Ziekenhuizen kunnen stroom gewonden nauwelijks herbergen Verkenners willen in Skopje gaan helpen V.S. lanceren nieuwe verbindingssatelliet zen aan Zeeuwse kust in het algemeen niet Prij hoger dan in het „binnenland" Stad in opmars JOEGOSLAVISCHE STAD BINNEN 20 SECONDEN EEN ROKENDE PUINHOOP Tweehonderdduizend mensen werden in hun slaap verrast Stad ligt op route naar Jamboree Vermoedelijk niet veel Nederlanders in getroffen gebied Vandaag... Telefoontjes uit de ruimte Doel: verbinding tussen alle delen van de wereld Groente, fruit en vlees soms iets duurder Franse slag in notedop JAPAN LID O.E.O.S. DE ZWAARSTE AARDBEVINGEN DER LAATSTE JAREN ER ZIJN UITZONDERINGEN, MAAR Hotelgasten Verwarring Piloot vertelt Rode-Kruishulp Toestand Nederlanders Routebeschrijvingen VIERDAAGSE LIEP WEER TEN EINDE SOEKARNO NAAR „TOP" Betere uitrusting Eerste proeven Biertje: 50 ct. Levensmiddelen Koninklijk bezoek aan Thailand - 15-22 oktober WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN DODENTAL DOOR AARDBEVING OP 2000 GESCHAT Volgens semi-officiële schattingen zijn tussen de zes- en achtdui zend mensen gedood of gewond bij de aardbeving, die de Joego slavische stad Skopje in de vroege vrijdagochtend heeft getroffen. De aardbeving, die vijftien a twintig seconden duurde, was de ergste, die ooit in Joego-SIavië is voorgekomen. Volgens voorlopige schattingen worden in Skopje nog meer dan tien duizend mensen vermist. Intussen wordt het gevaar voor een epidemie groot geacht. Overal in de getroffen stad kan men doden op straat zien liggen. De bemanning van een vliegtuig waarmee een hoeveelheid materiaal naar Skopje was gebracht, heeft meegedeeld dat om 19.00 uur plaatselijke tijd in vele gebouwen nog grote branden woedden. Per vliegtuig kwamen gisteravond in Belgrado 31 gewonden onder wie verscheidene vrouwen en een kind, aan. Eenheden van het leger helpen bij het uitgraven van de slachtoffers die onder het puin lig gen. Verscheidene uren na de ramp klonk nog het gekerm van onder de ingestorte huizenblokken. Ongeveer tachtig' procent van de gebou wen in de oude stad (met een bevolking van 200.000) is verwoest ot beschadigd. Groepen artsen en andere helpers zijn vanuit alle delen van 't land naar het rampgebied gekomen. Uit Belgrado al leen al kwamen achttien groepen chirur gen en huispecialisten. Overlevenden van de ramp zijn naar de omliggende districten geëvacueerd. Een grote krachtsinspanning wordt ont plooid om de voedselvoorziening te waarborgen. De aardbeving heeft vooral het cen trum van de stad getroffen. Het spoorwegstation, het sociëteitsge- Een groep van ongeveer 200 Europese jongeren, allen prijswinnaars van een te kenwedstrijd welke door de Raad van Europa was uitgeschreven, bevindt zich op het ogenblik in Londen voor een be zoek, waarbij alle bezienswaardigheden op het programma staan. Tijdens een receptie, welke ter ere van de jonge tekenaars in Lancaster House werd gegeven, kwam ook prins Philip zijn belangstelling tonen. Van het onge dwongen 'tafereel, dat zich in de zalen van Lancaster House ontvouwde gegft de bijgaande foto een beeld. bouw van het leger, de nationale bank, het stadhuis en het hotel Mace donia zijn verwoest. De meeste der 300 gasten van het hotel kwamen om het leven. Gehele huizenwijken, die na de oorlog waren herbouwd, werden in een oogwenk tot puin. Het postkantoor is zo zwaar getroffen, dat de verbindingen tussen Skopje en de buitenwereld met uitzondering van de radio, waren afgesneden totdat veldtele foons konden worden aangelegd. Het zal waarschijnlijk nog tien dagen duren voordat de normale verbindingen zijn hersteld. Volgens het Italiaanse persbureau „An sa" zijn twee vrouwelijke Duitse toeris ten uit het hotel „Macedonia" ontko men kort voordat het instortte. Zij zou den 's ochtends het vliegtuig naar Bel grado nemen en renden zodra zij de schokken voelden in paniek de straat op. zag gebeuren veel erger was, dan de meest verschrikkelijke scènes tijdens bombardementen in de oorlog. In Belgrado en in de provinciale ste den van Joegoslavië stonden bloeddo nors in de rij om hun bloed ten bate van de slachtoffers af te staan. De regering heeft twee dagen van natio nale rouw afgekondigd en alle open bare vermakelijkheden en feestelijk heden gedurende die tijd verboden. Volgens radio-Skopje waren gisteren te gen het middaguur de stoffelijke resten van driehonderd mensen geborgen en on geveer twee duizend mensen ernstig ge wond onder het puin vandaan gehaald. De stad zat gisteravond nog zonder elek triciteit en water. Het voornaamste zie kenhuis van Skopje is gespaard geble ven. Er bevinden zich meer dan twee duizend gewonden. De ziekenhuizen in de omliggende plaatsen kunnen de stroom gewonden nauwelijks meer ver werken. In enkele ervan liggen de men sen in de gangen en zelfs op de binnen plaatsen. Een piloot van een vliegtuig, dat een paar minuten voor de ramp van het vliegveld in Skopje was opgestegen, zei dat de ramp, die hij beneden zich De correspondent van het Joegoslavi sche blad „Politika" meldde gister middag, dat de toestand in de stad nog zeer verward was. Overal liepen radeloze mensen in het puin naar mo gelijk omgekomen familieleden te zoeken. Voor het hotel „Turist" in het centrum van de stad stond een to taal verbijsterde man die iedere voor bijganger aanklampte om te vragen wat er van zijn gezin geworden was. Enkele straten verder knielde een vrouw bij de lichamen van haar twee kinderen. Volgens de correspondent van het blad zijn tijdens de aardbeving tal van patiën ten door paniek aangegrepen, uit de ra men van het grote ziekenhuis gespron gen. Velen braken daarbij armen of be nen. Boven Skopje hingen gisteravond nog grote stofwolken. Het hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis in Den Haag deelde mee dat voor 20.000 gulden goederen ter beschik king zal worden gesteld van de slachtoffers van de aardbevingsramp, ter leniging van de eerste nood. Onder deze goederen zijn 25 tenten, 1000 dekens die naaigarnituren, e.d. bevatten. en jeugdpaketten, die eetgerei, handdoeken De leiding van de 550 Nederlandse verkenners die per bus op weg zijn naar de jamboree in Griekenland is vanuit Nederland verzocht de diensten van het contingent aan te bieden bij de reddingswerkzaam heden in het door een aardbeving getroffen Skopje in Joegoslavië. Het getroffen gebied ligt op de route welke de Nederlandse bus sen op weg naar de jamboree moe ten volgen. Volgens het reisschema zou het Neder landse contingent morgen de getroffen streek bereiken. De leiding van de Ne derlandse verkennersbeweging heeft de contingentsleiding verzocht te onderzoe ken of hulp door de 550 Nederlandse jongens mogelijk en gewenst is en of de ze hulp in overeenstemming is te bren gen met de voorzorgen welke voor de jongens zelf ten aanzien van voeding en overnachting dienen te worden getrof fen. De tijdelijk zaakgelastigde van Ne derland in Belgrado, de heer W. A. Frowein, verwachtte gisteravond, naar hij ons telefonisch meedeelde, op zijn vroegst vanochtend bericht over de toestand van de eventueel in Skopje verblijvende Nederlanders. Gisteren is een lid van de kanselarij van de ambassade per auto naar Skopje ge zonden om uit te zoeken of ook Neder landers door de aardbeving getroffen zijn, maar een spoedig bericht is niet te verwachten, want er zijn geen telefoni sche verbindingen tussen de stad en Bel grado en de noodzender, welke wordt gebruikt, is overbelast. Van de 24.000 Nederlanders aan wie dit jaar tot dusverre toeristenvisa voor Joe goslavië zijn uitgereikt, komt vermoe delijk maar een miniem deel in Skopje, zo deelde men ons desgevraagd bij de Joegoslavische ambassade en het Joego slavische verkeersbureau te Den Haag mede. Het is derhalve niet waarschijnlijk zo meent men dat zich onder de slachtoffers van de ramp veel Nederlan ders bevinden. De A.N.W.B. had voor de ze maand circa 50 routebeschrijvingen voor het getroffen gebied verstrekt. Vrijdagmiddag heeft de Vierdaag se van Nijmegen het eindpunt be reikt. De foto toont de aankomst in Nij megen van de Tlf-jarige W. G. Harmse, het oudste bestuurslid van de katholieke bejaardenbond uit Amsterdam en van pater W Ditters, adviseur van die bond ..wordt te Bruinisse ter opening van het mosselseizoen vlaggetjes dag gevierd, onder meer met een vlootschouw op de Grevelingen. ...is het 100 jaar geleden, dat de Nederlandse landschap- en stille venschilder Petrus N. Scholten te Amsterdam overleed. De ministerraad van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwik keling heeft besloten Japan toe te laten als volledig lid van de organisatie. President Soekarno heeft „in beginsel besloten" om de topbijeenkomst van de leiders van Malakka en de Philippijnen, die op 30 juli in Manilla wordt gehouden bij te wonen, aldus een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse za ken van de Philippijnen. Professor Steigenga heeft er deze week te Amsterdam (op het congres van de Wereldfederatie voor geestelijke volksgezondheid) op gewezen, dat onze maatschappij langzamerhand één grote stad wordt. Daardoor krijgt het platte land in de toekomst een geheel andere functie dan tot dusver: het zal minder een agrarisch gebied worden en meer fungeren als „open ruimte" tussen ste- denblokken. Die ruimte zal overigens dringend nodig zijn voor het behoud van de lichamelijke en geestelijke volksge zondheid van de stadsbewoners, aldus de Amsterdamse hoogleraar. En voorts be toogde hij, dat een reconstructie van een gemiddelde Nederlandse stad in deze tijd drie- tot viermaal meer ruimte zou ver gen dan diezelfde stad nu inneemt. Di verse functies van de huidige stedelijke samenleving maken dit nodig, alsook de huidige opvattingen over de menselijke waarden. Men kan de stadsbewoners niet meer (als in het begin van deze eeuw) in huurkazernes bijeenbrengen. Gelukkig niet. Is dit professorale betoog nu overdre ven? Dat lijkt zeer de vraag. Men kijke rond in éigen provincie: de stede lijke bebouwingen zijn overal in op mars. Middelburg en Goes, Vlissingen en Terneuzen, om enkele voorbeelden te noemen, zij hebben de laatste jaren grote uitbreidingen gekregen, groter dan ooit tevoren. Boerderijen of buitenplaatsen, die vroeger ver en in alle rust buiten de stadskern lagen, zien de uitbreidingen snel op zich afkomen, en het einde van deze opmars is nog lang niet in zicht. En wat de drie- tot viermaal de huidige ruimte betreft, die professor Steigenga in de gemiddelde Nederlandse stad nodig acht: er zijn 7e--e gemeenten, die de laatste weken m toeristenseizoen een zo massaal b" - fe verwerken hebben gekregen, dat eigen inwoners wat verbaasd om zich heen hebben gekeken, omdat alle ruimte verdwenen scheen. Dat bezoek is niet in cijfers uit te drukken, want het zou een on volledig beeld geven. Het gaat namelijk niet alleen om aan tallen mensen, maar om de hele entou rage: op de zoveel gasten is er een enor me bus of zijn er zoveel auto's. Bij een dergelijke invasie moeten de oude cen tra heel wat verwerken en plotseling extra functies vervullen: zij zijn woon stad en daarvoor zeer wel geschikt, zij zijn werkstad en ook hiervoor (dank zij moderne industrieterreinen) is voldoende plaats, maar nu zijn ze op dergelijke top dagen niet alleen woon- en werkstad en centrum voor verblijfstoeristen, maar ook nog eens concentratiepunt voor dui zenden en duizenden dagjesmensen. Ge let op alles wat daarmee samenhangt, moet men erkennen, dat op zulke dagen drie- of viermaal de bestaande ruimte wel plezierig zou zijn. De „Syncom 2", een Amerikaanse communicatie-kunstmaan die op 35.900 km boven hetzelfde punt van de aarde moet blijven zweven, is gisteren gelanceerd. De lance ring had donderdag reeds moeten gebeuren maar was toen uitgesteld. ^tfVVVWWWWWVWXAAA/wwW*AAIWWVWW%AIW%A#IAAAI%AAAA/WVWyyiAAAAAIWWWIiyWWWIII<l<VWllVVWWWVMW De ergste aardbeving, die de wereld in de afgelopen veertig jaren heeft getroffen, was die, welke de Japanse hoofdstad Tokio in 1923 teisterde. Deze beving, die met een vloedgolf gepaard ging, kostte 99.000 mensen het leven. Van de ergste aardbevingen, die sindsdien hebben plaatsgevonden, kun nen worden genoemd: 1930, in Napels, met 2100 doden; 1935 in Quetta, in West-Pakistan, met ruim 25.000 doden; 1940, in Turkije, meer dan 30.000 doden; 1949, in de Indiase staat Assam, 1526 doden; 1949, in Ecuador, ruim 2000 doden; 1953 in Perzië, ruim 1000 doden; 1954, in de Algerijnse stad Orleansville, 1400 doden; 1956, in Afghanistan, ongeveer 2000 doden; 1957, ruim 3000 doden in twee aardbevingen in Perzië; maart 1960, in de Marok kaanse stad Agadir, 12.000 doden; april 1960, in Perzië, 3000 doden of ge wonden; mei 1960, in Chili, ruim 2000 doden; 1962, in Perzië, meer dan 11.000 doden; februari 1963, in de Libische stad Barce, 262 doden, terwijl de halve stad werd vernield. De kunstmaan werd met Thor-Delta ra ket van drie trappen omhoog gebracht. De 39 kilo wegende kunstmaan is be dekt met zonnecellen. De bedoeling is al leen telefoon- en teletypeboodschappen en fotosignalen via deze satelliet over te brengen. De Syncom is niet ingericht voor het overbrengen of ontvangen van televisiebeelden, wat bij de Telstar en Relay wel het geval is. Vijf minuten na de lancering maakten functionarissen bekend dat alles uitste kend werkte. Ook de lancering, om 15.33 uur Nederlandse tijd, verliep volmaakt. Het was de 19de achtereenvolgende ge slaagde lancering van een Thor-Delta raket. De Syncom 1 werd in februari gelan ceerd, maar de radiosignalen hielden op spoedig nadat deze in een baan was gekomen. De Syncom 2 is voor noodgevallen met een sterkere elek triciteitsvoorziening uitgerust. Wanneer de proef slaagt hoopt men een serie betrekkelijk goedkope relais-sta- tions in de kosmische ruimte te plaatsen, die de vastelanden zullen verbinden en bijna ieder punt op aarde bestrijken. Ge leerden hopen dat dit met 3 goed geplaat ste syncom-kunstmanen kan worden bereikt, zodat het contact 24 uur per dag kan worden onderhouden De Telstar en Relay konden alleen dan voor Transat lantische overbrenging worden gebruikt, als zij boven de Atlantische Oceaan wa- De eerste communieatieproeven zullen over een paar dagen genomen worden tussen het grondstation te Lakehurst (New Jersey) en een communicatieschip, de Ringsport, in de haven van Lagos, de hoofdstad van Nigeria. Nu hoeft men als regel niet uit te gaan van dergelijke topdagen, zo zal men ons tegenwerpen. Zo min een bedrijf in outillage en personeelsbezet ting zich kan baseren op een of twee topdagen per jaar, zo min kan een stad in haar ruimtelijke vormgeving uitgaan van drie of vier „overvolle" dagen in het toeristenseizoen. Maar het punt is hier en daar doelde vermoedelijk professor Steigenga op dat het aantal „over volle" dagen steeds frequenter wordt, het Eberisme buiten beschouwing gela ten. De „volte" begint normaal te wor den, o.m. door de bevolkingstoeneming, de sterke motorisering e.d. Weliswaar valt dit in Zeeland nog wel mee, maar toch beginnen ook hier - op verkeers gebied bijvoorbeeld (rijksweg 58, Mid delburgse brug) allerlei knelpunten te ontstaan. In de grotere bevolkingscon centraties echter is het helemaal raak: sommige steden zijn op de spitsuren on begaanbaar geworden. Professor Stei genga berekende nu, dat in het jaar 2000 het deel van de wereldbevolking dat in steden woont, vijfmaal zo groot zal zijn als in het jaar 1950. Men ziet: het wordt steeds erger, de stad is in onstuitbare opmars. De ervaringen m onze dagen, öök in Zeeland, de grote concentraties van mensen en voertuigen niet alleen op topdagen, de opvallende stadsuitbreidin gen. het wijst er alles op dat professor Steigenga geen overdreven fantast is. maar een nuchter man die op grond van zakelijke gegevens een toekomstbeeld schetst. Vermeldenswaard is, dat hij te vens als zijn mening heeft weergegeven, dat het politieke denken te weinig met de toekomst rekening houdt en nog te veel van het verleden uitgaat. Zijn woor den houden dunkt ons een waarschuwing in voor beleidsinstanties op elk niveau: men zal (zelfs voor een niet al te verre toekomst) in grote lijnen moeten denken om te trachten de ontwikkeling vóór te blijven. Daaraan echter ontbreekt het wel eens: wegen worden aangelegd of verkeersmaatregelen worden genomen eerst nadat een situatie onhoudbaar is geworden. De professorale opmerkingen echter zijn niet alleen aan het adres van beleidsinstanties gericht, maar ook be stemd voor de „gewone burger": hij zal moeten begrijpen, dat een bestuur van een gemeente of provincie soms ingrij pende maatregelen behoort te nemen om de ontwikkelingen voor te blijven. Dikwijls zijn dergelijke beleidsbeslissin gen onteigeningen, verkeersmaatrege len e.d. voor direet-betrokkenen weinig Donulair. Wat zich echter op dit ogen blik afsneelt in ons dichtbevolkte wes ten deze ver-gaande verstedelijking is in feite een revolutionair proces. En het eist revolutionaire maatregelen. Ligt het prijzenniveau van le vensmiddelen en dergelijke aan de Zeeuwse kust hoger dan in het binnenland? Met deze vraag als uitgangspunt zijn wij twee dagen op stap geweest, waarin wij getracht hebben ons een beeld te vormen van de prijzen in badplaatsen op Walcheren, Schouwen en in West-Zeeuwsch- Vlaanderen. Hoewel het beeld globaal is en de analyse verre van compleet, zijn wij aan de hand van de verkregen ge gevens tot deze conclusie gekomen voor tal van artikelen, goederen en produkten betaalt men aan de kust niet. meer dan in het binnenland. Met name kruidenierswaren, fris- en al coholische dranken kosten veelal niet meer dan waar ook in Zeeland. Groente en fruit, alsmede vlees en vleeswaren blijken in prijzen nogal wat te variëren, overigens niet alleen aan de kust, maar ook in het binnen land. Wij hebben de indruk gekregen dat de prijzen hiervan aan de kust op een iets hoger niveau liggen dan in het binnenland, maar daarbij moet worden aangetekend, dat de kwaliteit in belangrijke mate de prijs bepaalt. In het algemeen kan worden gesteld, dat de prijzen aan de kust niet of slechts weinig boven het niveau van het „binnenland" liggen. Hoe is het dan te verklaren, da: vaak de mening wordt verkondigd dat de kust wél duurder is Dat vindt met name hierin zijn oorzaak: als men op vakantie is rolt het geld wat gemakkelijker. Men heeft wat meer extraatjes, men is vlugger geneigd op een terrasje te gaan zitten, de kin deren krijgen een extra ijsje of een sorbet, kortom men neemt het ervan. Daarbij komt, dat degenen, die een zomerhuisje of -bungalow huren een flink bedrag moeten neertellen. Dat alles maakt de Zeeuwse kust extra duur voor de vakantieganger, maar het is beslist niet zo, dat het geld weggaat aan hogere prijzen voor de eerste levensbehoeften. tn eerste instantie hebben wij ons georiënteerd over de prijzen in de cafés, restaurants en hotels aan de Zeeuwse kust. Welnu, daar betaalt men niet meer dan bijvoorbeeld in Goes en Middelburg. In een uitspan ning in Domburg bijvoorbeeld troffen wij drie jongens aan, die zich tegoed deden aan een glaasje bier van twee kwartjes. „Dat betalen wij thuis ook", merkte één van hen op. En lakoniek voegde hij er aan toe: „Maar ze kun nen geen cent meer vragen, want dan blijven de badgasten weg Een glaasje tonic kostte in dezelfde uit spanning eveneens 50 cent. In Cad- zand betaalden wij voor datzelfde glaasje tonic zes dubbeltjes, maar dat was dan ook in een hotel. Wie de moeite neemt de prijslijsten van de cafés en hotels aan de kust en die in het binnenland te vergelijken, komt tot de conclusie, dat de prijzen de zelfde zijn. Uiteraard rekening hou dend met de klasse-indeling. Er zijn ook hotels aan de kust, waar een glas bier 75 cent kost, maar ook in het binnenland zijn genoeg hotels, waar men niet voor minder terecht kan. Ook het eten in de hotels is over het algemeen niet duurder. Een be drag van 2,75 voor een uitsmijter in een Schouws hotel is een prijs, die algemeen geldt. Op een voor het raam geplakte prijslijst in een Wal- cherse kustplaats stond vermeld, dat biefstuk met frites 2,50 kostte, ter wijl een halve gebraden liaan met frites te verkrijgen was tegen beta ling van 3,50. Prijzen, die men tocli bepaald niet hoog kan noemen in bad plaatsen. riet levensmiddelenpakket komt de vakantiegangers aan de Zeeuwse kust evenmin duurder te staan dan thuis. Dit als gevolg van het feit, dat voor tal van levensmiddelen een vastgestelde prijs geldt, terwijl er (Zie slot pag. 2 kol. 2) Het ministerie van buitenlandse zaken heeft gisteren medegedeeld: „Hare Majesteit de Koningin en Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins der Nederlanden die daartoe de wens te kennen hebben ge geven, zullen zich vergezeld van Hare Koninklijke Hoogheid prin ses Beatrix, op uitnodiging van Zijne Majesteit de Koning van Thailand en Hare Majesteit de Koningin van Thailand, van 15 tot 22 oktober naar Thailand begeven, teneinde het staatsbezoek dat de koning en de koningin van Thai land in oktober 1960 aan Neder land brachten, te beantwoorden". Zoals gemeld zullen de koningin, de prins en prinses Beatrix van 3 tot 14 oktober een staatsbezoek aan Perzië brengen. Pagina 13 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Directie: F. van de Velde, F. B. den Boer en W. de Pagter. Hoofdredactie: W. Leertouwer en G. A. de Kok Abonnementsprijs 62 cent per week, 8,00 uer kw.; franco per post 8,25 p. kw. Losse nummers 15 ct. Bureaus: Vlissingen: Walstraat 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508, adv. 3617/3643); Middelburg: Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes: Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213): Oostburg: tel. 2395; Terneuzen: Arsenaalstraat 2, tel. 2911; Zierikzee: red. tel. 2425, adm. tel. 2094. 0 Adv.pr. 30 ct. p. mm. Min. p. adv. 4,50. Ingez. med. 3 x tarief. Kleine adv. (max. 8 regels) 30 ct. p. regel (min. 1,50). „Brieven bur. van dit blad" 25 ct. meer. Giro 359300 P.Z.C., Middelburg. Zaterdag 27 juli 1963 206e jaargang - no. 175

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1963 | | pagina 1