Gedurfd plan van de
Anglicaanse Kerk
t V
DE ZENDING EN DE POLITIEK
„BELANGRIJKER DINGEN
DAN NIEUWE KERKORGELS
Als dauw
NIEUWS VAN OVERAL
,KERK IS ZENDING'
EN DE
Pleidooi
Crisis
Eenheid
„Gewoon tanken
wordt
ouderwets!"
Marken in spanning: samenvoeging van m
hervormde en gereformeerde school?
BP steeds
'ii stap vóór!
rr
Voor* mooson die kwaliteit verlangen
Pastorale bezetting: zorg voor hervormde
kerk in Noord-Brabant en Limburg
bottled
Under appointment by tims rotterdan
Zaterdag 21 sept. 1963
(Van een medewerker)
DE HEMEL beware ons voor een jamboree!" zo riep de anglicaanse
aartsbisschop van York, dr. Donald Coggan, uit aan de vooravond van
het tweede anglicaanse wereldcongres, dat in augustus in Toronto, Canada
is gehouden. Meer dan duizend bisschoppen, priesters en „leken" van de
Anglicaanse Gemeenschap kwamen hier bijeen. Zij vertegenwoordigden de
achttien zelfstandige Anglicaanse Kerken, die de Anglicaanse Gemeenschap
vormen onder leiding van de aartsbisschop van Canterbury, dr. Arthur
Michael Ramsey. Deze gemeenschap telt bijna 43 miljoen zielen in tachtig
verschillende landen. Het tweede anglicaanse congres in Toronto het
eerste werd in 1954 in Minneapolis gehouden is geen „jamboree"', geen
padvinderskamp en ook geen theologenparade geworden. Er werd eerlijk
gesproken over de crisis, waarin de Anglicaanse Kerken met de andere
Kerken in deze moderne wereld verkeren. Er werd vol hoop gesproken over
de nieuwe oecumenische situatie, die bezig is te ontstaan. Er werd een ge
durfd plan naar voren gebracht, dat neerkomt op het „poolen" van de be
schikbare financiële middelen en mensen uit de gehele Gemeenschap ten be
hoeve van de gehele Gemeenschap.
Dit revolutionaire plan werd de con
ferentie aan het slot van de tien
dagen durende besprekingen aange
boden in de vorm van een manifest
onder de titel: „Wederzijdse verant
woordelijkheid en onderlinge afhan
kelijkheid". „Wat wij werkelijk vra
gen", zo zeiden de hoofden van de
Anglicaanse Gemeenschap, wat de
dood van vele oude dingen zal bete
kenen, maar wat oneindig meer
is de geboorte van volslagen nieu
we verhoudingen". Reverend dr. Ste
phen Bavne. de Amerikaanse ..exe
cutive officer" van de Anglicaanse
Gemeenschan. die de voornaamste op
steller van dit plan was. zei. dat ..het
óf de grootste mislukking, óf het
meest dramatische document van on
ze geschiedenis kan worden."
Het olan wil. dat er aan de ene kant
een liist wordt opgemaakt van wat
er a.an mensen en geld nodig is in de
verschillende kerken en zendingsge-
bieden van de „Anglican Commu
nion". Aan de andere kant moet er
een liist worden opgemaakt van de
beschikbare mensen en financiële
middelen. Aan de hand daarvan moe
ten de meest noodzakeliike projecten
worden aangepakt, waar dan ook en
met de gezamenliike middelen van de
gehele Gemeenschap. Het plan wil,
dat er in de komende viif jaar door
de Gemeenschap een extra vijf mil
joen gulden wordt bijeen gebracht
grotendeels ten behoeve van de zen
dingskerken. De grote vraag voor de
Anglicaanse Kerken is nu: Moet er
een centraal orgaan worden gescha
pen, die zorg draagt voor de uitvoe
ring van dit plan en de daaruit voort
komende gemeenschappelijke projec
ten?
De anglicaanse leiders hopen, dat het
door de verschillende kerken binnen
twee jaar zal worden aanvaard. Een
program van actie zou dan nader
kunnen worden uitgewerkt. Voor de
tienjaarliikse Lambeth-Conferentie
van de Anglicaanse Gemeenschap in
1968. „Het manifest is een toetssteen
voor ons discipelschap", zo zei aarts
bisschop Coggan: Willen wij wel of
niet tot zaken komen? We moeten
beslissen wat belangrijker is: een
pronkorgel in de kerk, of literatuur
in Afrika, waar de tijd voor de kerk
snel ten einde loopt".
Van de gemeenten wordt in het ma
nifest gevraagd om tenminste
evenveel tijd en geld te besteden aan
de kerk in het buitenland als aan
de kerk „thuis". „Dit betekent het
einde van de gangbare mening, dat
zendingswerk een keuze is iets
wat wij doen met wat wij over heb
ben, wanneer wij in onze plaatselij
ke behoeften hebben voorzien", aldus
bisschop Bayne. „De kerk is zen
ding". De rijke gemeenten moeten ve
le begerenswaardige zaken laten
staan om de „havenots" te helpen.
Van de gemeenten wordt verwacht,
dat zij hun eigen tweederangsbehoef
ten niet stellen voor de primaire be
hoeften van haar zustergemeenten el
ders. Het manifest noemt enkele
voorbeelden: Een nieuw kerkorgel in
New York kan betekenen dat er
twaalf priesters minder worden op
geleid in Azië of Zuid-Amerika. Tra
ditionele instellingen in India of En
geland kunnen haar nut hebben over
leefd, omdat zij de kerk in de Stille
Oceaan en in Oeganda onderwijzers
onthouden. Het manifest vormt een
warm pleidooi voor een nieuwe ver
houding tussen de oude kerken in het
westen en de jonge zendingskerken
in Afrika en Azië. Wanneer die ver
houding geen radicale verandering
ondergaat, zal in Afrika en andere
gebieden de kerk ten ondergang ge
doemd zijn. Het manifest voorziet in
een steeds groeiende eenheid van de
kerken van de Anglicaanse Gemeen
schap. Het wil meer onderling contact
en een klein secretariaat-generaal
met regionale secretarissen voor de
verschillende werelddelen.
Wanneer de Anglicaanse Gemeen
schap deze reorganisatie en vernieu
wing door kan voeren, zal zij ook
krachtiger haar rol kunnen spelen in
de wereldkerk, waarin zij naast het
rooms-katholicisme, de oosterse-or-
thodoxie en het protestantisme de
vierde grote tak vormt. Zij neemt in
die wereldkerk een unieke brugposi-
tie in tussen Rome en reformatie en
heeft zeer nauwe banden met de oos
terse orthodoxie.
De aartsbisschop van Canterbury, de
58-jarige dr. Arthur M. Ramsey,
komt in de rang na de koninklijke fa
milie en vóór de Engelse premier.
Doordat de Anglicaanse Kerk van
Engeland staatskerk is, is de konin-
gin haar hoofd. Zjj benoemt ook de
bisschoppen op voordracht van de
premier. Het parlement heeft de be
slissing over interne zaken van de
kerk ais veranderingen in haar litur
gie. In deze verhouding wil dr. Ram
sey wel verandering brengen: Hij wil
een nieuwe regeling voor de benoe
ming van de bisschoppen, een herzie
ning van het kerkboek van de Angli
caanse Kerk, het „Common Prayer
Book", meer armslag voor de bis
schoppen en priesters in de liturgie
viering en herziening van de kanonie-
ke wetten van de kerk, die nog van
1604 dateren.
De kerk van Engeland maakt op
het ogenblik een crisis door. Van
de ruim 27 miljoen Engelsen, die nog
in de kerk zijn gedoopt, ontvangen
slechts drie miljoen éénmaal per jaar
de communie. De Anglicaanse Kerk
heeft de vorige eeuw het contact met
de arbeiders verloren. Deze eeuw is
zij ook steeds meer de aansluiting
kwijtgeraakt met de burgerklasse en
de zogenaamde leidende elite. Op het
platteland is de situatie vaak niet
veel beter dan in de grote steden.
Overal zijn bisschoppen en priesters
bezig met „aanpassing" aan het mo
derne leven, waarbij zij gaan tot
jazz-in-de-kerk en het vragen van
verdraagzaamheid in zaken als
echtscheiding, echtbreuk, homosexua-
liteit en geslachtsgemeenschap voor
het huwelijk.
Toch zijn er tekenen van vernieuwing
en nieuw leven in de Engelse Kerk.
Priesters gaan de fabrieken in als ar
beiders-priesters. Er komen op het
ogenblik meer jonge mannen klaar
voor het priesterschap dan er pries
ters uitvallen door overlijden of eri-
mitaat. Velen kiezen ook het pries
tersambt op latere leeftijd. De doch
terkerk van de kerk van Engeland in
de V.S. is de Protestants Episcopaal
se Kerk. Zij telt ruim 3,5 miljoen le
den en staat onder leiding van bis
schop dr. Arthur Lichtenberger (63).
In Midden-Amerika, Zuid-Amerika,
op de Philippijnen en Formosa wo
nen in vijftien missiebisdommen
247.600 leden van de Episcopaalse
Kerk. De Anglicaanse Kerk van Ca
nada telt JL,3 miljoen leden en die van
Australië ruim 3,4 miljoen leden.
De anglicanen hebben hun hoop
vooral gevestigd op Afrika. In West-
Afrika is negentig procent van de
priesters inheems. In Tanganyika en
Oeganda experimenteert men om in
heemse trommels en dansvormen een
plaats te geven in de zondagse ere
dienst. In Zuid-Afrika is de Angli
caanse Kerk (ruim 1 miljoen leden)
onder leiding van aartsbisschop Joost
de Blank van Kaapstad een fel be
strijdster van de apartheidspolitiek.
De Anglicaanse kerkgemeenschap
heeft altijd wijd open gestaan
naar de oecumenische beweging:
dr. Ramsey is één van de presiden
ten van de Wereldraad van Kerken.
Hij hoopt Paus Paulus VI te ont
moeten na het concilie. De kerk van
Engeland staat „full-communion"
met de Oud-Katholieke Kerkgemeen
schap sinds 1931 en in intercommunie
met de Lutherse Kerk van Zweden.
Zij streeft naar een dergelijke ver
houding met de Oosters-Orthodoxe
Kerken. In 1947 verlieten vier angli
caanse bisdommen de gemeenschap
om zich aan te sluiten bij de kerk
van Zuid-India, waarin anglicaanse
methodisten en presbyterianen elkaar
vonden. In Noord-India en Pakistan
en op Ceylon wordt hard gewerkt aan
dergelijke herenigingen. In de V.S.
voert de Protestants Episcopaalse
Kerk gesprekken met de Verenigde
Presbyteriaanse Kerk, de Methodis
ten Kerk en de Lutherse Kerk om
tot eenheid te komen.
In Engeland zelf is een plan gemaakt
voor de hereniging van de Anglicaan
se Kerk met de Methodisten Kerk,
terwijl de kerk van Engeland het ge
sprek over eenheid met de Presby
teriaanse Kerk van Schotland heeft
hervat.
„Niemand kan ook maar gissen naar
de tijd, die de christelijke éénwording
nodig zal hebben", aldus aartsbis
schop Ramsey. „Maar ik geloof na
tuurlijk, dat de gehele christenheid
eens één zal worden. En ik ben er
zeker van dat de hereniging met Ro
me eens zal komen, hoewel ik eerlijk
moet zeggen, dat Rome en wij dan
heel wat verandering zullen hebben
ondergaan."
BISSCHOP RAMSEY:
...eenheid der kerken...
Ongeveer een half miljoen dollar
beloopt het totaal van de gelden, die
door de commissie voor het Fonds
Theologische Opleiding van de We
reldraad van Kerken zijn toegewezen
aan theologische opleidingsinstituten
in Korea, West-Indië, Zuid-India en
het Midden Oosten. Tijdens de zitting
van de commissie in Montreal wer
den verder nog bedragen tot een to
taal van 250.000 toegewezen aan
speciale projecten in Japan, India,
Ceylon, de Stille Oceaan, Brazilië,
Formosa en Centraal Afrika. Met de
ze bedragen is het aanvangskapitaal
van het fonds van 5 4.000-000 in
1958 gevormd door een bijdrage voor
de helft van wijlen John D. Rocke
feller Jr. en voor de andere helft bij
gedragen door zendingsbesturen van
negen Amerikaanse kerken -nu uit
geput. Nieuwe bijdragen maken het
echter mogelijk, dat het fonds zijn
werkzaamheden nog voortzet tot en
met 1965.
(Advertentie)
De eerste interkerkelijke jeugddienst in Wemeldinge is zondag 29
september in het kerkgebouw van de Vrije Evangelische Gemeente
aldaar. Deze dienst gaat uit van de hervormde, de gereformeerde en
de vrije evangelische kerk en het ligt in de bedoeling geregeld der
gelijke diensten te houden. Zo ook op de oecumenische zondag, acht
december. Na de jeugddienst komen de jongeren bijeen om na te
praten over de predikatie van ds. W. Kats (gereformeerd) uit Goes.
De interkerkelijke jeugddienst komt voort uit het werk van de
interkerkelijke jeugdcommissie, waarin zitting hebben de jeugd-
ouderlingen van de drie kerken in Wemeldinge. De jeugd van We
meldinge komt in groten getale regelmatig op de instuif, die uitgaat
van de drie kerken.
Het kerkgebouw van de Vrije Evangelische Gemeente telt 220 zit
plaatsen, de gemeente telt 120 belijdende lidmaten en omstreeks
250 doopleden. t)e uit 1920 daterende kerk werd drie jaar geleden
gerestaureerd en gemoderniseerd.
(Foto P.Z.C.)
Twaalf hervormde predikanten in
Rotterdam hebben een waarschuwing
laten horen tegen de Stichting Neder-
lands-Zuidafrikaanse werkgemeen
schap. Nu deze stichting, zo zeggen
zij in een communiqué, partij heeft
gekozen voor de apartheidspolitiek
verklaren wij in gemeenschap met de
Generale Synode van de Nederlandse
Hervormde Kerk (herderlijk schrij
ven „Het rassenvraagstuk") en de
Wereldraad van Kerken („Rassen
scheiding is verraad aan Christus"),
dat ook deze vorm van discriminatie
in strijd is met het evangelie van
Jezus Christus. Wij zijn van mening,
dat ware vrienden van Zuid-Afrika
moeten waarschuwen tegen deze heil
loze weg."
Als president van het seminarium
te Amersfoort der Oud-Katholieke
Kerk van Nederland is geïnstalleerd
pastoor D. N. de Rijk. Prof. P. J.
Jans, die vanaf 1945 president was
en tevens bisschop van Deventer is,
heeft nu de leiding van de parochie te
Delft op zich genomen. De installatie
geschiedde door de aartsbisschop van
Utrecht, mgr. dr. A. Rinkel. De nieu
we president is 41 jaar en werd in
Utrecht geboren. Hij ontving in 1946
de priesterwijding en was sinds 1961
priester in de IJmond. Prof. Jans zal
voorlopig nog wel zijn professoraat
waarnemen in de dogmatiek -en de
praktische theologie. Het semina
rium telt momenteel drie studenten
in de theologie en zes humanisten, die
hun vooropleiding krijgen aan het
stedelijk gymnasium te Amersfoort.
De eerste radio- en t.v.-uitzending
over het Vaticaans concilie, verzorgd
door de K.R.O. heeft plaats op zater
dag 21 september, televisie: 20.20 uur
en radio 19.10 uur.
Voor de televisie zal op iedere uit
zenddag van de K.R.O., via het Euro-
visienet, een directe uitzending
plaatshebben. Een uitzondering vor
men de woensdagavonden. Op die
avonden zal ter afsluiting van het
avondprogramma in plaats van de epi
loog een gefilmd programma van ca.
15 minuten rond het concilie worden
uitgezonden. Dit zijn de woensdagen
9 oktober, 6 november en 4 december.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen de
opening (op 29 september) en de slui
ting (op 4 december) direct via het
Eurovisienet worden uitgezonden.
Zowel voor radio als televisie dragen
de uitzendingen uit Rome de titel
„Conciliejournaal".
In het ontwerp voor de grondwet
van de Algerijnse Democratische
Republiek wordt de Islam erkend als
de officiële staatsgodsdienst. Daar
naast echter wordt tevens aan een
ieder eerbied voor zijn mening en
geloof gegarandeerd en de vrije uit
oefening van zijn godsdienst.
„Ik zal zijn als de dauw voor Israël".
Hosea 14 6b.
De dauw is in de bijbel een beeld voor zegen. Zij duidt vruchtbaar
heid aan. Als de dauw uitbleef was dat in Palestina heel erg. Mis
gewas en hongersnood was daarvan het gevolg. De dauw is zeker
in Palestina, waar het maanden achter elkaar niet regent, onmisbaar.
Zo min Palestina de dauw missen kan, nog veel minder kunnen wij
zonder God. Hij is de Bron van zegen. Er is geen blijvende vrucht
baarheid dan bij en vanuit Hem. En nu is een van de kenmerken
van de dauw dat zij in de nacht valt. De ontelbare dauw droppeltjes
zien we fonkelen in het licht van de zon, maar ze zijn reeds gevallen
toen het donker was. Bij avond en in de nacht hebben zij hun ver
frissend werk verricht.
Zo is God. Hij is met ons in de nacht van het leven. Het is vaak zo
dat we in die donkere ogenblikken ons van Zijn nabijheid niet zo
sterk bewust zijn. Maar achteraf, als we terug zien op een nacht van
leed en zorgen, worden we het gewaar: God heeft doorgeholpen. Hij
heeft ondersteund. De dauw doet ook geruisloos haar werk. Hierin
verschilt zij met de regen. De regen klettert vaak onder veel geruis
naar beneden. Dat is niet het geval met de dauw. De dauw doet in
alle stilte haar werk. Zo is God. Ook Hij gaat in alle stilte Zijn gang.
Als we het maar willen zien!
De dauw is precies voldoende om weer een dag vol zengende zonne
gloed door te komen. Zo is God. Hij geeft op de tijd dat we nodig
hebben en Hij geeft zoveel als we nodig hebben. Nog een eigenschap
van dauw is, dat ze zich over heel het veld uitspreidt. Geen enkel
grassprietje, hoe klein en onbeduidend ook, blijft zonder een paar
dauwdroppeltjes.
God de Here is als de dauw. Hij slaat niemand over die op Zijn
zegen wacht en niemand is te onbetekenend om Zijn zegen te ont
vangen. Dauw is, ten slotte, te vinden in de laagte, dicht bij de
grond. Zo is het ook met God en Zijn zegen. Deze ontvangen we op
onze knieën. Gods zegen is er voor de nederigen van hart. Waar in
ootmoed op de Here en Zijn zegen wordt gewacht, daar zal Hij niet
achterwege blijven. Daar zal door de „dauw des hemels" nat
gemaakt het nieuwe leven tot wasdom komen.
ZIERIKZEE. A. LAM.
De pastorale bezetting in de her
vormde kerken in Noord-Bra
bant en Limburg is een aanhou
dende zorg. Nu eens worden verheu
gende resultaten bereikt soms ook
maken de omstandigheden het onmo
gelijk om een goede oplossing te ver
krijgen. Dat kortzichtigheid leidt tot
frustatie van de goede plannen komt
weinig voor, maar is, wanneer dit het
geval is, uitermate teleurstellend."
Aldus het deze week verschenen
jaarverslag van de provinciale kerk
vergadering der Ned. Hervormde
Kerk in Noord-Brabant en Limburg.
Het verslag wijst op vele oecumeni
sche kringen, die zijn gevormd en op
de goede contacten met andere pro
testanten en met de rooms-katholie-
ken. Enige malen was er uit de pro
vinciale kerkvergadering contact met
bisschoppen van de r.-k. kerk. Na de
vestiging van de rooms-katholieke
bijbelstichting St. Willibrord in Box
tel bood het moderamen de stichting
een exemplaar van de vertaling door
het Ned. Bijbelgenootschap aan.
De taak van de hervormde kerk in
Brabant en Limburg is in verband
met de snelle groei van en industria
lisatie in deze provincies niet gemak
kelijk.
Gememoreerd wordt de ingebruikna
me van de oude St. Martinuskerk in
Halsteren. De hervormde gemeente
iSlIli
Het woord „zending" is een begrip geweest met
een bepaalde inhoud. Die inhoud is wel iets
veranderd, al mag het wezenlijke van hetgeen wij
onder „zending" verstaan, dan ook gebleven zijn.
Bij ouderen gaan de gedachten misschien nog
naar het Soedaneesje van geperst papier dat op
een collectekistje stond en netjes knikte wanneer
je een cent door de gleuf liet vallen. De zendeling
was iemand die gezonden werd om dikwijls de
eerste contacten te leggen met een bepaalde stam
of een bepaald volk. Deze wereld is nog niet hele
maal afgesloten, maar ze loopt toch wel op haar
laatste benen.
Wanneer we lezen van de Jalimo-vallei in het
bergland van het vroegere Nieuw-Guinea, waar
nog maar betrekkelijk kort geleden een nieuw
stuk zendingswerk is begonnen en wanneer we
een foto zien van de woning van een zendeling
arts en een opleidingsschool in een van de dalen
tussen hoge bergen, dan is dit nog zo iets als wat
we vroeger verbonden met het woord „zending".
En wanneer we lezen hoe deze zendingsarts daar
moet werken, architect en van alles en nog wat
moet zijn en „ook reeds de gelegenheid kreeg en
kele mensen medisch te helpen", nog maar 3-5
per dag, omdat de bewoners nog onbekend zijn
met de medische mogelijkheden die zo maar in
eens in hun woongebied zijn gekomen en waar
voor ze nog huiverig zijn bovendien, dan roept
ook dit weer een beeld op van de zending zoals
die vroeger was.
Maar wat vroeger was, is voorbij. Het is ook in
het Julimogebied voorbij, want het zendingswerk
in die afgesloten dalen is aangesloten bij het
wereldluchtvaartverkeer. Een van de eerste din
gen waarvoor men heeft gezorgd was een vlieg
veldje dat in 1962 moest worden ver
groot en verbeterd. Met vliegtuigen die speciaal
voor het zendingswerk zijn aangekocht (de r.-k.
missie heeft er ook) worden mensen en materia
len vervoerd en daardoor zijn er mogelijkheden
geschapen die er vroeger niet waren. We leven
in een compleet andere wereld dan aan het begin
van deze eeuw en zelfs het werk op de meest af
gelegen posten, waar men nog het vertrouwen
van de mensen moet winnen, is van het begin af
aan reeds anders dan het vroeger was.
Het is nu reeds zover gekomen dat er in zen
dingskringen gevraagd wordt of het woord
zending, „waaraan wij, bij gebreke aan een be
tere of zelfs een gelijkwaardige term vasthouden,
vaak voornamelijk een beeld uit de 18de en 19de
eeuw oproept". Dit beeld kan niet worden ver
nieuwd of ook zelfs maar gedeeltelijk vernieuwd.
Zo lezen we in het besluit van het jaarverslag
van de hervormde zending. En hoeveel zal er nog
niet veranderen! De wereld waarin wij leven
jaagt voort in steeds sneller vaart en het spreekt
vanzelf dat dit ook het zendingswerk, zoals wij
het maar zullen blijven noemen, ingrijpend beïn
vloedt. „Wij moeten open oren hebben voor de
vragen, die ons gesteld worden. Wij moeten weten
welke onze antwoorden of wedervragen zijn en
tot elke prijs het verwijt vermijden dat de zending
alleen maar blijft doorwerken omdat zij er nu
eenmaal is!" Ook al zou dan het woord „zending"
verdwijnen, daarmee verdwijnt de zaak zelf
geenszins. En het blijft een boeiende zaak, die al
tijd weer onze volle aandacht waard is. Een kerk
moet leven in haar zendingsbesef, in haar zen
dingsroeping, of hoe wij het dan ook willen noe
men. Wanneer dit uit een kerk verdwijnt, zal zij
zelf ook alleen nog maar een kwijnend, aflopend
bestaan kunnen hebben. Daarom lezen we altijd
weer met grote aandacht alles wat we uit de
zendingswereld onder ogen krijgen.
Afrika hebben we vooral begrepen door boeken,
die vooral ook uit de wereld van de zending
zijn voortgekomen. Zo het boek: „Afrika, één
continent, twee werelden" (uitgave Bijleveld,
Utrecht) en nu lezen we tot onze verbazing in
het zendingsjaarverslag dat dit boek slecht
wordt verkocht, „terwijl het boek een van de bes
te voorlichtingsboeken over Afrika is". De ogen
van het kerkvolk in de Nederlandse kerken zijn
gedurende anderhalve eeuw bijna uitsluitend op
het huidige Indonesië gericht geweest en aange
zien er door de eeuwen heen veel banden met dit
land zijn geweest, is het begrijpelijk dat men zich
daar nog het meeste thuis gevoelt. Wat de directe
uitgaven voor het zendingswerk betreft, werd er
vanuit Oegstgeest in 1962 zo ongeveer 36 be
stemd voor Nieuw-Guinea en 28 voor Indone
sië, terwijl in het verslagjaar de uitgaven voor
Afrika reeds 26 beliepen. In 1959 was dit nog
maar 4 Nu is het huidige West-Irian een zaak
die wel niet zal aflopen, maar waar de verhou
dingen toch zo geheel anders zijn komen te lig
gen. Het onderwijs en de medische zorg zullen
door de staat worden behartigd. Het grote stuk
dat over Nieuw-Guinea handelt in het verslag
1962 wordt geheel en al beheerst door hetgeen
er politiek is omgegaan in het jaar toen de over
eenkomst van de overdracht via de Verenigde
Naties werd gesloten. Al heeft de definitieve
overdracht pas dit jaar plaatsgevonden, het zen
dingswerk stond helemaal onder invloed van de
gebeurtenissen die toen komen zouden en die
juist vanuit de kringen van de zending en missie
altijd duidelijker gesteld zijn geweest dan dit over
het algemeen in ons land het geval was.
Hoezeer de zending met de politieke wereld, met
de verhoudingen tussen de volken te maken
heeft, blijkt op alle terreinen waar de zending
werkt. Zij die hier leiding geven, kunnen tegen
woordig niet meer buiten een wereldwijd over
zicht van bewegingen en ontwikkelingen die er
gaande zijn. In het gedeelte dat over Indonesië
gaat, springt dit vanzelf naar voren, de visa die
niet werden verlengd enz. Maar ook in net hoofd
stuk dat over West-Afrika handelt, valt dit in
het oog. „De politieke ontwikkeling van Ghana
als steeds meer totalitaire staat kan kerk en zen
ding voor allerlei moeilijkheden plaatsen. „De
anglicaanse bisschop van Accra is daarvan reeds
het slachtoffer geworden en is uit het land ver
wijderd, hoewel hij later weer werd toegelaten.
„Ook in de kring van onze zendingsarbeiders
kwam men in aanraking met de eigenaardigheden
van de dictatuur." Verder moet men hier werken
in een wereld die veel meer in beweging is dan
wij gewoonlijk denken. Bovendien is het een we
reld waar de zending van de islam actief is, wat
ook weer zijn eigen problemen meebrengt, die
meespelen in de politieke wereld eveneens. Het
vorige jaar hebben wij daarover het een en ander
geschreven.
De zending zal gebruik moeten maken van de
moderne communicatiemiddelen. Interessant en
met allerlei perspectieven is wat er gaande is
rondom het krachtige radiostation in Addis Abe
ba, dat van lutherse zijde is gebouwd, maar waar
van ook andere kerken gebruik kunnen maken.
We lezen ook het een en ander over de leetuur-
verspreiding waarvoor, eveneens het vorige jaar,
de collecte „Brood voor het Hart" is gehouden.
Juist in het zendingswerk is altijd sterk naar vo
ren gekomen de noodzaak van samengaan der
kerken. Voor het eerst is in het verslag van 1962
opgenomen het jaarverslag van de Gereformeerde
Zendingsbond, die in Indonesië en Kenya werkt
en we lezen hier ook het een en ander over het
overleg en de samenwerking die er is met de
zending van de andere protestantse kerken in ons
land. Dat het niet meer mogelijk is geheel alleen
het zendingswerk te onderhouden en voort te zet
ten, is ook aan de Gereformeerde Gemeenten dui
delijk geworden. Onder het «hoofd „contact met
bevriende zendingen" kunnen we lezen hoe enkele
zendingsarbeiders van deze gemeenten Nieuw-
Guinea moesten verlaten en hoe ds. Mackaay op
verzoek van de zendingsdeputaten in Afrika heeft
uitgezien naar een nieuw zendingsterrein.
De ogen van de leden der Gereformeerde Gemeen
ten zullen bij hun zendingswerk voortaan ook ge
richt moeten zijn op Noord-Nigeria, waar hun
zendingsmensen worden ingeschakeld bij het zen
dingswerk der Engelse Methodisten. De zending
is waarlijk onmogelijk geworden zonder contact
met anderen. H.
van Eindhoven heeft het medege
bruik van de nieuwe gereformeerde
Eminduskerk in het stadsdeel Woen-
sel. De restauratie van de Grote Kerk
te Bergen op Zoom, waarover bespre
kingen zijn gevoerd met rijksmonu
mentenzorg zal zeker vijf miljoen
gulden kosten, zo vermeldt het ver
slag.
Plannen voor nieuwe kerken bestaan
in Son (St. Oedenrode), waarvoor
men geld kreeg uit de bekende ac
tie „Twee huizen voor één Heer", sa
men met rooms-katholieken gevoerd,
en in nog zeven plaatsen.
(Advertentie)
3 Een spannende dag is het vandaag zaterdag voor het einland
3 Marken. Zal er in de toekomst nog maar één christelijke school zijn
Z op het eiland in plaats van de gereformeerde en de hervormde
school? Vanavond ivordt over een samenvoeging beslist op leden
vergaderingen van de school met de bijbel op gereformeerde grond-
Z slag (gereformeerd) en van de vrije christelijke school (hervormd)
3 Tot die vergaderingen zijn de kerkgangers vanaf de kansel in beide
kerken vorige week zaterdag opgeroepen. Marken wacht af wat de
Z ledenvergaderingen zullen brengen. Men weet alleen, dat de burge-
3 meester, de dokter en de twee dominees de hand hebben in de plan-
Z nen tot samenvoeging van beide scholen.
Z Een openbare school, die Marken had, werd in 1921 opgeheven toen
3 de vrije christelijke school werd opgericht. De gereformeerde school
Z dateert van 1895. Verscheidene malen is reeds getracht de beide
S confessionele scholen samen te voegen. Het laatst zeven jaar gele
den. De tegenstand van de leden van de vrije christelijke school
S gaf toen de doorslag.
Wie modern tankt, heeft de keus
uit 5 soorten benzine. En dat
moet ook! Want iedereen rijdt
verschillend, en bij elke auto zijn
de rij-omstandigheden anders.
Geef Uw auto 'individuele voe
ding'. dat is töp-kracht bij het
zuinigste verbruik!
Overtuig U zélf; kies uit:
j BP normaal, BP Mix 25, 50 of 75,
BP super.
De Super-Mix pompen zijn zeer
speciale pompen.
Vraag adressenboekje (per brief
kaart) aan BP, Frederiksplein 42,
Amsterdam.
Primeurs voor Nederland
De eerste multigrade motor-olie was:
BP Visco-Static (sept. '54). De eerste
verwarmingsolie met anti-roest: BP
Super Haardbrandolie sinds dec. '60.
Alleen BP biedt 5 soorten benzine
met Super Mix: sinds april '62. In
april '63 kwam BP Longlife, de enige
motor-olie met dubbele levensduur.
