BRITTEN VERLATEN DJAKARTA
Draadloze praatpalen langs de rijkswegen
INDONESIË BETUIGT SPIJT OVER
ANTI-ENGELSE GEWELDDADEN
HILVERSUM HEEFT DE EERSTE
PERMANENTE KUNSTSKIBAAN
Londen publiceert
rapport-Denning
VOOR PROBLEEMGEBIEDEN BLIJFT
BIJZONDER BELEID GEHANDHAAFD
VOORGESTELDE TARIEVEN VAN
GASUNIE ZOUDEN TE HOOG ZIJN
Eerste uitkeringen
aan vervolgden
uit nazi-tijd
Betogers op Malakka gijzelden
Indonesisch ambassadepersoneel
en braken portret Soekarno
Garantie
Gijzelaars
Achterstand van
bevolkingsgroepen
voorkomen
Zeldzaamste dier
uit Artis door
bok gedood
„GEMEENTEN LIJDEN ZWARE VERLIEZEN"
Sneeks burgemeester
is pessimistisch
Risico
Belager van Franse
president gegrepen
OOK IN NEDERLAND OP DE SMALLE LATEN
Alkmaarder vond
een onverslijtbare
vezel uit
Concurrerend
West-Duitsland
beperkt invoer
van appelen
Boeddhistenleider
vrijgelaten
PROJECT VAN ZESTIEN MILJOEN GULDEN
PROEF BI]
UTRECHT
Dienende functie
Transistors
Zestien miljoen
Sjah maakt
zich populair
GEEN GOEDKOPE FRANSE
TOERISTENBENZINE
DR. VAN HOUTEN BIJ
BUITENLANDSE DIENST
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Andrew Gilchrist
In Londen zijn gisteren de eerste uit Djakarta geëvacueerde Britten
aangekomen. Ze hebben Indonesië verlaten na de ernstige anti-Britse
betogingen in de Indonesische hoofdstad, gevolg van het uitroepen
van de Federatie Maleisië. Onder de tien kinderen in de groep waren
Jeremy en Janet Gilchrist, de jongste leden van het ambassadeurs
gezin Gilchrist.
Om vijf uur gistermiddag Indone
sische tijd, half elf 's morgens mid-
deleuropese tijd, is het eerste RA
F-vliegtuig met 69 Britten aan
boord vertrokken naar Singapore.
Aan boord bevonden zich twee in
verwachting zijnde vrouwen en
een man met een ontwrichte hand.
De vlucht was er een van vijf die door
de RAF ondernomen worden om 250
in Djakarta wonende Britten op te ha-
IK BEN een overtuigd tegenstan
der van stukjes-schrijven
door
over
stukjes-
stukjes-schrijven
schrijvers.
Er zijn dacht ik, maar heel wei
nig mensen een (wat men
noemt) te verwaarlozen minder
heid die als ze taart eten zich
afvragen hoe de bakker die taart
gemaakt heeft. Begrijp mij wel:
ik wil mijn stukjes niet met taart
vergelijkenzó ijdel men ik nu
ook weer niet; ik wil alleen met
een huiselijke vergelijking duide
lijk maken wat ik bedoel. De ban
ketbakker levert bij zijn produkt
geen uiteenzetting van zijn bak-
methodes en -principes. Dat kan
geen mens tvat schelen. Het enige
wat hen interesseert is, of de taart
lekker is of niet. En zo \s het pre
cies met de stukjes die ik bak.
Maar nu wijk ik één keer van
mijn gedragsregel af, omdat ik
vanmorgen een heel vriendelijke
brief heb ontvangen van iemand
die ik persoonlijk niet ken maar
wél van naam en functie, die be
langrijk genoeg zijn om hem
openlijk te antwoorden.
Hij tracht met zijn hoffelijke toon
te camoufleren dat de vraag die
hij mij stelt eigenlijk een verwijt
is. Kort samengevat is zijn vraag
deze: „de wereld waarin wij leven
is een uiterst tragische en drama
tische: allerwegen hebben ver-
sclirikkelijk-angstwekkende din
gen plaats; waarom maakt U uw
pen niet dienstbaar aan het ver
oordelen of beoordelen van deze
dingen: gaan ze U niet aan inte
resseren ze U niet?"
Mijn briefschrijver drukt zich veel
vriendelijker uit dan ik het hier
met mijn interpretatie van zijn
bedoeling doe maar juist omdat
het mijn bescheiden werk betreft,
stel ik er prijs op de aangelegen
heid zo hard en zo duidelijk moge
lijk te stellen.
Mijn antwoord kan kort en simpel
zijn.
Ik trek mij de dagelijkse drama's
die op deze arme aarde geschieden
in hevige mate aan. Ik ben geen
optimist wat betreft de huidige
wereldsituatie en de toekomst van
het mensdom. Ik zie met geen
mogelijkheid kans om niet elke
dag weer geschokt te worden
door de toestand waarin onze we
reld zich bevindt en om aan de af
schuwelijkheden die de mensen de
mensen aandoen voorbij te gaan.
De walgelijke gebeurtenissen in
Alabama bijvoorbeeld schokken
mij zó diep dat ik er bijna licha
melijk ziek van ben.
Maar ik acht (en dit is waarlijk
geen valse bescheidenheid) mij
zelf en de aard van wat :k nu een
maal als mijn taak zie, niet be
langrijk genoeg om de verwach
ting te mogen koesteren door mijn
kleine hoekje in de krant ook
maar in de geringste mate enige
invloed op deze dingen te kunnen
uitoefenen.
Daar komt dan bi) dat <,k het juist
als mijn enige taak zie mijn
lezers een kort ogenblik enige af
leiding te bezorgen van alle ellen
de die deze krant hun dagelijks
most thuis brengen. Even een
luchtigheidje over de geringe din
gen des levens in alle zwaarwe-
gende ernsteven iets zoets tus
sen alle bitterheid.
Dit is het korte doch enige ant
woord dat ik mijn briefschrijver
geven kan. En morgen ga ik weer
verder met kleine taartjes bakken
zonder over taartjesbakken te
schrijven.
ELIAS
len. Het vliegveld van Djakarta werd
streng bewaakt door politie, die verhin
derde dat het publiek in de buurt van
de wachtende Britten kwam. In hotel
Indonesia wachtten gistermorgen 108
Britse volwassenen en 36 kinderen op
vervoersgelegenheid naar Singapore.
De Britse ambassadeur in Djakarta,
Andrew Gilchrist, heeft gisteren on
der politiebescherming gewerkt in z'n
ambtswoning. Hij wacht op toestem
ming van het gemeentebestuur van
Djakarta om hier zijn ambassade
te mogen vestigen.
De Amerikaanse ambassadeur in Dja
karta, Howard Jones, heeft in zijn kwa
liteit van deken van het in Djakarta ge
accrediteerde corps diplomatique, een
boodschap en een brief van de Ameri
kaanse minister van buitenlandse zaken,
Dean Rusk, overhandigd aan president
Soekarno. Minister Rusk betreurt in
zijn brief de vernieling van het Britse
ambassadegebouw, aldus een woordvoer
der van de Amerikaanse ambassade.
Het Britse ministerie van buitenland
se zaken heeft gisteravond meege
deeld dat de Indonesische regering de
veiligheid van Britse onderdanen en
Britse eigendommen in Indonesië
heeft gewaarborgd. De waarborg
werd volgens het Foreign Office ont
vangen in de vorm van een nota die
aan Lord Home werd overhandigd
door de Indonesische ambassadeur in
Naar aanleiding van de anti-Ma-
leisië-relletjes in Djakarta, is het
besluit genomen Engelse vrouwen
en kinderen te evacueren. Zij zul
len het land verlaten met vliegtui
gen van de R.A.F. en van burger
luchtvaartmaatschappijen.
Foto: in het luxueuze hotel „Indo
nesia" in Djakarta wachten En
gelse vrouwen en kinderen op ver
voer.
Londen, Boerhanoedin Mohammed
Diah. Diah werd gisteravond voor
de derde keer in twee dagen ontboden
naar het ministerie van buitenlandse
zaken.
In de nota van de Indonesische regering
wordt „het onrechtmatig optreden tegen
het Verenigd Koninkrijk tijdens de re
cente betogingen" betreurd. De Indone
sische regering, zo heet het verder, „zal
geen verdere daden van geweld jegens
Britse onderdanen en eigendommen
dulden".
In Koeala Loempoer, hoofdstad van
Malakka, vertrokken dertig demonstran
ten uit de ambtswoning van de Indo
nesische ambassadeur, nadat ze die ge
durende zeven uur bezet gehouden had
den. De betogers lieten twee Maleisische
vlaggen achter, die ze hesen op de plaats
waar de Indonesische gehangen hadden.
Een portret van president Soekarno
werd vervangen door een van premier
Abdoel Rachman van Malakka. Het
portret van Soekarno werd kapotge
maakt en op straat gegooid.
Toen ze het gebouw verlieten, lieten de
demonstranten een Indonesische ambas
sadeattaché en twee bedienden vrij die
ze als gijzelaars vastgehouden hadden.
Een woordvoerder van de Shell in Dja
karta heeft gisteren medegedeeld, dat
de directie van deze maatschappij van de
Indonesische regering de verzekering
heeft gekregen, dat de op Sumatra en
Borneo door de arbeidersbeweging over
genomen raffinaderijen spoedig weer ter
beschikking van de Shell zullen worden
gesteld.
BEGROTING SOCIALE ZAKEN
De begroting 1964 van het ministerie
van maatschappelijk werk wordt voor de
gewone dienst geraamd op 180.409.900
tegen 162.207.400 voor 1963. D; verho
ging met 18.202.500 is deels veroor
zaakt door verbetering van wettelijke
uitkeringen en de voortgaande uitbouw
van het maatschappelijk (opbouw)-werk
Voor gezinsverzorging en gezinshulp
werd bijvoorbeeld 5.470.000 méér uit
getrokken, voor verpleging van onver
mogende geesteszieken 1.631.000. In
verband met de verbetering der buiten
gewone pensioenen 1940-1945 en zeelie
den-oorlogsslachtoffers 7.618.000 meer,
en ten gevolge van de repatriëring uit
westelijk Nieuw-Guinea 2.640.000 meer
voor verzorging in contractpensions.
In het beleid ten aanzien van de maat
schappelijke ontwikkeling treden enige
taken steeds duidelijker naar voren. Ten
eerste dienen de mogelijkheden die zich
voordoen ten volle te worden benut. Ten
tweede moet achterstand van groepen
uit de bevolking worden voorkomen.
Wanneer bijvoorbeeld door ruilverka
velingen of verkeerstechnische ont
sluitingen aanzienlijke offers zijn ge
bracht door de nationale economie,
dienen mede uit dat oogpunt de kan
sen voor een sociale hernieuwing te
worden aangegrepen.
Voor bevordering van de noodzakelijke
sociale ontwikkeling is een tijdsperiode
van vier iaren ontoereikend Het bijzon
dere beleid voor de probleemgebieden,
begonnen in 1960, dient dan ook te wor
den voortgezet. Om stagnering te voor
komen heeft de vorige regering reeds
voor 1964 en 1965 enige beslissingen ge
nomen, waarbij in belangrijke mate re
kening is gehouden met de wensen van
de provinciale besturen.
Van het vooi 1964 en 1965 voor bijzon
dere subsidiëring van investeringspro
jecten te voteren bedrag ad 10.000.000
dat door minister Schouwenaar als coör
dinator van het bijzondere sociale beleid
voor de probleemgebieden wordt be
heerd, is in principe 9,5 miljoen over de
betreffende provincies verdeeld.
Advertentie
Om nooit te vergeten
In de Amsterdamse dierentuin Artis
heeft een zwijnshertbok een wijfje bawe-
anhert, het zeldzaamste dier, zo ernstig
verwond dat het dier aan de gevolgen
is overleden. Het was het enige exem
plaar van die diersoort dat buiten Indo
nesië in gevangenschap leefde. Een
spoedoperatie heeft het hert niet meer
kunnen redden omdat de longen bescha
digd waren.
De bok van een nauw verwante soort
hield het hert al enige jaren gezelschap,
zonder dat dit ooit tot ernstige moeilijk
heden heeft geleid. Wel werd het gewei
van de bok in de bronsttijd afgezaagd,
wat nu nog niet was gebeurd.
In Artis is men zeer ontdaan over deze
gebeurtenis. Het komt hoogst zelden
voor dat dergelijke ongelukken zich bij
zoogdieren voordoen.
„De door de Gasunie aanbevolen
tarieven voor de verbruikers van
het aardgas te Slochteren zijn te
hoog. De gemeenten zouden bij ge
bruik van deze tarieven gedurende
een reeks van jaren zware verlie
zen op de gasdistributie lijden", zo
heeft de burgemeester van Sneek,
ie heer L. Rasterhoff, gistermid
dag verklaard in een lezing voor
het congres van de Ned. Ver. voor
gemeentebelangen te Hengelo.
De gemeenten worden tot het doen van
grote investeringen genoopt en moeten
afwachten in hoever het debiet wordt
uitgebreid. Het risico van de verovering
van de „verwarmingsmarkt" komt hier
door geheel op de schouders van de ge
meenten te liggen, aldus de heer Raster
hoff.
Als prijs voor de verbruikers die kan
concurreren met andere brandstoffen
suggereert de Gasunie een prijs die neer
komt op 30 ct per m3 van ongeveer 8000
cal. voor huishoudelijk gebruik; van 14
De Franse veiligheidspolitie heeft naar
ze gisteravond heeft meegedeeld, twaalf
dagen geleden de hand gelegd op de
Hongaar Lajos Martin, een van de vier
mannen die op 22 augustus 1962 hebben
deelgenomen aan een mislukte aanslag
op president de Gaulle.
Martin is één van de samenzweerders
die ervan zijn beschuldigd de machinege
weren te hebben bediend die het vuur
openden op de auto van president de
Gaulle toen deze door Petit-Clamart bij
Parijs reed.
In maart is Martin bij verstek ter dood
veroordeeld.
De ontelbare wintersportenthousi
asten, die ons land telt, snakken
reeds lang naar een mogelijk
heid om los van de verre be
sneeuwde bergen in het buiten
land - waar zij jaarlijks slechts
lüttele weken heen kunnen - hun
skibekwaamheid op te voeren
en hun conditie op peil te bren
gen.
Ze zullen het daarom toejuichen, dat za
terdag om half drie op het voorter
rein van het gemeentelijk sportpark
te Hilversum de eerste Nederlandse
kunstskibaan bij monde van bur
gemeester J. J. G. Boot zal wor
den geopend.
De voorzitter van de Ned. Skivereni
ging, mr. Dony uit Den Haag, zal de
eerste afdaling op de smalle latten
voor zijn rekening nemen. Overigens
heeft het voltallige bestuur van deze
organisatie enige tijd geleden een
proefbaan in Heerhugowaard ge
keurd en hieraan unaniem zijn goed
keuring gehecht.
Aan deze baan ligt een interessante vin
ding van eigen bodem ten grondslag:
na jarenlang experimenteren vond
nl. de heer K. Noels (57) te Alkmaar
volgens een geheim gehouden procé
dé, waarvoor octrooi werd aange
vraagd en ook in het buitenland gro
te belangstelling bestaat, een onver-
slijtbare geïmpregneerde vezel, die
aan alle eisen voldoet.
De technische leiding van deze oefen-
baan een Nederlandse skischool,
die het hele jaar geopend zal zijn
belast bij de Oostenrijkse slalom
specialist Walter Gruber (44) die als
skileraar te Lech en Saalbach grote
bekendheid kreeg.
Op deze eerste Nederlandse sneeuwloze
skilaag te Hilversum zullen ver
schillende skidemonstraties gehouden
worden, waarbij ook de skifiets niet
zal ontbreken.
Eén van onze bekende wedstrijdskiërs,
Peter Lukowski, zal ook op het ap
pel zijn en samen met andere Neder
landse prominenten de praktische
bruikbaarheid van de nieuwe vinding
aantonen. Ook Tilburg zal een der
gelijke baan krijgen die geopend zal
worden op 28 september.
NVWWWWVWVUWVVWIVWNVHWANVVVMVHWm
Tijdens opgravingen in Oostwoud
bij Medemblik heeft men een ver
rassende vondst gedaan: men trof
een uitstekend geconserveerd ske
let aan van een met opgetrokken
knieën op de linkerzijde begraven
dode Men acht de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat dit graf da
teert uit de periode tussen 1600-
11,00 voor Christus.
'ct. voor verwarming door middel van
haarden en kachels en 10 ct. voor cen
trale verwarmingsinstallaties. De ge
meenten zijn echter vrij de tarieven en
de opbouw daarvan aan plaatselijke om
standigheden aan te passen en bijvoor
beeld een vastrecht in te voeren of, als
dat al bestaat, te handhaven.
Het is echter de vraag, aldus spreker, of
de aanbevolen prijs, hoewel zij 20 tot 30
percent lager ligt dan de huidige kolen-
prijzen, genoeg concurrerend is om de
verbruikers, die vaak nog sceptisch te
genover de gasverwarming staan en tot
aanschaffing van nieuwe verwarmings
apparaten moeten overgaan, in groten
getale over de streep te trekken.
Intussen mogen de gemeenten toch in
redelijkheid verlangen dat hun positie
ook in de overgangsperiode, als het
aardgas de markt nog moet veroveren,
niet verslechtert, aldus de burgemeester
van Sneek.
Met ingang van zaterdag 21 september
zal het niet meer mogelijk zijn appelen
van klasse I naar West-Duitsland uit te
voeren in verband met een invoerver
bod dat geldt voor alle landen. De
Westduitse regering heeft op deze maat
regel enkele variëteiten uitgezonderd.
Dit zijn Cox Orange Pippin, de Deli-
cious-groep waartoe behoren de Golden
Delicious en Red Delicious, Goudreinet-
te, Jonathan, Ingrid Marie en Stayman/
Winesap.
Zoals bekend werden de grenzen in
West-Duitsland reeds op 8 september
gesloten voor de invoer van alle varië
teiten appelen van klasse II. Dat rassen
als Golden Delicious, Cox Oranje Pippin,
Jonathan en Goudreinette thans buiten
het invoerverbod vallen, mag voor ons
land wel als een gunstige omstandig
heid worden gezien, omdat het juist de
vier belangrijke appelvariëteiten zijn
die de komende weken het veilingbeeld
zullen gaan beheersen. Van de genoem
de variëteiten is het de Cox Orange Pip
pin waarvan momenteel de pluk begon
nen is. De oogst van de overige varië
teiten zal eveneens niet zo lang meer
op zich laten wachten. Tot nog toe is
de uitvoer van appelen naar West-Duits
land nog niet omvangrijk geweest.
Het bureau van premier Macmillan
heeft medegedeeld, dat het door
lord Denning over de Profumo-af-
faire uitgebrachte rapport de vol
gende week als officieel regerings
document volledig zal worden ge
publiceerd.
Voorrang aan bejaarden
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Morgen verschijnt in alle bladen per of
ficiële publikatie een laatste oproep aan
alle betrokkenen die zich nog niet heb
ben gemeld bij het Centraal Afwikke
lingsbureau Duitse Schadeuitkeringen
te Amsterdam. Op 1 oktober sluit de in
zendingstermijn voor het aanspraak ma
ken op vergoeding aan nazi-vervolgden
uit de daarvoor beschikbaar gestelde
som van 125 miljoen mark.
Het verifiëren van de gigantische voor
raad aangiften is thans in volle gang.
C.A.D.S.U.-directeur mr. J. G. A. ten
Siedhoff heeft ons gisteren meegedeeld
dat hierbij voorrang wordt verleend aan
de oudste gegadigden. Hij hoopt in de
loop van november al over te kunnen
gaan tot het doen uitbetalen van de eer
ste voorschotten.
Binnenkort zal ook een begin worden
gemaakt met het uitsturen van enkele
duizenden afwijzingen. Het is gebleken
dat zeer velen ten onrechte meenden in
aanmerking te kunnen komen zij
hebben dan meestal de voorwaarden niet
goed gelezen. Mr. Ten Siedhoff vertelde
dat er aanvragen zijn binnengekomen
van hertrouwde oorlogsweduwen en voor
bij bombardementen omgekomen fami
lieleden zelfs werd om uitkering ge
vraagd inzake na de oorlog overleden
ex-politieke gevangenen. Een triest top
punt vormen de aanvragen door vroe
gere politieke delinquenten, die menen
ten onrechte te zijn veroordeeld.
Heel wat aanvragen zijn afkomstig uit
het buitenland, van emigranten dus.
Verreweg de grootste groep in deze ca
tegorie is natuurlijk die van joodse
voormalige Nederlanders in Israël: rond
3000. Voor niet in ons land verblijven
de personen blijft de mogelijkheid tot
aanmelding trouwere wat langer open,
en wel tot 1 december.
De voornaamste leider van de Zuidviet-
namese boeddhisten, de 80-jarige mon
nik Thitsj Tinh Kieth, is gisteren uit
het militaire ziekenhuis in Saigon, waar
hij werd vastgehouden, ontslagen en
naar een der grote pagodes van de stad
overgebracht.
Met hem werd een boeddhistische non,
Dieu Hue, die voor de regeringssmaat-
regelen tegen de boeddhisten had ge
dreigd zichzelf te verbranden uit protest
tegen de regeringspolitiek, in vrijheid
gesteld.
(Van een onzer verslaggevers)
Indien een proef, die in novem
ber genomen wordt, slaagt, is
er een goede kans, dat langs de
Nederlandse wegen draadloze
„praatpalen" komen, die recht
streeks in verbinding staan met
de meldkamers van de politie,
waaronder het weggedeelte res
sorteert rijks- of gemeente
politie dus. Per kilometer weg
zouden de kosten ongeveer 8 tot
9 duizend gulden bedragen.
Hiermee zou een plan van de ANWB
dat is voorgelegd aan rijkswater
staat, PTT en politie, namelijk om
2000 kilometer rijksweg van praat
palen te voorzien, op geheel andere
wijze worden gerealiseerd. Het AN
WB-plan, dat gestoeld was op de er
varingen tussen Rijswijk en Rotter
dam opgedaan op rijksweg 13 zou,
omdat er kabels gelegd moeten wor
den, ongeveer anderhalf maal zoveel
kosten, namelijk 12.500 per kilo
meter. In het ANWB-plan is na over
leg en rijp beraad met de PTT de
radiopraatpaal afgewezen, omdat de
ze niet als voldoende betrouwbaar
werd beschouwd.
Na toezegging tot medewerking van
de zijde van de vorige minister van
verkeer en waterstaat kwam voor de
ANWB een koude douche: de rijks
overheid was bereid, van de totale
kosten voor 2000 km kabel- en tele-
foonaanleg (25 miljoen) drie procent
bij te dragen. De motivering, die door
de ANWB rondweg een „schandalige
opvatting" word genoemd, was, dat
van het aantal meldingen op rijksweg
13 slechts drie procent betrekking
had op een ongeval.
praatpaal. Doch dit systeem zou in
eerste instantie bedoeld zijn voor
ongevalsmeldingen. Het blijkt, dat de
politieradiodienst reeds anderhalf
jaar geleden, toen de ANWB nog vol
op met de praatpalenplannen bezig
was en ook meende op de volle me
dewerking van de overheid te kunnen
rekenen, met een leverancier van
speciale verbindingsapparatuur, de
vertegenwoordiger van een Deense
fabriek, over deze mogelijkheid is
gaan praten. Deze fabriek levert
reeds vrij veel verbindingsapparatuur
aan de politie.
het van belang, dat ongevalsmeldin
gen in eerste instantie bij de politie
binnenkomen, wat technisch niet te
verwezenlijken is met een systeem
van telefoonpalen. De politie be
schouwt zichzelf echter ook als dra
ger van een dienende functie. Het
publiek langs de wegen kan de praat
paal dus eveneens gebruiken om, via
de meldkamer van de politie, wegen
wacht of een garage te laten waar
schuwen of om raad te vragen bij
moeilijkheden.
Het systeem dat thans in de omge
ving van Utrecht rond de ver-
keersrotonde Oudenrijn beproefd
zal worden, zou over tweeduizend
kilometer 16 miljoen kosten uit
gaande van minstens 8000 gulden per
Het gaat hier om de Storno-road-
phone, een V.H.F.-zender, die een
actieradius heeft van ca 25 kilometer.
Het grote voordeel is, dat de dure
aanleg van telefoonkabels overbodig
wordt, dat de palen niet op gelijke
afstanden behoeven te worden ge
plaatst en dat men bij de aanleg
overal tegelijk met grote spreiding
kan beginnen en dan later het aantal
palen kan opvoeren.
Van de zijde van de politie zowel
rijks- als gemeentepolitie acht men
De ontwikkeling, die thans gaande is,
werd mogelijk door nieuwe transis
tortechnieken, waardoor bijvoorbeeld
de batterij van de praatpaal ongeveer
negen maanden meegaat. Aan zowel
de ANWB als via de politieradio-
verbindingsdienst aan de PTT is
mededeling gedaan van de komende
proefnemingen en de ontwikkeling,
die de politie-instanties voor mogelijk
houden. Indien de proef in november
slaagt, zouden de eerste praatpalen
reeds in het tweede kwartaal van
1964 geleverd kunnen worden, deelt
de fabrikant mede.
Het Wereldgebeuren
H"u"t***J""""tiull"tAJt#MIJt<t<"tft,t<ilt<><t<MUIIIIUtlt,tltl>A,t<llt<1,IIUiW,Uinw,l,lllflAIIAf>AA<WIAIIIWtltlul<ul,tftl"^^
Voor de eerste maal in de geschiedenis
van Perzië, zijn vrouwen raar de
stembus geweest om een nieuw parle
ment te kiezen. Langzamerhand stevent
ook Perzië naar de status van demo
cratisch land, al zal er nog heel wat
water door de zee stromen voordat ook
in dit land kan worden gesproken van
een democratie naar westerse begrip
pen. De sjah geeft dit zelf trouwens vol
mondig toe. Hetgeen tot nu toe werd
bereikt is echter voor het grootste deel
te danken aan het beleid van Moham
med Rezah Sjah, wiens pauwentroon
vaak wankelde onder de geweldige druk
van zijn tegenstanders, maar die stug
zijn gang gaat en de grote massa van
het volk geleidelijk naar een betere toe
komst voert. Dat de feodale heren op
het platteland dit beleid van hun vorst
met lede ogen aanzien is begrijpelijk. Zij
hebben hun uiterste best gedaan de
verkiezingen van deze week m de war
te sturen en getracht het voik van de
stembussen vandaan te houden. De re
gering van premier Asadollah Alam
wist daar evenwel gemakkelijk een stok
je voor te steken. Gewapend met bui
tengewone volmachten sedert 1961
wordt Perzië bij decreten geregeerd
bepaalde de regering wie er aan de
verkiezingen zouden deelnemen. Daar
mee nam het kabinet de rol van de
grote landeigenaren over. Vroeger was
het namelijk normaal in Perzië, dat de
landeigenaren voor hun personeel stem
den. Wie er dan gekozen werden kan
men wel raden. De grootgrondbezitters
en hun feodale vrienden beheersten het
toneel met het gevolg dat alle voor
uitgang ten gunste van de ongeletterde
massa werd tegengehouden. Aan deze
situatie is thans een eind gemaakt, zij
het op een manier, die niet helemaal
met westerse democratische begrippen
overeenkomt.
De sjah en zijn ministers gaan van
het principe uit, dat Perzië zoals
het nu is, nog niet rijp is voor de de
mocratie. Veranderingen in die richting
zullen geleidelijk moeten gebeuren. Van
daar, dat de regering zich ook niet
heeft gestoord aan de protesten van de
oppositie tijdens het parlementsloze tijd
perk dat ruim 28 maanden heeft ge
duurd. Eerst dient te worden voorzien
in de meest elementaire behoeften van
het volk, voordat er van volkomen vrij
heid op politiek gebied sprake kan zijn,
was de mening van de sjah.
Hij wist, dat de grootgrondbezitters
op het platteland onmiddellijk misbruik
zouden maken van hun vrijheid. Vooral
omdat zij groot belang hadden bij de
verkiezingen, welke dinsdag werden ge
houden. Het ging namelijk om het her
vormingsprogramma van de sjah, dat
zes punten telt en dat in dé eerste
plaats voorziet in een verdeling van het
grootgrondbezit onder de kleine pach
ters. De regering heeft men dit pro
gramma zeer veel verzet opgeroepen,
maar verzekerde zich aan de andere
kant van de steun der kleine boeren.
Verzet kwam ook van de zijde dei con
servatieve islamitische leiders. Die za
gen hoe de onontwikkelde plattelanders
aan hun gezag dreigden te ontsnappen,
want opvoeding en scholing nemen in de
hervormingsplannen een voorname
plaats in. Maar daar staat tegenover,
dat de sjah vele westersgezincTe intel
lectuelen aan zijn zijde weet. Perzië
gaat een nieuwe toekomst tegemoet en
zijne keizerlijke majesteit speelt daar
bij een grote rol.
Toch heeft de methode, welke de rege
ring bij deze verkiezingen heeft ge
volgd ondanks alle goede bedoelingen
ook weerstand gewekt bij een aantal
politici, die de regering overigens goed
gezind zijn. De vroegere premier Amini
bijvoorbeeld, een in het westen als zeer
integer bekend staande figuur, heeft zijn
afkeuring uitgesproken over de arresta
tie van vooraanstaande oppositieleiders,
de meest belangrijke leden van het Na
tionale Front, de partij van dr. Moham
med Mossadegh, zijn namelijk in verze
kerde bewaring gesteld. Het excuus
daarvoor was, dat de regering relletjes
als bij voorgaande verkiezingen wilde
voorkomen. Oud-premier Amini kon het
met die verontschuldiging niet eens zijn.
Hij verschilt met het hervormingskabi
net principieel van mening over de wij
ze, waarop naar een zuivere democratie
dient te worden gestreefd. Eerst volko
men politieke vrijheid en dan pas her
vormingen is zijn leus.
De sjah heeft met die methode echter
leergeld betaald. Vandaar, dat zowel de
rechtse als de linkse (communistische)
oppositie buiten spel is gezet. Zij
mochten niet georganiseerd aan de ver
kiezingen deelnemen. In plaats daarvan
werd in augustus een congres bijeenge
roepen, waarop alle partijen en groepe
ringen vertegenwoordigd waren. Dit
congres stelde een kandidatenlijst op,
welke door de regering moest worden
goedgekeurd. Op die manier was de sjah
er zeker van dat alleen loyale figuren
de tweehonderd plaatsen in het parle
ment zouden bezetten. Om oneerlijkheid
te voorkomen heeft hij bovendien be
paald, dat ook boeren en arbeiders in
de stembuscommissies vertegenwoordigd
moesten zijn. Vroeger was dat een pri
vilege van de landheren, een voorrecht
dat er in 1961 toe leidde, dat de verkie
zingen wegens zwendel ongeldig moesten
worden verklaard.
Een ding is zeker, bij het volk is de
sjah enorm in populariteit gestegen.
Een jonge vrouw, moeder van zes kin
deren en zwaar gesluierd, die door jour
nalisten werd aangesproken, toen zij
ging stemmen, verklaarde dat zij de sjah
zeer dankbaar was. Zij kon weliswaar
niet lezen of schrijven, maar een vriend
had haar geholpen bij het invullen van
haar stembiljet. Wie zij haar stem gaf
was duidelijk: „Ik wil de sjah helpen
bij zijn grote werk", zei de vrouw. Dui
zenden vrouwen in Perzië zullen deze
week ongetwijfeld hetzelfde hebben ge
dacht.
SJAH REZA PAHLEVT
..populaire Pers op pauwentroon..
De Franse minister van financiën, Va-
lery Giseard d'Estaing, heeft meege
deeld, dat de benzinecoupons tegen ge
reduceerde prijs voor buitenlandse auto
mobilisten met ingang van 1 november
a.s. zullen worden afgeschaft.
Bij K-B. is dr. H. R. van Houten, oud
staatssecretaris van buitenlandse za
ken, te rekenen van 1 augustus af be
noemd tot ambtenaar van de buiten
landse dienst der eerste klasse.