Varende gemeente: voor
schippers thuishaven
KERKELIJKE ZORG
VANAF DE WAL
KERKEN EN HUN VERLEDEN
NIEUWS VAN
DE BINNENVAART KENT GEEN RUST
e soort
Eigendomsrecht
Ingrijpende hervormingen aan
de orde op conciliezittingen
Gewoon tanken
wordt
ouderwets!"
Vrijwilligers
n stap vóór!
Anders
BP steeds
Zaterdag 28 september 1963
Wie modern tankt, heeft de keus
uit 5 soorten benzine. En dat
moet ook! Want iedereen rijdt
verschillend, en bij elke auto zijn
de rij-omstandigheden anders.
Geef Uw auto 'individuele voe
ding'. dat is töp-kracht bij het j
zuinigste verbruik!
Overtuig U zélf; kies uit:
I BP normaal, BP Mix 25, 50 of 75,
I BP super.
De Super-Mix pompen zijn zeer
speciale pompen.
Vraag adressenboekje (per brief
kaart) aan BP, Frederiksplein 42,
Amsterdam.
rXXXXXXXXXTr"T"IXX»XX"rTXXXXXTXXXXXXXXXX"I*****»XXXXIXXXXXXXXXXXXXXXXXX
Jes. 43 1: „Maar nu, zo zegt de He-
re, uw Schepper, o, Jacob, en uw For
meerder, o, Israël, Ik heb U bij uw
naam geroepen, gij zijt van Mij".
Onze naam, dat is toch wel iets eigens, iets wat toch wel heel
speciaal bij óns behoort. Iemand die je naam noemt, kent je, ivü je
ook kennen. Een van de ergste dingen is wel: niet meer bij onze
naam te worden genoemd, als een nummer te worden behandeld.
Onze naam is ook een kenteken, waardoor we onderscheiden worden
van anderen. Als onze naam geroepen wordt betekent dat: U bedoel
ik. Nu niet die anderen, maar V.
„Ik heb U bij uw naam geroepen, gij zijt van Mij". Dat is een
boodschap die Gods profeet allereerst moest brengen aan Israël,
maar via Israël aan de gemeente, die uit Israël is voortgekomen.
En bij de doop worden we wel heel persoonlijk bij onze naam ge
roepen. Bij de doop wordt heel persoonlijk door God tegen ons ge
zegd: jij bent van Mij. En Hij laat daaraan voorafgaan: Ik ben
uw Schepper, uw Formeerder. God laat een eigendomsrecht op
ons gelden. Hij heeft ons geschapen, geformeerd. Zoals een beeld
houwer iets kan formeren en er zijn hart, zijn hele ziel in kan leg
gen, zo heeft God, om zo te zeggen, toen Hij de mens s'chiep, er Zijn
ziel in gelegd. In Genesis lezen we: God schiep de mens naar Zijn
beeld. Hij legde er iets van zichzelf in. Ja, Gods grote vijand wist
wel wat hij deed, toen hij zijn vernietigingspoging juist richtte op
de méns. Maar God had die mens zó lief, zó had Hij er Zijn hele
ziel ingelegd, dat Hij het er niet kón bij laten zitten en alles op
alles gezet heeft om ons weer te maken tot wat Hij had bedoeld.
In Christus heeft Hij er alles voor over gehad.
Daarom blijft Gods eigendomsrecht op ons gelden. Hij roept ons
heel persoonlijk bij onze naam en zegt: je bent van Mij. Dat ge
beurt in heel bijzondere mate bij onze doop. En hij wacht op het
antwoord, dat we ook heel persoonlijk moeten geven. Hij wacht
op onze belijdenis, waarin wij antwoord geven op onze doop: Ja
Heer, ik wil van niemand anders dan van U zijn. Ik dank U, dat
ik van U mag zijn!
KATTENDIJKE, P. STOK.
In Zeeland ligt de situatie iets an
ders. De Zeeuwse havens worden
door de binnenschepen wél veel, maar
altijd slechts voor korte duur aan
gedaan. De Zeeuwse kerken hebben
dan ook geen eigen schippersgemeen-
te en alleen de Gereformeerde Ker
ken kennen een eigen schipperspredï-
kant, die daarbij een walgemeente
heeft: ds. A. J. L. Hoogkamer (33)
uit Wemeldinge.
Twee dagen in de week gaat hij naar
de schepen in Wemeldinge en in Ter-
neuzen. „Als ik van de veerboot in
Terneuzen kom, begin ik meteen met
kijken: liggen er bij de sluis, dan ga
ik daar eerst heen en zo de hele wal
kant af. Je komt vaak aan boord en
dan zeggen ze: „U bent de eerste do
minee, die we aan boord hebben
sinds we drie jaar geleden trouw
den". Ik heb een lijst met namen
van schepen, waarop gereformeerden
varen. De lijst komt van de „Agkos"
uit Rotterdam. Want het gaat er in
de eerste plaats om de mensen enigs-
Schepen in een van de sluizen te
Hansweert op doorreis naar een
andere haven: schippers kennen
geen rust. (Foto P.Z.C.)
„Het gaat er om de kerk vast te hou
den en te bewaren, ook om evange
lisatie te bedrijven. De meeste schip
pers weten dat ik kom, en als ze me
niet kennen, maak ik mij bekend. Een
heel enkele keer is men wat vijandig.
Dat heeft dan vaak een achtergrond.
Je probeert ze dan tot de goede over
tuiging te brengen, tot het inzicht,
dat ze niet naar de mensen moeten
kijken als ze de kerk willen zien,
maar naar Christus. Je hoopt dan, dat
er van die gesprekken iets blijft han
gen".
Overigens noemt ds. Hoogkamer het
werk, dat hij onder de schippers doet
maar een „klein filiaaltje van het
landelijke werk". De gereformeerde
schipperspredikanten komen om de
drie maanden bij elkaar om ervarin
gen uit te wisselen over hun werk
„in deze heel andere wereld". Ook
met de hervormde en chr. gerefor
meerde schipperspredikanten en met
de r.-k. zielzorgers voor de schippers
is er een nauw contact.
Het werk van de Zeeuwse Gerefor
meerde Kerken onder de schip
pers begon in 1930 op initiatief van
de heer J. Hoogerheide, nu gepensio
neerd onderwijzer in Wemeldinge. Hij
zorgde voor schipperscatechisatie en
en schipper voelt zich vaak nergens aan gebonden. Hij vaart van
de ene haven naar de andere. Laadt in Terneuzen en lost in
Antwerpen, vaart de Rijn op naar Bazel en is dan weer in Rotter
dam te vinden. Met zijn schip kruist hij over de Europese water
wegen. Soms heeft hij in de één of andere haven een paar dagen
rust: wachten op lading. Maar dan begint de vaart weer van voren
af aan. Een schipper kent geen rust, geen vaste ligplaats. Hij is
ingeschreven in het bevolkingsregister van zijn officiële woon
plaats en in dat van zijn eigenlijke kerkelijke gemeente en is be
kend op het gemeentehuis van de plaats waar veel familie woont.
Hij is „schipper naast God", maar een kerkelijke thuishaven bezit
de schipper niet. De schipper zelf beseft dit het beste. En de schip
persvrouw.
Primeurs voor Nederland
De eerste multigrade motor-olie' was:
BP Visco-Static (sept. '54). De eerste
verwarmingsolie met anti-roest: BP
Super Haardbrandolie sinds dec. '60.
Alleen BP biedt 5 soorten benzine
met Super Mix: sinds april '62. In
april '63 kwam BP Longlife, de enige
motor-olie met dubbele levensduur.
(Van een verslaggever).
Het lijdt geen twijfel dat het twee
de Vaticaanse concilie onder
paus Paulus VI de koers zal voort
zetten die paus Joannes XXIII heeft
uitgezet. Ook dat de kerk van Rome
zich bevindt in een periode van zeer
ingrijpende hervormingen. Dit bleek
duidelijk tijdens de laatste perscon
ferentie voor het begin van de twee
de zitting van het concilie morgen
zondag 29 september die het Do
cumentatie Centrum Concilie deze
week in Utrecht heeft gegeven.
In zijn prognose voor de komende
conciliezittingen deelde dr. L. G. M.
Alting von Geusau, directeur van het
centrum, en gedelegeerde van de bis
schop van Groningen voor oecume
nische zaken, mee, dat nu vijftien van
de zeventien te behandelen schemata
bij de bisschoppen zijn. De twee an
dere over de missie en over kerk
en wereld zullen op het concilie zelf
worden behandeld. Men begint maan
dag 30 september onmiddellijk met
de behandeling van het centrale
Op initiatief van de commissie so
ciale diensten van het Katholiek
Vrouwelijk Jeugdwerk zijn onlangs
32 meisjes in de leeftijd van 17 tot
24 jaar begonnen aan een „sociaal
jaar", dat doet denken aan wat in
protestantse kring bekend staat als
„diaconaal jaar". Deze meisjes zijn
te werk gesteld bij organisaties voor
gezinszorg, in ziekenhuizen en be
jaardentehuizen. Als voorbereiding
was er een veertiendaagse „training"
op Woudschoten bij Zeist, nu zijn zij
voor een heel of een half jaar aan
het werk.
(Advertentie)
In de vele rapporten, die de Gene
rale Synode van de Gereformeerde
Kerken ter behandeling kreeg is er
ook een bij het verslag van werk
zaamheden van het moderamen van
de vorige synode over de contac
ten met een werkgroep die zich bezig
hield met de vraag of het mogelijk
zal zijn een Raad van Kerken in het
leven te roepen in Nederland. Deze
gespreksgreop, bestaande uit dr. A.
A. Koolhaas, dr. D. Nauta, dr. H.'N.
Ridderbos en ds. N. O. Steenbeek, had
enkele besprekingen met de mode-
ramina van de hervormde en gere
formeerde synoden. Aan het beraad
lag de gedachte ten grondslag, dat er
voor de kerken in Nederland een or
gaan van overleg zou moeten komen,
waar de deelnemende kerken elkaar
zouden kunnen ontmoeten en consul
teren om in zaken van gemeenschap
pelijk belang zoveel mogelijk een ge
lijke gedragslijn te volgen of te za-
men op te treden. Van hervormde
zijde stelt men prijs op een breder
contact met andere kerken dan in de
Oecumenische Raad van Kerken mo
gelijk is. Van gereformeerde zijde
werd gepleit voor een vorm van con
tact als bestaat in de kerkenconfe-
rentie van Nyborg en tevens om dit
uitgebreid te zien tot bijv de Christe
lijk Gereformeerde Kerken, de Vrijge
maakte Gereformeerde Kerken en de
Gereformeerde Gemeenten. Daarom
heeft de gespreksgroep dan ook con
tact gezocht met deze kerken.
Aan de tweede zitting van het con
cilie in Rome zullen 2427 rooms-ka-
tholieke geestelijken deelnemen, on
der wie 75 kardinalen en 2228 aarts
bisschoppen en bisschoppen.
Het christelijk comité voor hulp
aan Algerije, een combinatie van 17
kerken en kerkelijke organisaties,
heeft op verzoek van de regering
van Algerije besloten haar hulpver
lening nog voor onbestemde tijd voort
te zetten, ook al zou zij volgens opzet
in mei 1964 beëindigd worden. Bo
vendien heeft men het aantal bijzon
dere hulpprojecten aanzienlijk uitge
breid. In de loop van de zeven jaar
waarin het land door de oorlog werd
geteisterd, werden duizenden hec
tares bos gerooid. Daarom betreft
één van deze projecten het beplan
ten van deze gebieden met 70 mil
joen jonge bomen. Meer dan 78.000
inwoners van dit land zullen bij deze
beplantingsarbeid betrokken zijn: zij
worden beloond met voedingsmidde
len en kleding.
Op de oproep van de afdeling voor
interkerkelijke hulpverlening van de
Wereldraad van Kerken om hulp
voor de overlevenden van de aard
bevingsramp in Skopje in Joego
slavië is veel reactie gekomen. Ton
nen aan voedsel, medicijnen, tenten
en dekens enz. zijn door de kerken
over heel de wereld gezonden. En
ook bijna 400.000 dollar. Hiertoe heb
ben bijgedragen of toezeggingen ge
daan: Australië 36.800, Denemarken
4000, Duitsland 125.000, Groot-Brit-
tannië 52.000, Nieuw-Zeeland 2800,
Ver. Staten 150.000 en Nederland
28.000 dollars. Hiervoor worden pre
fab-huizen aangeschaft, die op korte
termijn kunnen worden opgebouwd.
Advertentie)
OOK kerken zitten met hun verleden. Daarvan
hebben ze allemaal last op de een of andere
manier. Het is een van de verheugende verschijn
selen van deze tijd, dat in eigen boezem de vraag
opkomt: hebben we wel goed gedaan en hebben
we wel de rechte houding aangenomen Men gaat
niet alleen zoeken naar fouten bij anderen, maar
men gaat zich ook bezighouden met misstappen
van zichzelf. Daarover moeten wij ons niet verba
zen. Ieder mens zit op de een of andere wijze
te worstelen met zijn verleden. Iemand die dat
niet kent en meent dat hij alleen maar goed
heeft gedaan en recht heeft gehandeld, is een
onuitstaanbare kerel. In een kerk, in iedere kerk
zit zoveel menselijks dat wij er ons niet over
moeten verbazen dat men ook hier zit met het
verleden en dat dit eigenlijk een voortdurende
worsteling is. Wanneer we in een kerk de ge
dachte aantreffen dat zij in het verleden 't alleen
maar bij het rechte eind heeft gehad, komt er
bij ons onmiddellijk een zekere weerstand en gaan
we vragen: welke kerk is er nu onfeilbaar? Bo
vendien zitten alle kerken ook nog met hun geza
menlijk verleden. We reven in een wereld waar de
voortdurende dreiging is dat zij door onderlinge
twist tussen de volken ten onder gaat. Dit kan
men nu wel constateren, maar dan komt er bij
de kerken de benauwende vraag op: zijn wij met
elkaar in deze wereld wel het zoutende zout ge
weest zoals Christus het voor Zijn discipelen
heeft gesteld? Wat hebben wij niet onderling
getwist en hoe kunnen wij aan de volken van
deze aarde nu voorhouden dat zij niet moeten
twisten? In het laatste herderlijk schrijven van
de r.-k. bisschoppen in ons land dat zij opstelden
ter gelegenheid van de heropening van het con
cilie in Rome, beluisteren we ook iets van deze
toon, wanneer uit de sequentie van Pinksteren
wordt aangehaald de bede tot de Heilige Geest,
dat hij moge besproeien wat verdord is en buigen
wat weerspannig is
WE wiiden het dit keer echter niet hebben
over het concilie te Rome, maar over de
synode van de Gereformeerde Kerken die gedu
rende de laatste weken te Groningen bijeen is
geweest. Het laatste bericht, dat we lazen, was
over een besluit dat blijkbaar op de valreep van
de verdaging is genomen. De synode heeft zich
verklaard tegen gemeenschappelijke kerkdiensten
van de uit Nieuw-Guinea teruggekeerde gemeen
teleden van de Ned. Herv. Kerk en de Gerefor
meerde Kerken. Daar op het laatste stuk wat
ons land nog restte van het vroegere Ned. Oost-
Indië, was gesticht de Evangelisch-Christelijke
Kerk op Nieuw-Guinea. Zowel hervormden als
gereformeerden die uit ons land daarheen gingen,
leverden hun attestaties in bij deze kerk. De pre
sprak: „De dolerende kerk erkent zich mede
schuldig aan het Babel dat haar omringt, ja,
dat in verschillende opzichten ook in eigen boe
zem huist". De synode te Groningen is op deze
tot haar gerichte verzoeken niet ingegaan. „Als
twee of meer plaatselijke kerken elkaar als kerk
hebben herkend en er van overtuigd zijn, dat geen
andere evangelie mag worden gebracht dan dat
van Jezus Christus, zoals Hij in gehoorzaamheid
aan de Schrift in de gereformeerde belijdenis
geschriften wordt beleden, dan moet een gemeen
schappelijke dienst tot de mogelijkheden gaan be
horen".
MET het verleden neeft men nog meer ge
worsteld op de synode in Groningen. „De
bereidheid om het verleden kritisch te bezien
bleek deze week op de synode in Groningen uit
een langdurige bespreking over het conflict uit
1926 ten gevolge waarvan destijds de Gerefor
meerde Kerken in Hersteld Verband zijn ont
staan". Zo lezen we in een bericht dat wel af
komstig zal zijn uit de synodale vergadering zelf.
Tegenwoordig is het zó geworden daarover
mogen we ons verheugen dat, als een synode
iets zegt, zij daarbij ook andere kerken in 't oog
heeft en niet alleen spreekt en handelt in de
houding van de controvers. Dan weet men dat
niet de eigen kerk alleen kerk is in Nederland
en in de wereld. Dit is het nu juist wat de Gere
formeerde Kerken in 1926 nog niet of niet meer
beseften. Zij hebben toen alleen dogmatische be
slissingen genomen. Het ging, naar hun gedach
ten, om een interne zaak die aanhangig was ge
maakt door een zekere broeder Marinus en daar
mee hebben zij zich geïsoleerd van andere kerken,
ook van die kerken welke eveneens van gerefor
meerde signatuur waren. Het ging in 1926 om
Genesis 3, het verhaal van de zondeval. Is het
spreken van de slang een zintuiglijk waarneem
bare werkelijkheid geweest? In deze zin heeft
men toen een bindende leeruitspraak gedaan en
leze zou nog altijd van kracht moeten zijn in.de
Gereformeerde Kerken, maar waartegen steeds
meer bezwaren kwamen. De vorige synode be
noemde voor deze zaak een deputaatschap, dat
nu met een voorstel kwam „de binding aan deze
leeruitspraken op te heffen" „Men was van oor
deel dat sinds 1926 nieuwe argumenten zijn
aangevoerd, die tot herziening van de traditionele
opvattingen op dit punt moeten leiden" Deze
zaak is nog aangehouden tot de voortgezette sy
nodale vergadering in het begin van het komende
jaar, maar zoveel is toch wel reeds duidelijk
geworden dat, moest deze synode een uitspraak
doen als in 1926, ze er in geen geval zou komen.
H.
Aan de wal gaat het automatisch:
je deed je zondagse kleren aan
en ging naar de kerk 's zondags. Nu
moeten wij zelf het initiatief nemen.
Als je bij een buurman ligt, dan zegt
de buurvrouw nog wel „kom, we gaan
naar de kerk" en dan ga je samen.
Ik geloof ook, dat het een heleboel
aan jezelf ligt of je als je op een
schip zit nog naar een kerk gaat,
maar je hebt niet altijd de tijd en
de gelegenheid. En met alleen naar
de kerk gaan ben je er ook niet.
Je mist de band met de anderen uit
de gemeente".
Dat zegt een schippersvrouw, me
vrouw D. Nieboer-Kuiper van het
motorschip „Berdu" uit Zwolle, dat
een paar dagen geleden in Terneuzen
lag. Mevrouw Nieboer is één van de
hervormden van de „varende ge
meente", de gemeente-zonder-gren
zen in de Ned. Herv. Kerk. Een ge
meente, die zo'n dertigduizend zielen
omvat (rond achtduizend gezinnen)
van de binnenvaart op tienduizenden
kilometers binnenvaarwater in West-
Europa. De raad voor de varende
gemeente van de Ned. Herv. Kerk
tracht deze gezinnen de band met de
walkerk te geven, zoals de Gerefor
meerde Kerken dit doen via „Agkos",
le Arbeid der Gereformeerde Kerken
mder de schippers en zoals de
Tooms-Katholicke Kerk het doet via
speciale voor de zielzorg onder de
binnenschippers vrijgestelde geeste
lijken. De Christelijk Gereformeerde
Kerken hebben twee reizende schip-
pérspredikanten in ons land en nog
andere kerken trachten de schippers
de band met de walkerk te geven. Er
varen zo'n zeventienduizend binnen
schepen met zeventigduizend mensen
aan boord dag in dag uit over de
Westeuropese binnenwateren. De ker
ken doen het hunne om de schippers
en hun gezinnen te laten weten, dat
ze door de kerk niet worden verge
ten: schippersouderlingen en vrijwil
ligers gaan aan boord met lectuur:
De vuurtoren, het blad van de her
vormden. Contact over water van
gereformeerde zijde, met 't Haventje,
de Elisabethbode, Goede tijding, of
hoe al die bladen verder mogen heten.
Schipperspredikanten gaan op „huis
bezoek" of hebben een eigen gemeen
te in die havens waar dikwijls
veel binnenschepen liggen, zoals in
Maasbracht of Lobith, Rotterdam of
Duisburg. Dan zijn er de schippers-
scholen en -internaten en het recrea
tief werk.
zins het contact met de kerk te ge
ven, dat is mijn opdracht van de de-
putaten voor de arbeid onder de
schippers van de provinciale syno
de der Gereformeerde Kerken in
Zeeland. Maar kerkmuren kent men
in de schipperswereld niet: als de
mensen eenmaal de dominee hebben
gezien, geven ze het aan elkaar door
en het komt herhaaldelijk voor, dat
de mensen zeggen: „Dominee, gaat
U nog even naar die en die ook toe".
Dat kunnen dan best hervormden zijn
of ook rooms-katholieken. Ik kan ze
dan in ieder geval altijd de tijden
van de kerkdiensten vertellen van
alle kerken, want die heb ik altijd
bij me. Je doet dit werk dus eigen
lijk een beetje voor allemaal". Vrij
dags is dominee Hoogkamer in Ter
neuzen te vinden, zaterdags in We
meldinge. In Wemeldinge brengt hij
ook wat bladen mee tijdens zijn
scheepsbezoeken. In Terneuzen, Sas
van Gent, Hansweert, Kamperland,
Lectuur voor de schippers: de heer
Nolebaart uit Hansweert gaat de
schepen langs. Schipper Witte van
de Johan II neemt graag de „Vuur
toren" mee aan boord.
voor een schippersklas in zijn School
met de Bijbel. „De rneesten hadden
graag dat je kwam en ze wilden
graag praten". De deputaten voor
de schippers werden eerst in later
jaren benoemd. De heer Hoogerheide
was een vrijwilliger van het eerste
uur, zoals er nu vrijwilligers werken
uit bijvoorbeeld de Zeeuwse Hervorm
de Kerken, die geen eigen schippers-
predikant hebben. De hervormde ge
meenten in de havens, waar schip
pers aanleggen, tellen verschillende
vrijwilligers om hun gemeenteleden,
die de schippers afgaan met bladen
en een praatje maken. Eén van die
vrijwilligers is de heer J. A. C. J.
Notebaart uit Hansweert, die één
maal in de maand de schippers be
zoekt. „Ze lezen deze bladen graag,
de Vuurtoren en dat van de Rotter
damse schipperspredikant ds. v. d.
Most, 't Haventje. De mensen leven
beslist wel mee met onze kerk, waar
ze, als er gelegenheid voor hebben,
ook graag een kerkdienst bijwonen.
Laatst was er één, die mij vijfenveer
tig gulden gaf voor de kerkrestaura
tie. Je kunt de schippers van de an
dere kerken ook altijd een groot ple
zier doen met de tijden van hun kerk
diensten en de plaats waar ze de ker
ken kunnen vinden. Overigens, als er
geen kerk in de buurt is, komen ze
rustig naar de hervormde: schippers
zijn ruim van begrip". In Terneuzen
wil de hervormde gemeente weer
graag een schippersouderling benoe
men, maar zoals ds. J. Scholten ons
zei: „dat is nog een probleem om
voldoende ouderlingen te krijgen voor
alle taken in de kerk". Op de schip-
persbeurs in Terneuzen zijn altijd
een oud-gereformeerde en een lid van
de algemene schippersvereniging
aanwezig, die de mensen van de va
rende gemeente de aanvangstijden
van de kerkdiensten kunnen geven.
„En dan is er gelukkig de schippers
predikant van de gereformeerde kerk
in Wemeldinge, die ze regelmatig
zien. Zelf bezoek ik de schippers als
ze in het ziekenhuis liggen en de
andere predikanten hebben ook altijd
gelegenheid voor ze, als er een kind
moet worden gedoopt. Want dat is nu
eenmaal zo: als het vandaag niet is
gebeurd, zijn ze morgen weer weg".
schema, dat handelt over de kerk.
Daarna komt het schema over de
sacramenten van het huwelijk aan de
orde, waarbij o.a. de kwestie van de
gemengde huwelijken wordt bespro
ken. Het schema over de kerk om
vat vier hoofdstukken: over het mys
terie der kerk, over paus en bisschop
pen, over de kerk en zijn leken, en
over kerk en wereld.
Vrijwel de gehele problematiek en het
gehele program van het concilie ko
men in dit schema ter tafel. Men
verwacht dan ook langdurige discus
sies. Sommigen zouden al tevreden
zijn wanneer men met dit schema
klaar kwam in deze zitting die 8 de
cember sluit. Er wordt nu al gerekend
op vier of vijf zittingen.
Prof. drs. F. Haarsma van het
groot-seminarie te Rijsenburg
ging nader in op het geheel herziene
schema over de kerk. In dit nieuwe
schema is meer nadruk gelegd op het
mystieke karakter van de kerk.
Christus is aanwezig en werkzaam in
de kerk, in de kerk werkt hij door
de Heilige Geest nog steeds dienend
in de wereld. Maar naast deze verti
cale goddelijke dimensie heeft de
kerk ook een horizontale menselijke
aard en historische dimensie. De kerk
staat in de geschiedenis. Zij moet
zich daarom steeds weer opnieuw
aanpassen en hervormen. Zij schiet
ook te kort in haar opdracht door de
zonde. De kerk kan zo mede verant
woordelijk worden aan kerkscheurin
gen, aldus prof. Haarsma, en zij zou
haar schuld in deze ook uit kunnen
spreken.
Spreker hoopte verder dat het con
cilie een omschrijving van het lid
maatschap der kerk in oecumenische
en pastorale geest zou geven. Men
zou daarbij uit kunnen gaan van het
radicaal en fundamenteel tot de kerk
behoren van leden, die gedoopt zijn
en geloven in Christus. Men zou zelfs
uit kunnen spreken dat de louter
naam-katholieken in mindere mate
lid kunnen zijn dan de gelovige niet-
katholieken.
Ook hoopte prot. Haarsma op een
aanvulling van de leer van het eer
ste Vaticaanse concilie over het pri
maatschap van de paus. Hij zou dit
primaatschap geplaatst willen zien
in het verband van het episcopaat als
het hoogste college in de kerk. Ten
slotte zou hij op officiële erkenning
van plaats, functie en verantwoorde
lijkheid van de leek in de kerk op
grond van het algemeen christen
schap der gelovigen willen hopen.
De Rijksmunt in S
Utrecht heeft bij 9
gelegenheid van de J
hervatting van hét 9
nn\i r*i li óoa 7?.ntYl.f> S
I
concilie in Rome
een gouden pen- j
ning van paus
Paulus VI ver-
vaardigd. De serie
gouden penningen
met betrekking tot J
het concilie is hier- I
door uitgebreid tot J
drie. De andere 9
twee zijn een gou- 9
den Christus-pen- 9
ning en één gewijd S
aan paus Joannes
XXIII. De penning
geeft de beeltenis
van de paus en
aan de keerzijde J
de tekst „Opdat J
allen één zijn" uit J
het Hogepriester- 9
lijk gebed (Joh. 9
17). De penning is 9
ontworpen door S
Geurt Brinkgreve.
dikanten die er beroepen werden, kwamen even
eens uit beide kerken. De berichten die wij gedu
rende de jaren dat men in één kerk verenigd was,
lazen, luidden dat het goed ging en dat men
van beide zijden alleen maar verheugd was over
deze mogelijkheid. Nu zijn bijna al die Nederlan
ders teruggekeerd en daarbij ook de predikanten.
Zes van hen, uit elk van de betrokken kerken
drie, hadden „mede namens honderden gerepa-
rieerde gemeenteleden" een brief aan de synode
geschreven waarin ze pleitten voor een voortzet
ting van gemeenschappelijke kerkdiensten van
deze gerepatrieerden, die zich blijkbaar niet meer
thuisgevoelen in de sfeer van gescheidenheid zoals
wij die in ons land kennen. De synode te Gronin
gen is er niet op ingegaan. „De weg tot nauwer
samengaanis niet te verwezenlijken op de
wijze van gemeenschappelijke kerkdiensten die op
Nieuw-Guinea gewoon waren".
TROUWENS, reeds eerder was er door die ge-
repatrieerden een probleem gerezen. Onder
hen die terugkwamen uit die kerk ginds, waar zij
broederlijk hadden geleefd, waren er die niet
goed wisten waar ze hun attestatie nu moesten
inleveren en op de gedachte kwamen nu voortaan
maar lid te zijn van beide kerken. Het verleden
was ook hier de oorzaak dat dit niet zo maar
werd geaccepteerd, maar, zij het dan op een
eigenaardige manier gesteld, is hier roch een
reeël levende vraag naar voren gekomen. Ook
eerder reeds had de synode te Groningen gespro
ken over gezamenlijke kerkdiensten. Op de vorige
synode te Apeldoorn was e: de mogelijkheid ge
opend dat er met andere kerken gemeenschappe
lijke kerkdiensten konden worden gehouden bij
bijzondere gelegenheden. Nu waren er, naar aan
leiding van dit besluit, protesten binnengeko
men van kerkeraden en gemeenteleden die wensten
dat het besluit in dusdanige zin werd gewijzigd,
dat gezamenlijke diensten met hervormde ge
meenten daarvan werden uitgesloten. ,Alle her
vormde kerkeraden zijn ontrouw aan de heilige
roeping ten aanzien van de woord- en sacraments
bediening. Alle zijn zij ook verantwoordelijk
voor het voortbestaan van de vrijzinnigheid".
Ook hier wreekt zich weer een stuk verleden. Dit
is een zwart-wit-sehema, tekent dr. I. Plomp
hierbij aan en die zijn altijd gevaarlijk. Dan
haalt hij aan wat de docerende dr. mr. W. v. d.
Bergh op een vergadering in 1886 te Leeuwarden
Middelburg en Goes stappen vrijwil
ligers aan boord van de schepen met
evangelisatielectuur. Met deze gere-
formeerde kerkleden houdt hij nauw
contact.
MEVROUW NIEBOER-KUIPER
's zondags naar de kerk