebracht in de in de haven
van Harlingen gesignaleerde toestand.
Deze toestand is, zo blijkt uit het ant
woord van de minister, dat gedurende
een aantal dagen in het voorjaar veel
mosselvaartuigen naar de Waddenzee
komen om deel te nemen aan het vissen
op mosselzaad. Er is dan in de week
einden of in een slecht-weerperiode een
concentratie van deze schepen in de ha
vens van Harlingen, die het verloop van
de normale activiteiten inderdaad be
lemmert. De minister zegt dat hij kennis
heeft genomen van de uitspraak van de
burgemeester van Harlingen, dat er met
betrekking tot de haven van die stad
een noodtoestand heerst.
De „Deutsche Bundesbahn", de
bondsrepublikeinse staatsspoor
wegen, zal het aantal rook-
coupé's bi de treinen verminde
ren. Op het ogenblik zijn er nog
twee rookcoupé's tegen één niet-
roken-compartiment. De „Bun
desbahn" zal de verhouding 1
1 invoeren.
Bovendien zullen de conducteurs de op
dracht krijgen er scherper op te let
ten, dat de corridors van de „verbo-
den-te-roken"-wagons als „rook-
salons" worden misbruikt. Niet-roken
is niet-roken, ook op de gang.
De „Deutsche Bundesbahn" zal tot deze
maatregelen overgaan op grond van
een enquête, die in een aantal spoor
wegcentra in de bondsrepubliek
d.w.z. steden met een hoge reizigers
frequentie is gehouden, b.v. in het
Roergebied, in Frankfurt, in Ham
burg en in nog een stuk of wat me
tropolen. De treinpassagiers kregen
een formulier in de hand gedrukt,
waarop hen de vraag werd gesteld of
zij de voorkeur geven aan rook
coupé's, aan niet-roken-coupé's of
dat het hun niets kon schelen in „ro
ken" of in „niet-roken" te reizen. In
totaal werden 20.000 formulieren uit
gereikt. Daarvan is ongeveer de helft
ingevuld ingezonden.
Natuurlijk waren de antwoorden in de
verschillende centra uiteenlopend. In
doorsnee kwam het er evenwel op
neer, dat 52 pet van de treinpassa
giers iets meer dan de helft dus
de voorkeur bleek te geven aan
niet-roken-coupé's. Vóór rook-coupé's
sprak zich 32 procent der onder
vraagden uit en de resterende tien
procent bleek het niets te kunnen
schelen, of zij nu in „roken' of „niet-
roken" reisden. In ieder geval bleek
de „Deutsche Bundesbahn" die het
zijn reizigers zoveel mogelijk naar
de zin wil maken uit het resultaat
van deze enquête wel, dat de ver
houding tussen rook- en niet-roken
coupé's van 2 1 niet meer in over
eenstemming is met de (gemiddelde)
wensen van de passagiers.
Nu ligt het resultaat van dit menings-
onderzoek natuurlijk enigszins scheef.
Men kan vermoedelijk niet staande
houden, dat 10.000 treinreizigers voor
de enorme massa kunnen spreken.
Maar het aantal-formulier-invullers
was in ieder geval nog vijfmaal zo
groot als de „representatieve door
snede", die de opiniepeilings-institu-
ten plegen te ondervragen wanneer
het gaat om antwoorden op belang
rijke politieke problemen. Bovendien
moet worden aangenomen, dat de
niet-rokers die met klem voor hun
zaak strijden! de „Bundesbahn"-
formulieren ijveriger hebben ingevuld
dan de rokers. En dan komt er nog
het volgende bij: een alleen-reizende
vrouw zal vermoedelijk op het for
mulier hebben ingevuld, dat zij in
een niet-rokencoupé pleegt te gaan
zitten. Zodra zij echter met manlief
reist, neemt zij in de rook-coupé
plaats, omdat de echtgenoot gedu
rende de reis prijsstelt op zijn siga
ret, sigaar of pijp.
fAdvertentie
Desondanks valt niet te loochenen, dat
zich in de resultaten van deze en
quête de anti-tabak-actie weerspie
gelt, die de Westduitse minister van
volksgezondheid, mej. dr. Elisabeth
Schwarzhaupt voert sinds in 1961
haar ministerie werd gevormd. De
(niet-rokende) minister stuurt aan
op een rookverbod voor minderjari
gen tot een bepaalde leeftijd, en
heeft inmiddels het Engelse rapport
over de invloed van roken op long
kanker laten vertalen en in groten
getale verspreiden. Zij bewoog de si
garettenfabrikanten er toe om de
schreeuwende reclames voor hun
merken van de reclameborden en
-zuilen te verwijderen, en kreeg de
chefs van de t.v.-reclame-afdelingen
m
President Soekarno in Indonesië, j
die bij tijd en wijle heus wel eens i
danst, heeft gisteren felle kritiek j
geleverd op de „twist".
In een toespraak tot ongeveer j
10.000 studenten van de universi-
teit van Indonesië noemde hij de
„twist" een „dans uit het wilde
westen" en zei hij dat deze vorm
van ontspanning geen deel uit- 3
maakte van de Indonesische cul- 3
tuur.
Het Indonesische staatshoofd ver- 3
klaarde dat hij de arrestatie had 5
gelast van een groep studenten, 3
aie ter gelegenheid van de „dag S
der strijdkrachten" op 5 oktober
een „twist festival" had willen S
organiseren. Soekarno gaf „twist-
lustige" jongeren de raad niet in j
Indonesië te dansen.
Een hoge militaire functionaris, S
kolonel Soetjipto, kondigde aan
dat de „raad van bijstand aan de 3
revolutionaire leiding" de dans zou j
verbieden.
dus nu een 230-S.L.-sportwagen be
stelt, krijgt die in juni van het jaar
1965 geleverd. Dat is enkele maan
den voor de volgende internationale
automobielshow in Frankfurt, die in
1965 gehouden zal worden.
(Van onze correspondent in Bonn)
F\e internationale autoshow in
Frankfurt-am-Main behoort
tot het verleden. Rond 800.000
mensen hebben haar bezocht.
Zij leidde in de Main-metropool
tot chaotische verkeerstoestan-
den. De jaarbeursdirectie en de
politie herademden, toen de
poorten dicht waren.
De auto-industrie had al een paar
dagen lang diep adem gehaald. De
toekomst ziet er voor haar rooskleu
rig uit. Er zijn automobielindustrieën
in de Bondsrepubliek, die in elf dagen
autoshow de produktie voor een heel
jaar vooruit hebben verkocht. De
orderboeken van automobielfabrie
ken en van de accessoires-industrie
zijn vol. Als het waar is, dat de
Westduitse conjunctuur zich in da
lende lijn beweegt, dan heeft de
automobielindustrie er niets van ge
merkt en zal er ook de komende
maanden geen weet van hebben. De
produktiebanden in Wolfsburg, in
Bochum, in Rüsselsheim, in Stuttgart
en in vele andere autocentra van de
Bondsrepubliek zullen de komende
maanden op volle toeren lopen. Als
zij tot dusverre al een capaciteits
reserve hebben gehad, dan is van nu
af aan het autoproduktieapparaat
volledig gemobiliseerd.
De zakelijke resultaten van deze 41e
internationale autoshow in Frankfurt
hebben ook de meest optimistische
verwachtingen verre overtroffen.
De Volkswagenwerke in Wolfsburg
en de Opelfabrieken in Rüsselsheim
(en Bochum) hebben reeds bekend
gemaakt, dat hun gehele produktie
aan wagens in de middenklasse (van
1500 cc af) tot het einde van het jaar
is uitverkocht. Wie nu nog een auto
van beide merken zou willen bestel
len om met Kerstmis daarin bij de
familie op bezoek te gaan, kan deze
plannen wel laten varen. Hij krijgt
zijn nieuwe wagens pas begin vol
gend jaar. Het ergste is het met de
230-S.L. van de Mercedesfabrieken:
voor dit sportmodel bestaan thans
reeds levertijden van 21 maanden. Wie
Verrast is zelfs de Mercedes-fabriek
over het verkoopsucces van haar
nieuwe „grote wagen", de Mercedes
600. Zij wil voorlopig 1000 wagens
van dit type bouwen hetgeen ten
dele met de hand zal moeten geschie
den met een snelheid van 50 tot
60 per maand. Tot de opdracht
gevers behoort keizer Hirohito van
Japan. De Westduitse en internatio
nale prominenten staan gewoon in
de rij om deze staatsiekaros te mo
gen bestellen. Hij kost rond 60.000
mark.
Zo zien de levertijden van de bekend
ste fabrieken en modellen der West
duitse auto-industrie er uit: Opel en
Ford onveranderd tussen de drie en
zes maanden, al naar gelang het
betalingsgebied waar de besteller
woont. Fiat: 18 maanden. N.S.U.-
„Spider": voor 1964 geheel uitver
kocht, op nieuwe bestellingen pas in
1965 leverbaar. De nieuwe „Glas"-
modellen 1300 en 1500, die pas van
februari van het volgend jaar af in
produktie komen: ongeveer drie
maanden van de produktiedatum af,
derhalve ongeveer medio volgend
jaar. B.M.W.-1800 (een 1500-er in
een 1800-jasje)produktie begin fe
bruari van het volgende jaar, eerste
twee maanden uitverkocht. Nieuwe
bestellingen met levertijden van twee
tot drie maanden na februari. Volks-
wagen-1200: zes tot acht weken,
voor de 1500-er iets langer.
Ook de buitenlandse inzenders zijn
tevreden over de verkoopresultaten
van de Frankfurtse autoshow, voor
al Fiat. Ook de Franse modellen, dia
in prijs goed kunnen mee-concurre-
ren en een dicht dealernet hebben,
waren zeer gevraagd.
Beslissend bij de bestelling was voor
velen de omstandigheid, dat zij op
een gelijkwaardige Westduitse wa
gen vele maanden zullen moeten
wachten, waar de buitenlandse con
currentie nog in weken-levertijd kan
rekenen. De Britten waren verrast
over de belangstelling voor hun
stands. Dit heeft hun vooral moed
gegeven voor de tijd, dat Engeland
deel kan gaan uitmaken van de E.E.
G.
(Advertentie)
RITMEESTER
PRESENTEERT
EEN NIEUWE SIGAAR
VOOR
k\.. .v*.
22
CENT
kenners
steken er
de loftrompet
over
De Frankfurtse autoshow was dus
een enorm succes. Maar het venijn
zit in de staart: een nieuwe motori-
seringsgolf schijnt op West-Duitsland
toe te rollen, waar nu al iedere acht
ste burger over een personenauto be
schikt, kinderen en grijsaards mee
gerekend. Nu wordt het eindelijk tijd
voor de Westduitse minister van ver
keer, ir. Seebohm, om wakker te
worden en wegen te scheppen, waar
de motorvoertuigen (het zijn er nu
al 12 miljoen) overheen kunnen rol
len. De verkeerschaos ter gelegenheid
van de IA..A. in Franfurt was een
slecht teken aan de muur.
Misschien was dat de reden, waar
om ir. Seebohm een bezoek aan de
I.A.A. heeft vermeden. Hij gaf er
de voorkeur aan een „dienstreis"
naar Portugal en Spanje te maken
en zich door generalissimo Franco
te laten ontvangen. Is het misschien
zo, dat minister Seebohm nu al bezig
is zich aan zijn ambt te onttrekken?
Het heet, dat hij zijn ministersporte
feuille na het aftreden van dr. Aden
auer zal neerleggen en president-di
recteur van de „Lufthansa" zal wor
den. Zijn opvolger zit dan met de ko
mende propvolle Duitse wegen.
President Kasavoeboe van Kongo heeft
het parlement ontbonden en een „consti
tutionele commissie" benoemd die zal
moeten beraadslagen over een nieuwe
grondwet.
Kasavoeboe kondigde de maatregel aan
tijdens een rede voor de radio.
Waarnemers zien in de actie van de pre
sident een beslissend keerpunt in de
steeds slechter wordende betrekkingen
tussen Kasavoeboe en het parlement.
der omroepen er toe sigaretten
reclames uit hun vóóravondprogram
ma's (die nog door vele kinderen
worden gezien) te houden.
In haar anti-tabak campagne past een
voorstei, dat de Christendemocrati
sche minister van arbeid van de deel
staat Baden-Württemberg zij het
dan ook om geheel andere redenen
heeft gedaan. De minister stelde voor
om op elke sigaret een extra-heffing
van één Pfennig te leggen en de mil
jarden Pfennige die op deze manier
bij elkaar zouden komen te gebrui
ken voor kinderbijslaguitkeringen.
Of dit voorstel ooit tot de hogere poli
tieke regionen in Bonn doordringt en
of het er dan „door" zou komen, is
een vraag. Minister Schwarzhaupt
zou er ongetwijfeld haar steun aan
verlenen, al ware het alleen maar
omdat het extra kwartje per pakje
sigaretten het legioen der rokers toch
weer wat zou verkleinen.
Voor de „Bundesbahn" zou het mis
schien betekenen, dat het vraagstuk
der rook- en niet-roken coupé's zich
automatisch zou oplossen. Het zou
dan, op de lange duur, waarschijnlijk
alleen nog maar de locomotief zijn,
die rookt...
Van OööZ WWWWWWWWWWWWIAt
SERIE
WETEN EN KUNNEN
N.V. Uitg. Mij. „Kosmos",
Amst.-Antw.
Wij ontvingen uit deze serie de num
mers
220 Praktische Konijnenteelt,
9e druk
A. G. Stenhuis
222 Groenteteelt in kleine tuinen,
13e druk
H. Stienstra
G- Duursma
244 Borders in kleine tuinen,
5e druk
A. C. Muller-Idzerda
247 Onze duiven 7e druk
C. A. M. Spruit
De deeltjes, die alle een goede naam
hebben, getuige het aantal herdruk'
ken, bevelen wij graag aan.
Als gevolg van het slechte weer
staat de Sowjet-Unie „er tamelijk
moeilqk voor" voor zover het de
oogst in 1963 betreft, zo heeft
de Russische premier, Nikita
Kroesjtsjew, gisteren gezegd in
een onderhoud met boeren in de
Oekraïnse stad Novava Kakhov-
ka.
De Russische leider, die tijdens de
laatste drie weken boerderijen in
het zuiden van het land heeft be
zocht, doelde blijkbaar op de
slechte graanoogst in vele ge
bieden.
Hoewel er geen tekenen zijn die
wijzen op broodtekorten, maakt
men zich zorgen of er in de toe
komst voldoende brood zal zijn en
zijn er plannen om 7.000.000 ton
tarwe uit het buitenland in te
voeren.
In zijn gisteravond in het rege
ringsblad „Izwestia" gepubliceer
de verklaring deed Kroesjtsjew
een beroep op de boeren ai het
mogelijke te doen om de produktie
op te voeren en zei hij dat het
gebruik van kunstmest een drin
gende noodzaak was. Hij bepleitte
opnieuw dat de produktie van
kunstmest in 1965 tot 35.000.000
ton per jaar zou worden verhoogd
en dat ze in 1970 tot 100.000.000
ton zou worden opgevoerd.
Amerika produceerde in 1962
35.000.000 ton kunstmest.
Kroesjtsjew wees ook op de nood
zaak meer aandacht te besteden
aan de bevloeiing van het land
en de opleiding van irrigatiedes
kundigen ter hand te nemen.
Hij pleitte voor maatregelen om
de mogelijke gevolgen van de
slechte oogst op te vangen en
pogingen om de graanproduktie
in de zogenaamde „hongerige"
steppen van Zuid-Kazakstan en
Oezbekistan op te voeren.
