N.A.M. START DE EXPLOITATIE
VAN HET GRONINGER AARDGAS
Belgische ambtenaren
weer aan het werk
WENNEKER
Commissaris der koningin stelt eerste boorput in gebruik
In juni 1964 installatie met
buizenleiding wellicht gereed
Aardgasvoordeel
moet aan allen
ten goede komen'
FRANS TEAM WINNAAR OP EEN
MIDDELMATIG SONGFESTIVAL
Victorie
mokum.
IN COLLECTIE HUIS DIOR GEEN LANGE ROKKEN
De laatste der
bleekgezichten
rokmmS
Bemanning
Luchtmachtoefening
N.A.V.O. hoven
West-Europa
De prijs
Ministerie van Financiën
Eenheidsvakhond:
stakingsactie
geschorst
Overeenkomst
Alg. Bijstandwet
1 januari 1965
van kracht
GEEN VERRASSINGEN IN KNOKKE
Paul Louka won
bijzondere prijs
Geknoei
De laureaten
Geen ontdekking?
POLITIE EN MILITAIREN
IN MALAKKA OEFENEN
Miljoenen
ONDER
DE ROOK
VAN MOKUM
Eerste reactie: „teleurstellend"
Dominerende kleur:
kersthoomgroen
Kerstboomgroen'
Patou
Jeleurstellend'
VRIJDAG 26 JULI 1963
PROVINCIALE ZEEUW SE COURANT
3
De commissaris der koningin in de provincie Groningen, mr. C. L. W.
Fock, heeft gistermiddag te Slochteren de exploitatie van het Gronin
ger aardgas officieel doen aanvangen door in aanwezigheid van zeer
vele wit gehelmde autoriteiten, onder wie de oud-minister van econo
mische zaken drs J. W. de Pons in een moderne boortoren een handle
over te halen tengevolge waarvan de put Slochteren 3 werd „inge-
spud" (wanneer de beitel voor het eerst de grond in gaat spreken de
boortechnici van inspudden)
Slochteren had de eer als eerste
gemeente in ons land deze moderne
boorinstallatie binnen haar gren
zen te zien boren. Voor de boring
wordt gebruik gemaakt van een
diesel elektrisch aandrijfsysteem
van een geheel nieuw principe. Bij
dit door de N.A.M. ontwikkelde
systeem worden de generatoren en
de elektromotoren in series ge
schakeld waardoor een zogenaam
de ring ontstaat, die door gelijk
stroom wordt gevoed. Het gevolg
is dat de installatie buitengewoon
soepel geregeld kan worden en dat
bediening tot in alle onderdelen
mogelijk is vanaf de boorvloer met
behulp van een centraal paneel.
De installatie heeft een waarde van ruim
drie miljoen gulden. Teneinde deze kost-
hare installatie zo efficiënt mogelijk te
benutten is het van belang zoveel mo
gelijk meters te boren in zo kort moge
lijke tijd en de tijd die nodig is voor op
bouwen en afbreken tot een minimum te
beperken. Hiertoe werden de nodige
voorzieningen getroffen.
Alvorens de commissaris der konin
gin het startsein aan de N.A.M.
mocht geven om het Slochteren-veld
in produktie te brengen, vertelde ir.
J. M. P. Bongaerts, directeur van de
N.V. Nederlandse Aardolie Mij iets
over de manier waarop de exploitatie
van dit gasreservoir zal worden ver
richt. Een studie heeft uitgewezen
dat in theorie tot grote produktie per
put gekomen kan worden, indien bui
zen met grote diameter tot in de gas-
voerende laag gebracht kunnen wor
den. Door de grote diepte waarop de
ze zich bevindt, ongeveer 2800 meter,
en het dikke zoutpakket, waar men
doorheen moet boren, ongeveer 1500
meter, zijn er echter technische be
perkingen.
Dit heeft geleid tot een ontwerp, waarbij
door putten in groepen bij elkaar te
plaatsen toch het bovengenoemde effect
wordt verkregen. Men kwam tot een op
timale groep van acht putten op 70 me
ter van elkaar. Door deze putten bij
elkaar te plaatsen is een gemakkelijke-
ker controle mogelijk. Op 1 december
a.s. hoopt de N.A.M. een tijdelijke aan
sluiting te hebben op het bestaande S.
G.B.-net nabij Hoogezand. De levering
zal dan echter nog gering zijn, ongeveer
300.000 kubieke meter per dag, daar dit
de bestaande capaciteit van het net is.
In juni 1964 hoopt de N.A.M. deze loka-
tie in Slochteren met al zijn installaties
gereed te hebben, waarbij vermoedelijk
een afname van 6 miljoen kublieke me
ter per dag kan worden verzekerd. Dan
zal waarschijnlijk ook reeds een deel van
de afvoerleiding naar het centrale afle-
veringspunt ten zuiden van Hoogezand
gereed zijn voor verkoop van Groninger
gas aan de Gasunie.
Advertentie
Wetenschappelijk is vast komen te
staan, dat de z.g. „bleekgezichten", uit
de bekende Indianenboeken nagenoeg
geheel zijn uitgestorven. Tot voor maan
dag jl. was de heer MacSchatterbrane
de laatste rechtstreekse afstammeling
van de „bleekgezichten". Nu gebruikt
Mac dagelijks NIVEA ZONnebadmidde-
len, en het is frappant zo bruin als hij
wordt (en zo snel!) Ja, ook U kunt in
een ommezien bruin worden met NIVEA
ZON, écht bruin, zelfs met weinig zon.
Naar de rijksluchtvaartdienst heeft mee
gedeeld zullen de geallieerde strijdkrach
ten van centraal-Europa volgende
maand een vier dagen durende N.A.V.O.-
iuchtmachtoefening houden boven
Frankrijk, Duitsland, België en Neder
land. De oefening zal in de vroege
ochtend van 17 augustus beginnen en
om 16 uur om 20 augustus eindigen.
Ons land ligt evenals België en West-
Duitsland in het gebied, dat voor laag
vliegen is aangewezen. De aan de oefe
ning deelnemende toestellen zullen bo
ven België en Nederland op hoogten
tussen 300 en 1200 meter vliegen, boven
Duitsland kunnen zij tot op 150 meter
de grond naderen.
Ir. Bongaerts deelde mee dat afge
zien van het personeel dat de boorin
stallatie bemand en het bewakings
personeel de eigenlijke produktiestaf
voor het gehele gasveld uit een spe
ciaal in dit werk opgeleide kleine
streng geselecteerde groep van ten
hoogste veertig man bestaat. Intus
sen blijft het aftasten van de Gronin
ger concessie zijn voortgang vinden.
Hiervan getuigt een boorinstallatie in
Birum die deze maand haar werk
zaamheden heeft aangevangen om
gegevens te verstekken over de geo
logische structuur van dit gebied. Een
boring met verkenningskarakter
wordt ook ontworpen bij Midwolda.
Nadat mr. Fock had gesproken over de
aanwendingsmogelijkheden van het gas
Het resultaat van de onderhandelingen
die op het ogenblik worden gevoerd tus
sen de Gasunie en de gemeenten, zal in
de eerste plaats moeten zijn een duide
lijke verlaging van de inkoopprijs voor
de gemeenten. Het is te verwachten dat
de gemeenten de voordelen van de lagere
inkoopprijs van het gas aan de afne
mers zullen doorgeven.
Dit heeft drs. De Pous op 23 juli toen
nog minister van economische zaken
meegedeeld in antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede-Kamerlid de
heer Van Pelt (p.s.p.).
Bij het overleg tussen minister De Pous
en de deelnemers in de Gasunie heeft
vanaf het begin voorop gestaan, dat de
voordelen van de aardgasvondsten aan
alle gasverbruikers ten goede zouden
moeten komen, mede omdat een verla
ging van de prijs de gewenste omzet-
vergroting tot stand kan brengen. Door
een grotere omzet zullen de distributie-
kosten kunnen dalen en dit zal een ver
dergaande prijsverlaging mogelijk ma
ken, zo verklaart drs. De Pous.
Hij wijst er wel op dat het uit kostprijs-
technische overwegingen aannemelijk is
dat de verbruikers die meer gas gaan af
nemen, een groter prijsvoordeel zullen
hebben dan de afnemers bij wie de af
name van gas min of meer gelijk blijft.
(in de huishouding als brandstof, in be-
drijfshuishoudingen voor ondervuring
van elektrische centrales en als grond
stof voor chemische processen) zei hij:
bij deze gebruiksmogelijkheden zullen
telkens de economische aspecten van
grote betekenis zijn. Dat wil zeggen dat
de prijs waarvoor het gas op de markt
wordt gebracht bepalend kan zijn voor
het gebruik dat men ervan zal gaan ma
ken. Ik kan me niet aan de indruk ont
trekken dat over de prijs wel eens iets te
gemakkelijk wordt gedacht. Deze zal
aanlokkelijk moeten zijn ook om de
concurrentie met de andere energiebron
nen aan te kunnen. Het toekomstige suc
ces van de N.AM. zal echter in hoge ma
te afhankelijk zijn van de verkooppoli-
tiek van de Gasunie en van de politiek
van de regering.
Mr. Fock releveerde ten slotte nog even
de reservering van 25 miljard kubieke
meter voor het noorden des lands. De
beschikbaarheid van het gas tegen een
adequate prijs kan er toe bijdragen dat
in het noordelijke probleemgebied een
aantal industriële bedrijven wordt ge
vestigd, die door hun karakter een be
langrijke structuurverbetering in de to
taliteit van de industriële bedrijvigheid
aandringen.
Er wordt niet meer gestaakt door
douane- en belastingambtenaren in
België. „In alle diensten is het
werk hervat", zo deelde het Belgi
sche ministerie van financiën gis
teren omstreeks het middaguur
mee.
Afgevaardigden van de eenheidsvakbond
van financiën, die de staking tien dagen
geleden proclameerden hebben er overi
gens de nadruk op gelegd, dat de huidi
ge werkhervatting slechts mag worden
beschouwd als een schorsing van de
stakingsactie. „Alle problemen zijn nog
niet opgelost", verklaarden zij. Een er
van is de erkenning van hun organisa
tie.
Tijdens de woensdagavond gehouden
bespreking op het ministerie van finan
ciën met vertegenwoordigers van de
wel erkende vakbonden werd een voor
lopige overeenkomst aanvaard betref
fende salarissen en arbeidsvoorwaarden
voor het personeel der belastingdiensten.
Geholpen door de speurhond „Rex"
zoekt de politie hier in de bosjes langs
een eenzame weg bij Banwell in het En
gelse graafschap Somerset naar sporen
van de drie daders van de gruwelijke
moord op de vijftienjarige liftster Bar
bara Herron. Barbara en haar zeventien
jarige vriendin, Joan McMulty, die op
hun vakantietocht een lift hadden gekre
gen van drie jongens in een grote oude
bruine auto, werden op deze plaats met
messen aangevallen, waarbij Barbara op
gruwelijke wijze om het leven werd ge
bracht en Joan zeer ernstig werd ge
wond.
Voor sommige categorieën ambtenaren
werd een salarisverhoging van 1000
tot 1500 per jaar in het vooruitzicht
gesteld.
De Gazet van Antwerpen meldde, dat
berichten in sommige Nederlandse bla
den volgens welke de Belgische douane
tijdens de 10-daagse staking geen con
trole zou uitoefenen, hebben geleid tot
de aanhouding van vijf botersmokke-
laars. Zij werden gesnapt aan grens
posten in Limburg. Er kon 20.000 kg
boter in beslag worden genomen.
Het ligt in de verwachting dat de Alge
mene Bijstandswet in werking zal tre
den op 1 januari 1965. Dit heeft de vroe
gere minister van maatschappelijk werk,
mej. dr. M. A. M. Klompé, de gemeente
besturen meegedeeld. De wet is dezer
dagen in het staatsblad verschenen.
Een aantal bepalingen van de wet. be
trekking hebbende op de voorzieningen,
die door de gemeentebesturen moeten of
kunnen worden getroffen in verband
met een juiste uitvoering van bijstands
verlening, is inmiddels in werking ge
treden. Deze bepalingen betreffen de
opdracht tot het vaststellen door de ge
meenteraad van voorschriften terzake
de behandeling van aanvragen om bij
stand en betreffende de behandeling van
bezwaarschriften. De bepalingen hebben
voorts betrekking op de bevoegdheid
van de gemeenteraad tot het instellen
van een college voor de verlenging van
bijstand en van een commissie van ad
vies.
f Advertentie)
fWVWVWWVWWWVWWVWWVWWWVWWW
(Van onze Brugse correspondent)
Er heerste gisteravond in de hel
verlichte auditiezaal van het Casi
no in Knokke niet de minste span
ning voor de finale van de lustrum-
uitgave van de „Europabeker voor
Zangvoordracht". Iedereen wist
dat de Fransen verdiend zouden
winnen en dit gebeurde dan ook.
Frankrijk behaalde 486 punten tegen
Engeland 436 punten. De winnaars ont
vingen 200.000 francs en de Britten
100.000 francs. De overige teams ont
vingen elk 50.000 francs. Ze behaalden
in de schiftingswedstrijden de volgende
punten: 3. België 800,5 pnt.; 4. Duits
land 771,5 pnt.; 5. Nederland 768 pnt.;
en 6. Italië 736 pnt.
De speciale prijs van de pers, waaraan
een bedrag van 20.000 francs verbon
den is, ging naar de Belg Paul Louka,
die. na de wedstrijd een recital ten beste
gaf, waarmee hij veel succes oogstte.
Eigenlijk hing over dit internationale
songfestival dit jaar een atmosfeer van
lusteloosheid. Er was geen sensatie, die
voor het grote publiek toch de pikante
saus is, die de schotel zoveel aantrek
kelijker maakt. Bovendien kan moeilijk
verbloemd worden dat er maar erg mid
delmatig werd gezongen. Dit jaar dus
geen topgebeuren en vooral geen sterke
persoonlijkheden, die hun tegenstrevers
overschaduwden en aan de Belgische
kust de gedroomde springplank vinden
naar de roem.
Aanvankelijk zag het er naar uit dat
de internationale jury onder leiding
van Emile De Radoux, ditmaal bij
zonder eerlijk zou te werk gaan bij
de puntentoekenning, maar de opti
misten kregen het deksel op hun
neus. Er waren weer onbegrijpelijke
vergissingen en berekeningen, die
in het verleden reeds oorzaak waren
van een devaluatie van dit songfes
tival. Vele jonge kleinkunstenaars
durven het immers niet meer aan
hun reeds verworven faam in de
waagschaal te stellen, omdat zij vre
zen niet volkomen naar hun werke
lijke waarde beoordeeld te worden.
De Nederlandse kolonie was zondag
avond ontgoocheld. Er werd zelfs een
ogenblik gedreigd met „staking", maar
zover kwam het uiteindelijk niet. De
verbolgenheid van de Nederlanders was
dit jaar zeker gegrond. Het team van
Willem O. Duys, dat beslist geen gek
figuur sloeg op het festival, verloor
achtereenvolgens van de Belgen en de
Britten. Het is een onloochenbaar feit
dat de Britten na hun optreden tegen
Nederland al te gul met punten werden
bedacht. Gevolg van dit geknoei; bit
terheid in de Nederlandse rangen
maar ook kwade gezichten in het Bel
gische kamp, daar de Engelse deelne
mers hierdoor hun ploeg voorbijstreef
den met anderhalf puntje, waardoor de
Britten in de finale kwamen. Er steekt
natuurlijk iets ongerijmds in. De Bel
gen boekten een overwinning op de Ne
derlanders en de Britten en toch verza
melden ze uiteindelijk minder punten
dan deze laatsten!
De jury, die gewoonlijk op elk festival
onder vuur wordt genomen, zou nog
voor meer verrassingen zorgen. De
Fransen, die maandagavond voor het
eerst voor de helwitte schijnwerpers in
de snikhete auditiezaal van het Casino
stonden, werden stormachtig toege
juicht. Ze verdienden dit ook. Het is
zonder enige twijfel de meest sympa
thieke en vooral homogene ploeg.
De Italianen hadden eerst uitgepakt
met enkele pseudo-operanummers en
een reeks erg banale liedjes, waarin zij
bewezen over een zangerige, knappe
stem te beschikken, waarmede dan
ook alles gezegd is. Met nog meer over
gave werd juist daarom geluisterd naar
het verkwikkende, spirituele, echt-
Franse chanson, uitstekend gepresen
teerd door Anton Valery, Nicole Croi-
sille, Billy Nencioli en een enigszins
zwakkere Gerard Melet. Erg melodra
matisch bracht Jacqueline Danno een
interpretatie van „Et maintenant..."
van Gilbert Bécaud. Er kwamen zelfs
traantjes bij te pas, wat haar een da
verend applaus bezorgde. Het klinkt on
gelooflijk, maar dit scheen het ook dik
te doen bij de juryleden, zodat achteraf
smalend werd beweerd dat Jacqueline
Danno zeker 10 punten kreeg per traan.
Frankrijk veroverde inderdaad een fan
tastisch aantal punten, namelijk onge
veer honderd meer dan de Italianen en
vijftig meer dan alle andere ploegen.
Frankrijk verdiende beslist ruim
schoots te winnen, maar zeker niet
met een dergelijk puntenverschil.
Hierdoor stond het reeds vast wie de
beker en de daaraan verbonden
200.000 Belgische francs in de wacht
zou slepen.... en daarmede was ook
de spanning er uit.
Wat Jacqueline Danno betreft. La
ten we elkaar niet verkeerd begrij
pen. Zij acteert en zingt bijzonder
knap. Alleen „Et maintenant" deed
ze met haar traantjes wel wat ge
weld aan.... maar misschien was dit
wel de bedoeling!
Ook in de Duitse ploeg zitten geen
hoogvliegers, wel enkele sympathieke
mensen, die vrij goed een liedje bren
gen, maar dit is dan ook alles. Nana
Gualdi, Mary Roos, René Kolo, Teddy
Parker of Gisela Marell gaven niet de
indruk ooit kleinkunstenaars met we
reldfaam te zullen worden, al werden
van laatstgenoemde reeds heel wat
platen in Duitsland op de markt ge
bracht.
Te Knokke wordt het kaf van het ko
ren gescheiden. Als men de reeds uit
gebreide lijst van de deelnemers aan
dit festival in de voorgaande jaren na
loopt, springen dadelijk enkele bekende
namen in het oog. Het zijn steeds figu
ren, die de kans Knokke met beide
handen grepen. Wij denken aan Inge
Brandenburg, Udo Jürgens, Isabelle
Aubret, Hannelore Auer, Simonne
Politie en militairen op Malakka zullen
het komende weekeinde grootscheepse
oefeningen houden. Eerder is aangekon
digd dat de regeringen van Malakka,
Singapore en Engeland zich zorgen ma
ken over „extremistische acties te elf
der ure" om de vorming van de fede
ratie Maleisië tegen te gaan.
Aanleiding zijn tevens de berichten over
gedeeltelijke mobilisatie in Indonesië als
onderdeel van de „confrontatie"-politiek
van dat land ten opzichte van de voor
gestelde unie tussen Malakka, Singapore
en Brlts-Borneo, die op 31 augustus zal
ingaan.
De niet zo gelukkige Nederlandse
ploeg in Knokke poseerde op de
Zeedijk, Van links naar rechts Ed
win Rutten, Ansje van Branden
berg, Gert Timmerman, Rob de
Nijs en Ciska Peters.
Langlois, Rita Reys, Willy Alberti, Cor-
ry Brokken, Teddy Schölten en meer
recent nog Luce Klein, Alain Barrière,
Anneke Grönloh, Mieke Telkamp, Lize
Marke en Staf Wezenbeek.
Het Wereidgebeuren
Dat nu juist de lustrumuitgave van de
ze Europabeker geen meevaller is ge
worden, mag men beslist niet op reke
ning van het Casino schuiven. De orga
nisatie was tip top in orde. Er was een
80-man sterke persgroep uit binnen- en
buitenland present, radio- en televisie
zenders zonden de programma's uit en
de deelnemers werden uitstekend bege
leid door het orkest van Francis Bay
en door het kwintet van Willy Albi-
moor.
Als elk jaar kostte dit festival weer ve
le miljoenen, waarvan er een paar gul
werden geschonken door een aperitief-
merk.
Men zal nu proberen nog wat te dokte
ren aan één zieke, blijkbaar ongenees
lijke plek; de samenstelling van de ju
ry.
(Advertentie)
Tot voor kort lagen er enkele
plaatsjes onder de rook van Am
sterdam: Diemen, Amstelveen, Slo
ten, Ransdorp enz.
Maar nu ligt heel Nederland onder
de rook van Mokum. Onder de
getfrige rook van die lekkere siga
ret in dat leuke pakje.
Overal waar sigarenwinkels zijn -
overal waar rokers en rooksters
wonen vindt men die sympathieke
sigaret.
En iedereen drukt z'n tevredenheid
over dit feit uit met de woorden:
MOKUM ROKUM'.
Dè sigaret voor Nederland,
'n Vondst... en 25 voor 1 gulden!
A'VVlA'VVtAA'VVVV*A'VVVVVVV*AAAAAAAAAA/WWVVWIfWWVVVWWt/UIAA#IA/WVV\AfWWWVI#tA/\/\A4VVWVVWtA#V\AA#VI#WVWWWWVWWV\A#W\AAA/\AJ\AAAA/IAAAAAAAAAAA/WlWV\A
Op de herfst- en wintermode-
presentaties in Parijs is giste
ren het huis Dior aan het woord
gekomen. Welnu, de rokken val
len tot net over de kniekap, de
taille is met een ceintuur aan
gegeven en de schouders zijn
breed.
De collectie van Dior, ontworpen door
de couturier Mare Bohan, omvatte
pakjes met korte jasjes en rechte
rokken, en een „ochtendtailleur" met
een langer tot de hals toegeknoopt
jasje, gedragen op een ingenomen
jumper.
Bohan had al van te voren aangekon
digd dat hij geen radicale veranderin
gen zou aanbrengen.
De omstreden mantelpakken van Bo
han sloten nauw om het middel,
meer dan sinds een paar jaar in Pa
rijs is getoond. Het jasje eindigde
bijna onderaan de heup met splitten
van de zoom tot de taille. Twee rijen
knopen liepen van brede revers naar
onder. De rok was smal, en de man
nequin droeg als regel een gecein-
tuurde suède blouse op heuplengte
bij, met een hals die bijna tot de kin
reikte.
Voor op straat werd een deux-pieces
getoond, die blousde op de heup.
Heel veel van de toiletten hadden le
ren ceintuurs, en de mouwen waren
lang en hadden manchetten.
Maison Dior, dat op een overweldi
gende belangstelling mocht rekenen,
toonde overhemdjaponnen in zij en
lame, en ook japonnen van rechte
snit, zonder ceintuur en diepe vier
kante decolleté's ter accentuering
van de vrouwelijke lijn.
De namiddagtoiletten van Bohan
mengden tweed met stiksel, kant en
zij. Zijn mantels hadden grote kra
gen en er waren er onder met brede
armsgaten en schouders waarop na
druk was gelegd. De dominerende
kleur van Bohans collectie was
„kerstboomgroen".
mouwen of lange mouwen. Ze hadden
of een hooggesloten hals of een extra
lage vierkante halslijn die de buste
platter maakte.
De mannequins van Dior droegen het
haar kort met een „eendestaart" van
achter voor overdag, en pruiken en
toupets voor de avond. Een klein
grapje van Bohan was een klein
zwart kapje met twee duivelshoren-
tjes, gedragen bij een geëigende
zwarte cocktailjapon met grand de
colleté.
Bij een pakje in tweed grijs-suède
schoenen met platte hak en veters
tot het midden van de kuit.
Uit commentaren die op Diors col
lectie geleverd werden, was op te
maken dat er geen eenstemmige in
stemming bestond.
Een vooraanstaand deskundige noem
de haar „teleurstellend", en hij vond
niet dat het algemene publiek veel
voor de vierkante schoudermantels
en nauwsluitende jasjes tot op het
einde van de heup zou gaan voelen.
In tegenstelling tot voorspellingen,
heeft Dior de cocktailtoiletten kort
gehouden. De avondtoiiletten waren
lang en nauw, soms met korte pof-
Maison Patou, waarvoor Michel Go-
ma ontwerpt, toonde woensdag zijn
schoeisel. Laarzen werden gedragen
bij een kameelharen mantel met
splitten tot aan de taille. De panden
wapperden onder het lopen.
Goma's silhouet was a la jockey. De
ruggen van zijn toiletten japon
nen, mantels en pakjes blousden
als van een deelnemer aan een Ierse
derby. Zijn mantels zaten ruimer
dan verleden jaar, maar toch nog in
strakke lijn. Velen hadden verhoogde
schouders en bollende mouwen.
Groen velours was favoriet bij Goma.
Zo was er een blouse in deze kleur
en stof die gedragen werd bij een
houtskoolgrijs flanellen pakje. De
mannequin droeg er een „bolhoed"
van dezelfde kleur en stof bij.
vuwHvwvwwwvuwwuuvwwwNnnMMwwuvwmmMmvHwwwwtivifwwHVWwwuvuwuwwuwuMWVWWtfwwvwwwwuwvwvwvvuwvvinemnnMwwwinMivwwwwwwwwuwww
Vanuit Moskou begint de victorie.
Deze vrije variant op een oud ge
zegde is uitstekend van toepassing op
de' stemming, welke gisteren in de
hoofdstad van de Sowjet-Unie heerste,
nadat de hoge onderhandelaars van
Amerika, Engeland en Rusland binnen
de barokke entourage van het Tsaristi
sche Spiridonowkapaleis hun paraaf
neoben geplaatst onder een beperkt
kernstopverdrag, waarover binnen veer
tien dagen overeenstemming werd be
reikt.
Ook in het westen signaleert men zoiets
als een „wat-kan-ons-nu-nog-gebeuren"-
enthousiasme. Maar ondanks alle op
luchting is er de wrange gedachte aan
de vele verkenningen, besprekingen, on
derhandelingen en ruzies, die aan de tot
standkoming van deze overeenkomst
vooraf gingen en die meer dan 17 jaar
in beslag namen. En onwillekeurig komt
dan de gedachte op: wat heeft Kroesj-
tsjew ertoe bewogen om na zo lange tijd
het westen de voet dwars te hebben ge
zet, nu plotseling toe te geven met een
royaal gebaar van „waar wil je de hand
tekening hebben?"
Wat is er allemaal besproken de afge
lopen twee weken in Moskou en wat is
daarvoor ter sprake gekomen tijdens de
voorzichtige verkenningen van de Ame
rikanen? Vrijwel niets is daarover uit
gelekt. En zelfs voordat het verdrag
werd goedgekeurd, wist niemand buiten
de betrokken regeringen, wat er in
stond.
Slechts enkele feiten kon men te weten
komen en dan nog na veel moeite door
bepaalde veronderstellingen aan diplo
maten en politici in Moskou en Washing
ton voor te leggen, waarna in enkele ge
vallen iets werd toegegeven. Op die ma
nier kwam men er ten slotte achter, dat
premier Kroesjtsjew zijn befaamde niet-
aanvalsverdrag tussen Navo en War-
schau-pact niet als prealabele voorwaar
de had gesteld, maar dat hij over dat
onderwerp wel graag' verder wilde pra
ten.
Voorts kwam men er achter, dat het
verdrag een aantal ontsnappingsclausu
les kent. Deze laatste ontdekking is wel
licht voldoende om een al te grote geest
drift te temperen.
Opgevallen Is dat van gastheer
Kroesjtsjew tijdens de onderhande
lingen nogal wat initiatief is uitge
gaan. Hij was het ook, die de wens te
kennen gaf, dat na de officiële aanvaar
ding van het verdrag door de betrokken
regeringen, verder gesproken zal wor
den over de vele andere onderwerpen,
die de sfeer tussen oost en west vertroe
belen. Welke bedoelingen heeft Kroesj
tsjew In enkele westerse landen, met
name in Frankrijk en West-Duitsland,
waar een uiterst voorzichtige houding
tegenover Rusland wordt aangenomen,
is er al op gewezen, dat bepaalde eenzij
dige concessies (van de kant van Rus
land) gevaarlijk kunnen zijn. Door nu
onbeperkt te geven, zou Rusland straks
wel eens hoge eisen kunnen stellen.
Vandaar de ongeruste vraag wat de re
den kan zijn van Kroesjtsjews uitver
koopstemming.
Men heeft naarstig gezocht naar een
verklaring en de meest voor de hand lig
gende gegrepen. Zo is alle hartelijkheid
van de Russen tegenover het westen on
middellijk in verband gebracht met het
Russisch-Chinese geschil.
Heeft Kroesjtsjew de Chinezen op stang-
willen jagen met een opzienbarende
stunt Sommige westerse diplomaten
menen van wel. En voor hun mening
pleiten de gebeurtenissen van gisteren
in Moskou, waar de onderhandelingsde
legaties het niet eens konden worden
over het protocol. Het verdrag op zich
zelf was sneller in kannen en kruiken
dan het feestje, waarmee het gevierd
moest worden. De Britten en Amerika
nen gaven de voorkeur aan een intieme
sobere plechtigheid. De Russen daaren
tegen wilden zo veel mogelijk vuurwerk
afsteken. De parafering van het ver
drag moest een show van jewelste wor
den. De hele wereld moest ervan onder
de indruk komen. Een fraai staaltje van
Kroesjtsjews theorie, dat men niet het
westen beter kan praten dan vechten.
Vanuit Moskou begint de victorie.
Zo is er dus toch nog even gekibbeld
in Moskou. Wanneer het echter bij
ruzietjes over de feestviering blijft,
mogen we allemaal tevreden zijn. Het
verdrag zelf geeft namelijk ernstiger
zorgen.
Door de ontsnappingsclausule, die het
elk der partners mogelijk maakt de
kernproeven in de ruimte, de atmosfeer
en onder water te hervatten, wanneer
zulks in het belang van de eigen veilig
heid nodig is, verliest de overeenkomst
veel van zijn waarde.
Zonder die clausule zou het verdrag on
aanvaardbaar zijn geweest voor de mili
taire chefs in minstens twee van de drie
verdragslanden waar het verdrag nog
door de regeringen moet worden goed
gekeurd. In Rusland zal dat weinig be
zwaren opleveren, maar in Amerika bij
voorbeeld dient het Congres zich erover
uit te spreken. En reeds nu hebben enke
le senatoren verklaard, dat zij hun stem
niet kunnen geven aan het ontwerp.
De democratische senator Henry Jack
son uit Washington heeft zich al zeer
sceptisch uitgelaten en zijn bekende re
publikeinse collega Barrv Goldwater uit
Arizona is er vierkant tegen.
Van deze beide senatoren is het bekend,
dat zij vaak dezelfde inzichten hebben
als de Amerikaanse militaire leiders. De
houding van deze topmilitairen is uiter
mate belangrijk, omdat zij hun invloed
kunnen uitoefenen op de Congresleden,
wanneer die over het verdrag moeten be
slissen. Hoe zij over de zaak denken is
nog niet bekend, maar president Kenne
dy heeft gisteren langdurig met hen ge
sproken over de in Moskou bereikte re
sultaten. Het comité van verenigde
chefs van staven, bestaande uit generaal
Maxwell D. Taylor, voorzitter, generaal
Earle Wheeler (leger), admiraal George
W. Anderson (marine), generaal David
M. Shoup (mariniers) en generaal Cur
tis E. LeMay (luchtmacht) begaf zich
daarvoor speciaal naar het Witte Huis.
Een andere moeilijkheid is de houding
van Frankrijk. President Kennedy
en premier Macmillan hebben giste
ren beiden een beroep gedaan op
president de Gaulle om het verdrag te
respecteren en voortaan kernproeven in
de ruimte, de atmosfeer en onder water
achterwege te laten. De Gaulle heeft nog
niet geantwoord op de brieven uit Lon
den en Washington, maar de eerste re
acties uit Parijs op de gebeurtenissen in
Moskou geven weinig hoop. Minister van
buitenlandse zaken Couve de Murville
gaf een verklaring uit, waarin hij zei,
dat de overeenkomst specifiek een aan
gelegenheid is voor landen, die reeds vol
doende proeven hebben genomen in de
ruimte, de atmosfeer en onder water.
Frankrijk, aldus de Franse minister,
heeft reeds jaren geleden besloten een
atoomprogramma te verwezenlijken, dat
het noodzakelijk voor zijn verdediging en
nuttig voor Europa acht. Zolang er geen
sprake is van een werkelijke ontwape
ning zal Frankrijk dit programma voort
zetten, aldus minister Couve de Murville.
En aan de andere kant hebben we dan
ook nog te maken met communistisch
China. Dat land zal zich door geen enkel
verdrag laten tegenhouden.
Begin volgend jaar zullen de Italiaanse
steden Aneona en Bari met de Zuidslavische
steden Zadar en Dubrovnik worden verbon
den door moderne veerboten, die ongeveer
duizend passagiers en honderd auto's kunnen
vervoeren.
Volgens radio-Moskou wonen in de Sow-
jetrepubliek Georgië 2100 mannen die hon
derd jaar of ouder zijn. De oudste van hen
is 121 jaar. Zijn enige klacht is dat hij wat
hardhorend wordt, aldus de Russiehe radio.