Huisvesting en landbouw krijgen
in 1964 de hoogste prioriteit
Uitbreiding
gasnet te
verwachten
NOG GEEN BELASTINGVERLAGING
„groen" in Delft
BREUK TUSSEN
MALEISIË EN
INDONESIË
PRINSESSEN GESCHROKKEN PAARDEN VOOR CALÈCHE
OPHOL
Situatie
De Troonrede
Vandaag...
DE KLEDING VAN DE
KONINKLIJKE FAMILIE
BIJNA 3000 MILITAIREN
MET OOGSTVERLOF
Dekking
Woningbouw
Onderzoek naar
incident met
Gewonde
FRANS-DUITS OVERLEG
IS SUCCES GEWORDEN
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
(Van onze parlementaire redacteur)
Het is de minister van financiën niet
gelukt voor 1964 de eindjes aan elkaar
te knopen. De rijksbegroting voor dat
jaar wijst een niet onaanzienlijk tekort
aan, namelijk van 1628 miljoen. De
regering verwacht echter dat voor dit
bedrag dekking op de kapitaalmarkt
gevonden kan worden,
De belangrijkste punten uit de giste
ren in het parlement aangeboden mil
joenennota zijn verder:
In 1964 is nog geen belastingver
laging te verwachten. De regering wil
het zogenaamde progressie-effect van
de loonsverhogingen in de opbrengst
van de rijksbelastingen laten doorwer
ken.
De c.a.o.-lonen zullen in 1964 met
vier procent verhoogd mogen worden.
Dat blijkt uit het bij de miljoenennota
gevoegde rapport van het Centraal
Planbureau.
In 1964 verwacht de regering een
toeneming van de kosten van het le
vensonderhoud met twee procent.
De regering is van oordeel dat de
bestedingen in Nederland door haar
financiële maatregelen eerder dienen
te worden afgeremd dan gestimuleerd.
De regering wil de woningbouw
krachtig aanpakken en minstens
90.000 woningen bouwen in 1964. Er
kunnen echter alleen meer woningen
gebouwd worden door besparingen of
door een prijsverlagende hogere
bouwproduktiviteit.
Voor krotopruiming en sanering
van stadskernen is op de begroting een
bedrag uitgetrokken van 13 miljoen.
Behalve aan de woningbouw wenst
de regering een hoge prioriteit toe te
kennen aan de voorzieningen voor de
landbouw.
In 1964 is een verhoging te ver
wachten van enkele P.T.T.-tarieven.
fa A)lt lijft
206e jaargang - no. 219
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
2? f? roVS? ÏÏ2t öen Boer en W de PaSter- Hoofdredactie: W Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 62 cent per week, 8,00 perkw.franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen:
waistraat 58-60, tel 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643); Middelburg: Markt 51, tel 3841 (b.g.g red. 2078/3169, adv, 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.gg. red 7853. adv. 5213); Oostburg: tel. 2395; Temeuzen: Arsenaalstraat 2, tel.
2911: Zierikzee: red tel. 2425 adm tel. 2094. Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. f 4.50. tngez. tned. 3 x tarief Kleine adv. (max 8 regels) 30 ct. p. regel (min. f 1,50) Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg.
Woensdag 18 sept. 1963
MORT OP RIJKSBEGROTING BEDRAAGT 1628 MILJOEN
De totale rijksuitgaven zijn geraamd op 12.856 miljoen en de
inkomsten op 11.476 miljoen, zodat het tekort wordt geschat
op 1.380 miljoen. In feite is het tekort nog groter, want er zal
rekening moeten worden gehouden met enkele bijkomende pos
ten en wel met 30 miljoen voor steun aan de Nederlandse An
tillen, 9 miljoen voor het Nederlandse aandeel in de eventuele
financiële hulp van de E.E.G. aan Turkije, ƒ19 miljoen voor
financiering van andere dan rijkswegen, 75 miljoen voor de
verhoging op 1 januari 1964 van de door het rijk aan het alge
meen burgerlijk pensioenfonds te betalen pensioenpremie van 21
pet. tot 24 pet. en 27 miljoen wegens derving van inkomsten
door compensaties aan de gemeenten en provincies wegens aan
het algemeen burgerlijk pensioenfonds te betalen hogere premie
bedragen en in verband met de omzetting van kwartaalbetalingen
aan de gemeenten in maandbetalingen. Hierdoor loopt het tekort
op tot 1.628 miljoen.
Hoe groot het bedrag van het te
kort ook is, de regering zit er niet
over in zak en as. Zij heeft bere
kend dat de financieringsbehoefte
van het rijk in 1964 bedraagt
als zij rekening houdt met een be
drag van ongeveer 125 miljoen
ter dekking van het tekort van het
gemeentefonds ongeveer 1,7
miljard. In de dekking van deze
behoefte kan tot een bedrag van
750 miljoen worden voorzien met
middelen van de voorinschrijf-
rekeningen, dat is met kapitaal,
dat voornamelijk de institutionele
beleggers, zoals grote verzeke
ringsmaatschappijen, het rijk al te
leen hebben aangeboden. Voor het
overige deel zal de regering een
beroep moeten doen op de open ka
pitaalmarkt.
Bij het opstellen van de rijksbegroting
voor 1964 is de regering uitgegaan van
de volgende punten
Voor 1964 7.3.1 het woningbouwpro-
gram een minimum van 90.000 ivo-
Tijdens de plechtigheid in de Bid
derzaal was de koningin gekleed
in een japon van korenblauw flu
weel met zilverdraad doorweven.
Zij droeg een hoed van dezelfde
stof met witte en zwarte aigret
tes.
Prins Bernhard was gekleed in
het ceremonieel tenue van gene
raal van het garderegiment gre
nadiers.
De kroonprinses droeg een japon
van grijze bewerkte stof en een
hoed van zilverkleurige stof met
een rand van blaadjes in verschil
lende kleuren grijs.
Prinses Irene was gekleed in een
lila met gouden japon met bijpas
sende hoed en prinses Margriet
droeg een groen gebloemde zijden
japon waarvan de corsage en de
rand bewerkt met gedofte ge
bloemde mousseline de soie. Zij
nad een hoed op met een groen
satijnen bol met daaroverheen
goudkleurige tule.
De koningin, de prins en de drie
prinsessen droegen de Orde van
het Grootkruis van de Nederland
se Leeuw.
Er zijn volgens een voorlopige telling
van het ministerie van defensie op dit
moment een kleine 2800 militairen met
oogstverlof. 2200 daarvan zijn in dienst
bij de landmacht, ongeveer 500 bij de
marine en een 60 70 bij de luchtmacht.
Zoals bekend verleende minister De Jong
ongeveer 14 dagen geleden aan in dienst
zijnde landbouwers een oogstverlof van
21 dagen. Omdat de gegevens nog niet
geheel compleet zijn (de eerste divisie
oefent nog steeds in La Courtine), ver
wacht men dat het definitieve totaal ho
ger zal zijn.
ningen omvatten, namelijk 45.000 wo
ningen op grond van de woningwet,
25.000 premiewoningen en 20.000 on
gesubsidieerde woningen. Voor de fi
nanciering van de woningwetbouw is
voor 1964 een bedrag van 925 mil
joen in de begroting opgenomen.
De uitgaven ten behoeve van het
melkprijsbeleid en die voor cultuur
technische werken worden voor 1964
verhoogd met een bedrag van onge
veer 100 miljoen. Deve verhogingen
leiden niet tot een afremming van
activiteiten op andere gebieden van
het ten behoeve van de agrarische
sector te voeren beleid.
Het bedrag van de defensiebegroting
is voorlopig vastgesteld op 2340
miljoen, inclusief de kosten voor de
civiele verdediging en de kosten uit
hoofde van maatregelen inzake sala
rissen, pensioenen en dergelijke na
31 december 1959. Bij de vaststelling
van dit bedrag is rekening gehouden
zowel met het wegvallen van de de
fensie in Nieuw-Guinea als met het
wegvallen van de Amerikaanse hulp
verlening. In vergelijking met de de
fensiebegroting voor 1963 betekent
dit een stijging van de militaire uit
gaven van f 126.4 miljoen. Hierbij
moet echter in aanmerking worden
genomen dat de begroting voor 1963
nog met 82,6 miljoen dient te wor
den verhoogd wegens kosten die ver
bonden zijn aan algemene salaris-
in aatregeien.
De uitgaven voor de ontwikkelings
landen binnen het koninkrijk zijn
voor 1964 begroot op 56,3 miljoen
en die voor de ontwikkelingslanden
buiten het koninkrijk op 164,7 mil
joen. De garanties voor leningen van
de Nationale Investeringsbank (Her-
stelbank) aan landen waarvoor de
Wereldbank consortia vormt en waar
in Nederland participeert, zijn ver
hoogd van 50 miljoen voor 1963 tot
f 75 miljoen voor 1964.
De minister van financiën vertrouwt er
op, dat de verhouding tussen de totale
besparingen en de investeringen zodanig
is dat de dekking van bijna één miljard
gulden geheel op de open kapitaalmarkt
zal kunnen geschieden. Aangezien de
Nederlandse ministers van financiën se
cure lieden zijn, die niet lichtvaardig
verwachtingen uitspreken, mag erop
worden gerekend, dat het tekort in 1964
geen bijzondere moeilijkheden zal ople
veren.
Wel zal de verwezenlijking van de veie
wensen, die ten aanzien van de over
heidsvoorzieningen bestaan nauwkeurig
binnen de grenzen moeten blijven, die
door het reële nationale inkomen worden
gesteld. De regering wijst daar in de
miljoenennota uitdrukkelijk op. Te dien
aanzien is zij voornemens voort te bou
wen op de grondslag voor een structu
reel begrotingsbeleid, die door het vo
rige kabinet is gelegd.
Bij de verdeling van de beschikbare
financiële ruimte geeft het kabinet,
(Zie slot pag. 3 kol. 5
De politie te Delft heeft een onderzoek
ingesteld naar de oorzaak van een ver
wonding, die een „groen" van de rooms-
katholieke studentenvereniging „Sanc-
tus Virgilius" heeft opgelopen bij een
gevecht in de sociëteit van die vereni
ging.
Tijdens een vechtpartij met een oudere
jaars, zou de „groen" vorige week tegen
een deurknop zijn gevallen. Hij is daar
na gedurende enige tijd verpleegd ge
weest in het St.-Hippolytusziekenhuis.
Thans neemt hij weer aan de ontgroe
ning deel.
De nieuwe Federatie Maleisië heeft gis
teren de diplomatieke betrekkingen met
haar twee grote buren, Indonesië en de
Filippijnen, verbroken.
Voorts maakte de regering bekend, dat
zij Indonesische en Filippijnse diploma
ten een week gelegenheid gaf het land
te verlaten.
De diplomatieke breuk volgde na felle
anti-Maleisië demonstraties in Indone
sië en een Filippijns verzoek de betrek
kingen terug te brengen tot het consulair
peil.
In Djakarta was het gisteren rustig.
Er verschenen geen demonstranten bij
de Britse ambassade. Doch personeel
van het Britse handelshuis J. A. Watt
and Co, maakte bekend, dat het de fir
ma had overgenomen. Volgens nog on
bevestigde berichten zou het zelfde zijn
gedaan met de Britse Dunlop Tire Com
pany en de British-American Tobacco
Company. Een vakbondsleider heeft
verklaard: „Britse firma's in dit land
werken voor subversieve doeleinden in
het belang van Maleisië".
De prinsessen Beatrix, Irene
en Margriet zullen prinsjes
dag 1963 niet licht vergeten.
Kort nadat zij gistermiddag
in de crème calèche waren
gestegen om naar het Bin
nenhof te rijden, sloegen de
paarden voor hun rijtuig op
hol.
Door de snelle reacties van de
koetsiers en de berijders der paar
den was het te danken, dat geen
ernstig ongeluk gebeurde. Zij dre
ven de paarden uit de richting van
het publiek, zodat het rijtuig tegen
een boom tot stilstand kwam. De
prinsessen liepen geen letsel op.
Alleen struikelde prinses Beatrix
bij het uitstappen.
De prinsessen liepen onmiddellijk
onder hartelijk applaus van het
publiek terug naar het paleis aan
de Lange Voorhout. Prins Bern
hard, die na het incident naar
buiten was gekomen, leidde zijn
dochters naar het paleis terug.
Even later namen de prinsessen
bij hun ouders in de gouden koets
plaats, prinses Margriet nog
steeds een beetje wit van de
schrik.
Bij de botsing met de boom was
een van de paarden gevallen. De
berijder kwam daarbij op de grond
terecht en liep een knieblessure
op. De man kon 11a behandeld te
zijn naar huis gaan. De paarden
staan nu weer rustig op stal. Aan
de calèche werd lichte schade aan
gericht, drie wielbanden zijn af
gelopen en het koetswerk is be
schadigd.
De op hol geslagen paarden, zo
meldt onze Haagse redactie, wa
ren reeds de hele ochtend onrus
tig geweest, zij veroorzaakten pa
niek toen de cajèche stond opge
steld op de Denneweg, welke
straat als aanrijroute naar het
paleis aan het Lange Voorhout
wordt gebruikt. Reeds tijdens dit
wachten gingen zij steigeren.
De beide op hol geslagen paarden
hebben ook reeds vorige jaren
dienst gedaan en hebben de af
gelopen weken de normale trai
ning ondergaan. Ook koetsier-rij
knecht D. H. J. van Florestein is
een oudgediende. Overleg is ge
opend met de opperceremonie-
meester ot het niet gewenst is op
prinsjesdag koetsen in reserve te
nouden, voor geval zich ooit op
nieuw incidenten zouden voordoen.
De rijtocht naar de Ridderzaal
verliep zonder moeilijkheden.
In verband met net bijzondere
feit, dat het koninkrijk 150 jaar
bestaat, was de commissie van
in- en uitgeleide van de Staten-
Gcneraal uit vertegenwoordigers
van alle partijen samengesteld.
Eerst zag men ir. M. A. Geuze
(c.h.l, ir. C. N. van Dis (s.g.p.),
H. J. Lankhorst (p.s.p.), H. Koe
koek (vrije boeren), mevrouw H.
J. van Ommeren-Averink (c.p.n.),
en P. Jongeling (g.p.v.).
Nadat de koninklijke familie de
zetels van de troon had ingeno
men sprak koningin Juliana de
troonrede uit.
Zal de Zeeuwse huisvrouw al spoedig profiteren van de aardgasbel,
die in Groningen is aangeboord en die een ware revolutie teweeg zal
brengen in de gasvoorziening in N ederland Wij hebben deze vraag
voorgelegd aan het Zeeuwse lid van Gedeputeerde Staten, de heer A.
J. Kaland, die zich de laatste maanden intensief met deze materie
heeft beziggehouden. Tijdens dit gesprek vertelde hij ons
ZEELAND KRIJGT IN 1966 GRONINGS AARDGAS
Medio 1965 bereikt het aardgas
Bergen op Zoom. Zeer waar
schijnlijk zal de Gasunie dan de
hoofdleiding doortrekken naar
Goes.
Verwacht mag worden, dat Zee
land in 1966 aardgas zal hebben,
niet alleen in die streken, waar
men nu al gas heeft, maar ook
in die gebieden, die nu nog van
gas zijn verstoken.
Hoewel de distributieprijs van
het aardgas nog niet is vastge
steld, kunnen de Zeeuwse huis
vrouwen toch rekenen op een
goedkopere prijs ten opzichte
van de huidige.
Het huidige distributienet in
Zeeland zal in belangrijke mate
worden uitgebreid. Alle dorps
kernen zullen op het gasnet
worden aangesloten. De veraf
gelegen pecelen zullen het voor
lopig nog zonder aardgas moe
ten doen.
Het tlrans verbrokkelde distri
butieapparaat in Zeeland, dat
nauwelijks 50 van alle per
celen bereikt er zijn vele
„witte gebieden" zal zo effi
ciënt mogelijk worden opgezet,
ten einde de exploitatiekosten te
drukken.
Samengevat zijn dit de belangrijk
ste conclusies uit het gesprek met
de heer Kaland.
Gedeputeerde Kaland is met enthousias
me in de gasproblematiek gedoken. „In
teressant om deze ontwikkeling van be
gin af mee te maken", is hij van oordeel.
De heer Kaland is optimistisch gestemd
over de mogelijkheden, welke het aard
gas biedt. Datzelfde optimisme projec-
teerd hij ook op de mogelijkheden voor
Zeeland. „We mikken op 1966. In dat
jaar zal Zeeland aardgas moeten heb
ben. Ik hoop en ik verwacht, dat dit wel
zal lukken", betoogde deze Gedeputeer
de, die namens de zes Zeeuwse gas
maatschappijen zitting heeft in de com
missie S.R.O.G. (samenwerkende regio
nale organen gasvoorziening). Deze
commissie onderhandelt rechtsstreeks
met de Gasunie, in welke unie partici
peren de Staatsmijnen (40%), het rijk
(10%), Shell (25%) en Esso (25%).
De Gasunie, die het aardgas koopt van
de N.A.M., kan worden beschouwd als
de grossier van dit gas, die het op zijn
beurt doorverkoopt aan de distributie
bedrijven en die rechtstreeks de indu
strie bedient.
Hoe is de situatie op dit ogenblik?
Ongeveer 50 van alle percelen in
Zeeland is op het gasnet aangeslo
ten. De Gasmaatschappij „Midden
Zeeland" bedient een groot aantal ge
meenten op Zuid-Beveland en op Wal
cheren. Middelburg heeft zijn eigen
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
De troonrede, die gisteren met zoveel
rustige voornaamheid door H.M. de
Koningin werd uitgesproken, biedt vrij
veel stof tot discussie, ook al moet van
dit document gezegd worden, dat het
wel enigermate lijdt aan kleurloosheid
en vaagheid. Er is een nieuw en ver
jongd kabinet opgetreden, dat op
grond van de verkiezingsuitslag het
bewind van het kabinet De Quay zal
voortzetten.
Men wil dan in een troonrede wel eens
duidelijk gemaakt zien hoe zo'n nieuw
kabinet zijn regeringsverklaring zij
was van 31 juli jl. in het komende
parlementaire jaar zal verwerkelijken
en men wil vaststellen hoeveel er van
het oude bewind De Quay overblijft.
Uit de „internationale inleiding" van
de troonrede blijkt, dat althans in
één opzicht het kabinet Marijnen getrou
welijk de oude beleidslijn volgt en dat
betreft de Europa-politiek. Er wordt een
zwaar en naar TV.
onze mening bepaald
een veel te optimis
tisch accent gelegd
op de Europese ge
meenschap, die een
van de moeilijkste jaren in haar bestaan
moet doorworstelen. Dit kabinet wil niet
de conclusie aanvaarden, dat het ver
enigen van een aantal (Europese) lan
den, tegelijk een zekere afsluiting en
bepaald ook wel enige uitsluiting van
anderen onvermijdelijk meebrengt. Het
spreekt van een „verenigende functie",
die de open Europese Gemeenschap moet
hebben, terwijl toch veel meer de con
solidatie van de huidige bepaald
zwakke! gemeenschap op de voor
grond had moeten staan.
Dat betreuren wij, maar toegegeven
moet worden, dat het een voortzetting
van het bewind De Quay is.
De belangrijkste paragrafen in deze
troonrede handelen over het land
bouwbeleid, het woningbeleid en het
loonbeleid. Wat het loonbeleid betreft
houdt de regering vast aan het begren
zen van de loonstijgingen via het crite
rium van de „macro-economische pro-
duktiviteitsstijging", waarover zij reeds
in haar regeringsverklaring sprak.
Reeds onder het kabinet De Quay werd
twijfel geopperd aan de hanteerbaarheid
van dat criterium en de nogal heftige
bewegingen, die zich in de laatste maan
den zowel zichtbaar als onzichtbaar
op het loonfront voordeden, wijzen
er op, dat andere elementen dan het pro-
duktiviteitscriterium een steeds grotere
rol gaan spelen.
Nu wordt in de troonrede wel gesproken
over de verhouding loon- en prijspeil,
over het investeringsniveau en over de
concurrentiepositie tegenover het bui
tenland, maar de betekenis van deze
factoren wordt niet nader afgewogen en
het is dus niet duidelijk in hoeverre de
basis van het oude loonbeleid nog be
staat of reeds goeddeels is ondermijnd.
De regering zegt in de troonrede slechts,
„dat zij met zorg vervuld is over een
aantal met de zeer krappe arbeids
markt samenhangende verschijnselen,
die een ernstige inbreuk maken op een
verantwoorde loonvorming". Te gemak
kelijk schuift zij hier de vraag opzij, in
hoeverre de oude loonpolitiek geleid
heeft tot de te krappe arbeidsmarkt en
ook in de nabije toekomst daartoe (en
tot ernstige inbreuken) zal leiden!!
Zelfs de aankondiging van een gemid
delde loonsverhoging groot 6 zoals
voor het komende jaar aanvaardbaar
wordt geacht kan niet als een soort
sanering van de wankele loonpolitiek
gezien worden.
De wil tot handhaving van net macro-
economisch produktiviteitscriterium
komt overigens wel in heel schril licht
te staan, wanneer daarnaast uit de
troonrede blijkt, dat de regering be
reid is van bepaalde macro-economische
principes af te stappen als het gaat om
het landbouwbeleid en het woningbeleid.
Wij juichen gaarne het gewijzigde land
bouwbeleid toe, ook al gaat dat'vele mil
joenen guldens meer kosten dan onder
het kabinet De Quay, maar als de rege
ring zegt, dat zij daarbij haar eigen fi
nanciële richtlijn wil veronachtzamen,
dan geeft dat reden tot bezorgdheid. Het
kabinet Marijnen erkent althans met
de lippen dat bij een goed financieel
beleid de stijging van de overheidsuitga
ven altijd een ietsje achterblijft bij de
stijging van het nationale inkomen. Ten
behoeve van de landbouw echter werpt
de regering deze „economische wet"
over boord; zij laat daarvoor de over
heidsuitgaven sneller stijgen dan het na
tionale inkomen.
Ook wat het woningbeleid betreft, zegt
de regering, dat zij zonodig inbreuk zal
maken op de norm, die gesteld is voor
de toelaatbare stijging van de overheids
uitgaven. Op dit ogenblik is die nieuwe
inbreuk nog niet van zo groot belang
omdat de versnelde stijging van de wo-
ningbouwuitgaven nog niet zo sterk
speelt voor de rijksbegroting 1964. Maar
voor 1965 zal zij stellig wel meespelen
en dan wordt het gezien de kostbare
plannen van de betrokken minister
een honderden-miljoenenaffaire!
Men kan dit in financieel en econo
misch opzicht nauwelijks meer een
voortzetting van het bewind De Quay
noemen. Het komt neer op een grote
koerswijziging, die niet zo duidelijk
bleek uit de regeringsverklaring, maar
die in de troonrede een ietsje beter aan
het licht treedt.
Geconcludeerd moet worden, dat de hui
dige regeringsploeg wel de schijn poogt
te bewaren, dat het bewind De Quay
wordt voortgezet, maar dat in feite en
door de omstandigheden gedwongen een
nieuwe koers wordt gevaren. Daartegen
kan uiteraard weinig bezwaar bestaan.
Wel komt men nu voor de vraag of dit
verjongde ministerie zich in de komende
jaren nu ook openlijk en meer totaal zal
ontdoen van de erfenis, welke het van
het kabinet De Quay ontving.
De ministers van buitenlandse zaken
van Frankrijk en West-Duitsland heb
ben gisteren „volledige overeenstem
ming bereikt bij hun besprekingen van
alle grote problemen tussen Oost en
West", aldus is door een woordvoerder
van de Franse regering bekend ge
maakt.
De woordvoerder zei dat er „volledige
overeenstemming was op alle punten,
vooral op het punt dat alles in het werk
gesteld moet worden om een verslechte
ring van de situatie in centraal Europa
en Berlijn tegen te gaan".
1 fWWWWWWWWWWWWMWWWWWWVWVWWWWWWW»
is het 125 jaar geleden, dat
de beroemde Nederlandse dieren-
en landschapschilder en etser An
ton Mauve, een der meesters van
de Haagsche School, te Zaandam
werd geboren.
