Parijzenaars per bus
naar Heerlense zaak
RUIMTE-AANDUIDING STRIJDIG
MET VRIJERE LOONPOLITIEK
N.C.R.V. wil met eigen gezicht
op het beeldscherm verschijnen
't is weer tijd voor
Mandaat weet raad
Voor kostuums
op een koopje
„Schep licht in
duisternis van
omroepwereld7'
„Geen cijfertjes achter de komma77
Voorstel vliegers
overschot naar
charterbedrijf
MR. ROOSJEN:
Bij botsing zeven
ernstig gewonden
C.N.V.-VOORZITTER MEENT
Vereenvoudiging
Bezitsvorming
A.O.W.
Zes fotografen
verloren kort geding
Kinderbijslag
Prijzen voor 3
Nederlandse
hoor- en t.v.-spelen
„Produktschap
machteloos"
Opening van de
Stat en-Generaal
S op beeldbuis 5
5 de Koningin van de zitting der J
Minister Luns
naar de V.N.
Drama
Quiz
Dokterplanter en
president
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van een onzer verslaggevers)
Joseph Mandaat, vandaag juist 43 ge
worden, staat in Heerlen en niet al
leen daar, bekend als een man, die
niet voor één gat te vangen is, wan
neer het erom gaat een kostuum of
een japon te verkopen. Zijn jongste
stunt: bussen met Parijzenaars, be
stemming kledingmagazijn Utrecht
te Heerlen. Mandaat betaalt de bus
sen. Hij betaalt het ontbijt van de
Franse koopgasten. En hij verkoopt
ze, stukken goedkoper dan in Parijs,
zijn textielwaar.
„Ik ben al een jaar ongeveer oezig met
België", vertelde hij ons. ,Er rijden
nu bussen uit Brussel, Leuven, Me-
chelen, Antwerpen en uit het groot
hertogdom Luxemburg. De mensen
betalen veertig frank voor de bus
drie gulden. Volgende week start
Parijs. Reis- en inschrijfkosten: het
bagatel van tien nieuwe franken
nog geen zeven en een halve gulden,
's Nachts weg, 's morgens vroeg in
Heerlen. En 's avonds weer terug".
Waar doet Mandaat dat van? „Van de
grote omzet", zegt hij. „Ik heb een
betrekkelijk kleine zaak veertig
man personeel, ook Italianen, ook
Fransen met een grote omzet.
Daar kunnen de contracten met de
busmaatschappijen best vanaf. Een
normaal confectiepak kost in Parijs
tussen de 200 en 300 franken. Hier
om-en-om de honderd gulden. Dat is
voor de Parijzenaars de aantrekke
lijkheid. Ze halen de kosten van de
dag er gemakkelijk uit. En het is nog
eens een „uitje".
Naar hij vertelt is de animo uit België
zo groot gebleken, dat zelfs bij het
slechte weer van de afgelopen winter
toch nog iedere dag twee bussen uit
België bleven komen. Vooral uit Luik
is de belangstelling voor Heerlen
groot. Soms komen er alleen uit deze
stad tien bussen per dag voor zijn
pand aan de Spoorsingel. Dat heeft in
Luik wel enige narigheid gegeven.
De middenstanders hebben gepro
beerd de ritten naar Heerlen te ver
hinderen.
„Ze hebben", zegt de heer Mandaat,
„een onderzoek laten instellen naar
mijn bonafiditeit. Daarna zijn proces
sen aangespannen tegen de busdien
sten, omdat het geregelde lijndiensten
(Van een verslaggever).
„Verlos ons van dit tekort aan besluit
vaardigheid. Verlos ons van de indruk,
dat er sprake is van impotentie op het
legislatieve gebied van de omroep". De
ze noodkreet richtte gisteren tijdens de
jaarlijkse persconferentie van de N.C.
R.V. de voorzitter van deze omroepver
eniging, mr. A. B. Roosjen, tot de nieuwe
minister van onderwijs, Th. H. Bot, die
zich thans met de zaken de radio en te
levisie betreffende gaat bezighouden.
Er is namelijk in Nederland een nood
situatie ontstaan, aldus de N.C.R.V.-
voorzitter. Een situatie, die noodzakelijk
op korte termijn voorzieningen eist. Dat
is nodig op het gebied van de huisves
ting, ter voorziening in de precaire fi
nanciële toestand van de radio en het
is nodig omdat de voorbereidingen voor
het in gebruik nemen van het tweede
t.v.-net en het derde radio-net niet lan
ger kunnen wachten.
De pacificatiecommissie noemde hij een
politieke stunt om uit het gemodder van
de kabinetsformatie te geraken. Het was
juister geweest, aldus mr. Roosjen, als
de regering zich had gehouden aan de
uitspraak van de Tweede Kamer. De
samenstelling van die commissie roept
ook al vele vragen op. De kandidaat
concessionarissen krijgen een gelijke
vertegenwoordiging als de politieke par
tijen en de omroepverenigingen. Mr.
Roosjen pleitte voor het opnemen in de
studiecommissie van een aantal journa
listen, die de omroepproblemen kennen
en waarschuwde tegen het weer advies
vragen aan mensen, die niets van deze
zaak afweten, zoals nu dreigt te ge
beuren.
(Advertentie)
VAKANTIE. Een in Schotland geboren
Canadees, Jim Swanson, heeft dezer
dagen zijn vijfweekse vakantie m zijn
geboorteland beëindigd. Dit einde is
voor hem een bijzonder einde gewor
den.
Drie dagen nadat Swanson, 64, met
zijn vrouw, 49, in Schotland arriveerde
werd hij betrokken bij een auto-ongeluk.
De rest van zijn vakantie heeft hij in
het ziekenhuis doorgebracht en een am
bulance vervoerde hem deze week naar
het vliegtuig waarmee hij de terugreis
zou maken.
„Dit was Jims eerste reis naar Schot
land sinds 40 jaar", vertelde een vriend.
„Zijn vrouw was hier nog nooit geweest,
en ik betwijfel of zij erop gebrand zijn
nog eens terug te komen".
tin get
gewonnen. Het Belgische ministerie
van transport heeft de bezwaarden
zelfs de hint gegeven, dat hun klacht
in strijd was met de Beneluxgedach-
te".
„Wij voeren grote reclamecampag
nes, vooral in België. Een derde van
mijn klanten is Nederlander, een der
de Duitser en een derde Belg".
Bij een autobotsing op de Spoorstraat
te Tiel zijn gistermiddag zeven mensen
ernstig gewond. Twee van hen verke
ren in levensgevaar.
De botsing ontstond volgens de politie
bij een inhaalmanoeuvre. In de ene wa
gen, die op weg was naar Dodewaard,
zaten naast de bestuurster, mevrouw
Van Tintelen, het bruidspaar Willemse-
van Eist en een zusje van de bruid. Ze
waren na de huwelijksvoltrekking naar
de fotograaf in Tiel geweest. In de an
dere auto, die werd bestuurd door de
heer E. van Doorn uit Geldermalsen, za
ten de heren B. van Doorn en G. van
der Koppel uit Meteren en R. van Stee
nis uit Deil. Alleen de heer Van der
Koppel bleef ongedeerd. De gewonden
zijn opgenomen in het ziekenhuis „Beth-
esda" te Tiel.
(Advertentie)
zo zacht
zo geurig
Het huidige systeem van loonpolitiek is tot dusverre in de praktijk
niet tegengevallen. Tot dit voorlopige oordeel kwam de voorzitter van
het Christelijk Nationaal Vakverbond in Nederland, de heer C. J. van
Mastrigt, gistermorgen in zijn openingsrede voor de algemene verga
dering van het C.N.V. in Utrecht.
De heer Van Mastrigt meent
echter ook, dat de 2,7 procent een
barrière is geweest die de differen
tiatie per bedrijfstak wezenlijk
heeft gehinderd. Het C.N.V. wil af
van de macro-economische cijfer
matige ruimte-aanduiding, omdat
een dergelijke aanduiding volgens
het verbond in ieder geval bij
de huidige wijze van hantering
in strijd is met het wezen van een
vrijere loonpolitiek.
De heer Van Mastrigt zei, dat de So
ciaal-Economische Raad en de Stich
ting van de Arbeid bovendien moeten
streven naar een vereenvoudiging van
het systeem, zodat de werknemer de
kans krijgt, ook zelf de loonontwikke
ling op haar juistheid te toetsen. Hij
vroeg zich in dit verband af, of het geen
tijd wordt om eens op te houden met de
„cijfertjes achter de komma".
Een vereenvoudiging van het loonpo
litieke systeem en een wijdere speel
ruimte voor het overleg per bedrijfs
tak kunnen, volgens de heer Van
Mastrigt, ook een geducht wapen zijn
in de strijd tegen het sociaal-econo
mische en morele kwaad van het
zwarte loon.
Over het verschijnsel zwarte lonen en
koppelbazen zei hij nog, dat de werkge
vers die telkens weer bereid blijken,
zwarte lonen te betalen of met htm me
deweten door ronselaars te laten beta
len, moreel even schuldig zijn als de
werknemers die van de verhoudingen op
de arbeidsmarkt profiteren.
Met betrekking tot de bezitsvorming zei
de heer Van Mastrigt, dat er meer moet
gebeuren dan alleen het stimuleren van
de spaarzin. Wanneer van de werkne
mers wordt gevraagd, overigens ge
rechtvaardigde looneisen te matigen ten
einde investeringen mogelijk te maken,
tot wiens eigendom behoort dat ge-
investeerde kapitaal dan, zo vroeg hij
zich af.
Tot dusver, aldus de C.N.V.-voorzitter,
valt de steeds toenemende waarde van de
onderneming eenzijdig de kapitaalver
schaffer en de ondernemingsleiding in
de schoot. Hij meent, dat het niet meer
dan billijk zou zijn, de werknemers in
deze vermogensaanwas te laten delen.
Uitvoerig ging de heer Van Mastrigt
in op de ontwikkeling van de sociale
wetgeving in ons land. Hij zei hierbij
onder meer, dat het optrekken van de
A.O.W.-uitkering tot een sociaal mi
nimum de instemming heeft van het
C.N.V. Het bedrag dient, volgens
hem, zo te worden vastgesteld, dat
de A.O.W.-rentetrekkers zich niet
meer tot de gemeentelijke dienst van
sociale zaken behoeven te wenden
voor een aanvulling.
Dit zou bij de huidige prijsverhoudingen
een A.O.W.-uitkering van 3250 gulden
voor echtparen en een bedrag van 2300
gulden voor ongehuwden betekenen.
Voorts zouden dan de uitkeringen krach
tens de algemene weduwen- en wezen
wet in overeenstemming moeten worden
gebracht met die van de A.O.W.
Hij meent dat men zich moet gaan be-
De president van de arrondissements
rechtbank in Den Haag, jhr. mr. G. Wit-
sen Elias, heeft gisterochtend, uitspraak
doende in het kort geding dat zes foto
grafen hadden aanhangig gemaakt te
gen het bestuur van het bedrijfschap
voor het fotografisch bedrijf, de door
deze fotografen gevraagde voorzienin
gen geweigerd en de eisers veroordeeld
in de kosten van het geding.
De fotografen haclden de president ver
zocht het bedrijfschap te veroordelen
een referendum te laten houden over
het voortbestaan van het schap, of aan
de fotografen het adressenmateriaal te
laten verstrekken, waardoor de fotogra
fen zelf dit referendum konden laten
houden.
WWWWMWWVWWVWWWWWWWWWWWWWWWWWV
Dit zijn de heer Rein J. Middelburg
en mej. Sheila Ann Rogers uit
Isleworth Engelanddie dinsdag
in St. Pancras in het huwelijk zijn
getreden. Zoals bekend is deze
echtverbintenis tot stand gekomen
met de hulp van een limonadeflesje,
waarmee een briefje van de Britse
naar de Nederlandse kust dreef,
nu zes jaar geleden. Op de foto
het gelukkige paar poserend met
het symbool van hun geluk: de
flessepost.
raden over de vraag, of er geen verplich
ting moet komen tot instelling van een
soort rest-bedrljfspensioenfonds voor al
le werknemers die nog niet onder enige
bijzondere pensioenvoorziening vallen.
Volgens het C.N.V. dient voorts op kor
te termijn te worden gestreefd naar de
totstandkoming van één kinderbijslag
wet in Nederland met een uniforme kin
derbijslagregeling voor het gehele volk
van het eerste kind af zonder de hante
ring van inkomensgrenzen. De heer Van
Mastrigt staat op het standpunt, dat de
kinderbijslagen in de eerste plaats gefi
nancierd moeten worden uit de algemene
middelen, aangezien het niet om een so
ciale verzekering maar om een herver
deling van het primaire inkomen gaat.
In Brussel heeft de voorzitter van de
raad van beheer van de Belgische ra
dio en televisie, minister van staat Ju-
lièn Kuypers, de prijzen uitgereikt in
de Belgisch-Nederlandse wedstrijden
voor hoor- en televisiespelen.
Drie van de vier prijzen de twee ju
ry's kenden geen eerste prijs toe gin
gen naar Nederlandse auteurs. Het in
gezonden t.v.-spel „Oponthoud in de
jungle" van Anny Matti en Wim Spek
king werd bekroond met de tweede
prijs van 15.000 Belgische frank en
„Ontmoeting op Ibiza" van de heer en
mevrouw Gheuens met' de derde prijs
van 10.000 frank.
De Vlaamse auteur Andries Poppe zag
zijn hoorspel „Tweede deur rechts" met
een tweede prijs bekroond. De Neder
landse schrijver W. Barnard uit Bus-
sum kreeg een derde prijs voor zijn in
zending.
Van de vijf eervolle vermeldingen in
de hoorspelwedstrijd gingen er vier naar
Nederlanders. Het zijn de echtparen Van
Duynen voor „Gezinsdag", Vroland voor
„Tijdsein", Swart voor „Mannen in pen-
dek" en Keukens voor „De nachten zijn
koud".
Stijging varkensprijzen
De federatie van slagerspatroonsbonden
in Nederland heeft in een telegram aan
het bestuur van het produktschap voor
vee en vlees haar verontrusting uit
gesproken over de stijging van de var
kensprijzen. De federatie verzocht het
bestuur in dit telegram, te streven naar
een verantwoorde prijsdaling.
De voorzitter van het produktschap,
de heer Joh. de Veer, betoogde op de
openbare vergadering in Utrecht echter
dat het produktschap machteloos staat
tegenover de prijsstijgingen van de
laatste weken, aangezien de ontwikke
ling op de varkensmarkt het gevolg is
van de inwerktreding van de varkens
regeling van de E.E.G. De enige op
lossing zou zijn, aldus de heer De Veer,
dat Nederland uit de E.E.G. treedt
Overigens meent hij, dat de vleescon
sumptie ten gevolge van de hoge prijzen
niet behoeft terug te lopen, omdat het
rundvlees momenteel tegen redelijke
prijzen te krijgen is, terwijl er voor
lopig koeien genoeg zijn. Als de con
sument voor een redelijke prijs vlees wil
eten, zijn er voor hem voldoende uit
wijkmogelijkheden. zo voegde hij hier
aan toe.
Het Wereldgebeuren
s
Je plechtige opening door H.M. s
Staten-Generaal in de Ridderzaal 5
5 in Den Haag. Commentator bij
j deze uitzending: is J. Th. de Vis-
ser.
Een samenvatting van de repor-
tage wordt van 19.00 tot 19.30 j
mil* nit fror/Anrlnn
s uur uitgezonden.
5 De heer E. Peereboom geeft van
5 20.20 tot 20.35 uur een toelich- 5
ting op de rijksbegroting 1964.
Drie mannen, die zich meester wilden
maken van een vrachtauto van een New-
yorkse dierentuin; waarin zich de opbrengst
van het weekend ongeveer 350.000 gulden
bevond, werden opgewacht door veertig
politiemannen, die zich hadden vermomd
als parkwachters, ijsventers en toeristen. Een
van de overvallers werd door schoten van
de politie gedood. Een ander gewond en de
derde gevangen. De politie had tevoren een
tip gekregen.
„Het overschot van vliegers over de ge
hele wereld loopt in de duizenden. Wan
neer wij worden ontslagen kunnen wij
in ons eigen beroep vrijwel nergens
meer aan de slag komen, evenmin als
een arts die op straat wordt gezet en
zijn medisch beroep niet meer mag uit
oefenen," zo zei de heer Z. G. Zeyfert
op een informele bijeenkomst van de
pers met het bestuur van de Vereniging
van K.L.M.-vliegers, waarvan hij deel
uitmaakt.
„Alleen al in Amerika zijn 1700 vliegers
overbodig, in Australië 300 en in Enge
land 200." Gedetailleerde cijfers over
alle andere landen zijn nauwelijke be
kend. Wel weet men dat er slechts bij
uitzondering een land is waar behoefte
aan piloten bestaat.
Naar bekend ziet de K.L.M. zich ge
noodzaakt in de komende maanden op
nieuw 150 leden van het vliegerkorps
te ontslaan, nadat er in het afgelopen
jaar reeds 50 vrijwillig de dienst heb
ben verlaten en 60 tijdelijk zijn „uitge-
parkeerd" aan andere maatschappijen.
Naar de voorzitter van de Vereniging
van K.L.M.-vliegers, de heer J. G. Re-
haud, liet weten heeft de directie de
vliegers een nieuw voorstel voorgelegd,
inhoudende vergoeding van anderhalf
jaar salaris per vlieger bij gedwongen
ontslag.
Van hun kant hopen de vliegers op een
heel andere oplossing: reeds drie maan
den geleden hebben zij er bij hun direc
tie op aangedrongen het overschot aan
vliegtuigen en piloten over te hevelen
op een chartermaatschappij die niet ge
bonden is aan de naar verhouding hoge
I.A.T.A.-tarieven.
Ettelijke andere Europese luchtvaart
maatschappijen nemen op deze wijze
reeds deel aan het populaire luchtver
keer tegen goedkopere tarieven. De heer
Renaud zei echter niets te weten van
het overleg dat reeds enige tijd gaande
is tussen Martins Aircharter en de
K.L.M.-directie over ditzelfde onder
werp.
De minister van buitenlandse zaken, mr.
J. M. A. H. Luns, vertrekt 17 septem
ber naar New York, waar hij de acht
tiende algemene vergadering van de
V.N. zal bijwonen.
Minister Luns is gisteren naar Ankara
vertrokken voor de ondertekening van
het verdrag waarbij Turkije met de
Europese Economische Gemeenschap zal
worden geassocieerd, en zal op 16 sep
tember te Straatsburg aanwezig zijn
op de zitting van het Europese parle
ment.
(Van onze r-t.v.-redactie)
Een aantal nieuwe amusementsprogramma's met o.m. Joop Dode-
rer, Johan Kaart, het duo Bueno de Mesquita-Rita Corita, een po
pulair wetenschappelijk programma, enkele humoristische series,
zoals „Arthur en Eva" en „Stiefbeen en Zoon", een interessante
quiz en opnieuw een uitbreiding van de actualiteitenrubrieken, zie
daar de belangrijkste facetten van de plannen van de N.C.R.V.
voor het komende seizoen. De N.C.R.V., aldus de mening van deze
omroepvereniging, streeft ernaar, met haar eigen gezicht de huis
kamers binnen te komen, d.w.z. Nederlands en christelijk. Vandaar,
dat liefst 85 procent van haar uitzendingen eigen produkties zijn en
slechts vijftien procent buitenlands materiaal. In de vooravond
(van half acht tot acht uur) tegen de sluiting kan men de meer
pregnante N.C.R.V.-uitzendingen verwachten.
Harrie", een door Jelle de Vries voor
Nederland bewerkte komische strip,
waarin Johan Kaart de hoofdrol ver
tolkt en die door Willy van Hemert
wordt geregisseerd.
Een interessante uitzending belooft
de quiz te worden, die eens per
maand op het scherm komt en die als
titel draagt „Als U 't mij vraagt".
Het is een uitzending vaii een uur,
waarin telkens vier personen worden
ondervraagd over allerlei mensen en
zaken.
Het wedstrijdelement behelst, dat
vooraf een opinie-onderzoek wordl
ingesteld onder 2500 Nederlanders en
dat het oordeel van de vier quizkan
didaten wordt vergeleken met wat uit
deze opiniepeiling te voorschijn komt
als de mening van het Nederlandse
volk. Wie daar het dichtst bij is komt
in een volgende uitzending terug In
Frankrijk is deze quiz zo men deze
naam wil gebruiken een daverend
succes. Muzikale intermezzi en sket
ches maken dit programma tot niet
louter een brok informatie maar ook
een plezierig kijkprogramma. De kij
kers kunnen de vragen stellen, die
aan de orde komen.
Een wedstrijd voor kijkers is ook op
genomen in „Nou jij weer" waarin
Rita Corita en Bueno de Mesquita
zullen optreden met Harry de Groot
en het Leedy Trio. De kijkers moeten
antwoorden op drie visuele vragen.
De zaterdagavond „familie-kijk-
avond" van de N.C.R.V. bestaat uit
zang, muziek, speelscenes en populair
wetenschappelijke zaken. Er zal zo
veel mogelijk Nederlands repertoir
worden gebracht.
De ene maand bestaat de zaterdag
avond uit „Lassie", „Memo", „Ca
priolen" een show rond de O. K.
Wobblers met als vaste (vreemde)
gast Joop Doderer en voorts de En
gelse grappenmaker Dennis Wood,
een kwajongenskoor, een danstrio.
Jenny Arean en Jacco van Renesse.
met als muzikale leider Pi Scheffer,
als tekstschrijver Alexander Pola en
choreografie Kitty Knappert de
populair wetenschappelijke rubriek
„Hoe bestaat het" waarin George
Noordhof allerlei merkwaardige za
ken aan de orde stelt, zoals deze Ne
derlander ook voor de B.B.C. doet.
een amusant programma „Wat een
wereld", dat in de geest van de vroe
ger „Tele-disco-parade" de draak
steekt met allerlei actuele gebeurte
nissen met parodieën op mensen en
toestanden en ten slotte de oude serie
..Arthur en Eva". De andere maand
komt na „Memo" de Amerikaanse
filmserie „The Beverley Hillbillies"
een eenvoudig man wordt miljo
nair een muzikale comedie (vast
staat al, dat „Tulip Time" komt en
een door Willy van Hemert en Harry
de Groot geschreven musical „Een
ster valt") en ten slotte „Herrie om
Op zondagavond zal de dramatische
kuns teen belangrijk aandeel krijgen.
Paul Cammermans regisseert „De
vlucht van de duif", een stuk over de
bijbelgeschiedenis van de drie konin
gen, omgezet in de moderne tijd.
Viermaal zal men kunnen kijken naar
een bewerking van korte verhalen
van de bekende schrijver A. J. CCro-
nin onder de titel „Uit de praktijk
van dokter Finlay" en ten slotte
komt er een reeks gedramatiseerde
documentaires over Nederlandse fi
guren.
Wat de donderdagse t.v.-spelen be
treft streeft de N.C.R.V. naar zoveel
mogelijk inschakeling van de Neder
landse toneelschrijfkunst. Zo komt er
sen serie van vier delen, gebaseerd
op J. Gerhard Toonders roman „Een
man zet door". Enkele televisiespelen
die we te zien krijgen zijn: „Schuld
en boete" van Dostojefsky. „Vijanden
van het licht", een bijbels spel van
Alexander Ramati, „Kind vermist"
van de Nederlander Hans Kecls, ge
regisseerd door de B.B.C.-regisseur
David Boisseau, „Le triomphe de
l'amour" van Marivaux, „Asmodee"
van Frangois Mauriac, „Boefje"
twee stukken van Heyermans, ,',De
Inktvis" van Manuel van Loggem,
„Verloren contact" van Joanna Vis
ser en waarschijnlijk een Vlaamse
t.v.-opvoering van „Het proces van
Andersonville" van Saul Levitt.
Overgenomen van de B.B.C. wordt de
volgende week „Hedda Gabler" met
Ingrid Bergman.
Een opmerkelijk plan van de
N.C.R.V. is om een gecombineerde
voorstelling te geven van twee een-
acters door de winnaars van het Na
tionaal Landjuweel voor amateurto
neelverenigingen: de Haarlemse To
neelclub en de gecombineerde toneel
verenigingen A.D.O. en D.V.S. uit
Den Haag.
Een der meest toonaangevende mannen
in de Afrikaanse landen, welke
vroeger PTans waren en die nu nog
nauwe banden met Frankrijk bewaren
op cultureel en economisch gebied, is
Felix Houphouet-Boigny, de president
van Ivoorkust. Deze arts en ex-planter
neemt in de jongste politieke geschiede
nis van Frankrijk en haar vroegere Afri
kaanse gebiedsdelen een unieke plaats
in. Hij is namelijk de enige negerleider,
die vijf jaar nadat hij zijn rasgenoten
aanvoerde in een bloedige strijd tegen
Frankrijk, datzelfde Frankrijk als minis
ter mocht dienen.
Deze Afrikaan, die de moed van een
leeuw bezit en de schranderheid van een
vos, heeft zich altijd zeer goed weten te
voegen naar de situatie van het ogen
blik. Snel handelen is zijn leus, nooit
aarzelen zijn motto en deze gedachten
heeft hij ook thans weer in daden om
gezet. Vier maanden was Houphouet-
Boigny op reis door Europa. Kort gele
den kwam hij thuis van deze tournee.
Zijn eerste daad was toen een aantal
lieden te laten arresteren en zijn gehele
regeringsapparaat omgooien. Want wat
was er" gebeurd Feitelijk niets. Maar
Houphouet wilde juist de gebeurtenissen
voorblijven en daarom nam hij onmiddel
lijk maatregelen tegen zijn vermeende
vijanden, voor dezen maatregelen tegen
hem zouden nemen. Er was namelijk tij
dens zijn afwezigheid onrust ontstaan
in Ivoorkust. De oorzaak van die onrust
was te vinden in de moeilijke economi
sche positie waarin het land verkeert.
Ivoorkust is wat zijn welvaart betreft
voornamelijk afhankelijk van Frankrijk
en overig West-Europa, de belangrijkste
afnemers van zijn landbouwprodukten.
Daar echter de wereldmarktprijzen voor
tropische produkten niet zo hoog liggen,
krijgt Ivoorkust slechts weinig geld in
het laadje. Zoiets heeft overal in de we
reld ontevredenheid tot gevolg, ook in
West-Afrika, waar de mensen werkelijk
niet zo zorgeloos leven als men soms wel
denkt.
Houphouet-Boigny kwam dus thuis en
vond zijn land in rep en roer. Al
eerder hadden ontevredenen met
steun van een aantal militairen getracht
een eind te maken aan zijn bewind.
Daardoor was hij gewaarschuwd. Dat
zou hem nu niet overkomen. Voor die
eerste poging had hij vlak voor zijn ver
trek naar Europa al 85 leden van de op
positie laten arresteren. Daarmee zou de
schrik er wel inzitten meende hij toen
wellicht. Maar dezer dagen bleek dat die
actie niet voldoende was geweest, niet
afschrikwekkend genoeg, al werden niet
minder dan 17 mensen ter dood veroor
deeld. Dus besloot de president ook nog
zeven van zijn ministers de laan uit te
sturen.
Zo'n maatregel, direct volgend op de
thuiskomst van de staatschef heeft een
tweeledig effect. In de eerste plaats zien
de ontevreden verbouwers van tropische
produkten, dat de president blijkbaar
iets aan hun probleem wil doen
Houphouet-Boigny nam zelf de porte
feuille van landbouw over en in de
tweede plaats zet zo'n drastisch optre
den een fikse domper op de oproerige
gevoelens van de raddraaiers. Houp
houet-Boigny herinnerde hen op die ma
nier even aan het feit, dat hij alleen het
voor het zeggen heeft. Een psycholo
gisch goede zet, want de president van
Ivoorkust moet rekening houden met
een groot aantal nog primitief denkende
mensen, die vooral voor geweld en
machtsvertoon het grootste respect heb
ben.
Behalve landbouw neemt Houphouet-
Boigny daarom ook maar binnenlandse
zaken en defensie voor zijn rekening.
Mét buitenlandse zaken is dat een hele
kluif, maar de energieke president ont
ziet werken niet.
Houphouet-Boigny Is een regeerder
van-huls-uit. Hij werd op 18 oktober
1905 als de zoon van een stamhoofd
in Yamoussoukio geboren. Toen hij tien
jaar oud was stierf zijn vader. De jonge
Felix verliet daarna zijn geboortestreek
en werd leerling van het missie-instituut
in Bingerville. Vervolgens studeerde hij
medicijnen in Dakar.
Zodra hij was afgestudeerd vestigde hij
zich als arts in zijn vaderland. Dat waa
in 1925. Hij was dus al op twintigjarige
leeftijd dokter. In diezelfde tijd ging
Houphouet-Boigny zich daadwerkelijk
met de politiek bemoeien: vrijheid voor
de negers van West-Afrika werd zijn
doel.
In 1940 legde Houphouet-Boigny zijn
praktijk neer. Hij vertrok naar zijn ge
boortestreek en legde zich daar toe op
het verbouwen van cacao en koffie. Om
zijn bekwaamheid als politicus werd hij
voorts gekozen als hoofd van de stam
men in de streek, een officiële, door het
Franse bestuur erkende, functie. Vier
jaar later stichtte Houphouet-Boigny
bovendien een organisatie van Afrikaan
se landbouwers, welke tot doel had de
levensomstandigheden op het land naar
een hoger plan te voeren.
Van het een kwam het ander en in 1945
werd Houphouet-Boigny in de volksver
tegenwoordiging gekozen. Een jaar la
ter richtte hij de R.D.A. op, een overkoe
pelende organisatie met nationalistische
beginselen, die in heel West-Afrika aan
hangers verkreeg.
Houphouet-Boigny was in die tijd een
militant tegenstander'van de Franse po
litiek en in 1951 was hij zelfs een van de
genen, die met de kreet „smijt de Fran
sen in zee" een bloedige opstand leidde.
Nauwe contacten onderhield hij toen
met de communisten. Houphouet-Boigny
bekeek de zaken echter zeer reëel. Zodra
hij besefte dat het communisme zijn land
niet kon helpen, verlegde hij zijn politie
ke koers. Hij werd in het Franse parle
ment gekozen en Guy Mollet nam hem in
1956 als gedelegeerd minister in zijn ka
binet op. Zijn opdracht was een ingrij
pende reorganisatie tot stand te brengen
in het bestuur van de Franse overzeese
gebieden. Door deze hervorming kregen
twaalf-republieken in Afrika zelfbe
stuur. Alleen handel, buitenlandse poli
tiek en verdediging bleven zaken, die
door Parijs werden geregeld. Ook in de
regeringen die het kabinet Mollet op
volgden bleef Houphouet-Boigny een ze
tel behouden, onder meer als minister
van gezondheid.
Als een der belangrijkste leiders in het
vroegere Frans West-Afrika heeft hij
het voortdurend aan de stok met de eer
ste man van Guinee, Sekou Touré en
samenwerking met dit land in een fede
ratie is door de dokter-president onvoor
waardelijk afgewezen. Houphouet-
Boigny is er zeer van overtuigd, dat hij
Ivoorkust zelf wel tot grotere bloei kan
brengen. Harde maatregelen schuwt hii
daarbij niet.
HOUPHOUET-BOIGNY
..altijd zijn vijanden een slag voor..
