Minister neemt maatregelen na dodelijk schot bij kazernepoort Studentikoze straf voor baldadige studenten Europds geurige lichte pijptabak Besmettingsgevaar na kernproeven in Nevada Gevangene na 64 jaar weer vrij Vervoer via Maas vertraagd - E.V.O. schriifi minister Verstrekking scherpe munitie beperkt Meer verantwoordelijkheid voor de militaire commandanten DUITSLAND BOUWT BUISLEIDING VAN GRONINGEN NAAR OOSTENRIJK Heg snoeien bij Brielse kerk Kennedy gelast onderzoek Knutselaars lijmen met VELPON van Ceta-Bever CONCENTRATIES VAN RADIO-ACTIEF JODIUM IN WEILANDEN ONTDEKT Onderzoek Veerboot op Texel vaart tegen pier Dr. Hatta kwam op Schiphol aan Werk voorlopig hervat bij A.D.M. Consignes BELANGSTELLING VOOR NEDERLANDS AARDGAS Vergunning Buisleiiing Belangstelling Acht Vrije Boeren vragen uitstel hecht enisstr af Het Wereldgebeuren Einar en Perry DINSDAG 27 AUGUSTUS 1963 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Enkele duizenden Amerikaanse kinderen hebben blootgestaan aan het gevaar van besmetting door ra- dio-aktief afval na de kernproeven welke in de woestijn van Nevada genomen zijn. In de twaalf jaar die de kemproeven hebben geduurd, zo werd door deskundigen ver klaard toen zij kortgeleden werden ondervraagd door de senaatscom missie die het kernstopakkoord moest behandelen, heeft zich een vrij grote hoeveelheid radio-aktief jodium afgezet op gras in de Ver enigde Staten. Er zijn bepaalde plaatsen ontdekt waar het radio-aktief jodium zich geconcen treerd heeft. Op deze plaatsen werden koeien geweid. Via de koeienmaag moet het radio-aktief jodium in de melk te rechtgekomen zijn. Een berekening wel ke door een der voornaamste onder vraagden werd gemaakt had tot uitslag dat van elke 286 mensen die op deze wij ze besmet zijn geraakt er een schildklier kanker zal krijgen. Het netto-resultaat van de besmet ting zal, afgewogen op de totale be smette bevolking rondom de concen tratieplaatsen, neerkomen op tien tot twaalf gevallen van schildklierkan ker, over een periode van tien jaar Nauwelijks constateerbaar dus als een spoor van besmetting maar niet temin een bron van zorgen. President Kennedy heeft een diepgaand onder zoek toegezegd. Op 17 september zal in Salt Lake City, in de staat Utah, een speciale conferen tie worden gehouden van deskundigen op het gebied van radio-aktieve straling en Advertentie In de Verenigde Staten zal een gevange ne die de afgelopen 64 jaar in de ge vangenis van Chester heeft gezeten waarschijnlijk in november op ere woord in vrijheid worden gesteld, maar hij weet nog niet waar hij naar toe moet. Het is de 84-jarige Richard Honeck die in 1899 tot levenslange gevangenis straf werd veroordeeld, nadat hij schuldig was bevonden aan moord op zijn voormalige onderwijzer. Tijdens zijn gevangenschap heeft hij eenmaal een brief gekregen vier regels die zijn broer in 1904 schreef twee maal bezoek een vriend die hem in 1904 opzocht en een verslaggever die kortgeleden op het bezoekuur kwam. Honeck weet niet of zijn broer en zuster nog leven. „Ik denk dat ik erg voor zichtig zal moeten zijn als ik op ere woord word vrijgelaten. Er moeten verschrikkelijk veel voertuigen en mensen zijn, in vergelijking met wat ik me herinner", aldus Honeck die door een bewaker een rustige gevan gene wordt genoemd. Het record op het gebied van langdurig gevangenzitten was tot dusver de 62 jaar die Martin Dalton wegens moord had uitgezeten, toen hij in 1960 in de staatsgevangenis van Rhode Island overleed. Onvoldoende schutcapacitelt op de Lim burgse Maas kost jaarlijks tien miljoen gulden. Dit heeft de Algemene Verla ders- en Eigen Vervoerders Organisatie E.V.O. medegedeeld aan de minister van verkeer en waterstaat. De organisatie verzocht de bewindsman aan de uitvoering van alle bij de Maas vaart betrokken werken de hoogste prio riteit toe te kennen. Het scheepvaartver keer op de Maasroute is de laatste jaren aanzienlijk toegenomen, mede als ge volg van de opheffing van de stop van Ternaayen, aldus de E.V.O. Ernstige vertragingen treden op bij het passeren van de .vier sluiscomplexen in de Maas. De veerboot „Koningin Wilhelmina" van de N.V. „Texels Eigen Stoomboot On derneming" is gistermiddag tijdens zeer ruwe zee tegen een der pieren van de haven aan 't Hortje op Texel gevaren, doordat het schip, door onbekende oor zaak, plotseling onbestuurbaar werd. Het schip verloor een roer en kreeg een scheur van 30 cm onder de waterlijn. Er was een groot aantal vakantiegan gers aan boord, die naar huis terug keerden en een dertigtal auto's. Door deze averij heeft de stoomvaartonder neming voorlopig alleen de beschikking over de „Dageraad" en de kleine ,dr. Wagemaker", zodat zich ogenblikkelijk lange files wachtende auto's vormden. 1 autoriteiten van de betreffende staten en gemeenten. De ..concentratieplaatsen liggen namelijk in "de staten Utah, Idaho en Nevada, maar zelfs in de staten New York en Nieuw Mexico zijn neerslagen geconstateerd. Een comité van burgers uit St.-Louis heeft acht geleerden een rapport laten opstellen waarvan de conclusie luidt, dat in vrijwel alle gevallen de besmetting van gras voorkomen had kunnen wor den. Dr. Charles VV. Mays van de univer siteit van Utah, die eveneens door de senaatscommissie werd gehoord, deelde de mening van zijn collegae. Zwak en oud is dr. Mohammed Hatta, de thans 61-jarige voormalige vice-pre sident van Indonesië, na vele jaren gis termiddag om kwart over vier per K.L.M. uit Djakarta in Nederland terug gekomen. Ondersteund door de perschef en de der de secretaris van de Indonesische am bassade in Den Haag, die hem op Schip hol kwamen begroeten, daalde hij de vliegtuigtrap af. Hij verdween meteen in een op het platform gereedstaande auto, die hem naar een Amsterdams ho tel bracht. „Ik beantwoord geen enkele vraag", zei dr. E. van Konijnenburg, de uit de K.L.M. verdwenen onderdirecteur, die tot ieders verrassing dr. Hatta op diens reis naar Nederland bleek te vergezel len. Volgens een gerucht reist dr. Hatta van middag voor een medische behandeling naar Zweden. Hij kwam op Schiphol aan met zijn echtgenote, zijn arts en de neuroloog dr. Mahar Mardjono. Volgens een bericht van A.F.P. uit Dja karta zou dr. Hatta begin dezer maand een lichte hartaanval hebben gehad Volgens een bericht van een Ameri kaans persbureau zou hij echter reeds veel eerder, t.w. op 3 juli in het cen trale ziekenhuis van Djakarta zijn op genomen en daar drie weken zijn behan deld door een team van tien artsen. Bij de Amsterdamse Droogdok Maat schappij, waar vrijdagmiddag een wilde staking uitbrak, die tot het einde van het weekend heeft geduurd, is gisteroch tend het werk weer normaal hervat. De directie heeft echter reeds vernomen dat het de bedoeling is de komende vrijdag middag opnieuw het werk stil te leggen. Bij de andere grote scheepwerf in de Amsterdamse haven, de Nederlandse Dok en Scheepsbouw Mij, is het werk eveneens normaal hervat. Daar was het weekend ook niet gewerkt doch dit was een gevolg van een besluit van de direc tie van de N.D.S.M. om in verband met te verwachten moeilijkheden als gevolg van de staking bij de A.D.M., het week end geen overwerk te laten verrichten. Bij N.D.S.M. zal zaterdagmiddag 31 augustus de grootste ooit in Amsterdam gebouwde tanker de 56.500 tons motor tanker „Danaland" (in aanbouw voor de Rederi Aktiebolaget Motortank te Goe- teborg) te water worden gelaten. Uit vier continenten komen ze naar Groningen, de achttien kostbare tabakken waarvan Niemeyer Voortrekkers maakt. Voortrekkersde geliefde tabak van alle Europese pijprokers die van licht en geurig VT 363 A De minister van defensie is van oordeel, dat, in afwachting van het onderzoek inzake het dodelijke waarschuwingsschot van een schild wacht van de Kolonel Palmkazerne te Bussum, reeds nu maatregelen moeten worden genomen waardoor het risico van het gebruik van een vuurwapen in gevallen zoals dit wordt uitgesloten. De minister deelt dit mee in antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede-Kamerlid Wierda (P.v.d.A.) die in zijn vragen ondermeer suggereerde zodanige richtlijnen voor de bewaking van militaire objecten te geven, dat bui ten twijfel wordt gesteld dat deze bewaking het onbevoegd betre den van derfelijke objecten moet verhinderen. nel Palmkazerne: „Toen de schild wacht de soldaat plotseling hard zag weglopen, meende hij mogelijk met een deserteur of een vluchtende ar restant te doen te hebben, waarop hij de soldaat sommeerde halt te hou den. Hij heeft vervolgens, toen de soldaat aan zijn sommatie geen ge hoor gaf, een waarschuwingsschot afgegeven. Toen ook dat geen uitwerking had, heeft hij ten slotte laag richtende, de weggelopen soldaat geraakt. Dit schot is helaas in de lies terechtgekomen, met het door de ondergetekende diep be treurde gevolg, dat de getroffene, on danks de hem op zeer snelle wijze ver leende medische hulp aan zijn verwon dingen is overleden. Volgens de bestaande algemene voor schriften heeft een schildwacht als alge mene consignes, de verantwoordelijkheid voor de orde op en nabij zijn post en het waken voor de veiligheid van de wacht. De bijzondere consignes voor deze post hielden in: toezien dat de militairen, die de kazerne verlaten of binnenkomen, gekleed zijn in het voorgeschreven tenue toezien dat er geen samenscholing van personen plaatsvindt binnen een straal van 15 m van zijn schilderhuis; toezien dat op rijwielen en bromfietsen gezeten personen, die de kazerne betre den of verlaten voor de poort afstappen en dat bezoekers hun rijwiel of brom fiets stallen in of bij de rijwielblokken tegenover het schilderhuis. De minister meent zich, nu door de be voegde autoriteit (de commanderend generaal bedoeld in artikel 254 van de rechtspleging bij de landmacht) een be slissing omtrent het al dan niet instellen van een strafvervolging nog niet is ge nomen, van het uitspreken van een oor deel omtrent de uitvoering der consig nes te moeten onthouden. De minister deelt nu mee, dat een dergelijke oplossing in beschou wing zal worden genomen. Inmid dels zijn de bevelhebbers geïnstru eerd hun commandanten reeds nu op te dragen nauwkeurig toe te zien dat het verstrekken van scherpe munitie aan met wacht diensten belast personeel beperkt blijft tot die posten, waarbij het te bewaken belang en de omstandig heden waaronder die bewaking ge schiedt een dergelijke verstrek king vorderen. Hiermede wordt bereikt, dat in elk af zonderlijk geval in het volle besef van eigen verantwoordelijkheid een persoon lijke beslissing door de betrokken com mandant moet worden genomen. De minister verstrekt de volgende lezing over het gebeurde in de Kolo- Behalve in West-Duitsland schijnt er ook in Oostenrijk, Zwitserland, België, Frankrijk, Denemarken en Engeland belangstelling te bestaan voor afname van aardgas uit het zeer rijke voorko men in noordelijk Nederland. In Duits- Gistermiddag om half twee ar riveerden bij de „St-Catharij- nekerk" in Brielle drie studen ten met tas en paraplu, die be gonnen de heg rond de kerk te snoeien, een straf voor balda digheid. In maart van dit jaar waren de drie studenten, afkomstig uit Amsterdam, voor enkele dagen in Brielle. Op een nacht wilden ze eens een stunt uit halen. Daartoe kozen ze de „St.-Ca- tharijnetoren" uit, die ze wilden be klimmen. Ze lieten zich in de kerk opsluiten, maar toen ze 's nachts naar boven wilden, bleek de deur van de toren te zijn gesloten. De teleur gestelde jongelui besloten nu maar om in de kerk de zaak op stelten te zetten. Onder meer haalden ze het hek van het doopvont weg en legden dit op de tafel voor het Heilig Avond maal. Enkele weken geleden had het drie tal zich voor de rechter in Rotterdam te verantwoorden. De officier van justitie wilde het gebeurde niet als „inbraak" aanmerken en daarom werd de zaak geseponeerd, onder voorwaarde echter, dat de drie stu denten de heg rondom de ,.St.-Catha- rijne kerk" zouden gaan snoeien. De rechter nam contact op met de pre sident-kerkvoogd in Brielle, de heer A. van Adrighem, en besloten werd dat de straf zou moeten worden „uit- gesnoeid". Op maandag 26 en dinsdag 27 augustus, gisteren en vandaag dus. Bij aankomst werden de studenten opgewacht door de koster van de kerk, de heer P. van Heijst. Deze De foto toont de drie studenten i bezig met het voor hen ongewone werk. land zijn de plannen voor een grote aardgasleiding van de Nederlandse naar de Oostenrijkse grens zelfs al in tame lijk vergevorderd stadium. Dit valt te ontlenen aan een bericht in de Frankfurter ^Allgemeine Zeitung, waarin wordt gezegd, dat de plannen voor de exploitatie van de aardgasre serve in Noord-Nederland en voor de aanleg van een grote buisleiding dwars door de bondsrepubliek de laatste we ken meer concrete vormen hebben aan genomen. Maandenlang heeft er in West-Duitsland een ware „gasoorlog" gewoed, die ten slotte geëindigd is in een wapenstilstand tussen de groepen, die aan het transport en de verkoop van het Nederlandse aardgas willen deelnemen. Onder leiding van de grootste Duit se onderneming op het gebied van het leveren van gas over grote af standen, de Ruhrgas A.G., hebben de grote regionale gasverkooponder- nemingen in het westen en zuiden van de bondsrepubliek zich aaneen gesloten en voor hen samen bij de ministeries van economische zaken van Noordrijn-Westfalen, Hessen en Baden-Wurttemberg vergunningen aangevraagd voor de bouw van de door hen geprojecteerde buisleiding. Bij de onderhandelingen van de laatste maanden hadden zowel de Ruhrgas A.G. als de gemeentelijke organisaties getracht de gasverkoop en de bouw van de buisleiding in West-Duitsland alleen in handen te krijgen. De zich thans aftekenende gemeenschappelijke oplossing vindt instemming in Bonn, in tegenstelling met wat eerder werd nagestreefd door de afzonderlijke groe pen. De buisleiding door West-Duitsland zal, volgens de plannen, ten oosten van de Rijn over Frankfurt naar Karls ruhe lopen, zich daar splitsen en dan ongeveer de beide autobanen naar Ba zel en Miinchen volgen. Het zal waar schijnlijk een buisleiding met een dikte van 90 centimeter worden, een voor Duitsland ongekend dikke pijp. Tot dus verre blijft de middellijn van dergelijke leidingen in Duitsland onder de 60 cen timeter. bracht hen naar de consistoriekamer waar ze gelegenheid kregen zich te verkleden. Om kwart voor twee kre gen ze een heggeschaar in de hand gedrukt en onwennig begonnen ze de grote heg te snoeien Koster Van Heijst gaf de nodige aanwijzingen hoe het werk moest worden gedaan. (Advertentie) Onder toezicht van kerkvoogd D. de Leeuw zullen de studenten ook van ochtend met snoeien bezig zijn. Een aantal nieuwsgierigen was naar de „strafplaats" gekomen om het wat vreemde schouwspel gade te slaan. De drie betrokken studenten zijn: de 20-jarige G. K., de 21-jarige R. van D. en de 19-jarige G. van D., allen uit Amsterdam. In een brief aan de officier van justitie te Arnhem heeft de Haagse advocaat mr. L. van Heijningen namens een acht tal boeren uit Ede, Lunteren en Rens- woude verzocht, de uitvoering van hun opgelegde vervangende hechtenisstraf- fen uit te stellen tot na 1 december. Deze acht boeren, zo blijkt uit de brief, hebben gewetens-, althans gemoedsbe zwaren tegen het landbouwschap, zijn door de economische politierechter her haaldelijk veroordeeld, maar willen de hun opgelegde boeten niet voldoen, zodat zij de vervangende hechtenisstraffen zul len moeten uitzitten. Zij kunnen echter, gelet op het seizoen, thans on mogelijk op hun bedrijf worden ge mist. Het zou volgens mr. Van Heijnin gen, „toch een anomalie zijn, dat het be staan van het landbouwschap dat heet te zijn ingesteld om de belangen van de landbouw en landbouwers te behartigen, er toe zou leiden dat deze belangen juist geschaad worden" De Boerenpartij heeft betrokkenen in staat gesteld, het ver zenden van deze brief aan mr. Van Heij ningen op te dragen. Advertentie Opnieuw is een socialistische regering in West-Europa gevallen en wel een die jarenlang tot de sterkst gefun deerde in dit werelddeel werd gerekend. Noorwegen gaat nu een periode tege moet, waarin het land geleid zal worden door een niet-socialistische coalitie. De leider van de Noorse Conservatieve Par tij, de rechter John Lyng heeft namelijk van de koning opdracht gekregen een nieuw kabinet te vormen en men ver wacht, dat de heer Lyng daarmee vlug gereed zal zijn. Het afgelopen weekeinde was reeds be kend hoe de nieuwe regering er uit zou zien: vijf conservatieve ministers, vier van de Agrarische Partij, drie liberalen en drie bewindslieden van de Christelij ke Volkspartij. Dat zij zo gemakkelijk een einde kon maken aan de 28-jarige regeringsperiode van de Socialistische Partij heeft de oppositie te danken ge had aan de medewerking van de Socia listische Volkspartij. Met de twee zetels van deze laatste beweging in het parle ment haalden de socialisten namelijk nog juist de meerderheid. Zonder de steun van zijn afgescheiden, vroegere vrienden moest premier Einar Gerhardsen echter het loodje leggen. De eensgezindheid van de rechtse oppositie en de ontrouw van de Socialistische Volkspartij deden de regering Gerhardsen struikelen over een motie van wantrouwen, die door Gerhardsen zelf is gekenschetst als een onsportief wapen. „Als je een hond wilt slaan is er altijd wel een stok te vinden", zo beklaagde Gerhardsen zich en hij voegde er een hele serie onvriendelijkhe den aan het adres van de oppositie aan toe. De stok, waarmee de conservatieven hun socialistische tegenstanders te lijf waren gegaan, de motie van wantrouwen, gold het beleid van de regering ten opzichte van de mijnen. Het kabinet en meer in het bijzonder de minister die voor het mijnwezen verantwoordelijk was, kregen de schuld op zich geschoven van de vele ongelukken, die de laatste jaren zijn ge beurd in de mijnen op Spitsbergen. De regering heeft deze schuld veront waardigd ontkend en de minister voor de mijnindustrie heeft de nederlaag al heel ernstig opgenomen en om een jus titieel onderzoek gevraagd, daar hij naar zijn overtuiging altijd juist heeft gehan deld. Het is niet in de eerste plaats de ne derlaag zelf, die Gerhardsen dwars zit, maar de manier waarop. Nie mand verwacht trouwens, dat de nieuwe regering een lang leven beschoren zal zijn. De socialisten van Gerhardsen be zetten nog steeds de helft van de parle mentszetels min één en wanneer straks de nieuwe begroting in behandeling komt dan zal het kabinet van rechter John Lyng het zwaar te verduren krij gen. Want het is moeilijk voorstelbaar dat de steun van de Socialistische Volkspartij aan de rechtse groeperingen zal voort duren. De leden van deze partij zijn na melijk nog linkser dan de Gerhardsen- socialisten met wie zij indertijd gebro ken hebben, omdat het lidmaatschap van de N.A.V.O. en de defensie-politiek van de regering hen niet zinden. De leider van de Socialistische Volks partij heeft dan ook, zoals hij zelf zegt, niet tegen de regering gestemd omdat hij zo graag een conservatieve regering wilde, maar omdat hij hoopte op een nieuw socialistisch kabinet, waarin de tegenstanders van kernbewapening meer invloed zullen hebben. Om dat te kun nen bereiken wilde hij voor korte tijd wel genoegen nemen met een conserva tieve leiding. Gerhardsen denkt daar uiteraard anders over. Hij is de verliezer, terwijl de afge scheiden socialisten uit de nieuwe situa tie alleen maar winst kunnen behalen. „De storm welke tegen de arbeidersbe weging is verwekt, steunt niet op de po litieke situatie in het land en dient daar om als onverantwoordelijk te worden be schouwd", zo verklaarde de afgetreden premier, die tegelijk aankondigde dat zijn partij politieke doelstellingen niet zal laten vallen. Er is geen sprake van, dat de socialisten aan de wensen van hun vroegere vrienden tegemoet zullen ko men, hoe gevaarlijk de scheuring in de partij ook is. Wanneer Gerhardsen belooft te zullen vechten voor zijn ideeën, dan kan men er op vertrouwen, dat hij die belofte houden zal. Hij staat bekend als 'n asceet onder de Noorse politicie en zijn positie in de partij heeft hij verkregen door heel veel te doen en nog meer te la ten. De beschuldiging, dat zijn regering een mijnramp op haar geweten zou heb ben, heeft deze integere figuur bijzonder getroffen, temeer omdat hij persoonlijk alles voor de arbeiders over had. Zelf begon hij zijn maatschappelijke loopbaan als straatmaker in dienst van de gemeente Oslo. Via de vakvereniging en intensieve avondstudie klom hij moei zaam verder op de ladder en zijn werken werd beloond toen hij tot burgemeester van Oslo werd benoemd. In deze functie kwam hij al direct in het begin van de Duitse bezetting in moeilijkheden. De Duitsers ontzegden hem de toegang tot het stadhuis, waarmee Gerhardsen zich aansloot bij zijn vroegere collega's straatmakers van de dienst gemeente werken en begon aan het ophogen van de straat voor het gemeentehuis. Deze demonstratie konden de humorloze Duit sers niet verwerken. Zij stopten de ei genzinnige burgemeester achter prikkel draad. Nauwelijks was de oorlog voorbij en had Gerhardsen de burgemeesters kamer in Oslo weer bezet of de ko ning deed een beroep op de betrouwbare eerste burger van de Noorse hoofdstad. Gerhardsen moest een regering vormen. En op 48-jarige leeftijd was hij de jong ste premier uit de Noorse geschiedenis. Nadien heeft Gerhardsen nog vele malen redding gebracht tijdens regeringscrises. Zijn buitenlandse politiek was pro-wes ters en ondanks dat toch zo gematigd, dat hij lange tijd de eenheid binnen de socialistische partij wist te bewaren. De splitsing van 1961 kon hij echter niet te genhouden. In zijn privé-leven is Gerhardsen uiterst sober. Hij bewoont een eenvoudige wo ning in een arbeiderswijk en haat iedere vorm van publiciteit, waarvan hij zelf het onderwerp is. Hij zal er daarom wei nig bezwaar tegen hebben gehad, dat de Noorse televisie het verslag van de jong ste parlementszitting, waarin de motie van wantrouwen werd behandeld, voor tijdig afbrak omdat het parlement plaats moest maken voor de nieuwe t.v.- avonturen van speurder Perry Mason. Een kwestie van populariteit. EINAR GERHARDSEN ...Perry Mason belangrijker..*

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 3