Fruitfee verraste bejaarden en
zieken in Haair stede en Zierikzee
Resten oud kasteel
in Axel opgegraven
Veiling in Goes van
STEEDS MÉÉR MJUiHEI ROKEN
en weiland
78 ha bouw-
Ooftexpeditie zorgde voor zon
in rusthuis en twee ziekenhuizen
Zeeuwse
ALMANAK
Twee jongens stalen
auto in Middelburg
Grachthoektoren
en muur
blootgelegd
Uit bezit wijlen
jkvr. S. v. Citters
te Heinkenszand
Dubbelstad....
HET WEER IN EUROPA
Eerste officiële werkbezoek
Stoffelijk overschot
waterbouwkundige
gevonden
Duivenvlucht
werd een ramp
VERMOEDELIJK GEBOUWD OMSTREEKS 1100
ERFGENAMEN ZIJN AMERIKANEN
f 1.-
„Japan' zien
Op nippertje rijp
Zeeuwse Katholieke
Jongerendag in Goes
Ouder kasteel
Vager
t
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1963
DRUM
Maandagmiddag- heeft een motorboot
van de rijkspolitie te water op de Wes-
terschelde tussen Terneuzen en de
Braakman het stoffelijk overschot op
gevist van de sedert 6 september ver
miste heer A. Villerius uit Terneuzen.
Zoals gemeld werd op die dag de heer
Villerius, waterbouwkundig ambtenaar
bij rijkswaterstaat, vermist, nadat hij
controlewerkzaamheden had verricht
aan de Westhaven te Terneuzen. De ver
missing werd toen ontdekt, omdat de
auto van de waterstaatsambtenaar langs
de havenkant was blijven staan.
De grote nationale Fondvlucht voor
jonge duiven vanuit Angoulême dreigt
op een ramp uit te lopen voor de Ne
derlandse postduivenhouders. Deze
vlucht die georganiseerd is door de
postduivenvereniging „De Zwaluw" uit
Steenbergen, zou zaterdag gevlogen
worden, maar door het slechte weer in
Frankrijk konden de duiven pas zondag
morgen om 11 uur gelost worden.
Dit betekent dat de 2378 duiven die op
dinsdag 10 september ingekorfd zijn, zes
dagen en zes nachten in de manden
doorgebracht hebben. Tot nog toe zijn
slechts 26 duiven op hun hokken terug
gekeerd. Volgens insiders kunnen nog
hooguit honderd duiven terugverwacht
worden, zodat deze vlucht als een ramp-
vlucht geboekstaafd zal worden.
(Advertentie)
Q130
FRUITFEE Kitty Claeys heeft maandagmorgen aan Kats haar
staatsieauto op de veerboot naar Schouwen laten zetten. Geflan
keerd door haar hofdames Marleen de Jongh en Nelleke Koster
toog zij op „werkbezoek" naar Haamstede en Zierikzee om daar in
het rusthuis „Duinoord" en de ziekenhuizen bejaarden en patiënten
te verrassen en een sappig „visitekaartje" uit haar land-van-her-
komst achter te laten. Het was een opmonterende, plezierige en
zonnige expeditie. Zon vanuit een helderblauwe, hoge Zeeuwse na-
zomerlucht en zon op de gezichten van bejaarden en zieken, die
daar plotseling oog in oog stonden met het fleurige drietal.
Het begon in Haamstede. Daar stond
aan het begin van de middag het ge
meentebestuur en een deputatie van
de enthousiaste fruitkwekers uit de
Westhoek voor het raadhuis op het
feeërieke gezelschap te wachten.
Toen plotseling een horde juichende
huishoudschoolmeisjes kwam aan
rennen was het wel duidelijk: de fee
was in aantocht! Met een galante
handdruk leidde loco-burgemeester
P. L. Vis zijn sprookjesachtige gaste
naar binnen, waar het in de raadzaal
even heel officieel toeging.
De heer Vis noemde het een bijzonder
genoegen de Zeeuwse fruitfee in het
Westersehouwse fruitteeltgebied te
mogen begroeten. Met haar waren
meegekomen een deputatie van het
stichtingsbestuur „Zeeuws Fruitcor-
so", de waarnemend-rijkstuinbouw-
consulent, ir. J. Vellekoop en de di
recteur van de onderafdeling van de
veiling „Zuid-Hollandse Eilanden", de
heer J. van Kampen. Ook de ontwer
per van de praalwagen „Japan",
waarmee de Schouwse Westhoek
aanstaande zaterdag in het corso te
Goes verschijnt, de heer J. Evers,
was van de partij. Loco-burgemeester
Vis bracht aan het begin van de ont
vangst nog even het plotseling over
lijden van de burgemeester van Wes-
terschouwen, jhr. R. J. H. Q. Röell,
in herinnering, die het bezoek van de
fruitfee aan de bejaarden nog heeft
helpen voorbereiden.
Charmant beantwoordde fee Kitty
de heer Vis. Ze wees op de eclatante
successen van de Westhoek bij vroe
gere corso's en zei daarop zo neutraal
mogelijk: „Met belangstelling zien we
uw bijdrage weer tegemoet". Wat die
bijdrage gaat worden kreeg het drie
tal een half uurtje later te zien in de
loods van de heer N. Steur te Burgh.
De „ruwe" opbouw van de wagen
„Japan" werd even naar buiten ge
schoven en de voorzitter van N.F.O.-
Westhoek, de heer J. P. C. Boot ver
telde wat van de bedoeling van de
wagen en de klippen, die de Schouw
se kwekers steeds moeten omzeilen
om hun praalwagen veilig in Goes te
krijgen. Als herinnering kreeg het
drietal een tegeltje met het wapen
van Haamstede mee. Tevoren waren
er in het raadhuis ook al cadeautjes
Nee, voetbaluitslagen bulletineren
is ook niet alles. Vroeger hadden
wij een heimelijke, naar jaloezie
uitlopende bewondering voor de
man, die 's zondagsmiddags in ons
Middelburgse gebouw met een krij
tje voorzichtig de prestaties van
Griekse namen als Ajax en Sparta
in Arabische cijfers omzette.
Maar daar zijn we op teruggeko
men. Naarmate de competitie vor
derde, vermagerde hij en vooral in
de zwakke jaren van „Middelburg"
en „Zeelandia" daalde s'n gewicht
tot een beangstigend minimum,
't Is ook zo definitief: uitslag komt
per telefoon binnen en dan moet
hij op.
Hoe vaak hebben wij hem zo niet
gadegeslagen. Die lichte tred naar
het bord bij een overwinningeven
wichtig nog bij een gelijkspel,
zwaar en landerig bij een neder
laag.
Toch had hij dan de moea wij
zouden niet durven, héél lang aar
zelen of de zaak maar een beetje
stilhouden.
Zondag was het weer zover. Bra-
bantiaMiddelburg If3. Die stap,
die iets droefs heeft, het vreugde
loze gekras op het bord. En dan
snel wegduiken.
Er stijgt een enorm gemurmel op,
vette kreten van misnoegen en te
leurstelling. Dan komt de uitslag
van Vlissingen. Negen-nul voor
Helmond.
Gejuich, Een enorm gejuich.
Waarmee we maar willen zeggen,
dat de dubbelstadgedachte bij de
voetballerij nog niet erg leeft.
gewisseld en dat zou later op de dag
nog enkele keren gebeuren. Aan alle
halteplaatsen zorgden de heren W. v.
d. Linde en A. A. Hopmans namens
het stichtingsbestuur voor de zake
lijke speeches. Al deze bezoekjes in
Westerschouwen waren eigenlijk
maar „intermezzi".
Hoofdzaak was de komst van de
fruitfee bij de bejaarden en zieken.
Voor het rusthuis „Duinoord" stond
even voordat de auto van de fee de
oprijlaan indraaide al een bejaarde
mevrouw Westervoort-v. d. Houten
met een tuiltje bloemen te wachten.
En toen de fruitfee en haar gevolg
enkele ogenblikken later de conver
satiezaal betraden ging er een ap
plausje op. De kisten met appelen,
peren en pruimen nog juist op het
nippertje door de septemberzon rijp
geworden waren er plotseling ook.
Dat fruitfee Kitty niet met lege
handen behoefde aan te komen had ze
op Schouwen te danken aan de ver
enigingen N.F.O. en de veiling „Zuid-
Hollandse Eilanden". De directrice
was bijzonder ingenomen met de
Twee negentienjarige jongens uit
Bergen op Zoom hebben zater
dagavond laat op de Turfkaai in
Middelburg de auto van de
Nieuwlandse taxichauffeur L.
H. gestolen. Maandagmorgen
vroeg, omstreeks vier uur, wer
den de jongens in hun woon
plaats door de politie aangehou
den. Zij stonden toen bij de
auto.
Omstreeks middernacht gaf de heer H.
de ontvreemding van zijn auto aan
bij de Middelburgse politie. Deze gaf
onmiddellijk een bericht door aan de
politie in de omliggende plaatsen. Dit
had tot gevolg, dat de politie in Ber
gen op Zoom Ch. E. H. L. en J. F. J.
B., beiden wonende te Bergen op
Zoom, kon aanhouden.
Op het politiebureau in Bergen op Zoom
hebben de jongens een volledige be
kentenis afgelegd. Zij werden later
overgebracht naar het politiebureau
in Middelburg. B., die het hulpje van
L. was is in de loop van de dag vrij
gelaten. L. werd voorlopig in hechte
nis gehouden.
Te Goes is zondag de eerste Zeeuwse
Katholieke Jongerendag gehouden. De
opkomst was al direct in de morgen
uren goed te noemen, toen in de „Prins
van Oranje" begonnen werd met een H.
Mis. Het Knapenkoor van de Katholieke
Zeeuwse Koorschool verleende daarbij
medewerking. Op deze openingsdienst
volgde een bijzonder interessante cause
rie over „Humor" van de bekende schrij
ver Toon Kortooms. Meer dan anderhalf
uur wist hij zijn talrijk gehoor te boei
en met het geven van een „definitie"
over humor, uitgewerkt in voorbeelden.
Een ovationeel applaus was de beloning
voor deze boeiende spreker.
De middag werd verder gevuld met het
optreden van een cabaretgroep van Re-
né Frijters Variété uit Tilburg. Deze
was in de plaats gekomen van de eerder
aangekondigde groep van Bouk Mar
tens, die wegens ziekte van de leider
verhinderd was. In een vlotte stijl en
een goed opgebouwd programma traden
nu op het cabaretduo de Lachbrekers,
De Gibama Hawaiians en de accordeo
nist Cees Mandos. De prettige confe
rences werden verzorgd door Ton Eike
naar.
Deze eerste Zeeuwse Katholieke Jonge
rendag werd besloten met een geani
meerd bal in schouwburg Juliana, waar
bij de muziek werd verzorgd door ..The
Goodwill Partners".
Het ligt in de bedoeling van de organi
satoren ieder jaar een dergelijke dag te
organiseren.
Brussel onbewolkt,
24 gr.
Parijs, onbewolkt,
25 gr.
Nice, zwaar bewolkt.
25 gr.
München, onbewolkt,
20 gr.
Zürich, onbewolkt,
25 gr.
Locarno, onbewolkt,
25 gr.
Innsbruck, onbewolkt,
30 gr.
1 Langzaam maar zeker neemt het nieuwe bestuurlijke centrum
van Vlissingen duidelijker vorm aan. Waar ruim een jaar ge
leden nog een hele vlakte lag, verrijst nu het nieuwe stadhuis.
Op de Nieuwe Markt wordt al maanden naarstig en nijverig ge
bouwd aan dit stadscentrum En ook de omgeving van het raad
huis krijgt langzaam maar zeker een nieuw gezicht. Kortom:
dit wordt de plaats waar Vlissingen zich vooral bestuurlijk
zal representeren aan de buitenwereld.
Luchtfoto Slagboom en Peeters)
ZONNIG WEER
Zonnig weer maar aanvankelijk nog
hier en daar mist. Maximumtemperatu
ren _van 20 tot 25 graden. Zwakke tot
matige wind uit oostelijke richtingen.
ZON EN MAAN
18 september
Zon op 6.18 onder 18.50
Maan op 6.34 onder 19.31
zand bewoonde de familie tot kort
vóór de oorlog het landgoed „Land-
lust". Het bezit bestond voorts uit
vele tientallen hectare bouw- en wei
land.
Tijdens haar leven heeft jkvr. S. van
Citters het landgoed „Landlust"
een riant huis met twee hectare bos
geschonken aan de stichting
Zeeuwsche landschap. Tot kort voor
haar dood bezocht jkvr. Van Citters
die de laatste jaren van haar leven in
Den Haag woonde, eenmaal per jaar
Heinkenszand. Zij verbleef dan op de
boerderij behorende bij het voorma
lige landgoed.
Het gehele grondbezit wordt thans
verkocht. De opbrengst zal verdeeld
worden onder 17 erfgenamen, allen
woonachtig in de Verenigde Staten.
Twee notarissen op Zuid-Beveland
zijn met deze spectaculaire grond-
verkoop belast, namelijk notaris M.
E. J. F. van Dissel te Goes en notaris
C. H. S. Aschermann te 's-Graven-
polder. De te verkopen oppervlakte
bedraagt 78 hectare, 61 are en 73
centiare, te veilen in 45 kavels. De
percelen liggen verspreid over de
gemeenten Heinkenszand, 's-Heer-
Abtskerke, 's-Heer-Arendskerke en
Nisse. Alle landerijen zijn verpacht.
Het grootste deel is landbouwgrond.
Sinds vorige week heeft Axel, dat
onlangs zijn „750-jarige stadsrech
ten" vierde, niet alleen op papier
de bewijzen van zijn ouderdom,
maar ook in meer concrete vorm in
overblijfselen van het vermoede
lijk uit 1100 daterende kasteel van
de Heren van Axel.
De opgravingen die onder leiding
staan van ir. J. A. Trinipe Burger
van de rijksdienst voor het oudheid
kundig bodemonderzoek, zijn begon
nen op aandringen van stadsarchiva
ris J. de Jonge en van de heer D.
J. Oggel, die zich uit liefhebberij al
jarenlang verdiept in de geschiede
nis van Axel. De laatste was het die
de vermoedelijke plaats van het
kasteel, iets ten zuidoosten van de
algemene begraafplaats achter het
De Goese fruitfee met een van
haar hofdamestijdens haar
Schouwse tournee in gesprek met
burgemeester mr. F. Th Dijck-
meèster van Zierikzee,
(Foto P.Z.C
komst van de fee, vertelde ze. En
graag gingen de drie dames daarop
in op haar verzoek nog even een
ronde langs de bedden te maken.
Om kwart over vier arriveerde de
„ooft-expeditie" voor het Zweedse
Rode Kruisziekenhuis van Zierikzee.
De geneesheer-directeur, dr. H. Ezen-
dam en de burgemeester van Zierik
zee, mr. F. Th. Dijckmeester. stonden
in de hal voor een joviaal welkom
klaar. En ook hier weer: plotseling
waren daar twee rijdende bedden,
volgeladen met doosjes fruit. Fee
Kitty stapte met haar „secondanten"
alle ziekenkamers binnen, waar ze
na een flitsend bezoekje verbouwe
reerde patiënten met een doosje fruit
achterlieten.
Het waren leuke momenten, daar
in het Zweedse Rode Kruiszieken
huis en later in de „Cornelia
Stichting" van Zierikzee. Het eer
ste officiële werkbezoek van de
fruitfee heeft op vele doorgaans
zorgelijke gezichten even een
dankbare trek of een flauwe glim
lach losgemaakt. En dat was juist
de bedoeling
De grootste verkoop van land
bouwgrond in Zeeland sedert de
tweede wereldoorlog staat agra
risch Zeeland te wachten op
vrijdag 27 september a.s. Dan
zal 's morgens om tien uur in
de „Prins van Oranje" te Goes
de publieke verkoop beginnen
van niet minder dan ruim 78
hectare bouw- en weiland.
Het betreft hier de verkoop van het
Zeeuwse bezit van wijlen jonkvrouwe
S. van Citters, die twee jaar geleden
op 98-jarige leeftijd overleed. Zij was
een dochter van wijlen jhr. mr. C. van
Citters, van 1859 tot 1882 burgemees
ter van Heinkenszand. In Heinkens-
geschonken aan de stichting „Het
huis van de heer G. G. Ramselaar,
aanwees.
Bij de opgravingen wordt gebruik ge
maakt van een graafmachine die laagje
voor laagje de grond afschraapt. De
machine kan zo fijn worden afgesteld
dat de grond van een laag stenen afge
haald kan worden, zonder de stenen zelf
te beschadigen of mee te nemen. Voor
lopig graaft men drie weken, waarna
ir. Trimpe Burger zekerheid hoopt te
hebben over de bouwstijl. Tot nog toe is
een gedeelte van de gracht, een hoekto
ren en een muur van de voorburcht
blootgelegd. Van de verdere vondsten
zal het afhangen of na drie wekei. het
werk zal worden voortgezet, of dat men
alles weer zal bedekken.
Hoewel de nu gevonden fundamenten
uit 1100 dateren, moet er toch nog
een ouder kasteel zijn. Dit blijkt uit
een kroniek van Jacob de Hont, ka
pelaan en organist te Axel, uit het
jaar 1521. Volgens deze kroniek werd
het oude kasteel omstreeks 1100 tot
kerk verbouwd, ten behoeve van
bisschop Guido van Utrecht, die
weggejaagd was uit zijn bisdom, en
zijn toevlucht had gezocht bij zijn
broer, de graaf van Vlaanderen. Dit
kasteel zou dan gestaan hebben op
de plaats waar nu het kerkhof is.
Inderdaad herinneren oudere Axel
aars zich, dat vroeger bij het aan
leggen van grafkelders vaak stenen
en muurresten werden gevonden.
Zelfs gaat er een niet te controleren
verhaal, over een gewelf, waarvan
de muren met fresco's zouden zijn
versierd.
De verbouwing tot kerk van het „oude"
kasteel noopte de toenmalige Heer van
Axel een nieuw slot te bouwen. Hij deed
dit enkele honderden meters verderop:
een kloek gebouw met torens, een
gracht en een voorburcht. De eerste be
woners waren de heren Robrecht en
Olivier, die ook verantwoordelijk zijn
voor het Axelse stadswapen. Heer Oli
vier kwam als overwinnaar te voor
schijn bij een steekspel in Engeland,
waarvoor hij uit handen van de Engelse
koning een schild met een rode keeper
ontving. Zijn opvolger heer Robrecht,
ondernam in gezelschap van de graaf
van Vlaanderen een kruistocht naar het
Heilige land, waarbij hij zich zo dapper
gedroeg, dat hij onderscheidden werd
met drie zwarte getande sleutels op zijn
schild. Axel werd aldus een tweevoudi
ge heerlijkheid.
Na hen werd het kasteel bewoond door
diverse heren, onder wie Jan van Mas-
seme en Guido van Ghistelle wel de be
langrijksten waren. Na 1500 werd de
geschiedenis van het kasteel vager. Het
werd niet meer bewoond door de Heer
van Axel. Een aantekening uit 1578 in
de „Cohieren van de 20ste penning"
(belastinggegevens), aanwezig in het
rijksarchief van Gent vermeldt dat:
„Reynier tayaart haut in pachte van
her antheunis van iiedekereke thof van
Axele mette eypraegie metghaders de
visserie ende onderleigde".
Deze Antheunis van Liedekercke was
de laatste Heer van Axel. Blijkbaar
verpachtte hij de woning, of wat daar
van over was, en de rechten.
Een jaar of tien later viel er niets
meer te verpachten, want niet alleen
werd er tijdens de gevechtshandelingen
enorm veel verwoest, maar ook had de
streek veel overlast van het water, blij
kend uit bovengenoemde „cohieren",
waarin herhaaldelijk de aantekening
voorkomt dat een woning door het wa
ter „gheruyneert" is. Na de inname van
Axel in 1566 liet Prins Maurits nieuwe
wallen opwerpen, die precies over de
ruïnes van het kasteel liepen. Om alles
goed onder de grond te krijgen moest
men zelfs hier en daar nog een muurtje
omhalen, wat bij de opgraving duide
lijk te zien is.
